Delfzijl. Wagenborgen - De Hoogte 53. bestemmingsplan. identificatie. planstatus NL.IMRO BP9945RW53-VA01

Transcriptie

1

2

3 Delfzijl Wagenborgen De Hoogte 53 bestemmingsplan identificatie identificatiecode: NL.IMRO BP9945RW53VA01 projectnummer: projectleider: JJ. Posthumus planstatus datum: status: concept voorontwerp ontwerp vastgesteld gecertificeerd door Lloyd's conform ISO 9001: 2008 aangesloten bij

4 Rho Adviseurs bv Niets uit dit drukwerk mag door anderen dan de opdrachtgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Rho Adviseurs bv, behoudens voorzover dit drukwerk wettelijk een openbaar karakter heeft gekregen. Dit drukwerk mag zonder genoemde toestemming niet worden gebruikt voor enig ander doel dan waarvoor het is vervaardigd.

5 Wagenborgen de Hoogte 53

6 2 Inhoudsopgave Bijlagen toelichting 3 Bijlage 1 Impressie toekomstige situatie 5 Bijlage 2 Landschappelijke inpassingsplan 9 Bijlage 3 Bodemonderzoek 17 Bijlage 4 Wateradvies 95 Bijlage 5 Ecologisch onderzoek 103 Rho adviseurs voor leefruimte

7 3 Bijlagen toelichting Rho adviseurs voor leefruimte

8 4 Rho adviseurs voor leefruimte

9 5 Bijlage 1 Impressie toekomstige situatie Rho adviseurs voor leefruimte

10 toekomstige schuur oprit bestaande schuur 56 m2 TREURBEUK bestaande grote boom TREURBERK bestaande boom 460 m2 incl. overstekken noord ESDOORN ESDOORN haag ESDOORN contour bestaande bebouwing paardenbak max. 20x40 min. 15x haag bestaande schuur paardenbak 15x30 paardenbak 20x40 haag toekomstige schuur 134 m2 toegang via halfverharde weg Singel met bijvoorbeeld KASTANJE, HEMELBOOM, CEDER, LINDE,ROBINA en AMBERBOOM met ondergroei WALNOOT ESDOORN EIK bestaande boom Isometrie 2 1 : Situatie BEBOUWINGSOPPERVLAK: 1. woning incl. schuur 460 m2 2. bestaande schuur 56 m2 3. toekomstige schuur 134 m2 TOTAAL = 650 m2 (50% van de bestaande bebouwing) omschrijving: situering project: DE HOOGTE 53 WAGENBORGEN Hoofdweg TD SCHARMER Tel Fax datum: revisie: : 2: 3: opdrachtgever: Doornbos fase: werknummer: schaal: getekend: datum: konstructeur : formaat: VO : 500 Karla Ubels n.t.b. A1 tekening nr. V ku@karlaubels.nl D:\Karla\Zakelijk1\projectenlopend\1629Wagenborgen\1629PLANNEN\ TEKENBESTANDEN\1629VO11.rvt

11 entree woonruimte tv kantoor? tvhoek? (toek. slaapkamer) schuifdeur kast (toek.douche) urinoir overkapping houtkachel open haard kast boekenkast hoge elementen keuken bijkeuken overkapping schuur schuur Begane grond 1 : Eerste verdieping 1 : 100 slaapkamer met speel/slaapzolder strijk/waskamer + techniek schuifdeur schuifdeur schuifdeur overloop 2552 uitzicht slaapkamer vide s werkplek kastenwand douche kast schuifdeur badkamer bad dakterras (was ophangen) 7 Section 1 1 : 100 omschrijving: ONTWERP project: DE HOOGTE 53 WAGENBORGEN Hoofdweg TD SCHARMER Tel Fax datum: revisie: : : 3: opdrachtgever: Doornbos fase: werknummer: schaal: getekend: datum: konstructeur : formaat: VO 1629 zie tek. Karla Ubels n.t.b. A1 tekening nr. V ku@karlaubels.nl D:\Karla\Zakelijk1\projectenlopend\1629Wagenborgen\1629PLANNEN\ TEKENBESTANDEN\1629VO11.rvt

12 omschrijving: ONTWERP interieur project: DE HOOGTE 53 WAGENBORGEN Hoofdweg TD SCHARMER Tel Fax datum: revisie: : : 3: opdrachtgever: Doornbos fase: werknummer: schaal: getekend: datum: konstructeur : formaat: VO 1629 Karla Ubels n.t.b. A1 tekening nr. V ku@karlaubels.nl D:\Karla\Zakelijk1\projectenlopend\1629Wagenborgen\1629PLANNEN\ TEKENBESTANDEN\1629VO11.rvt

13 9 Bijlage 2 Landschappelijke inpassingsplan Rho adviseurs voor leefruimte

14 LANDSCHAPPELIJKE INPASSING De Hoogte 53, Wagenborgen

15 Tijdens de voorlaatste ijstijd was Nederland bedekt met landijs. De door opstuwing ontstane stuwwallen, drumlins en grondmoreneruggen liggen nog als hogere opduikingen in het landschap, zoals het schiereiland van Winschoten en de hoogtes van Ulsda, Wagenborgen en Noord en Zuidbroek. Aan het begin van de jaartelling was bewoning schaars. In de Karolingische tijd zijn de menselijke activiteiten in het Oldambt toegenomen. Ook bij Wagenborgen en bij Ulsda vinden we zulke oude bewoningskernen. De pleistocene hoogten werden in gebruik genomen als akkercomplexen (essen) of dorpsweiden, de zogenoemde ga(r)sten. De basis voor de dorpskern vormt de hoger gelegen rug die het aanzien van een wierde heeft. De Hoofdweg van Wagenborgen is de oude weg van Delfzijl naar Slochteren en werd rond 1600 Heerenwegh genoemd. De Hoofdweg en de oostelijker gelegen Kerkstraat vormen de oude bewoningsassen van het dorp. Later werd de bebouwing voortgezet langs de Boelmanweg. Dit lag niet meer op de glaciale rug. In het laaggelegen gebied rondom Wagenborgen lagen vroeger diverse kleinere kolken, maren en meren (Stolderijkolk, Rotkolk, Janjemeer, Proostmeer, Hondshalstermaar). Door ruilverkaveling en verbeterde waterhuishouding is het grootste deel verdwenen. Rond het dorp liggen een aantal dorpsbosjes, zoals het Wagenborgerbos aan noordzijde, het Zeevaartterrein aan oostzijde van het dorp en de parkachtige bosschages rond het voormalige Groot Bronswijk. De te onderzoeken lokatie ligt als een apart van het dorp gelegen bewoningskern waarschijnlijk op een zavelige ophoging iets ten westen van de rug van Wagenborgen. Het erf is duidelijk georienteerd op deze verhoging en is over de langsas opgebouwd met de kop naar het noordoosten. Van oudsher lag het los van het dorp en was het sterk in zichzelf gekeerd. Uitbreidingen hebben de plek bijna in het dorp opgenomen. GLACIALE RUG vlakte vlakte Erf vormt aparte entiteit naast dorp Klassieke foto waarop solitaire ligging duidelijk is Erfbeplanting aan noorden westzijde fungeert als coulis Erf heeft intern gerichte structuur open erfcontor open diverse vormen rijk, gevarieerd, zwaartepunt van contour eenvormig, utilitair eenvoudig materiaal

16 opbouw erf is vervaagd door toevoeging opening is dichtgeslibt groen is verwilderd groot deel onzichtbaar Door de aanwezige beplanting en de structuur van het erf en bouwwerken is er nu veel niet zichtbaar van het erf. De voorkant van het erf op het noordoosten is dankzij de meer rijke beplanting en zwaartepunt duidelijk te herkennen ten opzicht van de achterzijde. De achterzijde zal in vroegere tijden meer toegankelijk zijn geweest en vormde wellicht de meest drukke zijde van het erf. Door leegstand en gebrek aan beplanting vormt deze zuidwestelijke zijde nu een anonieme en afstandelijke kant van het erf. De huidige constellatie en de wens en noodzaak recht te doen aan het historische beeld geeft mogelijkheden voor de opbouw/doorontwikkeling van het huidige erf dat niet al te zeer afwijkt van het huidige beeld terwijl het toch de karakteristieken respecteert. Daarvoor is de opbouw aan de westzijde van belang. Tegelijkertijd kan de ervaring van het losstaande erf weer prominent vormgegeven worden. Uitgangspunt van een inpassing blijft een los van het dorp liggend carré wat gekenmerkt wordt door een groene mantel met het zwaartepunt aan de noordzijde. De koppeling met de openbare ruimte is de toegang in de noordwesthoek. Daarbinnen ligt een intern geörienteerd erf wat uitkijkt en gericht is op de landerijen aan de oostzijde. Aan de zuidzijde is er contact tussen het erf en de openbare ruimte. Het aanzicht van de zuidzijde van het erf vanaf het wandelpad verhoogt de sociale veiligheid. open zone sober groene achterzijde rijke, groene voorzijde binnenkant open interne structuur beleefbaar koppeling met buitenkant open zone markeer hoekpunt

17 Uit opname van de beplanting (medio mei 2017) blijkt dat de meest noordelijke beplantingszone grotendeels bestaat uit spontane, laagwaardige opslag (wilg, esdoorn, meidoorn, vlier, lijsterbes). Deze heeft de bestaande gracht grotendeels overwoekerd. De westelijke singel kent enkele opvallende elementen zoals een uit de kluiten gewassen Treurbeuk en een treurberk. Onder deze bomen is een vrij open beplanting die kenmerken heeft van een stinzenflora. Aan de zuidzijde en oostzijde van het erf is geen belangwekkende of substantiele beplanting aangetroffen. Treurberk Treurbeuk De wagenschuur gelegen in de zuidwesthoek is waard om te behouden. Dit element is in staat het verhaal van de plek te vertellen en biedt een goed geleding van de wand. Tevens blijft door het behoud het erfaanzicht redelijk gelijk. De nieuwe opbouw en inrichting van het erf achter deze coulis kan in abstractie als volgt weergegeven worden. De noordzijde refereert naar de orifiginele kop van het erf. Het is een zware, gevarieerde beplantingstructuur die veel afwisseling kent. Het noordelijke interne gedeelte van het erf is kleinschalig en redelijk besloten. Hierdoor wordt massa gecreeerd. De zuidzijde is open en lichter. De hoekpunten van het erf worden gemarkeerd en aan de oostzijde wordt scheiding tussen de verschillende bebouwingselementen aangeduid. toegang: los van straat, ingang op zijkant kop: redelijk gesloten, gevarieerde en opvallende beplanting. voorkant: kleine kamers scheiding en geleding bebouwingswand achterkant: grote ruimtes

18 5x lindes singel met bijvoorbeeld Kastanje, Hemelboom, Ceder, Linde, Robinia en Amberboom, ondergroei fruitbomen 3x heg, 50cm 2x Esdoorn 2x Esdoorn Walnoot Concept beplantingsplan Gezien het voorlopige karakter van de ontwikkeling en de verkennende fase warin het project verkeert geven we hier een concept beplantingsplan bij. Dit beplantingsplan biedt nog ruimte voor verbeteringen en aanvullingen maar laat wel zien welke richting het uiteindelijke plan op gaat. Aan de noordzijde wordt een rijke, gevarieerde singel aangelegd die bestaat uit opvallende elementen. Daaronder zal een heesterlaag komen bestaand uit streekeigen soorten. De naar het dorp gerichte zijde bestaat uit een rij lindes met dezelfde ondergroei. De oprit naar het erf komt niet in het verlengde van de straat maar wordt duidelijk geproportioneerd als aparte oprit. Samen met het voetpad zijn het elementen die aan de westzijde begeleid worden door lage heggen. De zuidzijde wordt ook door een heg afgescheiden van de openbare ruimte. robinia hemelboom ceder kastanje amberboom linde

19 Status Opdrachtnummer Datum Contactgegevens Concept (toevoegen: def. beplantingsplan) mei 2017 Ir. M.J. Oosterhagen Landschapsarchitect Registratienummer

20 16 Rho adviseurs voor leefruimte

21 17 Bijlage 3 Bodemonderzoek Rho adviseurs voor leefruimte

22 VERKENNEND BODEMONDERZOEK DE HOOGTE 53 TE WAGENBORGEN

23 Verkennend bodemonderzoek De Hoogte 53 te Wagenborgen Opdrachtgever Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Postbus LA Utrecht Rapportnummer Versienummer Status D1 Eindrapportage Datum 22 juli 2016 Vestiging Opsteller Boxmeer Ing. R.A.J. Pijnenburg Paraaf Kwaliteitscontrole Dr. ir. B.A. van de Pas Paraaf Kwaliteitszorg Econsultancy is lid van de Vereniging Kwaliteitsborging Bodembeheer (VKB). De VKB is een vereniging van bodemadviesen onderzoeksbureaus en heeft als doel kwaliteitsborging en continue verbetering van de dienstverlening van haar leden op het gebied van bodembeheer. Het VKB keurmerk geeft opdrachtgevers de zekerheid dat het uitvoerend bureau werkt conform de eisen die de VKB aan haar leden stelt op het gebied van competenties en integriteit van medewerkers en het toepassen van vigerende normen en onderzoeksprotocollen. Econsultancy werkt volgens een dynamisch kwaliteitssysteem, zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Ons kwaliteitssysteem is gecertificeerd volgens de kwaliteitsborgingsnormen van de NENENISO 9001:2008. Betrouwbaarheid Dit bodemonderzoek is op zorgvuldige wijze uitgevoerd conform de toepasselijke en van kracht zijnde regelgeving. Een bodemonderzoek wordt in zijn algemeenheid echter uitgevoerd door het steekproefsgewijs bemonsteren van de bodem, waardoor het, op basis van de resultaten van een bodemonderzoek, onmogelijk is garanties af te geven ten aanzien van de milieuhygiënische bodemkwaliteit. Daarnaast betreft het bodemonderzoek een momentopname. Econsultancy accepteert op voorhand geen aansprakelijkheid ten aanzien van mogelijke beslissingen die de opdrachtgever naar aanleiding van het door Econsultancy uitgevoerde bodemonderzoek neemt. In dit kader dient ook opgemerkt te worden dat geraadpleegde bronnen niet altijd zonder fouten en volledig zijn. Daar Econsultancy voor het verkrijgen van historische informatie afhankelijk is van deze bronnen, kan Econsultancy niet instaan voor de juistheid en volledigheid van deze informatie.

24 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING VOORONDERZOEK Geraadpleegde bronnen Afbakening onderzoekslocatie vooronderzoek Historisch en huidig gebruik onderzoekslocatie Calamiteiten Uitgevoerd(e) bodemonderzoek(en) op de onderzoekslocatie Belendende percelen/terreindelen Terreininspectie Toekomstige situatie Informatie lokale of regionale achtergrondgehalten Bodemopbouw Geohydrologie CONCLUSIES VOORONDERZOEK (ONDERZOEKSOPZET) VELDWERK Uitgevoerde werkzaamheden Zintuiglijke waarnemingen Grond Grondwater LABORATORIUMONDERZOEK Uitvoering analyses Toetsingskader Resultaten grond en grondwatermonsters SAMENVATTING, CONCLUSIES EN ADVIES BIJLAGEN: 1. Topografische ligging van de locatie 2a. Locatieschets 2b. Foto's onderzoekslocatie 2c. Foto's asbestinspectiegaten 3. Boorprofielen 4a. Analysecertificaten 4b. Getoetste analyseresultaten 4c. Berekening asbestgehalten 5. Toetsingskader Circulaire bodemsanering 6. Geraadpleegde bronnen

25 1 INLEIDING Econsultancy heeft van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland opdracht gekregen voor het uitvoeren van een verkennend bodemonderzoek aan De Hoogte 53 te Wagenborgen. Het bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van de voorgenomen grondtransactie. Het verkennend bodemonderzoek (NEN5740) heeft tot doel met een relatief geringe onderzoeksinspanning vast te stellen of op de onderzoekslocatie een grond en/of grondwaterverontreiniging aanwezig is, teneinde te bepalen of er milieuhygiënische belemmeringen zijn voor de voorgenomen grondtransactie. Het vooronderzoek is verricht conform de NEN 5725:2009 "Bodem Landbodem Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader onderzoek". Het bodemonderzoek is uitgevoerd conform de NEN 5740:2009 "Bodem Landbodem Strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek Onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van bodem en grond". Het veldwerk en de bemonstering zijn verricht onder certificaat op grond van de BRL SIKB 2000 "Veldwerk bij milieuhygiënisch bodem en waterbodemonderzoek", protocollen 2001 en De analyseresultaten zijn getoetst aan het toetsingskader van VROM (Circulaire bodemsanering 2013) en aan de achtergrondwaarden voor grond uit de Regeling bodemkwaliteit (bijlage B, tabel 1), VROM, Tevens is rekening gehouden met de achtergrondwaarden in de grond, zoals deze door de gemeente Delfzijl zijn vastgesteld. Econsultancy is onder meer gecertificeerd voor de protocollen 2001 en 2002 van de BRL SIKB In dat kader verklaart Econsultancy geen eigenaar van de onderzoekslocatie te zijn of te worden. Rapport versie D1 Pagina 1 van 13

26 2 VOORONDERZOEK 2.1 Geraadpleegde bronnen De informatie over de onderzoekslocatie is gebaseerd op de bij de gemeente Delfzijl aanwezige informatie (contactpersoon de heer L. Reinders) informatie verkregen van de huidige eigenaar (contactpersoon de heer H. Jolink) en informatie verkregen uit de op 14 juni 2016 uitgevoerde terreininspectie. Van de locatie en de directe omgeving zijn uit verschillende informatiebronnen gegevens verzameld over: het historische, huidige en toekomstige gebruik; eventuele calamiteiten; eventueel eerder uitgevoerde bodemonderzoeken; de bodemopbouw en geohydrologie; verhardingen, kabels en leidingen. Bijlage 6 geeft een overzicht van de geraadpleegde bronnen. 2.2 Afbakening onderzoekslocatie vooronderzoek Het vooronderzoek omvat de onderzoekslocatie en de direct hieraan grenzende percelen en/of terreindelen binnen een afstand van 25 meter. De onderzoekslocatie ( m²) ligt aan De Hoogte 53, tegen de kern van het dorp Wagenborgen (zie bijlage 1). Het perceel, waar de onderzoekslocatie deel van uitmaakt, is kadastraal bekend gemeente Termunten, sectie G, nummer Volgens de topografische kaart van Nederland zijn de coördinaten van de onderzoekslocatie X = , Y = Het maaiveld bevindt zich volgens het Actueel Hoogtebestand Nederland op een hoogte van circa 1 m NAP. Rapport versie D1 Pagina 2 van 13

27 2.3 Historisch en huidig gebruik onderzoekslocatie Volgens historisch kaartmateriaal uit de periode 1815 tot 1908 was de locatie, alsmede de omgeving ervan, destijds in gebruik als akker/weiland. De onderzoekslocatie werd aan de zuid en westzijde begrensd door een onverhard pad en aan de noordzijde door een sloot. In de periode van 1908 tot 1962 is te zien dat stapsgewijs de bebouwing (woonhuis met stallen) op de locatie is uitgebreid tot zijn definitieve vorm, die het tot op heden heeft. Op kaartmateriaal van 1935 en 1952 is te zien dat rondom het huis een boomgaard/siertuin aanwezig is. Op de kaart van 1962 is te zien dat nog enkele bomen ten oosten van het woonhuis met stallen aanwezig zijn. Gezien de omvang en (beperkte) dichtheid van de bomen wordt uitgegaan van een siertuin. In de loop van de tijd is de verharding aan de zuid en westzijde aangepast, in 1962 is te zien dat op het gedeelte ten westen van de locatie een halfverharding is aangebracht. Het gedeelte van het pad op het zuidelijk terreindeel is tot op de recente luchtfoto (2014) onverhard, hierop is te zien dat een verharding aanwezig is. Momenteel zijn de stallen niet meer in gebruik en wordt het woonhuis (incl. stallen) beheerd middels leegstandsbeheer. De tuin is daarbij niet onderhouden en sterk overgroeid. Het erf kan op basis van het historisch gebruik als verdacht worden beschouwd voor het voorkomen van verhoogde gehalten in de bodem (deellocatie A). De akkers/weilanden op de locatie zijn als dusdanig in gebruik en kunnen als onverdacht worden beschouwd Op de locatie is in januari 2014 een asbestinventarisatie typea uitgevoerd (Gebouweninspectie Nederland, projectnummer: , d.d. 30 januari 2014). De aanleiding voor het uitvoeren van de inspectie is het voornemen de gebouwen te slopen. Hieruit blijkt dat op diverse plaatsen in de gebouwen asbesthoudende materialen aanwezig zijn. Daarnaast wordt geadviseerd een typeb (destructief) onderzoek uit te voeren daar mogelijk nog verborgen asbesthoudende materialen in de bebouwing aanwezig is. Uit de rapportage blijkt niet of er rondom de bebouwing asbesthoudende materialen (op het maaiveld) aanwezig zijn, het dak is niet voorzien van asbesthoudend materiaal. Er zijn geen ophogingen, stortingen of slootdempingen bekend. In bijlage 2a is de huidige situatie op een locatieschets weergegeven. Bijlage 2b bevat enkele foto's van de onderzoekslocatie. Door de gemeente Delfzijl (dhr. L. Reinders) is een milieutekening toegezonden met betrekking tot de onderzoekslocatie. Daaruit is op te maken dat ten zuidoosten van de huidige bebouwing een aanvullende stal aanwezig is. Echter op basis van de beschikbare luchtfoto s en het kaartmateriaal is vastgesteld dat het hier gaat om een voorgenomen nieuwbouw en de daarbij horende milieuvergunning. De nieuwbouw heeft klaarblijkelijk niet plaatsgevonden. Echter staat op de tekening de milieuvergunning van de huidige bebouwing vermeld. Daaruit blijkt dat op de locatie een smidse, bovengrondse dieseltanks en een bestrijdingsmiddelenopslagkast (respectievelijk deellocatie B, C en D) aanwezig zijn. Rapport versie D1 Pagina 3 van 13

28 2.4 Calamiteiten Voor zover bij de opdrachtgever bekend hebben zich op de onderzoekslocatie in het verleden geen calamiteiten met een bodembedreigend karakter voorgedaan. Ook uit informatie van de gemeente Delfzijl blijkt niet dat er zich in het verleden bodembedreigende calamiteiten hebben voorgedaan. 2.5 Uitgevoerd(e) bodemonderzoek(en) op de onderzoekslocatie Op de onderzoekslocatie zijn, voor zover bekend, geen bodemonderzoeken uitgevoerd. 2.6 Belendende percelen/terreindelen De onderzoekslocatie is gelegen in het buitengebied van Wagenborgen. In bijlage 6 zijn de geraadpleegde informatiebronnen voor de omliggende terreindelen en belendende percelen binnen 25 meter van de onderzoekslocatie opgenomen. Het bodemgebruik van de omliggende terreindelen is als volgt: aan de noord, oost en zuidzijde bevinden zich weilanden/akkers; aan de (zuid)westzijde bevindt zich een weg (De Hoogte) met aan de andere zijde van de weg een weiland; aan de (noord)westzijde bevinden zich diverse woonhuizen met siertuinen. Op het perceel dat in noordwestelijke richting aan de onderzoekslocatie grenst is in 1999 een verkennend waterbodemonderzoek uitgevoerd (Geomet BV, kenmerk: NA03983, d.d. 10 februari 1999): ten behoeve van het dempen van een sloot (op een afstand van ca. 20 meter van de locatie). De sloot is gedempt om de tuinen van de naastgelegen woningen te kunnen vergroten. Uit het onderzoek is gebleken dat in het slib van de sloot minerale olie, PAK boven de interventiewaarde aanwezig waren, som DDT/DDD/DDE aanwezig was boven de tussenwaarde en zink boven de streefwaarde. De onderzochte sloot is gedempt en in gebruik als tuin. Het is onbekend of de sliblaag is verwijderd uit de sloot. De huidige eigenaar van de onderzoekslocatie is niets bekend omtrent potentieel bodembedreigende activiteiten op aangrenzende percelen. Er vinden geen industriële activiteiten in de directe omgeving van de onderzoekslocatie plaats. 2.7 Terreininspectie Voorafgaand aan het bodemonderzoek is er een terreininspectie uitgevoerd. Deze is gericht op de identificatie van bronnen, die mogelijk hebben geleid of kunnen leiden tot een grond en/of grondwaterverontreiniging. De tijdens de terreininspectie aangetroffen situatie komt overeen met de locatiegegevens, zoals deze zijn opgenomen in paragraaf 2.3. Op de onderzoekslocatie zijn geen aanvullende bronnen voor een grond en/of grondwaterverontreiniging aangetroffen. Tijdens de terreininspectie is geconstateerd dat ter plaatse van de bovengrondse brandstoftanks (diesel) een snijdende peilbuis stroomopwaarts van tanks aanwezig is. Bij de opdrachtgever/eigenaar en de gemeente is niets bekent over de betreffende peilbuis. Op het maaiveld zijn geen asbestverdachte materialen waargenomen. 2.8 Toekomstige situatie De initiatiefnemer is voornemens een grondtransactie te laten plaatsvinden. Rapport versie D1 Pagina 4 van 13

29 2.9 Informatie lokale of regionale achtergrondgehalten Door de heer Reinders (werkorganisatie DEALgemeenten, Delfzijl) is aangegeven dat voor de samenwerkende gemeenten een ontgravingskaart is vastgesteld. Op deze kaart is de landbodem van de regio ingedeeld in zones met een vergelijkbare milieuhygiënische bodemkwaliteit. De onderzoekslocatie is gelegen in een zone waarvoor de verwachte bodemkwaliteit van de boven en ondergrond is vastgelegde op AW2000. Binnen deze zone worden geen verhoogde gehaltes verwacht Bodemopbouw De originele bodem bestaat volgens de bodemkaart van Nederland (bron: uit een kalkarme poldervaaggronden, die volgens de Stichting voor Bodemkartering voornamelijk is opgebouwd uit klei. De afzettingen, waarin deze bodem is ontstaan, behoren geologisch gezien tot Holocene afzettingen Geohydrologie Het eerste watervoerend pakket heeft een dikte van circa 5 m en wordt gevormd doorholocene afzettingen en de formaties van Boxtel, Drachten en Peelo. Het eerste watervoerend pakket wordt aan de onderzijde begrensd door de formatie van Peelo. De gemiddelde stand van het freatisch grondwater bedraagt ± 2,5 m NAP, waardoor het grondwater zich op ± 1,5 m mv zou bevinden. Het water van het eerste watervoerend pakket stroomt volgens de isohypsenkaart van de Dienst Grondwaterverkenning van TNO, in oostzuidoostelijk richting. Er liggen geen pompstations in de buurt van de onderzoekslocatie die van invloed zouden kunnen zijn op de grondwaterstroming ter plaatse van de onderzoekslocatie. De onderzoekslocatie ligt niet in een grondwaterbeschermings en/of grondwaterwingebied. 3 CONCLUSIES VOORONDERZOEK (ONDERZOEKSOPZET) Ten behoeve van het bodemonderzoek is, op basis van het vooronderzoek, een aantal deellocaties geïdentificeerd. In tabel I zijn de onderzoeksstrategieën, die van toepassing zijn op de betreffende deellocaties, weergegeven. Tabel I. Onderzoeksstrategie Deellocatie Oppervlakte Verwachte stoffen Onderzoeksstrategie A: boerenerf m 2 zware metalen, PAK en minerale olie VEDHE B: smidse 60 m 2 PAK VEP C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) 15 m 2 minerale olie VEP D: bestrijdingsmiddelenopslagplaats 1 m 2 bestrijdingsmiddelen (OCB s) VEP Onderzoeksstrategieën volgens NEN5740: VEDHE : Verdacht, diffuse bodembelasting, heterogene verontreiniging VEP : Verdacht, plaatselijke bodembelasting, uitgezonderd ondergrondse opslagtanks Uit het vooronderzoek blijkt dat er voor het overige deel van de onderzoekslocatie (akker/weiland, ± m²) geen sprake is van bodembelasting, anders dan een regionale of landelijke diffuse achtergrondbelasting in de grond en het grondwater. Op de locatie worden geen verontreinigende stoffen verwacht in gehalten boven de landelijk of regionaal geldende achtergrondwaarde voor grond en/of Rapport versie D1 Pagina 5 van 13

30 de streefwaarde voor grondwater. Dit geldt zowel voor natuurlijke achtergrondgehalten als voor "antropogene" achtergrondgehalten, waarvan de oorzaak niet eenduidig is aan te wijzen. Conform het beleid van de opdrachtgever wordt veld en laboratoriumonderzoek alhier vooralsnog niet noodzakelijk geacht. 4 VELDWERK 4.1 Uitgevoerde werkzaamheden Het veldwerk van het verkennend bodemonderzoek omvat het zintuiglijk beoordelen van aanwezige bodemlagen door middel van het handmatig opboren van bodemmateriaal. De aanwezige bodemlagen worden hierbij nauwkeurig beschreven en de posities van de betreffende monsternamepunten worden op kaart vastgelegd. De zintuiglijke beoordeling van de grond vormt de basis van de keuzes bij de inzet van de chemische analyse. Voor de bemonstering van grondwater, ten behoeve van chemische analyse, wordt gebruik gemaakt van te plaatsen peilbuizen. Tijdens het opstellen van het boorplan is rekening gehouden met de doelstellingen en de richtlijnen, die geformuleerd zijn in de inleiding. Daarnaast is rekening gehouden met de onderzoeksprotocollen, zoals weergegeven in tabel I en de ligging van kabels en leidingen. Bijlage 2a bevat de locatieschets met daarop aangegeven de situering van de boorpunten en de peilbuizen. In bijlage 3 zijn de boorprofielen opgenomen. Aan de hand van de geldende onderzoeksstrategieën zijn de werkzaamheden uitgevoerd zoals die in tabel II zijn vermeld. Het veldwerk is op 15 juni en 28 juni uitgevoerd onder kwaliteitsverantwoordelijkheid van respectievelijk de heer N. van Veen en de heer G. Baars. Deze medewerkers van Poelsema veldwerkbureau staan geregistreerd als ervaren veldwerkers voor het protocol 2001 van de BRL SIKB 2000 "Veldwerk bij milieuhygiënisch bodem en waterbodemonderzoek". De grondwaterbemonstering is op 28 juni uitgevoerd door de heer G. Baars en 5 juli uitgevoerd door de heer M.M. Timmermans. Deze medewerkers van respectievelijk Poelsema veldwerkbureau en Econsultancy staan geregistreerd als ervaren veldwerkers voor het protocol 2002 van de BRL SIKB 2000 "Veldwerk bij milieuhygiënisch bodem en waterbodemonderzoek". Tabel II. Uitgevoerde werkzaamheden Deellocatie Oppervlakte Strategie Boringen/ peilbuizen Veldwerk Analyses Verharding Grond Grondwater A: boerenerf m 2 VEDHE 6 (0,5 m mv) 4 (max. 1,0 m mv) 4 (2,0 m mv) 1 (peilbuis) klinkers/ onverhard/ beton standaardpakket (4x) (*A) standaardpakket (1x) B: smidse 60 m 2 VEP 3 (1,0 m mv) beton PAK (1x) (*A) C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) 15 m 2 VEP 2 (2,0 m mv) 1 (peilbuis) klinkers minerale olie (1x) (*B) minerale olie en vluchtige aromaten (1x) D: bestrijdingsmiddelenopslagplaats (*A) (*B) 1 m 2 VEP 1 (peilbuis) klinkers OCB s (1x) (*B) OCB s (1x) Inclusief organische stof en lutum Inclusief organische stof Rapport versie D1 Pagina 6 van 13

31 De boringen zijn geplaatst met behulp van een edelman, kern en zuigerboor en de gaten zijn gegraven met een schep. Van het opgeboorde materiaal is een boorbeschrijving conform de NEN 5104 gemaakt en zijn er grondmonsters genomen over trajecten van ten hoogste 0,5 m, waarbij bodemlagen met verontreinigingskenmerken of een afwijkende textuur separaat bemonsterd zijn. Voor de geplaatste peilbuizen geldt dat het onderste gedeelte van de peilbuis (het peilfilter) is geperforeerd en de ruimte tussen de wand van het boorgat en het peilfilter is opgevuld met filtergrind. Boven het filtergrind is een laag zwelklei aangebracht, zodat er géén verontreinigingen van bovenaf in de peilbuis kunnen migreren. De filterstelling is bepaald op basis van de grondwaterstand, zoals deze tijdens de veldwerkzaamheden op 14 en 28 juni is ingeschat. De peilbuizen zijn direct na plaatsing afgepompt en na een wachttijd van minimaal een week is het grondwater bemonsterd. 4.2 Zintuiglijke waarnemingen Grond De bovengrond bestaat voornamelijk uit sterk zandig/matig siltig, klei. De bovengrond is bovendien plaatselijk zwak humeus en bevat zeer plaatselijk laagjes zand. De ondergrond bestaat uit zwak tot matig siltig, zeer fijn tot matig fijn zand. De zandlaag onder de kleilaag bestaat voornamelijk zwak tot matig humeus. In het opgeboorde materiaal is geen oliewater reactie waargenomen. Tijdens de veldwerkzaamheden zijn op het maaiveld van de onderzoekslocatie geen asbestverdachte materialen aangetroffen. Ter plaatse van boringen A06 en A07 is in de bodem een sterk puinhoudende zandlaag aangetroffen. Derhalve zijn alhier middels een schep gaten gegraven tot ten minste 0,4 m mv. Het opgegraven materiaal is gezeefd over een 16 mm zeef om vast te leggen of in de fractie >16 mm zintuiglijk asbestverdacht materiaal aanwezig is. Alhier is zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal waargenomen. Hierbij wordt opgemerkt dat gelet op de doelstelling van het onderzoek de veldwerkzaamheden niet conform de NEN 5707 ("Bodem Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem en partijen grond") zijn uitgevoerd. De uitkomst van het onderzoek is met betrekking tot de parameter asbest derhalve indicatief. Tabel III geeft een overzicht van de zintuiglijk waargenomen verontreinigingen, die in het opgeboorde materiaal zijn aangetroffen. Tabel III. Zintuiglijk waargenomen verontreinigingen Boornummer Einddiepte boring (m mv) Traject (m mv) Waargenomen verontreinigingen A02 2,00 0,10 0,70 sporen baksteen 1,00 1,20 oerlaagje A03 2,00 0,20 0,50 sporen baksteen A06 0,90 0,00 0,40 sterk puinhoudend, gat (30 x 30cm), 2,7 kg >16mm A07 1,00 0,00 0,50 sterk puinhoudend, gat (30 x 31cm), 5,7 kg >16mm, ook in fractie <16mm sterk puinhoudend B02 1,00 0,15 0,75 resten baksteen Grondwater De grondwaterbemonstering is op 28 juni uitgevoerd door de heer G. Baars en 5 juli uitgevoerd door de heer M.M. Timmermans. Deze medewerkers van respectievelijk Poelsema veldwerkbureau en Econsultancy staan geregistreerd als ervaren veldwerkers voor het protocol 2002 van de BRL SIKB 2000 "Veldwerk bij milieuhygiënisch bodem en waterbodemonderzoek". Rapport versie D1 Pagina 7 van 13

32 De bemonstering is uitgevoerd conform de eisen uit het protocol 2002 van de BRL SIKB 2000 en de NEN 5744:2011. De bemonstering heeft plaatsgevonden nadat de EGV een constante waarde werd bereikt, met inachtneming het voorgeschreven afpompvolume en afpompdebiet. Na afronding van het voorpompen is de troebelheid gemeten. Bij de bemonstering is gebruik gemaakt van schone kunststofslangen en is voorkomen dat er gas of luchtbellen in de monsters zijn gekomen. Het watermonster ten behoeve van de analyse op metalen is in het veld gefiltreerd. Tabel IV geeft een overzicht van de grondwaterstand en de in het veld bepaalde waarde van de troebelheid. Tabel IV. Overzicht gegevens peilbuizen en veldmetingen grondwater Peilbuisnummer Situering peilbuis Filterstelling (m mv) Grondwaterstand (m mv) Datum grondwaterstand Troebelheid (µs/cm) Deellocatie A: boerenerf A01 centraal op onderzoekslocatie/ stroomafwaarts van de smidse 1,90 2,90 1, Deellocatie C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) C04 stroomafwaarts van de brandstoftanks (*A) 2,00 3,00 1, Deellocatie D: voormalige bestrijdingsmiddelenopslag D01 ter plaatse van de voormalige bestrijdingsmiddelenopslagkast 1,95 2,95 1, (*A) De aangetroffen snijdende peilbuis (C02) stroomopwaarts van de bovengrondse brandstoftanks is 5 LABORATORIUMONDERZOEK 5.1 Uitvoering analyses Alle grond en grondwatermonsters zijn aangeboden aan een laboratorium dat is erkend door de Raad voor Accreditatie en AS3000geaccrediteerd is voor milieuhygiënisch bodemonderzoek. In het laboratorium zijn in totaal 5 grondmengmonsters samengesteld (4 grondmengmonsters van de verdachte laag, 2 grondmonsters van de verdachte laag en 1 grondmengmonster van de onverdachte ondergrond). De zintuiglijk meest verontreinigde grondmonsters zijn gebruikt bij de samenstelling van de grondmengmonsters. De 7 grond(meng)monsters en de 3 grondwatermonsters zijn geanalyseerd op de volgende pakketten: PAK grond: droge stof, lutum, organische stof en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK); minerale olie grond: droge stof, organische stof en minerale olie; bestrijdingsmiddelen (OCB s) grond: droge stof, organische stof en organochloorbestrijdingsmiddelen (OCB); standaardpakket grond: droge stof, lutum, organische stof, metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel en zink), polychloorbifenylen (PCB), polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) en minerale olie; Rapport versie D1 Pagina 8 van 13

33 olie/aromaten grondwater: vluchtige aromaten (BTEX), naftaleen en minerale olie; standaardpakket grondwater: metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel en zink), vluchtige aromaten (BTEX), styreen, naftaleen, gehalogeneerde koolwaterstoffen (VOX) en minerale olie. Tabel V geeft een overzicht van de samenstelling van de grondmengmonsters en de analysepakketten. Tabel V. Overzicht van de samenstelling van de grondmengmonsters en de analysepakketten Grondmengmonster Traject (cm mv) Analysepakket Bijzonderheden Deellocatie A: boerenerf MMA01 A06 (0,00 0,40) A07 (0,00 0,50) standaardpakket bodem inclusief lutum en organische stof verdachte bovengrond (sterk puinhoudend) MMA02 A04 (0,00 0,50) A08 (0,15 0,65) A11 (0,00 0,50) A15 (0,10 0,60) MMA03 A01 (0,50 0,80) A01 (1,00 1,50) A03 (0,80 1,00) A03 (1,50 2,00) A13 (0,70 1,00) A13 (1,50 2,00) A14 (0,50 1,00) A14 (1,00 1,50) standaardpakket bodem inclusief lutum en organische stof standaardpakket bodem inclusief lutum en organische stof verdachte bovengrond (zintuiglijk schoon) onverdachte ondergrond (zintuiglijk schoon) MA032 A03 (0,20 0,50) standaardpakket bodem inclusief lutum en organische stof verdachte laag (sporen baksteen) Deellocatie B: smidse MMB01 B01 (0,20 0,70) B02 (0,15 0,65) B03 (0,15 0,65) Deellocatie C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) PAK grond verdachte laag (zintuiglijk schoon) MMC01 C01 (0,00 0,50) C03 (0,00 0,50) minerale olie grond verdachte laag (zintuiglijk schoon) Deellocatie D: voormalige bestrijdingsmiddelenopslag MD011 D01 (0,10 0,30) bestrijdingsmiddelen (OCB s) grond geen oliewater reactie 5.2 Toetsingskader De analyseresultaten zijn getoetst aan het toetsingskader van VROM (Circulaire bodemsanering 2013) en aan de achtergrondwaarden voor grond uit de Regeling bodemkwaliteit (bijlage B, tabel 1), VROM, Het toetsingskader voor de beoordeling van de gehalten en/of concentraties van verontreinigingen is gegeven in de toetsingstabel en bevat voor grond en grondwater elk drie te onderscheiden waarden met de verschillende niveaus: achtergrondwaarde: deze waarde ("AW") geeft de gehalten aan zoals die op dit moment voorkomen in de bodem van natuur en landbouwgronden, waarvoor geldt dat er geen sprake is van belasting door lokale verontreinigingsbronnen; streefwaarde: deze waarde ("S") geeft het milieukwaliteitsniveau aan voor grondwater, waarbij als nadelig te waarderen effecten verwaarloosbaar worden geacht; Rapport versie D1 Pagina 9 van 13

34 tussenwaarde: deze waarde ("T") is de helft van de som van de achtergrondwaarde (of in het geval van grondwater de streefwaarde) en de interventiewaarde. De tussenwaarde is de concentratiegrens waarboven in beginsel nader onderzoek moet worden uitgevoerd, omdat het vermoeden van ernstige bodemverontreiniging bestaat; interventiewaarde: deze waarde ("I") geeft het niveau voor verontreinigingen in grond en grondwater aan waarboven ernstige vermindering of dreigende vermindering optreedt van de functionele eigenschappen, die de bodem heeft voor mens, plant of dier. Bij gehalten en/of concentraties boven de interventiewaarde is er sprake van een sterke verontreiniging. Bij overschrijding van de interventiewaarde wordt vaak een nader onderzoek uitgevoerd om de ernst van de verontreiniging en de spoedeisendheid van de sanering te bepalen. Wanneer het boven de tussenwaarde of interventiewaarde gelegen gehalte een natuurlijke oorsprong heeft, is uitvoering van vervolgonderzoek meestal niet noodzakelijk. In bijlage 5 is de toetsingstabel opgenomen uit de eerder genoemde circulaires. Deze bijlage bevat de achtergrondwaarden en de interventiewaarden voor een standaardbodem (10% organische stof en 25% lutum). De gemeten gehalten zijn door middel van een BoToVatoetsing, met behulp van de door het laboratorium bepaalde waarden voor het organische stof en lutumgehalte, omgerekend naar gehalten in een standaardbodem en vervolgens getoetst. De gebruikte analysetechnieken zijn weergegeven op de certificaten in bijlage 4a. Om de mate van verontreiniging aan te geven wordt de volgende terminologie gebruikt: Grond: niet verontreinigd: gehalte < achtergrondwaarde en/of detectielimiet; licht verontreinigd: gehalte > achtergrondwaarde en < tussenwaarde; matig verontreinigd: gehalte > tussenwaarde < interventiewaarde; sterk verontreinigd: gehalte > interventiewaarde. Grondwater: niet verontreinigd: concentratie < streefwaarde en/of detectielimiet; licht verontreinigd: concentratie > streefwaarde en < tussenwaarde; matig verontreinigd: concentratie > tussenwaarde < interventiewaarde; sterk verontreinigd: concentratie > interventiewaarde. 5.3 Resultaten grond en grondwatermonsters Tabel VI geeft een overzicht van de parameters in de grond die de geldende toetsingskaders overschrijden. Tabel VI. Overschrijdingen toetsingskaders grond Grondmengmonster Traject (cm mv) Gehalte > AW (licht verontreinigd) Gehalte > T (matig verontreinigd) Gehalte > I (sterk verontreinigd) Deellocatie A: boerenerf MMA01 A06 (0,00 0,40) A07 (0,00 0,50) kobalt lood PAK MMA02 A04 (0,00 0,50) A08 (0,15 0,65) A11 (0,00 0,50) A15 (0,10 0,60) lood Rapport versie D1 Pagina 10 van 13

35 Vervolg tabel VI. Overschrijdingen toetsingskaders grond Grondmengmonster Traject (cm mv) Gehalte > AW (licht verontreinigd) Gehalte > T (matig verontreinigd) Gehalte > I (sterk verontreinigd) MMA03 A01 (0,50 0,80) A01 (1,00 1,50) A03 (0,80 1,00) A03 (1,50 2,00) A13 (0,70 1,00) A13 (1,50 2,00) A14 (0,50 1,00) A14 (1,00 1,50) MA032 A03 (0,20 0,50) Deellocatie B: smidse MMB01 B01 (0,20 0,70) B02 (0,15 0,65) B03 (0,15 0,65) Deellocatie C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) MMC01 C01 (0,00 0,50) C03 (0,00 0,50) minerale olie Deellocatie D: voormalige bestrijdingsmiddelenopslag MD011 D01 (0,10 0,30) Tabel VII geeft een overzicht van de parameters in het grondwater die het geldende toetsingskader overschrijden. Tabel VII. Overschrijdingen toetsingskader grondwater Grondwatermonster Situering peilbuis Concentratie > S (licht verontreinigd) Concentratie > T (matig verontreinigd) Concentratie > I (sterk verontreinigd) Deellocatie A: boerenerf A0111 centraal op onderzoekslocatie/ stroomafwaarts van de smidse zink tetrachlooretheen barium Deellocatie C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) C0411 stroomafwaarts van de brandstoftanks Deellocatie D: voormalige bestrijdingsmiddelenopslag D0111 ter plaatse van de voormalige bestrijdingsmiddelenopslagkast Bijlage 4a bevat de door het laboratorium aangeleverde analysecertificaten. Bijlage 4b bevat de getoetste analyseresultaten. Rapport versie D1 Pagina 11 van 13

36 6 SAMENVATTING, CONCLUSIES EN ADVIES Econsultancy heeft in opdracht van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd aan De Hoogte 53 te Wagenborgen. Het bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van de voorgenomen grondtransactie. Het verkennend bodemonderzoek (NEN5740) heeft tot doel met een relatief geringe onderzoeksinspanning vast te stellen of op de onderzoekslocatie een grond en/of grondwaterverontreiniging aanwezig is, teneinde te bepalen of er milieuhygiënische belemmeringen zijn voor de voorgenomen grondtransactie. De bovengrond bestaat voornamelijk uit sterk zandig/matig siltig, klei. De bovengrond is bovendien plaatselijk zwak humeus en bevat zeer plaatselijk laagjes zand. De ondergrond bestaat uit zwak tot matig siltig, zeer fijn tot matig fijn zand. De zandlaag onder de kleilaag bestaat voornamelijk zwak tot matig humeus. In het opgeboorde materiaal is geen oliewater reactie waargenomen. Tijdens de veldwerkzaamheden zijn op het maaiveld van de onderzoekslocatie geen asbestverdachte materialen aangetroffen. Ter plaatse van boringen A06 en A07 is in de bodem een sterk puinhoudende zandlaag aangetroffen. Derhalve zijn alhier middels een schep gaten gegraven tot ten minste 0,4 m mv. Het opgegraven materiaal is gezeefd over een 16 mm zeef om vast te leggen of in de fractie >16 mm zintuiglijk asbestverdacht materiaal aanwezig is. Alhier is zintuiglijk geen asbestverdacht materiaal waargenomen. Hierbij wordt opgemerkt dat gelet op de doelstelling van het onderzoek de veldwerkzaamheden niet conform de NEN 5707 ("Bodem Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem en partijen grond") zijn uitgevoerd. De uitkomst van het onderzoek is met betrekking tot de parameter asbest derhalve indicatief. Op de onderzoekslocatie zijn de volgende deellocaties onderzocht: Deellocatie A: boerenerf Zintuiglijk zijn in de bodem diverse zintuiglijke verontreinigingen aangetroffen. Het grondmengmonster (MMA01) van de zintuiglijk sterk puinhoudende bodem is licht verontreinigd met kobalt, lood en PAK. De verontreiniging houdt hoogstwaarschijnlijk verband met de bijmenging van puin in de bodem alsmede het historisch gebruik van de locatie als boerenerf. Het zintuiglijk schone grondmengmonster (MMA02) van de verdachte bovengrond is licht verontreinigd met lood. Deze verontreiniging houdt hoogstwaarschijnlijk verband met het historisch gebruik van de locatie als boerenerf. In het monster (MA031) van de bodemlaag met sporen baksteen, alsmede in het mengmonster van de onverdachte ondergrond zijn geen verontreinigingen aangetroffen. Het grondwater is licht verontreinigd met zink en tetrachlooretheen en matig verontreinigd met barium. Barium komt van nature voor in de Nederlandse bodem (met name het grondwater) in 2009 is derhalve door het RIVM (tijdelijk) de norm voor gehalten van barium in het grondwater opgeschort. Daar op de onderzoekslocatie geen sprake is van een antropogene bron voor het voorkomen van barium en geen (sterke) verontreinigingen met barium in de boven en ondergrond zijn aangetroffen, wordt alhier uitgegaan van een verontreiniging met een natuurlijke oorsprong. Voor de lichte verontreinigingen met zink en tetrachlooretheen in het grondwater heeft Econsultancy vooralsnog geen verklaring. Deellocatie B: smidse In het opgeboorde materiaal zijn zintuiglijk plaatselijk resten baksteen aangetroffen in de bovengrond. De bovengrond is niet verontreinigd met PAK. Rapport versie D1 Pagina 12 van 13

37 Deellocatie C: bovengrondse brandstoftanks (diesel) Zintuiglijk zijn in de bodem geen verontreinigingen aangetroffen. In het mengmonster van de verdachte laag (bovengrond) is een lichte verontreiniging aangetroffen met minerale olie. Het grondwater is niet verontreinigd met minerale olie of aromaten. Deellocatie D: voormalige bestrijdingsmiddelenopslag In het opgeboorde materiaal zijn zintuiglijk geen verontreinigingen aangetroffen. De bovengrond (verdachte laag) en het grondwater zijn niet verontreinigd bestrijdingsmiddelen (OCB). De vooraf gestelde hypothese dat de onderzoekslocatie ter plaatse van de deellocaties als "(heterogeen) verdacht" kan worden beschouwd, wordt voor deellocatie B en D verworpen en voor deellocatie A en C aanvaard. Echter, gelet op de aard en mate van de aangetroffen verontreinigingen, bestaat er géén reden voor een nader onderzoek. Er bestaan volgens Econsultancy met betrekking tot de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem dan ook géén belemmeringen voor de voorgenomen grondtransactie. Indien er werkzaamheden plaatsvinden, waarbij grond vrijkomt, kan de grond niet zonder meer worden afgevoerd of elders worden toegepast. De regels van het Besluit bodemkwaliteit zijn hierop mogelijk van toepassing. Econsultancy Boxmeer, 22 juli 2016 Rapport versie D1 Pagina 13 van 13

38 Bijlage 1 Topografische ligging van de locatie Schaal 1: Deze kaart is noordgericht

39

40 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 1. Foto

41 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 3. Foto

42 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 5. Foto

43 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 7. Foto

44 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 9. Foto

45 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 11. Foto

46 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 13. Foto

47 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto 15. Foto

48 Bijlage 2b Foto's onderzoekslocatie Foto

49 Bijlage 3 Boorprofielen

50 Boorprofielen Pagina 1 van 4 Boring: A01 Boring: A klinker Edelmanboor Klei, sterk zandig, laagjes zand, gebiedseigen, geen oliewater reactie, grijsbeige, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, neutraalbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, neutraalbeige, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, licht grijsbeige, Zuigerboor beton Kernboor Klei, sterk zandig, sporen baksteen, antropogeen, geen oliewater reactie, neutraal grijsbruin, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, donker roodbruin, Edelmanboor, Oerlaagje Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, licht beigebruin, Edelmanboor Boring: A03 Boring: A klinker Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, lichtbeige, Edelmanboor Klei, matig siltig, sporen baksteen, antropogeen, geen oliewater reactie, donker bruingrijs, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, donker grijsbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, neutraalbruin, Edelmanboor braak Klei, matig siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Boring: A05 Boring: A klinker Klei, sterk zandig, zwak humeus, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor braak Zand, matig fijn, matig siltig, sterk puinhoudend, antropogeen, geen oliewater reactie, donker grijsbruin, Edelmanboor, 30x30, 2,7 kg >16mm Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor Projectcode: Opdrachtgever: RVO, de heer H. Jolink Boormeester: Niels van Veen/Guido Baars Projectnaam: De Hoogte 53, Wagenborgen Getekend volgens NEN 5104

51 Boorprofielen Pagina 2 van 4 Boring: A07 Boring: A braak Zand, matig fijn, matig siltig, sterk puinhoudend, antropogeen, geen oliewater reactie, grijsbruin, Graven, gat 30x31, 5,7 kg >16mm, ook in fractie <16mm sterk puinhoudend Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor klinker Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, Edelmanboor Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor Boring: A09 Boring: A tuin Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor klinker Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, sporen klei, gebiedseigen, geen oliewater reactie, donker grijsbruin, Edelmanboor Boring: A11 Boring: A klinker Klei, matig siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donker grijsbruin, Edelmanboor braak Klei, sterk zandig, zwak humeus, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Boring: A13 Boring: A braak Klei, matig siltig, geen oliewater reactie, beigegrijs, Edelmanboor verharding Klei, matig siltig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, neutraalbeige, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, neutraalbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, bruinbeige, Edelmanboor Projectcode: Opdrachtgever: RVO, de heer H. Jolink Boormeester: Niels van Veen/Guido Baars Projectnaam: De Hoogte 53, Wagenborgen Getekend volgens NEN 5104

52 Boorprofielen Pagina 3 van 4 Boring: A15 Boring: B braak Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, Edelmanboor Klei, matig siltig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor beton Kernboor Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, licht beigegeel, Edelmanboor Boring: B02 Boring: B beton Kernboor Klei, sterk zandig, resten baksteen, antropogeen, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, licht beigegeel, Edelmanboor beton Kernboor Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, licht beigegeel, Edelmanboor Boring: C01 Boring: C braak Klei, sterk siltig, geen oliewater reactie, donkergrijs, Edelmanboor 0 0 braak Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, bruinbeige, Edelmanboor Projectcode: Opdrachtgever: RVO, de heer H. Jolink Boormeester: Niels van Veen/Guido Baars Projectnaam: De Hoogte 53, Wagenborgen Getekend volgens NEN 5104

53 Boorprofielen Pagina 4 van 4 Boring: C03 Boring: C braak Klei, matig siltig, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor braak Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, donkerbeige, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, licht beigebruin, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, licht beigegrijs, Zuigerboor Boring: D klinker Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, neutraalgrijs, Edelmanboor Klei, sterk zandig, geen oliewater reactie, grijsbruin, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, zwak humeus, geen oliewater reactie, donkerbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, neutraalbruin, Edelmanboor Zand, matig fijn, matig siltig, geen oliewater reactie, licht beigebruin, Edelmanboor Zand, zeer fijn, zwak siltig, geen oliewater reactie, licht beigegrijs, Zuigerboor Projectcode: Opdrachtgever: RVO, de heer H. Jolink Boormeester: Niels van Veen/Guido Baars Projectnaam: De Hoogte 53, Wagenborgen Getekend volgens NEN 5104

54 Bijlage 4a Analysecertificaten

55 Econsultancy T.a.v. R.A.J. Pijnenburg Rapenstraat GJ BOXMEER Analysecertificaat Datum: 28Jun2016 Hierbij ontvangt u de resultaten van het navolgende laboratoriumonderzoek. Certificaatnummer/Versie Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monster(s) ontvangen / De Hoogte 53, Wagenborgen 16Jun2016 Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. De analyse resultaten hebben alleen betrekking op het beproefde object. De grondmonsters worden tot 4 weken na datum ontvangst bewaard en watermonsters tot 2 weken na datum ontvangst. Zonder tegenbericht worden de monsters nadien afgevoerd. Indien de monsters langer bewaard dienen te blijven verzoeken wij U dit exemplaar uiterlijk 1 werkdag voor afloop van de standaardbewaarperiode ondertekend aan ons te retourneren. Voor de kosten van het langer bewaren van monsters verwijzen wij naar de prijslijst. Bewaren tot: Datum: Naam: Handtekening: Wij vertrouwen erop uw opdracht hiermee naar verwachting te hebben uitgevoerd, mocht U naar aanleiding van dit analysecertificaat nog vragen hebben verzoeken wij U contact op te nemen met de afdeling Verkoop en Advies. Met vriendelijke groet, Eurofins Analytico B.V. Ing. A. Veldhuizen Technical Manager Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) BNP Paribas S.A Fax +31 (0) VAT/BTW No. NL B01 infoenv@eurofins.nl KvK No Site IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

56 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 16Jun2016 Rapportagedatum 28Jun2016/11:10 Bijlage A,B,C,D Niels van Veen Pagina 1/2 Grond; Grond (AS3000) Analyse Eenheid Q Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Verkleinen brekermolen (cryogeen) Uitgevoerd Uitgevoerd Uitgevoerd Uitgevoerd Uitgevoerd Uitgevoerd Bodemkundige analyses S Droge stof % (m/m) S Organische stof % (m/m) ds Q Gloeirest % (m/m) ds S Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) % (m/m) ds <2.0 Metalen S Barium (Ba) mg/kg ds <20 S Cadmium (Cd) mg/kg ds < <0.20 <0.20 S Kobalt (Co) mg/kg ds <3.0 S Koper (Cu) mg/kg ds <5.0 S Kwik (Hg) mg/kg ds < <0.050 S Molybdeen (Mo) mg/kg ds <1.5 <1.5 <1.5 <1.5 S Nikkel (Ni) mg/kg ds <4.0 S Lood (Pb) mg/kg ds <10 S Zink (Zn) mg/kg ds <20 Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) 2) mg/kg ds <3.0 <3.0 <3.0 <3.0 <3.0 mg/kg ds <5.0 <5.0 <5.0 < mg/kg ds < <5.0 < mg/kg ds <11 38 <11 < mg/kg ds mg/kg ds < <6.0 < S Minerale olie totaal (C10C40) mg/kg ds <35 75 <35 < Chromatogram olie (GC) Polychloorbifenylen, PCB Zie bijl. S PCB 28 mg/kg ds < < < < S PCB 52 mg/kg ds < < < < Zie bijl. 1) Nr Monsteromschrijving MA032 A03 (2050) MMA01 A06 (040) A07 (050) MMA02 A04 (050) A08 (1565) A11 (050) A14 (050 ) 14Jun2016 MMA03 A01 (5080) A01 (100150) A03 (80100) A03 (150200) A13 (70100) A13 ( Jun MMC01 C01 (050) C03 (050) 14Jun Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Datum monstername 14Jun Jun2016 Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Monster nr. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

57 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 16Jun2016 Rapportagedatum 28Jun2016/11:10 Bijlage A,B,C,D Niels van Veen Pagina 2/2 Grond; Grond (AS3000) Analyse Eenheid S PCB 101 mg/kg ds < < < < S PCB 118 mg/kg ds < < < < S PCB 138 mg/kg ds < < < < S PCB 153 mg/kg ds < < < < S PCB 180 mg/kg ds < < < < S PCB (som 7) (factor 0,7) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK 3) mg/kg ds S Naftaleen mg/kg ds <0.050 <0.050 <0.050 <0.050 S Fenanthreen mg/kg ds < <0.050 S Anthraceen mg/kg ds < <0.050 <0.050 S Fluorantheen mg/kg ds < <0.050 S Benzo(a)anthraceen mg/kg ds < <0.050 S Chryseen mg/kg ds <0.050 S Benzo(k)fluorantheen mg/kg ds < <0.050 S Benzo(a)pyreen mg/kg ds < <0.050 S Benzo(ghi)peryleen mg/kg ds < <0.050 S Indeno(123cd)pyreen mg/kg ds < <0.050 S PAK VROM (10) (factor 0,7) mg/kg ds ) 3) 3) 3) Nr Monsteromschrijving MA032 A03 (2050) MMA01 A06 (040) A07 (050) MMA02 A04 (050) A08 (1565) A11 (050) A14 (050 ) 14Jun2016 MMA03 A01 (5080) A01 (100150) A03 (80100) A03 (150200) A13 (70100) A13 ( Jun MMC01 C01 (050) C03 (050) 14Jun Q: door RvA geaccrediteerde verrichting Akkoord Eurofins Analytico B.V. A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Datum monstername 14Jun Jun2016 Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Monster nr. Pr.coörd. YD Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

58 Bijlage (A) met deelmonsterinformatie behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Monster nr. Boornr Omschrijving Van Tot Barcode Monsteromschrijving A A A A A A A A A A A A A A A C C MA032 A03 (2050) MMA01 A06 (040) A07 (050) MMA02 A04 (050) A08 (1565) A1 MMA03 A01 (5080) A01 ( MMC01 C01 (050) C03 (050) Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

59 Bijlage (B) met opmerkingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Opmerking 1) Het organische stof gehalte is gecorrigeerd voor het lutumgehalte van 5.4 % m/m (SIKB 3010 pb 3). Opmerking 2) Indicatieve waarde(n) vanwege matrixstoring. Opmerking 3) De toetswaarde van de som is gelijk aan de sommatie van 0,7*RG Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

60 . Bijlage (C) met methodeverwijzingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Analyse Methode Techniek Methode referentie Malen cryogeen, max 250 gram W0106 Crushen Cf. NVN 7313 Cryogeen malen AS3000 W0106 Voorbehandeling Cf. AS3000 Droge Stof W0104 Gravimetrie Cf. pb en gw. NENEN Organische stof (gloeirest) W0109 Gravimetrie Cf. pb en cf. NEN 5754 Lutum (fractie < 2 µm) W0171 Sedimentatie Cf. pb en cf. NEN 5753 Barium (Ba) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Cadmium (Cd) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Kobalt (Co) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Koper (Cu) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Kwik (Hg) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Molybdeen (Mo) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Nikkel (Ni) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Lood (Pb) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Zink (Zn) W0423 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Minerale Olie (GC) (C10 C40) W0202 GCFID Cf. pb en gw. NENENISO Chromatogram MO (GC) W0202 GCFID Gelijkw. NENENISO PCB (7) W0271 GCMS Cf. pb en gw. NEN 6980 PAK (10 VROM) W0271 GCMS Cf. pb en gw. NENISO PAK som AS3000/AP04 W0271 GCMS Cf. pb en gw. NENISO Nadere informatie over de toegepaste onderzoeksmethoden alsmede een classificatie van de meetonzekerheid staan vermeld in ons overzicht "Specificaties analysemethoden", versie juli Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

61 Bijlage (D) opmerkingen aangaande de monstername en conserveringstermijn /1 Er zijn verschillen met de richtlijnen geconstateerd die de betrouwbaarheid van de resultaten van onderstaande monsters of analyses mogelijk hebben beinvloed. Pagina 1/1 Analyse De conserveringstermijn is voor de betreffende analyse overschreden. Monster nr. Minerale Olie (GC) (Voorbehandeling) Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

62 Chromatogram TPH/ Mineral Oil Sample ID.: Certificate no.: Sample description.: MMA01 A06 (040) A07 (050) V pa C10 C10C12 C12C16 C16C21 C2130 C30C35 C35C40 C Minutes pa pa pa 50 C10C12 C12C16 C16C21 C2130 C30C35 C35C40 C C Minutes

63 Chromatogram TPH/ Mineral Oil Sample ID.: Certificate no.: Sample description.: MMC01 C01 (050) C03 (050) V pa C10 C10C12 C12C16 C16C21 C2130 C30C35 C35C40 C pa Minutes C35C pa pa C10 C10C12 C40 C12C16 C2130 C30C Minutes

64 Econsultancy T.a.v. R.A.J. Pijnenburg Rapenstraat GJ BOXMEER Analysecertificaat Datum: 08Jul2016 Hierbij ontvangt u de resultaten van het navolgende laboratoriumonderzoek. Certificaatnummer/Versie Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monster(s) ontvangen / De Hoogte 53, Wagenborgen 01Jul2016 Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. De analyse resultaten hebben alleen betrekking op het beproefde object. De grondmonsters worden tot 4 weken na datum ontvangst bewaard en watermonsters tot 2 weken na datum ontvangst. Zonder tegenbericht worden de monsters nadien afgevoerd. Indien de monsters langer bewaard dienen te blijven verzoeken wij U dit exemplaar uiterlijk 1 werkdag voor afloop van de standaardbewaarperiode ondertekend aan ons te retourneren. Voor de kosten van het langer bewaren van monsters verwijzen wij naar de prijslijst. Bewaren tot: Datum: Naam: Handtekening: Wij vertrouwen erop uw opdracht hiermee naar verwachting te hebben uitgevoerd, mocht U naar aanleiding van dit analysecertificaat nog vragen hebben verzoeken wij U contact op te nemen met de afdeling Verkoop en Advies. Met vriendelijke groet, Eurofins Analytico B.V. Ing. A. Veldhuizen Technical Manager Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) BNP Paribas S.A Fax +31 (0) VAT/BTW No. NL B01 infoenv@eurofins.nl KvK No Site IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

65 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 01Jul2016 Rapportagedatum 08Jul2016/07:22 Bijlage A,B,C Guido Baars Pagina 1/2 Grond; Grond (AS3000) Analyse Eenheid 1 2 Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Uitgevoerd Uitgevoerd Bodemkundige analyses S Droge stof % (m/m) S Organische stof % (m/m) ds < Q Gloeirest % (m/m) ds S Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) % (m/m) ds 14.1 Organo chloorbestrijdingsmiddelen, OCB S alfahch mg/kg ds < S betahch mg/kg ds < S gammahch mg/kg ds < S deltahch mg/kg ds < S Hexachloorbenzeen mg/kg ds < S Heptachloor mg/kg ds < S Heptachloorepoxide(cis of A) mg/kg ds < S Heptachloorepoxide(trans of B) mg/kg ds < S Hexachloorbutadieen mg/kg ds < S Aldrin mg/kg ds < S Dieldrin mg/kg ds < S Endrin mg/kg ds < S Isodrin mg/kg ds < S Telodrin mg/kg ds < S alfaendosulfan mg/kg ds < Q betaendosulfan mg/kg ds < S Endosulfansulfaat mg/kg ds < S alfachloordaan mg/kg ds < S gammachloordaan mg/kg ds < S o,p'ddt mg/kg ds < S p,p'ddt mg/kg ds < S o,p'dde mg/kg ds < S p,p'dde mg/kg ds < ) Nr. 1 2 Monsteromschrijving Datum monstername Monster nr. MD011 D01 (1030) 28Jun MMB01 B01 (2070) B02 (1565) B03 (1565) 28Jun Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

66 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 01Jul2016 Rapportagedatum 08Jul2016/07:22 Bijlage A,B,C Guido Baars Pagina 2/2 Grond; Grond (AS3000) Analyse Eenheid 1 2 S o,p'ddd mg/kg ds < S p,p'ddd mg/kg ds < S S S S S S S S S S HCH (som) (factor 0,7) Drins (som) (factor 0,7) Heptachloorepoxide (som) (factor 0,7) DDD (som) (factor 0,7) DDE (som) (factor 0,7) DDT (som) (factor 0,7) DDX (som) (factor 0,7) Chloordaan (som) (factor 0,7) OCB (som) LB (factor 0,7) OCB (som) WB (factor 0,7) mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds ) 2) 2) 2) 2) 2) 2) 2) 2) 2) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK S Naftaleen mg/kg ds <0.050 S Fenanthreen mg/kg ds <0.050 S Anthraceen mg/kg ds <0.050 S Fluorantheen mg/kg ds <0.050 S Benzo(a)anthraceen mg/kg ds <0.050 S Chryseen mg/kg ds <0.050 S Benzo(k)fluorantheen mg/kg ds <0.050 S Benzo(a)pyreen mg/kg ds <0.050 S Benzo(ghi)peryleen mg/kg ds <0.050 S Indeno(123cd)pyreen mg/kg ds <0.050 S PAK VROM (10) (factor 0,7) mg/kg ds ) Nr. 1 2 Monsteromschrijving Datum monstername Monster nr. MD011 D01 (1030) 28Jun MMB01 B01 (2070) B02 (1565) B03 (1565) 28Jun Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Akkoord Pr.coörd. VA Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

67 Bijlage (A) met deelmonsterinformatie behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Monster nr. Boornr Omschrijving Van Tot Barcode Monsteromschrijving D B B B MD011 D01 (1030) MMB01 B01 (2070) B02 (1565) B Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

68 Bijlage (B) met opmerkingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Opmerking 1) Het organische stof gehalte is gecorrigeerd voor het lutumgehalte van 5.4 % m/m (SIKB 3010 pb 3). Opmerking 2) De toetswaarde van de som is gelijk aan de sommatie van 0,7*RG Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

69 . Bijlage (C) met methodeverwijzingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Analyse Methode Techniek Methode referentie Cryogeen malen AS3000 W0106 Voorbehandeling Cf. AS3000 Droge Stof W0104 Gravimetrie Cf. pb en gw. NENEN Organische stof (gloeirest) W0109 Gravimetrie Cf. pb en cf. NEN 5754 Lutum (fractie < 2 µm) W0171 Sedimentatie Cf. pb en cf. NEN 5753 OCB (25) W0262 GCMS Cf. pb 30201/2/3 OCB som AP04/AS3X W0262 GCMS Cf. pb 30201/2/3 PAK som AS3000/AP04 W0271 GCMS Cf. pb en gw. NENISO PAK (10 VROM) W0271 GCMS Cf. pb en gw. NENISO Nadere informatie over de toegepaste onderzoeksmethoden alsmede een classificatie van de meetonzekerheid staan vermeld in ons overzicht "Specificaties analysemethoden", versie juli Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

70 Econsultancy T.a.v. R.A.J. Pijnenburg Rapenstraat GJ BOXMEER Analysecertificaat Datum: 05Jul2016 Hierbij ontvangt u de resultaten van het navolgende laboratoriumonderzoek. Certificaatnummer/Versie Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monster(s) ontvangen / De Hoogte 53, Wagenborgen 01Jul2016 Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. De analyse resultaten hebben alleen betrekking op het beproefde object. De grondmonsters worden tot 4 weken na datum ontvangst bewaard en watermonsters tot 2 weken na datum ontvangst. Zonder tegenbericht worden de monsters nadien afgevoerd. Indien de monsters langer bewaard dienen te blijven verzoeken wij U dit exemplaar uiterlijk 1 werkdag voor afloop van de standaardbewaarperiode ondertekend aan ons te retourneren. Voor de kosten van het langer bewaren van monsters verwijzen wij naar de prijslijst. Bewaren tot: Datum: Naam: Handtekening: Wij vertrouwen erop uw opdracht hiermee naar verwachting te hebben uitgevoerd, mocht U naar aanleiding van dit analysecertificaat nog vragen hebben verzoeken wij U contact op te nemen met de afdeling Verkoop en Advies. Met vriendelijke groet, Eurofins Analytico B.V. Ing. A. Veldhuizen Technical Manager Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) BNP Paribas S.A Fax +31 (0) VAT/BTW No. NL B01 infoenv@eurofins.nl KvK No Site IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

71 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 01Jul2016 Rapportagedatum 05Jul2016/09:14 Bijlage A,B,C Guido Baars Pagina 1/2 Water; Water (AS3000) Analyse Eenheid 1 Metalen S Barium (Ba) µg/l 350 S Cadmium (Cd) µg/l <0.20 S Kobalt (Co) µg/l <2.0 S Koper (Cu) µg/l 4.9 S Kwik (Hg) µg/l <0.050 S Molybdeen (Mo) µg/l <2.0 S Nikkel (Ni) µg/l <3.0 S Lood (Pb) µg/l <2.0 S Zink (Zn) µg/l 100 Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen S Benzeen µg/l <0.20 S Tolueen µg/l <0.20 S Ethylbenzeen µg/l <0.20 S oxyleen µg/l <0.10 S m,pxyleen µg/l <0.20 S Xylenen (som) factor 0,7 BTEX (som) µg/l µg/l 0.21 <0.90 S Naftaleen µg/l <0.020 S Styreen µg/l <0.20 1) Vluchtige organische halogeenkoolwaterstoffen S Dichloormethaan µg/l <0.20 S Trichloormethaan µg/l <0.20 S Tetrachloormethaan µg/l <0.10 S Trichlooretheen µg/l <0.20 S Tetrachlooretheen µg/l 0.15 S 1,1Dichloorethaan µg/l <0.20 S 1,2Dichloorethaan µg/l <0.20 S 1,1,1Trichloorethaan µg/l <0.10 S 1,1,2Trichloorethaan µg/l <0.10 S cis 1,2Dichlooretheen µg/l <0.10 Nr. Monsteromschrijving Datum monstername Monster nr. 1 A Jun Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

72 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 01Jul2016 Rapportagedatum 05Jul2016/09:14 Bijlage A,B,C Guido Baars Pagina 2/2 Water; Water (AS3000) Analyse Eenheid 1 S trans 1,2Dichlooretheen µg/l <0.10 CKW (som) µg/l <1.6 S Tribroommethaan µg/l <0.20 S Vinylchloride µg/l <0.10 S 1,1Dichlooretheen µg/l <0.10 S 1,2Dichloorethenen (Som) factor 0,7 µg/l 0.14 S 1,1Dichloorpropaan µg/l <0.20 S 1,2Dichloorpropaan µg/l <0.20 S 1,3Dichloorpropaan µg/l <0.20 S Dichloorpropanen som factor 0.7 µg/l ) Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l <10 <10 <10 <15 <10 <10 S Minerale olie totaal (C10C40) µg/l <50 Nr. Monsteromschrijving Datum monstername Monster nr. 1 A Jun Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Akkoord Pr.coörd. VA Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

73 Bijlage (A) met deelmonsterinformatie behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Monster nr. Boornr Omschrijving Van Tot Barcode Monsteromschrijving A A A A0111 Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

74 Bijlage (B) met opmerkingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Opmerking 1) De toetswaarde van de som is gelijk aan de sommatie van 0,7*RG Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

75 . Bijlage (C) met methodeverwijzingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Analyse Methode Techniek Methode referentie Barium (Ba) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Cadmium (Cd) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Cobalt (Co) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Koper (Cu) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Kwik (Hg) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Molybdeen (Mo) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Nikkel (Ni) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Lood (Pb) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Zink (Zn) W0421 ICPMS Cf. pb en cf. NENENISO Aromaten (BTEXN) W0254 HSGCMS Cf. pb Xylenen som AS3000 W0254 HSGCMS Cf. pb Styreen W0254 HSGCMS Cf. pb VOCl (11) W0254 HSGCMS Cf. pb Tribroommethaan (Bromoform) W0254 HSGCMS Cf. pb Vinylchloride W0254 HSGCMS Cf. pb ,1Dichlooretheen W0254 HSGCMS Cf. pb DiClEtheen som AS3000 W0254 HSGCMS Cf. pb ,1Dichloorpropaan W0254 HSGCMS Cf. pb ,2Dichloorpropaan W0254 HSGCMS Cf. pb ,3Dichloorpropaan W0254 HSGCMS Cf. pb DiChlprop. som AS300 W0254 HSGCMS Cf. pb en gw. NEN EN ISO Minerale Olie (GC) (C10 C40) W0215 LVIGCFID Cf. pb Nadere informatie over de toegepaste onderzoeksmethoden alsmede een classificatie van de meetonzekerheid staan vermeld in ons overzicht "Specificaties analysemethoden", versie juli Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

76 Econsultancy T.a.v. F.F.J.M. Top Rapenstraat GJ BOXMEER Analysecertificaat Datum: 13Jul2016 Hierbij ontvangt u de resultaten van het navolgende laboratoriumonderzoek. Certificaatnummer/Versie Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monster(s) ontvangen / De Hoogte 53, Wagenborgen 05Jul2016 Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. De analyse resultaten hebben alleen betrekking op het beproefde object. De grondmonsters worden tot 4 weken na datum ontvangst bewaard en watermonsters tot 2 weken na datum ontvangst. Zonder tegenbericht worden de monsters nadien afgevoerd. Indien de monsters langer bewaard dienen te blijven verzoeken wij U dit exemplaar uiterlijk 1 werkdag voor afloop van de standaardbewaarperiode ondertekend aan ons te retourneren. Voor de kosten van het langer bewaren van monsters verwijzen wij naar de prijslijst. Bewaren tot: Datum: Naam: Handtekening: Wij vertrouwen erop uw opdracht hiermee naar verwachting te hebben uitgevoerd, mocht U naar aanleiding van dit analysecertificaat nog vragen hebben verzoeken wij U contact op te nemen met de afdeling Verkoop en Advies. Met vriendelijke groet, Eurofins Analytico B.V. Ing. A. Veldhuizen Technical Manager Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) BNP Paribas S.A Fax +31 (0) VAT/BTW No. NL B01 infoenv@eurofins.nl KvK No Site IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

77 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 07Jul2016 Rapportagedatum 13Jul2016/11:28 Bijlage A,B,C Timmermans Pagina 1/2 Water; Water (AS3000) Analyse Eenheid 1 2 Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen S Benzeen µg/l <0.20 S Tolueen µg/l <0.20 S Ethylbenzeen µg/l <0.20 S oxyleen µg/l <0.10 S m,pxyleen µg/l <0.20 S Xylenen (som) factor 0,7 BTEX (som) µg/l µg/l 0.21 <0.90 S Naftaleen µg/l < ) Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l <10 <10 <10 <15 <10 <10 S Minerale olie totaal (C10C40) µg/l <50 Organo chloorbestrijdingsmiddelen, OCB S alfahch µg/l <0.010 S betahch µg/l < S gammahch µg/l < S deltahch µg/l < S Hexachloorbenzeen µg/l < S Heptachloor µg/l <0.010 S Heptachloorepoxide (cis,beta) µg/l <0.010 S Heptachlorepoxide (trans,alfa) µg/l <0.010 Q Hexachloorbutadiëen µg/l <0.010 S Aldrin µg/l <0.010 S Dieldrin µg/l <0.010 S Endrin µg/l <0.010 Q Isodrin µg/l <0.030 Nr. 1 2 Monsteromschrijving Datum monstername Monster nr. C0411 C04 (250350) 05Jul D0111 D01 (195295) 05Jul Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

78 Analysecertificaat Uw project/verslagnummer Uw projectnaam Uw ordernummer Monsternemer Monstermatrix Certificaatnummer/Versie /1 De Hoogte 53, Wagenborgen Startdatum 07Jul2016 Rapportagedatum 13Jul2016/11:28 Bijlage A,B,C Timmermans Pagina 2/2 Water; Water (AS3000) Analyse Eenheid 1 2 Q Telodrin µg/l <0.030 S alfaendosulfan µg/l <0.010 Q betaendosulfan µg/l <0.010 Q alfaendosulfansulfaat µg/l <0.010 S alfachloordaan µg/l <0.010 S gammachloordaan µg/l <0.010 S o,pddt µg/l <0.010 S p,pddt µg/l <0.010 S o,pdde µg/l <0.010 S p,pdde µg/l <0.010 S o,pddd µg/l <0.010 S p,pddd µg/l <0.010 S S S S S S S S HCH (som) (factor 0,7) Drins (som) (factor 0,7) Heptachloorepoxide (som) (factor 0,7) DDD (som) (factor 0,7) DDE (som) (factor 0,7) DDT (som) (factor 0,7) DDX (som) (factor 0,7) Chloordaan (som) (factor 0,7) µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l µg/l Q OCB (som) (factor 0,7) µg/l ) 1) 1) 1) 1) 1) 1) 1) Nr. 1 2 Monsteromschrijving Datum monstername Monster nr. C0411 C04 (250350) 05Jul D0111 D01 (195295) 05Jul Eurofins Analytico B.V. Q: door RvA geaccrediteerde verrichting A: AP04 erkende verrichting S: AS 3000 erkende verrichting V: VLAREL erkende verrichting Dit certificaat mag uitsluitend in zijn geheel worden gereproduceerd. Akkoord Pr.coörd. VA Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV). TESTEN RvA L010

79 Bijlage (A) met deelmonsterinformatie behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Monster nr. Boornr Omschrijving Van Tot Barcode Monsteromschrijving C C D C0411 C04 (250350) D0111 D01 (195295) Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) infoenv@eurofins.nl Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

80 Bijlage (B) met opmerkingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Opmerking 1) De toetswaarde van de som is gelijk aan de sommatie van 0,7*RG Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

81 . Bijlage (C) met methodeverwijzingen behorende bij analysecertificaat /1 Pagina 1/1 Analyse Methode Techniek Methode referentie Xylenen som AS3000 W0254 HSGCMS Cf. pb Aromaten (BTEXN) W0254 HSGCMS Cf. pb Minerale Olie (GC) (C10 C40) W0215 LVIGCFID Cf. pb OCB (23) W0265 GCMS Cf. pb 31201/2 en gw. NENENISO 6468 OCB som AS3000 W0265 GCMS Cf. pb 31201/2 en gw. NENENISO 6468 Nadere informatie over de toegepaste onderzoeksmethoden alsmede een classificatie van de meetonzekerheid staan vermeld in ons overzicht "Specificaties analysemethoden", versie juli Eurofins Analytico B.V. Gildeweg NB Barneveld P.O. Box AL Barneveld NL Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Site BNP Paribas S.A VAT/BTW No. NL B01 KvK No IBAN: NL71BNPA BIC: BNPANL2A Eurofins Analytico B.V. is ISO 14001: 2004 gecertificeerd door TÜV en erkend door het Vlaamse Gewest (OVAM en Dep. LNE), het Brusselse Gewest (BIM), het Waalse Gewest (DGRNEOWD) en door de overheid van Luxemburg (MEV).

82 Bijlage 4b Getoetste analyseresultaten

83 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 1 GSSD Oordeel RG AW T I Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Metalen Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Lood (Pb) Zink (Zn) Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) Polychloorbifenylen, PCB PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 PCB (som 7) (factor 0,7) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(ghi)peryleen Indeno(123cd)pyreen PAK VROM (10) (factor 0,7) Legenda 4,6 25,8 Uitgevoerd % (m/m) 82,7 82,70 % (m/m) ds 4,6 4,600 % (m/m) ds 93,6 % (m/m) ds 25,8 25,80 mg/kg ds 22 21, mg/kg ds <0,20 0,1623 0,2 0,6 6,8 13 mg/kg ds 7,6 7, mg/kg ds 6,1 6, mg/kg ds <0,050 0,0357 0,05 0,15 18,1 36 mg/kg ds <1,5 1,050 1,5 1,5 95,8 190 mg/kg ds 16 15, ,5 100 mg/kg ds 16 16, mg/kg ds 44 45, mg/kg ds <3,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds <11 mg/kg ds 5,1 mg/kg ds <6,0 mg/kg ds <35 53, mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds <0,0010 0,0015 mg/kg ds 0,0049 0,0106 0,007 0,02 0,51 1 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,055 0,0550 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,37 0,3700 0,35 1,5 20,8 40 Nr. Analyticonr Monster MA032 A03 (2050) Eindoordeel: Voldoet aan Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

84 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 2 GSSD Oordeel RG AW T I Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Verkleinen brekermolen (cryogeen) Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Metalen Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Lood (Pb) Zink (Zn) Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) Chromatogram olie (GC) Polychloorbifenylen, PCB PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 PCB (som 7) (factor 0,7) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(ghi)peryleen Indeno(123cd)pyreen PAK VROM (10) (factor 0,7) Legenda 5,3 9,3 Uitgevoerd Uitgevoerd % (m/m) 87,4 87,40 % (m/m) ds 5,3 5,300 % (m/m) ds 94,1 % (m/m) ds 9,3 9,300 mg/kg ds , mg/kg ds 0,24 0,3269 0,2 0,6 6,8 13 mg/kg ds 9 17,59 * mg/kg ds 23 34, mg/kg ds 0,11 0,1381 0,05 0,15 18,1 36 mg/kg ds <1,5 1,050 1,5 1,5 95,8 190 mg/kg ds 18 32, ,5 100 mg/kg ds 47 61,84 * mg/kg ds , mg/kg ds <3,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds 9,2 mg/kg ds 38 mg/kg ds 18 mg/kg ds 7,6 mg/kg ds , Zie bijl. mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds <0,0010 0,0013 mg/kg ds 0,0049 0,0092 0,007 0,02 0,51 1 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,66 0,6600 mg/kg ds 0,22 0,2200 mg/kg ds 2,5 2,5 mg/kg ds 0,98 0,9800 mg/kg ds 1,1 1,100 mg/kg ds 0,47 0,4700 mg/kg ds 0,66 0,6600 mg/kg ds 0,6 0,6000 mg/kg ds 0,57 0,5700 mg/kg ds 7,8 7,795 * 0,35 1,5 20,8 40 Nr. Analyticonr Monster MMA01 A06 (040) A07 (050) Eindoordeel: Overschrijding Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

85 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 3 GSSD Oordeel RG AW T I Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Metalen Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Lood (Pb) Zink (Zn) Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) Polychloorbifenylen, PCB PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 PCB (som 7) (factor 0,7) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(ghi)peryleen Indeno(123cd)pyreen PAK VROM (10) (factor 0,7) Legenda 4,2 15,4 Uitgevoerd % (m/m) 82,3 82,30 % (m/m) ds 4,2 4,200 % (m/m) ds 94,7 % (m/m) ds 15,4 15,40 mg/kg ds 28 40, mg/kg ds <0,20 0,1844 0,2 0,6 6,8 13 mg/kg ds 7,1 10, mg/kg ds 6,4 8, mg/kg ds 0,053 0,0616 0,05 0,15 18,1 36 mg/kg ds <1,5 1,050 1,5 1,5 95,8 190 mg/kg ds 13 17, ,5 100 mg/kg ds 74 90,37 * mg/kg ds 71 96, mg/kg ds <3,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds <11 mg/kg ds 8,5 mg/kg ds <6,0 mg/kg ds <35 58, mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds <0,0010 0,0016 mg/kg ds 0,0049 0,0116 0,007 0,02 0,51 1 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,12 0,1200 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,28 0,2800 mg/kg ds 0,12 0,1200 mg/kg ds 0,14 0,1400 mg/kg ds 0,063 0,0630 mg/kg ds 0,12 0,1200 mg/kg ds 0,11 0,1100 mg/kg ds 0,091 0,0910 mg/kg ds 1,1 1,114 0,35 1,5 20,8 40 Nr. Analyticonr Monster MMA02 A04 (050) A08 (1565) A11 (050) A14 (050) Eindoordeel: Voldoet aan Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

86 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 4 GSSD Oordeel RG AW T I Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Metalen Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Lood (Pb) Zink (Zn) Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) Polychloorbifenylen, PCB PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 PCB (som 7) (factor 0,7) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(ghi)peryleen Indeno(123cd)pyreen PAK VROM (10) (factor 0,7) Legenda 1,4 2 Uitgevoerd % (m/m) 86,4 86,40 % (m/m) ds 1,4 1,400 % (m/m) ds 98,7 % (m/m) ds <2,0 1,400 mg/kg ds <20 54, mg/kg ds <0,20 0,2410 0,2 0,6 6,8 13 mg/kg ds <3,0 7, mg/kg ds <5,0 7, mg/kg ds <0,050 0,0502 0,05 0,15 18,1 36 mg/kg ds <1,5 1,050 1,5 1,5 95,8 190 mg/kg ds <4,0 8, ,5 100 mg/kg ds <10 11, mg/kg ds <20 33, mg/kg ds <3,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds <5,0 mg/kg ds <11 mg/kg ds 5,3 mg/kg ds <6,0 mg/kg ds <35 122, mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds 0,0049 0,0245 0,007 0,02 0,51 1 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,35 0,3500 0,35 1,5 20,8 40 Nr. Analyticonr Monster MMA03 A01 (5080) A01 (100150) A03 (80100) A03 (150200) A13 (70100) A13 (150200) A14 (50100) A Eindoordeel: Voldoet aan Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

87 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) Chromatogram olie (GC) De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 5 GSSD Oordeel RG AW T I 5,3 25 Uitgevoerd % (m/m) 76,8 76,80 % (m/m) ds 5,3 5,300 % (m/m) ds 94,4 mg/kg ds <3,0 mg/kg ds 84 mg/kg ds 270 mg/kg ds 230 mg/kg ds 71 mg/kg ds 27 mg/kg ds * Zie bijl. Legenda Nr. Analyticonr Monster MMC01 C01 (050) C03 (050) Eindoordeel: Overschrijding Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

88 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Organo chloorbestrijdingsmiddelen, OCB alfahch betahch gammahch deltahch Hexachloorbenzeen Heptachloor Heptachloorepoxide(cis of A) Heptachloorepoxide(trans of B) Hexachloorbutadieen Aldrin Dieldrin Endrin Isodrin Telodrin alfaendosulfan betaendosulfan Endosulfansulfaat alfachloordaan gammachloordaan o,p'ddt p,p'ddt o,p'dde p,p'dde o,p'ddd p,p'ddd HCH (som) (factor 0,7) Drins (som) (factor 0,7) Heptachloorepoxide (som) (factor 0,7) DDD (som) (factor 0,7) DDE (som) (factor 0,7) DDT (som) (factor 0,7) DDX (som) (factor 0,7) Chloordaan (som) (factor 0,7) OCB (som) LB (factor 0,7) OCB (som) WB (factor 0,7) De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 1 GSSD Oordeel RG AW T I 0,7 25 Uitgevoerd % (m/m) 82,9 82,90 % (m/m) ds <0,7 0,4900 % (m/m) ds 99,5 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0,001 8,5 17 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0,002 0,801 1,6 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0,003 0,602 1,2 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,003 0, mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0, mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0,003 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0,32 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 0,001 0, mg/kg ds <0,0010 0,0007 mg/kg ds <0,0020 0,0070 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds <0,0010 0,0035 mg/kg ds 0,0021 mg/kg ds 0,0021 0,0105 0,003 0,015 2,01 4 mg/kg ds 0,0014 0,0070 0,002 0, mg/kg ds 0,0014 0,0070 0,002 0, mg/kg ds 0,0014 0,0070 0,002 0,1 1,2 2,3 mg/kg ds 0,0014 0,0070 0,006 0,2 0,95 1,7 mg/kg ds 0,0042 mg/kg ds 0,0014 0,0070 0,002 0, mg/kg ds 0,015 0,0735 0,0056 0,4 mg/kg ds 0,016 Legenda Nr. Analyticonr Monster MD011 D01 (1030) Eindoordeel: Voldoet aan Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

89 BoToVa T12 Toetsing Wbb grond Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 2 GSSD Oordeel RG AW T I Bodemtype correctie Organische stof Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Voorbehandeling Cryogeen malen AS3000 Bodemkundige analyses Droge stof Organische stof Gloeirest Korrelgrootte < 2 µm (Lutum) Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, PAK Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(ghi)peryleen Indeno(123cd)pyreen PAK VROM (10) (factor 0,7) Legenda 3,1 14,1 Uitgevoerd % (m/m) 81,1 81,10 % (m/m) ds 3,1 3,100 % (m/m) ds 95,9 % (m/m) ds 14,1 14,10 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds <0,050 0,0350 mg/kg ds 0,35 0,3500 0,35 1,5 20,8 40 Nr. Analyticonr Monster MMB01 B01 (2070) B02 (1565) B03 (1565) Eindoordeel: Voldoet aan Achtergrondwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Achtergrondwaarde * groter dan Achtergrondwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG AW T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Achtergrondwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

90 BoToVa T13 Toetsing Wbb grondwater Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 1 GSSD Oordeel RG S T I Metalen Barium (Ba) Cadmium (Cd) Kobalt (Co) Koper (Cu) Kwik (Hg) Molybdeen (Mo) Nikkel (Ni) Lood (Pb) Zink (Zn) Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen Benzeen Tolueen Ethylbenzeen oxyleen m,pxyleen Xylenen (som) factor 0,7 BTEX (som) Naftaleen Styreen Vluchtige organische halogeenkoolwaterstoffen Dichloormethaan Trichloormethaan Tetrachloormethaan Trichlooretheen Tetrachlooretheen 1,1Dichloorethaan 1,2Dichloorethaan 1,1,1Trichloorethaan 1,1,2Trichloorethaan cis 1,2Dichlooretheen trans 1,2Dichlooretheen CKW (som) Tribroommethaan Vinylchloride 1,1Dichlooretheen 1,2Dichloorethenen (Som) factor 0,7 1,1Dichloorpropaan 1,2Dichloorpropaan 1,3Dichloorpropaan Dichloorpropanen som factor 0.7 Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) Legenda µg/l ** µg/l <0,20 0,1400 0,2 0,4 3,2 6 µg/l <2,0 1, µg/l 4,9 4, µg/l <0,050 0,0350 0,05 0,05 0,175 0,3 µg/l <2,0 1, µg/l <3,0 2, µg/l <2,0 1, µg/l * µg/l <0,20 0,1400 0,2 0,2 15,1 30 µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,10 0,0700 µg/l <0,20 0,1400 µg/l 0,21 0,2100 0,2 0,2 35,1 70 µg/l <0,90 0,6300 µg/l <0,020 0,0140 0,02 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,20 0,1400 0,2 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,10 0,0700 0,1 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l 0,15 0,1500 * 0,1 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,10 0,0700 0,1 0, µg/l <0,10 0,0700 0,1 0, µg/l <0,10 0,0700 µg/l <0,10 0,0700 µg/l <1,6 1,120 µg/l <0,20 0, µg/l <0,10 0,0700 0,2 0,01 2,5 5 µg/l <0,10 0,0700 0,1 0, µg/l 0,14 0,1400 0,2 0, µg/l <0,20 0,1400 µg/l <0,20 0,1400 µg/l <0,20 0,1400 µg/l 0,42 0,4200 0,6 0,8 40,4 80 µg/l <10 µg/l <10 µg/l <10 µg/l <15 µg/l <10 µg/l <10 µg/l < Nr. Analyticonr Monster A0111 Eindoordeel: Overschrijding Streefwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Streefwaarde * groter dan Streefwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG S T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Streefwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

91 BoToVa T13 Toetsing Wbb grondwater Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse Vluchtige Aromatische Koolwaterstoffen Benzeen Tolueen Ethylbenzeen oxyleen m,pxyleen Xylenen (som) factor 0,7 BTEX (som) Naftaleen Minerale olie Minerale olie (C10C12) Minerale olie (C12C16) Minerale olie (C16C21) Minerale olie (C21C30) Minerale olie (C30C35) Minerale olie (C35C40) Minerale olie totaal (C10C40) De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 1 GSSD Oordeel RG S T I µg/l <0,20 0,1400 0,2 0,2 15,1 30 µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,20 0,1400 0, µg/l <0,10 0,0700 µg/l <0,20 0,1400 µg/l 0,21 0,2100 0,2 0,2 35,1 70 µg/l <0,90 0,6300 µg/l <0,020 0,0140 0,02 0, µg/l <10 µg/l <10 µg/l <10 µg/l <15 µg/l <10 µg/l <10 µg/l < Legenda Nr. Analyticonr Monster C0411 C04 (250350) Eindoordeel: Voldoet aan Streefwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Streefwaarde * groter dan Streefwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG S T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Streefwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

92 BoToVa T13 Toetsing Wbb grondwater Projectnummer Projectnaam Datum monstername Certificaatnummer Startdatum Rapportagedatum Analyse Organo chloorbestrijdingsmiddelen, OCB alfahch betahch gammahch deltahch Hexachloorbenzeen Heptachloor Heptachloorepoxide (cis,beta) Heptachlorepoxide (trans,alfa) Hexachloorbutadiëen Aldrin Dieldrin Endrin Isodrin Telodrin alfaendosulfan betaendosulfan alfaendosulfansulfaat alfachloordaan gammachloordaan o,pddt p,pddt o,pdde p,pdde o,pddd p,pddd HCH (som) (factor 0,7) Drins (som) (factor 0,7) Heptachloorepoxide (som) (factor 0,7) DDD (som) (factor 0,7) DDE (som) (factor 0,7) DDT (som) (factor 0,7) DDX (som) (factor 0,7) Chloordaan (som) (factor 0,7) OCB (som) (factor 0,7) De Hoogte 53, Wagenborgen Eenheid 2 GSSD Oordeel RG S T I µg/l <0,010 0,0070 0,01 0,033 µg/l <0,0080 0,0056 0,008 0,008 µg/l <0,0090 0,0063 0,009 0,009 µg/l <0,0080 0,0056 µg/l <0,0050 0,0035 0,005 0, ,25 0,5 µg/l <0,010 0,0070 0,01 0, ,15 0,3 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 0,01 0, µg/l <0,010 0,0070 0,01 0,0001 µg/l <0,010 0,0070 0,01 0,00004 µg/l <0,030 0,0210 µg/l <0,030 0,0210 µg/l <0,010 0,0070 0,01 0,0002 2,5 5 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l <0,010 0,0070 µg/l 0,024 0,0245 0,05 0,05 0,525 1 µg/l 0,021 0,0210 0,03 0,1 µg/l 0,014 0,02 0, ,5 3 µg/l 0,014 µg/l 0,014 µg/l 0,014 µg/l 0,042 0,0420 0,06 0, ,005 0,01 µg/l 0,014 0,0140 0,02 0, ,1 0,2 µg/l 0,18 Legenda Nr. Analyticonr Monster D0111 D01 (195295) Eindoordeel: Voldoet aan Streefwaarde Gebruikte afkortingen kleiner dan of gelijk aan Streefwaarde * groter dan Streefwaarde ** groter dan Tussenwaarde *** groter dan Interventiewaarde GSSD RG S T I Gestandaardiseerd gehalte Vereiste Rapportagegrens Streefwaarde Tussenwaarde Interventiewaarde Deze toetsing is uitgevoerd met behulp van BoToVa. Zie voor info:

93 Bijlage 5 Toetsingskader Circulaire bodemsanering AW = achtergrondwaarde S = streefwaarde I = interventiewaarde t.b.v. sanering(sonderzoek) Stof/niveau voorkomen in: Grond/sediment (mg/kg droge stof) Grondwater (μg/l opgelost, tenzij anders vermeld) AW I S I I. Metalen antimoon (Sb) arseen (As) barium (Ba) cadmium (Cd) chroom (Cr) chroom III chroom VI cobalt (Co) koper (Cu kwik (Hg) kwik (anorganisch) kwik (organisch) lood (Pb) molybdeen (Mo) nikkel (Ni) tin (Sn) vanadium (V) zink (Zn) 4,0 20 0, , ,5 35 6, * , , , II. Anorganische verbindingen chloride cyanidenvrij cyanidencomplex thiocyanaat 3 5,5 6, (Cl/l) III. Aromatische verbindingen benzeen ethylbenzeen tolueen xylenen styreen (vinylbenzeen) fenol cresolen (som) dodecylbenzeen aromatische oplosmiddelen (som) 0,20 0,20 0,20 0,45 0,25 0,25 0,30 0,35 2,5 1, , ,2 6 0,2 0, IV. Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) naftaleen antraceen fenantreen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen benzo(k)fluoranteen indeno(1,2,3cd)pyreen PAK (som 10) 1,5 40 0,01 0,0007 0,003 0,003 0,0001 0,003 0,0005 0,0003 0,0004 0, ,5 0,2 0,05 0,05 0,05 0,05 V. Gechloreerde koolwaterstoffen vinylchloride dichloormethaan 1,1dichloorethaan 1,2dichloorethaan 1,1dichlooretheen 1,2dichlooretheen (cis en trans) dichloorpropanen trichloormethaan (chloroform) 1,1,1trichloorethaan 1,1,2trichloorethaan trichlooretheen (Tri) tetrachloormethaan (Tetra) tetrachlooretheen (Per) monochloorbenzeen dichloorbenzenen trichloorbenzenen tetrachloorbenzenen pentachloorbenzeen hexachloorbenzeen monochloorfenolen(som) dichloorfenolen (som) trichloorfenolen (som) tetrachloorfenolen (som) pentachloorfenol PCB's (som 7) chloornaftaleen (som) monochlooranilinen (som) dioxine (som ITEQ) pentachlooraniline 0,10 0,10 0,20 0,20 0,30 0,30 0,80 0,25 0,25 0,3 0,25 0,30 0,15 0,20 2,0 0,015 0,0090 0,0025 0,0085 0,045 0,20 0,0030 0,015 0,0030 0,020 0,070 0,20 0, ,15 0,1 3,9 15 6,4 0, , ,5 0,7 8, ,2 6,7 2, , ,01 0, ,01 0,01 0,8 6 0,01 0, ,01 0, ,01 0,01 0,003 0,0009 * De norm voor barium geldt alleen voor die situaties waarbij duidelijk sprake is van antropogene bodemverontreiniging. Voor overige situaties is de norm voor barium tijdelijk buiten werking gesteld. 0,3 0,2 0,03 0,01 0,04 0, ,5 1 0, ,

94 Bijlage 5 Toetsingskader Circulaire bodemsanering Stof/niveau voorkomen in: Grond/sediment (mg/kg droge stof) Grondwater (μg/l opgelost, tenzij anders vermeld) AW I S I VI. Bestrijdingsmiddelen chloordaan DDT (som) DDE (som) DDD (som) DDT/DDE/DDD (som) aldrin dieldrin endrin drins (som) endosulfan HCH HCH HCH (lindaan) HCHverbindingen (som) heptachloor heptachloorepoxide (som) hexachloorbutadieen organochloorhoudende bestrijdingsmiddelen(som landbodem) azinfosmethyl organotin verbindingen (som) tributyltin (TBT) MCPA atracine carburyl carbofuran 4chloormethylfenolen (som) nietchloorhoudende bestr.mid. (som) 0,0200 0,20 0,10 0,020 0,015 0, ,0010 0,0020 0,0030 0, ,0020 0,003 0,40 0,0075 0,15 0,065 0,55 0,035 0,15 0,017 0,60 0, ,7 2,3 34 0, ,6 1, ,5 4 0,71 0,45 0,017 0,02 ng/l 0,004 ng/l 0,009 ng/l 0,1 ng/l 0,04 ng/l 0,2 ng/l 33 ng/l 8 ng/l 9 ng/l 0,05 0,005 ng/l 0,005 ng/l 0,0516 ng/l 0,02 29 ng/l 2 ng/l 9 ng/l 0,2 0,01 0, ,3 3 0, VII. Overige verontreinigingen asbest cyclohexanon dimethyl ftalaat diethyl ftalaat diisobutylftalaat dibutyl ftalaat butyl benzylftalaat dihexyl ftalaat di(2ethylhexyl)ftalaat ftalaten (som) minerale olie pyridine tetrahydrofuran tetrahydrothiofeen tribroommethaan ethyleenglycol diethyleenglycol acrylonitril formaldehyde isopropanol (2propanol) methanol butanol (1butanol) butylacetaat ethylacetaat methyltertbutyl ether (MTBE) methylethylketon 2,0 0,045 0,045 0,045 0,070 0,070 0,070 0, ,15 0,45 1,5 0,20 5,0 8,0 2,0 2,5 0,75 3,0 2,0 2,0 2,0 0,20 2, ,8 75 0,5 0,5 50 0,5 0,5 0, Bodemtypecorrectie Anorganische verbindingen a+b* % lut.+c* % org.st. Lb = Lst * a+b* 25+c* 10 Lb is interventiewaarden geldend voor de te beoordelen bodem (mg/kg); Lst is interventiewaarde voor de standaardbodem (mg/kg);% lut. is gemeten percentage lutum in de te beoordelen bodem; % org. st. is gemeten percentage organisch stof in de te beoordelen bodem; A, B en C zijn constantenafhankelijk van de stof; Voor toepassing van de bodemtypecorrectie bij streefwaarden wordt in de bovenstaande formule de interventiewaarde vervangen door streefwaarde.

95 Bijlage 5 Toetsingskader Circulaire bodemsanering STOF a b c arseen barium beryllium cadmium chroom cobalt koper kwik lood nikkel tin vanadium zink , , ,4 5 0,9 0, ,28 0,6 0, ,6 1,2 3 0, , ,6 0, ,5 Organische verbindingen % org.st. Lb = Lst * 10 Lb is interventiewaarden geldend voor de te beoordelen bodem (mg/kg); Lst is interventiewaarde voor de standaardbodem (mg/kg); % org. st. is gemeten percentage organisch stof in de te beoordelen bodem; Voor bodems met gemeten organisch stofgehalten van meer dan 30% respectievelijk minder dan 2%, worden gehalten van respectievelijk 30% en 2% aangehouden. Voor toepassing van de bodemtypecorrectie bij streefwaarden wordt in de bovenstaande formule de interventiewaarde vervangen door streefwaarde. Nader onderzoek De tussenwaarde (T) is het toetsingscriterium ten behoeve van een nader onderzoek. Wordt de tussenwaarde overschreden, dan is een nader onderzoek, op korte termijn, noodzakelijk T =0,5* (S + I) T is de tussenwaarde; S is de streefwaarde en I is de interventiewaarde.

96 Bijlage 6 Geraadpleegde bronnen Informatiebron Geraadpleegd (ja/nee) Toelichting Informatie uit kaartmateriaal etc. Datum kaartmateriaal Opmerkingen Historische topografische kaart ja 1815 tot heden Luchtfoto ja 2014 Informatie uit themakaarten Datum bron/ kaartmateriaal Opmerkingen Bodemkaart Nederland ja Grondwaterkaart Nederland ja TNO Dienst Grondwaterverkenning Bodemloket.nl ja 2016 Informatie van eigenaar / terreingebruiker / opdrachtgever Datum uitgevoerd Contactpersoon Opmerkingen Historisch gebruik locatie ja 11 mei 2016 Dhr. H. Jolink Huidig gebruik locatie Huidig gebruik belendende percelen (vanuit onderzoekslocatie) Toekomstig gebruik locatie Calamiteiten/resultaten voorgaande bodemonderzoeken Verhardingen/kabels en leidingen locatie ja ja ja ja ja Informatie van gemeente Datum uitgevoerd Contactpersoon Opmerkingen Archief Bouw en woningtoezicht ja 13 juni 2016 Dhr. L. Reinders Archief Wet milieubeheer en Hinderwet Archief ondergrondse tanks Archief bodemonderzoeken Gemeenteambtenaar milieuzaken ja ja ja ja Informatie uit terreininspectie Datum uitgevoerd Opmerkingen Historisch gebruik locatie ja 14 juni 2016 Huidig gebruik locatie Huidig gebruik belendende percelen (vanuit onderzoekslocatie) Verhardingen ja ja ja

97 Over Econsultancy.. Econsultancy is een onafhankelijk adviesbureau. Wij bieden realistisch advies en concrete oplossingen voor milieuvraagstukken en willen daarmee een bijdrage leveren aan een duurzaam en verantwoord gebruik van onze leefomgeving. Diensten Wij kunnen u van dienst zijn met een uitgebreid scala aan onderzoeken op het gebied van bodem, waterbodem, water, archeologie, ecologie en milieu. Op vindt u uitgebreide informatie over de verschillende onderzoeken. Werkwijze Inzet en professionele betrokkenheid kenmerkt onze diensten. De verantwoordelijke projectleider is het eenduidige aanspreekpunt voor de klant en draagt zorg voor alle aspecten van het project: kwaliteit, tijd, geld, communicatie en organisatie. De kernwaarden deskundig, vertrouwd, betrokken, flexibel, zorgvuldig en vernieuwend zijn een belangrijke leidraad in ons handelen. Kennis Het deskundig begeleiden van onze opdrachtgevers vraagt om betrokkenheid bij en kennis van de bedoelingen van de opdrachtgever. Het vereist ook gedegen en actuele vakinhoudelijke kennis. Alle beschikbare kennis wordt snel en effectief ingezet. De medewerkers vormen ons belangrijkste kapitaal. Persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling staat centraal want het werk vraagt steeds om nieuwe kennis en nieuwe verantwoordelijkheden. Creativiteit Onze medewerkers zijn in staat om buiten de geijkte kaders een oplossing te zoeken met in achtneming van de geldende wet en regelgeving. Oplossingen die bedoeld zijn om snel en efficiënt het doel van de opdrachtgever te bereiken. Kwaliteit Er wordt continue gestreefd naar het verhogen van de professionaliteit van de dienstverlening. Het leveren van diensten wordt intern op een dusdanige wijze georganiseerd dat het gevraagde resultaat daadwerkelijk op een zo effectief en efficiënt mogelijke wijze wordt voortgebracht. Hierbij staat de klanttevredenheid centraal. Het kwaliteitssysteem van Econsultancy voldoet aan de NENENISO 9001: Tevens is Econsultancy gecertificeerd voor diverse protocollen en beoordelingsrichtlijnen. Opdrachtgevers Econsultancy heeft sinds haar oprichting in 1996 al meer dan tienduizend projecten uitgevoerd. Projecten in opdracht van particulier tot de Rijksoverheid, van het bedrijfsleven tot nonprofit organisaties. De projecten kennen een grote diversiteit en hebben in sommige gevallen uitsluitend een onderzoekend karakter en zijn in andere gevallen meer adviserend. Steeds vaker wordt onderzoek binnen meerdere disciplines door onze opdrachtgevers verlangt. Onze medewerkers zijn in staat dit voor de opdrachtgever te coördineren en zelf (deel)onderzoeken uit te voeren. Ter illustratie van de veelvoud en veelzijdigheid van de projecten in de werkvelden bodem, waterbodem, ecologie, archeologie, water, geluid en milieu kunnen uitgebreide referentielijsten worden verschaft. Vestiging Limburg Vestiging Gelderland Vestiging Brabant Rijksweg Noord 39 Fabriekstraat 19c Rapenstraat KS Swalmen 7005 AP Doetinchem 5831 GJ Boxmeer Tel Tel Tel Swalmen@econsultancy.nl Doetinchem@econsultancy.nl Boxmeer@econsultancy.nl

98

99 95 Bijlage 4 Wateradvies Rho adviseurs voor leefruimte

100 datum dossiercode STANDAARD WATERPARAGRAAF KORTE PROCEDURE U heeft het Waterschap Hunze en Aa's geïnformeerd over het plan Bestemmingsplan Wagenborgen De Hoogte 53 door gebruik te maken van de digitale watertoets ( De beantwoording van de vragen heeft er toe geleid dat de Korte procedure van de watertoets is doorlopen. Dit houdt in dat het waterschap Hunze en Aa's een standaard wateradvies afgeeft in de vorm van deze standaard waterparagraaf. Voor de verdere procedurele afhandeling van de watertoets in het niet noodzakelijk het waterschap te betrekken, als er met de opmerkingen gemaakt in dit document rekening zal worden gehouden tijdens de verdere uitwerking van dit plan. Bij eventuele aanpassingen van het plan die van invloed zijn op de waterhuishouding moet met het waterschap overlegd worden. Mogelijk zijn de aanpassingen reden om voor het aangepaste plan nogmaals de Digitale watertoets uit te voeren. PLAN: Bestemmingsplan Wagenborgen De Hoogte 53 Algemene projectgegevens: Projectomschrijving: Het plan is om de bestaande (voormalige) agrarische bebouwing te slopen en in ruil daarvoor een nieuw woning van circa 140 m2 en een schuur van circa 150 m2 terug te bouwen. Oppervlakte plangebied: 6457 m2 Toename verharding in plangebied: {verhardingtoename} Aanvrager / initiatiefnemer: Naam: J. Posthumus Organisatie: Rho Adviseurs voor de leefruimte Postadres: Druifstreek 72C PC/plaats: 8911 LH Leeuwarden Telefoon: janjacob.posthumus@rho.nl Gemeente Delfzijl Contactpersoon Gemeente Delfzijl Telefoon: gemeente@delfzijl.nl Waterschap Harriet Bosman Beleidsmedewerker Planvorming

101 T (0598) Geachte J. Posthumus, Het klimaat is aan het veranderen. De gevolgen zijn ook in onze omgeving merkbaar. Regenbuien worden extremer. Er valt in een korte periode meer regen, maar ook nattere winters en drogere zomers komen steeds vaker voor. Ook stijgt de zeespiegel, waardoor waterafvoer naar zee minder eenvoudig wordt en dijken moeten worden verhoogd. Op sommige plaatsen in ons beheergebied hebben we te maken met bodemdaling. Ook bij ruimtelijke plannen dient men hiermee rekening te houden. Gevolgen van extreme neerslag gebeurtenissen mogen geen wateroverlast veroorzaken, er moet voldoende water zijn ingeval van lange perioden met droogte en het watersysteem dient voldoende veilig te zijn. Op grond van artikel 12 uit het besluit ruimtelijke ordening moeten ruimtelijke plannen zijn voorzien van een waterparagraaf. Hiervoor moet het proces van de watertoets worden doorlopen. Bij het watertoetsproces gaat het om het hele proces van vroegtijdig meedenken, informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van de waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. Waterschap Hunze en Aa's beoordeeld wat de invloed van het plan op de waterhuishouding is en geeft een wateradvies. Waterparagraaf In het kader van de ontwikkelingen van dit plan dient overleg gevoerd te worden met waterschap Hunze en Aa's. De wijze waarop de aanvrager het waterschap informeert over ruimtelijke plannen en om advies vraagt, hangt sterk af van de aard van het plan. In de waterparagraaf dienen de keuzes in ruimtelijke plannen ten aanzien van de waterhuishoudkundige aspecten gemotiveerd worden beschreven. Het wateradvies van het waterschap moet daarin zijn meegenomen. Bij het opstellen van de waterparagraaf zijn ruimtelijk relevante criteria te onderscheiden in criteria die betrekking hebben op de locatiekeuze en in criteria die betrekking hebben op de inrichting van een ruimtelijk plan. In de waterparagraaf van het bestemmingsplan dienen zowel de huidige als toekomstige relevante thema's worden beschreven. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de thema's die in de waterparagraaf kunnen worden meegenomen: veiligheid, wateroverlast, afvalwater & riolering, grondwater & ontwatering, peilen & drooglegging, waterkwaliteit & volksgezondheid, inrichting watersysteem, natuur & ecologie en bodemdaling. Waterhuishoudkundige consequenties van een plan mogen niet op de omgeving afgewenteld worden. Het waterschap streeft er naar om de ingrepen binnen een peilgebied waterneutraal te houden. Wateraspecten die met een specifiek instrument geregeld kunnen worden, worden in de watertoets wel gesignaleerd maar niet geregeld. In het afgegeven advies wordt wel verwezen naar de regelstellende instrumenten zoals, de Keur van het waterschap, Activiteitenbesluit, Besluit lozen buiten inrichtingen, Besluit bodemkwaliteit, peilbesluit, gemeentelijke verordening, watervergunning. Thema wateroverlast Het waterschap zorgt voor het functioneren van het watersysteem. Het watersysteem moet nu, maar ook op de lange termijn, goed functioneren. Het watersysteem moet zodanig zijn dat de inundatienormen niet worden overschreden bij toekomstige veranderingen zoals klimaatverandering, zeespiegelstijging, bodemdaling en toename van verhard oppervlak. Dit is gebaseerd op het principe van nietafwentelen zowel bestuurlijk, financieel en geografisch, in de tijd op elk schaalniveau. Er zijn landelijke werknormen (Nationaal Bestuursakkoord Water) opgesteld voor wateroverlast. Het gaat hierbij om wateroverlast, die ontstaat door inundatie vanuit oppervlaktewater als gevolg van lokale neerslag. De normen zijn uitgedrukt in de kans dat het peil van het oppervlaktewater het niveau van het maaiveld overschrijdt. Grondgebruikstype Maaiveldcriterium Inundatienorm (1/jaar) grasland 5% 1/10 akkerbouw 1% 1/25 hoogwaardige land en tuinbouw 1% 1/50 glastuinbouwgebied 1% 1/50 bebouwd gebied 0% 1/100 Bovenstaande werknormen zijn gebaseerd op basis van de middenvariant van het klimaatscenario 2050 van het KNMI

102 (klimaatscenario G). In open water in stedelijk gebied kan water geborgen worden. De berging is afhankelijk van het oppervlak open water en de maximale toelaatbare peilstijging. In een situatie T=10 (T= herhalingstijd in jaren) wordt een geoorloofde peilstijging van 0,40 meter gehanteerd en ingeval van een T=100 (inclusief13% klimaatverandering) is dat afhankelijk van de laagst gelegen gronden in het stedelijk gebied, 0% van het bebouwd gebied mag inunderen. Hierbij moet opgemerkt worden dat in stedelijk gebied ook groen en gras voorkomt waarop een lagere norm (nm. de norm van het grondgebruikstype grasland) van toepassing is dan het bebouwd gebied. Bepaalde gebieden kunnen zelfs aangewezen worden voor de tijdelijke opvang van water. Bij stedelijke uitbreidingen of herstructureringen mag een toename van het verhard oppervlak niet resulteren in een extra belasting van het watersysteem, er moet waterneutraal gebouwd worden. Dit houdt in dat de initiatiefnemer voldoende maatregelen neemt om de versnelde waterafvoer, te compenseren. De initiatiefnemers van de uitbreiding van het verhard oppervlak moeten er voor zorgen dat ze voldoende compenserende maatregelen nemen. Voor de berekening van de vereiste waterberging, om de toename van het verhard oppervlak te compenseren, wordt gebruik gemaakt van de regenduurlijnmethode. Met deze methode kan op basis van het oppervlak open water, de maximale peilstijging, de afvoernorm bij maatgevende afvoer, maatgevende buien en het maatgevende klimaatscenario op eenvoudige wijze inzichtelijk gemaakt worden hoeveel extra waterberging vereist is. Voor stedelijke gebieden betekent dit concreet dat een regenbui van 89 mm in 24 uur opgevangen moet kunnen worden zonder dat de inundatienorm en de toegestane gebiedsafvoer wordt overschreden. Als vuistregel hanteert het waterschap dat per m2 toename verhard oppervlak 80 liter extra waterberging gerealiseerd moet worden in het plangebied. In het definitieve wateradvies van het waterschap wordt een maatwerkberekening opgenomen voor de benodigde extra berging. Thema afvalwater & riolering De vergunningencheck van het Omgevingsloket geeft u nadere informatie over de vergunningplicht of meldingsplicht op grond van de Waterwet. Voor het toepassen van grond en baggerspecie in het oppervlaktewaterlichaam geldt een meldingsplicht op grond van het besluit Bodemkwaliteit. Meer informatie hierover kunt u vinden op de site van Meldpunt Bodemkwaliteit. Informatie over het Activiteitenbesluit kunt u vinden op de Activiteitenbesluit internet module. Samenwerking in de waterketen leidt tot een grotere doelmatigheid en verdergaande kwaliteitsverbetering van het oppervlaktewater. In een groot deel van het bestaand stedelijk gebied wordt het hemelwater en het afvalwater verzameld in een gemengd rioolstelsel. Via het gemengde stelsel wordt dit afvalwater getransporteerd naar de RWZI, waar het na zuivering geloosd wordt op het oppervlaktewater. Door het hemelwater gescheiden te houden van het afvalwater wordt het hemelwater niet vervuild en kan dit schone water behouden blijven voor het watersysteem. Ook is een vermindering van het volume afvalwater gunstig voor de capaciteit van de bestaande riolering, transportvoorzieningen en de RWZI. Het vrijkomende hemelwater na afkoppeling mag niet resulteren in een versnelde afvoer en het hemelwater mag in principe niet door diffuse bronnen zijn verontreinigd voordat het in het oppervlaktewatersysteem terecht komt. Verontreiniging voorkomen De invloed van diffuse bronnen op hemelwater moet zoveel mogelijk worden beperkt door het hanteren van de beleidsuitgangspunten in het landelijk emissiebeleid. Dit gaat volgens de trits voorkomen, scheiden en zuiveren. Door het gebruik van preventieve/ brongerichte maatregelen komt hemelwater met zo weinig mogelijk vervuilende stoffen of uitlogende materialen in aanraking en blijft het zo schoon mogelijk. Het uitgangspunt bij de invulling van deze zorgplicht is het gebruik van de beste beschikbare technieken. Alternatieve maatregelen zijn ook acceptabel, mits deze maatregelen aantoonbaar hetzelfde effect opleveren. Op grond van de huidige wet en regelgeving is het niet de bedoeling om de zorgplicht volledig af te kaderen. De lozer mag zelf invulling geven aan de zorgplicht. Mogelijke preventieve/brongerichte maatregelen zijn: Bij nieuwbouw en renovatie zo weinig mogelijk uitlogende materialen zoals zink, koper en lood gebruiken. Alternatieven gebruiken heeft de voorkeur. De nationale pakketten duurzaam bouwen geven handvaten voor alternatieven; Hondenuitlaatplaatsen aanleggen of mogelijkheid bieden of de verplichting in de apv opnemen om hondenpoep op te ruimen;

103 Afvalinzamelpunten plaatsen in woonbuurten, langs toegankelijke wegen voor burgers en op publieksintensieve locaties als pleinen en markten om zwerfvuil te voorkomen; Autowasplaatsen aanleggen of autowassen op straat verbieden in de apv om menging van autowaswater met hemelwater te voorkomen; De openbare ruimte zodanig inrichten dat onkruidgroei zo weinig mogelijk kans krijgt. Hiermee kan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen op verhardingen worden voorkomen of beperkt. Het rapport "Handboek Bestrijdingsmiddelen in stedelijk gebied" gaat hierop in. Als de middelen toch gebruikt worden, dan moet de gebruiker maatregelen treffen om contact met hemelwater zoveel mogelijk te voorkomen. Deze maatregelen zijn opgenomen in de methode voor Duurzaam Onkruidbeheer (DOBmethode); Goten langs wegen vegen om onkruidgroei te voorkomen. Op opslagplaatsen, tankputten en andere terreinen van bedrijven zo weinig mogelijk knoeien met stoffen; Bij op en overslag bulkpartijen bevochtigen om verwaaiing te voorkomen of beperken; Luchtemissies van bedrijven verminderen of voorkomen om atmosferische depositie te beperken of te voorkomen; Gladheidbestrijding effectief toepassen of beperken zolang de veiligheid dit toelaat. Gebruik middelen, die zo milieuvriendelijk mogelijk zijn. Lozing van hemelwater op het oppervlaktewaterlichaam mag niet leiden tot een verslechtering van de kwaliteit van dat oppervlaktewaterlichaam. Daarnaast moet de lozing van hemelwater passen binnen de te bereiken waterkwaliteitsdoelstellingen voor het oppervlaktewaterlichaam of de functies van het gebied. Lozen op een oppervlaktewaterlichaam zonder één van de hierna aangegeven specifieke functies heeft de voorkeur boven lozen op een kwetsbaar oppervlaktewaterlichaam. Kwetsbaar water Op een aantal kwetsbare oppervlaktewaterlichamen staat waterschap Hunze en Aa's geen afvalwaterlozingen toe: Oppervlaktewaterlichamen met de functie zwemwater; Oppervlaktewaterlichamen met de functie drinkwater; Oppervlaktewaterlichamen met de functie natuur(waarde); Oppervlaktewaterlichamen met de functie viswater; Oppervlaktewaterlichamen in een ecologisch gevoelig gebied; Kleine oppervlaktewaterlichamen met een geringe doorstroming. Landelijk beleid Voor de beoordeling van hemelwater, dat in contact is geweest met verontreinigde oppervlakken/activiteiten of schadelijke/verontreinigende stoffen, geeft de huidige Europese en landelijke wet en regelgeving, het emissiebeleid en het vergunningen en handhavingsbeleid van waterschap Hunze en Aa's het kader aan. Hemelwater lozen op het vuilwaterriool is de minst gewenste en minst duurzame manier om het hemelwater af te voeren. Hemelwater mag alleen op het vuilwaterriool worden geloosd als de lozer het hemelwater niet kan hergebruiken of kan afvoeren via de bodem, het openbaar regenwaterstelsel, een oppervlaktewaterlichaam zonder een specifieke functie of een kwetsbaar oppervlaktewaterlichaam. Lozingen op de riolering vallen onder de bevoegdheid van de gemeente. Alle agrarische bedrijven vallen onder het Activiteitenbesluit. Voor akkerbouwbedrijven gelden aanvullende voorschriften voor de toepassing van bestrijdingsmiddelen en kunstmest. In het Activiteitenbesluit is een lozingsverbod opgenomen van verontreinigd hemelwater dat rechtstreeks afstroomt van het verharde erf naar het oppervlaktewater (=erfafspoelwater). Bij de inrichting van het plan moet rekeningen worden gehouden met de voorschriften uit het Activiteitenbesluit. Voor het Activiteitenbesluit geldt een meldingsplicht bij het waterschap. Thema grondwater & ontwatering Taken en verantwoordelijkheid Ten aanzien van grondwater zijn de taken en verantwoordelijkheden verdeeld tussen burger, gemeente en waterschap. Perceeleigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor het treffen van maatregelen tegen grondwateroverlast op hun eigen perceel, voor zover deze problemen niet aantoonbaar worden veroorzaakt door onrechtmatig handelen of nalaten van de buur (overheid of particulier). Gemeente hebben een zorgplicht in het openbaar gebied en moeten maatregelen treffen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Dit voor zover gemeentelijke maatregelen doelmatig zijn en het niet de verantwoordelijkheid van de provincie of het waterschap is om maatregelen te nemen. Maatregelen die een gemeente kan nemen zijn het aanleggen van drainage, ontwateringssloten of hemelwaterriolering (grondwater mag niet geloosd worden op vuilwaterriolering). Het waterschap is beheerder van het freatisch (ondiep) grondwater. Het beheer bestaat vooral uit toetsing, advies en vergunningverlening voor kleine onttrekkingen.

104 Grondwater ordenend Het functioneren van het grondwatersysteem moet als ordenend element meegenomen worden in de locatiekeuze en de inrichting van plannen. Bij de aanleg van nieuwe gebieden is het uitgangspunt dat wijzigingen in de grondwaterstanden niet mogen resulteren in nadelige gevolgen voor andere gebieden. Dat kan tot gevolg hebben dat het oppervlaktewaterpeil niet gewijzigd kan worden of dat er daarvoor of daardoor aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn om grondwateroverlast in het plangebied te voorkomen. Wateroverlast Een te hoge grondwaterstand kan grondwateroverlast veroorzaken, bijvoorbeeld in de vorm van water in de kruipruimte. Te lage grondwaterstanden daarentegen resulteren in verdroging. Het verlagen van grondwaterstanden in bestaande bebouwde gebieden kan problemen geven wanneer er sprake is van houten funderingen en funderingen op klei. Zijn die aanwezig dan mogen de gemiddeld laagste grondwaterstanden (GLG) niet verder worden overschreden (niet nog lager worden). Ook de aanwezigheid van oude bomen verdient aandacht. Volwassen bomen kunnen afsterven als de ontwateringsdiepte snel en drastisch worden veranderd en verder verlaagd worden dan 1 m minus maaiveld. Oude bomen kunnen hun wortelstelsel niet meer aanpassen aan grote veranderingen in het grondwater. Tevens kunnen natuurgebieden in en rond het plangebied negatief beïnvloed worden wanneer het hydrologisch systeem veranderd. Het is dan ook belangrijk bij elk inrichtingsplan samen met het waterschap vanuit het bestaande watersysteem vast te stellen wat de huidige en gewenste grondwaterstanden zijn en of er sprake is van een nadelige beïnvloeding van de omgeving. Normen Bij een gewenste grondwatersituatie is er geen sprake van overlast en zijn de volgende ontwateringseisen richtinggevend. Voor verschillende typen grondgebruik gelden bij een halve maatgevende afvoer (een afvoer die 10 à 15 keer per jaar wordt overschreden) de volgende ontwateringsadviezen. Advies ontwateringsdiepte grondgebruik: Woningen met kruipruimte: 0,7 m onder onderkant vloer; Woning zonder kruipruimte: 0,3 m onder onderkant vloer; Drijvende woningen: geen ontwateringseis; Woningen op (houten) palen: Er mag geen verdroging optreden, grondwaterstand mag niet verlagen en de paalkoppen moeten onder de gemiddeld laagste grondwaterstanden blijven; Gangbare wegen (met grof zand cunet) primair: 1,0 m onder as van de weg; Gangbare wegen (met grof zand cunet) secondair: 0,7 m onder as van de weg; Gangbare wegen (met grof zand cunet) weg op polystyreenhardschuim: circa 0,3 m onder as van de weg; Gangbare tuin/plantsoen: 0,5 m onder maaiveld; Industrieterreinen: 0,7 m onder maaiveld. Om de geadviseerde ontwateringsdiepte te realiseren moet het oppervlaktewaterpeil en het technisch ontwerp hier op afgestemd worden. Technische aspecten die van invloed zijn op de grondwaterstand zijn bodemtype, waterpeil, afstanden van waterlopen en drains en draindiepten. Als de gewenste grondwaterstanden niet te realiseren zijn met sturing in peilen, waterlopen en drainage of omdat aanpassing van de grondwaterstanden niet gewenst is door de negatieve beïnvloeding van de omgeving, bieden maatregelen als ophoging van het maaiveld, kruipruimteloos bouwen of een aangepaste inrichtingsvorm of een aangepaste functie wellicht een oplossing. Door creatief te zoeken naar van nature geschikte locaties dan wel aangepaste inrichtingsvormen (partieel ophogen van wegen en woningen, of minder gangbare vormen van woningen, wegen en tuinen) moet gestreefd worden naar een inrichting tegen de laagste maatschappelijke kosten. Geraakte kaarten in plangebied voor thema grondwater & ontwatering: Infiltratie In het plangebied wordt de grondwaterstand lokaal beïnvloed door een neerwaartse grondwaterstroming (> 0.75 mm). Deze gebieden zijn meestal voldoende diep ontwatert en bieden mogelijkheden om hemelwater in de bodem te infiltreren, mits er geen sprake is van ondiepe slecht doorlatende lagen. Thema oppervlaktewaterpeilen & drooglegging Het uitgangspunt voor het operationele peilbeheer is het streven naar de gewenste grondwaterstand voor de verschillende

105 functies en belangen. Het waterschap stelt voor het gehele beheersgebied peilbesluiten op waarin de te hanteren oppervlaktewater peilen worden vastgelegd. Een wijziging van een functie kan een reden zijn het peil te wijzigen, uitgangspunt hierbij is dat de peilwijziging niet mag resulteren in nadelige gevolgen voor andere gebieden als gevolg van de door de peilwijziging opgetreden wijziging in de grondwaterstand. Het wijzigen van een peil moet vastgelegd worden in een peilbesluit. Het gewenste peil kan bepaald worden op basis van de drooglegging en of op basis van het gewenste grondwaterregime (GGOR). Drooglegging is de maat waarop het maaiveld, het straatniveau of het bouwpeil boven het vastgestelde oppervlaktewaterpeil of het streefpeil ligt. Voor bebouwd gebied hanteert het waterschap voor het straatpeil een droogleggingsnorm van 1 meter en voor het bouwpeil (= vloerpeil van de begane grond) een norm van 1,30 meter. Deze droogleggingsnormen gelden bij het zomerstreefpeil. Om water te kunnen bergen in extremere situaties is een stijging van het waterpeil toelaatbaar. Conform de landelijke werknormen mag in een situatie die 1/100 per jaar (inclusief 13% klimaatverandering) voorkomt in bebouwd gebied 0% inunderen, de toelaatbare peilstijging is in dergelijke situaties afhankelijk van de maaiveldhoogte. Hierbij dient opgemerkt te worden dat in stedelijk gebied ook groen en gras voorkomt waarop een lagere inundatienorm van toepassing is dan het bebouwd gebied. Thema inrichting watersysteem Het eigendom, beheer en onderhoud van alle oppervlaktewater en de bijbehorende infrastructuur ligt bij waterschap, gemeente of derden. Het waterschap Hunze en Aa's streeft ernaar om het hoofdsysteem welke een belangrijke functie vervult in de aanen afvoer van water in eigendom, beheer en onderhoud te hebben. Naast het stelsel van hoofdwatergangen zijn er ook sloten aangewezen als schouwsloot. Schouwsloten vervullen een belangrijke functie in de detailwaterbeheersing en zijn meestal in eigendom bij gemeente en/of derden. Schouwsloten vallen onder de schouwverordening van het waterschap en moeten jaarlijks in november worden geschoond. Met het dempen van sloten/watergangen neemt de potentiële bergingsruimte van oppervlaktewater af. Het dempen van sloten veroorzaakt hogere grondwaterstanden. In dit kader is een beleidsregel vastgesteld die het dempen van hoofdwatergangen, schouwsloten en overige sloten verbiedt. Het is onder andere verboden het profiel van hoofdwatergangen en schouwsloten te veranderen. Het dempen van sloten is alleen mogelijk onder de voorwaarden die zijn opgenomen in de beleidsregel Dempingen. De vergunningencheck van het Omgevingsloket geeft u nadere informatie over de vergunningenplicht of meldingsplicht op grond van de Waterwet. Schouwsloot Binnen het plangebied {naam_plan (norm)} zijn schouwsloten gelegen. Schouwsloten zijn sloten die niet in eigendom zijn van het waterschap maar wel een belangrijke functie vervullen voor de ontwatering. Om deze ontwateringsfunctie goed te laten vervullen is het van belang dat een schouwsloot schoon is. De eigenaren van de schouwsloot zijn verplicht de schouwsloot jaarlijks schoon te maken, het waterschap ziet hier op toe. Schouwsloten mogen niet zonder toestemming van het waterschap gedempt worden, ook het profiel van een schouwsloot mag niet zonder toestemming gewijzigd worden. In de beleidsregel dempingen is aangegeven onder welke voorwaarden demping mogelijk is. Thema inrichting natuur en ecologie Bij de inrichting van het watersysteem dient er aandacht te zijn voor waterkwaliteit en ecologie. Van groot belang is het voorkomen van stilstaand water. In wateren met onvoldoende doorstroom mogelijkheden kunnen waterkwaliteitsproblemen ontstaan als vissterfte, blauwalg en de opeenhoping van drijfvuil. Bij het ontwerp dient rekening gehouden te worden met doorspoelmogelijkheden en moeten stilstaand water in watergangen voorkomen worden. Tevens is een goede waterkwaliteit sterk afhankelijk van de mogelijkheid of water en oeverplanten zich in voldoende mate kunnen vestigen en ontwikkelen. Ruimte voor natuurvriendelijke oevers met geleidelijke overgangen van nat naar droog is van groot belang voor het ecologisch functioneren van het watersysteem en het bieden van voldoende migratiemogelijken en leefen fourageergebied voor planten en dieren. Naast de inrichting is ook het beheer en onderhoud van invloed op het te behalen resultaat voor de natuur. Tijdens de voorbereiding van plannen moet ook nagedacht moeten worden over het uit te voeren toekomstig onderhoud en de daarbij

106 behorende voorzieningen. BETROKKENHEID waterschap Hunze en Aa's Deze uitgangspuntennotitie is afgestemd op uw geselecteerd plangebied. Voor alle water gerelateerde onderwerpen die van toepassing zijn, zijn adviezen opgenomen in dit document. Voor de verdere procedurele afhandeling van de watertoets is het van belang om het waterschap te blijven betrekken en rekening te houden met de in dit document aangegeven adviezen. In de waterparagraaf van het plan moet aangegeven worden op welke wijze omgegaan wordt met de gegeven adviezen. Natuurlijk kunt u het waterschap altijd raadplegen voor overleg en nadere uitleg. De uitgewerkte waterparagraaf moet voorgelegd worden aan de beleidsmedewerker planvorming. De WaterToets 2014

107 103 Bijlage 5 Ecologisch onderzoek Rho adviseurs voor leefruimte

108 Eindrapport ACTUALISERENDE UICK SCAN BESCHERMDE PLANTEN EN DIERSOORTEN HERSTRUCTURERING HOOGTE 53 TE WAGENBORGEN

109 Eindrapport ACTUALISERENDE UICK SCAN BESCHERMDE PLANTEN EN DIERSOORTEN HERSTRUCTURERING HOOGTE 53 TE WAGENBORGEN rapportnr juli 2017 In opdracht van: Rho adviseurs voor leefruimte Postbus AD ROTTERDAM Adviesbureau Mertens B.V. Bureau voor natuur, ruimtelijke ordening en ecotoxicologie Bezoekadres: Dr. Willem Dreeslaan 1 te Bennekom Postadres: Postbus 367, 6700 AJ te Wageningen T: M: E: info@adviesbureaumertens.nl I:

110 Adviesbureau Mertens BV, Wageningen, Deze rapportage mag zonder schriftelijke toestemming vrij worden vermenigvuldigd. De verzamelde data zijn alleen te gebruiken voor het hier geschetste onderzoek en mogen niet voor andere doeleinden worden gebruikt.

111 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli 2017 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING INLEIDING HET PLANGEBIED EN DE PLANNEN DOELSTELLING VAN HET ONDERZOEK OPBOUW RAPPORT BESCHERMDE PLANTEN EN DIERSOORTEN WET NATUURBESCHERMING RODE LIJST METHODE RESULTAAT INVENTARISATIE EN BEOORDELING BESTAANDE GEGEVENS FLORA VLEERMUIZEN OVERIGE ZOOGDIEREN BROEDVOGELS AMFIBIEËN VISSEN REPTIELEN OVERIGE SAMENVATTENDE CONCLUSIE GERAADPLEEGDE LITERATUUR BIJLAGEN HERSTRUCTURERINGSGEBIED BEGRIPPEN Adviesbureau Mertens 1 Wageningen

112 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli INLEIDING 1.1 Inleiding Er is het voornemen voor de sloop van schuren en een woning aan de Hoogte 53 te Wagenborgen om ter plaatste een nieuwe woning met schuur te realiseren. Het voorkomen van beschermde planten en diersoorten vormt een te onderzoeken aspect omdat met de plannen effecten kunnen gaan ontstaan op soorten die beschermd zijn via de Wet Natuurbescherming. Op grond hiervan in maart 2017 een verkennend onderzoek uitgevoerd (Adviesbureau Mertens, 2017). Sinds dit onderzoek is het gehele gebied schoongemaakt en ontruimd. Op grond hiervan is aan Adviesbureau Mertens B.V. uit Wageningen gevraagd om een actualiserend verkennend veldonderzoek uit te voeren naar het voorkomen van wettelijk beschermde soorten en om bij het eventueel voorkomen hiervan, aan te geven hoe hiermee dient te worden omgegaan. In dit rapport worden de resultaten van deze verkenning gepresenteerd. 1.2 Het plangebied en de plannen De Hoogte 53 te Wagenborgen bestaat uit een woning met schuur (zie figuur 1 voor de globale ligging en bijlage 1 voor de exacte ligging en begrenzing). Het plan is om alle opstallen te slopen om ter plaatse een nieuwe woning met schuur te realiseren. In figuur 2 wordt een beeld gegeven van het plangebied op dinsdag 14 maart 2017 en in figuur 3 wordt de plansituatie weergegeven. Rond juni 2017 was de schuur volledig ontruimd en ontdaan door de voorgaande bewoner(s) / eigenaren waardoor alle (potentiele) nestlocaties van beschermde diersoorten waren verdwenen. N Figuur 1. Globale ligging van het herstructureringsgebied aan de Hoogte 53 te Wagenborgen. Adviesbureau Mertens 2 Wageningen

113 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli 2017 Figuur 2. Fotoimpressie van Hoogte 53 te Wagenborgen. Adviesbureau Mertens 3 Wageningen

114 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli 2017 Vervolg figuur 2. Fotoimpressie van Hoogte 53 te Wagenborgen. Adviesbureau Mertens 4 Wageningen

115 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli 2017 Vervolg figuur 2. Fotoimpressie van Hoogte 53 te Wagenborgen. Adviesbureau Mertens 5 Wageningen

116 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli 2017 Figuur 3. Plansituatie Hoogte 53 te Wagenborgen. 1.3 Doelstelling van het onderzoek De doelstelling van het onderzoek is tweeledig. Enerzijds wordt inzichtelijk gemaakt welke wettelijk beschermde natuurwaarden in het kader van de soortbescherming van planten en diersoorten te verwachten zijn. Anderzijds worden de consequenties van deze aanwezigheid voor de planontwikkeling weergegeven. Gelet op de opdracht genoemd in de inleiding en de doelstelling, is het van belang dat de volgende vragen worden beantwoord: 1. Welke wettelijk beschermde planten en diersoorten komen mogelijk voor ter plaatse van en in de directe omgeving van het herstructureringsgebied? 2. Welke verwachte wettelijk beschermde planten en diersoorten ondervinden nadelen van de plansituatie? 3. Hoe dient te worden omgegaan met eventuele negatieve effecten van de plansituatie op wettelijk beschermde planten en diersoorten? 1.4 Opbouw rapport Na een korte uitleg over de soortbescherming van de Wet Natuurbescherming (hoofdstuk 2) komen achtereenvolgens aan de orde: De onderzoeksmethode (hoofdstuk 3). Een beschrijving van de aanwezigheid van beschermde soorten (hoofdstuk 4). Een beoordeling van de effecten op beschermde soorten (hoofdstuk 5). In bijlage 2 wordt een overzicht gegeven van de gebruikte definities en afkortingen. Adviesbureau Mertens 6 Wageningen

117 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli BESCHERMDE PLANTEN EN DIERSOORTEN 2.1 Wet Natuurbescherming Per 1 januari 2017 is de Wet Natuurbescherming van kracht geworden. Deze wet integreert de Flora en faunawet, Boswet en Natuurbeschermingswet 1998 tot één wet. Deze wet implementeert tevens de Vogelen Habitatrichtlijn en andere verdragen in het nationaal natuurbeschermingsrecht. Het bevoegd gezag is Gedeputeerde Staten van de Provincie(s) waar een project wordt gerealiseerd. Gedeputeerde Staten kunnen deze bevoegdheid ook overdragen conform lid 7 van deze wet. De nieuwe Wet natuurbescherming sluit aan bij de internationale kaders zoals de Vogel en Habitatrichtlijn. De soortbescherming richt zich dan ook primair op de bescherming van plant en diersoorten die genoemd zijn in deze richtlijnen. Daarnaast is een deel van de soorten van de Rode Lijst (zie paragraaf 2.3) beschermd via de Nieuwe Wet natuurbescherming. Tevens geldt voor alle soorten de algemene zorgplicht, zoals deze ook al gold onder de Flora en faunawet. Indien een plan resulteert in negatieve beïnvloeding van een soort of soorten kan ontheffing worden verleend conform artikel 3.3 van de Wet Natuurbescherming voor soorten van artikel 3.1 en 3.2 (Vogelrichtlijnsoorten). Ontheffing kan worden verleend conform artikel 3.8 van de Wet Natuurbescherming voor soorten van artikel 3.4 en 3.6 (Habitatrichtlijnsoorten). De criteria voor ontheffingsverlening voor deze soorten zijn identiek aan die van de Flora en faunawet omdat de ontheffingsgronden van de Vogel en Habitatrichtlijn gelijk zijn gebleven. Het nationaal recht staat het niet toe om hiervan af te wijken. Provincies kunnen voor de nationaal beschermde soorten een algemene vrijstelling verlenen. In de provincie Groningen wordt voor een aantal soorten vrijstelling verleend in het kader van de ruimtelijke inrichting of ontwikkeling van gebieden. Het betreft aardmuis, bastaardkikker, bosmuis, bruine kikker, bunzing, dwergmuis, dwergspitsmuis, egel, gewone bosspitsmuis, gewone pad, haas, hermelijn, huisspitsmuis, kleine watersalamander, konijn, meerkikker, ree, rosse woelmuis, veldmuis, vos, wezel en woelrat. 2.2 Rode lijst De Rode lijst met bedreigde soorten is eind 2004 gepubliceerd in de Staatscourant en voor een deel in 2009 herzien. Aan de op deze lijst genoemde soorten komt bescherming toe voor zover zij vallen onder het beschermingsregime van de Flora en faunawet. Tussen de Wet Natuurbescherming en de Rode lijsten bestaat geen formele relatie. Alleen op basis van gunstige staat van instandhouding kunnen bij beschermde Rode lijstsoorten "zwaardere" randvoorwaarden gelden ten aanzien van mitigerende en compenserende maatregelen dan voor algemene soorten. Zo zal het bij zeer algemeen voorkomende soorten die gering afnemen in aantal (Rode lijstsoort met het criterium gevoelig) relatief eenvoudig zijn om aan te tonen dat de "gunstige staat van instandhouding" niet in het geding komt. Voor soorten met een beperkt verspreidingsbeeld en die afnemen in aantal (soorten van de Rode lijst met het criterium bedreigd of ernstig bedreigd) is een uitgebreide effectenstudie wenselijk. Voor deze soorten geldt namelijk de zorgplicht. Deze zorgplicht houdt in dat iedereen voldoende zorg in acht moet nemen voor alle in het wild levende dieren, inclusief hun leefomgeving en voor alle planten en hun groeiplaats. Dit artikel is derhalve ook gericht op het voorkomen van doden en verwonden van algemene soorten. Op deze manier wordt nader invulling gegeven aan de bescherming van soorten die in aantal en/of verspreiding afnemen. Adviesbureau Mertens 7 Wageningen

118 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli METHODE Op vrijdag 30 juni 2017 is een bezoek gebracht aan het herstructureringsgebied en de directe omgeving. Tevens zijn door de huidige bewoners van de Hoogte 53 te Wagenborgen de schuren regelmatig gecontroleerd op sporen van dieren. Gedurende deze bezoeken is dit gebied en de directe omgeving beoordeeld op het mogelijk voorkomen van beschermde planten en diersoorten. Dit vond plaats aan de hand van aanwezige ecotopen en sporen. Er is beperkt gebruik gemaakt van bestaande verspreidingsgegevens om het (potentieel) voorkomen van beschermde soorten te bepalen omdat deze via o.a. Waarneming.nl worden beheerd voor een veel groter gebied. Overige waarnemingen worden tevens bewaard voor een groot gebied, namelijk op kilometerniveau zoals weergegeven op en op een nog groter schaalniveau in verspreidingsatlassen. Adviesbureau Mertens 8 Wageningen

119 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli RESULTAAT INVENTARISATIE EN BEOORDELING 4.1 Bestaande gegevens In maart 2017 is het onderhavig plangebied onderzocht. Gedurende dit onderzoek is vastgesteld dat de schuur (mogelijk) leefgebied is voor vleermuizen, de steenmarter en de kerkuil. De situatie is sinds maart 2017 compleet veranderd doordat de schuren zijn ontruimd, nestkasten zijn verwijderd en het dak plaatselijk is ingestort. 4.2 Flora Het herstructureringsgebied is voor een groot deel verhard (bestrating en bebouwing). Voor het andere deel bestaat het uit tuinen en cultuurgroen. Het voorkomen van beschermde planten wordt derhalve uitgesloten. Gedurende het verkennend veldonderzoek op dinsdag 14 maart 2017 zijn geen beschermde plantensoorten of resten van beschermde plantensoorten vastgesteld. Op grond hiervan wordt het voorkomen van beschermde plantensoorten uitgesloten. 4.3 Vleermuizen Getoetst is op de verschillende functies die het plangebied kan hebben voor vleermuizen. Dit betreft plaatsen waar vleermuizen kunnen verblijven (verblijfplaatsen zoals kolonie, paar en winterverblijfplaatsen), vaste routen tussen verblijfplaatsen in de zomer en winter; respectievelijk vlieg en migratierouten en plaatsen en gebieden waar vleermuizen foerageren. De aanwezigheid van verblijfplaatsen in de te slopen opstallen zoals kolonie, paar en overwinteringsplaatsen van vleermuizen kan worden uitgesloten. In de te slopen opstallen zijn geheel geen geschikte openingen meer aangetroffen waarin vleermuizen kunnen verblijven. Sinds maart 2017 zijn ook geen sporen van vleermuizen meer vastgesteld. In en rond het gebied ontbreekt het aan bomen met gaten. De te slopen opstallen zijn een onderdeel in een lijnvormig landschapselement waarop vleermuizen zich kunnen oriënteren. De opstallen sluiten echter niet aan op andere landschapselementen in de omgeving van het plangebied. De opstallen worden vervangen waardoor vleermuizen zich kunnen blijven oriënteren. Effecten op vliegroutes worden derhalve uitgesloten. De aanwezigheid van migratieroutes wordt uitgesloten omdat grootschalige landschapselementen zoals dijken en rivieren niet voorkomen in het plangebied of aansluiten op het plangebied. Met de realisatie van de plannen zal het gebied niet van vorm veranderen, gelet op de foerageermogelijkheden van vleermuizen. Mogelijk foerageert er sporadisch gewone dwergvleermuis als gevolg van de aanwezige ecotopen. Het plangebied is nu niet van waarde als essentieel foerageergebied en in de toekomst zal deze functie niet verminderen doordat er geen essentiële zaken veranderen. Effecten op de foerageermogelijkheden van vleermuizen worden derhalve uitgesloten. Adviesbureau Mertens 9 Wageningen

120 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli Overige zoogdieren Sinds het onderzoek uit maart 2017 zijn geen sporen meer vastgesteld van steenmarters. Gelet op de aanwezige ecotopen van het plangebied en de geografische ligging (zie Broekhuizen e.a., 2016) wordt de aanwezigheid van overige beschermde overige zoogdieren uitgesloten. 4.5 Broedvogels Gedurende het verkennend actualiserend veldonderzoek zijn geen geschikte (potentiële) nestlocaties aangetroffen die eventueel van waarde zouden kunnen zijn voor vogels met vaste rust en verblijfplaatsen zoals kerkuil, huismus en gierzwaluw. Voor huismus ontbreken potentiele nestplaatsen zoals een geschikt dak met dakpannen. Voor gierzwaluw ontbreken eveneens geschikte openingen. De nestkast van de kerkuil is verwijderd waardoor er geen nestlocaties meer zijn. Op grond hiervan wordt het de aanwezigheid van broedvogels met vaste rust en verblijfplaatsen uitgesloten. In de tuin kunnen algemene broedvogels broeden zoals roodborst, merel en winterkoning. In verband met het de aanwezigheid van algemene broedvogels is het noodzakelijk om groen te rooien buiten het broedseizoen of op een manier te werken dat de vogels niet tot broeden komen (vogelverschrikkers gebruiken). Op deze manier kan worden voorkomen dat verbodsbepalingen van de Wet natuurbescherming worden overtreden. 4.6 Amfibieën Gelet op de aanwezige ecotopen van het plangebied en de geografische ligging (zie Ravon.nl, Creemers & Delft, 2009), wordt de aanwezigheid van internationaal beschermde amfibieën uitgesloten. Mogelijk komen in de tuin en rond de schuur wel gewone pad en bruine kikker voor. Voor de algemene soorten amfibieën bestaat een algemene provinciale vrijstelling. 4.7 Vissen Door het ontbreken van geschikt oppervlaktewater in het herstructureringsgebied, wordt het voorkomen van vissen uitgesloten. Het water ten noorden van het gebied is niet geschikt voor vissen. 4.8 Reptielen Gezien de huidige aanwezige ecotopen van het herstructureringsgebied ten opzichte van de verspreiding van reptielen (zie Ravon.nl, Creemers & Delft, 2009), kan de aanwezigheid van reptielen worden uitgesloten. 4.9 Overige Gezien de huidige aanwezige ecotopen kan de aanwezigheid van beschermde ongewervelden (o.a. diverse soorten dagvlinders en libellen) worden uitgesloten. Nationaal beschermde dagvlinders en libellen komen alleen voor in specifieke ecotopen. Adviesbureau Mertens 10 Wageningen

121 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli SAMENVATTENDE CONCLUSIE Er is het voornemen voor de herstructurering van de Hoogte 53 te Wagenborgen. Deze activiteit zou kunnen samen gaan met effecten op beschermde planten en diersoorten. Op grond hiervan is een verkennend veldonderzoek uitgevoerd in maart 2017 naar het voorkomen van beschermde soorten. De situatie is sindsdien veranderd waardoor een actualiserende quick scan is uitgevoerd. In verband met het voorkomen van algemene broedvogels is het van belang om rooiwerkzaamheden en sloopwerkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren of te werken op een manier dat vogels niet tot broeden komen (vooraf rooien beplantingen / vogelverschrikkers gebruiken). Er kunnen daarnaast algemene nationaal beschermde amfibieën en zoogdieren aanwezig zijn. Voor deze algemene soorten bestaat een algemene vrijstelling in provincie Groningen. De overige beschermde soorten die in 2017 (mogelijk) werden aangetroffen zijn niet meer vastgesteld of van het voorkomen hiervan zijn geen aanwijzingen meer. Op grond van bovenstaande analyse worden effecten op beschermde planten en diersoorten uitgesloten; de plannen aan de Hoogte 53 te Wagenborgen zijn niet in strijd met het gestelde binnen de Wet natuurbescherming. Adviesbureau Mertens 11 Wageningen

122 Actualiserende quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Eindrapport juli 2017 GERAADPLEEGDE LITERATUUR Literatuur Adviesbureau Mertens, maart Quick scan beschermde planten en diersoorten herstructurering Hoogte 53 te Wagenborgen. Wageningen, 112. Broekhuizen, S., Spoelstra, K., Thissen, J.B.M., Atlas van de Nederlandse Zoogdieren. Nationaal Natuurhistorisch Museum Leiden, VZZ, Nijmegen, Creemers, R., Delft, J., De amfibieën en reptielen van Nederland. KNNVUitgeverij. Creemers, C.M., Delft, J., De amfibieën en reptielen van Nederland. Nijmegen, EEG, Richtlijn 79/43/EEG inzake het behoud van de Vogelstand. Publicatieblad Europese Gemeenschap, nummer L EEG, Richtlijn 92/43/EEG inzake de instandhouding van wilde flora en fauna. Publicatieblad van de Europese Gemeenschap, nummer L. 206/7. Gerstmeier, R., Romig, T., Zoetwatervissen van Europa, Tirion, Baarn, Hustings, F., Vergeer, J.W., Eekelder, P., Atlas van de Nederlandse broedvogels Nationaal Natuurhistorisch Museum Leiden, SOVON, BeekUpbergen, Limpens, H., Mostert, K., Bongers, W., Atlas van de Nederlandse vleermuizen. KNNV, Utrecht, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Dienst Regelingen, 2009a. Aangepaste lijst jaarrond beschermde vogelnesten ontheffing Flora en faunawet ruimtelijke ingreep. Ministerie van ELI (Dienst Regelingen), Den Haag. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Dienst Regelingen, 2009b. Uitleg aangepaste beoordeling ontheffing ruimtelijke ingrepen Flora en faunawet. Ministerie van ELI (Dienst Regelingen), Den Haag. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Rode lijsten diverse soortgroepen. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Rode lijsten diverse soortgroepen. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Wet van 25 mei 1998, houdende regels ter bescherming van in het wild levende planten en diersoorten (Flora en Faunawet). Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden 402, 137. SOVON, Atlas van de Nederlandse broedvogels. Nie, H.W. de, Atlas van de Nederlandse Zoetwatervissen. Media Publishing, Doetinchem, Spikmans, F, Jong, T. de, Het waarnemen van zoetwatervissen, Nijmegen, 155. Website Adviesbureau Mertens 12 Wageningen

123 BIJLAGEN

124 1. HERSTRUCTURERINGSGEBIED