Goud uit de. Rogier Jacobs. IT & Communication. (Provimi) Frank Pisters (Flynth) Integratie van mens en systeem Communicatief leiderschap:

Transcriptie

1 8e jaargang # IT & Communication Frank Pisters (Flynth) Integratie van mens en systeem Communicatief leiderschap: Schakelen tussen kleuren Siki Giunta (CSC) Samenwerking wordt intensiever Rogier Jacobs (Provimi) Goud uit de ERP-databerg

2 Master Class Cloud Computing An exclusive 4 day master class for CIOʼs, CFOʼs, senior IT managers and business leaders who want to make a difference CIO ACADEMY

3 8 Modules THE MASTER CLASS CLOUD COMPUTING WIL BE A PROGRAM OF 8 MODULES. 1 Earning money with change 2 Cloud Computing or Outsourcing Strategy - orchestrating the new paradigm 4 Business risks: security in the cloud 5 Cloud Computing in the making: an inside story 6 Defining a roadmap for Cloud Adoption 7 Dealing with Providers / Cloud Sourcing Strategies 8 Governance and Wrap up Profile Peter Hanselman Master Class teachers/speakers BOB STEMMERIK is head of data centre architecture Europe North at Cisco. JOHN HERMANS is partner at KPMG Advisory and leading the cloud computing services at KPMG Netherlands. This masterclass is chaired by Cloud Strategist Peter Hanselman. Peter has a strong corporate background and worked as CIO and Change Manager in retail, banking, finance and IT service companies. He is VP at EQMentor, mentoring people to make better decisions and more. As a member of the Speaking Academy Peter turns out to be very stimulating guest speaker as well. Location Bossche Boardroom at Den Bosch LOKKE MOEREL is ICT lawyer at De Brauw. MARCO PLAS is chief security office Europe & Asia and chief architect risk & security at ING Insurance. ROB DE HAAS is an independent coach and former Group CIO of ABN Amro. TON VAN DIJK is CIO at Vopak, the world s leading provider of conditioned storage facilities for bulk liquids. WOUTER SCHMITZ is head of architecture within the Dutch department of ABN Amro. Special Dinner Guests FRANS VAN DER REEP is senior strategist at KPN Consulting and professor Digital World at the INholland University of Applied Sciences. GRIMBERT ROST VAN TONNINGEN is a publicist and strategic advisor. Contact information ICT Media BV Magistratenlaan MA Den Bosch Phone: Fax:: info@ictmedia.nl

4 =inhoudsopgave Geen slagveld, maar lekkernij DE AFRONDING VAN EEN ERP-PROJECT met de HANA BI-oplossing van de Duitse softwarefabrikant SAP is het slagroomtoefje dat het ROI-toetje van het ERP-project naar meer doet smaken. CIO Rogier Jacobs maakte het allemaal van nabij mee Schakelen tussen geel en blauw OPRUKKENDE EN DOORSTOMENDE THEMA S als cloud computing, consumerization, en security- en privacykwesties zetten IT-afdelingen onder zware druk. Daarnaast staat kostenbesparing hoger op de agenda dan ooit. Hoe stuurt de CIO zijn mensen zo aan dat de IT-afdeling niet in een spagaat terechtkomt? 52 Het ritme van de cloud ZOALS CSC IN DE JAREN NEGENTIG van de vorige eeuw outsourcing in de IT zo n beetje uitvond, bevindt het bedrijf zich nu opnieuw in de frontlinie bij cloud computing. Bij applicatiehosting op industriële schaal moet je op zoek naar systemen met hetzelfde ritme, stelt Siki Giunta, vicepresident cloud computing bij de IT-dienstverlener. 88 Integratie en communicatie ACCOUNTANTS- EN ADVIESORGANISATIE GIBO GROEP gaat vanaf dit jaar samen met haar fusiepartner verder onder de naam Flynth. Frank Pisters (1961) is als directeur Algemene zaken medeverantwoordelijk voor de IT-integratie van beide bedrijven. 4 8e jaargang #2 2012

5 CConnectivity mei onnectivity 2020 Colofon hoofdredactie: Hotze Zijlstra Website: Eindredacteur: Yvette Polman Overleven in het ecosysteem Van de voorzitter De agenda van de CIO Rondetafelbijeenkomst 62 Fokker Technologies: stapsgewijs naar de cloud Slim omgaan met app-effecten Out of Office IT & Communication 2020 De 10 belangrijkste uitdagingen Columns 21Peter Hagedoorn 33Daan Quakernaat 47Bernhard van oranje 69Aloys Kregting 83Roel Wolbrink 95Eric Vroon En verder... 7Redactioneel 8Bits & Bytes 10onze cio 32opinie 58Gezien, geweest, gesproken 66Research 70Heb je even? 74Valkenoog 76cio in de zorg 87opinie 96DigIT MEDEWERKERS: Rob Beijleveld, Ardy Bullee, Frans van Geest, Arnoud van Gemeren, Peter Hagedoorn, Gijs Hillenius, Jan-Leen t Jong, Maarten Kleyn, Aloys Kregting, Bram van Mechelen, Dennis Mensink, Teus Molenaar, Hyleco Nauta, Bernhard van Oranje, Paul Piebinga, Rube van Poelgeest, Guus Pijpers, Daan Quakernaat, Sytse van der Schaaf, Jan Peter de Valk, Eric Vroon, Roel Wolbrink, Ferdi van der Zwaag UITGEVER: Rob Beijleveld (rob@ictmedia.nl) tel ICT Media BV Magistratenlaan MA s-hertogenbosch T F Sales & Marketing Events: Bart de Vaan bart@ictmedia.nl Sales & Marketing Media: Jeffrey Ploeg Jeffrey@ictmedia.nl / Traffic Advertenties: Jeffrey Ploeg Jeffrey@ictmedia.nl (max 5mb) / ABONNEMENTEN: Een abonnement in Nederland kost 175 euro per jaar exclusief btw. Zie Opgave en vragen over abonnementen: ICT Media BV Magistratenlaan MA s-hertogenbosch Tel Fax Site: voor abonneren of redactie@ictmedia.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. CIO Magazine is een vakblad Beëindigen abonnement: Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan ervan uit dat het blad ontvangen wordt uit hoofde van beroep. Hierdoor wordt een abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk of via redactie@ictmedia.nl) dienen 30 dagen voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden. FOTOGRAFIE: Eric Fecken, Mark van den Brink, Roelof Pot, Marcel Willems Illustraties: Walter van Kalsbeek Vormgeving: Mathieu Westerveld Drukker: PRinterface Aanlevering van artikelen Inzending van een artikel naar de redactie ter publicatie houdt in dat de auteur akkoord gaat met de volgende voorwaarden: - de auteur heeft het volledige auteursrecht op het werk; - het artikel is niet eerder, in welke taal dan ook, gepubliceerd; - met publicatie wordt geen geheimhoudingsplicht geschonden; - de auteur zal het artikel niet zonder schriftelijke toestemming van de uitgever elders publiceren. Artikelen herpubliceren? Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is het niet toegestaan om artikelen uit dit blad integraal over te nemen in eigen of andere media (zoals tijdschriften, websites en intranet). Nota bene: geen toestemming is nodig om van een artikel de titel en de inleiding over te nemen (circa 50 woorden) onder de strikte voorwaarde dat er tevens een goed zichtbare en werkende link of verwijzing wordt geplaatst naar de website van dit blad. ISSN ICT Media BV, s-hertogenbosch

6 BT business day Connecting you to a better future BT and CIO Magazine present the second BT business day on June 7th 2012, at the beautiful Rosarium in Amsterdam. We expect 100 CIO's, CTO's, CISO's, VPs and senior IT executives from both public and enterprise companies, allowing an excellent opportunity to network. The event will start with a lunch at and ends with a networking dinner. During the breaks we welcome you in the demo lounge for innovative showcases. Leading BT partners and customers we will share inspiring experiences. Key topics will be around: IT optimized for business, the hypergrowth in datastreams and Big Data, the future of work, bring your own device, 360 degrees security and globalisation of business. Speakers include Dan Bieler, principal analyst at Forrester; Steffen Frankenberg, VP DHL Solutions & Innovations and Drs. Nicola Millard, BT s customer experience futurologist. The BT Business Day is hosted by Edwin Hageman, CEO BT Benelux. This is an invitation-only event. For queries please contact jorick@ictmedia.nl or call us at: Please visit for more information. You communicate. We care.

7 Redactioneel Communicatieconnectie Trouwe lezers en leden van de CIO-gemeenschap weten het misschien: ik heb al jaren een klik met de onderwerpen connectiviteit, communicatie en collaboration. Sterk IT-gedreven zaken, die elkaar vorig voorjaar inhoudelijk ontmoetten op het eerste Jaarcongres Connected Enterprise. Nakijken Bijna een jaar later heeft het communicatiethema niets aan belang ingeboet. In tegendeel: de opmars van cloud computing, consumerization, sociale media en steeds weer slimmere samenwerkingsoplossingen maken de organisatie meer verbonden dan ooit tevoren. Wie de trend negeert, heeft het nakijken. Als gevolg van de stormachtige ontwikkelingen aan het communicatiefront gaat het Jaarcongres Connected Enterprise in 2012 in grotere vorm verder, maar dan wel onder de nieuwe naam Connectivity Die naamsverandering heeft alles te maken met het feit dat voor de tweede editie van het evenement intensief wordt samengewerkt met BTG, de vereniging die sinds 1986 de belangen behartigt van Nederlandse bedrijven of instellingen die op grote schaal gebruikmaken van bedrijfscommunicatie. Het nieuwe, tweedaagse evenement vindt dit jaar plaats op 14 mei, met op 15 mei de aansluitende BTG-ledendag. Nieuw ecosysteem Het thema van Connectivity 2020 is How to gain value through collaboration in the new ecosystem. Alles draait daarbij om de rol die IT binnen bedrijven en instellingen de komende jaren gaat spelen bij het mogelijk maken van interne en bedrijfsgrenzenoverschrijdende samenwerking. Van connectiviteit en netwerken tot communicatie en collaboratie dus. Maar ook over nieuwe samenwerkingsverbanden tussen leveranciers, partners en andere partijen binnen het genetwerkte ecosysteem. CIO s en andere IT-verantwoordelijken krijgen alle nieuwe mogelijkheden in toenemende mate op het netvlies, niet in de laatste plaats aangezwengeld door genoemde technologieën als cloud computing, collaborationtools en slimmere mobiele devices. Oprukkende apps, intelligente netwerken en datacenters doen de rest. Allemaal zaken tenslotte, die de ontsluiting van mensen en informatie eenvoudiger maken; zowel intern als binnen innovatieve ecosystemen en consortia. Wie ook de communicatieconnectie maakt of wil maken is erbij op 14 en 15 mei. Tot die tijd volstaat wellicht dit themanummer IT & Communication. Veel leesplezier! Hotze Zijlstra, Hoofdredacteur CIO Magazine IT in the boardroom 7

8 Bits & Van IT Executive Bytes Amsterdamse IT krijgt voet aan de grond Coöperatief gamen bij de Rabobank De Verenigde Naties heeft 2012 uitgeroepen tot het jaar van de coöperatie. De Rabobank grijpt dit aan om te laten zien hoe de bank coöperatief bankieren in de praktijk brengt en om te onderzoeken hoe zij een sleutelrol kan vervullen in de verduurzaming van voedselketens. Een coöperatieve game helpt daarbij. Rabobank Groep ICT levert een bijdrage aan het project door samen met jongeren tussen de 16 en 25 jaar een spel te maken op Facebook: de World Food Game ( In dit spel leren jongeren wat coöperatief ondernemen inhoudt aan de hand van het thema verduurzaming van de voedselketens. Het spel komt tot stand via cocreatie en is te spelen via een Facebookpagina. Het wordt vóór en dóór jongeren gemaakt, aldus Rabobank- CIO René Steenvoorden. Het idee is mensen op een aansprekende manier attent te maken op de problematiek en de rol die een coöperatieve organisatie kan spelen bij de oplossing ervan. Rabobank betrekt nu al jongeren bij het maken van het gamedesign. Later in het voorjaar staat een eerste versie van deze game online op Facebook. Vanuit daar gaat het cocreatieproces echt beginnen. Jongeren kunnen deelnemen aan de totstandkoming via offlineworkshops of onlineactiviteiten, en de game spelen en testen. Hun feedback wordt gebruikt om het spel steeds verder te verbeteren. 0-en & 1-en +++ Ondanks de economische recessie verwacht ICT~Office een tekort van ruim hoger opgeleide ict-professionals in Polycom, leverancier van op open standaarden gebaseerde oplossingen voor unified communications (UC), lanceert twee nieuwe HD-videosamenwerkingsoplossingen die geschikt zijn voor HP en Microsoft. +++ MMD, het technologiebedrijf en merklicentiepartner voor Philips-monitoren, onthulde s werelds eerste ErgoSensor Monitor, die helpt gebruikers een gezondere werkhouding aan te nemen. +++ Fujitsu introduceert FlexFrame in Windows voor SAP-oplossingen en breidt op die manier zijn adaptieve computeromgeving uit. +++ Alcatel-Lucent Enterprise introduceert OpenTouch Conversation-software waarmee medewerkers eenvoudig en zonder onderbreking kunnen switchen tussen verschil- 8 8e jaargang # Microsoft en Nokia investeren in apps Nokia en Microsoft gaan samen ongeveer 18 miljoen euro investeren in de ontwikkeling van nieuwe applicaties voor Windows Phone, het mobiele besturingssysteem van Microsoft. Zij doen dat door de komende drie jaar het nieuwe AppCampus-programma aan de Aalto-universiteit in de Finse hoofdstad Helsinki te financieren. Het mobiele applicatieontwikkelingsprogramma is erop gericht om startende bedrijven naar de Finse universiteit te halen en zo een broedplaats te creëren voor nieuwe apps, zowel voor Windows Phone als voor het Nokia-platform Symbian. Met een breed aanbod van diverse apps hopen Microsoft en Nokia de concurrentie met marktleider Apple beter aan te kunnen. Aalto-universiteit levert een bijdrage aan het project door gebouwen beschikbaar te stellen, coachingsmogelijkheden voor startende ondernemingen aan te bieden en beginnende app-ontwikkelaars toegang te geven tot academische en zakelijke netwerken. "We zijn er trots op dit nieuwe programma aan te kondigen, dat nieuwe en bestaande ontwikkelaars in staat zal stellen om de volgende generatie mobiele apps en unieke gebruikerservaringen te realiseren", aldus Kai Öistämö, executive vicepresident van Nokia. De verantwoordelijk wethouder Eric Wiebes van de gemeente Amsterdam had vorige week eindelijk eens goed nieuws over de IT in de hoofdstad. Het ontspoorde vernieuwingsprogramma is weer terug in het gareel en ook de herstructurering van de IT komt op stoom. We zijn er nog lang niet, maar dat valt ook niet te verwachten gezien het jarenlange achterstallig onderhoud. Voor het eerst is er een heldere aanpak, liggen we op schema en boeken we zowel technisch als financieel resultaat. Maar het blijft hard werken, concludeerde Wiebes bij de bespreking van de eerste voortgangsrapportage van het in oktober 2011 gelanceerde stabilisatieplan dat vorige week in de Amsterdamse gemeenteraad besproken werd. Wiebes meldde dat het aantal ernstige verstoringen fors is gedaald en dat de geplande aanpassingen op schema liggen. De stadsbestuurder kreeg groen licht om het stabilisatieplan verder uit te voeren. Het aantal ernstige verstoringen per maand is gedaald van 37 naar 11, voornamelijk door het verhogen van de geheugencapaciteit van de centrale datacenters. Het netwerk van 43 versnipperde veiligheidszones is gereduceerd tot vier centrale veiligheidszones. Softwarecontracten zijn onder de loep genomen en geactualiseerd, waardoor betere afspraken met leveranciers mogelijk werden. Er zijn op dit moment zo n nieuwe standaardwerkplekken in gebruik genomen. Ook organisatorisch is er voortgang geboekt. De externe inhuur is gedaald van 202 naar 142 personen, terwijl er 37 mensen in vaste dienst zijn aangenomen.

9 CIA: Licentiesoftware is ten dode opgeschreven Een IT-executive van de Amerikaanse inlichtingenorganisatie CIA heeft op een congres het publiek grotendeels bestaand uit vertegenwoordigers van softwareleveranciers laten weten dat zijn organisatie binnenkort stopt met het betalen voor licentiesoftware. Het wordt slikken of stikken. Period. Chief technology officer Ira Hunt van de CIA heeft tijdens een conferentie gezegd dat het huidige licentiesysteem, waarbij organisaties tegen grote sommen geld licenties afnemen die voor een belangrijk deel nooit gebruikt worden, zijn langste tijd gehad heeft. Zo n all-you-can-eat-deal die de bestaande praktijk van enterprise licensing agreements goed typeert, is volgens Hunt niet meer van deze tijd. De software-industrie moet aan het Amazon-model, of ze nu wil of niet. Dat betekent dat bedrijven vrij toegang krijgen tot de systemen en betalen naar het gebruik dat wordt gemeten. Bedonderen Dat is volgens Hunt niet bedoeld om de leveranciers te bedonderen en een poot uit te draaien. Hij nodigde zijn publiek van harte uit om achter de voordeur te komen controleren of voor de software die in gebruik is wel netjes betaald wordt. De CIA eigent zich deze nieuwe flexibiliteit toe omdat de organisatie niet anders kan. De oude manier van het aankopen van eigendomssoftware werkt flexibiliteit tegen en beperkt de organisatie in het gebruik van nieuwe mogelijkheden en technologieën in een vroeg stadium. Als voorbeeld haalde Hunt de toepassing van big-dataontwikkelingen aan. Een organisatie als CIA, die eet en leeft bij de analyse van grote hoeveelheden informatie, zou er als het oude licentiemodel gehanteerd zou worden in deze economisch krappe tijden van verstoken blijven. Voor toehoorders die ervan uitgingen dat het niet zo n vaart loopt met het Amazonmodel, had Hunt een waarschuwing: Hou jezelf niet voor de gek, denk niet dat we dit niet kunnen doen. De CIA wil en zal sterke partnerships bouwen met leveranciers van technologie. Topkennispartner voor ICT Media ICT Media, de uitgeverij waar ook CIO Magazine onder valt, heeft analistenfirma Forrester Research aangetrokken voor zware inhoudelijke bijdragen aan haar vier grote IT-jaarcongressen en de CIO Day in Sprekers van Forrester Research verzorgen presentaties op respectievelijk de Jaarcongressen Connectivity 2020, Strategic Sourcing en IT Transformation. Bovendien levert Forrester een bijdrage aan de jaarlijkse CIO Day in november, die traditioneel meer dan 800 nationale en internationale bezoekers uit de hoogste bestuurslagen trekt. Rob Beijleveld, algemeen directeur van ICT Media, is bijzonder verheugd over de gemaakte afspraken met de onafhankelijke researchfirma: "Tijdens eerder door ons georganiseerde congressen heeft Forrester Research bewezen een open oog te hebben voor internationale ontwikkelingen op het snijvlak van business en IT. Bovendien sluit hun onderzoeksagenda naadloos aan op die van onze belangrijkste doelgroepen: de Europese chief information officer (CIO) en zijn of haar direct reports. Ik ben trots dat we Forrester voor al onze grote evenementen in 2012 hebben kunnen vastleggen." Overheid doet te weinig Nieuwe Europese recyclingseisen van afgedankte elektrische apparaten zijn dermate streng dat het huidige inzamelingsbeleid van de Nederlandse overheid dat gebaseerd is op het principe dat fabrikanten zelf inzameling en recycling regelen volstrekt onvoldoende is. Dat blijkt uit nieuw onderzoek dat de afvalstroom van afgedankte elektronische apparatuur in Nederland gedetailleerd in kaart bracht. We denken er met zijn allen niet zoveel over na, maar het feit dat Nederlandse consumenten en bedrijven voortdurend bij weer een nieuwe versie naar de winkel rennen om de fonkelnieuwe gadget in de hand te kunnen houden, heeft ook tot gevolg dat deze koopjesjacht onherroepelijk leidt tot een steeds grotere berg aan elektronisch afval. Volgens de bestaande regelgeving in Nederland zijn producenten en importeurs er zelf verantwoordelijk voor om elektronisch afval in te zamelen. Om dat te realiseren zijn er afgiftecontracten gesloten met alle gemeenten en veel winkeliers. Zij ontvangen een onkostenvergoeding voor het inzamelen van afgedankte apparaten. De consument wordt via campagnes gestimuleerd elektrische apparaten en spaarlampen apart in te leveren bij de gemeentelijke milieustraat of bij winkels. In 2011 zamelden Wecycle en ICT~Milieu een stichting die namens de Nederlandse IT-bedrijven de inzameling van afgedankte IT-apparatuur regelt bij elkaar 130 miljoen kilo elektronisch afval in. Waar al het elektronisch afval naartoe gaat dat in Nederland wordt afgedankt, was tot nu toe lastig te zeggen. Nieuw onderzoek in opdracht van Wecycle en ICT~Milieu, onder leiding van de United Nations University (UNU) heeft deze afvalstroom in Nederland beter in kaart gebracht. Voorheen kon slechts 30 procent van het e-waste worden getraceerd, nu ligt dit percentage op 80 procent, zegt Jaco Huisman, hoofdonderzoeker van de UNU. De komende EU-inzameldoelstelling voor afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige lampen (e-waste) legt de lat een stuk hoger dan nu het geval is. De EU legt Nederland voor 2021 een inzameldoelstelling op van 340 miljoen kilo e-waste. In Nederland wordt op jaarbasis 400 miljoen kilo aan elektronisch afval geproduceerd. Om deze doelstelling te halen moet de hele afvalketen zijn verantwoordelijkheid nemen. lende bedrijfscommunicatiediensten. +++ SafeNet levert zijn multifactor-authenticatieoplossingen voor tablets en andere mobiele apparaten aan het lifestylekledingmerk O Neill. +++ Piet Wybe Wagter (49) is benoemd tot CEO van Sogeti in Nederland; hiermee volgt hij Jeroen Versteeg op die zijn loopbaan voortzet binnen de Capgemini Groep als CEO van Capgemini Application Services Benelux. +++ Cognizant, dienstverlener in IT-consultancy, technologie en business process outsourcing (BPO), heeft onlangs een nieuw developmentcenter in Singapore geopend. +++ Halt heeft Ordina geselecteerd als nieuwe partner voor beheeractiviteiten, de overeenkomst heeft een looptijd van maximaal vier jaar en betreft het beheer en onderhoud van het zogeheten AuraH3-informatiesysteem. +++ SAS introduceert Visual Analytics, een nieuwe in-memory IT in the boardroom 9

10 Onze CIO Door Walter van Kalsbeek Onze CIO Welkom! Welkom op IT-R-US, de nieuwe webportal van IT. Je vind hier alle informatie overde afdeling, je collega's, handliedingen,... LEES VERDER >> CorrectusMaximus RE: Welkom! Leer nederlands! *je vindt *over de *handleidingen I<3Kitteh23 RE: RE: Welkom! GrammerPurist! CorrectusMaximus RE: RE: RE: Welkom! *Grammarpurist ITnerdOne RE: Welkom! TL;DR Steven04 RE: RE: Welkom!?? Wat betekent 'TL;DR'? En hoe krijg ik mn foto in mn profiel?? ITnerdOne RE: RE: Welkom! OMG! N00B! RTFM, LOLLOLLOL!!!1!11!!! TROLL4FUN RE: Welkom! TROLLLOOLLLOLLOLL!!!11!!1!!!ONE!!1! 0-en & 1-en analyticsoplossing, voorzien van een sterk visuele businessintelligence-interface om de krachtige analyses razendsnel inzichtelijk te kunnen maken. +++ Sogeti lanceert tijdens haar jaarlijkse DYA-dag architectuur as a service, waarmee de ict-dienstverlener concrete architectuurdiensten tegen een vaste prijs levert. +++ De Nederlandse parkeeraanbieder Parkmobile heeft in Washington binnen acht maanden tijd de mijlpaal van 1,5 miljoen parkeertransacties via de mobiele telefoon bereikt. +++ Kadenza, specialist op het gebied van informatiemanagement, heeft Klaske de Hoop (37) aangesteld als teamleider architectuur. +++ Atos Worldline, het bedrijfsonderdeel van Atos dat de kennis van High Tech Transactie Services bundelt, is tijdens de vakbeurs TradeForum in Parijs onderscheiden met de Innovative Payments Trophy e jaargang #2 2012

11 Bits & Van IT Executive Bytes Contentmanagement ontwikkelt zich In Nederland ontwikkelt de document- en contentmanagementsoftware en dienstenmarkt zich nog steeds positief. Dat is de conclusie van Strategy Partners Nederland in de Business Barometer voor de document- en contentmanagementmarkt Tevens wordt, wederom, duidelijk dat organisaties met een heldere en in de markt herkenbare en gespecialiseerde dienst of oplossing een betere omzetgroei en marge realiseren dan de meer generieke oplossing- of dienstenaanbieders. De marktresearchorganisatie Strategy Partners presenteert de resultaten op basis van een omvangrijk en permanent onderzoeksproject naar de markt en de marktposities van (inter)nationale ECM/EDMS/OM-software- en dienstenleveranciers in Nederland. Document- en contentmanagementgerelateerde oplossingen en diensten doen het in Nederland erg goed, stelt Hans Kaashoek, managing partner van Strategy Partners Nederland. Bestuurders van leveranciersorganisaties of divisies op dit gebied rapporteerden ook dit half jaar resultaten die gemiddeld duidelijk beter zijn dan de generieke IT-markt. De resultaten geven aan dat ruim 78 procent van de bedrijven in 2011 meer omzet en marge heeft gerealiseerd dan in De verwachtingen voor de tweede helft van 2011 zijn niet volledig gerealiseerd maar hebben niet geleid tot een negatieve groei. Kaashoek: Rekening houdend met het specifieke omzetvolume per onderneming is de gewogen groei van deze sector in Nederland in 2011 ruim 7,3 procent. Dat is duidelijk beter dan de 1,6 procent groei in de generieke ict-sector. Gevraagd naar de verwachte omzetgroei voor heel 2012 geeft 56 procent van de bedrijven aan een omzetgroei van 10 procent of meer te verwachten. SAP in aanval op databasemarkt De fabrikant van bedrijfssoftware SAP heeft de ambitie uitgesproken om een grote leverancier van databasesoftware te worden. Met deze verrassende stap wordt de verhouding met aartsrivaal Oracle verder op scherp gezet. Het van oorsprong Duitse SAP is inmiddels uitgegroeid tot de grootste leverancier van bedrijfssoftware waar gangbare bedrijfsprocessen als boekhouding, productie en salarisadministratie mee ondersteund kunnen worden. In deze markt is Oracle nummer 2 na SAP. Oracle is de grootste speler in de databasemarkt, maar daar komt verandering in, als het aan SAP ligt. De twee bedrijven hebben een groot gedeeld klantenbestand. Bij veel SAP-implementaties heeft Oracle de onderliggende databasetechnologie geleverd. SAP kreeg eigen databasesoftware in handen toen het concern in juli 2010 Sybase overnam, de vierde grootste leverancier van databases. Sinds die overname wekte SAP naar buiten toe de indruk dat het concern vooral aan de slag ging met de Afaria-software van Sybase, een beheersysteem waarmee mobiele devices als smartphones en tablets beheerd kunnen worden. SAP was tot nu toe een stuk zwijgzamer over de plannen om de Sybase-database te integreren in zijn eigen productaanbod. Informatie om te overleven Door Guus Pijpers All U Can Eat Neem alle informatie die je wilt, maar neem alleen die informatie die je ook kunt verwerken. Even Amersfoort bellen Marketing probeert al jaren ons slogans te laten onthouden. Herhaling is daarbij een bekende techniek. Informatie die marketeers op ons afsturen, hebben vooral als doel ons brein als parasiet te gebruiken. Mensen passen vervolgens die reclameboodschappen vaak toe in een andere context of in een net iets andere betekenis. Slogans, deuntjes, woorden of afkortingen kunnen zelfs een eigen leven gaan leiden. Ze worden vereenzelvigd met bijvoorbeeld een houding, levensstijl of groepsgevoel. In de titel van dit stukje, toch maar drie woorden, zien we hoe een commerciële organisatie onze hersenen jarenlang heeft geprogrammeerd. Ga voor jezelf eens na hoe jouw brein iedere dag weer wordt gebruikt om informatie van anderen te verspreiden. Ben jij echt de baas over die informatie? Te gemakkelijk Informatie die we (te) gemakkelijk krijgen, vinden we minder belangrijk. Informatie in het voorwerp Informatie heeft vaak een medium nodig om zich te uiten. Maar soms is een voorwerp zelf al een informatiebron. De deur van het kantoor van je baas staat open of dicht. De stoel die je wordt aangeboden. De parfumfles van Jean Paul Gaultier. Een uitgestoken vinger. Het geplette deel van een korenveld. Informatie is van mensen Alleen mensen kunnen van gegevens informatie maken. Dus een website, een krant of een boek is geen informatie. Informatie heeft altijd een mens nodig. Of zoals de filosoof Dretske zei: Beauty is in the eye of the beholder, and information is in the head of the receiver. GUUS PIJPERS geeft adviezen over de inzet en het gebruik van informatie (ask@guuspijpers.com). +++ Wegener Media, uitgever van lokale en regionale media, stapt met werknemers in de Benelux over op Google Apps for Business. +++ Betalingsverwerker Equens gaat met Unit4 Scenario gegevens uit de salarissoftware halen en gebruiken om verschillende toekomstscenario s door te rekenen. +++ Colt, aanbieder op het gebied van information-deliveryplatforms, heeft bekendgemaakt dat Jaguar Land Rover het datacenter van Colt heeft gekozen voor de geavanceerde productiefaciliteit in Solihull, Verenigd Koninkrijk. +++ SAP specialist Ctac en Graydon, bureau voor zakelijke (krediet)informatie, lanceren een koppeling tussen SAP Finance en de Graydon-database. +++ Infopact, leverancier van IP-communicatieoplossingen voor de zakelijke markt, heeft Erik Eising (43) aangesteld als algemeen directeur. +++ IT in the boardroom 11

12 ROGIER JACOBS, CIO PROVIMI Slagroom op het ERP-toetje Waar ERP-projecten veelal een bloedig slagveld vormen, leek veevoederspecialist Provimi vanaf de start met SAP af te stevenen op een succes. Toch is de afronding met de HANA BI-oplossing van de Duitse softwarefabrikant het echte slagroomtoefje dat het ROI-toetje van het ERP-project naar meer doet smaken. CIO Rogier Jacobs maakte het allemaal van nabij mee. Door Frans van Geest Fotografie Roelof Pot 12 8e jaargang #2 2012

13 IT in the boardroom 13

14 De overschrijding van tijd en budget is meestal niet de hoofdreden om ERPprojecten als mislukt te bestempelen. Het ontbreken van aantoonbare meerwaarde voor de business vormt hiervoor een gangbaarder argument. Het is immers de businesswaarde die ondernemingsbestuurders doet besluiten vele miljoenen te investeren in het inhuren van implementatiekennis, de aanschaf van softwarelicenties en het uitbreiden van de hardwarevoorzieningen. In haar proefschrift Does ERP Add Company Value? toont Nyenrode-hoogleraar en Vodafone-CIO Lineke Sneller aan dat de aandelenmarkten positief reageren op aankondigingen van ERP-implementaties bij ondernemingen. De positieve verwachting van de beurs staat echter haaks op de operationele prestaties van de betrokken bedrijven, gemeten gedurende drie tot vijf jaar na de aankondiging ze doen het niet beter dan vergelijkbare ondernemingen zonder ERP. Dat is ongetwijfeld waar. Maar ligt de focus bij de overgang naar bedrijfsmatige processen, die ERP met zich meebrengt, niet veel te veel op de technologie? Is de noodzakelijke en veelal moeilijke cultuurverandering geen veel belangrijker voorwaarde voor een succesvolle ERP-implementatie? Er tegenaan Bij Provimi zit het wat betreft de bedrijfscultuur wel goed: mouwen opstropen en er tegenaan. Het zijn van oorsprong Rotterdammers, groot geworden met diervoeder voor de agrarische sector. Maar dan wel wereldwijd, aangestuurd vanuit een hoofdkantoor annex verwerkings- en opslagbedrijf in de Rijnhaven. Een miljardenbusiness zonder pracht en praal, te midden van de dynamiek van handel, logistiek en industriële nijverheid. CIO Rogier Jacobs zit al een kwart eeuw in het IT-vak en hij heeft zich ongetwijfeld geen dag verveeld. Energiek en niet bang voor techniek, maar vooral gedreven door de waarde voor de bedrijfsvoering heeft hij bij diverse organisaties zijn talenten mogen aanwenden. Provimi haalde hem binnen toen halverwege de ambitieuze SAP-implementatie zowel de toenmalige CFO als CIO opstapten. Daar zit je dan met je goede gedrag: een weliswaar veelbelovend, maar nog niet afgerond project, met evenzoveel losse eindjes als uitdagingen om ze aan elkaar te knopen. De Provimi-directie stond voor de keuze: gecontroleerd afremmen door de uitrol van het ERP-project te consolideren Men startte snel door zo dicht mogelijk bij de standaardoplossing te blijven om zodoende de uitdijende kosten in de hand te houden, of in de hoogste versnelling doorgaan. Zonder bedenktijd opteerde de nieuwe CIO voor het laatste, bezeten van dezelfde passies als het Provimi-management: ondernemerschap, groei en innovatie. Voedseltekort De wereldbevolking groeit en een voedseltekort dreigt. Aan de veevoederindustrie de taak om op verantwoorde wijze meer en kwalitatief goed voer te produceren en aldus boeren in staat te stellen de vleesproductie op te voeren. Vooral in de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, China) ziet Provimi de afzet toenemen. Een gezonde, op groei gerichte bedrijfsvoering vraagt om controle en aansturing, zowel op lokaal als op centraal niveau. Stilstand is achteruitgang en indachtig die spirit bestond er voor Provimi geen weg terug. De eerste drie wapenfeiten onder de leiding van CIO Rogier Jacobs bestonden uit het strakker managen van de SAP-uitrol, waar nodig het herstellen van technische onvolkomenheden en het leveren van aanvullende ondersteuning na afloop van het implementatietraject. Bij het opstellen van de blueprints was men aanvankelijk uitgegaan van een heel sobere uitrol, vertelt hij. Men kwam snel uit de startblokken door zo dicht mogelijk bij de standaardoplossing te blijven. Bij de businessafdelingen kan dat knelpunten veroorzaken. Meestal waren ze creatief genoeg om daarvoor zelf oplossingen te verzinnen. En soms hebben we vanuit het kernelteam afwijkingen moeten toestaan. We beschikten weliswaar over een eenduidige implementatietemplate, maar de businesspraktijk in de landen week daarvan nog wel eens af. Jacobs vervolgt: We hadden bij het begin van het project Noord-Amerika, waar al langer SAP werd toegepast, als voorbeeld genomen. Dat pakte niet altijd goed uit. Zo hanteerden ze daar voor het kostenmanagementgedeelte het uitgangspunt van voortschrijdende gemiddelde prijzen. Voor onze bedrijfsvoering, met sterk schommelende grondstofprijzen op de wereldmarkt, niet ideaal. Onze verkoopwaarde wordt voor een belangrijk deel bepaald door de inkoop. Daartussen zitten dan wel mengprocessen en een stuk receptuurbewaking, maar toch blijft die inkoop cruciaal. Dat deden we vooral lokaal vanwege de lage marges op producten als graan, soja en maïs, die het verschepen over grotere afstanden niet lonend maakten. Maar gelijktijdig willen we ook profiteren van grotere inkoopvolumes en moeten we dus de inkoop meer gaan centraliseren in combinatie met termijnhandel. Het is dan wel 14 8e jaargang #2 2012

15 In-memorygegevens zaak om bij je commerciële acties wereldwijd te weten wat je inkoopkosten zijn geweest. Zwarte doos ERP lijkt het ideale instrument om het management van ondernemingen het noodzakelijke inzicht in de kosten voor inkoop, productie en logistiek te verschaffen. Inmiddels praat de CIO van Provimi niet meer over enterprise-resourceplanning maar over enterprise-assetmanagement. Ruim een half jaar na zijn aantreden liet softwareleverancier SAP hem kennismaken met het product HANA, volgens Jacobs het ei van Columbus. Eindelijk wordt de zwarte ERP-doos van Pandora, waarvan je nooit wist wat eruit kwam, op een transparante manier geopend. Het is een kijkdoos geworden. Eén groot feest voor de business, want waar ze jarenlang geen zicht op hadden, is nu tot op transactie- en klantniveau overal voorhanden. Indien gewenst zelfs op een ipad. Met HANA worden de beloften van ERP waargemaakt. We praten volgens Jacobs over een investering waarvan de baten omgekeerd evenredig zijn met de kosten- en waardeproblematiek bij ERP-implementaties. De investeringen in geld en tijd zijn groot geweest en de landenorganisaties hebben heel wat moeten doorstaan toen ze in het ERP-keurslijf werden geperst. Maar wanneer het fundament voor businessmasterdatamanagement eenmaal is gelegd, brengt het aanbrengen van een volgende verfijningslaag, bijvoorbeeld ten behoeve van supply-chainmanagement of creditmanagement, minder inspanningen met zich mee. Technisch gezien worden de stapjes steeds kleiner, maar neemt de waarde die je voor de business creëert significant toe. Demonstratie Het overtuigen van de raad van bestuur kostte de CIO weinig moeite. Ook die herkende dat er met weinig risico en tegen geringe meerkosten aardig wat goud uit de ERP-databerg viel te delven. Gaan Rogier, hoe eerder hoe beter!, klonk het eensgezind na een korte opsomming van bijkomende argumenten zoals het ontlasten van de transactionele systemen en de mogelijkheid voor eindgebruikers om zelf hun dashboards met projecties op de relevante data in te richten. Het feit dat het financiële geweten op groepsniveau ook zijn zegen gaf aan het project, hielp de CIO natuurlijk eveneens bij zijn pleidooi. Zelfs de van nature bij IT-investeringen en nieuwe speeltjes sceptische Provimi-controller was onder de indruk van de demonstratie die SAP-specialisten in drie dagen hadden opgezet met behulp van een kopie van de operationele data uit het Quality Assurance-systeem. Verlossing Provimi is geen bedrijf waar je een IT-project slechts op basis van een sophisticated kosten-batenanalyse mag starten, aldus Rogier Jacobs. En eigenlijk ben ik tot het inzicht gekomen dat dergelijke benefitcalculaties ten behoeve van De afkorting HANA staat voor high performance analytical appliance. Het is software die, verpakt in hardware, als één functioneel werkend geheel wordt geleverd. Overigens stelt SAP dezelfde analysefunctionaliteit tevens beschikbaar via de cloud. HANA is gebaseerd op een kolomgebaseerde rangschikking van data, een ontwikkeling die door SAP destijds is gestart onder de naam Business Warehouse Accelerator. Die structuur staat veel snellere bevragingen toe dan de gebruikelijke database-indeling met rijen en kolommen. De snelheid wordt mede beïnvloed doordat alle bij de analyse betrokken data in het werkgeheugen van de computer wordt geplaatst. Er gaat geen tijd meer verloren bij het laden van of schrijven naar de harde schijf. Op zich is de in-memorytechnologie niet nieuw, maar de brede toepassing ervan wordt nu mogelijk omdat geheugenchips een stuk goedkoper zijn geworden. De inspanningen op het gebied van BI, in combinatie met datawarehousetechnieken, zijn bij SAP vooral geïntensiveerd door de overname van BusinessObjects en meer recent Sybase. Ook de wetenschappelijke activiteiten van de vroegere SAP-topman Hasso Plattner dragen positief bij. Aan de Universiteit van Potsdam werkt Plattner aan speciale algoritmen voor de kolommendatabase, zodat één petabyte (1000 terabytes) aan data al is onder te brengen op een appliance ter grootte van een laptop. Vereenvoudigd Met HANA is de voor BI benodigde systeemarchitectuur aanzienlijk vereenvoudigd. Boven op de in-memorydatabase ligt een configuratielaag waarin via zogeheten rapid deployment solutions (RDS) de voor de analyse benodigde tabellen uit het ERP-systeem worden gehaald. Daar bovenop ligt de presentatielaag, gevormd door BusinessObjects-software, die zich zowel op conventionele pc s als op tablets en smartphones laat installeren. De gebruiker kan dus zijn dashboards met de analyseresultaten geheel naar eigen inzicht vormgeven. SAP is druk doende om voor de meeste gangbare toepassingen in uiteenlopende bedrijfssectoren RDS-modules te maken. Maar ook andere partijen in de SAP-gemeenschap zijn daartoe in de gelegenheid. Zo gebruikt Provimi nogal wat rapportages voor operationele doeleinden, die zijn vervaardigd door Every Angle. Vanuit de businesspraktijk heeft Every Angle (zie andere kader) de afgelopen jaren een hele reeks zinvolle analyses met dashboards op het ERP-systeem vervaardigd. Zij zijn dan ook door de CIO van Provimi gevraagd om deze ook rechtstreeks op HANA te laten draaien. de besluitvorming rond IT-investeringen ook elders vaak geen zin hebben. Het zijn theoretische oefeningen die in de praktijk veelal anders uitpakken. Men gaat uit van veronderstellingen die achteraf ofwel binnen de eigen organisatie niet zijn waar te maken, ofwel niet meer opgaan vanwege gewijzigde marktomstandigheden. Dat die onzekerheid over de geleverde meerwaarde vooral geldt voor BI-oplossingen beaamt Jacobs. Hij heeft het in zijn vorige werkkring ervaren. Alle randvoorwaarden waren goed geregeld; er werd gestart met de juiste attributen voor masterdatamanagement; we konden cubes maken, aggregeren en testen. En als we het eindelijk voor elkaar hadden, dan was de business toch niet echt tevreden of waren de inzichten of re- IT in the boardroom 15

16 16 8e jaargang #2 2012

17 quirements al weer gewijzigd. Konden we weer helemaal van voren af aan beginnen met knutselen. Na de eerste kennismaking met HANA denkt de Provimi-CIO dat de stroperige BI-trajecten tot het verleden behoren. Binnen vier weken hadden zijn medewerkers, bijgestaan door een team van Capgemini, de eerste toepassing operationeel: cost price analysis (COPA). Het ter beschikking stellen van de toepassing legde nauwelijks beslag op de bestaande IT-organisatie. Gebruikers krijgen als het ware een bak met panklare analytische data ter beschikking en kunnen daar zelf verder mee aan de slag. Met BusinessObjects Xcelsius er bovenop lever je ze de flexibiliteit van Excel, met de integriteit van een volwassen ERP-database, aldus Jacobs, die zijn enthousiasme voor de analytische toepassing niet onder stoelen of banken steekt ofschoon SAP in zijn ogen wel een paar jaar eerder met deze technologie had mogen komen. Het is de convergentie van gehypete technologieën zoals cloud, mobility en in-memory die het nu echt mogelijk maakt. Selfservice uit de doos Every Angle is een standaardapplicatie om analyse op SAP-data te vereenvoudigen. Het systeem wordt omschreven als out-of-the-box selfservice. Eindgebruikers kunnen op een eenvoudige manier toegang krijgen tot de SAP-data en die met enkele muisklikken vanuit ieder gezichtspunt analyseren. De analytische intelligentie die in EveryAngle is gebouwd kan knelpunten in processen en ketens vinden en helpt gebruikers om die zo snel mogelijk op te lossen. Veel Nederlandse multinationals hebben hier aanzienlijke efficiencyverbeteringen mee gehaald. Every Angle is gecertificeerd door SAP en door Gartner benoemd tot Cool Vendor Provimi heeft als eerste in de wereld twee innovatieve in-memoryoplossingen voor BI samengevoegd. Het bijzondere van het project is dat de nadruk niet zozeer lag op de klassieke BI, die zich richt op ingedikte informatie over het verleden, maar dat er veel slimmer met de data werd omgesprongen door te kijken naar de operationele processen, waarbij op het hoogste detailniveau de transactiedata uit SAP geanalyseerd werd om uitspraken te doen over de nabije toekomst. Vrijmaken De combinatie van Every Angle voor process analytics en SAP-HANA voor realtime data processing ondersteunt de Provimi-strategie naar operational excellence. Met Every Angle kunnen operationele gebruikers en hun management de voor hen relevante informatie uit de complexe ERP-omgeving zelf flexibel ontsluiten, analyseren en direct vertalen naar acties. Bijvoorbeeld doordat knelpunten in de goederenstroom en onterecht geclaimde voorraden zichtbaar werden gemaakt en vrijgemaakt konden worden. Het resultaat is zoals gesteld een verbetering in het werkkapitaal van ruim een half miljoen euro. Besparingen Het gebruik van HANA bij Provimi resulteerde vanaf de start in een aaneenschakeling van quick wins. De maandafsluiting in de financiële administratie draait gemiddeld vijf dagen. Door de technische doorlooptijd eruit te halen, kunnen daar direct al twee dagen vanaf. Maar omdat de gebruikers veel sneller dan bij de oude rapportagestructuur zien wat de consequenties zijn van hun analyses, zal de tijdwinst verder toenemen. De kostenallocatieroutine draait achttienduizend keer sneller dan voorheen. De batchrun op klassieke wijze via een Oracle-database nam tien uur in beslag. Dezelfde methodiek via IBM s DB2-database duurde zes uur. Nu, via HANA, is de job in vier seconden gepiept. Dat impliceert tijdwinst voor de business en minder resources en energieverbruik in het datacentrum. De routine om de open-orderpositie te bepalen nam voorheen uren in beslag en dan was het maar de vraag of er tijdig maatregelen te treffen waren. Bij een eerste proefrun met een HANA-applicatie werden in drie seconden open-orderposities wereldwijd in 2010 aangegeven. Hoewel die natuurlijk nooit meer worden uitgeleverd, geeft de voorraadbeheermodule van SAP ze niet vrij. Dat impliceert voor 0,5 miljoen euro aan ongebruikte voorraden grondstoffen ten behoeve van deze orders. Daarvan zijn weinigen zich bewust. Door razendsnel te inventariseren komt het euvel aan het licht en kunnen warehousemanagers gericht zoeken naar restantpartijen. Die hoeven dus niet opnieuw te worden ingekocht. Alleen al op die besparing van 0,5 miljoen heeft de investering zich dubbel en dwars terugverdiend. Overgenomen Bij Provimi is inmiddels 80 procent van een klus geklaard die drie jaar geleden is gestart met als doel om de organisatie onder één informatie-infrastructuur te brengen. Van de 26 landen zijn 20 volledig operationeel op SAP-ERP, deels aangevuld met CRM en GRC. De snelheid en voortvarendheid waarmee IT de businessdoeleinden ondersteunt, zijn andere partijen in de sector niet ontgaan. Inmiddels is Provimi overgenomen door het vijftig keer grotere Amerikaanse familiebedrijf Cargill. De groeistrategie van de Rotterdammers en de visie om dit met moderne IT-voorzieningen te ondersteunen heeft dus gewerkt. Producenten van veevoeder kijken verder vooruit en spelen in op de ontwikkelingen bij de grote veehouderijbedrijven in landen met ontzagwekkende geografische afstanden. Voedingsspecialisten besparen zich veel reistijd wanneer ze elektronisch kunnen koppelen met de veehouderijmanagementsystemen ter plaatse en cruciale data met betrekking tot algemene voedingsvoorschriften dan wel afzonderlijke toevoegingen per dier van vitamines en mineralen, elektronisch kunnen doorgeven. IT in the boardroom 17

18 18 8e jaargang #2 2012

19 SLINKENDE BESTEDINGEN DWINGEN TOT INTEGRALE BENADERING IT-industrie overleeft alleen in ecosysteem Het gaat niet echt goed met de IT in Nederland. Grote organisaties beperken hun (aan)bestedingen bij lokale en nationale IT-leveranciers en zoeken hun heil en oplossingen steeds vaker in het buitenland. Ook de omarming van nieuwe deliverymodellen als cloud computing leidt tot toenemende uitgaven over de grens. Raakt de rol van de lokale IT-branche uitgespeeld? Niet noodzakelijkerwijs. De oplossing ligt in innovatie door samenwerking. Door Rob Beijleveld Onlangs stelde de Algemene Rekenkamer dat onduidelijk is of de stijgende uitgaven aan innovatie in Nederland een positief effect hebben gehad. Daarmee komt een bijdrage van 1,5 miljard euro per jaar vanuit het Innovatieplatform op losse schroeven te staan. Een andere alarmbel is de jaarlijkse IT Industry Competitiveness 2011-benchmark van de Economist Intelligence Unit. Hieruit blijkt dat Nederland van de vijfde naar de tiende plaats is gezakt. Het lijkt dus legitiem om de vraag te stellen hoe innovatief we als land nog zijn en wat we eraan kunnen doen om het tij te keren. Een recente peiling door CIO Magazine onder de 250 Nederlandse top- CIO s leerde dat de vraagzijde van IT geen al te hoge pet op heeft van de door de leverancier geleverde of beloofde innovatie. Tijdens een recente door het genoemde blad geïnitieerde discussiebijeenkomst met CEO s van de grote IT-marktpartijen in Nederland, bleken deze zich over het algemeen hiervan bewust. Terwijl de werkelijkheid volgens de verzamelde IT-industrie anders is. Er zou door de Nederlandse IT wel degelijk volop innovatie worden geleverd, maar deze sluit wellicht onvoldoende aan bij de veranderende businesswensen van de klant. Convenanten Gevalletje van welles/nietes dus! Dat moet toch anders kunnen? Zeker als je ziet hoe vraag en aanbod in Nederland door onder meer partijen als ICT Media regelmatig bijeen worden gebracht. Het gaat erom dat we samen de echte dialoog zoeken. Iedereen inbegrepen: van CIO s en andere IT-verantwoordelijken tot vaandeldragers van de industrie, goeroes en consultants. Niemand kan het zich nog veroorloven om aan de kant te blijven staan. De noodzaak om gezamenlijk binnen het totale IT-ecosysteem en in nauwe betrokkenheid met de overheid naar vernieuwing te zoeken is het meest dwingend op een tweetal onderwerpen: duurzaamheid (green IT) en educatie (vanwege een achterblijvende doorstroom en instroom ontstaat er de komende vijf jaar een groot tekort aan ict-professionals). Op het moment dat deze twee heikele punten door een integrale aanpak worden opgepakt, ontstaat vanzelf IT-gebaseerde innovatie op andere terreinen. Gelukkig raken steeds meer hooggeplaatste functionarissen hiervan doordrongen, zo blijkt uit de brede steun voor een tweetal recente CIO-convenanten dat op initiatief van ICT Media en het CIO Platform Nederland het licht zag. Het CIO Convenant Energy Efficiency heeft bovendien naast een twintigtal ondertekenaars aan vooral de vraagzijde de steun van onder meer MVO Nederland, ICT~Office en het Ministerie van EL&I. Het CIO Platform Nederland gaat een raamwerk opstellen waarmee de effecten van ingrepen in de IT-efficiëntie gemeten kunnen worden en hoe daar in- en extern over gerapporteerd kan worden. Kunnen we of moeten we hier wat mee als ict-industrie? Jazeker! Zo geeft DSM-CEO Feike Sybesma aan dat je als bedrijf niet succesvol kunt zijn in IT in the boardroom 19

20 een maatschappij die faalt. DSM ziet het als taak om een bijdrage te leveren aan een duurzamere wereld. De CIO kan helpen fundamentele waarde te creëren voor alle belanghebbenden: klanten, medewerkers, partners, aandeelhouders en de rest van de wereld. Hans Wijers, CEO van AkzoNobel vult aan: Bedrijven die in staat zijn om sustainable te opereren, zullen uiteindelijk succesvoller zijn. Het is erg belangrijk dat ook CIO s met het onderwerp bezig zijn, om vanuit de IT een bijdrage te leveren aan een efficiëntere en effectievere operatie. Het convenant met betrekking tot educatie kwam in 2010 voort uit de zorg over het totaal ontbreken van een fatsoenlijke opleiding voor toekomstige CIO s in Nederland. Het doel: een MBA-opleiding die speciaal is gericht op de brugfunctie tussen business en IT. Dat lijkt gelukt. Vorig jaar zijn ruim zestig studenten begonnen aan deze managementopleiding bij Nyenrode. In 2012 zullen dat er ruim tachtig zijn. Bovendien komt er dit jaar een architectuuropleiding bij. Opportunistisch De vraagzijde van IT staat dus zeker open voor industriebrede discussies en initiatieven. Helaas leert de dagelijkse praktijk bij tijdschriften als CIO Magazine, TITM en het online IT-Executive dat te veel in Nederland gevestigde IT-leveranciers nog op gevaarlijk opportunistische en solistische wijze opereren. Men blijft daarbij steken in het zenden van wat tunnelvisies en stokpaardjes, veelal in de vorm van free publicity en gratuite stellingnames in zogenoemde opinieen auteursartikelen; zonder dat aan dergelijke boodschappen in het bijzijn van een klant een vervolg wordt gegeven middels een goede discussie en/of dialoog. Hoewel het iedereen vrij staat om via genoemde uitgaven een mening te verkondigen, loopt de afzender het risico op een averechts effect. Nogmaals: de visie op technologie en innovatie bij veel grote leveranciers staat, zo blijkt eveneens uit het CIO Magazineonderzoek, nog te vaak haaks op die van de afnemer. Het genoemde zendgedrag, zonder dat hier opvolging aan wordt gegeven tijdens een discussiesessie of presentatie op een congres, wekt bij de CIO en diens mensen in het gunstigste geval een reactie op als: Oh, marktpartij x, y of z roept ook weer eens wat. Maar intussen toont de leverancier zich doof voor zijn of haar problemen, uitdagingen en suggesties hoe het beter kan. Hoewel redacteuren van onafhankelijke tijdschriften en websites zich niet met commercie horen te bemoeien, hebben zij wel degelijk in de gaten welke marktpartijen alleen maar komen halen en de community nooit iets brengen. Ook zien zij de nadelen van gebrekkige opvolging van stappenplannen, stellingen en opinies. Meer en meer neigen zij de sponsors van discussies, dinershows en jaarcongressen te belonen voor het feit dat ze open staan voor verdere discussie. Tevens zien redacteuren dat hun doelgroep het plezierig vindt wanneer bepaalde onderwerpen of thema s op meerdere plaatsen en in meerdere vormen terugkeren. Ecosysteem Goede voorbeelden zijn er legio. Neem Verizon, dat geen gelegenheid onbenut laat om de eigen nationale en internationale executives tijdens rondetafels en evenementen te laten levelen met hun peers aan de demandkant. Ook een partij als IBM zoekt voortdurend naar zo n wisselwerking, en natuurlijk haalt dit zo nu en dan op natuurlijke wijze en in overwegend positieve zin de pers. Zelfs scepsis aan de vraagzijde is door een dergelijke dialoog om te buigen in respect en positieve energie, zoals Microsoft in 2011 bewees: bereid om in het bijzijn van een redacteur de diverse pijnpunten van klanten aan te horen, deze mee te nemen en na enkele maanden COO Kevin Turner ten overstaan van enkele top-cio s tekst en uitleg te laten geven over de herijkte strategie. Zulke ecosysteempartners, daar hebben we allemaal wat aan! De totale ict-koek wordt in Nederland steeds kleiner. Wanneer we als industrie samenwerken aan echte, klantgerichte innovatie en daarmee extra waarde creëren, dan kunnen we de koek eerst groter maken om elkaar vervolgens weer op de prijs te kunnen beconcurreren. Hier ligt tevens een taak voor de overheid. Deze moet de nodige randvoorwaarden scheppen, zodat bedrijven nieuwe verdienmodellen kunnen realiseren. De Nederlandse maatschappij als geheel kan hiervan profiteren. Ook daarbij kunnen we als totale ict-industrie, zowel aan de vraag- als aanbodzijde, het initiatief nemen. Bestaansrecht De Nederlandse IT-sector heeft zoals gezegd alleen bestaansrecht als deze innovatie brengt die aansluit op de behoeften van klanten en de maatschappij als geheel. IT-gebaseerde uitdagingen en oplossingen ongeacht of deze oud of nieuw zijn moeten veel meer in gezamenlijkheid worden aangevlogen. Het gaat om het idee van het ecosysteem, waarbij de behoefte centraal staat en meerdere leveranciers hun eigen specifieke, onderscheidende oplossing inbrengen ter ondersteuning van het totaal. Dit idee sluit niet alleen sterk aan op de wens van de CIO, zo bleek met name uit de recente peiling door CIO Magazine, maar kan er tevens voor zorgen dat er een stuk innovatie in Nederland blijft. Het vernieuwende karakter van een kleine leverancier kan op deze manier gedijen binnen het grotere geheel. Het heeft geen zin om te blijven jammeren over het wellicht mislopen van miljardeninjecties en over het feit dat de ict als industrie door de Rijksoverheid niet tot een van de topsectoren benoemd is. Ict is en blijft een belangrijke pijler voor de ontwikkeling van diverse wél als topsector benoemde bedrijfstakken. Bovendien is ict al dermate belangrijk, dat het vrijwel met elk bedrijfs- en overheidsproces is verweven. Waar het om gaat, is dat ict als vak en als sector zijn toegevoegde waarde moet kunnen aantonen. Dat kan, nogmaals, alleen door doorlopend de discussie met de vraagzijde en de maatschappij als geheel te blijven voeren. Aan het verspreiden van eendimensionale reclame- en visiepraatjes, zonder hoor- en wederhoor, heeft helemaal niemand wat. ROB BEIJLEVELD is algemeen directeur van ICT Media en uitgever van CIO Magazine, TITM, Outsource Magazine en IT- Executive. Daarnaast organiseert hij vanuit ICT Media diverse netwerkbijeenkomsten en jaarcongressen waaronder de internationale CIO Day in Noordwijkerhout. 20 8e jaargang #2 2012