Opstaan, het is oorlog

Transcriptie

1 Jacques Huinck Opstaan, het is oorlog Maastricht en de bevrijding van Bunde

2 ISBN: NUR: , Jacques Huinck Mosae Libro, Maastricht Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor het overnemen van gedeelten uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (Artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden

3 Inhoud Duitse vliegtuigen (Junckers) 8 Glasscherven 9 Explosie Wilhelminabrug 10 Spoorbrug aan de Maastrichtse zijde 12 Kermis op de Markt 13 Duitsers met munitiekisten 14 Langs de zuidkant van het Stadhuis 15 Servaasbrug, eerste avond 16 Wilhelminabrug, eerste avond 17 Servaasbrug met nieuwe overspanning 18 Wilhelminabrug met nieuwe overspanning 19 Bominslag naast Augustijnenkerk 20 Van Hasseltkade 21 Wij naar het Amorsplein 22 Het leger in de Grote Staat 23 Lange rijen krijgsgevangenen 24 Neergestorte bommenwerpers in de regio 25 De brug of veerpont 26 Begraafplaats 27 Reparatie van de Wilhelminabrug 28 Reparatie van de Servaasbrug 29 Stilstaan verboden 30 Verduistering 31 Officier loopt langs 32 Inkopende militairen 33 Engelse bommenwerper duikt Wilhelminasingel in 34 Kelder op het Amorsplein 37 Bombardement Aken 38 Wat ze met de zeep hadden gedaan, weet ik niet 39 Gevangenen 40 Arrestatie 41 Straatkinderen 42 Huiszoeking 43 Van lieve kinderen tot sadisten 45 Marcherend leger 46 Puinvlakte 47 Lufttorpedo op Blauw dorp 48 Bom in de Sporenstraat 49 Neergestorte bommenwerper 50 US-bommenwerpers hoog in de lucht 51 Witte strepen in de lucht 52 Brandend schip 53 Duitse kloosterlingen 54 Rennende jongens 55 Uitgebrande trein 56 Zonneberg-etiketten 57 In de tuin van heeroom 59 Loopgraaf voor de deur 60 Ontruiming van het klooster 62 Drie man op de vliering 63 Alweer een brandende auto 65 Schuilkelder in de tuin 66 In de kelder met kaarslicht 68 De eerste Amerikaan 70 Tanks voor het huis 71 Na twee dagen bevrijd 72

4 Doden en gewonden 74 Oorlogsmuseum 76 Franciscus Romanusweg 77 Pontonbrug over de Maas 78 Vrachtwagens met krijgsgevangenen 79 Kapotte school 80 Ingestorte Beyard 81 US-auto s op het Vrijthof 82 Vliegende bom 83 Bedden in de kelder 84 V1 tentoongesteld 85 Tegenaanval in de Ardennen 86 Slechte berichten 87 De laatste Duitser 88 Huiswaarts 89 Een stroom van mensen 90 Vrachtwagens vol schreeuwende mensen 91 5 Mei 92 Margraten 93 Margraten vanuit de lucht 94 Amerikanen naar huis 95

5 Jacques Huinck in 1941

6 Duitse vliegtuigen (Junckers) Duitse vliegtuigen en jachtvliegtuigen, die laag en nóg lager overvlogen, werden verwelkomd door fel knetterende mitrailleurs en dreunen. Geschrokken zaten we rechtop in bed. Wat gebeurde er opeens, zo midden in de nacht? Het was 10 mei Opstaan, het is oorlog! Wat is oorlog? Mijn ouders kleedden hun drie kinderen, waarvan ik de oudste was, aan en we 8 renden naar beneden. In de woonkamer luisterde mijn vader naar de radio,. Een ernstige stem was te horen. Wat zei die man allemaal? Opnieuw trappen af naar het kantoortje achter de zaak. Dat was veilig, dacht mijn vader, omdat daar geen ramen waren. De kelder was veel veiliger, maar mijn moeder zou op 10 mei 1940 bevallen. De smalle houten keldertrap, zonder leuning, was ook gevaarlijk.

7 Glasscherven Nóg spannender werd het, toen plotseling alle lichten uitgingen. Gelukkig begon het al te schemeren. Wat schrokken we, toen we door de openstaande deur van het donkere kantoortje een ladder zagen omvallen in de winkel. Er spoten stofwolken uit plafondkieren, een schoorsteen viel door het glazen dak boven het trappenhuis, alle etalageruiten van het centrum, ook die van onze winkel, kletterden met een oorverdovend geraas op straat. Wij schrokken ons dood! Wat een dreun was dat! Wat een ontzaglijke ontploffing! Een ongelofelijke klap! Niet te bevatten! Na bijna een uur was ik nog steeds aan het bibberen. De Servaasbrug was opgeblazen. 9

8 Explosie Wilhelminabrug Kort daarna werden ook de Wilhelminabrug en de spoorbrug opgeblazen, maar er was geen glas meer over dat nog op straat kon vallen. Hierna werd niet meer geschoten, tot onze opluchting. Maastricht had zich overgegeven, bleek later. Je hoorde alleen nog vliegtuigen. Twee oude mannetjes klopten op de winkeldeur, waarvan het glas niet gebroken was. Ze waren gaan kijken hoe de brug opblazen zou worden en hadden niet verwacht dat het zó erg zou zijn. Zij vroegen mijn vader om een glaasje water, maar het gas, licht en water waren afgesloten. We gingen naar boven. De ramen van de woonkamer waren niet kapot, omdat ze op een kier hadden gestaan. De stem op de radio had ons op tijd gewaarschuwd. Van boven gezien leken de straten op zilvergroene glasrivieren, toen daar een paar uur later de zon op scheen. In dat verblindende licht zagen we vier silhouetten naderen met geweren in hun handen. Met een knarsend geluid liepen ze langzaam over het glas. 10

9 Wegdek in het water Duitsers, zei mijn vader. Ze zagen eruit als gewone mannen. Ik zag het verschil niet. Maar het verschil zat in hun bloed dat al jaren vol adrenaline zat. Dronken van adrenaline hadden ze hun verstand en gevoel niet meer onder controle en velen van hen waren levensgevaarlijk geworden. Tot die conclusie kwam ik natuurlijk pas veel later. Ik hoopte dat de oorlog s avonds voorbij zou zijn, want ik had er meer dan genoeg van. Hij zou nog vijf jaar duren. 11

10 Het leger in de Grote Staat Tijdens de eerste dagen van de oorlog trok het Duitse leger, op doortocht, urenlang ronkend door de stad van oost naar west. 15