Tekst: Elly Vogelaar met dank aan de Marans-Club de France Foto: Dirk de Jong

Transcriptie

1 MARANS meer dan zwart koperhals Tekst: Elly Vogelaar met dank aan de Marans-Club de France Foto: Dirk de Jong In Nederland, en veel andere landen, is de zwart-koperhalzige Marans de meest bekende kleurslag. In Frankrijk, het land van hun oorsprong, zijn echter diverse kleurslagen erkend. Deze zijn ook heel attractief en, omdat het echte Marans zijn, leggen ze ook de indrukwekkende bruine eieren. Op de website van de Franse speciaalclub, de Marans-Club de France, staat: "C'est la Marans elle même qui nous a imposé ses lois" - Het zijn Marans zelf die ons hun wetten opleggen. Het is dus aan ons om tenminste de essentiële, zo niet de gehele oorspronkelijke genetische achtergrond te behouden! Maar zelfs in Frankrijk fokt meer dan 80% van de leden van de Marans-Club de France de zwart-koperhalzige kleurslag. Het leek ons een goed idee om alle kleurslagen van de Marans eens te laten zien die in Frankrijk erkend zijn. Zwart-koperhalzig (Noir à camail cuivré) Erkend in groot en kriel. V.l.n.r.: Rug haan, halsbehang haan en halsbehang hen. Foto: René van de Kerkhof.

2 De haan is zwart met koperkleurige tekening; de schouders en vleugeldekveren zijn koperrood. De hals- en zadelbehang veren hebben een brede koperrode zoom. De borst is zwart, of slechts licht getekend met rood-bruin, niet gezoomd! De bevedering van de hen is zwart met niet te veel glans, met een koperkleurig getekende hals. De borstkleur is ook zwart. (Hennen met rood-bruine tekening in de borst geven veel te rode nakomelingen.) Boven: Blauw koperhalzig. Foto: Freddy Bettink. Er bestaat ook Blauw-koperhalzig (Bleu à camail cuivré); de tekening is hetzelfde als hiervoor vermeld, alleen zijn de zwarte veerdelen nu blauw. Rechts: Blauw-koperhalzige haan op de show in Affligem (B) Fokker: Hugo Coorevits. Zwart-zilverhalzig (Noir à camail argenté) Groot en kriel. Deze hebben dezelfde tekening als de zwart-koperhals, maar alle koperkleurige veerpartijen zijn nu zilverkleurig. Links: Zwart-zilverhalzige hen op de show in Affligem (B) Fokker: Anne Wauthier.

3 Rechts: Zwart-zilverhalzige haan. Foto: met dank aan de Marans Club Belge (België) De Blauw- zilverhalzige (Bleu à camail argenté) kleurslag is nog niet erkend. Goudkoekoek (Coucou à camail doré) Deze kleurslag is het best voor te stellen als zwart-koperhalzig met koekoektekening over de gehele bevedering. Rechts: Goudkoekoek haan op de show in Affligem, Fokker: Johan Jacops. Rechtsonder: Close-up van het halsbehang. Foto s: Dirk de Jong. Links: Blauw- zilverhalzige hen op de show in Affligem Fokker: Anne Wauthier. Links: Goudkoekoek hennen. Foto: Met dank aan de Marans Club Belge (België)

4 Zilverkoekoek (Coucou à camail argenté) Deze kleurslag is het best voor te stellen als zwart-zilverhalzig met koekoektekening over de gehele bevedering. Links: Zilverkoekoek haan, Affligem Fokker: Anne Wauthier. Onder: Goudkoekoek en tarwe hen. Foto en fokker: Freddy Bettink. Onder: Zilverkoekoek hen. Foto en fokker: Freddy Bettink. Tarwe (Froment) Haan: Goud-rode tot bruin-rode kop, hals en zadel; schouders rood; vleugelband zwart. Grote slagpennen zwart met een bruin randje; kleine slagpennen binnenvaan zwart, buitenvaan bruin, zo een bruine vleugeldriehoek vormend. De bovenborst is zwart, het onderlichaam grijs. Links: Tarwe hen, Affligem Fokker: Germain Deroissart. Hen: Kop en halsveren goud/rood tot bruin, enige zwarte tekening is toegestaan. Borst, rug en vleugels

5 tarwekleurig. Het dons is lichtgekleurd en iets lichte omzoming is toegestaan. De staart- en vleugelveren zijn zwart met bruine zoming. Borst en achterlijf zijn crème. De onderkleur is witachtig. Buff-zwartstaart (Fauve acajou à queue noire) Haan: De bevedering is overwegend warmgoud tot roodachtig. Kop en halsbevedering zijn meer goudkleurig. Schouders en vleugeldekveren zijn donkerder, bijna mahonierood gekleurd. De staart is zwart met iets bruine zoming. De pootkleur is wit tot roze. Boven en links: Buff zwartstaart haan en hen op de Affligem show in Fokker: Ludo van den Neste. Foto s: Dirk de Jong. Hen: De bevedering is overwegend een heldere diepgouden kleur; geen bleke buffkleur. Kop en halsbehang zijn goudkleurig met zwarte omzoming aan de onderste veren. De staart is zwart, de staartstuurveren gezoomd met bruin. Zwart (Noir) Haan en Hen: De gehele bevedering is zwart, zonder noemenswaardige glans. Haan en hen mogen donkere poten hebben. Wit (Blanc) Haan en Hen: Puur witte bevedering, maar hals- en zadelbevedering van de haan mogen een strokleurige tint hebben. Columbia (Blanc herminé noir) Haan en Hen: De bevedering is wit met zwart gezoomd halsbehang; vleugels en staartveren zijn zwart, vermengd met iets wit. De donskleur is wit. Deze oude kleurslag van de Marans die erkend is en beschreven in de Standaard, is tegenwoordig zeer zeldzaam. Dirk de Jong fotografeerde nog een trio in Cieux (F) in Goud-zalm (Patrijs) (Saumon doré) Erkend in Gekleurd als de patrijskleurige hoenders. Zilver-zalm (Zilverpatrijs) (Saumon argenté) Nog niet erkend. Gekleurd als zilverpatrijs hoenders. Bij deze twee kleurslagen moet de borst zalmkleurig zijn. Een andere nog niet erkende kleurslag is: Splash (Splash)

6 Maar behalve vanwege hun veerkleur, zijn de Marans vooral bekend om hun beroemde eieren met de diep donker roodbruine eischaalkleur. De ideale Marans hebben deze beide kwaliteiten: de juiste veerkleur en tekening, en de eieren met de donkerbruine kleur. Maar dit is niet zo makkelijk te bereiken. Veel fokkers zijn dan ook niet zo strikt met de veerkleur en selecteren vooral op eikleur. Onderstaand stukje tekst is ons welwillend beschikbaar gesteld door Kermit Blackwood (USA) Fokken voor donkerbruine Marans eieren De oorsprong van het donkerbruine ei berust niet alleen op de aanwezigheid van enkele Ceylonhoen-genen in hun totale genenpakket, maar eerder op het uitputtende proces van selectief fokken op een specifieke manier - met het benutten van die unieke genen van het Ceylonhoen - om die zo rijk gepigmenteerde eieren te produceren. We hebben het importeren van de genen die verantwoordelijk zijn voor zeer donkere eieren in Europa te danken aan de Nederlandse en later de Britse kolonialisten. 17e eeuwse waterverftekening van Fort Zeelandia van de VOC op het eiland Formosa. Uit de Eugenius-atlas, of Atlas Blaeu - Van der Hem, uitgegeven door Laurens van der Hem. Terugkruisen Als je de eikleur wilt verbeteren van je Maleiers (die zouden donkerdere / rodere eieren moeten produceren dan ze nu vaak leggen, vanwege verkeerde fok), Marans, Welsumers, Barnevelders of Penedesencas, moet je terugkruisen. Begin met een vrouwelijke lijn waarvan je weet dat het volle zussen zijn. Bewaar ook een of twee van hun volle broers. Zoek een niet-verwante haan die beslist uit een donker ei is gekomen. Koppel deze haan aan de eerste hen uit je goed uitgezochte vrouwelijke lijn. Selecteer de donkerste eieren uit deze eerste koppeling. Broed ze uit. Selecteer de haan uit deze koppeling die uit het donkerste ei is gekomen. Paar hem terug aan zijn moeder. Herhaal het proces opnieuw en opnieuw gedurende 8 opeenvolgende generaties.

7 Als om een of andere reden de oorspronkelijke stammoeder sterft, vervang haar dan door haar naaste verwant. Haar volle zus is de beste kandidaat, maar onthoud dat je twee tot drie stappen terugzet elke keer dat je naar een verwante hen teruggaat. Als je eenmaal bent aangekomen bij de achtste generatie, kan je het nageslacht interse fokken, dat is broer x zus. Of, beter nog, paar ze aan de naaste familieleden van de moeder. Je kunt alle kippen aanhouden die niet voor de fokkerij worden gebruikt, maar persoonlijk zou ik ze wegdoen om ruimte te besparen en verwarring te voorkomen. Je zal echt gewoon zo strikt moeten zijn als je maar kunt. Dit betekent dat je ze in aparte hokken moet houden. Je fokdieren mogen niet loslopen. Ja - elke generatie hanen wordt wederom teruggepaard aan de oorspronkelijke stammoeder. Tegen de 8 e generatie zal hun moeder ook hun zoveelste over- over- overgrootmoeder zijn. We hebben met verschillende rassen geëxperimenteerd met vrijwel altijd hetzelfde resultaat. We krijgen een betere eischaalkleur als we terugkruisen - op voorwaarde dat dit in de stamdieren aanwezig is. Dat is de eigenschap die we isoleren en versterken door selectief fokken. Als je meer wilt weten over de geschiedenis van het donkerbruine ei, raden we je dit aan: - ook geschreven door Kermit Blackwood, (forum naam Resolution. Kermit vertelt hier ook over de mogelijke invloed van voer en grondsoort op de eikleur. Maar, houd in gedachten, niet iedereen heeft dezelfde gedachten hierover! Dit staat geschreven op de website van de Marans Club de France: Mais surtout: La coloration de la coquille ne dépend, en aucun cas, de quelconques facteurs alimentaires ou d'un sol particulier. Elle n'est liée qu'à la présence ou non des facteurs génétiques indispensables. Vertaling: Maar bovenal, de kleur van de eischaal is in geen geval afhankelijk van bepaalde voedselfactoren of bodemgesteldheid. Het is alleen gerelateerd aan de aanwezigheid of afwezigheid van essentiële genetische factoren. Rechts: Marans eieren.

8 Vermeldenswaard: er is ook een 'Engelse Marans'. Dit ras is ook ontstaan in Frankrijk en werd rond 1929 door Lord Greenway in Engeland geïntroduceerd. Het is alleen erkend in (donker) koekoek en heeft onbevederde poten. Uiteraard hebben ze een gemeenschappelijke achtergrond, aangezien de Engelse Marans ook de typische donkerbruine eieren leggen. Boven: Engelse Marans. Let op de lichte, onbevederde poten. Fokker: R & O James. Poultry Club National Show Rechts: Kampioen eieren Engelse Marans, van E.C. Boon. The National Poultry Show Foto s: Rupert Stephenson. Onder: Zilverkoekoek Marans bij Freddy Bettink. Copyright 2018 All rights reserved by the Aviculture-Europe Foundation. Dit is een publicatie uit het online tijdschrift Nederlandse uitgave ISSN: U mag deze tekst / foto s niet kopiëren, distribueren, zenden of publiceren zonder schriftelijke toestemming.