5.9. Vraagstelling: Waarom worden Midden-Amerika en het Caribisch Gebied getroffen door de Orkaan. Subvragen: Tussenstuk: De categorieen.

Transcriptie

1 Boekverslag door R woorden 17 oktober keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Wij zijn: Robin en Peter. Onderwerp: Orkaan Dean in Midden-Amerika en het Caribisch Gebied. Inleiding: Vraagstelling: Waarom worden Midden-Amerika en het Caribisch Gebied getroffen door de Orkaan Dean? Subvragen: 1) a. Wat is een orkaan? b. Het oog van de orkaan 2) a. Hoe ontstaat een orkaan? b. Waar ontstaan ze? 3) Het verschil tussen tornado's en orkanen. 4) Hoe kunnen ze een orkaan voorspellen? 5) Hoe wordt een orkaan gemeten? 6) Welke voorbereidingen kun je treffen tegen een orkaan? 7) Hoe komen orkanen aan hun naam? 8) Schade door orkanen. 9) De orkaan Dean en zijn route. -Subvraag 1.a : Wat is een orkaan? Een orkaan is een hele krachtige wind die dichtbij de evenaar ontstaat. Hij kan sterke windstoten van meer dan 200 kilometer per uur halen. En een snelheid van meer dan 130 kilometer per uur. -Subvraag 1.b : Het oog van een orkaan. Het meest opvallend aan een orkaan is het oog. Dit is een 30 tot 50 kilometer brede ronde waar geen wolk te zien is. Rond het oog is een soort "muur" van vele wolken. De sterkste regenbuien zitten buiten de muur. Deze buien kunnen 5 tot en met 50 kilometer breed worden. Als de zon ineens fel begint te schijnen en de windkracht veel verminderd tot het bijna windstil is, trekt het oog over. Maar dan, als het oog weer bijna weg is, begint de wind weer hard te waaien. Alleen dan aan de andere kanten, dan waar het oog vandaan kwam. Op zee is dit oog voor de schepen heel gevaarlijk, vooral door de hoge golven die van alle kanten naar het midden van het oog komen stormen. Tussenstuk: De categorieen. Orkanen worden in vijf categorieën onderverdeeld: Categorie 1 heeft winden tot en met 152 km/u Categorie 2 heeft winden tot en met 176 km/u Pagina 1 van 5

2 Categorie 3 heeft winden tot en met 208 km/u Categorie 4 heeft winden tot en met 248 km/u Categorie 5 heeft winden groter dan 248 km/u -Subvraag 2a: Hoe ontstaat een orkaan? Als water warm wordt, komt er waterdamp vanaf. Er komt dus geen waterdamp als het water koud is. In tropische en sub-tropische gebieden is het heel erg warm. Als daar een zee of oceaan bij ligt komt daar ook waterdamp vanaf. Daardoor ontstaat er een Comulonimbuswolk. Dat is een wolk die rond en wit is.die columniswolk ontstaat alleen als de temperatuur van het water 27 graden of hoger is. Als er maar een beetje wind staat begint de wolk al rond te draaien. Als dan de wind sterker wordt gaat de wolk sneller en sneller draaien. De wolk wordt dan langwerpig en er komt een soor slurf. Die slurf hoeft niet per de grond te raken, hij kan makkelijk een paar meter boven de grond blijven zweven. Zo ontstaat een orkaan. Als de orkaan aan land komt verliest die heel veel aan kracht. Dat komt doordat hij geen voeding meer krijgt in vorm van waterdamp. Ook is er minder wind boven land dan boven de zee. 2b: Waar en wanneer ontstaan orkanen? De meeste orkanen ontstaan in de maanden Augustus, September en Oktober. Ook zijn er gebieden waar orkanen het hele jaar door voorkomen. In nederland wordt het water nooit meer dan 27 graden Celsius, dus komt er hier geen orkaan. De meeste orkanen ontstaan in het Caribisch gebied, want daar is het water het warmst. -Subvraag 3: Het verschil tussen tornado's en orkanen. Orkanen en tornado's zijn allebei wervelstormen, maar toch zijn er verschillen. Het grootste verschil is de grootte. Een orkaan kan een diameter hebben van honderden kilometers, terwijl een orkaan maximaal een diameter van 800 meter heeft. Een ander verschil is waar de orkanen en tornado's ontstaan: orkanen ontstaan boven wateren die meer dan 27 graden Celsius zijn. Tornado's ontstaan boven een land waar 2 luchtstromen tegen elkaar aanknallen. Ook de duur is anders: orkanen kunnen wel een week duren, terwijl tornado's meestal niet langer dan een kwartier duren. Omdat orkanen boven wateren ontstaan, kunnen die een vloedgolf meevoeren die gevaarlijker is dan de wervelstorm zelf. Orkanen zijn groter en daarom richten ze ook meer schade aan. -Subvraag 4: Hoe kunnen ze een orkaan voorspellen? Orkanen worden voorspeld door middel van een satelliet. Het is belangrijk dat deze satelliet contstant in bewegeing rond de aarde blijft en de aarde nauwlettend in de gate houdt. Vaak is snel te zien of er een grote storm aan komt. Als het er op lijkt dat er een orkaan komt, wordt dat in de computer gezet. Met behulp van allerlei handige technieken wordt dan bepaald hoe de orkaan komt en hoe krachtig hij zal zijn. -Subvraag 5: Hoe wordt een orkaan gemeten? Een orkaan wordt gemeten met behulp van de schaal van Fujita. De schaal is vernoemd naar een man genaamd: Theodore Fujita. De fujita schaal loopt van F0 tot en met F5. Die F staat natuurlijk voor Fujita. Bij F0 is er niet veel aan de hand. Alleen wat lichte dieren bijvoorbeeld schapen en kippen meegenomen. Bij F5 worden er wat grotere dingen zoals huizen en auto's meegenomen. F km/h Lichte schade F km/h Matige schade F km/h Aanzienlijke schade Pagina 2 van 5

3 F km/h Ernstige schade F km/h Zeer zware schade F5 > 418 km/h Catastrofaal De schaal van Beaufort: De schaal van Beaufort werd uitgevonden door admiraal Sir Francis Beaufort. Hij heeft deze schaal in 1805 ontworpen om de windsnelheden met visuele waarnemingen te kunnen berekenen. Hij is zowel op land als op zee te gebruiken. In 1946 werd aan de schaal de belangrijkste varandering aangebracht door het IMC. Die letters staan voor: International Meteorological Committee. Hij werd aangepast op basis van de windsneldheid van 10 minuten op 10 meter boven de grond. Zo werd de windkracht-schaal verandert in een windsnelheid-schaal. -Subvraag 6: Welke voorbereidingen kun je treffen tegen een orkaan? Eigenlijk is geen enkele voorbereiding goed genoeg om de orkaan te doorstaan als deze goed en hard over je stad/plaats raast. De ramen dichttimmeren heeft eigenlijk niet veel nut, want de ramen springen er toch meestal uit als de orkaan je huis treft. Meestal is het hele huis verwoest en is er helemaal niks meer van over en kun je meestal een nieuw huis bouwen. Het is het beste om te vluchten naar een ander gebied waar de orkaan het land niet treft. Ook kun je gaan schuilen in de schuilkelders. Na een orkaan is er meestal geen water meer. Je kan het beste je bad vol laten lopen en zoveel mogelijk dingen vullen met water. Ook kun je heel veel water kopen van tevoren bij de supermarkten. Ook ligt de elektriciteitsvoorziening vaak plat. Dus koop veel kaarsen en batterijen in en koop een radio op batterijen. Ook kun je het beste een zaklamp aanschaffen als je die nog niet hebt. Ga niet naar buiten als de wind wat zwakker wordt. Deze wind is heel veradelijk! Het oog van de orkaan trekt dan wel over, maar na een korte tijd wordt de orkaan weer krachtig. Je kan nog steeds geraakt worden door spullen of meegesleurd worden -Subvraag 7: Hoe komen orkanen aan hun naam? Beroemde orkanen kun je herkennen aan de namen van jongens en namen van meisjes. Dit geldt voor de orkanen in Amerika. Maar in China, Japan, Vietnam, Thailand en Korea is dit helemaal anders. Ze gebruiken ook namen, alleen dan van goden. Bijvoorbeeld zoals; Prapiroon en Dianmu, die betekenen regengod en Moeder der bliksem. In het Caribisch Gebied worden namen gebruikt van de heiligen van diezelfde dag. In 1928 werd de orkaan San Filipe genoemd en toen er op diezelfde dag nog een orkaan ontstond werd deze San Filipe de 2de genoemd: San Filipe 2. In Nederland gebruikte ze deze manier van namen geven ook. Maar toen na de namen van heilige coördinaten werden gebruikt werd dit afgeschaft. In Australië werd rond de 19de-20ste eeuw voor het eerst vrouwelijke namen gebruikt en gegeven aan orkanen. Na de Tweede Wereldoorlog werden in het Caribisch gebied meisjesnamen op volgorde van het Alfabet gebruikt. Later werd toch, na vele protesten van "het vrouwelijke kamp", ook jongensnamen in de volgorde van het Alfabet gebruikt. De WMO (staat voor: Wereld Meteorologische Organisatie) heeft namenlijsten waar 21 namen opstaan. De volgorde is gerangschikt op Alfabet natuurlijk. Bij het benoemen van orkanen komen iedere zes jaar dezelfde namen voor. De letters Q, U, X, Y en Z worden niet gebruikt, omdat hiervoor te weinig namen mee Pagina 3 van 5

4 beginnen. Steeds weer, als er een nieuwe hevige orkaan is geweest, wordt de naam van de orkaan van de lijst afgehaald en komt er een nieuwe naam voor in de plaats. Sinds 1954 zijn er al 64 namen van de lijst gehaald en vervangen door nieuwe. 2005: Dennis Katrina Rita Stan Wilma 2004: Charley Frances Ivan Jeanne 2003: Isabel Juan 2002: Isodore Lili Deze namen zijn bijvoorbeeld uit de lijst gehaald en vernieuwd. Ook Adolph is van de namenlijst verwijderd, omdat deze van Adolf Hitler komt. Deze is om vele politieke redenen van de lijst gehaald. Subvraag 8: Schade door orkanen. De meeste orkanen veroorzaken veel schade aan de kust. Als er gewonden of zelfs doden vallen, komt dat door de vloedgolf die een orkaan kan maken. Deze golven zijn niet alleen heel breed, maar ook maar liefst 6 meter hoog! Eén van de hoogste golven van die tijd is gemeten in Australië, deze was 13 meter hoog! Het hoogste aantal slachtoffers was in 1737 in de golf van Bengalen, waar mensen zijn "vermoord" door een orkaan. Maar de meeste mensen spreken toch over de orkaan in Bangladesh in het jaar Sommige wetenschappers beweren dat daar meer dan mensen omkwamen. Soms is het zo dat de kust wat minder schade heeft, maar dat het binnelnad zwaar getroffen is. Dat komt door de regenval, waardoor overstromingen ontstaan. Het is mogelijk dat er in een land waar een orkaan is opgetreden wel meer dan 750 millimeter regen is gevallen. Dat is ongeveer evenveel dat in Nederland per jaar naar beneden valt. Het aantal slachtoffers valt de laatste jaren reuze mee. Vooral in de Verenigde Staten vallen steeds minder slachtoffers. In Bangladesh daarentegen vallen nog wel héél veel slachtoffers. Maar dat komt vooral door een gebrek aan duinen, dijken en het volk wordt minder goed beschermd. Ook worden de mensen niet op tijd geevacueerd of gewaarschuwd. De orkaan Katrina heeft in 2005 heel veel schade aangebracht bij vele Amerikaanse Staten. Onder andere: Louisiana, Alabama en Mississippi. Maar de meeste slachtoffers en schade waren in: Biloxi, Mobile en New Orleans. In deze laatst genoemde stad waren honderden huizen waar geen stroom meer was. De stad was overstroomd en het water kon geen kant op. Zo stond New Orleans tijden lang onder water. Het Pagina 4 van 5

5 dodenaantal liep op tot 1000 doden. Het ergste was nog dat de mensen diefstal in winkels en gebouwen begonnen te plegen, omdat ze niks meer hadden en er werd geen tijd besteed om diefstal te vermijden. Het verraderlijkste is als een orkaan afgezwakt is, maar later terugkomt. Dit gebeurde in 2004 bij de orkaan Karl, deze orkaan was afgezwakt en de meteorologen gaven geen waarschuwingen meer. De orkaan Karl had nog wel streke rukwinden en zware regenval, waardoor er toch nog veel schade werd aangericht. -Subvraag 9: De orkaan Dean en zijn route. De orkaan Dean is een van de meest recente orkanen. Hij is van het Kaapverdische type. Dat is een orkaan die ontstaan is bij de Kaapverdische Eilanden. Orkaan Dean bereikte op 21 Augustus de sterkste categorie van de orkanen, namelijk de vijfde categorie. Door dit verschijnsel is hij op genomen in de Hall of Fame van de 10 krachtigste orkanen in de Atlantische oceaan. Hij staat op de negende plek. "Het dagboek van Dean": -Op 11 Augustus bereikte een grote tropische vloedgolf de Afrikaanse kust. Uit deze golf was Dean ontstaan. Boven de Atlantische oceaan waren de weersomstandigheden perfect voor een verdere ontwikkeling van de orkaan. -Op 12 Augustus ontwikkelde zich in die golf een lage drukgebied. Maar de weersomstandigheden maakte verdere voortgang niet meer zo goed mogelijk. -De 13 Augustus veranderde het helemaal. Toen promoveerde Dean van een gewoon lagedrukgebied naar een tropische cycloon van de vierde categorie. Het was de eerste tropische cycloon van het orkaanseizoen Op 14 augustus ging de orkaan Dean over tot de vierde tropische storm. Dean werd krachtiger en ging sneller rondtollen. -Op 15 augustus 2007 ontstond er rond het oog van Dean een oogrok. -Het duurde niet lang meer. Op 16 augustus werd de orkaan Dean geboren. Dean bleef maar groeien in kracht. -Op 17 augustus kwam Dean langs Martinique en Saint Lucia, door het Saint Luciakanaal. Er stierven een aantal mensen op een gruwelijke wijze. Een enkele uren daarna trof Dean een Amerikaans verkenningsvliegtuig. Met windsnelheden van maar liefst 204 kilometer per uur. Dean was daardoor de allereeste orkaan van dit seizoen. -Op 18 Augustus bereikte Dean de vierde categorie en ging op weg naar Jamaica. -Op 19 en 20 Augustus raasde Dean over Jamaica naar Belize. -Op 21 Augustus 2007 bereikte Dean de vijfde categorie. Hij haalde windsnelheden van 270 kilometer per uur en windstoten van 325 kilometer per uur. Op dezelfde dag kwam Dean met deze snelheden tot 65 kilometer voor de kust van Chetumal. Hierna nam Dean snel in kracht af en degradeerde tot een windsnelheid van de tweede categorie. -Op 22 Augustus bleef Dean steken op de tweede categorie en de Baai van Campeche. -Op 23 Augustus zakte Dean weer af tot een Tropisch lagedrukgebied, hiermee was het tijdperk Dean afgesloten. Conclusie: Midden-Amerika en het Caribische gebied worden zo vaak door orkanen getroffen, omdat het er erg warm is en een orkaan ontstaat alleen maar als het water 27 graden Celsius of hoger is. Pagina 5 van 5