6.2. Boekverslag door L woorden 30 juni keer beoordeeld. Ontwikkelingslanden

Transcriptie

1 Boekverslag door L woorden 30 juni keer beoordeeld Vak Economie Ontwikkelingslanden Je kunt landen indelen in 3 werelden: eerste wereld: Alle rijke westerse landen tweede wereld: ex- communistische landen derde wereld: Alle Afrikaanse landen Een andere indeling is gebaseerd op de verschillen in productie: de ene groep landen maakt ingewikkelde industriële producten. De andere groep verkoopt voor het grootste deel grondstoffen. Zij zijn nog aan het ontwikkelen: ze zijn nog niet zo ver als de eerste groep. Landen die voornamelijk landbouwproducten verkopen, de zogeheten ontwikkelingslanden, hebben bij hun export te maken met een enorme hoge prijs. Er zijn immers heel veel landen met precies dezelfde exportproducten. Omdat er weinig aanbod op zulke wereldwijde grondstoffenmarkten is, krijgen die landen voor hun product vaak een lage prijs. Landen die veel industriële producten produceren, hebben veel concurrentie. Zij verkopen vaker op markten met weinig concurrentie en krijgen voor hun producten een hoge prijs. 3e wereldlanden hebben elk een specifieke situatie maar ook een aantal gemeenschappelijke kenmerken: Een zwakke economische structuur, laag inkomen per hoofd, lage productiviteit, grote informele sector, grondstoffenexport i.p.v. half- of eindfabrikaten, ruilvoetproblemen. Zonder de export van strategische grondstoffen vertoont de handelsbalans vaak gapende tekorten. Een geringe welvaart en een grote armoede onder een groot deel van de bevolking. Een explosieve bevolkingsgroei. Een gebrekkige benutting en inrichting van het woongebied De meeste ontwikkelingslanden zijn sterk agrarisch georiënteerd gemiddeld drie kwart van de bevolking is boer. MOL s In de 49 landen leeft de helft van de bevolking op minder dan een dollar per dag, is de export meestal afhankelijk van een enkel exportproduct en is de bevolking veelal slecht gevoed en laag geschoold. Hoewel 10% van de wereldbevolking in MOL s woont is hun aandeel in de wereldmarkt 0,4% in 1980 was het nog 0.8% Pagina 1 van 6

2 Sociale misstanden Hongersnood en gebrek aan voedsel wordt veroorzaakt door een ongelijke verdeling van de welvaart. De beste landbouwgrond in ontwikkelingslanden is in handen van grootgrondbezitters. Kleine boeren moeten het doen met slechte grond. Ze hebben nauwelijks toegang tot de wereldmarkt en kampen met onderwijsachterstand en armoede. Er wordt weinig gedaan om de positie van de armen te verbeteren. Armoede zorgt voor lage arbeidsproductiviteit. Dit zorgt er weer voor dat er weinig valt uit te buiten, waardoor de economie als geheel achterblijft bij de concurrentie, wat weer zorgt voor meer armoede. De Afrikaanse bedrijven drijven op lage lonen en goedkope grondstoffen, maar behalen daardoor lage marges en zijn extreem kwetsbaar voor schommelingen in de prijs van die grondstoffen en in de prijs van hun goederen op de wereldmarkt Wat zijn de oorzaken van armoede? Koloniaal verleden: Vroeger waren de meeste landen op het zuidelijk halfrond een kolonie van een rijk Europees land.dit land kon zo beschikken over goedkope grondstoffen, zoals mineralen en specerijen. Ongelijke machtsverhoudingen: Ook nu de ontwikkelingslanden politiek zelfstandig geworden zijn, is hun economisch afhankelijkheid van de rijke landen groot gebleven. Het productiesysteem was afgestemd op de levering van grondstoffen aan het moederland, en dat is niet zomaar te veranderen, De ontwikkelingslanden moesten zich wel schikken naar de wensen en de prijzen van de westerse landen. Gezondheidssituatie: Vanwege de hoge kindersterfte in de tropen willen mensen van oudsher veel kinderen, om zo meer kans te hebben dat er enkele in leven blijven. Kinderen worden gezien als een levensverzekering voor hun ouders: ze kunnen de ouders verzongen die oud en hulpbehoevend zijn. Nu dankzij betere medische voorzieningen is de kindersterfte teruggelopen. Monoculturen: Veel ontwikkelingslanden zijn voor hun export afhankelijk van een of twee grondstoffen, De opbrengsten kunnen geweldig teruglopen door misoogsten of prijsschommelingen op de wereldmarkt. Sociale misstanden: In ontwikkelingslanden bestaan grote tegenstellingen tussen arm en rijk, Op het platteland komt grootgrondbezit veel voor. De pachters en landarbeiders hebben het meestal heel moeilijk, In de steden zijn de arbeiders vaak rechteloos en er is veel kinderarbeid,erg gaat veel geld naar militaire doeleinden, ten koste van bv. gezondheidszorg en onderwijs gezien de toenemende voedselonveiligheid ziet het er niet naar uit dat Latijns-Amerika en de Caraïben erin zullen slagen het aantal mensen met honger te halveren tegen Daarvoor gaat er te weinig ontwikkelingsgeld naar mensen op het platteland. Een belangrijk aspect van het hongerprobleem is dat 70 procent van de hongerige op het platteland woont. De regeringen en internationale donors investeren hun ontwikkelingsgeld vooral in de steden. Toch zijn er landen met bijzondere belangstelling voor het platteland die daarvoor op de steun kunnen rekenen van de FAO. Schulden Als Afrika meer uitgeeft dan het ontvangt, moet het extra geld lenen omdat tekort aan te vullen. Hierdoor neemt de schuldenlast van buitenlandse leningen toe, waardoor in de toekomst meer rente en aflossing moet worden betaald. De inkomsten door export van grondstoffen worden in verhouding steeds minder, doordat de industrielanden hier steeds lagere prijzen voor bieden. De verhouding waarmee geruild wordt, wordt slechter, de zogenoemde ruilvoetverslechtering. Vele arme landen in de wereld bezwijken bijna onder een enorme schuldenlast. Vaak zijn deze schulden Pagina 2 van 6

3 aangegaan door niet echt democratisch gekozen regeringen. Hierdoor kunnen vele landen zich praktisch niet herstellen en zijn gedoemd tot bedreigende zaken zoals een totale ontbossing in Brazilië ten koste van de soja productie. Schulden zijn een probleem Omdat landen schaarse overheidsinkomsten moeten afdragen aan buitenlandse schuldeisers, blijft er weinig over voor essentiële investeringen in bijvoorbeeld gezondheidszorg en onderwijs. Mede dankzij de schuldenlast is het slecht gesteld met de gezondheidszorgvoorzieningen in Afrika. Overigens betekent het terugbetalen van schulden niet perse dat de schuld zelf minder wordt. De meeste landen betalen alleen de rente over de schulden af, en sommigen zijn zelfs daar niet toe in staat. De hoofdsom van de lening blijft staan.overheden hebben door de schuldenlast minder geld over om de voorwaarden voor economische groei te creëren niet toe in staat. De hoofdsom van de lening blijft staan. Schulden belemmeren ook economische ontwikkeling. De importcapaciteit neemt bijvoorbeeld af, waardoor de productiecapaciteit daalt. Als men nu eens een zogenaamde zwarte lijst zou samenstellen van landen met ondemocratisch gekozen regeringen, en indien men dit soort regeringen geld leent dat ze de kans lopen het geld in zijn geheel kwijt te raken indien zo'n land weer echt democratisch is en weer de zaken op orde wil stellen en wil herstellen. Hierdoor kan de welvaart in dergelijke landen weer toenemen, wat gunstig is voor de wereld economie Genetische manipulatie en de Derde Wereld Vaak wordt de groeiende wereldbevolking aangevoerd als argument voor de ontwikkeling van genetisch gemanipuleerd voedsel. Maar volgens het VN Wereld Voedselprogramma produceren we op dit moment 1,5 maal keer zoveel voedsel als er nodig is om iedereen in de wereld te voorzien van voldoende, gezond eten. Toch lijdt 1 op de 7 mensen in de wereld honger. Zelfs al zou genetische manipulatie leiden tot gewassen met een hogere opbrengst, die resistent zijn tegen ziektes, dan nog is het onwaarschijnlijk dat de hongerlijdende bevolking hiervan zal profiteren. De onderliggende - vaak complexe - redenen van hongersnood worden namelijk niet aangepakt. Het is heel gemakkelijk voor regeringen en de industrie om biotechnologie als de algehele oplossing voor honger aan te voeren, want zo kunnen zij zich distantiëren van de ingewikkelde politieke structuren en sociale ongelijkheid die leiden tot hongersnood. Terwijl duurzame landbouw het gebruik van lokale bronnen stimuleert en ervoor zorgt dat lokale gemeenschappen zichzelf kunnen onderhouden, profiteren internationale biotechnologiebedrijven door boeren aan zich te binden en afhankelijk te maken van hun zaden, bestrijdingsmiddelen en andere chemische stoffen. Handel Internationale handel maakt sommige landen rijk. Tegelijkertijd brengt het mensen in armoede en dat terwijl handel juist kan helpen armoede te overwinnen, als armere landen de kans krijgen om te handelen. Rijke landen en grote bedrijven controleren de internationale handel. Europa, de Verenigde Staten en Japan bepalen de grondstofprijzen. Ze pleiten voor vrije wereldhandel en eisen dat ontwikkelingslanden hun grenzen openstellen voor westerse producten. Maar zelf houden ze hun grenzen gesloten. Ontwikkelingslanden moeten vier keer meer importbelasting betalen dan rijke landen. Landbouwoverschotten worden in arme landen gedumpt, lokale boeren weggeconcurreerd. Zelf mogen Pagina 3 van 6

4 arme landen hun eigen boeren niet subsidiëren. Grote ondernemingen vestigen zich graag in zulke landen vanwege de voordelen: lage lonen, een overschot aan werknemers, gunstige belastingvoorwaarden en goedkope grond. Internationale handel kan helpen armoede, honger en ellende te overwinnen. Door Opheffen van handelsbarrières voor import uit alle arme landen,afschaffen van exportsubsidies op landbouwproducten door rijke landen, Structureel eerlijke prijzen voor producenten in arme landen, Eerlijke patentwetten zodat ook arme landen zich medicijnen en nieuwe technologie kunnen veroorloven en de internationale arbeidswetten erkennen. Koffiecrisis Om exportinkomsten te genereren hebben veel landen zich de afgelopen jaren toegelegd op de verbouw van koffie. Vietnam, waar voorheen nauwelijks koffie werd geteeld, werd vanuit het niets de tweede producent ter wereld. Klinkt goed? De wereldwijde vraag naar koffie kon de snelle groei in het aanbod niet bijhouden, waardoor de koffieprijs is ingestort. De inkomsten van koffieboeren in de hele wereld zijn erdoor gehalveerd, bijvoorbeeld in Guatemala, dat van oudsher een koffieproducerend land is. Wie ervan profiteerden waren de koffiemultinationals, die een lage inkoopprijs konden bedingen. Max havelaar Het Keurmerk Max Havelaar staat voor eerlijke en directe handel met kleine producenten uit ontwikkelingslanden. Het keurmerk wordt toegekend door de onafhankelijke Stichting MaxHavelaar en garandeert de consument dat de producten onder rechtvaardige handelsvoorwaarden zijn ingekocht. De producent van de grondstoffen houdt er verhoudingsgewijs meer aan over. Ontwikkelingssamenwerking 0,8% van het Nederlands BNP gaat naar ontwikkelingssamenwerking. Wanneer hulp gegeven wordt in georganiseerd verband om de ontwikkeling van mensen of groepen in arme landen vooruit te helpen, spreek je van ontwikkelingshulp. Dat kan direct zijn : van land tot land. Besteedt de overheid hulp uit aan particuliere instellingen zoals de Novib, dan spreek je van medefinanciering. Het grootste deel van de Nederlandse hulp gaat via internationale organisaties, zoals de wereldbank. Gezondheid Het Nederlands ontwikkelingsbeleid richt zich als het gaat om ziektes op aids, tuberculose en malaria. Preventie en bestijding van deze ziekten en versterking van de basisgezondheidszorg hebben daarbij de hoogste prioriteit veel aandacht gaat ook naar reproductieve gezondheidszorg, voeding, drinkwater en sanitaire voorzieningen Sinds de jaren 80 zijn er wereldwijd 25 miljoen mensen gestorven aan de ziekte aids. Aids is in vele delen van de wereld onlosmakelijk verbonden aan armoede. Arme mensen hebben eerder kans om ziek te worden omdat ze bijvoorbeeld een gebrek hebben aan informatie over ziektes, gezondheid en hoe je besmettingen kunt voorkomen. Aids-remmers zijn dure medicijnen, mensen in ontwikkelingslanden waar Pagina 4 van 6

5 de aids epidemie het grootst is kunnen die zich helemaal niet veroorloven. In veel landen is HIV/aids niet alleen een gezondheids probleem maar het ontwricht ook de hele samenleving : Economie, Onderwijs en Handel. Aids komt het meeste voor inde leeftijdsgroep die seksueel en economisch het meest actief is: mensen van 15 tot 50 jaar. De gemiddelde levensverwachting is in die landen gedaald. De meeste productieve mensen vallen weg, wat een ramp is voor de economische ontwikkeling van een land. De Landbouw, bouw en transport bedrijven hebben steeds minder personeel en kunnen daardoor ook geen omzet maken. Er is ook een vermindering van de leraren wat zorgt voor een laag opgeleide bevolking. Structurele armoede bestrijding Een land kan nooit leven van alleen ontwikkelingsgeld. Het zal ook zelf inkomsten moeten hebben. Vandaar dat in de laatste jaren meer aandacht wordt besteed aan de handel. Meer handel betekend meer economische groei en die extra inkomsten zouden ze kunnen gebruiken voor armoede bestijding. Bij structurele armoede bestrijding wordt veel waarde gehecht aan de ontwikkeling van de particuliere sector in ontwikkelingslanden. Op die manier kan de bevolking sneller economisch zelfstandig worden, toegang krijgen tot sociale voorzieningen en meer invloed uitoefenen op hun maatschappelijke omgeving. Voor versterking van het bedrijfsleven zijn er investeringen nodig van de westerse bedrijven. Bronnen (ontwikkelingssamenwerking) (bijeenkomst Europese landen) (genetische manipulatie en de 3e wereld) Schuldenlast.conclusie van die site>(de schuldenlast staat de opbouw en democratisering in zuidelijk Afrika in de weg. Het blijft hard nodig om te knokken voor schuldkwijtschelding voor de landen in zuidelijk Afrika) Schuldenlastdiscussie> ( ((Schuldenlast (veel onderwerpen wanneer t is begonnen en hoe groot t is)). ontwikkelingsbeleid: wat doen we? ontwikkelingslanden, genetische manipulatie ecologisch ficiaal systeem, wto cd-rom Click the globe ontwikkelingssamenwerking heeft een wereldtaak aids Pagina 5 van 6

6 Koffiecrisis derdewereld welvaart ongelijk verdeeld feiten van armoede %2Fstudiemateriaal%2Fverslagen.php%3Fverslag_id%3D2508 3e wereldland: Marokko 578&hm action=http%3a%2f%2fwww%2enovib%2enl%2fcontent%2f%3ftype%3darticle%26id%3d5603 allerlei info over ontwikkelingslanden praktisch economie boek h2 basis informatie voor werkstuk Pagina 6 van 6