7.6. Boekverslag door T woorden 19 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "7.6. Boekverslag door T woorden 19 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde"

Transcriptie

1 Boekverslag door T woorden 19 juni keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Hoofdstuk 3 Opbouw en afbraak van het reliëf op aarde Paragraaf 1.1 Alle continenten op aarde bewegen, hierdoor zullen ze in de toekomst ergens anders liggen. Hierbij geldt het actualiteitsprincipe: de aanname dat alle geologische processen die nu de aarde vormgeven, dit in het verleden ook hebben gedaan op dezelfde wijze. Paragraaf 1.2 Geologische processen moeten we bekijken op een tijdschaal van duizenden of miljoenen jaren omdat ze heel langzaam gaan. De geologische tijdschaal begon 4,6 miljard jaar geleden met het ontstaan van de aarde. Paragraaf 1.3 Nederland heeft vroeger ronde de hoogte van Suriname gelegen, daardoor vinden we nu nog afdrukken van tropische planten terug. Later lag het in een woestijnklimaat; Door het verdampen van vocht daar vinden we nu nog zoutlagen terug in onze bodem. Nog later lagen we in de subtropen en werden we overspoeld en bleven er lagen plankton achter. Hierdoor is er aardolie in de grond. Paragraaf 2.1 De aarde heeft een gelaagde opbouw, die we op twee manieren kunnen aangeven. 1 Letten op de dichtheid en chemische samenstelling van het gesteente: Aardkern, aardmantel, aardkorst. -De aardkorst van continenten is het lichtst, het belangrijkste gesteente van de korst is graniet. -De korst van de oceaanbodem is zwaarder, die korst bestaat voornamelijk uit basalt. 2 Letten op de mate van plasticiteit en de temperatuur van het gesteente. (buitenkant aarde) -De lithosfeer is de vaste koele buitenkant van de aarde. Deze bestaat uit afzonderlijke platen die kunnen bewegen. -De asthenosfeer licht dicht onder de lithosfeer en is plastisch en zorgt voor de beweging van de platen. Paragraaf 2.2 In de aarde is veel warmte opgeslagen, de temperatuur kan in het midden oplopen tot 6600 graden. Deze hoge temperatuur is te danken aan de oerwarmte en het verval van radioactieve elementen. Door het verval neemt de temperatuur met een kwart van een miljoenste graad toe per jaar. Dit lijkt niet veel maar Pagina 1 van 6

2 over de lange geologische tijdschaal is het wel wat. Gesteente leidt warmte nogal slecht waardoor de warmte niet weg kan van de aarde. Door die verhitting van binnenuit is de asthenosfeer taai vloeibaar. Warmteafgifte gebeurt hier door convectiestromingen. Met een paar centimeter per jaar stijgt het hete gesteente op een paar plaatsen op. Daarna stroomt de warmte naar de zijkanten weg. Hierdoor komt de lithosfeer in beweging. Paragraaf 2.3 Door die stromingen zijn de platen steeds in beweging. Die beweging noemen we platentektoniek. Die platen zijn meestal aan de ene kant een mid-oceanische rug en aan de andere kant een subductiezone. 1. Een mid-oceanische rug ontstaat door divergerende platen. Dit komt meestal in oceanen voor. Hier is een stijgende convectiestroom waardoor er steeds verhit materiaal naar boven komt tussen de twee platen en daar stolt. Hierdoor ontstaat steeds nieuwe oceanische korst die ontstaat uit basalt. Er wordt hoogte opgebouwd en een mid-oceanische rug is eigenlijk een gebergte onder water. 2. Subductiezones komen voor waar platen convergeren. De plaatgrens is te herkennen aan een langgerekte diepte in de zeebodem; een diepzeetrog. We vinden troggen meestal aan de randen van continenten en eilandbogen. De plaat verdwijnt hier onder een andere (continentale) plaat omdat hij zwaarder is (basalt vs graniet). Paragraaf 3.1 In de platen zitten scheuren en barsten waar soms magma door naar boven komt. Alle verschijnselen dit te maken hebben met het uittreden van magma noemen we vulkanisme. Bij de openingen zijn soms vulkanen. Vulkanisme kan effusief (het stroomt vloeibaar weg) of explosief (grote boem) zijn. Twee factoren bepalen het karakter van vulkanisme: 1. De dikte van de bedekkende plaat. Als er grote gasdruk is zal er pas explosief vulkanisme zijn. Als er water bij de magmahaard kan bevordert dit de gasdruk. Ontgassing die de druk verlaagt moet kunnen plaatsvinden. Als dit moeilijk gaat (door een dik gesteente) wordt er eerst een hoge druk opgebouwd en is er explosief vulkanisme. 2. De samenstelling van het magma. Als de magmahaard uit oceanische korst (basalt) bestaat, is het magma dun vloeibaar en kan het makkelijk ontgassen. Als de magmahaard veel continentale korst (en dus graniet) bevat, wordt het magma taai vloeibaar, hierdoor is ontgassing moeilijk en ontstaat dus explosief vulkanisme. Paragraaf 3.2 Er zijn vier hoofdvormen vulkaansoorten: 1. Schildvulkanen: bij dun vloeibaar magma dat rustig wegstroomt. Ze zijn vaak kegelvormig met een flauwe helling en opgebouwd uit basaltlagen. 2. Spleetvulkanen: als dun vloeibaar magma uit lange scheuren stroomt. Er komt steeds laag over laag basalt, dat ook wel plateaubasalt wordt genoemd. 3. Stratovulkanen: bij taai vloeibaar magma. Door grote gasdruk wordt veel los materiaal weggeslingerd; de verzamelnaam voor alles wat uitgeworpen wordt is pyroklastica. Het resultaat is een kegelvormige steile helling met lagen gestolde lava en lagen los materiaal. Pagina 2 van 6

3 4. Caldervulkaan: een (meestal strato)vulkaan die zo heftig is ontploft dat het centrale deel is weggeslagen. In de krater die overblijft kunnen nieuwe vulkanen ontstaan of de laagte kan zich vullen met water. Paragraaf 3.3 Vulkanen kun je op 4 soorten plaatsen tegenkomen: 1. Bij mid-oceanische ruggen. Door de stijgende convectiestroming wordt er constant heet gesteente aangevoerd. Ook wordt de plaat uitgerekt door de convectiestroming waardoor scheuren ontstaan en kan er steeds makkelijk water bij wat zorgt voor een grote gasdruk. Meestal zijn er in de oceaan spleet- en schildvulkanen. 2. Bij subductiezones. Door de wrijving van twee platen en de diepte neemt de temperatuur toe. Er kan makkelijk water en sediment bij waardoor de druk nog verder toeneemt. De magmahaard bevat zowel graniet als basalt (andesiet). Pas als de druk in de magmahaard hoger is dan die van het gewicht van de bovenliggende plaat zal er een uitbarsting zijn, die meestal vrij explosief is (caldera- en stratovulkanen). Explosief vulkanisme vind je bij subductiezones op twee plaatsen: -Waar de subductiezone langs een continentrand en gebergte ligt (Andes). -Waar de subductiezone langs een continentrand en een eilandenboog ligt (Japan). 3. In oceanen boven een hotspot. Hotspots zijn geïsoleerde kolommen heet gesteente. Ze vormen abnormaal hete plekken in de aardkorst waar het gesteente omhoog komt. Vooral bij oceanische platen met een dunne korst komen ze er makkelijk doorheen en zorgen voor uitvloeien van basalt. Omdat platen bewegen en hotspots niet kunnen ze voor een lint van vulkanische eilanden zorgen. 4.Op contintenten boven een hotspot. De aardkorst kan hier tot wel 2 kilometer opbollen wat scheuren veroorzaakt. Hierdoor breekt de korst in losse stukken die ook weer kunnen bewegen. Deze zoeken naar een drijvend evenwicht waardoor horsten en slenken ontstaan. Langs de breuken kan basalt uitvloeien, wat meestal zorgt voor schild- en spleetvulkanen. Als er granitisch materiaal bijkomt kan het explosiever worden. Door dit alles kunnen ook nieuwe oceanen ontstaan (oost-afrika). Paragraaf 4.1 Alle gebergten hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken: Gebergtevorming is een proces dat heel lang duurt. De voorloper van een gebergte is altijd een dalingsgebied (geosynclinale) aan de rand van een continent. Vaak een zee of kustgebied waar afbraakproducten van andere gebergten worden afgezet. Deze lagen sediment vormen op den duur een nieuw gebergte. Gebergten bestaan uit harde geplooide lagen gesteente. Die plooien zijn het gevolg van horizontale samendrukking. Subductie of het botsen van continenten hebben hiervoor gezorgd. Door het zoeken naar een drijvend evenwicht zijn er verticale krachten die zorgen voor opheffing waardoor breuken ontstaan. De hoogte hangt af van de ouderdom. Ze liggen aan de randen van vroegere of huidige continenten. Voor het verklaren van het ontstaan ervan moet je kijken naar de beweging en ligging van de continenten vroeger. Paragraaf Pagina 3 van 6

4 Voor plooiingsgebergten is horizontaal werkende druk nodig die vlak liggende afzetting in een dalingsgebied opplooit. Dit kan op twee manieren: 1. Plooiingsgebergte bij subductiezones: De sedimenten op de zeebodem worden tegen het continent aangedrukt en geplooid. Het wordt de diepte ingedrukt. Het materiaal is vrij licht en dat wordt richting de zwaardere aardmantel gedrukt. De geplooide gesteentelagen gaan nu op zoek naar het isostatisch evenwicht. De stijging gaat heel langzaam. Ook het magma gaat mee omhoog en nadat het stolt ontstaat er een granietkern. Ook kan er explosief vulkanisme ontstaan doordat magma zich naar buiten dringt. 2. Plooiingsgeberte door botsing van continenten: Als de subductie heeft plaatsgevonden gaan de continenten naar elkaar toe bewegen en bij de subductiezone op elkaar botsen. Al het sediment uit de vroegere zee wordt tussen de continenten samengedrukt, geplooid en opgeheven. Hierdoor ontstaat een plooiingsgebergte. Ook dit gebergte heeft een granietkern. De subductie zal nu stoppen omdat de continenten aan elkaar zijn gegroeid. Paragraaf 5.1 Aardbevingen vinden plaats in de bovenste 100 km van de aardkorst. Ze ontstaan wanneer stukken aardkorst langs elkaar schuren, bij plaatranden en breuken. Eerst bewegen ze niet maar als er genoeg spanning is opgebouwd schieten ze ineens een stuk door. Op een bepaalde diepte ontstaat dan een aardschok (aardbevingshaard of hypocentrum). De trillingen gaan dan door naar het aardoppervlak. De plek recht boven het hypocentrum heet het epicentrum. De zwaarte van een aardbeving hangt af van de spanning die was opgebouwd. De dikte van de gesteentemassa s speelt hierbij een rol. Diepe aardbevingen zijn dan ook vaak heftiger van de ondiepe. Bij transforme breuken kunnen ook ondiepe aardbevingen heftig zijn. Hierbij schuiven twee stukken in horizontale richting langs elkaar in tegengestelde richting. In oceanen zijn vooral bij midoceanische ruggen veel transforme breuken. Vooral bij subductiezones zijn deze aardbevingen er heftig omdat de convectiestromingen nog een handje helpen. De aardbevingen zijn altijd aan de landkant van de diepzeetrog. Paragraaf 5.2 De intensiteit van een aardbeving kun je op twee manieren aangeven: 1. De magnitudeschaal van Richter. Deze gaat uit van de hoeveelheid energie die vrijkomt. Dat wordt berekend aan de hand van de trillingen in de grond, die je kunt meten met een seismograaf. De sterkte wordt berekend via de hoogste uitschieter van de seismograaf. De sterkte wordt magnitude genoemd en wordt uitgedrukt op een logaritmische schaal van 0 tot De intensiteit van Mercalli. Deze gaat uit van de schade die is aangericht door de aardbeving. Deze wordt ingedeeld op een schaal van 1 tot 12. Een nadeel van deze is dat hij erg subjectief is en niet overal toe te passen is. Het voordeel is wel dat je een schatting kunt maken van de kracht van een aardbeving in het verleden (zie bron 20). Paragraaf 5.3 Aardbevingen in de zee hebben een gevaarlijk neveneffect; tsunami s. Voor het ontstaan van tsunami s is een grote verticale waterverplaatsing nodig. Hiervoor is meestal een beving van groter dan 7.0 op de schaal van richter nodig. Ze komen vooral bij subductiezones voor. Hierbij Pagina 4 van 6

5 trekt de onderduikende plaat de bovenliggende mee naar beneden. Als de spanning te groot wordt schiet hij weer terug omhoog. Hierdoor ontstaan golven van km lang en 50 cm hoog, en met snelheden van wel 1000 km/h. Als ze de kust naderen wordt de zee minder diep en worden de golven korter maar hoger (tot 30 meter). Paragraaf 6.1 Direct na de opbouw van reliëf begint de afbraak al weer. De zon is hierbij de motor van exogene processen. De processen die zorgen voor het afbreken van gesteente noemen we verwering. Hierna wordt het afbraakmateriaal weggevoerd, dit is erosie. Verwering gebeurt op twee manieren: 1. Door fysische verwering: het gesteente wordt kapotgemaakt zonder dat de samenstelling verandert. In gebieden waar de temperatuur vaak onder de 0 is is vorstwerking erg belangrijk hierin. In gebieden waar de temperatuur sterk wisselt is het krimpen en uitzetten belangrijk. Door de verwering wordt het oppervlak van het gesteente groter, waar chemische verwering weer wat aan heeft. 2. Door chemische verwering: De inwerking van water, zuurstof en allerlei zuren zorft hier voor verwering; de samenstelling van het gesteente verandert. Chemische verwering gaat het best met veel water en warmte. Het resultaat is dat er allerlei voedingstoffen vrijkomen voor planten. Het oplossen van stoffen in gesteente, zoals kalk, zorgt voor karstvorming. Paragraaf 6.2 Verwering kan op hellingen zorgen voor het ontstaan van een dik puindek. Als dat vervolgens dor de zwaartekracht in beweging wordt gezet ontstaan er massabewegingen. Er zijn drie hoofdzaken voor beweging mogelijk: 1. Vallen. Losse stukken steen kunnen gewoon naar beneden vallen. Aan de voet van een gesteentewand ontstaan dan puinhellingen. Als een hele rotsmassa ineens naar beneden komt noemen we dit een bergstorting. Meestal zorgt de gelaagdheid of het voorkomen van scheuren hierin een rol. 2. Vloeien. Na veel regen kan een puinmassa verzadigd worden. Er ontstaat dan een soort pap van verweringsmateriaal en water die naar beneden kan bewegen. Zo n modderstroom kan zijn hoge dichtheid hele rotsen en auto s meesleuren. Modderstromen komen vooral voor in gebied waar ze een periode van hevige, intense regenval hebben. Een modderstroom kan binnen enkele minuten ontstaan. 3. Glijden. Als er een steile helling is dan kan een hele puinmassa gaan glijden over een glijlaag. Dit is vaak een kleilaag of een harde ondoorlatend gesteente. Als er regen valt zorgt die laag voor een soort glijbaan en ontstaan er aardverschuivingen. Vaak is dit een combinatie met vloeien. Paragraaf 7.1 Bij de afbraak van reliëf speelt water een belangrijke rol. Als het regent concentreert dit water zich in geultjes en dat water neemt dan wat gesteente mee. Dit heet geulerosie en is het ontstaan van een rivierenstelsel. De geulen worden dieper en er ontstaat een hoofdstroom met zijtakken. De vertakking stopt pas als er een evenwicht is tussen afvoer en hoeveelheid neerslag. Het verzamelgebied van al het regenwater noemen we het stroomgebied. De daldichtheid kunnen we bepalen door de totale lengte van de rivieren te delen door het totale oppervlak van het stroomgebied. Het opnemen en afvoeren van de gronddeeltjes noemen we bodemerosie. Alleen een dicht plantendek kan dit tegengaan. Door dit weg te Pagina 5 van 6

6 halen kan versnelde bodemerosie optreden. Paragraaf 7.2 Er is ook nog een langzamere indirecte weg om water af te voeren. Het kan in de grond zakken en wordt dan grondwater genoemd. Dit stroomt langzaam en is een vrij constante stroom; dit is de basisafvoer. Het water dat via de oppervlakte wordt afgevoerd is de piekafvoer. Als er veel piekafvoer is is er minder basisafvoer en andersom. De verdeling van de afvoer over een jaar noemen we het regiem van de rivier. Paragraaf 7.3 Wanneer de rivier uit het gebergte komt daalt de snelheid sterk; er volgt sedimentatie waardoor de bedding van de rivier volstroomt. Er moet dan een nieuwe loop gekozen worden. Het resultaat is een puinwaaier aan de voet van de berg. Dit vinden we vooral in woestijngebieden omdat de fysische verwering hier sterk is en er dus grote brokken materiaal afgevoerd worden. In de gematigde gebieden stammen de puinwaaiers uit de ijstijd, want toen was er ook veel fysische verwering door het ijs. Als een puinwaaier in de woestijn weer weggesleten wordt ontstaat er sedimentatie in de vorm van zandduinen. Paragraaf 7.4 Waar een rivier in de zee of een meer uitkomt, daalt de stroomsnelheid nog een keer. Hier ontstaat een uitbouw van afzetting; dit is een delta. Eerst dalen de zanddeeltjes, die vormen de frontlaag. Hierop komen de toplagen. Aan de zeekant liggen de bodemlagen die bestaan uit klei, omdat dat het laatste daalt. Een grote delta wil zeggen dat er veel verwering en erosie is. Paragraaf 8.1 Er zijn vier hoofdgroepen soorten gesteente: 1. Sediment. Sediment bestaat uit losse onsamenhangende deeltjes die ergens zijn afgezet. Vaak is dit los verweringsmateriaal. Het kan ook organisch afval zijn van planten en dieren. 2. Sedimentgesteente. Dikke lagen sediment worden na een tijd hard en compact door de druk van het gewicht dat er boven op ligt. Door deze verkitting verandert het karakter van het gesteente. Een belangrijk kenmerk van sedimentgesteente is dat het min of meer horizontaal gelaagd is. Ook is hier de aanwezigheid van fossielen mogelijk. 3. Metamorfe gesteente. Metamorfe gesteente is het resultaat van verharding en vervorming van andere gesteentes. Dit wordt veroorzaakt door de samendrukking en plooiing van sediment in een dalingsgebied. Meestal ontstaat dit dus tijdens gebergtevorming. 4. Stollingsgesteente. Dit zijn gesteenten die een vaste vorm hebben gekregen tijdens het stollen van magma. Dit gesteente is dus gekoppeld aan gebergtevorming of vulkanisme. Wanneer magma geleidelijk afkoelt ontstaan grote kristallen, een voorbeeld hiervan is graniet. Wanneer het snel afkoelt ontstaan er kleinere kristallen en is het gesteente meer homogeen, een voorbeeld hiervan is graniet. Paragraaf 8.2 Over lange tijd gezien is er een kringloop van gesteente. De hoofdgroepen gesteente gaan steeds in elkaar over (bron 39). Die bron zegt eigenlijk genoeg. De bronnen en clips zijn hier niet in samengevat. Pagina 6 van 6

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO zakboek samenvattingen begrippen examentips

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO zakboek samenvattingen begrippen examentips AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE VWO zakboek samenvattingen begrippen examentips Aan de slag met het Wereldwijs zakboek Het Wereldwijs zakboek helpt je bij de voorbereiding op toetsen, schoolexamens

Nadere informatie

Aardrijkskunde Aarde hoofdstuk 3

Aardrijkskunde Aarde hoofdstuk 3 Samenvatting door Nikita 2543 woorden 6 mei 2018 7 3 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Aardrijkskunde Aarde hoofdstuk 3 Het Actualiteitsprincipe is de aanname dat alle geologische processen

Nadere informatie

AARDE 2 VWO ANTWOORDENBOEK HOOFDSTUK 5 OPBOUW EN AFBRAAK VAN RELIËF

AARDE 2 VWO ANTWOORDENBOEK HOOFDSTUK 5 OPBOUW EN AFBRAAK VAN RELIËF HOOFDSTUK 5 Paragraaf 1 Oriëntatie 1 a Noord- en Zuid-Amerika en Afrika b Europa en Azië c Antarctica lag niet overheersend in het poolgebied. Hierdoor kon zich geen landijs gaan vormen. 2 a het Carboon

Nadere informatie

De horizontale bewegingen van de platen

De horizontale bewegingen van de platen De horizontale bewegingen van de platen!sommige platen bestaan uit oceanische korst, sommige uit continentale korst, sommige uit beiden.!een continentale plaat is lichter dan een oceanische plaat Platen

Nadere informatie

Krachten van de natuur hoofdstuk 1B4

Krachten van de natuur hoofdstuk 1B4 Krachten van de natuur hoofdstuk 1B4 Cursus 4.1: De aarde beeft Opbouw van de aarde Clip: Opbouw van de aarde De aarde is, van binnen naar buiten, opgebouwd uit: 1. de binnenkern De kern van de aarde is

Nadere informatie

5 havo 2 End. en ex. processen 1-4

5 havo 2 End. en ex. processen 1-4 5 havo 2 End. en ex. processen 1-4 Rusteloze aarde De Toch miljoenenstad ging het in 79 Napels na Chr. ligt grandioos op nog geen mis 10km De inwoners van de Vesuvius, van niemand Pompei waren lijk zich

Nadere informatie

Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen

Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen P2 Opbouw van de aarde Vroeger was de aarde een klont roodgloeiend gesteente, door de afstand tot de zon is dat afgekoeld en de buitenste laag gestold. De

Nadere informatie

1.1 Het ontstaan van de aarde

1.1 Het ontstaan van de aarde Boekverslag door H. 1566 woorden 16 december 2007 6.8 27 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1.1 Het ontstaan van de aarde Actualiteitsprincipe: het heden is de sleutel tot het verleden. ONS ZONNESTELSEL.

Nadere informatie

Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12

Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 2: De opbouw van de aarde Kern: 3700 km dik, binnenste deel vast, buitenste deel vloeibaar -> aardmagnetisme Aardmantel: 2900

Nadere informatie

6.6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 15 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6.6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 15 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door een scholier 1458 woorden 15 augustus 2010 6.6 22 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde: Endogene en Exogene processen 1.2 t/m 1.9 en 1.11 t/m 1.13 1.2

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12

Samenvatting Aardrijkskunde Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 Samenvatting Aardrijkskunde Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 Samenvatting door F. 1428 woorden 6 december 2012 5,5 18 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde

Nadere informatie

6 keer beoordeeld 24 juni 2016

6 keer beoordeeld 24 juni 2016 6,8 Samenvatting door Mike 1852 woorden 6 keer beoordeeld 24 juni 2016 Vak Aardrijkskunde Methode BuiteNLand H2 Endogene en Exogene processen S2 De Opbouw van de Aarde Oceaanbodem bestaat uit basalt en

Nadere informatie

Natuurrampen. Natuurrampen. Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting.

Natuurrampen. Natuurrampen. Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting. Natuurrampen Natuurrampen Natuurrampen Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting. Gevolgen: bijvoorbeeld bedolven mensen, doden,

Nadere informatie

BEWEGENDE AARDE: KWARTET

BEWEGENDE AARDE: KWARTET BEWEGENDE AARDE: KWARTET Theoretisch kader In dit kwartetspel leer je door middel van het beantwoorden van vragen over van alles dat met het bewegen van de aarde te maken heeft. Elk kwartet heeft een onderwerp,

Nadere informatie

Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 de aarde:

Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 de aarde: Boekverslag door E. 2593 woorden 1 november 2008 6.3 59 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 de aarde: Paragraaf 2 opbouw van de aarde: De oceaan

Nadere informatie

Aarde: De aarde als natuurlijk systeem; samenhangen en diversiteit

Aarde: De aarde als natuurlijk systeem; samenhangen en diversiteit Aarde: De aarde als natuurlijk systeem; Aardrijkskunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Overzicht domeinen CE Aardrijkskunde A1: Geografische benadering B1: Samenhang en verscheidenheid in de wereld C1: De aarde

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO leeropdrachtenboek

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO leeropdrachtenboek AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE VWO leeropdrachtenboek Grensgebied Opbouw afbraak tussen van Mexico reliëf en de VS Globalisering, Middellandse-Zeegebied landbouw en landschap Wereld Aarde 21 Hoofdstuk

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1875 woorden 20 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Endogene en exogene processen (H2 Aarde)

Samenvatting Aardrijkskunde Endogene en exogene processen (H2 Aarde) Samenvatting Aardrijkskunde Endogene en exogene processen (H2 Aarde) Samenvatting door een scholier 2526 woorden 25 maart 2011 6,3 43 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde H2 aarde Endogene en exogene processen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde H1

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde H1 Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde H1 Samenvatting door J. 3602 woorden 27 april 2014 6,3 11 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 1.1 Het ontstaan en de opbouw van de aarde Hoe begrijp

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting door N. 1932 woorden 2 maart 2016 7,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvatting Aardrijkskunde Systeem aarde Hoofdstuk

Nadere informatie

Aardrijkskunde Bewegende aarde Leerjaar 2ha HBAK Antwoordmodel

Aardrijkskunde Bewegende aarde Leerjaar 2ha HBAK Antwoordmodel Aardrijkskunde Bewegende aarde Leerjaar 2ha HBAK Antwoordmodel ------------------------------------------------------------------------------------------ Let op: - Je bent zelf verantwoordelijk voor het

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting door Fleur 4479 woorden 11 juli 2017 2 1 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Systeem aarde 1.1 Het ontstaan en de opbouw

Nadere informatie

Antwoorden Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 en 6

Antwoorden Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 en 6 Antwoorden Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 en 6 Antwoorden door een scholier 3521 woorden 8 december 2012 5 33 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Hoofdstuk 5 Antwoorden paragraaf 1: Opdracht

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Opbouw van Reliëf door Vulkanisme

Praktische opdracht Aardrijkskunde Opbouw van Reliëf door Vulkanisme Praktische opdracht Aardrijkskunde Opbouw van Reliëf door Vulkanisme Praktische-opdracht door een scholier 2770 woorden 4 maart 2009 5,2 11 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Opbouw van reliëf door vulkanisme

Nadere informatie

Daarbij stierven 200 duizend mensen.

Daarbij stierven 200 duizend mensen. Filmpje op www.youtube.com/watch?v=vua_y9c4zu4&feature=related Google trefwoorden: filmpje, plaattektoniek, teleac, youtube Aardbevingen Beweging in de aarde In 2004 was de tsunami in Azië na aardbeving

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 De actieve aarde

Samenvatting Aardrijkskunde H1 De actieve aarde Samenvatting Aardrijkskun H1 De actieve aar Samenvatting door P. 1673 woorn 27 februari 2013 7,3 8 keer beooreld Vak Metho Aardrijkskun De Geo 1.1: De aar is zo n 4,5 miljard jaar oud Schotse geoloog Hutton

Nadere informatie

Determineren van gesteente

Determineren van gesteente Aarde Paragraaf 1 en atlasvaardigheden Determineren van gesteente Als je een gesteente bestudeert en daarna vaststelt wat de naam van het gesteente is, dan ben je aan het determineren. Je kunt gesteenten

Nadere informatie

Werkblad bij de geoquest Vulkanen

Werkblad bij de geoquest Vulkanen Naam: Werkblad bij de geoquest Vulkanen 1. Wat zijn vulkanen? Een vulkaan is een berg opgebouwd uit lava en as. 2. a)hoe ontstaan vulkanen? Vulkanen ontstaan door breuken in de aardkorst. Door de stromingen

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde De aarde van binnen en de gevolgen daarvan

Praktische opdracht Aardrijkskunde De aarde van binnen en de gevolgen daarvan Praktische opdracht Aardrijkskunde De aarde van binnen en de gevolgen daarvan Praktische-opdracht door een scholier 3026 woorden 8 maart 2004 5,4 83 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoe is de aarde van

Nadere informatie

Woord vooraf. Schatten uit de natuur.indb :09

Woord vooraf. Schatten uit de natuur.indb :09 Varisciet Hope-diamant Conus eburneus Woord vooraf Overal op onze planeet vind je wonderen uit de natuur. De gesteenten waaruit het aardoppervlak bestaat, bergen talloze verrassingen van kleurige mineralen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde De Aarde

Samenvatting Aardrijkskunde De Aarde Samenvatting Aardrijkskunde De Aarde Samenvatting door een scholier 1657 woorden 7 januari 2010 5,9 10 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde AK SE 2 Aarde 2 De opbouw van de aarde Seismologen: aardbevingdeskundigen.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde.

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde. Samenvatting door een scholier 2571 woorden 8 december 2012 6.6 135 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde. 1 1.1 De aarde bestaat al zo n 4,6 miljard

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 5

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 5 Samenvatting door M. 2129 woorden 27 juni 2012 6,3 1 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 1, De ring van vuur. Drie soorten natuurrampen die vaak in

Nadere informatie

Beschrijven de Ring van vuur.

Beschrijven de Ring van vuur. Samenvatting door M. 1687 woorden 8 oktober 2012 6 51 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Hoofdstuk 5, Azie rampen 1, De ring van vuur. Drie soorten natuurrampen die vaak in Azie voorkomen.

Nadere informatie

De Alpen-natuurlandschap

De Alpen-natuurlandschap Samenvatting door T. 1020 woorden 15 december 2012 5,6 36 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo De Alpen-natuurlandschap Het ontstaan Endogende krachten - breuken in aardkorst - aardkorst verdeelt

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 2380 woorden 8 februari 2010 5 16 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo f De aarde is 4.6 miljard jaar oud. Om deze

Nadere informatie

Vulkaanuitbarsting in het nieuws!

Vulkaanuitbarsting in het nieuws! Kopieerblad 1 Vulkaanuitbarsting in het nieuws! Vulkaanuitbarsting in het nieuws! Wat weet je over de vulkaanuitbarsting die heeft plaatsgevonden? Waar heeft de vulkaanuitbarsting plaatsgevonden? Duid

Nadere informatie

Vulkanen. Voorwoord! Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik een onderwerp wou dat niet vaak voor komt. En dan kan je er ook nog iets van leren. Blz.

Vulkanen. Voorwoord! Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik een onderwerp wou dat niet vaak voor komt. En dan kan je er ook nog iets van leren. Blz. Vulkanen Blz. 1 Vulkanen Voorwoord! Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik een onderwerp wou dat niet vaak voor komt. En dan kan je er ook nog iets van leren. Blz.2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 voorblad Blz.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H2 par 4,5,6

Samenvatting Aardrijkskunde H2 par 4,5,6 Samenvatting Aardrijkskunde H2 par 4,5,6 Samenvatting door N. 886 woorden 8 februari 2017 6,4 9 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Platentektoniek: De aardkorst bestaat uit platen, gescheiden

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanen

Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanen Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanen Werkstuk door een scholier 2869 woorden 24 oktober 2003 5,1 64 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Vulkanen, we weten allemaal wat het zijn. De bekendste vulkanen

Nadere informatie

Natuurverschijnselen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Natuurverschijnselen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 21 december 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/87250 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Inleiding Waarom dit onderwerp?

Inleiding Waarom dit onderwerp? Inleiding Ik zou graag willen weten hoe vulkanen ontstaan. En wat de oorzaak kan zijn dat vulkanen uitbarsten. Waarom dit onderwerp? Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik laatst heel vaak de Etna op tv

Nadere informatie

Werkstuk ANW Aardbevingen

Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk door een scholier 2315 woorden 29 augustus 2001 6,4 230 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Ik heb voor het onderwerp als de aarde beeft gekozen omdat mij dit erg aansprak

Nadere informatie

Klimaatverandering en de landschapszones in het hooggebergte

Klimaatverandering en de landschapszones in het hooggebergte Plus Casequest 2 Klimaatverandering en de landschapszones in het hooggebergte 1/5 Inleiding Van de evenaar naar de polen vinden we aan het aardoppervlak een opeenvolging van landschapszones. Opeenvolgend

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Samenvatting H2 par. 1 en 2

Samenvatting Aardrijkskunde Samenvatting H2 par. 1 en 2 Samenvatting Aardrijkskunde Samenvatting H2 par. 1 en 2 Samenvatting door Puck 1740 woorden 12 december 2017 8,8 5 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Paragraaf 1 Endogene en exogene krachten De aarde is

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1361 woorden 6 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Hoofdstuk 1:

Samenvatting door een scholier 1361 woorden 6 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Hoofdstuk 1: Samenvatting door een scholier 1361 woorden 6 februari 2002 5 81 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: - 1569 Abraham Ortelius denkt dat Noord en Zuid-Amerika van Europa en Azië zijn losgerukt

Nadere informatie

Studiewijzer aardrijkskunde 10vwo Aarde 2 Klas: 10vwo Datum: september 2015 PTA: T1

Studiewijzer aardrijkskunde 10vwo Aarde 2 Klas: 10vwo Datum: september 2015 PTA: T1 Studiewijzer aardrijkskunde 10vwo Aarde 2 Klas: 10vwo Datum: september 2015 PTA: T1 Als een les wegens ziekte uitvalt dan kan je zelfstandig door werken. Zorg voor een groot schrift (A4-formaat) waarin

Nadere informatie

Naam: VULKANEN. Vraag 1. Uit welke drie lagen bestaat de aarde? Vraag 2. Hoe dik is de aardkorst gemiddeld?

Naam: VULKANEN. Vraag 1. Uit welke drie lagen bestaat de aarde? Vraag 2. Hoe dik is de aardkorst gemiddeld? Naam: VULKANEN Voordat je begrijpt hoe vulkanen ontstaan, moet je eerst weten hoe de aarde in elkaar zit. De aarde is een bol die uit drie lagen bestaat. De binnenste laag is de kern. De temperatuur is

Nadere informatie

Een vulkaan onder Nederland

Een vulkaan onder Nederland lespakket Natuurkunde studie Aardwetenschappen Een vulkaan onder Nederland Jij bent de geoloog in dienst en verantwoordelijk voor het geruststellen van de (Europese) bevolking. Jij moet bepalen wie er

Nadere informatie

Kernpunten. Conclusie en nawoord. Essay naar de temperaturen binnen de kern van de aarde. Auteur: Sebastien Immers. Copyright Augustus 2010

Kernpunten. Conclusie en nawoord. Essay naar de temperaturen binnen de kern van de aarde. Auteur: Sebastien Immers. Copyright Augustus 2010 Kernpunten Essay naar de temperaturen binnen de kern van de aarde. Conclusie en nawoord Auteur: Sebastien Immers Copyright Augustus 2010 Voor meer informatie: info@immerspher.com Internetadressen: http://www.immerspher.com

Nadere informatie

Oceaanbodem = basalt, veel zwaarder, 3,0 gram/cm3. Continenten = graniet, lichter, 2,7 gram/cm3.

Oceaanbodem = basalt, veel zwaarder, 3,0 gram/cm3. Continenten = graniet, lichter, 2,7 gram/cm3. Samenvatting door R. 4620 woorden 17 januari 2013 6,1 24 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Memo Hoofdstuk 1: endogene en exogene processen Paragraaf 2: De opbouw van de aarde Een verschrompelde

Nadere informatie

Kei-cool. leerplan inhouden

Kei-cool. leerplan inhouden Kei-cool leerplan inhouden In dit document vind je de leerplandoelen die in de tentoonstelling Kei-Cool behandeld worden voor het vak aardrijkskunde. We gebruiken daarvoor de leerplannen van de 1ste graad

Nadere informatie

Werkstuk ANW Aardbevingen

Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk door een scholier 879 woorden 3 juni 2004 5,7 57 keer beoordeeld Vak ANW Hoe ontstaat een aardbeving Om deze deelvraag te beantwoorden moet ik eerst uitleggen dat de

Nadere informatie

5,6. Wat is een aardbeving? Praktische-opdracht door een scholier 5095 woorden 26 januari keer beoordeeld.

5,6. Wat is een aardbeving? Praktische-opdracht door een scholier 5095 woorden 26 januari keer beoordeeld. Praktische-opdracht door een scholier 5095 woorden 26 januari 2005 5,6 189 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardbevingen in Nederland Voorwoord: Mijn praktische opdracht gaat over aardbevingen in Nederland.

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 5099 woorden 20 februari keer beoordeeld. Natuurkunde. Aardbevingen in Nederland!

6,6. Werkstuk door een scholier 5099 woorden 20 februari keer beoordeeld. Natuurkunde. Aardbevingen in Nederland! Werkstuk door een scholier 5099 woorden 20 februari 2013 6,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova Aardbevingen in Nederland! Ik ga vertellen hoe aardbevingen ontstaan en wat er dan precies gebeurt.

Nadere informatie

Inhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 3. Over scheuren en platen 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 6.

Inhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 3. Over scheuren en platen 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 6. Aardbevingen Inhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 4 3. Over scheuren en platen 5 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 9 6. Tsunami s 10 7. Het epicentrum 11 8. De seismograaf 12

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, 2 en 3

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, 2 en 3 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, 2 en 3 Samenvatting door een scholier 3820 woorden 14 juni 2009 6,4 176 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvatting Systeem aarde 3 De blauwe

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) (Summary in Dutch) Aardwetenschappers kijken naar de structuur van het oppervlak en inwendige van de aarde, en de processen die zich daar afspelen. De aarde lijkt op het eerste gezicht nogal hard en vast,

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2008-II

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2008-II Actieve aarde Opgave 7 Opheffing van gesteenten en ertsen in het Scandinavisch Hoogland Gebruik de bronnen 10 en 11 van het bronnenboekje. In de derde afbeelding (afbeelding C) van bron 10 zijn de cijfers

Nadere informatie

inhoud 1. Vulkanen 2. Een kijkje in de aarde 3. Schuivende platen 4. Het ontstaan van vulkanen 5. Een kijkje in een vulkaan 6.

inhoud 1. Vulkanen 2. Een kijkje in de aarde 3. Schuivende platen 4. Het ontstaan van vulkanen 5. Een kijkje in een vulkaan 6. Vulkanen inhoud. Vulkanen 3 2. Een kijkje in de aarde 4 3. Schuivende platen 5 4. Het ontstaan van vulkanen 6 5. Een kijkje in een vulkaan 9 6. De uitbarsting 0 7. Soorten vulkanen 2 8. De supervulkaan

Nadere informatie

INDONESIË. Natuurlijke en landschappelijke kenmerken

INDONESIË. Natuurlijke en landschappelijke kenmerken INDONESIË Natuurlijke en landschappelijke kenmerken Structuur [1/2] De kandidaat kan gebiedskenmerken van een ontwikkelingsland beschrijven en analyseren. Het betreft: a. sociaal-geografische en fysisch-geografische

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2005-II

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2005-II Actieve aarde Opgave 7 bron 12 Ouderdom van de oceanische korst bron: Berendsen, H.J.A., Fysisch-geografisch onderzoek, Assen, 1997 De ligging van delen van de oceanische korst met een verschillende geologische

Nadere informatie

Fysische Geografie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/67092

Fysische Geografie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/67092 Auteur Jorick Boll Laatst gewijzigd 23 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/67092 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1.1 1.2 en 4.1 4.2 Samenvatting door een scholier 1402 woorden 5 december 2017 7 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Aardrijkskunde toetsweek 1

Nadere informatie

Antwoorden 6 vwo 5 Aarde. 1 Circulatiesystemen

Antwoorden 6 vwo 5 Aarde. 1 Circulatiesystemen Antwoorden 6 vwo 5 Aarde Circulatiesystemen a De instraling en uitstraling variëren in de tijd en per locatie (dynamisch). De totale hoeveelheid instraling en uitstraling op de aarde zijn wel gelijk aan

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 5. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 5. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 5 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 5 paragraaf 1tm5

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 5 paragraaf 1tm5 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 5 paragraaf 1tm5 Samenvatting door een scholier 1899 woorden 24 juni 2016 1 2 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Aardrijkskunde hoofdstuk 5 par 1 t/m

Nadere informatie

Roestig land. De Wijstgronden

Roestig land. De Wijstgronden Roestig land De Wijstgronden Verslag van de lezing en excursie van Professor R. T. van Balen en Nico Ettema voor de Werkgroep Geologie en Landschap. Bedafse Bergen, Uden. 10.00-1600 uur. Een mooie herfstdag.

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanen

Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanen Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanen Werkstuk door een scholier 1570 woorden 9 oktober 2004 5,3 58 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoud - De aardkorst - Soorten vulkanen - Vulkaanuitbarsting - Doorsnede

Nadere informatie

Soorten vulkanen. Tefra vulkaan: Werkende vulkaan: Er zijn heel veel soorten vulkanen en ik ga er 6 opnoemen en er wat over vertellen dat zijn,

Soorten vulkanen. Tefra vulkaan: Werkende vulkaan: Er zijn heel veel soorten vulkanen en ik ga er 6 opnoemen en er wat over vertellen dat zijn, Voorwoord Ik doe mijn werkstuk over vulkanen, ik doe hem over vulkanen omdat ik er echt niets over wist, en het leek me een superleuk en interessant onderwerp, ik ga u iets leren wat voor soorten uitbarstingen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Samenvatting door S. 3910 woorden 6 juli 2016 9,5 5 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Ons eiland in de ruimte 1. Planeet Aarde De derde planeet Tijdschalen

Nadere informatie

5,5. Samenvatting door Aukje 2315 woorden 5 juli keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Aardrijkskunde H5: Azië: verwoestende krachten

5,5. Samenvatting door Aukje 2315 woorden 5 juli keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Aardrijkskunde H5: Azië: verwoestende krachten Samenvatting door Aukje 2315 woorden 5 juli 2016 5,5 2 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aardrijkskunde H5: Azië: verwoestende krachten 1 De Ring van Vuur In Azië komen een aantal natuurrampen vaker voor:

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door M. 965 woorden 21 juni 2014 4,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2 Mediterraan klimaat en landschap. Middellandse Zeeklimaat:

Nadere informatie

Humboldt. Humboldt. Pico del Teide 1 HV LEEROPDRACHTENBOEK AARDRIJKSKUNDE VOOR DE ONDERBOUW

Humboldt. Humboldt. Pico del Teide 1 HV LEEROPDRACHTENBOEK AARDRIJKSKUNDE VOOR DE ONDERBOUW 1 H V Humboldt Humboldt Alexander von Humboldt (1769-1859) was een Duitse wetenschapper en ontdekkingsreiziger. Veel mensen zien hem als de eerste moderne geograaf. Terwijl andere wetenschappers vooral

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde oud progr vwo 2010 - I

Eindexamen aardrijkskunde oud progr vwo 2010 - I Actieve aarde Opgave 7 Platentektoniek en klimaat Bestudeer bron 1 die bij deze opgave hoort. 1p 25 Welke atlaskaart moet je gebruiken om inzicht te krijgen in de plaattektonische bewegingen vanaf het

Nadere informatie

De kracht van de natuur

De kracht van de natuur De kracht van de natuur inhoud blz. Natuurrampen 3 1. Aardbevingen 4 2. Vulkanen 7 3. Lawines 10 4. Tornado s 13 5. Tsunami s 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 Natuurrampen

Nadere informatie

Sessie 1 Inleiding plaattektoniek

Sessie 1 Inleiding plaattektoniek Sessie 1 Inleiding plaattektoniek Aarde is dynamisch The summit of Mount Everest is made of marine limestone, zo ongeveer drukt de Amerikaanse schrijver John McPhee in een paar woorden uit dat de Aarde

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanisme

Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanisme Werkstuk Aardrijkskunde Vulkanisme Werkstuk door een scholier 1846 woorden 26 juni 2003 6,8 61 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Schollen of Platen. De aarde is opgebouwd uit verschillende lagen. Deze

Nadere informatie

SYSTEEM AARDE AARDRIJKSKUNDE HOOFDSTUK 1: DE ACTIEVE AARDE

SYSTEEM AARDE AARDRIJKSKUNDE HOOFDSTUK 1: DE ACTIEVE AARDE AARDRIJKSKUNDE SYSTEEM AARDE HOOFDSTUK 1: DE ACTIEVE AARDE 1.1 HET ONTSTAAN EN DE OPBOUW VAN DE AARDE Sommige processen hebben enorme gevolgen voor de geologische gebeurtenissen op aarde. Om het verleden

Nadere informatie

DE RUSTELOZE AARDE De aarde leeft... daar komen jullie in dit 'dossier' meer over te weten.

DE RUSTELOZE AARDE De aarde leeft... daar komen jullie in dit 'dossier' meer over te weten. DE RUSTELOZE AARDE De aarde leeft... daar komen jullie in dit 'dossier' meer over te weten. Voortdurend vinden er aardbevingen plaats en ook vulkanen kunnen na een slaap van duizenden jaren 'opeens' wakker

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer...

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer... INHOUD Inleiding...6 1 Aardbevingen...8 2 Bergen... 10 3 Bosbranden... 12 4 Koraal... 14 5 Lawines... 16 6 Meteorieten... 18 7 Onweer... 20 8 Opwarming van de aarde... 22 9 Orkanen... 24 10 Overstromingen...

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Aardbevingen

Werkstuk Aardrijkskunde Aardbevingen Werkstuk Aardrijkskunde Aardbevingen Werkstuk door een scholier 2601 woorden 12 november 2004 6,3 420 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Inleiding Zakelijke gegevens 1. Voorspellen 2. Wat

Nadere informatie

IJSLAND. Dr. Bernd Andeweg Aardwetenschappen Vrije Universiteit amsterdam

IJSLAND. Dr. Bernd Andeweg Aardwetenschappen Vrije Universiteit amsterdam IJSLAND Dr. Bernd Andeweg Aardwetenschappen Vrije Universiteit amsterdam Programma IJsland Plaattektoniek Vulkanisme algemeen beetje scheikunde Eyjafjallajökull Klimaat IJs Water > Plaattektoniek > Plaattektoniek

Nadere informatie

De invloed van vulkanen op de ontwikkeling van de aarde

De invloed van vulkanen op de ontwikkeling van de aarde De invloed van vulkanen op de ontwikkeling van de aarde Gemaakt door: Jesse Mathôt, Chantal Haligowski & Iris Hooijer Klassen: 5H1, 5H School: Fioretti College Lisse Inleverdatum: 14-10-2016 1 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder Lees het verhaal van de aardbeving. Stel je voor: de aarde beweegt. De lampen schudden heen en weer. Je hele huis schudt heen en weer. Het huis stort in! Alles is kapot. Dat kan gebeuren bij een aardbeving.

Nadere informatie

Zaterdagmiddag 3 sept 2016 Studie van de afzettingen uit het Trias. Buntsandstein en Muschelkalk.

Zaterdagmiddag 3 sept 2016 Studie van de afzettingen uit het Trias. Buntsandstein en Muschelkalk. Zaterdagmiddag 3 sept 2016 Studie van de afzettingen uit het Trias. Buntsandstein en Muschelkalk. Golvende hoogvlakten met verre uitzichten, diep ingesneden rivierdalen en uitgestrekte bossen. De WGL trok

Nadere informatie

6,6. Antwoorden door een scholier 1458 woorden 14 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,6. Antwoorden door een scholier 1458 woorden 14 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde Antwoorden door een scholier 1458 woorden 14 februari 2011 6,6 11 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Paragraaf 1: 1a rijst, zon, massage, kruiden, palmbomen, vruchtbaar land B 1(B) 2(E) 3(G) 4(A) 5(K)

Nadere informatie

NRC Artikel van 19 september 2011

NRC Artikel van 19 september 2011 NRC Artikel van 19 september 2011 http://www.nrc.nl/nieuws/2011/09/19/dodental-aardbeving-india-loopt-op/ Leerstofanalyse 1. belangrijke leerstof elementen feiten: van de buitenwereld afgesloten rampgebied,

Nadere informatie

Bijlage 1 Lessenserie in schema en lesplannen. Behorende bij paper 2 ontwerpen, Harmke Schaap. Harmke les. Selma les. Foto van de dag/pc opdracht etc.

Bijlage 1 Lessenserie in schema en lesplannen. Behorende bij paper 2 ontwerpen, Harmke Schaap. Harmke les. Selma les. Foto van de dag/pc opdracht etc. Bijlage 1 Lessenserie in schema en lesplannen Behorende bij paper 2 ontwerpen, Harmke Schaap Harmke les Selma les Foto van de dag/pc opdracht etc. Relevant voor ontwerp Week 1 (periode Geologie ) Dag Onderwerp

Nadere informatie

5,8. Antwoorden door Saskia 4449 woorden 26 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde

5,8. Antwoorden door Saskia 4449 woorden 26 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde Antwoorden door Saskia 4449 woorden 26 oktober 2015 5,8 16 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde havo De Geo Aardrijkskunde voor de tweede fase Systeem aarde Samenvatting H1 H2 H3 Samenvatting Systeem Aarde

Nadere informatie

Module Bodemkunde en bemesting

Module Bodemkunde en bemesting Module Bodemkunde en bemesting De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Arno de Bruin,

Nadere informatie

5,1. Profielwerkstuk door P woorden 16 december keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding

5,1. Profielwerkstuk door P woorden 16 december keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding Profielwerkstuk door P. 5711 woorden 16 december 2005 5,1 35 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Vol met kennis die ik opgedaan heb in dit jaar, presenteer ik u nu mijn profielwerkstuk. Allereerst

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Wereld Opgave 1 De millenniumdoelen 1 maximumscore 1 Een juist argument is: Het percentage inwoners dat minder dan $ 1,25 per dag te besteden heeft geeft aan welk deel van de bevolking in extreme armoede

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 4016 woorden 12 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,9. Samenvatting door een scholier 4016 woorden 12 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door een scholier 4016 woorden 12 mei 2009 6,9 24 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvatting examenstof aardrijkskunde Actieve aarde HOOFDSTUK 1 2 Ring van vuur De Pacifische

Nadere informatie

Leeropdrachtenboek Aarde 2 Hoofdstuk 5 Opbouw en afbraak van het reliëf op aarde Wo : toetsbespreken

Leeropdrachtenboek Aarde 2 Hoofdstuk 5 Opbouw en afbraak van het reliëf op aarde Wo : toetsbespreken Studiewijzer 10 vwo aardrijkskunde Aarde 2 (T2) Klas: 10 VWO Datum: maart 2014 Als een les wegens ziekte uitvalt dan kan je zelfstandig door werken. Zorg voor een groot schrift (A4-formaat) waarin je duidelijke

Nadere informatie

Antwoorden 6 vwo 3 Middellandse Zeegebied

Antwoorden 6 vwo 3 Middellandse Zeegebied Antwoorden 6 vwo Middellandse Zeegebied De vele gezichten van het Middellandse Zeegebied a Actief, er komt rook uit de krater van de Etna. b De Afrikaanse plaat duikt onder de Tyrrheense plaat. c Circa

Nadere informatie

H1,2 Krimpende wereld: wordt de wereld een dorp?

H1,2 Krimpende wereld: wordt de wereld een dorp? H1,2 Krimpende wereld: wordt de wereld een dorp? Globalisering of mondialisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en samenlevingen op aarde toeneemt. Global village is de toenemende

Nadere informatie

Vulkanen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Vulkanen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52471 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie