Huiszwaluwen inventarisatie op De Bevelanden
|
|
- Janne de Coninck
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 26 Huiszwaluwen inventarisatie op De Bevelanden ( Provincie Zeeland ) Niels de Schipper 2004
2 Inhoudsopgave Inleiding 2 Beschrijving onderzoeksgebied 3 Het weer in het broedseizoen van Werkwijze 5 Resultaten 7 Evaluatie 14 Conclusie 16 Dankwoord 17 Literatuurlijst 18 Overname van gegevens is onder bronvermelding toegestaan. Gelieve te citeren als: de Schipper N Huiszwaluwen inventarisatie op de Bevelanden Mededeling 26. KNNV vogelwerkgroep de Bevelanden, Goes. 1
3 Inleiding Ook dit jaar is het weer gelukt voor de tweede opeen volgende keer de Bevelanden geheel op broedende Huiszwaluwen te inventariseren. Dit jaar zelfs nog intensiever dan in 2003 en zullen de resultaten het werkelijke aantal zeer dicht benaderen. Dit natuurlijk dankzij enthousiaste Huiszwaluwen tellers van wie vele vorig jaar al mee werkten. Helaas waren er ook enkele tellers die dit jaar niet mee konden helpen om deze taaie klus te klaren maar gelukkig konden die lege plekken weer opgevuld worden met nieuwe tellers die even enthousiast aan de slag gingen, bij deze welkom geheten. Enfin de Huiszwaluwen bevinden zich nu in het verre en warme Afrika en wij mogen hopen dat ze weer met velen terug keren naar Nederland net als afgelopen jaar. Want het ging goed in 2004 met onze Huiszwaluwen in het koude en natte kikkerlandje en zodoende ook op ons mooie zonnig en groene Beveland. De aantallen die werden vastgesteld waren hoger dan in 2003, wie weet een aanzet tot herstel. Na een korte beschrijving van de Bevelanden, het weer in het broedseizoen van 2004 en de gevolgde werkwijze, worden de resultaten besproken van de inventarisatie die uitgevoerd werd in de zomer van 2004 op de broedende Huiszwaluwen. Voor een uitgebreide bespreking over de Huiszwaluw, het voorkomen in Zeeland en de historie van de Huiszwaluw kolonies op de Bevelanden verwijs ik naar het rapport van
4 Beschrijving onderzoeksgebied Het onderzoeksgebied betreft de Hals, Zuid en Noord Beveland ( ha). De Hals van Zuid Beveland heeft een totaal oppervlak van circa 120 vierkante kilometer. En bevind zich grofweg tussen het Schelde-Rijn kanaal en het kanaal door Zuid-Beveland. Het landschap word gedomineerd door grootschalige akkers en in mindere mate fruitteelt. Langs de Oosterschelde en Westerschelde bevinden zich enkele schorrengebieden. Aan de oostkant bevind zich het Markizaat, een groot zoetwater natuurgebied. De Hals telt 11 dorpen, 6 gehuchten en enkele oude boerenhofsteden. Zuid Beveland bevindt zich tussen het kanaal door Zuid Beveland en de Sloedam en is circa 250 vierkante kilometer groot. Het gebied bestaat uit polders waar veel akkerbouw, fruitteelt en in mindere mate veeteelt word bedreven. Alleen in de Zak van de Bevelanden komt nog oudland voor met kleine polders omringd door bloemrijke dijken. Aan de noordkant bevindt zich het Veerse Meer een brakwatermeer voor veelal recreatief gebruik. Zuid Beveland telt naast de stad Goes 14 dorpen en 6 gehuchten. Noord Beveland is circa 100 vierkante kilometer groot en ligt tussen de Oosterschelde en het Veerse Meer in. Hier wordt het landschap gedomineerd door grootschalige akkerbouw en wat veeteelt. Aan de noordzijde bevinden zich hier enkele inlagen die natuurgebied zijn. Noord Beveland telt 5 dorpjes en 2 gehuchten. 3
5 Het weer in het broedseizoen van 2004 Het weer is enorm van invloed op de broedresultaten van de Huiszwaluw, is de temperatuur laag en regent het veel dan zullen er maar weinig insecten zijn en is het niet mogelijk om veel jongen groot te brengen, waardoor de aantallen drastisch zullen dalen. Het broedseizoen van 2002 was hier een goed voorbeeld van en werd vooraf gaande versterkt door een reeks van natte zomers waardoor er maar weinig vliegende insecten waren, daardoor vertrokken de vogels weer al vroeg naar Afrika zonder een goed broedresultaat. Vorig jaar (2003) daar in tegen was werkelijk een uitstekend zwaluwen jaar met hoge temperaturen, veel vliegende insecten en op tijd een buitje regen. In 2004 was het weer iets minder gunstig. April was zeer zacht met een gemiddelde temperatuur van 10.4 graden en vrij zonnig. Het aantal uren dat de zon scheen was zo n 185 uren gemeten in Wilhelminadorp. Mei startte met de meeste neerslag in de eerste tien dagen, tussen 10 en 29 Mei viel er slechts 1 mm. In totaal werden er slechts 39 mm geregistreerd. De zon scheen de hele maand uitbundig met 230 uren zon. Met 6 warme dagen (> 20 graden) was mei toch vooral droog en koel, met zelfs enkele nachten vorst aan de grond. De gemiddelde temperatuur was 12 graden. Juni had een koude en wisselvallige start maar werd toch aan de warme kant genoemd met een gemiddelde tempratuur van 15.7 graden. De zon scheen gemiddeld zo n 214 uur en telde 9 warme dagen (> 20 graden) en 3 zomerse dagen (> 25 graden).veelal was het koel en wisselvallig weer met op 23 juni een zomerse storm. In totaal werd er 68 mm regen afgelezen Juli startte net zoals juni koel en wisselvallig met een gemiddelde tempratuur van 16.8 graden, de tweede helft van de maand was ook wisselvallig maar met een hogere tempratuur. Er werden 18 warme dagen (>20 graden) en 3 zomerse dagen (>25 graden)genoteerd, 224 uur zon en gemiddeld 89 mm neerslag. Augustus was een maand met tegen stellingen, het eerste deel was zonnig en zeer warm met twee tropische dagen (> 30 graden) daarna viel er zeer veel neerslag en de 19 stormde het zelfs langs de kust. De gemiddelde temp. was 19.1 graden. Er waren 22 warme dagen (>20 graden) en 10 zomerse dagen (>25 graden). Er viel 149 mm neerslag tegen 60mm normaal. Van September waren de eerste 10 dagen fraai nazomer weer met veel zon en 6 zomerse dagen (> 25 graden) daarna werd het wisselvallig met veel wind en regen. Totaal viel er 66 mm neerslag en scheen de zon 194 uur. De gemiddelde temperatuur was 15.2 graden. De zomer van 2004 was de Huiszwaluwen relatief goed gezind, redelijk warm weer wat voor vliegende insecten zorgde en ook viel er regelmatig een buitje regen wat de voorraad modder op peil hield. Jammer was dat het vanaf de tweede helft van augustus wat minder mooi weer was wat waarschijnlijk de latere broedsels de das heeft omgedaan. 4
6 Werkwijze De Huiszwaluwentelling is volgens de handleiding LSB kolonievogels/zeldzame soorten van de SOVON uitgevoerd (van Dijk 1996). Dit houdt in dat ertussen de datumgrenzen van 15 juli en 15 augustus eenmaal bewoonde nesten zijn geteld. Deze tellingen zijn op de fiets of te voet uitgevoerd waarna de gegevens op veldkaarten werden ingevuld. Onder bewoonde nesten werd verstaan: nesten waar aan gebouwd word, nesten die voltooid zijn en die in goede gave conditie zijn en nesten met jongen (let op in en uit vliegende vogels en verse poep onder het nest). Alle woonkernen zijn zodoende geïnventariseerd en ook is het gehele buitengebied van de Bevelanden uitgekamd op broedende Huiszwaluwen. Kolonievogels en zeldzame soorten Handleiding landelijke soortenonderzoek broedvogels (LSB) Inventarisatie Half mei tot begin september Datum grens 15 juni-15 augustus gehele dag Methode Minimaal eenmaal nesten tellen tussen de datumgrenzen, bij voorkeur in begin augustus. Bewoonde nesten tellen: nesten waar aan gebouwd word, nesten die voltooid zijn en die in gave conditie zijn (let op in en uit vliegende vogels) en nesten met jongen(let op uitwerpselen onder de nesten) Nieuwe nesten worden op een andere plaats gebouwd of oude nesten worden geannexeerd. Houdt rekening met door mussen bewoonde nesten, herkenbaar aan nestmateriaal (veren, stro), dat uit de nestopening hangt. Interpretatie Hoogste aantal nesten aanhouden. Nestbouw kan, vooral bij droog weer, enkele weken in beslag nemen. Vestiging tot in juli; telling voor begin juli doorgaans onvolledig. Biotoop Gebouwen of bouwwerken. 5
7 Hieronder een opsomming van alle geïnventariseerde woonkernen en hun tellers, zonder hun inzet was deze telling niet mogelijk geweest. Ook is door de tellers geheel het buitengebied van de Bevelanden geïnventariseerd waar ook nog enkele niet eerder ontdekte kolonies aanwezig waren. plaats teller plaats teller Zuid-Beveland Zuid-Beveland Hansweert Frank Nijse Baarland Boudewijn Jaccobuse Schore Frank Nijse Hoedekenskerke Boudewijn Jaccobuse Biezelinge Niels de Schipper sheer Abtskerke Jeanet Wisse Kapelle Niels de Schipper Sinoutskerke Jeanet Wisse Eversdijk Niels de Schipper Kwadendamme Peter Boelee Wemeldinge Addy en Rini Snoep Oudelande Gijs van Zonneveld Kattendijke Rogier Boogaard Ellewoutsdijk Jan Vink Kloetinge Niels de Schipper Driewegen Peter Boelee Wilhelminadorp Rogier Boogaard Ovezande Wilco, Richard Wisse Goesse Sas Rogier Boogaard Nisse Peter Alblas Goesse meer Corné Eckhard Heinkenszand Peter Alblas Goes-Oost Ies Meulmeester 's-heerenhoek Ton Stapels Goes-Zuid Ies Meulmeester Oostmolenpark Ies Meulmeester Noord-Beveland Over-Zuid Ies Meulmeester Kats André Hannewijk Zonnewest Ies Meulmeester Colijnsplaat Jacobien Bakker Goes-West Mark Hoekstein Kortgene Nettie Wilderom Goes centrum Ies Meulmeester Wissenkerke Gert van Bergeik Goes-Noord Ies Meulmeester Geersdijk Bianca Bassant Noordhoek Corné Eckhard Kamperland Gert van Bergeik 'sh-hendrikskinderen Mark Hoekstein Wolphaartsdijk Ies Meulmeester Hals v/d Bevelanden Oud-Sabbinge Ies Meulmeester Bath Niels de Schipper sheer Arendskerke Paul de Kort Rilland Niels de Schipper Eindewege Paul de Kort Stationsbuurt Niels de Schipper Lewedorp Kees Los Krabbendijke Niels de Schipper Nieuwdorp Kees Los Waarde Niels de Schipper Borssele Wim de Wilde Oostdijk Niels de Schipper S`-Gravenpolder Wim de Wilde Kruiningen Dick Reijnaart Langeweegje Peter Boelee Yerseke Addy en Rini Snoep 6
8 Resultaten In dit hoofdstuk worden de resultaten besproken van de telling in 2004.Voor een uitgebreide bespreking van de kolonies en hun historie verwijs ik naar het verslag van de telling in Tijdens de telling van 2004 zijn ook nog een aantal niet eerder opgemerkte kolonies ontdekt. Deze zijn in de tabellen cursief en vet gedrukt aangegeven, omdat van sommige nieuwe plekken ook de resultaten van 2003 bekend waren zijn de aantallen wat gewijzigd ten opzichte van de telling die in 2003 werd uitgevoerd. Om een goede vergelijking te kunnen maken met de totaal cijfers uit 2003 zijn de aantallen exclusief nieuwe kolonies tussen haakjes aangegeven in de overzicht tabellen. Om het geheel wat overzichtelijk te houden is Zuid Beveland opgedeeld in de gemeentes. Verspreiding van de Huiszwaluw op de Bevelanden in
9 Hals van de Bevelanden (688) Gemeente Reimerswaal Helaas is het huis van de oude Vlaamse vrouw die met veel plezier alle ongemakken van de broedende Huiszwaluwen voor lief nam verkocht. Het huis is geheel gerenoveerd en de zwaluwen zijn er niet meer welkom. Gelukkig konden ze uitwijken naar een nabij gelegen ander logeeradres waar ze wel van harte welkom waren. Dit jaar kon in de Stationsbuurt zoals eigenlijk wel verwacht geen broedgeval meer vast gesteld worden, ook werden er geen Huiszwaluwen meer waar genomen. In Waarde en Yerseke verdubbelde de aantallen bijna zodat ze daar weer op het aantals niveau kwamen van de jaren tachtig. Ook in Oostdijk en de kolonie aan de Zanddijk was er bijna een verdubbeling van de aantallen en in Kruiningen was er een ware groei explosie gaande en steeg van 4 nesten naar maar liefst 25 broedparen, ongelofelijk!!! Een mogelijk oorzaak van de explosieve groei in Kruiningen, Yerseke en aan de Zanddijk zou in verband kunnen staan met de recente peilverhoging in de Yerseke Moer. In de overige dorpen Bath, Rilland en Krabbendijke bleven de aantallen ongeveer gelijk. De kolonie aan de uienfabriek nabij Oostdijk maakte een behoorlijke groei door, namelijk van 47 naar 77 nesten en moest zelfs opsplitsen in twee subkolonies namelijk 38 en 39 stuks. De overige kolonies in het buitengebied bleven redelijk stabiel en breidden iets uit, behalve dan die van hoeve Westhof en Schalkhoeve deze namen iets in aantal af. Hals van de Bevelanden atlasblok Bath Rilland Stationsbuurt 0 1 Westhof Middenhof Schalkhoeve Volkerdorp/Damespolder Krabbendijke Waarde Gemaal Waarde Oostdijk Uienfabriek Oostdijk Kruiningen 25 4 Yerseke Zanddijk totalen Enkele wetenswaardigheden in 2004 zijn dat in Bath nog steeds de grootste subkolonie (90) van de Bevelanden te vinden is. Dat de grootste kolonie (77) van de Bevelanden aan één gebouw niet meer in Bath is maar zich aan de uienfabriek in Oostdijk bevindt. Andere grote kolonies onder één dak waren hoeve Westhof (48), de Schalkhoeve (40) en aan de Zanddijk (30) nabij Yerseke. Dat Krabbendijke nog steeds het dorp is met de meeste Huiszwaluwen (108) van de Bevelanden gevolgd door Waarde (88) wat uit het niets herrees. 8
10 Zuid Beveland (634) Gemeente Kapelle (146) Dit jaar eindelijk de kolonie gevonden aan de Monnikendijk (14) die zich bevond aan twee gebouwen namelijk één bungalow en aan de tegenovergelegen boerderij Zwartenburg en wat mij betreft krijgt deze kolonie die mooie naam. Tijdens een van de eerste fietstochten op zoek naar Huiszwaluwenkolonies in het buiten gebied werd gelijk al een succes geboekt, namelijk twee kolonies tussen het gehucht Eversdijk en het dorp sgravenpolder. De eerste was de Klazinahoeve met 25 nesten en een 500 meter verderop werden er nog 3 nesten gevonden aan de Prinsenhof. Op deze laatst genoemde locatie werd tot mijn verbazing gebroed aan de noordzijde van de schuur die ook nog eens pik zwart geteerd was inclusief de overstekken, het kan dus blijkbaar wel. In Hansweert (gem. Reimerswaal), Kapelle, Biezelinge en Eversdijk stegen de aantallen met een tiental maar werden bij lange na niet de aantallen gehaald zoals die tijdens de telling in 1985 werden vastgesteld. Maar waarom stegen de aantallen Huiszwaluwen dan niet in Wemeldinge en Schore de situatie lijkt toch overeen te komen. Zuid Beveland (gem. Kapelle) atlasblok Hansweert 15 6 Schore 5 5 Biezelinge Kapelle Eversdijk 8 4 Klazinahoeve Prinsenhof Wemeldinge Zwartenburg totalen 146 (104) 106 (72) Gemeente Goes (165) Helaas is de enige goede broedplek in Kloetinge ongeschikt geworden door een verbouwing van een boerenschuur waar zij hun onderkomen hadden en is het aantal gekelderd van negentien naar één. Gelukkig konden ook in dit geval de Huiszwaluwen uitwijken naar een alternatief, namelijk naar de hoeve Waanskinderen waarin vroeger tijd ook al gebroed werd. Vorig jaar werden door mij toch nog drie nestjes gemist in de Blauwewijk en in de Rode wijk waren de Huiszwaluwen weer terug van weg geweest. Leuk was ook de vestiging van één koppeltje in Oud Sabbinge waar het toch al lange tijd stil was met de Huiszwaluwen. Op hoeve Veldzicht werd dankbaar gebruik gemaakt van de geplaatste kunstnesten hoewel de zwaluwen het nodig vonden eerst zelf nog wat aanpassingen te verrichten. Een mogelijke uitbreiding van aantal Huiszwaluwen door de plaatsing van kunstnesten bleef helaas uit. Op het grondgebied van de gemeente Goes was Kattendijke het enige dorpje wat een grote opvallende uitbreiding van broedparen had namelijk van vijf naar zestien. De oorzaak van deze stijging zou kunnen zijn dat het natte natuurgebiedje De Dee door de regelmatige neerslag in de zomer van 2004 niet droog kwam te staan. In de rest van de dorpen werd in de meeste gevallen een lichte afname vastgesteld,wat ook uit de totalen blijkt. Terwijl er in de andere gemeentes op de Bevelanden een flinke toename is te zien. 9
11 Leuk is ook te vernoemen dat de Huiszwaluwen in het centrum van Goes waar ik vorig jaar tevergeefs naar gezocht heb gevonden zijn door de nieuwe teller daar. Wat onze enige stad op de Bevelanden naar 13 bezette nesten bracht. Niet echt een geluksgetal, we zullen wel zien wat er in 2005 met de Huiszwaluwen daar gaat gebeuren. Zuid Beveland (gem. Goes) atlasblok Kattendijke 16 5 Kloetinge 1 19 Waanskinderen Goes-Noord 3 3 Goes-Zuid 6 4 Goes-West 2 1 Goes-Oost 0 0 Goes centrum 2 0 Zonnewest 0 0 Over-Zuid 0 0 Noordhoek 0 0 Oost molenpark 0 0 Goesse meer 0 1 Goesse Sas 0 0 Hoeve Rotterdam Wilhelminadorp Blauwe wijk Rode wijk Wolphaartsdijk Haven Wolphaartsdijk 0 0 Oud-Sabbinge 1 0 Sluis de Piet Nieuw kraaijertsedijk Veldzicht Meerkoetweg Eindewege s-heer Arendskerke 7 12 'sh-hendrikskinderen 5 5 Totalen 165 (149) 163 (160) Gemeente Borsele (323) Op het grondgebied van de gemeente Borsele zijn de aantallen broedende Huiszwaluwen onverwacht hard gestegen in vergelijk met Ook konden er een zestal nieuwe locatie bijgeschreven worden goed voor 54 nesten waardoor de aantallen nog hoger uit kwamen. Ondanks deze stijging konden wederom dit jaar in s-heerenhoek geen nesten of zwaluwen vastgesteld worden ook moesten helaas Lewedorp en Driewegen het zonder Huiszwaluwen stellen. In Heinkenzand werden na een intensieve zoektocht zoals ik eigenlijk al verwachte broedende Huiszwaluwen gevonden, maar 18 bezette nesten had ik nooit durven dromen. 10
12 Zeer opvallend was dat er in het overgrote deel van de getelde woonkernen een behoorlijke groei werd vastgesteld soms zelfs een explosieve groei. De toppers uit dit lijstje zijn; Kwadendamme, 'sheer Abtskerke, Nisse, Hoedekenskerke en Oudelande. Zuid Beveland (gem. Borsele) atlasblok S`Gravenpolder Weeldijk Magdalenahoeve Kwadendamme 16 6 Langeweegje 'sheer Abtskerke 19 8 Sinoutskerke 0 0 Nisse 14 6 Zwaakhoek manege Brilletjesdijk Ovezande 3 3 Blazekop Rietveldweg Hoedekenskerke Baarland 4 4 Oudelande 26 7 Ellewoutsdijk Gemaal Ellewoutsdijk 0 0 Driewegen 0 2 Borssele 6 3 Korte Zuidweg Hollestelleweg 's-heerenhoek 0 0 Lewedorp 0 1 Nieuwdorp 2 2 De Graszode Stoofweg Heinkenszand 18 0 Oudelandeweg Totalen 323 (269) 182 (164) Hier volgen nog enkele wetenswaardigheden uit Zuid Beveland. Het dorp Ellewoutsdijk (39) herbergde de meeste broedparen en was tevens de grootste subkolonie op Zuid Beveland gevolgd door Wilhelminadorp (36) en Kapelle (33). De grootse kolonie aan één gebouw was een nieuwe met stip op nummer één dus te vinden aan de Klazinahoeve (25), gevolgd door de Magdalenahoeve (23) en op de derde plaats nog steeds de kolonie aan de Zomerweg in Ellewoutsdijk (20). Op de voet gevolgd door weer een nieuwkomer namelijk de Blazekop (19) een hoeve gelegen nabij Ovezande. 11
13 Historie nieuw ontdekte kolonies in de gemeente Borsele Van sommige niet eerder ontdekte kolonies konden nog oude gegevens teruggevonden worden. Manege Brilletjesdijk Weer zo n prachtige oude Zeeuwse boerenschuur omgebouwd tot manege gelegen op een even zo n mooie plek nabij de Brilletjes in het hart van Zuid Beveland Blazekop De hoeve Blazenkop gelegen nabij Ovezande is weer zo n locatie waar al jaren gebroed en geteld word. Mede hierdoor worden de telling nog waardevoller en kan de stand van de Huiszwaluwen nog beter gevolgd worden. Mogelijk is het succes van deze kolonie te danken aan het stukje natte natuur wat dat daar vlakbij in de buurt ligt Rietveldweg Weer een prachtige boerenschuur met u raad het al, een rietendak De Graszode De Graszode is een klein gehucht tussen Heinkenzand en Lewedorp waar zo ver te achterhalen is al sinds 1985 op dezelfde locatie word gebroed. Ook in dat geval is de bewoner zeer begaan met zijn zwaluwen
14 Noord Beveland (224) Gemeente Noord Beveland Ook op Peeland lagen net als in de rest van de Bevelanden de aantallen hoog zelfs zeer hoog ook hier konden een aantal niet eerder opgemerkte locaties bijgeschreven worden. In Kats bleef het aantal gelijk en in de andere dorpen stegen de aantallen op sommige plekken zelfs explosief zoals in Kamperland die van 7 naar 29 nesten steeg maar ook Wissenkerke die van 2 naar 10 steeg en in Colijnsplaat ging het ook goed en steeg van 49 naar 68 nesten. Noord Beveland atlasblok Kats 7 7 Kortgene Prinsendijk Colijnsplaat Camping Orisant camping de mattenburg Emmelissedijk Wissenkerke 10 2 Kamperland 29 7 Geersdijk Hoekhof Baashuisweg Stroodorp 0 0 totalen 224 (215) 146 Hierdoor was Colijnsplaat wederom het dorp met de meeste Huiszwaluwen (68) op Noord Beveland gevolgd door Kortgene (35). Dit jaar was de eerste plaats voor de grootse subkolonie wederom weggelegd voor de Emmelissedijk (34) gevolgd door Geersdijk (32) 13
15 Evaluatie In de Hals van de Bevelanden werden in 2003 in totaal 549 Huiszwaluwen nesten gevonden en werden de aantallen op 575 geschat. In 2004 werden er in totaal 688 bezette nesten geteld dat zijn er dus 139 meer dan in Een stijging van zo n 20% dus. Het geschatte aantal van 700 voor de Hals van Zuid Beveland lijkt mij dan ook wel reëel. Opvallend was dat de grootse stijgingen van aantallen zich op plekken voordeden waarin 2003 de aantallen laag waren. Ook was waar te nemen dat de meeste grote kolonies in het buiten gebied maar licht stegen en sommige zelfs iets in aantal afnamen. Op Zuid Beveland werden tijdens de vorige telling 397 nesten vastgesteld en werden hier de aantallen op 450 broedpaar geschat. Dit was geen slechte gok bleek achteraf want zoals verwacht werden er inderdaad in het buitengebied dit jaar nog een aantal kolonies ontdekt. Deze brachten de aantallen op Zuid Beveland voor zover te achterhalen was op 451 en zodoende kwam de schatting van het aantal broedende Huiszwaluwen op 500 paar in In 2004 werden er totaal 634 nesten opgespoord dat is een stijging van ruim 200 nesten. Het geschatte aantal broedparen van de Huiszwaluw zal zo om en nabij de 700 stuks liggen. Maar om een goede vergelijking met 2003 te kunnen maken moeten we naar de aantallen exclusief nieuw ontdekte kolonies gaan kijken. Dat was dus voor 2003 precies 397 nesten en is voor 2004 op de kop af 522 nesten, en zo blijkt de stijging eigenlijk nog wel mee te vallen met 125 nestjes. Niet dat een stijging van 31 % een slechte score is integendeel maar als je de getallen 634 nesten in 2004 tegen over 397 nesten uit 2003 zet lijkt het toch anders te zijn. Op Noord Beveland werden tijdens de vorige telling 146 nesten genoteerd in 2004 werden er 224 bezette nesten gevonden dit is exclusief de 9 nesten van de nieuw ontdekte locaties een stijging van 68 nesten. Gezien het kleine oppervlak en lage dichtheden van de Huiszwaluwen wederom geen slechte score. Zeker niet in procenten gezien, namelijk een stijging van 46 %. Op Noord Beveland was eigenlijk over de hele linie een stijging te zien maar ook hier was weer waar te nemen dat vooral de dorpen met lage aantallen weer hard stegen. Het totale aantal schat ik op 250 nesten voor het seizoen van In totaal werden er in 2004 op geheel de Bevelanden 1546 Huiszwaluwen nesten geteld. Het aantal exclusief de 128 nesten op nieuw ontdekte locaties is precies 1418 bezette nesten, in 2003 werden er 1092 nesten vastgesteld dit is dus een stijging van 326 nesten. Helaas kwam het vermoeden dat in het verslag van 2003 al vernoemd werd uit en moesten helaas enkele dorpen op de Bevelanden het in 2004 zonder broedende Huiszwaluwen doen. Maar afgezien van dit negatieve feit is er dus een stijging van 30 % in vergelijking met de telling van 2003 vastgesteld. Het geschatte aantal broedpaar van de Huiszwaluwen op de Bevelanden komt dus op zo n 1650 stuks. 14
16 Verspreiding van de Huiszwaluw op de Bevelanden in Hieronder nog een voorbeeld van twee lang lopende telling op de Bevelanden. Deze twee dorpje Ellewoutsdijk en Driewegen liggen hemelsbreed nog geen 3 kilometer uit elkaar. Aantalverloop in Ellewoutsdijk en Driewegen Ellewoutsdijk Driewegen 15
17 Conclusie De stijging van 30% in vergelijking met 2003 is natuurlijk een hele vooruitgang maar dit is slechts een kleine stap vooruit om de harde klap uit de jaren zeventig weer boven te komen. Waarschijnlijk is deze stijging te danken aan het goede broedseizoen in 2003 en de gunstige omstandigheden tijdens de trek en de overwintering in het verre Afrika. Opvallend was dat de meeste kolonies in het buitengebied ongeveer in aantal gelijk bleven en enkele zelfs iets in aantal afnamen, daarintegen stegen de aantallen in de meeste woonkernen soms zelfs explosief, vooral in dorpen waar het aantal in 2003 erg laag was. Hieruit mogen we misschien concluderen dat er toch nog wel genoeg voedsel, bouwmateriaal en broedgelegenheid te vinden is in die dorpen. Omdat de kolonies in het buitengebied maar licht gestegen zijn en sommige zelfs iets in aantal achteruit gingen zou dit kunnen betekenen dat deze plekken qua voedselaanbod aan hun top zitten. Aan bouwmateriaal en broedgelegenheid zal het op die plekken niet liggen. Want juist die lijken mij ruim voorhanden daar. Dit wil dus zeggen dat er voor de Huiszwaluwen op de Bevelanden best nog wel groei mogelijkheden zijn in de komende jaren. Een mooi perspectief voor de toekomst om uit het diepe dal te komen. Dat de oorzaak van de afname niet allen gezocht moet worden in het voorhanden zijn van voedsel en/of broedsucces en zeker niet in het afwezig zijn van bouwmateriaal en nestgelegenheid werd al in het rapport van 2003 geconcludeerd. Factoren zoals de voedselsituatie en de klimatologische omstandigheden in het overwinteringgebied en ook de gevaren tijdens hun reis van en naar Afrika zijn zoals eerder geconcludeerd van grote invloed op de populatie Huiszwaluwen in Nederland en zelfs in Europa. Maar voorlopig lijkt het er nu toch op dat het iets beter gaat met onze gevleugelde vrienden. Aantalverloop huiszwaluwen op de Bevelanden 1985/ Hals v/d Bevelanden Zuid Beveland Noord Beveland 1985/
18 Dankwoord Zeer dankbaar ben ik de volgende personen die de steden, dorpen en velden zijn ingetrokken om de Huiszwaluwen en hun nesten op te sporen: Ton Stapels, Frank Nijse, Addy en Rini Snoep, Dick Reijnaart, Kees Los, Boudewijn Jacobusse, Peter Alblas, Ies Meulmeester, Paul de Kort, Corné Eckhard, Rogier Boogaard, Wim de Wilde, Peter Boelee, Jeanet Wisse en haar beide zonen Richard en Wilco die samen Ovezande telden maar ook Gert van Bergeik, André Hannewijk, Nettie Wilderom, en Bianca Bassant Deze laatst genoemde persoon mocht hiervoor zelfs een aanmoedigingsprijs voor in ontvangst nemen De Ruige Anjer. Deze waarderingsprijs word elk jaar uitgereikt door onze KNNV afdeling aan personen die geen lid zijn van de KNNV maar zich wel vrijwillig inzetten voor het natuurwerk. In dit geval omdat zij zich al jaren inzet voor de bescherming van de Huiszwaluwen in haar directe woonomgeving en ver daarbuiten. Bij deze wou ik dan ook Jan Vink, Jacobien Bakker en Gijs van Zonneveld bedanken omdat deze personen ook als niet lid van de KNNV Huiszwaluwen inventariseerden in Ik hoop ook van harte dat al deze genoemde personen zich het volgende telseizoen ook weer net zo enthousiast willen inzetten als de afgelopen seizoenen. Vooral de lang lopende tellingen in een klein gebied zijn van zeer grote waarde voor de wetenschap, ik denk dan ook dat in de afgelopen twee telseizoenen de fundamenten hiervoor gelegd zijn. Van de volgende personen mocht ik oude gegevens gebruiken; David Tempelman, Jethro Waanders en André Hannewijk die tevens de telling coördineerde op Noord Beveland. Zonder deze gegevens was het maken van dit rapport onmogelijk geweest. Veel dank hiervoor. Ook wil ik Mark Hoekstein bedanken niet alleen voor het tellen van de nesten maar toch zeker ook voor het kritisch doornemen van dit rapport en het maken van de stippenkaarten. En niet te vergeten Addy en Rini Snoep die zorgden voor de vermenigvuldiging van dit geheel. Tenslotte.. Is na het lezen van dit rapport uw interesse gewekt voor de Huiszwaluw en heeft u zin om komend seizoen ook wat telwerk te verrichten, neem dan gerust eens contact op met mij. Niels de Schipper, Spaarlingsstraat 30, 4421 GE, Kapelle Tel nielsde@zeelandnet.nl 17
19 Literatuurlijst SOVON Vogelonderzoek Nederland Atlas van de Nederlandse Broedvogels Nederlandse Fauna 5. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV uitgeverij & European Invertebrate Survey-Nederland, Leiden. Vergeer, J-W. & G. van Zuylen Broedvogels van Zeeland.Uitgeverij KNNV / Stichting Uitgeverij SOVON. Van Dijk A.J. & Husting F Broedvogelinventarisatie Kolonievogels en Zeldzame Soorten (handleiding Landelijk Soortenonderzoek Broedvogels). SOVON, Beek-Ubbergen. Van Dijk A.J Broedvogels inventariseren in proefvlakken. SOVON, Beek-Ubbergen. Hoekstein M Broedvogels in de Hals van Zuid-Beveland, telling in kader van het atlasproject SOVON-rapport Beek-Ubbergen SOVON Nieuws. Nieuwsbrief van SOVON Vogelonderzoek Nederland 16, jaargang nummer 2 mei Beek-Ubbergen. Tempelman, D De Huiszwaluw (Delichon urbica) in de gemeente Borsele, in de jaren Heelblaadje 13 (5): Werkblad Zomer Gasten in Zeeland van Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Nanning-Jan Honingh, Stichting Landschapsbeheer Zeeland. April Bouw mee met de Huiszwaluw. Informatie folder van Vogel Bescherming Nederland, Enkelaar.H De Huiszwaluw als Broedvogel in Zeeland in De Composiet Derde jaargang nummer 5. Waanders.J De Huiszwaluw als Broedvogel op Zuid-Beveland. De Kemphaan Vierde jaargang. Waanders.J De Huiszwaluw als Broedvogel op Noord-Beveland in De Kemphaan Waanders.J De Huiszwaluw als Broedvogel op Oost-Zuid-Beveland. De Kemphaan in 1987.De Kemphaan vijfde jaargang. Internet sites Broeke J; Ritthem,
Huiszwaluwen inventarisatie op De Bevelanden 2005
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 27 Huiszwaluwen inventarisatie op De Bevelanden 2005 ( Provincie Zeeland ) Niels de Schipper 2005 Inhoudsopgave Inleiding 2 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieInventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 37 Inventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op De Bevelanden 2009 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2009 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieInventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 31 Inventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op De Bevelanden 2007 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2007 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieInventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 41 Inventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op De Bevelanden 2011 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2011 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieInventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 40 Inventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op De Bevelanden 2010 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2010 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieInventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 42 Inventarisatie Huis- en Oeverzwaluwen op De Bevelanden 2012 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieHuiszwaluwen inventarisatie op De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling nr. 23 Huiszwaluwen inventarisatie op De Bevelanden 2003 Niels de Schipper 2003 Inhoudsopgave Inleiding 3 De Huiszwaluw 4 Voorkomen in Zeeland 5 Beschrijving
Nadere informatieInventarisatie Roodborsttapuit op de. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 36 Inventarisatie Roodborsttapuit op de De Bevelanden Niels de Schipper 2009 Inhoudsopgave 3 Inleiding 4 Beschrijving onderzoeksgebied 5 Het weer in het
Nadere informatieZomertortel inventarisatie op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 33 Zomertortel inventarisatie op De Bevelanden 2007 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2007 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied 4
Nadere informatiePostcode Startjaar Startkwartaal Netbeheerder Provincie Gemeente / Plaats 4301 Enduris Zeeland ZIERIKZEE 4302 Enduris Zeeland ZIERIKZEE 4303 Enduris
Postcode Startjaar Startkwartaal Netbeheerder Provincie Gemeente / Plaats 4301 Enduris Zeeland ZIERIKZEE 4302 Enduris Zeeland ZIERIKZEE 4303 Enduris Zeeland ZIERIKZEE 4305 Enduris Zeeland NIEUWERKERK 4305
Nadere informatievan TERNEUZEN naar GOES
maandag t/m vrijdag 20a van TERNEUZEN naar GOES plaats en halte ritnr. 1 3 5 7 9 11 13 15 1 1 1 Terneuzen, Ziekenhuis V 5 51 6 21 6 51 7 03 7 13 7 21 7 33 7 51 Terneuzen, Zeldenrustlaan 5 53 6 23 6 53
Nadere informatieOverzicht bedrijventerreinen a
Overzicht bedrijventerreinen a b d c e i m f k o g l n j h p q r t s u x v w y z ab ae aa ad ac Kaart a Renesse Ellemeet Elkerzee Noordwelle Serooskerke Burgh-Haamstede Kaart b Brouwershaven Looperskapelle
Nadere informatie3. DE WOONCONTEXT: DE REGIO IN BEELD
3. DE WOONCONTEXT: DE REGIO IN BEELD De regio heeft zich tot doel gesteld om de woonconsument optimaal te faciliteren, maar wel onder de uitdrukkelijke kwalitatieve randvoorwaarde van een duurzame inrichting
Nadere informatieVogelwerkgroep. de Bevelanden. Vogels. van. tuin en erf
Vogelwerkgroep de Bevelanden Vogels van tuin en erf Even voorstellen... Vogelwerkgroep De Bevelanden is verbonden aan de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging), afdeling Bevelanden.
Nadere informatieSpitsnet 225 Goes Station - ziekenhuis - s Gravenpolder
Zeeland Noord- en Zuid-Beveland Dienstregeling 2015 Geldig vanaf 1 maart 2015 Kernnet 23 s Heerenhoek - Goes 27 Yerseke - Goes 31 Kamperland - Goes Spitsnet 225 Goes Station - ziekenhuis - s Gravenpolder
Nadere informatieDienstregeling Zeeland Noord- en Zuid-Beveland. Geldig vanaf 24 februari 2019
Zeeland Noord- en Zuid-Beveland Dienstregeling 2019 Geldig vanaf 24 februari 2019 Kernnet 23 s Heerenhoek - Goes 27 Yerseke - Goes 31 Kamperland - Goes 132 Zierikzee - Goes 185 Goes - Ziekenhuis Spitsnet
Nadere informatieSchouwen-Duiveland. Lijn 132 Zierikzee - Goes Lijn 132 rijdt in de middagspits nog 4x per uur.
Schouwen-Duiveland Lijn 132 Zierikzee - Goes Lijn 132 rijdt in de middagspits nog 4x per uur. Lijn 133 Middelburg - Zierikzee - Oude-Tonge Lijn 133 rijdt in de zomerperiode niet meer via Westenschouwen,
Nadere informatieKNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden. Roofvogels op de Bevelanden 2008 (Provincie Zeeland)
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. XXX (Provincie Zeeland) Roofvogel werkgroep De Bevelanden Wannes Castelijns & Niels de Schipper Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Inleiding... 3 2 Beschrijving
Nadere informatieGoeree-Overflakkee. Noord-Beveland Tholen
Hoek van Holland VERSPREIDINGSGEBIED HUIS-AAN-HUISKRANTEN Krimpenerwaard Z Regio-overzicht Alblasserdam H.Ido Ambacht Zwijndrecht Dordrecht Molenwaard Papendrecht Sliedrecht Hardinxveld Giessendam Werkendam
Nadere informatieZwarte Kraaien inventarisatie op. De Bevelanden
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 35 Zwarte Kraaien inventarisatie op De Bevelanden 2008 (Provincie Zeeland) Niels de Schipper 2008 Inhoudsopgave Inleiding 3 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieRoofvogels op De Bevelanden 2007
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 32 Roofvogels op De Bevelanden 2007 (Provincie Zeeland) Roofvogel werkgroep De Bevelanden Niels de Schipper Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Beschrijving onderzoeksgebied
Nadere informatieWerken aan hoogspanning
Werken aan hoogspanning Versterken 150 kv-net Zeeuws-Vlaanderen Hollandse Kust (noord) Alpha Hollandse Kust (zuid) Alpha Hollandse Kust (zuid) Beta Westerlee BritNed (Groot-Brittannië) Maasvlakte Beta
Nadere informatievan MIDDELBURG naar HULST via TERNEUZEN
1 maandag t/m vrijdag 10a van MIDDELBURG naar HULST via TERNEUZEN plaats en halte ritnr. 1 3 5 7 9 11 13 15 Middelburg, Station V 6 42 7 42 8 42 9 12 9 42 Middelburg, Torenweg 6 46 7 46 8 46 9 16 9 46
Nadere informatieKoloniebroeders in 2017 in Zuid-Holland Noord
Koloniebroeders in 2017 in Zuid-Holland Noord De meeste kolonies zijn inmiddels ingevoerd, tijd dus voor een overzicht van het afgelopen jaar in ons district. De gegevens die op 24 januari 2018 zijn ingevoerd,
Nadere informatieJaarverslag Steenuilenbescherming op Zuid-Beveland 2012 (door Bureau Natuurbelevenis in opdracht van SLZ)
Jaarverslag Steenuilenbescherming op Zuid-Beveland 2012 (door Bureau Natuurbelevenis in opdracht van SLZ) foto Steenuil op schuur bij Barbesteinhoeve Heinkenszand Hans Peeters (vogelbescherming) Vanaf
Nadere informatieFunctioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016
Functioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016 Mark Hoekstein & Sander Lilipaly Delta ProjectManagement (DPM)
Nadere informatieDienstregeling Zeeland Noord- en Zuid-Beveland. Geldig vanaf 11 december 2016
Zeeland Noord- en Zuid-Beveland Dienstregeling 2017 Geldig vanaf 11 december 2016 Kernnet 20 Terneuzen - Goes 23 s Heerenhoek - Goes 27 Yerseke - Goes 31 Kamperland - Goes 132 Zierikzee - Goes 185 Goes
Nadere informatieBroedvogels van de HAPERTSE HEIDE
Broedvogels van de HAPERTSE HEIDE Broedvogelmonitoringproject, seizoen 1997 Samenstelling: Vogelwerkgroep De Kempen: Hans Hermans Ben Jacobs Tonny van der Vleuten Carlo van Wely Jan van der Zee November,
Nadere informatieMonitoring van Steenuilen in : een succes!
Monitoring van Steenuilen in 2003-2008: een succes! Monitoring van Steenuilen in 2003-2008: een succes! Arjan Boele Het zou ideaal zijn jaarlijks alle Steenuil-territoria in ons land in kaart te brengen,
Nadere informatieBORSELE. GEMEENTE VAN contrasten
BORSELE GEMEENTE VAN contrasten Enerzijds het schitterende landschap, anderzijds het Sloegebied BORSELE GEMEENTE VAN contrasten Borsele is een gemeente van contrasten. Enerzijds ligt de gemeente grotendeels
Nadere informatieGoeree-Overflakkee. Noord-Beveland Tholen
Hoek van Holland VERSPREIDINGSGEBIED HUIS-AAN-HUISKRANTEN Krimpenerwaard Z Regio-overzicht Alblasserdam H.Ido Ambacht Zwijndrecht Dordrecht Molenwaard Papendrecht Sliedrecht Hardinxveld Giessendam Werkendam
Nadere informatieDienstregeling Zeeland Noord- en Zuid-Beveland. Geldig vanaf 10 december 2017
Zeeland Noord- en Zuid-Beveland Dienstregeling 2018 Geldig vanaf 10 december 2017 Kernnet 20 Terneuzen - Goes 23 s Heerenhoek - Goes 27 Yerseke - Goes 31 Kamperland - Goes 132 Zierikzee - Goes 185 Goes
Nadere informatiede Huiszwaluw (inventarisatie)
(inventarisatie) de Huiszwaluw M. Sloendregt HET GAAT AL JAREN SLECHT MET DE HUISZWALUW. IN DE ONDERZOEKSPERIODE VAN DRIEËNTWINTIG JAAR IS HET AANTAL NESTEN PER PLAATS FLINK ACHTERUIT GEGAAN, VAN RUIM
Nadere informatieDienstregeling Connexxion in Zeeland per 1 maart 2015
Dienstregeling Connexxion in Zeeland per 1 maart 2015 De nieuwe dienstregeling van Connexxion voor heel Zeeland is bekend. Deze gaat in op 1 maart. Het nieuwe openbaar vervoersnetwerk is ontstaan uit een
Nadere informatieKolonievogel overzicht Oost Brabant 2015
Kolonievogel overzicht Oost Brabant 15 Hieronder vindt u het kolonievogel overzicht van Oost Brabant over 15. In het totaal zijn 383 kolonies geteld door 71 tellers die er vaak heel veel uur ingestoken
Nadere informatieDe roek als broedvogel in Laarbeek - Inventarisatie
De roek als broedvogel in Laarbeek - Inventarisatie 2002 - John Vereijken & Marc Verbeeten Vanaf 1985 worden jaarlijks de roeken in de gehele gemeente Laarbeek geïnventariseerd. Ook in 2002 is dit weer
Nadere informatieKORT VERSLAG MONITORINGRESULTATEN GIERZWALUWNESTKASTEN
KORT VERSLAG MONITORINGRESULTATEN GIERZWALUWNESTKASTEN 2016 in de Utrechtse wijk Voordorp Januari 2017 Tieneke de Groot tienekedegr@gmail.com 1. INLEIDING 1.1 Achtergrond nestkastenproject Het is al weer
Nadere informatieKERKUILEN WERKGROEP TWENTE
KERKUILEN WERKGROEP TWENTE Broedseizoen kerkuil De start van het broedseizoen kerkuilen was zeer verrassend. Rond half maart werd er op een locatie in Oud-Ootmarsum een nestkast aangetroffen met daarin
Nadere informatieTARIEVENKAART Uitgever. de Bode. Je doelgroep bereik je via. internetbode.nl.
TARIEVENKAART 2019 internetbode.nl 240.000 BEZOEKERS PER MAAND 45.000 60.000 VOLGERS OP BEZOEKERS PER MAAND FACEBOOK Je doelgroep bereik je via Uitgeverij de Bode BredaVandaag 12.000 390.000 Nieuwsbrieven
Nadere informatieSituatie steenuilen in Zeeland vóór 1940
ZEELAND Situatie steenuilen in Zeeland vóór 1940 * In Zeeland kwamen tot 1940 nog ongeveer 2.200 paar steenuilen voor, waarvan ongeveer de helft op de eilanden en de andere helft in Zeeuws-Vlaanderen (Atlas
Nadere informatieWatervogels in een deel van de uiterwaard langs de Boven-Rijn (Gld) in winter 2008/09
SOVON Vogelonderzoek Nederland Rijksstraatweg 178 6573 DG Beek-Ubbergen T (024) 684 81 11 F (024) 684 81 22 Watervogels in een deel van de uiterwaard langs de Boven-Rijn (Gld) in winter 2008/09 E info@sovon.nl
Nadere informatie2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw!
2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw! 1 - Om te beginnen lichten we toe waarom de Huiszwaluw als jaar van soort is gekozen. - Ook de
Nadere informatieTARIEVENKAART 2018 ELKE WEEK EDITIES VOLG ONS OOK OP TWITTER EN FACEBOOK DE BODE WEET WAT ER GEBEURT
TARIEVENKAART 2018 ELKE WEEK 17 EDITIES VOLG ONS OOK OP TWITTER EN FACEBOOK WWW.INTERNETBODE.NL VOOR HET LAATSTE ACTUELE LOKALE NIEUWS DE BODE WEET WAT ER GEBEURT 450.000 KEER HUIS AAN HUIS IN DE BRIEVENBUS
Nadere informatiePrijzen Huis-aan-Huis-titels 2019 Regio Zeeland
Prijzen Huis-aan-Huis-titels 2019 V1-16102018 CPM* Oplage** Formaat*** Factor Positie-index Factor Marktindex**** Factor Verschillend per titel* Verschillend per titel** A 1/1 SPREAD 1,67 Voorpagina 4,0
Nadere informatieNieuwsbrief Jaar van de Patrijs in Zeeland
Nieuwsbrief Jaar van de Patrijs in Zeeland 2013 is door Vogelbescherming Nederland en Sovon uitgeroepen tot het Jaar van de Patrijs. Deze fraaie vogel is de laatste decennia sterk afgenomen (-95%).Ten
Nadere informatieTarievenkaarT Tarievenkaar Hoofdkantoor Zundert Regiokantoor Brabant Regiokantoor Zeeland vóór u en dóór u vóór u en
2014 TarievenkaarT2013 TarievenkaarT2013 Hoofdkantoor Zundert Bredaseweg 26, 4881 DE Zundert, Postbus 22, 4880 AA Zundert, Tel.: 076-599 81 11, Fax: 076-599 81 99 Regiokantoor Brabant Sint Catharinaplein
Nadere informatieDe Huiszwaluw (Delichon urbica) in de Kempen in 2005
De Huiszwaluw (Delichon urbica) in de Kempen in 2005 Wim Deeben INLEIDING In 2005 zijn er in de Kempen weer Huiszwaluwen geteld. Ten opzichte van 2004 zijn er enkele veranderingen: Acht, Bladel, Duizel,
Nadere informatieDe sociale draagkracht van de dorpen in Borsele
De sociale draagkracht van de dorpen in Borsele Frans Thissen Universiteit van Amsterdam Myrthe Vooraf Leefbaarheid, sociale cohesie en community care: Moeilijke begrippen voor betrekkelijk gewone zaken
Nadere informatieTerritoriumkartering Huismus en Spreeuw in de regio Den Haag in 2008. Rinse van der Vliet, Danny Laponder, Kees Mostert, Bart Vastenhouw
Territoriumkartering Huismus en Spreeuw in de regio Den Haag in 2008 Rinse van der Vliet, Danny Laponder, Kees Mostert, Bart Vastenhouw 26 oktober 2010 Figuur 1: Huismus Passer domesticus, Delft (Bart
Nadere informatieVeenweiden steeds belangrijker voor Zwarte sterns in Zuid-Holland. Verslag van monitoring van aantallen en broedsucces in 2013
Veenweiden steeds belangrijker voor Zwarte sterns in Zuid-Holland Verslag van monitoring van aantallen en broedsucces in 2013 Veenweiden steeds belangrijker voor Zwarte sterns in Zuid-Holland Verslag
Nadere informatieKerkuilen Werkgroep Bevelanden. Bron: Stichting Kerkuilen Werkgroep Nederland. Foto: Andre Eijkenaar
Kerkuilen Werkgroep Bevelanden Bron: Stichting Kerkuilen Werkgroep Nederland. Foto: Andre Eijkenaar JAARVERSLAG 2017 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave KUWG Bevelanden contactgegevens... 1 Wie zijn wij..... 2
Nadere informatie25 Jaar huiszwaluwen (Delichon urbica) in de Kempen Wim Deeben
huiszwaluw foto: Wim Deeben 25 Jaar huiszwaluwen (Delichon urbica) in de Kempen Wim Deeben In 2008 zijn er in de Kempen weer huiszwaluwen geteld. Dit was voor de 25e keer. Het overzicht laat zien dat er
Nadere informatieLandelijke klapekstertelling winter 2008/2009 Eindresultaten
Landelijke klapekstertelling winter 2008/2009 Eindresultaten Foto J. Schwiebbe - http://www.birdphoto.nl April 2009, Matthijs Broere (Waarneming.nl) & Fred Hustings (SOVON) 1. Inleiding Afgelopen winter
Nadere informatieWindenergie in Zeeland
Windenergie in Individuele locaties windturbines in Individuele Windmolens 28 27 29 55 52 276 278 26 30 151 153 2 81 84 87 88 125 83 5153 54 85 86 76 80 79 82 77 p 78 1 302 3 152 301 101 6 176 177 4 251
Nadere informatieBescherming Weidevogels Zuid-Holland Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen
Bescherming Weidevogels Zuid-Holland 2018 Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen Dit jaarverslag is tot stand gekomen in samenwerking met 17 actieve weidevogelgroepen
Nadere informatieVersie Maart Verslag Inventarisatie kansen roofvogels Zuidas- Zuidasdok Maart 2016
Verslag Inventarisatie kansen roofvogels Zuidas- Zuidasdok 2 Inhoud 1. Aanleiding... 3 2. Inleiding en werkwijze... 3 3. Resultaten onderzoek... 5 4. Nader onderzoek... 7 Bijlage I. Kaart geïnventariseerde
Nadere informatieKNNV - afdeling Voorne - Vogelwerkgroep. Mededeling nr. 202
KNNV - afdeling Voorne - Vogelwerkgroep Mededeling nr. 202 Broedvogel inventarisatie DE LAGUNE EN HET GROENE STRAND 2010 door Jaap van Oudenaarden en Peter Vermaas. 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 - doel -
Nadere informatieBroedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2015
Broedvogels van de begraafplaats Soerenseweg in Apeldoorn 2015 Martin Heinen Vogelwerkgroep Oost-Veluwe, Apeldoorn 1 1. Inleiding De gemeente Apeldoorn heeft Vogelwerkgroep Oost-Veluwe gevraagd een inventarisatie
Nadere informatieDe Huiszwaluw (Delichon urbica) als broedvogel in het Hart van Gelderland in 2018
De Huiszwaluw (Delichon urbica) als broedvogel in het Hart van Gelderland in 2018 men niet. Via verschillende oproepen op Facebook, in de Vlerk en via de ledenmail werd getracht de soort onder de aandacht
Nadere informatieOnderzoek naar. Kem pen 2008 Jacques van Kessel en Plete, Wou'e. Het onderzoeksge bied Het in 2008 onderzocht gebied is 224 km 2
~-... ~~ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Onderzoek naar wespendieven Kem pen 2008 Jacques van Kessel en Plete, Wou'e Er is ook
Nadere informatieNationale Tuinvogeltelling 2012 enkele cijfers en getallen op een rij*
Nationale Tuinvogeltelling 2012 enkele cijfers en getallen op een rij* Er deden 40496 verschillende mensen mee in totaal werden 28232 tellingen doorgegeven verdeeld over meer dan 631800 verschillende individuen.
Nadere informatieNederlandse Genealogische Vereniging. Afdeling Zeeland WIJ VAN ZEELAND. 17 e jaargang, nummer 3
Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling Zeeland WIJ VAN ZEELAND 17 e jaargang, nummer 3 juli 2015 Wij van Zeeland 17 e jaargang nummer 3 INHOUDSOPGAVE Kijk ook op de website van de afdeling: http://zeeland.ngv.nl
Nadere informatieHaltes van de haltetaxi Provincie Zeeland (op aanvraag)
Haltes van de haltetaxi Provincie Zeeland (op aanvraag) Regio Haltenaam Straatnaam Noord-Beveland Colijnsplaat, Havelaarstraat Havelaarstraat Noord-Beveland Colijnsplaat, Zeelandbrug Noordlangeweg Noord-Beveland
Nadere informatiePROVINCIAAL BLAD VAN ZEELAND
Nummer 32 van 2001 PROVINCIAAL BLAD VAN ZEELAND Besluit van 28 augustus 2001, nr. 17 directie Ruimte, Milieu en Water, afdeling Landelijke Gebied en Water, tot afkondiging van het besluit van Provinciale
Nadere informatieJaarverslag Bijeneters 2017
Jaarverslag Bijeneters 2017 Dit voorjaar werd er weer hoopvol in Nederland uitgekeken naar de bijeneters. Het aantal meldingen van waarnemingen bleef in vergelijking met de voorgaande jaren wat achter.
Nadere informatieAfvoergebied Spuikom Bath; GAF57
Toelichting ontwerp peilbesluit Zuid-Beveland-Oost Versie 1.1 Bijlagen Afvoergebied Spuikom Bath; GAF57 Peilgebied GJP555 Afvoergebied Huidig peilgebied Oppervlakte Peilregulerend kunstwerk GAF57; Spuikom
Nadere informatieDoor Matthias Koster, Sovon districtscoördinator D13, Grote Rivieren
De Zwarte Sterns hebben alweer jongen. Het is dan nu ook weer de juiste tijd om de nesten van deze stern te tellen. Maar hoe is het eigenlijk gesteld met de Zwarte Stern als broedvogel in het Sovon Grote
Nadere informatieBlauwe Reiger. Purperreiger
Resultaten kolonievogels in Zuid-holland noord Hoe is het met de kolonievogels in Zuid-holland gegaan? Nemen de soorten toe of af? Hoe is dat het afgelopen seizoen vergaan? En hoe ontwikkelen de aantallen
Nadere informatieInventarisatie Stadsganzen 2016 in vier gemeenten in de Provincie Utrecht
Inventarisatie Stadsganzen 2016 in vier gemeenten in de Provincie Utrecht Vincent de Boer, Albert de Jong & Berend Voslamber Sovon-rapport 2016/19 Dit rapport is samengesteld in opdracht van Colofon SOVON
Nadere informatieBibliobussen Halteplaatsen
Bibliobussen Halteplaatsen Alfabetisch overzicht Bus = 1 De Columbus Bus 4 = Biblioservicebus ew = even weken ow = oneven weken ** = alleen op onderstaande data A Aagtekerke Agathastraat dinsdag 19.15
Nadere informatieBROEDGEVALLEN VAN DE RAAF IN DE PROVINCIE UTRECHT IN 2009 EN 2010
BROEDGEVALLEN VAN DE RAAF IN DE PROVINCIE UTRECHT IN 2009 EN 2010 André van Kleunen en Gert Ottens Een paar jaar geleden hebben we in de Provinciale Nieuwsbrief van SOVON en in de Kruisbek aangekondigd
Nadere informatieHierbij de nieuwsbrief over de telling van 13 en 14 oktober 2007.
Beste wintervogeltellers en telsters. Moordrecht 1 november 2007 Hierbij de nieuwsbrief over de telling van 13 en 14 oktober 2007. telgegevens In de Waardvogel van september 2007 staat een artikel van
Nadere informatieBroedvogels van de Hapertse Heide. Broedvogelmonitoringsproject, seizoen 1999
Broedvogels van de Hapertse Heide Broedvogelmonitoringsproject, seizoen 1999 Samenstelling: Vogelwerkgroep De Kempen: Hans Hermans Ben Jacobs Tonny van der Vleuten November, 1999 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen
Nadere informatieBroedvogelinventarisatierapport. Heseveld, Nijmegen. Marc de Bont Nijmegen, juli 2013
Broedvogelinventarisatierapport Heseveld, Nijmegen 2013 Marc de Bont Nijmegen, juli 2013 Inhousopgave Inleiding Pagina 3 Methode Pagina 3 De telling Pagina 4 Het weer Pagina 4 De resultaten Pagina 4 Bijlage:
Nadere informatieKNNV afdeling Voorne Vogelwerkgroep
KNNV afdeling Voorne Vogelwerkgroep Mededeling nr. 201 Broedvogel inventarisatie Telgebied nr. 8 van het Zuid-Hollands Landschap 2010 Karel Adriaanse 1 Inhoudsopgave Inleiding - doel - waarnemers Gebiedsbeschrijving
Nadere informatieVerslag project bontbekplevier Wilhelminadorp 2010 en tevens afsluiting monitoring gedurende 5 jaar.
1 Verslag project bontbekplevier Wilhelminadorp 2010 en tevens afsluiting monitoring gedurende 5 jaar. Het broedseizoen is weer achter de rug en wat heeft het voor de bontbekplevier opgeleverd. Het is
Nadere informatieInschrijfformulier Peutergroep. Kinderopvang de Bevelanden. Met dit formulier kunt u uw kind inschrijven voor de peutergroep.
Inschrijfformulier Peutergroep Kinderopvang de Bevelanden Met dit formulier kunt u uw kind inschrijven voor de peutergroep. Voor de peutergroep betaalt u een inkomensafhankelijke bijdrage (zie E.). Wanneer
Nadere informatieBibliobussen Halteplaatsen
Bibliobussen Halteplaatsen Alfabetisch overzicht ew = even weken ow = oneven weken * = rijdt niet tijdens schoolvakanties A Aagtekerke Agathastraat woensdag 11.00 11.45 uur 3 Aagtekerke Agathastraat woensdag
Nadere informatieVERSLAG MIDWINTER ROOFVOGELTELLING 2014
VERSLAG MIDWINTER ROOFVOGELTELLING 2014 Frank Sidler In 2010 heeft de Vogelwacht Utrecht de Midwintertelling roofvogels in haar werkgebied de provincie Utrecht nieuw leven ingeblazen. In de periode van
Nadere informatieSTEENUILEN ROND WIJK BIJ DUURSTEDE
STEENUILEN ROND WIJK BIJ DUURSTEDE Ton Janssen Bij het afscheid van mijn werk, toen ik met pensioen ging, werd mij door Joep van der Laar gevraagd wat ik met al mijn vrije tijd ging doen. Ik zei dat ik
Nadere informatieNotitie. Inleiding. Methodiek. J. de Waard (Trivire Wonen) aan. van A. de Baerdemaeker. betreft Vleermuis- en vogelonderzoek Patersweg Dordrecht
Notitie aan J. de Waard (Trivire Wonen) van A. de Baerdemaeker betreft Vleermuis- en vogelonderzoek Patersweg Dordrecht project 0619 datum 2 augustus 2011 Postbus 23452 3001 KL Rotterdam telefoon: 010-436
Nadere informatieDE KERKUIL: EEN SUCCESVERHAAL
DE KERKUIL: EEN SUCCESVERHAAL Bert van t Holt Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw was de kerkuil vrij talrijk. In jaren met veel veldmuizen broedden er naar schatting 3500 paar in Nederland, in
Nadere informatieFunctioneren kunstmatig eiland voor sterns in de Inlaag Oesterput en op eilanden in de Inlaag s Gravenhoek, Noord-Beveland: Broedseizoen 2017
Functioneren kunstmatig eiland voor sterns in de Inlaag Oesterput en op eilanden in de Inlaag s Gravenhoek, Noord-Beveland: Broedseizoen 2017 Mark Hoekstein Delta ProjectManagement (DPM) Postbus 315 4100AH
Nadere informatieWe zagen in de 30 getelde gebieden vogels verdeeld over 87 soorten. De meest getelde was zoals gewoonlijk de smient met exemplaren.
Moordrecht 9 februari 2013 Normaal beschrijf ik het weer in het telweekeinde en soms net ervoor, deze keer iets verder terugkijken. Vanaf onze telling in december 2012 tot de midwintertelling in januari
Nadere informatieOntwikkeling leerlingenaantal per dorpskern en per bestuur Dorpskern Onderwijsvoorzieningen Aantal leerlingen (ongeveer)
1 waarin zoveel mogelijk variaties zijn opgenomen als startpunt voor het aftasten van mogelijkheden op basis van de vastgestelde criteria Inleiding De gemeente Borsele, de Borselse schoolbesturen en RPCZ
Nadere informatieRoofvogels op De Bevelanden 2006
KNNV Vogelwerkgroep De Bevelanden Mededeling no. 30 Roofvogels op De Bevelanden 2006 (Provincie Zeeland) Roofvogel werkgroep De Bevelanden Niels de Schipper & Wannes Castelijns Inhoudsopgave 1 Inleiding
Nadere informatieNieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek. Februari 2014
Nieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek Februari 2014 Het is begonnen. Misschien iets vroeger dan anders, maar de laatste zonnige dagen levert al baltsgedrag op van buizerds. Het is dan ook deze soort
Nadere informatieBos van Aa versus Oeverzwaluw : Succesverhaal of niet?
Bos van Aa versus Oeverzwaluw : Succesverhaal of niet? Oeverzwaluw : De oeverzwaluw (riparia riparia) is een zangvogel uit de familie van de zwaluwen (hirundinidae). Hij broedt in kolonies in verticale
Nadere informatie8.5 Zilvermeeuw (Larus argentatus)
8.5 Zilvermeeuw (Larus argentatus) 1. Status De zilvermeeuw is een vogelsoort als bedoeld in artikel 3.1, eerste lid, Wnb, waarvoor een provinciale vrijstelling geldt. Deze vrijstelling betreft (op basis
Nadere informatieZwaluwen. n Nienduur do w wiedwaagns lös. Zwaluwen kom gerös. Leg oele jongen in t olle nös. Mar pas op Vuur oonze leefste katte.
Zwaluwen inspireren Zwaluwenprojectgroep Berkelland Resultaten Broedseizoen 2009 Zwaluwen inspireren Dat zwaluwen mensen inspireren hebben wij in ons verslag van 2007 al eens enkele voorbeelden van opgenomen.
Nadere informatieTARIEVENKAART 2015. rabantwerkt.nl. elke WeeK. edities. WWW.iNTerNeTBode.Nl. Volg ons ook op TwITTER EN facebook. de bode, IN de REgIo
TARIEVENKAART 2015 elke WeeK 18 edities Volg ons ook op TwITTER EN facebook rabantwerkt.nl WWW.iNTerNeTBode.Nl de bode, helemaal ThuIs IN de REgIo VooR het laatste AcTuElE lokale NIEuws 450.000 KEER huis
Nadere informatieTARIEVENKAART elke WeeK. edities. Volg ons ook op TwITTER EN facebook. de bode, VooR het. IN de REgIo
TARIEVENKAART 2017 elke WeeK 18 edities Volg ons ook op TwITTER EN facebook WWW.iNTerNeTBode.Nl VooR het laatste AcTuElE lokale NIEuws de bode, helemaal ThuIs IN de REgIo 450.000 KEER huis AAN huis IN
Nadere informatieGebiedsbeschrijving. Werkwijze BROEDVOGELS VAN WOONWIJK `HET LAAKSE VELD` IN door Henk Jan Hof
BROEDVOGELS VAN WOONWIJK `HET LAAKSE VELD` IN 2006. door Henk Jan Hof In het voorjaar van 2006 heb ik woonwijk Het Laakse Veld op broedvogels geïnventariseerd. Deze kartering is uitgevoerd om aantallen
Nadere informatieTerug een topjaar voor de bruine kiekendieven in de Westkustpolders
Terug een topjaar voor de bruine kiekendieven in de Westkustpolders Net zoals bij onze kerkuilen beleefden we vorig jaar ook bij de bruine kiekendieven een topjaar met een totaal van maar liefst 38 broedgevallen.
Nadere informatieStichting Natuur- en Vogelwacht Dordrecht Noorderelsweg 2 A, 3329 KH Dordrecht, tel.: 078-6.21.39.21, info@vogelwacht.eu, www.vogelwacht.
Stichting Natuur- en Vogelwacht Dordrecht Noorderelsweg 2 A, 3329 KH Dordrecht, tel.: 078-6.21.39.21, info@vogelwacht.eu, www.vogelwacht.eu Stadsvogelnieuwsbrief Dordrecht nummer 1 IJsvogel Foto: Hans
Nadere informatieKONINGINNENPAGE (Papilio machaon) in Zeeland in 2013 In het kader van de actie OP DE BRES VOOR DE ZEEUWSE ZES.
KONINGINNENPAGE (Papilio machaon) in Zeeland in 2013 In het kader van de actie OP DE BRES VOOR DE ZEEUWSE ZES. Verslag Joop de Bakker Actieplan Met het actieplan wordt aandacht gevraagd voor zes karakteristieke
Nadere informatieBroedvogelinventarisatierapport. Heseveld, Nijmegen. Marc de Bont Nijmegen, september 2010
Broedvogelinventarisatierapport Heseveld, Nijmegen 2010 Marc de Bont Nijmegen, september 2010 Inleiding Methode In maart 2010 heb ik besloten om in de omgeving van het complex Berkenoord de broedvogels
Nadere informatie2013 wordt het jaar van de Patrijs.
2013 wordt het jaar van de Patrijs. 1 Waarom? De soort kwam vroeger in grote aantallen voor in NL; er werd zelfs op gejaagd (en in sommige landen nog steeds) Bijna iedereen heeft de vogel wel eens gezien
Nadere informatieVoorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven
Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe. 2018 Walter Van Kerkhoven In het kader van de volledige broedvogelinventarisatie werd tijdens het broedseizoen
Nadere informatiePontes Scholengroep Het Goese Lyceum, locatie Bergweg te Goes Vmbo, basisberoepsgerichte leerweg, techniek, bouwtechniek-fijnhout Dommisse Kevin
Pontes Scholengroep Het Goese Lyceum, locatie Bergweg te Goes Vmbo, basisberoepsgerichte leerweg, techniek, bouwtechniek-fijnhout Dommisse Kevin Wemeldinge Vmbo, basisberoepsgerichte leerweg, techniek,
Nadere informatie