Gemengde huwelijken, gemengde gevoelens: Aanvaarding en ontwijking van etnisch en religieus verschil sinds 1945 Hondius, D.G.

Transcriptie

1 UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gemengde huwelijken, gemengde gevoelens: Aanvaarding en ontwijking van etnisch en religieus verschil sinds 1945 Hondius, D.G. Link to publication Citation for published version (APA): Hondius, D. G. (1999). Gemengde huwelijken, gemengde gevoelens: Aanvaarding en ontwijking van etnisch en religieus verschil sinds 1945 General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam ( Download date: 28 Jan 2019

2 Gemengde huwelijken, gemengde gevoelens Aanvaarding en ontwijking van etnisch en religieus verschil sinds 1945 Academisch Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof.dr. J.J.M. Franse ten overstaan van een door het college voor promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de Aula der Universiteit op donderdag 22 april 1999, te uur door Dina Geertje Hondius geboren te Ede

3 UBA

4 Stellingen bij het proefschrift van Dienke Hondius, Gemengde huwelijken, gemengde gevoelens: Aanvaarding en ontwijking van etnisch en religieus verschil sinds 194$. 1 Geen aanvaarding zonder ontwijking. Het aanvaardingsproces van gemengde paren in Nederland wordt gekenmerkt door ontwijking van verschil. 2 Het is tijd voor een nieuwe landelijke Volkstelling met de nadruk op zelfidentificatie van allen die zich in Nederland bevinden. Sinds de laatste Volkstelling in 1971 zijn de religieuze, etnische en seksuele identificaties waarschijnlijk ingrijpend veranderd. Het ontbreken van zelfverklaarde identificatie heeft de statistiek van etnisch en religieus verschil inmiddels ontoereikend en daardoor onbetrouwbaar gemaakt. 3 De angst van ouders dat hun kinderen hen zullen verlaten, leidt tot sterke waarschuwingen tegen gemengde huwelijken. Daarmee verwoorden ouders ook hun voorkeur voor leven in eigen kring en in eigen land. In Nederland verwoordde in de jaren zestig de Ministeriële Commissie voor Huwelijk en Gezin die publieke ouderlijke waarschuwing. In de jaren negentig had het boek en de film over Betty Mahmoody, 'In een sluier gevangen' dezelfde functie. 4 Waarschuwingen aan gemengde paren zijn een aankondiging van hun isolement. Een gewaarschuwd stel staat er alleen voor. 5 Een gemengd paar bouwt in de loop van de tijd een dubbele deskundigheid op ten aanzien van hun verschillende groepen van herkomst. Door de druk waaronder zij leven blijven etnisch gemengde paren gewoonlijk wel stille deskundigen. 6 Het gewicht van het verschil neemt af. Kerkelijk en etnisch gemengde huwelijken leiden nog altijd vaker tot echtscheiding dan ongemengde, maar wel minder vaak dan twintig jaar geleden. 7 Beheersing van nieuwsgierigheid bevordert aanvaarding. Nieuwsgierigheid wordt door Nederlanders veelal gezien als belangstelling. Voor veel niet-nederlanders is diezelfde nieuwsgierigheid een bron van irritatie, die zij ervaren als bemoeizucht en hindernis. Terughoudendheid en geduld zijn dan sleutels tot acceptatie. 8 'Huidkleur onbelangrijk' is een oproep en een wens maar in Nederland geen werkelijkheid. De uitdaging voor de komende jaren is het erkennen van verschillen tussen mensen zonder die verschillen daarmee te fixeren. 9 Opruimen, en wel zo dat alles vindbaar blijft, behoort tot de belangrijkste vaardigheden die ouders kinderen kunnen aanleren, zeker ook in het licht van een mogelijke academische loopbaan.

5 Promotoren: prof.dr. C.J.M. Schuyt prof.dr. J. Goudsblom Universiteit van Amsterdam Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen Amsterdamse School voor Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek Overige commissieleden: prof.dr. Chr. Bagley, University of Southampton, Groot-Brittannië prof.dr. J.C.H. Blom, Universiteit van Amsterdam prof.dr. A.E. Komter, Universiteit van Utrecht prof.dr. M.J.A. Penninx, Universiteit van Amsterdam prof.dr. W.C. Ultee, Katholieke Universiteit Nijmegen Voor mijn ouders Foto omslag: Amsterdam Centraal Station, Gé Dubbelman/Hollandse Hoogte, Amsterdam Vormgeving omslag: Wim Zaat, Moerkapelle Zetwerk: Wil van Dam, Utrecht Druk en afwerking: Drukkerij Giethoorn/Ten Brink, Meppel