5.7. Boekverslag door R woorden 18 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoudsopgave

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5.7. Boekverslag door R woorden 18 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoudsopgave"

Transcriptie

1 Boekverslag door R woorden 18 oktober keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1) Wat zijn tornado s precies? 2) Hoe ontstaan tornado s? 3) Zijn er verschillende soorten tornado s? 4) Wat voor schade en gevolgen hebben tornado s? 5) Hoe spoort men tornado s op? 6) Orkaan Isabel. Conclusie Logboek Bijlage Wat zijn tornado s en wat is de invloed ervan op de mens? Inleiding: We hebben dit onderwerp gekozen omdat het ons wel een interessant onderwerp leek. Je ziet best vaak op tv dat hele dorpen worden vernietigt door een orkaan of tornado. Het is wel duidelijk wat een tornado aan kan richten maar bijna niemand weet wat een tornado precies is. We zijn ook van plan om de orkaan die nu de oostkust van Amerika bedreigt te gaan volgen. Zo krijg je een goed beeld hoe een tornado zich ontwikkeld en wat de gevolgen ervan zijn. We verwachten dat we weinig problemen zullen krijgen. We hebben een goede planning gemaakt en er is veel informatie over te vinden. Hoofdstuk 1 Wat zijn tornado s precies? Een tornado bestaat uit draaiende lucht aan de onderkant van een wolk. Deze draaikolk maakt aan de onderkant contact met de grond. De sneldraaiende lucht behaald snelheden van minimaal 65km per uur indien het een echte tornado genoemd mag worden. De definitie voor een tornado is een snel draaiende lucht kolom die ontstaat uit een buienwolk of onweerswolk en daarbij contact met het aardoppervlak heeft. Een tornado ontstaat uit verschillende onderdelen. -Koude lucht -Warme lucht Pagina 1 van 10

2 -Vorstgrens -Aambeeld -Trechter -Regen -Mesoeyclone supercell Bron: Een supercell is een zeer grote onweersbui, die ontstaat bij grote temperatuursverschillen tussen de grond en de bovenlucht. Een supercell komt vooral voor bij een scheidingslijn tussen zeer warme,vochtige lucht en koude lucht. In tegenstelling tot een gewone onweersbui kan een supercell zeer lang blijven hangen en blijft hevige neerslag veroorzaken. Bij een gewone bui wordt de opwaartse stroming van warme lucht tegengegaan door de dalende, koude lucht. Dat is bij een supercell niet het geval. Daardoor ontstaat er nu geen neerslag en blijft de warme lucht bestaan. De opwaartse stroming kan snelheden bereiken tot 200 km/uur (!!), waardoor deze stroming door kan schieten tot in de warmere stratosfeer en boven de afscheidingslaag (=tropopauze) zichtbaar wordt als een doorgeschoten top. Aan de achterzijde ontwikkelt zich soms door de sterke opwaartse beweging een tornado. Bron: Een tornado is een lucht"vortex", die snel ronddraait rondom een lagedrukkern. Door de Corioliskracht stroomt lucht niet direct naar een lagedrukkern, maar wordt afgebogen (naar rechts op het noordelijk halfrond). Dit is het begin van rotatie en de lucht behoudt het impulsmoment waarbij de luchtdrukgradientkracht naar de kern en de middelpuntvliegende kracht met elkaar in evenwicht zijn. Hierdoor blijft de lage druk in de kern behouden, en de vortex groeit in lengte, omdat lucht van de bovenen onderkant aangezogen wordt. Op het moment dat zo'n vortex, die wordt geproduceerd door een onweersbui of stapelwolk, de grond bereikt, heet dat een windhoos. Indien een windhoos geproduceerd wordt door een supercell, die zelf langzaam roteert, wordt gesproken van een tornado. Een tornado bestaat dus uit rondstromende lucht, gecondenseerde waterdamp (door de lagere druk in de kern), en soms ook opgezogen stof en puin. Deze wolken ontstaan vaak op de scheidingslijn van zeer warme, vochtige lucht en koude lucht, waarvan de temperatuur met de hoogte sterk afneemt. In Nederland komen vrijwel geen tornado s voor. In de VS daarentegen wel. In de VS ontstaan tornado s doordat koude luchtstromen uit Canada in botsing komen met de warme vochtige lucht vanaf de zee (Golf van Mexico). Ook in Australië komen regelmatig tornado s en wervelwinden voor. Hoofdstuk 2 Hoe ontstaan tornado s? Stap 1 Het ontstaan van de tornado begint bij de botsing van koude en warme lucht. Bij een botsing tussen het warmte- en koufront schuift de koude lucht onder de warme lucht waardoor de warme lucht omhoog Pagina 2 van 10

3 wordt gedrukt. Vervolgens stijgt de warme lucht door convectie. Convectie is het uitzetten van de warme lucht die daarbij op stijgt omdat het een kleinere dichtheid krijgt. Als door deze kracht de wolk door de bovenste luchtlaag (inversie) heen breekt, stijgt de vochtige lucht die normaal door de inversie werd tegengehouden. Hierdoor ontstaan er enkele zware buien. Omdat de lucht boven de inversie droog is, koelen de wolkenranden van de onweersbuien af. Daardoor ontstaat er een temperatuursverschil tussen de warme opwaartse stroming in het midden, deze wordt daardoor sterker. Stap 2 Na het ontstaan van de onweersbui gaat de lucht roteren en zo ontstaat er een supercell. Hoe een supercell precies ontstaat, is volgens de meteorologen nog niet helemaal duidelijk. Maar ze zijn er wel zeker van dat snelheidsverschillen van de wind en het Coriolis effect een grote rol spelen. Als er eenmaal een supercell is ontstaan, is de kans op een tornado zeer groot. Stap 3 De eigenlijke tornado ontstaat. Door de rotatie van de supercell ontstaat er in het midden van de rotatie een slurf. De oorzaak hiervan is dat de rotatie het sterkst is in het centrum, hoe dichter de lucht bij de rotatie as komt hoe harder deze draait. In het alle binnenste van de tornado (het centrum) is het helemaal windstil. Pas op het moment dat de slurf de grond raakt is er sprake van een tornado. Door al het materiaal dat de tornado opzuigt verandert hij van kleur. Op het laatst verliest de tornado zijn kracht en wordt hij breder. Uiteindelijk maakt de tornado een slinger en lost hij op. Hier onder is schematisch weer gegeven hoe een supercell ontstaat. Bij een koufront dringt zwaardere koude lucht onder de lichtere warme lucht, hetgeen optilling van de warme, vochtige lucht veroorzaakt. Hierdoor ontstaan buien (cumulonimbus), die zomers vaak met onweer gepaard gaan. Het front beweegt met zo'n 30km/uur. Na het front klaart het vaak sterk op, waarna vaak cumulus-wolken ontstaan, die soms uitgroeien tot buien. Wolkensoorten: Ci=cirrus, Cs= cirrostatus, Cu=cumulus, As=Altostratus, Ns=Nimtxostartus. Op dit plaatje zie je dat een tornado ontstaat uit twee verschillende lucht fronten, een warme en een koude. Dit wordt ook wel occlusie genoemd. Doordat warme lucht in aanraking komt met de koude lucht stijgt deze op. Als de warme lucht begint af te koelen in de hogere luchtlagen ontstaan er wolken. De cumulus wolken voegen zich samen bij de cirrus. Doordat de koude lucht onder de warme lucht dringt ontstaan er buien bij Cumulo-nimbus. Het koufront beweegt meestal sneller dan het warmtefront (ongeveer 30 km/uur) en dus wordt de lucht sneller opgetild, waardoor de weersverschijnselen ook veel heftiger zijn. 's Zomers ontstaat er dan vaak onweer en soms ontstaan er windhozen. Hoofdstuk 3 Zijn er verschillende soorten tornado s? Pagina 3 van 10

4 Soorten tornado's Een vortex, of hoos, is pas een tornado wanneer deze de grond raakt. De meeste hozen die voorkomen raken de grond niet. De hoosjes die soms te zien zijn onder grote stapelwolken, (geen supercell buien), heten windhozen. Windhozen en tornado's die boven water voorkomen heten waterhozen. Deze zijn over het algemeen niet zo groot en sterk. Ze komen veel voor bij de zogeheten convectieve wolken (stapelwolken) boven warme wateroppervlakken, bij rustig weer (niet veel wind, en voldoende luchtvochtigheid en onstabiliteit). Wanneer een waterhoos aan land komt, wordt het een windhoos, maar lost meestal zeer snel op. Een ander soort hoos is de stofhoos, of ook wel zandhoos genoemd. Stofhozen ontstaan wanneer de bodem sterk verwarmd raakt en er warme lucht vanaf de grond opstijgt (thermiek), zo ook bij zeer lokale en kleine lagedrukgebieden bij de grond. Stofhozen zijn er in verschillende grootten, van enkel een paar meter hoog en breed tot soms meer dan 100 meter hoog. Door het opgezogen zand en stof krijgt het vaak een gelige of rode kleur. Stofhozen vormen zich bij de grond, terwijl gewone hozen zich in en onder stapelwolken vormen. Variaties op stofhozen zijn sneeuwhozen, vuurhozen en stoom-hozen. Fujita tornadoschaal F-Schaal Nummer Intensiteit Windsnelheid Schade F0 Lichte tornado km/uur (40-72 mph) Enige schade aan schoorstenen. Takken breken van bomen af. Ondiep gewortelde bomen waaien om. Verkeersborden beschadigen. F1 Matige tornado km/uur ( mph) Daken raken bedekking kwijt. Caravans, woonwagens kunnen omslaan. Auto's worden van de weg gedrukt. Aanbouw (schuren, garages) worden soms verwoest. F2 Tornado van betekenis km/uur ( mph) Aanzienlijke schade aan vaste huizen. Woonwagens en caravans worden verwoest. Grote bomen worden ontworteld en versplinterd; Kleinere objecten worden als projectielen gelanceerd. F3 Zware tornado km/uur ( mph) Daken en sommige muren van stevig gebouwde huizen waaien om. Treinen slaan om of ontsporen. De meeste bomen in bossen worden ontworteld. F4 Zeer verwoestende tornado km/uur ( mph) Goed gebouwde huizen worden geheel opgetild. Auto's en andere grote voorwerpen worden als raketten gelanceerd en over een zeker afstand door de lucht verplaatst. F5 Meest verwoestende en zware tornado km/uur ( mph) Huizen en auto's vliegen honderd meter of meer door de lucht; bomen worden ontschorst; grote metalen constructies verbuigen en worden deels verwoest. Hoofdstuk 4 Wat voor schade en gevolgen hebben tornado s? Tornado s heb je in verschillende categorieën van een F1 tot een F5. Bij een F1 is er een kans dat je kippenhok en een aantal kippen de lucht in gaan. Ook moet je geen lichte voorwerpen los laten liggen. Ze kunnen de lucht in worden gezogen en met een grote kracht weer worden weggeblazen. Dat kan dan weer Pagina 4 van 10

5 een grote schade aanrichten. De hoogste categorie is een F5. Die kan zo krachtig zijn dat de tornado in staat is huizen omver te blazen (houten huizen). Verder kunnen vrachtwagens en tractors worden meegenomen en honderden meters verder weer worden neergegooid. In Amerika komen jaarlijks gemiddeld 800 tornado s voor. Deze zorgen voor ongeveer 70 doden per jaar. De schade loopt op tot in een tiental miljard dollars directe kosten. Door tornado s kunnen complete akkers worden weggevaagd, waardoor men de oogst misloopt. Als er dreiging van een tornado is kun je het beste onderdak zoeken in iets wat goedvasten diep in de grond zit. Bijvoorbeeld een stormkelder. In de gebieden in Amerika waar veel tornado s voorkomen heeft bijna elk huis een standaard stormkelder in de tuin. Kom vooral niet in de buurt van de ramen. Sluit alle deuren en ramen aan de kant van de tornado en open ze aan de andere kant. Hierdoor krijg je een gelijke luchtdruk binnen en buiten, anders is er een kans dat het huis explodeert. Ook voorkomt het dat de wind het huis binnen komt en het dak eraf rukt. Tijdens de 2de WO werd de eerste poging gedaan om een storm te beïnvloeden. Deze mislukten en de proeven werden stopgezet. Pas na 11 jaar werd er opnieuw een poging gedaan. In 1956 werd het Natinal Hurricane Research Project (orkaan onder zoek project) opgericht. 3 jaar later werden er 4 vluchten gemaakt over de orkaan Daisy. Maar tijdens 3 van deze vluchten viel het waarnemingsapparatuur uit zodat er geen betrouwbare gegevens over de windsnelheden ontstonden. Ondanks alle tegenslagen begonnen het Amerikaanse meteorologie-instituut en de Amerikaanse marine in 1962 aan project Storm Fury. Dit project was gebaseerd op een bijzondere theorie. Het uitstrooien van zilveroxide boven de wolkenmuur rond het oog van een orkaan zou de omzetting van vloeibaar water in ijs versnellen. Daardoor zou latente warmte vrijkomen en de temperatuur in de buitenrand van de wolkenmuur zou stijgen. De luchtdruk aan de andere kant van de wolkenmuur zou veel minder sterk dalen omdat het verschil in temperatuur kleiner was geworden. Door de vermindering van de druk op de wolkenmuur zou het oog in een wijdere spiraal gaan rondraaien en zou de snelheid van de wind in de oorkaan verminderen. In 1969 werd de proef uitgevoerd op de orkaan Debbie. De proef slaagde met succes; de windsnelheid van 179km/u was afgenomen tot 125km/u, een vermindering van 30 procent. Het is dus wel mogelijk voor de mens om weer voor een gedeelte te beïnvloeden. Omdat een tornado uit water bestaat is het niet mogelijk om deze methode toe te passen. Ook komen tornado s onverwachts voor, ze zijn niet op tijd te zien. In bepaalde gebieden is er altijd de dreiging van orkanen en tornado' s. In sommige delen van de wereld is er een speciaal televisiekanaal voor de weersvooruitzichten. Maar zelfs als men gewaarschuwd is, is het moeilijk te weten wat voor voorzorgsmaatregelen men moet treffen. Ter bescherming tegen hevige winden zouden huizen eenvoudig afgesloten moeten worden en de bewoners geëvacueerd voordat de storm toeslaat. Speciale verkeersborden zijn nodig om de mensen voor een naderende orkaan veilig weg te loodsen zonder dat er paniek uitbreekt of verwarring ontstaat. Langs de kust en rivieren kunnen barrières worden gebouwd om de verwoestende vloedgolven tegen te houden. Ondergrondse stormkelders bieden de beste Pagina 5 van 10

6 bescherming tegen tornado's, maar elke kelder kan al bescherming bieden. Als een gebouw geen kelder heeft is het beste om plat onder een tafel of bed te gaan liggen, weg bij eventuele ramen. Hoofdstuk 5 Hoe spoort men tornado s op? De laatste jaren is het waarschuwingssysteem tegen tornado s sterk verbeterd. Door de ontwikkeling van satellieten, computers en internet is het een stuk makkelijker aankomende tornado s te ontdekken en de mensen te waarschuwen. In Amerika komen ongeveer 800 tornado s per jaar voor. 600 daarvan volgen het zogenoemde tornadopad. Dat is een gebied in Amerika waar de meeste tornado s voorkomen. Ze volgen meestal ook dezelfde richting. Er bestaan speciale tornadoteams. Zij zijn ervoor getraind om tornado s op te kunnen sporen, waardoor mensen bijtijds gewaarschuwd kunnen worden. Ze houden dag en nacht alle satellietbeelden in de gaten en merken het meteen als er een verandering optreedt. Ook zijn er zogeheten stormjagers die in heel Amerika informatie verzamelen om de tornado s beter te kunnen voorspellen. Deze mensen zoeken de grenzen op hoe dicht ze bij de tornado kunnen komen. Ze nemen zeer grote risico s om informatie te verzamelen. Op de plaatsen in Amerika waar veel tornado s voorkomen wordt veel gebruik gemaakt van mobiele radarstations. Deze worden ook wel Doppler on Wheels genoemd. Deze apparaten registreren de tornado s uiterst nauwkeurig, zo ook de temperatuur op de grond en windsnelheden. Ze doen luchtdrukmetingen voor en na een tornado om te kijken of er verschil in luchtdruk is. Als ze dat weten, kan er in de toekomst misschien aan de luchtdruk worden gezien of er een tornado op komst is. Het is wel al duidelijk dat een tornado doorgaans begint met onweer. De mens kan er dus wel al rekening mee houden. In het Caraïbisch gebied en boven de Noord-Atlantische oceaan worden orkanen en tornado s sinds 1944 gemeten met vliegtuigverkenningen. Aan de hand hiervan is de kans dat een bepaalde plaats door een orkaan of tornado wordt getroffen te berekenen. Zo is bij Sint-Maarten de kans per jaar dat een orkaan binnen 160 kilometer voorbijkomt ongeveer 14%. De kans op een tropische storm is zelfs 60% Hoofdstuk 6: Orkaan Isabel. In september 2003 werd de oostkust van Amerika geteisterd door de orkaan Isabel Het was een orkaan uit de categorie F2. De orkaan was eerst een uit de zwaarste categorie met windsnelheden van boven de 260km/u. Er zijn 30 doden gevallen en een honderdtal gewonden. De schade is enorm; 2 miljard dollar. Hieronder staat een overzicht waarin te zien is hoe de orkaan zijn weg is gegaan en wat voor schade hij heeft achter gelaten Overzicht: 16 sept.: Shell past de doorvoer van ruwe olie aan uit voorzorg voor de dreigende orkaan.. Pagina 6 van 10

7 17 sept.: mensen uit North Carolina, Virginia en Maryland zijn geëvacueerd 18 sept.: In North Carolina en Virginia zitten een half miljoen huishoudens zonder stroom. De orkaan heeft de Oostkust bereikt met windsnelheden van 160km/u en golven van 10m hoog. 19 sept.: Er zijn in totaal 17 doden gevallen en 4.6 miljoen huishouden zitten zonder stroom. Er is grote wateroverlast in Washington en Baltimore. De schade wordt geschat op 2 miljard dollar. De orkaan is afgezwakt tot storm in Canada met windsnelheden tot 65km/u. In Canada zitten huishoudens zonder stroom. 20 sept.: In totaal 29 doden en 2.7 miljoen huishoudens zonder stroom. Er is 2 miljard dollar schade. 21 sept.: In totaal zijn er 30 doden gevallen. In het oosten van Amerika zitten nog bijna 1,5 miljoen huishoudens zonder stroom. Virginia, North Carolina, Maryland en Delaware zijn het zwaarst getroffen en tot rampgebied uitgeroepen. Aan dit overzicht is goed te zien hoeveel schade een orkaan kan aan richten, maar vooral ook dat de mensen er niets aan kunnen veranderen. En dit was nog maar een oorkaan uit de lichtste categorie en nog lang geen tornado. Het enige wat de mens kan doen is op tijd evacueren. Bronvermelding: Boeken: De natuurwonderen der aarde Reader's Digest Weer en Sterrenkunde Reader's Digest Doden en record aan schade door najaarsstorm Conclusie: In N-Amerika wordt er alles aan gedaan om te schaden zo veel mogelijk te beperken. Alle huizen die worden gebouwd hebben een schuilkelder in de tuin Bijlage: 1) Pagina 7 van 10

8 Bron: 2) Bron: 3) Bron: 4) Tornado s per seizoen Staat Gem. aantal Hoogseizoen Texas 137 April-Juni Florida 52 Mei-Juli Oklahoma 47 April-Juni Kansas 38 April-Juni Nebraska 36 Mei-Juli Iowa 35 April-Juni Zuid-Dakota 28 Mei-Juli Mississippi 28 Maart-Juni, November Alabama 28 Maart-Juni, November Lousiana 27 Maart-Juni, November Missouri 27 April-Juni Illinois 27 April-Juni Colorado 24 Mei-Juli Indiana 23 April-Juni Georgia 21 Maart-Mei Wisconsin 21 Mei-Juli Noord-Dakota 20 Juni-Augustus Bron: 5) Tri-State Waarschijnlijk de meest verwoestende tornado ooit was de Tri-State tornado. Deze ramp vond plaats in maart Door de Tri-State torndado kwamen 695 mensen om het leven, raakten er meer als 2000 gewond. De tornado veroorzaakte voor bijna 120 milioen schade, hij vernietigde 4 steden volledig en beschadigde nog eens 6 andere. De tornado ontstond in de staat Missouri. Hier vernietigde hij de stad Annapolis met een snelheid van 116 kilometer per uur. Hierna ging de tornado naar de staat Ollinois waar hij de stad Gorham meteen totaal vernietigde. In deze staat werd de slurf maar liefst 1600 meter breed. De meeste doden die Illinois vielen waren er een gevolg van dat de tornado eerder als een grote vormloze wolk verscheen dan als een dodelijke tornado. Als de tornado the Wabash River oversteekt (zelfs toen er geen land meer was, wat wel een voorwaarde is bleef hij bestaan!) vernietigd hij Friffin nog even voordat Pagina 8 van 10

9 Tri-State naar de derde staat gaat. Eenmaal in Indiana meerdert de tornado wer snelheid tot wel 117 kilometer per uur. De tornado verdwijnt uiteindelijk ten noordoosten van Princeton in Indiana. De tornado Tri-State bestond een record tijd van 3 en een half uur en in die tijd legd hij maar liefst 352 kilometers af. April 26, 1991 Op deze dag werden door het hele midden westen 54 tornado's gemeld. Een tornado veroorzaakte 24 doden en meer als 200 gewonden. De tornado zorgde voor bijna 600 milioen gulden aan schade. the tornado raasde ook door het stadje Andover in Texas waar het waarschuwingssysteem het niet deed. Een woonwagenkamp in Andover werd uitzonderlijk hard getroffen. 146 van de 333 mensen die hier woonden verlieten hun woonwagen voor een veiliger onderkomen. De doden werde alleen beschreven in het percentage van de mensen die hun woonwagen niet verlieten. Het jaar 1995 In april werden 206 tornadoes gemeld, dit is 2 keer zoveel als het gemiddelde. Er waren 2 F4, 2 F3 en 22 F2 tornado's gemeld. Samen doodden ze 12 mensen en zorgden voor 330 milioen gulden aan schade. Er raakten 35 mensen gewond. In mei werden er 161 tornado's gemeld, met meer dan de helft in Texas. Dit was het op 3 na actievste tornado seizoen in Texas. Negen mensen raakten gewond en de tornado's zorgden voor 31 milioen gulden aan schade. In juni ontstonden 233 tornado's. 22 werden aangemerkt als een F3 tornado of hoger. In deze maand kwamen er in elke staat tornado's voor, behalve in de staat Utah. Gelukkigerwijs kwamen er maar 3 mensen om, raakten er 74 gewond. Verder was er relatief weinig schade: 38 milioen gulden. Juli bracht 155 tornado's met zich mee. Een F4 en 4 F3 tornado's werden er gemeld. Drie mensen kwamen om, 47 mensen raakten gewond en er was 20 milioen gulden schade in die maand. Een korte eindbalans van het jaar In totaal kwamen er 18 mensen om het leven, er raakten 165 mensen gewond en de tornado's veroorzaakten voor 419 milioen gulden. 6) Erge tornado's in Noord-Amerika Jaar Locatie Bijzonderheden Dodental 1903 Georgia Fabriek stort in Missouri, Illinois, Indiana Tri-State-Tornado Massachussetts Vooral in New-England Midwest 37 tornado's op één dag Oklahoma op tijd evacuatie door alarm Alabama tot Ontario Super-Outbreak: 148 in 21 uur Kansas 17 Bron: Kracht en macht van de natuur. Readers Digest, 1998 Nadere informatie: Verschil tussen tornado en een orkaan. Zowel een orkaan als een tornado worden gekenmerkt door een draaiende luchtbeweging rondom een Pagina 9 van 10

10 kern. Toch zijn ze niet hetzelfde en zijn er grote verschillen. Eén is de afmeting. Tropische orkanen zijn 300 tot 800 km in doorsnede, tornado's meestal slechts enkele honderden meters. Orkanen ontstaan boven tropisch en subtropisch zeewater van minstens 27 graden warm. Tornado's ontstaan over het algemeen alleen boven een sterk verwarmd land waar de krachtige opstijgende luchtstromen in onstabiele en vochtige lucht. Orkanen die boven land zijn kunnen wel tegelijk plaats vinden met tornado's. In bepaalde gebieden is er altijd de dreiging van orkanen en tornado' s. In sommige delen van de wereld is er een speciaal televisiekanaal voor de weersvooruitzichten, maar zelfs als men gewaarschuwd is het moeilijk te weten wat voor voorzorgsmaatregelen men moet treffen. Ter bescherming tegen hevige winden zouden huizen eenvoudig afgesloten moeten worden en de bewoners geëvacueerd voordat de storm toeslaat. Speciale verkeersborden zijn nodig om de mensen voor een naderende orkaan veilig weg te loodsen zonder dat er paniek uitbreekt of verwarring ontstaat. Langs de kust en rivieren kunnen barrières worden gebouwd om de verwoestende vloedgolven tegen te houden. Ondergrondse stormkelders bieden de beste Bescherming tegen tornado' s, maar elke kelder kan al bescherming bieden. Als een gebouw geen kelder heeft is het het beste om plat onder een tafel of bed te gaan liggen, weg bij eventuele ramen. Pagina 10 van 10

Dit is een mooi voorbeeld van een tornado, je kunt goed zien dat de energie op een punt gericht is.

Dit is een mooi voorbeeld van een tornado, je kunt goed zien dat de energie op een punt gericht is. Profielwerkstuk door een scholier 2124 woorden 20 april 2002 5 67 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde We gaan ons bezig houden met tornado s alleen moet er eerst uitgelegd worden wat een tornado precies

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's

Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's Praktische-opdracht door een scholier 3189 woorden 23 augustus 2006 6,3 91 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Hoe kunnen mensen zichzelf tegen een

Nadere informatie

Storm in het nieuws!

Storm in het nieuws! Kopieerblad 1 Storm in het nieuws! Storm in het nieuws! Wat weet je over de storm die heeft plaatsgevonden? Waar heeft de storm plaatsgevonden? Duid dit aan op de wereldkaart. Voeg hier eventueel een artikel

Nadere informatie

Werkstuk ANW Tornado's

Werkstuk ANW Tornado's Werkstuk ANW Tornado's Werkstuk door een scholier 2575 woorden 10 juni 2003 5 64 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord Op 23 augustus werd me in de klas verteld, dat we een mondelinge presentatie over een

Nadere informatie

Manieren om een weersverwachting te maken Een weersverwachting kun je op verschillende manieren maken. Hieronder staan drie voorbeelden.

Manieren om een weersverwachting te maken Een weersverwachting kun je op verschillende manieren maken. Hieronder staan drie voorbeelden. Weersverwachtingen Radio, tv en internet geven elke dag de weersverwachting. Maar hoe maken weerdeskundigen deze verwachting, en kun je dat niet zelf ook? Je meet een aantal weergegevens en maakt zelf

Nadere informatie

6,3. Scriptie door een scholier 2582 woorden 15 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Tornado's in de verenigde staten.

6,3. Scriptie door een scholier 2582 woorden 15 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Tornado's in de verenigde staten. Scriptie door een scholier 2582 woorden 15 maart 2000 6,3 277 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Tornado's in de verenigde staten. Wat is een tornado? De definitie van een tornado is een krachtig draaiende

Nadere informatie

Begrijpend en studerend lezen. leerlingmateriaal proefles les zelfstandig werken

Begrijpend en studerend lezen. leerlingmateriaal proefles les zelfstandig werken Begrijpend en studerend lezen leerlingmateriaal proefles les zelfstandig werken 8 BLOK 2 LES 2 TORNADO S www.tornadoweb.nl/tornado www.tornadoweb.nl/ooggetuigenverslagen 1 1 Dood en verderf Het plaatsje

Nadere informatie

Thema 5 Weer en klimaat

Thema 5 Weer en klimaat Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 5 Weer en klimaat Samenvatting Wordt het warm vandaag? De stralen van de zon zorgen voor warmte op aarde. De zon geeft niet altijd dezelfde temperatuur. Doordat

Nadere informatie

Orkanen ontstaan in gebieden net ten noorden en ten zuiden van de evenaar, namelijk bij de keerkringen.

Orkanen ontstaan in gebieden net ten noorden en ten zuiden van de evenaar, namelijk bij de keerkringen. Werkstuk door een scholier 1742 woorden 25 april 2004 6,9 431 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Wat is een orkaan Een orkaan is een zeer krachtige storm met hevige wervelwinden die snelheden van 120

Nadere informatie

7.2. Werkstuk door Timon 2335 woorden 15 maart keer beoordeeld. Hoofdstuk 1: Weer en atmosfeer DE ATMOSFEER

7.2. Werkstuk door Timon 2335 woorden 15 maart keer beoordeeld. Hoofdstuk 1: Weer en atmosfeer DE ATMOSFEER Werkstuk door Timon 2335 woorden 15 maart 2014 7.2 22 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1: Weer en atmosfeer DE ATMOSFEER Weer ontstaat in de atmosfeer. De atmosfeer is een dichte luchtlaag waar wij

Nadere informatie

Werkblad:weersverwachtingen

Werkblad:weersverwachtingen Weersverwachtingen Radio, tv en internet geven elke dag de weersverwachting. Maar hoe maken weerdeskundigen deze verwachting, en kun je dat niet zelf ook? Je meet een aantal weergegevens en maakt zelf

Nadere informatie

12. Depressies, fronten en andere neerslagproducerende weersystemen

12. Depressies, fronten en andere neerslagproducerende weersystemen 12. Depressies, fronten en andere neerslagproducerende weersystemen 12.1 Inleiding In hoofdstuk 10 (Neerslag en buien) is de samenhang besproken tussen neerslag en bewolking; ook zagen we hoe de neerslagsoort

Nadere informatie

HFDST 6. HET WEER IN ONZE STREKEN

HFDST 6. HET WEER IN ONZE STREKEN HFDST 6. HET WEER IN ONZE STREKEN 54 II. Hoe kunnen we verklaren dat we in België vaak een wisselvallig weer hebben? Wat wordt bedoeld met wisselvallig weer? De verklaring: op ca. 50 NB hebben we een botsing

Nadere informatie

Zondag zeer zware onweersbuien?

Zondag zeer zware onweersbuien? Zondag zeer zware onweersbuien? Zondag kan een interessante dag worden voor onweersliefhebbers. Het wordt waarschijnlijk een tropisch hete dag (meer dan 30 graden). Het kan een dag worden die mensen lang

Nadere informatie

Profielwerkstuk Aardrijkskunde Tornado's

Profielwerkstuk Aardrijkskunde Tornado's Profielwerkstuk Aardrijkskunde Tornado's Profielwerkstuk door een scholier 5676 woorden 30 januari 2005 5,4 116 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: De keuze van het onderwerp voor ons profielwerkstuk,

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's

Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's Praktische-opdracht door een scholier 3110 woorden 20 april 2001 6,3 197 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Del City, een voorstad van Oklahoma City,

Nadere informatie

Factsheet KNMI waarschuwingen windhoos en waterhoos

Factsheet KNMI waarschuwingen windhoos en waterhoos Factsheet KNMI waarschuwingen windhoos en waterhoos Factsheet Risicosignalering Windhoos en Waterhoos Wanneer het weer om extra oplettendheid vraagt vanwege gladheid en winterse neerslag, onweer, regen,

Nadere informatie

> Schatting van de verplaatsingssnelheid

> Schatting van de verplaatsingssnelheid >>> Context De Meteosat satelliet De Meteosat satellieten zijn geostationaire satellieten, dat wil zeggen dat de bewegingsrichting gelijk is aan die van de Aarde en de rotatieperiode dezelfde is als die

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 2330 woorden 18 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord

5,9. Werkstuk door een scholier 2330 woorden 18 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord Werkstuk door een scholier 2330 woorden 18 maart 2003 5,9 66 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord Het werkstuk dat wij hebben gemaakt gaat over wervelwinden. Dit is een natuurverschijnsel dat al

Nadere informatie

Inspectie Verkeer en Waterstaat

Inspectie Verkeer en Waterstaat Inspectie Verkeer en Waterstaat PPL voorbeeldexamen Meteorologie 1 Waarvan zijn zichtbare weersverschijnselen in de troposfeer voornamelijk het gevolg? A) Van subsidentie. B) Van luchtvervuiling. C) Van

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's en Orkanen

Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's en Orkanen Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's en Orkanen Werkstuk door een scholier 5614 woorden 30 mei 2005 6,9 225 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord 3 Mei 1999, Oklahoma City, Amerika Het is een normale

Nadere informatie

Leren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5

Leren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5 Leren voor de biologietoets Groep 8 Hoofdstuk 5 Weer of geen weer 1 Het weerbericht Het weer kan in Nederland elke dag anders zijn. Daarom luisteren en kijken wij vaak naar weerberichten op de radio en

Nadere informatie

5.9. Vraagstelling: Waarom worden Midden-Amerika en het Caribisch Gebied getroffen door de Orkaan. Subvragen: Tussenstuk: De categorieen.

5.9. Vraagstelling: Waarom worden Midden-Amerika en het Caribisch Gebied getroffen door de Orkaan. Subvragen: Tussenstuk: De categorieen. Boekverslag door R. 2419 woorden 17 oktober 2007 5.9 327 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Wij zijn: Robin en Peter. Onderwerp: Orkaan Dean in Midden-Amerika en het Caribisch Gebied. Inleiding: Vraagstelling:

Nadere informatie

Tornado's en Orkanen. Profielwerkstuk. www.havovwo.nl - 1 -

Tornado's en Orkanen. Profielwerkstuk. www.havovwo.nl - 1 - - 1 - Inhoudsopgave Inleiding Deelvraag 1: Wat zijn tornado s en orkanen? Deelvraag 2: Hoe kan klimaatsverandering het ontstaan van tornado s en orkanen beïnvloeden? Deelvraag 3: Worden tornado s en orkanen

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's, orkanen, windhozen, El Nino

Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's, orkanen, windhozen, El Nino Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's, orkanen, windhozen, El Nino Werkstuk door een scholier 2698 woorden 10 april 2001 6,3 325 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1. Tornado's. 1. Wat is een tornado?

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 181 woorden 13 januari 2016 6,1 48 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 2.1 Klimaten A Waardoor is het bij de evenaar warm? In bron

Nadere informatie

Beknopt Stormrapport 17 juli 2004

Beknopt Stormrapport 17 juli 2004 Beknopt Stormrapport 17 juli 24 1. ANALYSE Situatie op 17.7.24 12u GMT : langs de voorzijde van een koufront, dat zich uitstrekt over de nabije Atlantische Oceaan, wordt er warme, potentieel onstabiele

Nadere informatie

Tornado en orkaan hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Tornado en orkaan hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/76067 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6

Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6 Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6 Samenvatting door een scholier 1392 woorden 15 januari 2014 5,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs AARDRIJKSKUNDE PW 4.1 T/M 4.6 H 4 1 *Reliëfkaart:

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's en orkanen

Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's en orkanen Praktische opdracht Aardrijkskunde Tornado's en orkanen Praktische-opdracht door een scholier 4062 woorden 4 april 2002 6,2 337 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Ik heb me profiel werkstuk gedaan

Nadere informatie

Het Weer. Vroeger. De dampkring

Het Weer. Vroeger. De dampkring Het Weer Van het weer kun je alles verwachten. Soms schijnt het zonnetje volop maar dan kan het de volgende dag regenen. Soms kan het zelfs hele plekken verwoesten, bijvoorbeeld bij overstromingen, orkanen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1.1 1.2 en 4.1 4.2 Samenvatting door een scholier 1402 woorden 5 december 2017 7 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Aardrijkskunde toetsweek 1

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Cyclonen

Werkstuk Aardrijkskunde Cyclonen Werkstuk Aardrijkskunde Cyclonen Werkstuk door een scholier 2027 woorden 3 februari 2007 6,7 65 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoud Inleiding Hoe ontstaan cyclonen Waar ontstaan cyclonen Andere namen

Nadere informatie

ORKANEN EEN RAZENDE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Orkanen zijn superstormen 2

ORKANEN EEN RAZENDE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Orkanen zijn superstormen 2 EEN RAZENDE NATUURRAMP ERKBOEK VOOR LEERLINGEN Vul hier je naam in. INHOUD Orkanen zijn superstormen 2 Hoe ontstaat wind? 3 at is een orkaan? 4 Hoe ontstaat een orkaan? 5 aar komen orkanen voor? 6 Is een

Nadere informatie

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in.

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in. EEN KRACHTIGE NATUURRAMP ERKBOEK VOOR LEERLINGEN Vul hier je naam in. INHOUD at is een tsunami? 2 Vul hier je groep in. Hoe ontstaat een tsunami? 3 aar komen tsunami s voor? 4 De gevolgen van een tsunami

Nadere informatie

SKILLSTIPS SKILLSTOWN

SKILLSTIPS SKILLSTOWN SKILLSTIPS SKILLSTOWN Met dank aan Wout Plevier www.innerspective.nl De grooste online opleider van Nederland www.skillstown.com Hoe krijg jij een supergeheugen? Iedereen heeft een brein dat heel en compleet

Nadere informatie

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder Lees het verhaal van de aardbeving. Stel je voor: de aarde beweegt. De lampen schudden heen en weer. Je hele huis schudt heen en weer. Het huis stort in! Alles is kapot. Dat kan gebeuren bij een aardbeving.

Nadere informatie

Over orkanen, onweer en tornado s. Pieter De Meutter

Over orkanen, onweer en tornado s. Pieter De Meutter Over orkanen, onweer en tornado s Pieter De Meutter 1 Onderzoek in België Orkaan Onweer Geschatte grootteorde van schade in België: 0 wikimedia.org Geschatte grootteorde van schade in België: 100 000 000

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3.1 t/m 3.4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3.1 t/m 3.4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3.1 t/m 3.4 Samenvatting door een scholier 1914 woorden 11 april 2011 7,8 9 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 3.1 Wat is een verklarende aardrijkskundige

Nadere informatie

Weerkaarten VS vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82687

Weerkaarten VS vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82687 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 oktober 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82687 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Tornado en orkaan hv123

Tornado en orkaan hv123 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 december 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/76067 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen. Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het

Nadere informatie

4 Dodelijke vloedgolf

4 Dodelijke vloedgolf 4 Dodelijke vloedgolf 1 a voor de kust van Sumatra b 9.0 c zeer catastrofaal d doordat de zeebodem werd opgetild en weer neergegooid e omdat de golven op zee niet erg hoog waren 2 a De zeebodem remt het

Nadere informatie

Lieve klasgenootjes, ik ga mijn spreekbeurt houden over wind. Maar wel de wind buiten.

Lieve klasgenootjes, ik ga mijn spreekbeurt houden over wind. Maar wel de wind buiten. Spreekbeurt over wind van Mees Lieve klasgenootjes, ik ga mijn spreekbeurt houden over wind. Maar wel de wind buiten. Wat ga ik doen? - Ik wil in mijn spreekbeurt eerst iets vertellen over wat wind is.

Nadere informatie

Werkstuk ANW Aardbevingen

Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk door een scholier 879 woorden 3 juni 2004 5,7 57 keer beoordeeld Vak ANW Hoe ontstaat een aardbeving Om deze deelvraag te beantwoorden moet ik eerst uitleggen dat de

Nadere informatie

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat 5.1 Wordt het warm vandaag Lees het verhaal Wat is het weer? Kijk naar de boom Kijk naar de muts en de wanten Wat denk jij? Is het koud? In de zomer is het warm In

Nadere informatie

AARDE. 5 havo 2 End. en ex. processen 14-16

AARDE. 5 havo 2 End. en ex. processen 14-16 AARDE 5 havo 2 End. en ex. processen 14-16 Natuurlijke gevaren in de VS De westkust van de VS: een gecompliceerde situatie Convergente, divergente en transforme plaatbewegingen. Welke situatie is afwijkend

Nadere informatie

Wat is Meteorologie?

Wat is Meteorologie? Meteorologie Niek van Andel www.alweeronline.nl Wat is Meteorologie? Latijn: Meteorologia Grieks: Meteorologos metewros (hoog in de lucht) logos (leer van) Leer van iets, hoog in de lucht (abstract) 1

Nadere informatie

Woordenlijst - Aarde

Woordenlijst - Aarde Woordenlijst - Aarde de aardbeving het schudden van de grond de aardbol de planeet aarde de atlas het boek met landkaarten de atmosfeer de luchtlaag om de aarde de bliksem de elektrische ontlading tijdens

Nadere informatie

De Noordzee HET ONTSTAAN

De Noordzee HET ONTSTAAN De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met

Nadere informatie

Samenvatting aardrijkskunde H9:

Samenvatting aardrijkskunde H9: Samenvatting aardrijkskunde H9: 1.Opbouw van de atmosfeer: opbouw atmosfeer of dampkring gebaseerd op temperatuursschommelingen. Hoogte atmosfeer Naam atmosfeerlaag Temp.-verloop verschijnsel 80-1000Km

Nadere informatie

6. Luchtvochtigheid. rol bij het A g g r e g a t i e t o e s t a n d e n v a n w a t e r. 6.1 inleiding. 6.2 Aggregatietoestanden

6. Luchtvochtigheid. rol bij het A g g r e g a t i e t o e s t a n d e n v a n w a t e r. 6.1 inleiding. 6.2 Aggregatietoestanden 6. Luchtvochtigheid 6.1 inleiding Vocht heeft een grote invloed op het weer zoals wij dat ervaren. Zaken als zicht, luchtvochtigheid, bewolking en neerslag worden er direct door bepaald. Afkoeling kan

Nadere informatie

Lees de tekst hieronder. Er staan geen leestekens: geen hoofdletters, geen punten en geen komma s in het verhaal.

Lees de tekst hieronder. Er staan geen leestekens: geen hoofdletters, geen punten en geen komma s in het verhaal. OEFENBLAD 1/6 2.2 Leestekens Lees de tekst hieronder. Er staan geen leestekens: geen hoofdletters, geen punten en geen komma s in het verhaal. Plaats leestekens. Schrijf elke zin op een nieuwe regel. Let

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken Het Weer 1. Wolken Als je vaak naar buiten kijkt zie je soms wolken. Aan dan vraag jij je soms wel eens af wat er allemaal in een wolk zit. Nou ik zal eens uitleggen hoe een wolk in elkaar zit. Een wolk

Nadere informatie

5,3. Werkstuk door R woorden 19 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding

5,3. Werkstuk door R woorden 19 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding Werkstuk door R. 1394 woorden 19 oktober 2016 5,3 8 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Bij het vak aardrijkskunde kreeg iedereen een opdracht om het werkstuk over verschillende natuurrampen (verschijnsels)

Nadere informatie

15 maart 2019: Cycloon Idai verwoest Mozambique

15 maart 2019: Cycloon Idai verwoest Mozambique 15 maart 2019: Cycloon Idai verwoest Mozambique Land Inwoners: 24.692.14 (België: 11.491.346) Oppervlakte: 784.089 km² (België: 30.528 km²) BNP/capita: $ 1.200 (België: $ 48.258) Bevolking Levensverwachting

Nadere informatie

H4 weer totaal.notebook. December 13, 2013. dec 4 20:10. dec 12 10:50. dec 12 11:03. dec 15 15:01. Luchtdruk. Het Weer (hoofdstuk 4)

H4 weer totaal.notebook. December 13, 2013. dec 4 20:10. dec 12 10:50. dec 12 11:03. dec 15 15:01. Luchtdruk. Het Weer (hoofdstuk 4) Het Weer (hoofdstuk 4) Luchtdruk Om te begrijpen wat voor weer het is en ook wat voor weer er komt zijn een paar dingen belangrijk Luchtdruk windsnelheid en windrichting temperatuur luchtvochtigheid dec

Nadere informatie

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? 1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat

Nadere informatie

De kracht van de natuur

De kracht van de natuur De kracht van de natuur inhoud blz. Natuurrampen 3 1. Aardbevingen 4 2. Vulkanen 7 3. Lawines 10 4. Tornado s 13 5. Tsunami s 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 Natuurrampen

Nadere informatie

Het begin van de winter

Het begin van de winter WINTER 21 december WINTER 2 Het begin van de winter Vanaf 21 juni worden de dagen weer langzaam korter. De zomer duurt tot 22 of 23 september. Dan zijn de dag en de nacht overal even lang. Met andere woorden:

Nadere informatie

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Verenigde Staten (paragraaf extra)

Samenvatting Aardrijkskunde Verenigde Staten (paragraaf extra) Samenvatting Aardrijkskunde Verenigde Staten (paragraaf 2 + 3 + 4 + extra) Samenvatting door M. 1439 woorden 10 juni 2013 5,4 12 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Hoofdstuk 3. De Verenigde

Nadere informatie

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12 Het weer Ruben 6B inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 Temperatuur blz. 4 De seizoenen blz. 5 Wind + windkracht blz. 6 Wolken blz. 7 Neerslag blz. 9 nawoord Blz. 11 bibliografie

Nadere informatie

bij een examen de antwoorden van iemand anders proberen te lezen en te gebruiken

bij een examen de antwoorden van iemand anders proberen te lezen en te gebruiken Woordenlijst Thema 3 aandoen aankomen aanraden aantrekken afkijken aflopen afsluiten afzeggen aldus ANWB (de) behoren tot bewolkt bibberen blauw van de kou blazen bliksem (de) botsen branden deskundige

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 122 woorden 17 juni 2016 6, 75 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Samenvatting aardrijkskunde H2 2.1 Het weer: beschrijft

Nadere informatie

Strategietoets strategie 3 en 4 Begrijpend lezen. Niveau B

Strategietoets strategie 3 en 4 Begrijpend lezen. Niveau B Strategietoets strategie 3 en 4 Begrijpend lezen Niveau B 2 Je gaat zo een tekst lezen met als onderwerp tornado s. Beantwoord voor het lezen van de tekst eerst vraag 1. 1 Wat weet jij al over het onderwerp

Nadere informatie

Lesbrief. watersnoodramp. 1 februari Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. watersnoodramp. 1 februari Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief watersnoodramp 1 februari 1953 www.wshd.nl/1953 Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 februari 1953 Op zaterdagmiddag 31 januari 1953 stak een hevige wind op. Die wind groeide s nachts

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 2017

Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 2017 Beknopt stormverslag van 12 en 13 september 217 De algemene synoptische situatie Op dinsdag 12/9/17 om UTC ontwikkelt zich op een golvend front in het midden van de noordelijke Atlantische Oceaan een depressiekern.

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Het verschil tussen tornado's en orkanen

Praktische opdracht Aardrijkskunde Het verschil tussen tornado's en orkanen Praktische opdracht Aardrijkskunde Het verschil tussen tornado's en orkanen Praktische-opdracht door een scholier 5079 woorden 8 november 2004 6,1 228 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De inleiding Ik

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 24-25/11/2005

Beknopt stormverslag 24-25/11/2005 Beknopt stormverslag 24-25/11/25 Een hogedrukgebied van 135 hpa boven het Verenigd Koninkrijk verplaatste zich op woensdag 23/11/25 westwaarts naar de Atlantische Oceaan. Aan de oostzijde van het hogedrukgebied

Nadere informatie

Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh?

Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh? Moesson Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh? Sanne Sas - 19 april 2017 MOESSON - H2A 1 Voorwoord Wat is moesson? Wat doet het? Wanneer is het aanwezig? Waardoor wordt het veroorzaakt? Wat zijn

Nadere informatie

Natuurrampen. Natuurrampen. Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting.

Natuurrampen. Natuurrampen. Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting. Natuurrampen Natuurrampen Natuurrampen Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting. Gevolgen: bijvoorbeeld bedolven mensen, doden,

Nadere informatie

Begrijpend Iaen. IIJIER 3 Herhaling: remediëring. .. Wat is droogtd' 2 Wat Is het nut van bomen?

Begrijpend Iaen. IIJIER 3 Herhaling: remediëring. .. Wat is droogtd' 2 Wat Is het nut van bomen? Kopieerblad 9 Begrijpend Iaen.. Wat is droogtd' Droogte treedt op als de regen die mensen verwachten niet komt. Er is nergens water. De bodem droogt uit en rivieren en meren komen droog te staan. Gewassen

Nadere informatie

Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001

Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001 Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 21 Tussen een complexe depressie over Scandinavië en een hogedrukgebied over de nabije Atlantische Oceaan ontwikkelt er zich een sterke noordwestelijke

Nadere informatie

Synoptische situatie

Synoptische situatie Synoptische situatie Tijdens de tweede week van maart 28 ging de straalstroom zich richting de Benelux verplaatsen waardoor er geregeld lagedrukgebieden in de buurt kwamen. Op dinsdag 11/3/8 trok een depressie

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 03-04/03/1998

Beknopt stormverslag 03-04/03/1998 Beknopt stormverslag 3-4/3/1998 Begin maart stroomde er koude lucht van Groenland over de Atlantische Oceaan waardoor de depressieactiviteit aanwakkerde. Een complex lagedrukgebied, bestaande uit meerdere

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen?

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe stroomt warmte? 1. Wat gebeurt er met de temperatuur in een verwarmde kamer wanneer je het

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd.

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april 2017 7,5 15 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand paragraaf 2 klimaten wereldwijd breedteligging: de afstand van een plaats tot de evenaar in

Nadere informatie

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:02 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 11, 12, 12, 13, 13, 14, 14, 15, 16, 17, 18, 19,

Nadere informatie

5 havo 2 End. en ex. processen 1-4

5 havo 2 End. en ex. processen 1-4 5 havo 2 End. en ex. processen 1-4 Rusteloze aarde De Toch miljoenenstad ging het in 79 Napels na Chr. ligt grandioos op nog geen mis 10km De inwoners van de Vesuvius, van niemand Pompei waren lijk zich

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 26-27/02/1990

Beknopt stormverslag 26-27/02/1990 Beknopt stormverslag 26-27/2/199 Op zondag 25/2/199 bevond een depressie met een kerndruk van 99 hpa zich aan de Amerikaanse Oostkust. Deze depressie diepte in een dag tijd snel uit tot 96 hpa en was de

Nadere informatie

Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1

Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1 Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1 de berg Is een hoog stuk land. Soms ligt er sneeuw bovenop. de top Het hoogste stukje van de berg. Hoger kun je niet klimmen. de beek Dit is een

Nadere informatie

De algemene luchtcirculatie

De algemene luchtcirculatie De algemene luchtcirculatie De Aarde wordt niet gelijkmatig opgewarmd door de Zon. Bij de polen is het het hele jaar beduidend kouder dan aan de evenaar. Er is dus een effect van de breedteligging op de

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 1483 woorden 31 december keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoudsopgave

Werkstuk door een scholier 1483 woorden 31 december keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inhoudsopgave Werkstuk door een scholier 1483 woorden 31 december 2001 6 412 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Inleiding Wat is een aardbeving Hoe onstaat een aardbeving Voorzorgsmaatregelingen voor aardbevingen.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Weer en Klimaat hoofdstuk 3

Samenvatting Aardrijkskunde Weer en Klimaat hoofdstuk 3 Samenvatting Aardrijkskunde Weer en Klimaat hoofdstuk 3 Samenvatting door Jordan 595 woorden 14 december 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 Aardrijkskunde Weer en klimaat in de VS

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer...

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer... INHOUD Inleiding...6 1 Aardbevingen...8 2 Bergen... 10 3 Bosbranden... 12 4 Koraal... 14 5 Lawines... 16 6 Meteorieten... 18 7 Onweer... 20 8 Opwarming van de aarde... 22 9 Orkanen... 24 10 Overstromingen...

Nadere informatie

Beknopt stormverslag 23-24/12/2013

Beknopt stormverslag 23-24/12/2013 Beknopt stormverslag 23-24/12/213 Een uitgestrekt complex lagedrukgebied boven Ijsland bepaalde ons weer tijdens de laatste week van het jaar. De depressie had een kerndruk van 965 hpa en zorgde voor een

Nadere informatie

Een les met WOW - Neerslag

Een les met WOW - Neerslag Een les met WOW - Neerslag Weather Observations Website HAVO - VWO WOW handleiding 1 Colofon Deze handleiding is gemaakt door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) in opdracht van

Nadere informatie

Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 2015

Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 2015 Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 215 Twee depressiekernen, één voor de Ierse westkust (kerndruk 979 hpa) en één juist ten westen van de Golf van Biskaje (kerndruk 99 hpa) bepalen het weer voor de komende

Nadere informatie

K1 Geofysica. Diagnostische toets. Weer en klimaat vwo. Paragraaf 1.2 Atmosfeer

K1 Geofysica. Diagnostische toets. Weer en klimaat vwo. Paragraaf 1.2 Atmosfeer K1 Geofysica Weer en klimaat vwo Diagnostische toets Paragraaf 1.2 Atmosfeer Figuur 1 weerkaart met isobaren 1 a Een isobaar is een lijn van gelijke luchtdruk op een weerkaart, de getallen geven de luchtdruk

Nadere informatie

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen.

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen. Samenvatting door een scholier 1790 woorden 1 juni 2016 7,9 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 2: KLIMATEN 2.1 Klimaten Waardoor is het niet

Nadere informatie

5. Storingen in koude lucht

5. Storingen in koude lucht Opmaak-Satelliet-pam 20-06-2005 16:05 Pagina 37 5. Storingen in koude lucht Volgens de klassieke theorie van luchtsoorten en fronten ontwikkelen oceaanstoringen zich aan het grensvlak van twee verschillende

Nadere informatie

Aardbevingen hv123. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52470

Aardbevingen hv123. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52470 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 16 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Inhoud 1. Wat voor weer wordt het? 3 2. Het weerbericht 4 3. Temperatuur 5 4. Wind 5. Neerslag 6. Bewolking Filmpje Pluskaarten Bronnen 17

Inhoud 1. Wat voor weer wordt het? 3 2. Het weerbericht 4 3. Temperatuur 5 4. Wind 5. Neerslag 6. Bewolking Filmpje Pluskaarten Bronnen 17 Het weer Inhoud. Wat voor weer wordt het? 3 2. Het weerbericht 4 3. Temperatuur 5 4. Wind 7 5. Neerslag 9 6. Bewolking 2 7. Filmpje 4 Pluskaarten 5 Bronnen 7 Colofon en voorwaarden 8 . Wat voor weer wordt

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Atmosfeer 3 mei 2016 UITWERKINGEN TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER. 3 mei 2016, 13:30-16:30 uur

Tentamen Inleiding Atmosfeer 3 mei 2016 UITWERKINGEN TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER. 3 mei 2016, 13:30-16:30 uur UITWERKINGEN TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER 3 mei 2016, 13:30-16:30 uur 2 a. Gebruik De barometrische hoogteformule: p(z) = p 0 e (gm dz R T) Punt A: 50 10 3 = 101 10 3 (9.81 28.96 z 831 273.15 e ) geeft

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

De weerwijzer, een compacte weervoorspeller

De weerwijzer, een compacte weervoorspeller De weerwijzer, een compacte weervoorspeller Bij het doorzoeken van oude spullen die al jaren opgeslagen stonden in ons huis kwam ik een weerwijzer tegen, uitgegeven door Teleac en de Zwolsche Algemeene

Nadere informatie

inkomen en stemgedrag in de USA de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016

inkomen en stemgedrag in de USA de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 inkomen en stemgedrag in de USA de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 The New York Times publiceerde op 16 november 2016 (een week na de verkiezingen) een artikel van Tim Wallace over "The Two

Nadere informatie

Noodweer ontstaat vooral bij warm en vochtig weer. Dat komt omdat de zon al het water laat verdampen.

Noodweer ontstaat vooral bij warm en vochtig weer. Dat komt omdat de zon al het water laat verdampen. Spreekbeurt door een scholier 2330 woorden 25 oktober 2001 5,7 73 keer beoordeeld Vak Biologie VOORWOORD Dit werkstuk gaat over noodweer. Ik doe erg mijn best om dit werkstuk leuk en interessant te maken.

Nadere informatie