Inhoud. deel i het domein arbeid en gezondheid 31. Voorwoord 1 0

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. deel i het domein arbeid en gezondheid 31. Voorwoord 1 0"

Transcriptie

1 Voorwoord Inleiding Aanleiding en doelstelling Doelstelling Leeswijzer 2 6 deel i het domein arbeid en gezondheid 31 2 Wat is arbeid, wat is gezondheid? Wat is arbeid? Ontwikkelingen Definitie arbeid Wat is gezondheid? Definitie individuele gezondheid Definitie gezonde organisatie Relatie tussen arbeid en gezondheid Arbeidsparticipatie Vergroten arbeidsparticipatie Rol overheid bij arbeidsparticipatie Rol werkgevers bij arbeidsparticipatie Rol individu bij arbeidsparticipatie Rol professional arbeid en gezondheid Drie contexten van beroepsuitoefening (Meer) aan het werk Aan het werk (blijven) Weer aan het werk Beroepsmatig handelen in het domein arbeid en gezondheid Cliënt 6 6

2 6 Arbeid en gezondheid Cliënt zonder werk Werknemer Zelfstandige Alle werkenden: gezondheidsbevordering op de werkplek Werkenden met (dreigende) gezondheidsproblemen Specifieke groepen: diversiteitsbeleid Werkgever, gemeente, UWV Professional Omgeving Gerichtheid van de professional arbeid en gezondheid Balans tussen belasting en belastbaarheid Veiligheid Kwaliteit van arbeid Gezondheid Arbeidsparticipatie en verzuim Persoonlijke factoren Spelers op het veld arbeid en gezondheid Professionals op het terrein arbeid en gezondheid De rol van verschillende bedrijven en instellingen Interprofessionele samenwerking Dilemma s Modellen en terminologie Modellen voor het beschrijven van de invloed van arbeid op de gezondheid van werknemers Model van Van Dijk Demand-Control-model Job Demands-Resources-model Belasting-belastbaarheidsmodel Een model voor het ontstaan van verzuim Modelmatige beschrijving voor individuele gedragsverandering Fasering Theoretische onderbouwing model individuele gedragsverandering Het ASE(S)-model De ICF Items in de ICF die samenhangen met arbeid 173

3 Uitgewerkt ICF-schema Discussie ICF-schema Kwaliteitszorgsystemen ISO 9000-serie EFQM- en INK-model Implementatie van veranderingen in een organisatie Implementatie van veranderingen op organisatieniveau Het veranderproces Praktijkvoorbeeld Meetinstrumenten Meetinstrumenten kiezen Vindplaatsen van meetinstrumenten Databanken Artikelen, handboeken en rapporten Zorginhoudelijke richtlijnen Websites Dilemma s 213 deel ii professioneel handelen in de praktijk Arbeidsbelasting en arbeidsrisico s Positieve effecten van arbeid op gezondheid Arbeidsrisico s en de wet Arbeidsveiligheid Methoden Werkruimte en werkplekken Arbeidsmiddelen Fysieke belasting Tillen en dragen Duwen en trekken Trillen en schokken Statische werkhoudingen Repeterende bewegingen Energetische belasting Mentale belasting tijdens arbeid Welzijn Werkdruk Werkstress Vermoeidheid 259

4 8 Arbeid en gezondheid Agressie en geweld Omgevingsfactoren Hinderlijk en schadelijk geluid Klimaat Verlichting Gevaarlijke stoffen Dilemma s Interventies met betrekking tot arbeidsbelasting en arbeidsrisico s Aanpassen arbeidsbelasting en reduceren arbeidsrisico s Arbeidshygiënische strategie Systeem-ergonomische aanpak Interventies gericht op reductie arbeidsbelasting en arbeidsrisico s Technische maatregelen om de arbeidsbelasting en -risico s te reduceren Organisatorische maatregelen om de arbeidsbelasting en -risico s te reduceren Gedragsmaatregelen om de arbeidsbelasting en -risico s te reduceren Interventies bij fysieke en/of mentale onderbelasting Arbocatalogi Dilemma s Belastbaarheid van de werknemer determinanten Determinanten van mentale belastbaarheid Stress, emoties en aanpassing Determinanten van mentale belastbaarheid Emotionele verwerking van schokkende gebeurtenissen Zelfregulatie bij chronische ziekte Arbeidsgerelateerde psychische problemen Signalering en diagnostiek van psychische problemen: meetinstrumenten als hulpmiddel Besluit Determinanten van fysieke belastbaarheid Fysieke belastbaarheidsfactoren en preventie van gezondheidsproblemen Invloed van geslacht en leeftijd 355

5 Fysieke belastbaarheid bij lichamelijke aandoeningen Is belastbaarheid te beïnvloeden? Sociale aspecten van belastbaarheid Leefstijl en andere arbeidsrelevante persoonlijke factoren Verschillen in gezondheid Gezondheid, leefstijl en werk Leefstijl, verzuim en arbeidsongeschiktheid Meetinstrumenten voor leefstijl BRAVO-factoren Interventies gericht op verbetering van de belastbaarheid van de werknemer Bedrijfszorgpakketten Interventies bij arbeidsgerelateerde psychische klachten Arbeidsgerelateerde psychische klachten voorkomen en behandelen Psychotrauma voorkomen en behandelen Interventies bij arbeidsre-integratie en rehabilitatie van zieke werknemers Paramedische zorg Leefstijlinterventies Dilemma: Mag je zorg opdringen? 412 Basisbegrippen 414 Afkortingen 424 Websites 433 Relevante websites 433 Websites beroepsverenigingen 439 Websites overige organisaties 440 Literatuur 443 Over de auteurs en de redactieleden 467 Register 470

Arbeid en gezondheid

Arbeid en gezondheid Arbeid en gezondheid Arbeid en gezondheid Een handboek voor paramedici en arboprofessionals Onder redactie van: Chris Kuiper Yvonne Heerkens Marcel Balm André Bieleman Noks Nauta Houten 2011 2011 Bohn

Nadere informatie

Programma Participatie en Gezondheid

Programma Participatie en Gezondheid Programma Participatie en Gezondheid TNO & VUmc met AWVN voor Ministeries SZW, VWS en BZK Donderdag 20 November 2008 1 Programma participatie en gezondheid 1. Behoud en bevorderen van een gezonde arbeidsparticipatie

Nadere informatie

Konferentie Nederlandse Religieuzen. Alles voor betere zorg

Konferentie Nederlandse Religieuzen. Alles voor betere zorg Konferentie Nederlandse Religieuzen Alles voor betere zorg Werkstress is het meest voorkomende arbeidsrisico Werknemers ervaren in hun werkomgeving verschillende arbeidsrisico s......waarbij werkstress

Nadere informatie

Persoonlijke Risico Inventarisatie & Maatwerk Aanpak (PRIMA basislijst)

Persoonlijke Risico Inventarisatie & Maatwerk Aanpak (PRIMA basislijst) Persoonlijke Inventarisatie & Maatwerk Aanpak (PRIMA basislijst) Waar komt 1 Psychosociale arbeidsbelasting 1.1 Discriminatie 1.2 Agressie en geweld; 1.3 Seksuele intimidatie; 1.4 Pesten; 1.5 Werkdruk;

Nadere informatie

arbo 42 11-10-2013 17:27:30

arbo 42 11-10-2013 17:27:30 arbo 42 11-10-2013 17:27:30 e brengen een hoge werkdruk vaak in verband met een breed scala aan gezondheids- en veiligheidsrisico s, variërend van vermoeidheid en fysieke klachten tot hartziekten of ongelukken

Nadere informatie

Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017

Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 De brug van kanker naar arbeid Aanleiding Arbeidsparticipatie van mensen die behandeld worden of zijn voor

Nadere informatie

De arbeidsdeskundige en PSA. Patrick Ox - arbeidsdeskundige

De arbeidsdeskundige en PSA. Patrick Ox - arbeidsdeskundige De arbeidsdeskundige en PSA Patrick Ox - arbeidsdeskundige Expereans: even voorstellen Expertisecentrum voor verzuim-, re-integratievraagstukken en Arboconcepten Nieuwe Stijl. Onafhankelijk, landelijk,

Nadere informatie

1 Inleiding 9 1.1 Doel van deze uitgave 9 1.2 Uitgangspunten 9. 2 Het belang van werk voor mensen 11

1 Inleiding 9 1.1 Doel van deze uitgave 9 1.2 Uitgangspunten 9. 2 Het belang van werk voor mensen 11 Inhoud 1 Inleiding 9 1.1 Doel van deze uitgave 9 1.2 Uitgangspunten 9 2 Het belang van werk voor mensen 11 3 Het belang van werk voor de maatschappij 15 3.1 Vergrijzing en ontgroening 16 3.2 Werken met

Nadere informatie

LANGER GEZOND WERKEN. Boodschappen. Meer mensen met dan zonder een chronische aandoening. Kwetsbare groepen. ook voor kwetsbare groepen?

LANGER GEZOND WERKEN. Boodschappen. Meer mensen met dan zonder een chronische aandoening. Kwetsbare groepen. ook voor kwetsbare groepen? LANGER GEZOND WERKEN ook voor kwetsbare groepen? Boodschappen 1) Grote verschillen in arbeidsparticipatie tussen: - mensen met/zonder gezondheidsproblemen - mensen met een laag/hoog opleidingsniveau 2)

Nadere informatie

Artsen en Werk. Jurriaan Penders Voorzitter NVAB

Artsen en Werk. Jurriaan Penders Voorzitter NVAB Artsen en Werk Jurriaan Penders Voorzitter NVAB Disclosure belangen Belangen: Voorzitter NVAB Financiële belangen: Geen Is werk(en) belangrijk? Zowel Bie als mijzelf zijn niet aan de Alkohol, niet aan

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Maart 2015 Drs.ing. Jolanda Willems MBA, drs. Toin van Haeren, bedrijfsarts, drs. Rik Menting, bedrijfsarts, drs. Edo Houwing, arbeids-

Nadere informatie

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat 2013 Re. Entry is samenwerkingspartner binnen FIT Return (zie www.fit-return.nl) 1 Arbeid en Belastbaarheid Intake Fysiek (Arbeids- Bedrijfsfysiotherapeut) De

Nadere informatie

Engagementgame Workshop

Engagementgame Workshop Engagementgame Workshop Inzicht in stressoren en energiebronnen met de Engagementgame Inloggen internet: awifiguest Username: rreceptie First name: rec Last name: receptie Password: qa2e73fb Engagementgame

Nadere informatie

Werkstress en de rol van de preventiemedewerker. Jan Harmen Kwantes inpreventie.nl

Werkstress en de rol van de preventiemedewerker. Jan Harmen Kwantes inpreventie.nl Werkstress en de rol van de preventiemedewerker Jan Harmen Kwantes inpreventie.nl 2 Risico s in het VO Voor wie? 1. Psycho-sociale arbeidsbelasting 2. Fysische arbeidsbelasting 3. Chemische belasting 4.

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek

Inhoud. Lijst van auteurs. 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek Lijst van auteurs Inleiding xi xiii 1 De relatie tussen werk en gezondheid 1 J.H.A.M. Verbeek 1 Gezondheidsrisico s in het werk 1 2 Gezondheidsrisico s en belastende factoren 3 3 Beroepsziekte 4 4 Gevolgen

Nadere informatie

Arbocatalogus Tuincentra

Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Voorwoord Voor u ligt de Arbocatalogus Tuincentra, het oplossingenboek voor arborisico s in tuincentra. In de tuincentra denken we bij veiligheid automatisch

Nadere informatie

Psycho Sociale Arbeidsbelasting

Psycho Sociale Arbeidsbelasting Psycho Sociale Arbeidsbelasting Webinar SCCM 17 juni 2014 Tamara Onos Auxilium HSE Onderwerpen webinar - Relevantie PSA - Onderwerpen PSA - Arbowet- en regelgeving - PSA in praktijk - Inventarisatie van

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek (voorheen PAGO)

Preventief Medisch Onderzoek (voorheen PAGO) Preventief Medisch Onderzoek (voorheen PAGO) Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ november 2009 1. Preventief Medisch Onderzoek Inleiding Zolang er fysieke arbeid bestaat, bestaan

Nadere informatie

Zorg voor de zorgprofessional. Goed werkgeverschap. 11 mei 2017 Kathelijne van Marken. Aandacht willen geven in plaats van moeten geven

Zorg voor de zorgprofessional. Goed werkgeverschap. 11 mei 2017 Kathelijne van Marken. Aandacht willen geven in plaats van moeten geven Zorg voor de zorgprofessional Goed werkgeverschap Aandacht willen geven in plaats van moeten geven 11 mei 2017 Kathelijne van Marken HR adviseur arbeidsomstandigheden Even voorstellen 20 jaar adviseur

Nadere informatie

Van verzuim naar duurzame inzetbaarheid. Truus van Amerongen Directeur medische zaken ArboNed Dean my-academy Bedrijfsarts

Van verzuim naar duurzame inzetbaarheid. Truus van Amerongen Directeur medische zaken ArboNed Dean my-academy Bedrijfsarts Van verzuim naar duurzame inzetbaarheid Truus van Amerongen Directeur medische zaken ArboNed Dean my-academy Bedrijfsarts Wat komt aan bod? Positie bedrijfsarts en juridisch kader Rol van en samenwerking

Nadere informatie

Samen aan de slag. Shared Ambition is specialist in arbeidsgerelateerde psychologische zorg

Samen aan de slag. Shared Ambition is specialist in arbeidsgerelateerde psychologische zorg Samen aan de slag Shared Ambition is specialist in arbeidsgerelateerde psychologische zorg Wij helpen medewerkers om hun mentale balans te behouden of terug te vinden! Shared Ambition is gespecialiseerd

Nadere informatie

De Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Actief begeleiden van gezond werken

De Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Actief begeleiden van gezond werken De Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Actief begeleiden van gezond werken De Psycholoog van Arbeid en Gezondheid Een groot deel van ons leven besteden we aan werk. Werk is volgens de filosoof Achterhuis

Nadere informatie

Samen aan de slag. Shared Ambition is specialist in arbeidsgerelateerde psychologische zorg

Samen aan de slag. Shared Ambition is specialist in arbeidsgerelateerde psychologische zorg Samen aan de slag Shared Ambition is specialist in arbeidsgerelateerde psychologische zorg Wij helpen medewerkers om hun mentale balans te behouden of terug te vinden! Shared Ambition is gespecialiseerd

Nadere informatie

VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Investeren in Inzetbaarheid loont! Official sponsor: Partners: WWW.OVERDI.NL/CONGRES #OVERDI

VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Investeren in Inzetbaarheid loont! Official sponsor: Partners: WWW.OVERDI.NL/CONGRES #OVERDI VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Investeren in Inzetbaarheid loont! Official sponsor: Partners: Introductie Wat is de invloed van externe ontwikkelingen? Wat kan ik beïnvloeden? Wat levert investeren in

Nadere informatie

Checklist Inventarisatie risico s psychosociale belasting Tool voor kleine ondernemingen

Checklist Inventarisatie risico s psychosociale belasting Tool voor kleine ondernemingen Psychosociale risico s regelmatig in kaart brengen is belangrijk voor het mentale welzijn van een onderneming. U kan uw eigen psychosociale risico s in kaart brengen door onderstaande checklist in te vullen.

Nadere informatie

duurzame inzetbaarheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Rotterdam

duurzame inzetbaarheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Rotterdam De feiten en mythen van werkvermogen en duurzame inzetbaarheid Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Rotterdam Het gaat uitstekend met ons.. 84 82 80 78 76 74 72 70 68 66 64

Nadere informatie

Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten

Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten Dr. Cécile Boot, gezondheidswetenschapper Universitair Hoofddocent Arbeid en Gezondheid Afdeling Sociale Geneeskunde VU medisch centrum

Nadere informatie

Jaargang 2014 / nieuwsbrief 19 / januari en februari 2014 INHOUD:

Jaargang 2014 / nieuwsbrief 19 / januari en februari 2014 INHOUD: Jaargang 2014 / nieuwsbrief 19 / januari en februari 2014 INHOUD: Is uw RI&E compleet? 1 op de 3 gevallen ziekteverzuim door werkstress Duurzaam inzetbaar met nieuwe Loopbaanspiegel 'Preventiemedewerker

Nadere informatie

Wij zorgen voor uw medewerkers

Wij zorgen voor uw medewerkers Wij zorgen voor uw medewerkers Menukaart bedrijfszorg Menzis WerkGezond Bij Menzis geloven we in de solidariteitsgedachte dat ieder mens toegang moet hebben tot kwalitatief goede zorg. Dit betekent dat

Nadere informatie

Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan?

Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan? Aan de slag met fysieke belasting! Hoe pak ik het aan? Marjolein Douwes en Heleen de Kraker, TNO Met praktijkervaringenvan Frans van Eijk, Océ Technologies B.V. AGENDA 16.00 16.30 Aan de slag met fysieke

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 226 775 20 20november 2008 Besluit van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 november 2008, nr. ARBO/A&V/2008/14423,

Nadere informatie

HAAST MET WERKSTRESS Wat is werkstress: inventarisatie en oplossingen

HAAST MET WERKSTRESS Wat is werkstress: inventarisatie en oplossingen HAAST MET WERKSTRESS Wat is werkstress: inventarisatie en oplossingen Deze week is de landelijke Week van de Werkstress. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) ziet werkstress als een

Nadere informatie

De ri&e en het plan van aanpak

De ri&e en het plan van aanpak De ri&e en het plan van aanpak Door: Jaap Bijl (Bijl Opleiding en Advies) 0. Inhoud 1. Samenvatting 2. Wettelijke grondslag 3. Wat is een ri&e en pva? 4. Waarom een ri&e? 5. Waar leidt een ri&e toe? 6.

Nadere informatie

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen)

Het ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen) 1 International Classification of Functioning, Disability and Health Het ICF-Schema ICF staat voor; International Classification of Functioning, Disability and Health. Het ICF-schema biedt een internationaal

Nadere informatie

Stap voor stap weer aan het werk

Stap voor stap weer aan het werk Stap voor stap weer aan het werk Re-integratie en diagnose van arbeidsbelastbaarheid Volwassenenrevalidatie Kinderrevalidatie Arbeidsrevalidatie Rijndam Rijndam is hét medisch geneeskundig revalidatiecentrum

Nadere informatie

Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Aanleiding onderzoek Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Lydi de Lange bedrijfsfysiotherapeut paramedisch team Advisium Ermelo december

Nadere informatie

LANGER GEZOND WERKEN. ook voor kwetsbare groepen? Suzan Robroek. i.s.m. Tessa Kouwenhoven, Lex Burdorf, Merel Schuring, Jolinda Schram

LANGER GEZOND WERKEN. ook voor kwetsbare groepen? Suzan Robroek. i.s.m. Tessa Kouwenhoven, Lex Burdorf, Merel Schuring, Jolinda Schram LANGER GEZOND WERKEN ook voor kwetsbare groepen? Suzan Robroek i.s.m. Tessa Kouwenhoven, Lex Burdorf, Merel Schuring, Jolinda Schram Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Boodschappen 1) Grote verschillen

Nadere informatie

Duurzame Inzetbaarheid. Tiemen van der Worp Hoger Veiligheidskundige & Adviseur Ergonomie

Duurzame Inzetbaarheid. Tiemen van der Worp Hoger Veiligheidskundige & Adviseur Ergonomie Duurzame Inzetbaarheid Tiemen van der Worp Hoger Veiligheidskundige & Adviseur Ergonomie Waarom dit onderwerp? Aanleiding(en) Getriggerd door lezing bij KU Leuven. In België wettelijke plicht om de werkgelegenheidsgraad

Nadere informatie

Arbocatalogus Grafimedia

Arbocatalogus Grafimedia Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze

Nadere informatie

TNO TOOLS VEILIG EN GEZOND WERKEN

TNO TOOLS VEILIG EN GEZOND WERKEN TNO TOOLS VEILIG EN GEZOND WERKEN IHKV ARBOCATALOGUS SW MARJOLEIN DOUWES 7 SEPTEMBER 2016 ONDERWERPEN Instrumenten op het gebied van: Fysieke belasting PSA/ werkdruk Agressie en geweld Arbobreed 2 RISICOBEOORDELING

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals 15

Inhoud. Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals 15 Inhoud Inleiding 11 Healthy ageing: het ondersteunen van de gezondheid gedurende de levensloop Jan S. Jukema en Carina J. Wiekens Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals

Nadere informatie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! 2017 Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie Uw welzijn, onze prioriteit, Wettelijk kader Ergonomie Arbeidsbelasting Methodologie WETTELIJK

Nadere informatie

Helger Siegert. Agenda

Helger Siegert. Agenda Stand van Zaken Arbeidsomstandigheden www.molens.nl en www.molen.pagina.nl Helger Siegert 1 Agenda Introductie Uitgangspunten Veranderingen in de wet Discussie 2 1 Arbeidsomstandigheden Wat is aandacht

Nadere informatie

Predictors of mental health-related sickness absence in Belgium: a sickness absence register study

Predictors of mental health-related sickness absence in Belgium: a sickness absence register study Predictors of mental health-related sickness absence in Belgium: a sickness absence register study A. De Rijk Universitair Hoofddocent, Departement Sociale Geneeskunde, Faculty of Health, Medicine & Life

Nadere informatie

OR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim?

OR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim? OR en ziekteverzuim Help, het ziekteverzuim loopt uit de hand! Maurice Buskens Wie is Maurice Buskens? Ruim 13 jaar ervaring in advisering en training OR-en Ervaring als HR manager met o.a. ziekteverzuim

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor werknemers 1

Hulpmiddelen voor werknemers 1 Hulpmiddelen voor werknemers 1 Oriënterende vragenlijsten Vragenlijst Inzetbaarheid algemeen Mini-scan Duurzame Inzetbaarheid Duurzame Inzetbaarheid Index Performance Beschrijving De korte versie van de

Nadere informatie

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER Noortje Wiezer Themagebieden van TNO Waarom is het belangrijk om over werkdruk, werkstress en werkplezier te praten? Wat is stress? Een (noodzakelijke) reactie op een bedreigende

Nadere informatie

Hoezo arbeidsongeschikt?

Hoezo arbeidsongeschikt? Hoezo arbeidsongeschikt? Arbeidsgeschikt maken van werk: samenwerking tussen professionals Monique Klompé Fysiocongres, 14 november 2009 Inleiding Wie? Leven is bewegen: uitgangspunten voor goede samenwerking

Nadere informatie

Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting

Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Risicoanalyse psychosociale aspecten Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Checklist: 'Respectvol gedrag op het werk' Zijn er al signalen geweest van conflicten

Nadere informatie

Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn

Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn Kerst Zwart, projectleider SnW en directeur Welder 14 april 2010, Zorgverzekeraars Nederland 1 Doel Sterk naar Werk Vergroten (arbeids)participatie

Nadere informatie

DEPRESSIE EN LEEFTIJD

DEPRESSIE EN LEEFTIJD DEPRESSIE EN LEEFTIJD BROCHURE Kathleen Van Hyfte Universiteit Gent Kathleen.vanhyfte@ugent.be 1 Project CAPA BROCHURE DEPRESSIE & LEEFTIJD Brochure : Depressie (1) Depressie en leeftijd (2) Depressie,

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid personeel. Topzorg voor u en uw organisatie! Nieuwe innovatie: Topsportmodule Lampe Vitaal

Duurzame inzetbaarheid personeel. Topzorg voor u en uw organisatie! Nieuwe innovatie: Topsportmodule Lampe Vitaal Duurzame inzetbaarheid personeel Topzorg voor u en uw organisatie! Nieuwe innovatie: Topsportmodule Lampe Vitaal Definitie duurzaam inzetbaar: Duurzame inzetbaarheid betekent dat werknemers in hun arbeidsleven

Nadere informatie

VGZ Bedrijfszorgpakket Optimaal

VGZ Bedrijfszorgpakket Optimaal VGZ Bedrijfszorgpakket Optimaal U kunt nu gebruikmaken van VGZ Bedrijfszorg, om gezond en plezierig te blijven werken! Uw werkgever maakt gebruik van VGZ Bedrijfszorg van Zorgverzekeraar VGZ. VGZ Bedrijfszorg

Nadere informatie

FIT en GEZOND op het WERK

FIT en GEZOND op het WERK FIT en GEZOND op het WERK Katrien Bruyninx Prevent Lummen 18 september 2013 Prevent Prevent-Factory A solutions provider Tailor made support of companies and organisations Prevent-Academy Training centre

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

Ongewenste omgangsvormen en de rol van de OR. 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel

Ongewenste omgangsvormen en de rol van de OR. 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel Ongewenste omgangsvormen en de rol van de OR 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel 1 Vraag Welk ongewenst gedrag kom je wel eens tegen? Of Welk ongewenst gedrag komt wel eens voor op

Nadere informatie

2 Arbeidsomstandigheden in Nederland

2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2 Arbeidsomstandigheden in Nederland 2.1 Inleiding Op basis van recente onderzoeksliteratuur geeft dit hoofdstuk een globale schets van de stand van zaken van de arbeidsomstandigheden in Nederland (paragraaf

Nadere informatie

VTV-2014: Participatie als rode draad

VTV-2014: Participatie als rode draad 1 VTV-2014: Participatie als rode draad Opzet VTV-2014 Basisinformatie op websites Vier themarapporten Gezondheid en maatschappelijke participatie Preventie in de zorg Maatschappelijke kosten en baten

Nadere informatie

De gevolgen van een verminderd werkvermogen voor duurzame inzetbaarheid

De gevolgen van een verminderd werkvermogen voor duurzame inzetbaarheid De gevolgen van een verminderd werkvermogen voor duurzame inzetbaarheid Tilja van den Berg & Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Aanleiding Zorgsector Aanleiding

Nadere informatie

BedrijfsGezondheidsIndex 2006

BedrijfsGezondheidsIndex 2006 BedrijfsGezondheidsIndex 2006 Op het werk zijn mannen vitaler dan vrouwen Mannen zijn vitaler en beter inzetbaar dan vrouwen. Dit komt mede doordat mannen beter omgaan met stress. Dit blijkt uit de jaarlijkse

Nadere informatie

Burn-out :What s in a name?

Burn-out :What s in a name? Burn-out Het aantal mensen dat langer dan een jaar thuiszit door psychische problemen is in tien jaar tijd bijna verdubbeld. Een betere begeleiding moet de burn-out-epidemie een halt toeroepen De tijd,

Nadere informatie

Bronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress

Bronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress WORK EXPERIENCE SCAN VANDERHEK METHODOLOGISCH ADVIESBUREAU Voor elk bedrijf is het van belang de oorzaken van stresserende factoren zo snel mogelijk te herkennen om vervolgens het beleid hierop af te kunnen

Nadere informatie

Werkplekadvies en -begeleiding. Kort multidisciplinaire aanpak (2 mnd) Lang multidisciplinaire aanpak (3 mnd) Kort psychologische aanpak (2 mnd)

Werkplekadvies en -begeleiding. Kort multidisciplinaire aanpak (2 mnd) Lang multidisciplinaire aanpak (3 mnd) Kort psychologische aanpak (2 mnd) WorkWell 1. Intake en diagnostiek 2. (Secundaire) Preventie 3. Re-integratie Z1 Z2 Z3 Expertise Consult WoW ZR Intake door WoW ZR Diagnostiek: P1 P2 P3 Werkplekadvies en -begeleiding Back to Work Kort

Nadere informatie

Agressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden

Agressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden Agressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden 4 Agressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden Jo Scheeren Agressie en geweld komen veel voor op de werkvloer. Binnen de publieke sector

Nadere informatie

Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg

Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg 9 december 2015 Maria Breas Inspectie SZW Wat doet Inspectie SZW? De Inspectie SZW werkt aan: eerlijk werk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid

Nadere informatie

ONDERZOEKSTEAM. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt: Prof. Dr. Andries de Grip (2 e promotor) Afdeling

ONDERZOEKSTEAM. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt: Prof. Dr. Andries de Grip (2 e promotor) Afdeling Bevordering van de arbeidsparticipatie van oudere werknemers: een prospectieve cohort studie naar de determinanten van (langer) doorwerken op oudere leeftijd ONDERZOEKSTEAM Capgroep Epidemiologie: Prof.

Nadere informatie

Proeverij Participatieve Aanpak op de Werkplek op organisatieniveau

Proeverij Participatieve Aanpak op de Werkplek op organisatieniveau Stap 6: Implementati e Knelpunten Oplossingen Proeverij Participatieve Aanpak op de Werkplek op organisatieniveau Huub Pennock Eur. Erg., drs. Margriet Formanoy dr. Maaike Huysmans Trainers Huub Pennock:

Nadere informatie

VTV-2014: themarapport gezondheid en maatschappelijke participatie. Maartje Harbers Nancy Hoeymans

VTV-2014: themarapport gezondheid en maatschappelijke participatie. Maartje Harbers Nancy Hoeymans VTV-2014: themarapport gezondheid en maatschappelijke participatie Maartje Harbers Nancy Hoeymans 1 Themarapport gezondheid en participatie Doelen 1. In kaart brengen participatiegraad van mensen met gezondheidsproblemen

Nadere informatie

Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid

Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid pagina van 5 Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid Versie 4. VERVALLEN - Vervangen door RI&E en Preventiemedewerker (alle branche) Deelbranche(s) Camper en Caravan Algemene beschrijving & doelstelling

Nadere informatie

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederland sinds 1814. Nr. 5329 29 maart 2011 Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zak Werkgelegheid van 21 maart 2011, nr. G&VW/AA/2011/3996,

Nadere informatie

Voorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1

Voorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1 Inhoudsopgave Voorwoord Over de auteurs V IX A CHEMISCHE FACTOREN 1 1 Effecten van gevaarlijke stoffen op de mens 1 1.1 Giftigheid van stoffen 1 1.2 Toxicologische beoordeling van een stof 5 1.3 Herkennen

Nadere informatie

Werken met de zijbelader of op kraanwagens Eenzijdig werk IBOR (alleen chauffeur/ of handveger / of veegmachinechauffeur) Langdurig zitten

Werken met de zijbelader of op kraanwagens Eenzijdig werk IBOR (alleen chauffeur/ of handveger / of veegmachinechauffeur) Langdurig zitten Inhoud 1. Inleiding moderne arbeidsbelasting 2. Introductie Dar 3. Promotiefilm vuilnisman 4. Technische ontwikkelingen 5. Nieuwe klachten 6. Maatregelen Inleiding Moderne arbeidsbelastingen Welke zijn

Nadere informatie

Bijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling

Bijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling Bijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling Fysieke arbeidsbelasting Iedere zorgmedewerker heeft te maken met lichamelijke inspanning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan specifieke lichaamshoudingen, (herhaalde)

Nadere informatie

Blijven werken met MS. Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef

Blijven werken met MS. Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef Blijven werken met MS Multidisciplinair Symposium MS 18 december 2018 Nanette Nab & Lineke Verhoef Disclosure Even voorstellen Nanette Nab Lineke Verhoef Waarom werk? Ergotherapierichtlijn Multiple Sclerose:

Nadere informatie

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter.

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter. Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA Hollen Stilstaan bij Werkdruk dát maakt zorg beter Anita Hertogh Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire sectoren voor

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender

SAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender SAMENVATTING Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender In de jaren negentig werd duidelijk dat steeds meer werknemers in Nederland, waaronder in

Nadere informatie

ONDERZOEKSVOORSTEL WORK

ONDERZOEKSVOORSTEL WORK ONDERZOEKSVOORSTEL LEEFSTIJL @ WORK WERKENDEN MET DIABETES 2% van de Nederlandse werknemers heeft diabetes. Dat zijn ruim 140.000 werknemers. Ongeveer 90% daarvan heeft diabetes Type 2. Werknemers met

Nadere informatie

Samenwerking, durft u het aan? 3 Noks Nauta en Joost van der Gulden De opzet van dit boek 4 Aandacht voor de cliënt 5 Literatuur 6

Samenwerking, durft u het aan? 3 Noks Nauta en Joost van der Gulden De opzet van dit boek 4 Aandacht voor de cliënt 5 Literatuur 6 D E E L 1 A F S T E M M E N V A N B E H A N D E L I N G E N W E R K- H E R V AT T I N G 1 Samenwerking, durft u het aan? 3 Noks Nauta en Joost van der Gulden De opzet van dit boek 4 Aandacht voor de cliënt

Nadere informatie

Hoe haalt een extra productieve werknemer gezond en werkend zijn pensioen?

Hoe haalt een extra productieve werknemer gezond en werkend zijn pensioen? Hoe haalt een extra productieve werknemer gezond en werkend zijn pensioen? Lex Burdorf hoogleraar determinanten van volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Rotterdam Langer

Nadere informatie

Poliklinische revalidatie programma s

Poliklinische revalidatie programma s Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijn van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s. Er is meer

Nadere informatie

Discriminatie en ander ongewenst gedrag. Presentatie team Arbeidsdiscriminatie

Discriminatie en ander ongewenst gedrag. Presentatie team Arbeidsdiscriminatie Discriminatie en ander ongewenst gedrag Presentatie team Arbeidsdiscriminatie Inspectie SZW, 20 juni 2017 Even voorstellen; Krijn Dijkema en Dennis Hitijahubessy ARBEIDSINSPECTEURS TEAM ARBEIDSDISCRIMINATIE

Nadere informatie

Preventieve interventies 2018

Preventieve interventies 2018 Snel. Beter. Preventieve interventies 2018 Voor mentale veerkracht van u en uw medewerkers HSK preventie HSK preventie Snel. Beter. De juiste interventie voor alle fasen van mentale veerkracht Voordat

Nadere informatie

Preventieve interventies 2019

Preventieve interventies 2019 Snel. Beter. Preventieve interventies 2019 Voor mentale veerkracht van u en uw medewerkers HSK preventie Voordat medewerkers uitvallen zijn in een eerder stadium vaak al signalen te zien van verminderde

Nadere informatie

Workshop SAAZ-Unie najaarsconferentie 2010. Lifestyle: grenzeloos interessant? Gertjan Beens Bedrijfsarts Directeur Santar B.V. (Universiteit Twente)

Workshop SAAZ-Unie najaarsconferentie 2010. Lifestyle: grenzeloos interessant? Gertjan Beens Bedrijfsarts Directeur Santar B.V. (Universiteit Twente) Workshop SAAZ-Unie najaarsconferentie 2010 Lifestyle: grenzeloos interessant? Gertjan Beens Bedrijfsarts Directeur Santar B.V. (Universiteit Twente) Programma Introductie Relevantie en actualiteit Relatie

Nadere informatie

Psychosociale arbeidsbelasting

Psychosociale arbeidsbelasting Psychosociale arbeidsbelasting Een positieve benadering Wilmar Schaufeli Universiteit Utrecht Drie perspectieven Smal: Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Breder: Werkstress Breedst: Duurzame inzetbaarheid

Nadere informatie

Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013

Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013 Wetgeving Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013 2013 Cecile van der Velde MWO CMC Arbeids- en Organisatiedeskundige Kennismaken 2 3 Arrest Europese Hof en kabinetsvoornemens

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 25 883 Arbeidsomstandigheden Nr. 227 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELE- GENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Preventie en verzuimkosten

Preventie en verzuimkosten Preventie en verzuimkosten Risico ontstaat door het niet weten wat je aan het doen bent (Warren Buffet) Pascalle Smit Strategisch adviseur duurzame inzetbaarheid Ervaring Goede hulp bij ontslag scheelt

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid tot 67 jaar: Hoe doe je dat? Prof Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam

Duurzame inzetbaarheid tot 67 jaar: Hoe doe je dat? Prof Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Duurzame inzetbaarheid tot 67 jaar: Hoe doe je dat? Prof Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Duurzame inzetbaarheid in het nieuws Duurzame inzetbaarheid in het nieuws

Nadere informatie

Werken aan effectief en doelgericht. herstel. Bedrijven

Werken aan effectief en doelgericht. herstel. Bedrijven Werken aan effectief en doelgericht herstel Bedrijven BeLife centrum voor bewegen Medische specialistische revalidatiezorg Gezonde en vitale medewerkers zijn productiever, verzuimen minder en zijn beter

Nadere informatie

Werkhervatting bij Hartpatiënten. Drs. Cindy Noben 21 April CNE

Werkhervatting bij Hartpatiënten. Drs. Cindy Noben 21 April CNE Werkhervatting bij Hartpatiënten Drs. Cindy Noben 21 April 2015 - CNE Opbouw Inleiding (Arbeids-)participatie Arbeid & gezondheid Werkhervatting van hartpatiënten Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie

Nadere informatie

Relatie psychosociale aspecten en werkbaar werk. Claes Leen Preventieadviseur ergonomie en psychosociale aspecten, AristA

Relatie psychosociale aspecten en werkbaar werk. Claes Leen Preventieadviseur ergonomie en psychosociale aspecten, AristA Relatie psychosociale aspecten en werkbaar werk Claes Leen Preventieadviseur ergonomie en psychosociale aspecten, AristA Maart 2013 Werkbaar werk Definitie werkbaarheid: (bron Ervaringsfonds) Evenwicht

Nadere informatie

WORK EXPERIENCE PROFILE

WORK EXPERIENCE PROFILE WORK EXPERIENCE PROFILE VANDERHEK METHODOLOGISCH ADVIESBUREAU Werkstress is een verschijnsel dat al jaren sterk de aandacht trekt. Statistieken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid geven aan dat

Nadere informatie

MEDEWERKERS VRAGENLIJST BRANCHE-RIE TECHNISCHE GROOTHANDEL

MEDEWERKERS VRAGENLIJST BRANCHE-RIE TECHNISCHE GROOTHANDEL 1 Betrekken medewerkers bij de uitvoering van de RI&E. Medewerkers zijn een belangrijke bron van informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Zij hebben belang bij veilige en gezonde werkomstandigheden.

Nadere informatie

Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland

Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland data fysieke belasting Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland Februari 2017 Voorwoord handig om te benchmarken De stratenmaker met knieklachten, de vrachtwagenchauffeur en verpleegkundige

Nadere informatie

Nooit meer burn-out!

Nooit meer burn-out! Nooit meer burn-out! In drie stappen leren genieten van werk en leven Anita Roelands Eerste druk, 2012 Tweede druk, 2013 Nooit meer burn-out! In drie stappen leren genieten van werk en leven Anita Roelands

Nadere informatie

Chronische zieke werknemers: Werkbeleving & ziekteverzuim

Chronische zieke werknemers: Werkbeleving & ziekteverzuim Chronische zieke werknemers: Werkbeleving & ziekteverzuim dr. Nathalie Donders drs. Karin Roskes dr. Joost van der Gulden Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Centrum voor Huisartsgeneeskunde, Ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Inhoud. Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners Wat is PPEP4ALL? dr. Noëlle G.A. Kamminga

Inhoud. Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners Wat is PPEP4ALL? dr. Noëlle G.A. Kamminga 0-0-6 Inhoud Wat is PPEPALL? Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners dr. Noëlle G.A. Kamminga Definitie zelfmanagement Hoe ziet het eruit? Standaard opbouw Doelstellingen Inhoud

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie