vonnis RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE Sector civiel recht zaaknummer / rolnummer: / HA ZA Vonnis van 18 jnli 2012 in de zaak van

Transcriptie

1 vonnis grosse _2-^ afschrift aan procurwjrs verzonden ^ g jyy ^q^^ RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE Sector civiel recht zaaknummer / rolnummer: / HA ZA Vonnis van 18 jnli 2012 in de zaak van HENRICUS ANTONIUS MARIA PENNINGS, h.o.«i.n. JÜNKTRUNK NEDERLAND, wonende te Vught, eiser in conventie, verweerder in reconventie, advocaat mr. N.J.W.M. de Leeuw, te Rosmalen, tegen de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid WEHKAMP B.V., gevestigd te Zwolle, gedaagde in conventie, eiseres in reconventie, advocaat voorheen nxr. PJM. von Schmidt auf Aitenstadt, te 's-gravenhage, thans mr. D. Knottenbelt, te Rotterdam. Partijen zullen hiema Pennmgs en Wehkamp worden genoemd. Voor Pennings is de zaak inhoudelijk behandeld door zijn hiervoor genoemde advocaat. Voor Wehkamp is de zaak inhoudelijk behandeld door mr. L. Bakers, advocaat te Amsterdam. 1. De procedure 1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: - de dagvaarding van 12 augustus 2010, met producties 1-8; - de akte uitlaten getuigen van 9 juni 2010 van Pennings; - de incidentele conclusie tot onbevoegdheid van Wehkmp; - de conclusie van antwoord in het bevoegdheidsincident; - het vonnis in incident van de rechtbank Zwolle-Lelystad van 1 september 2010, waarbij de rechtbank zich onbevoegd heeft verklaard kennis te nemen van de vordermg in de hoofdzaak en de zaak is verwezen naar de rechtbank 's-gravenhage; - het exploot van 15 september 2010, waarbij Pennings Wehkamp heeft doen oproepen te verschijnen voor de rechtbank 's-gravenhage om daar verder te procederen; - de conclusie van antwoord alsmede voorwaardelijke eis in reconventie, met producties 1 9, - het tussenvonnis van 12 januari 2011, waarbij een comparitie van partijen is bevolen; - het proces-verbaal van de comparitie van partijen van 16 november 2011 en de daarin genoemde stukken. fl^qooo/toooia XSTATO ataejastutuipbioj ï-egstseozo XVd 0S:0T ZT02 io/8t

2 376511/HA ZA Ten slotte is vonnis bepaald Om organisatorische redenen wordt dit vonnis gewezen door een andere rechter dan de rechter voor wie de comparitie van partijen heeft plaatsgevonden. 2. Be feiten 2.1. hl 2005 heeft Pennings een kindermeubel ontworpen bestaande uit een tafel en twee bankjes waarvan de bovenbladen met behulp van scharnieren kunnen worden opengeklapt, waardoor een onderliggende opbergruimte vrij komt te liggen. In 2007 is Pennings het meubel gaan verkopen onder het merk JunkTrunk Pennings is houder van een Gemeenschapsmodel voor monteerbare meubelen, ingeschreven op 29 oktober 2007 ondernummer (hiema: het Gemeenschapsmodel). De volgende afbeeldingen maken onderdeel uit van de mschrijving: X8TATD STlBJaSTTITUipBXOa ï-esstseoio XVd TS:0T ZIOZ io/9t

3 376511/HA ZA Wehkamp is een online warenhuis. Wehkamp houdt zich onder meer bezig met het ontwerpen, vervaardigen en aanbieden van meubels In 2009 heeft Wehkamp een kmdertafel ontwoipen en op de markt gebracht onder de naam «Benji» (hiema: de Benji-tafel). Het bovenblad van de Benji-tafel kan met behulp van scharnieren in twee delen worden opengeklapt, waardoor een onderliggende opbergruimte vrij komt te liggen. De Benji-tafel ziet er als volgt uit: 2.5. Bij brief van 20 januari 2010 heeft Pennings Wehkamp gesommeerd de verhandeling van de Benji-tafel te staken. Wehkamp heeft geen gevolg gegeven aan deze sommatie. 0*^0000/2000 ia X9TATO 9TlBaq.STUTmpBX0J tssstgeoio XVd TS:OT ZJQZ io/8t

4 / HA ZA Het geschil in conventie 3.1. Pennings vordert - samengevat - een verbod op inbreuk op het Gemeenschapsraodekecht, het auteursrecht en "alle overige rechten" van Pennings met betrekking tot zijn JunkTrunk-meubelset, met nevenvorderingen en een veroordeling van Wehkamp tot schadevergoeding en vergoeding van zijn proceskosten in de zm van artikel 10I9h van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna; Rv) Aan zijn vorderingen legt Pennings ten grondslag dat Wehkamp met de verhandeling van de Benji-tafel inbreuk maakt op zijn recht op het Gemeenschapsmodel en op zijn auteursrecht met betrekking tot de JunkTrunk-raeubelset. Daamaast is de Benji-tafel volgens Pennings een slaafte nabootsing van zijn JunkTrunk-meubelset Wehkamp voert verweer Op de stellingen van partijen wordt hiema, voor zover van belang, nader ingegaan, in reconventie 3.5. Voor het geval dat de rechtbank in conventie oordeelt dat het Gemeenschapsmodel niet geldig is, vordert Wehkamp de nietigverklaring van het Gemeenschapsmodel, met veroordeling van Pennings m de proceskosten in de zin van artikel 1019h Rv Pennings voert verweer, 3.7. Op de stellingen van partijen wordt hiema, voor zover van belang, nader ingegaan. 4. De beoordeling modelrecht 4.1. Naar het oordeel van de rechtbank maakt Wehkamp met de verhandelmg van de Benji-tafel geen inbreuk op het Gemeenschapsmodehecht van Pennings. Voor zover kenmerken van het Gemeenschapsmodel temgkomen in de Benji-tafel, gaat het voornamelijk om kenmerken die uitsluitend door een technischefimctie zijn bepaald. Voor dergelijke kenmerken geldt het recht op een Gemeenschapsmodel niet omdat technische innovatie nietraagworden gehinderd door modelbescherming (zie overweging 10 en artikel 8 lid 1 GMVo). Andere in het oog sprmgende kenmerken van het Gemeenschapsmodel komen juist niet terug in de Benji-tafel. Een en ander zaj hiema worden toegelicht. technisch bepaald 4.2. Volgens Pennings wordt zijn Gemeenschapsmodel gekenmerkt door het klapsysteem, dat wil zeggen: het kenmerk dat het tafelblad met behulp van scharnieren in twee delen kan worden opengeklapt Naar het oordeel van de rechtbank is dit kenmerk van het Gemeenschapsmodel uitsluitend bepaald door een technischefimctie.partijen zijn het er Q'^Qooo/foooia X9TATD exa-baistuxmpbxoa

5 376511/HA ZA ook over eens dat het klapsysteem een technisch doel dien^ te weten het toegankelijk maken van de onderliggende bergruimte. Ter zittmg heeft Pennings bij monde van zijn advocaat uitdrukkelijk erkend dat het klapsysteem "fimctioneel" is. Gesteld noch gebleken is dat ook niet-functionele óverwegingen bepalend zijn geweest voor de keuze van het klapsysteem. Dat brengt mee dat het recht op het Gemeenschapsmodel niet geldt voor dit kenmerk en dat het kenmerk dus buiten beschouwing moet worden gelaten bij de beoordeling van de inbreuk Dat bergruimte in een tafel ook op andere wigze toegankelijk kan worden gemaakt, is, anders dan Pennmgs heeft gesuggereerd, niet relevant (zie o jn. hof 's-gravenhage 30 november 2010, / Pr , Hans Grohe/Tiger). Het toekennen van modelbescherming aan het door Pennmgs ontworpen klapsysteem bestaande uit een in twee delen met behulp van scharnieren openklapbaar tafelblad, beperkt namelijk de mogelijkheden voor concurrenten om tafels met een toegankelijke bergruimte op de markt te brengen in te sterke mate, mede gelet op het feit dat ook de specifieke wijze waarop de bergrubnte toegankelijk wordt gemaakt in het Gemeenschapsmodel,fimctionelevoordelen biedt. Ter zitting heeft Pennmgs toegelicht dat zijn klapsysteem zo is ontworpen dat kinderen tegelijkertijd aan de opengeklapte tafelbladen kunnen spelen en speelgoed uit de opbergruhnte kunnen pakken. Het modelrecht kan niet worden gebruikt om concurrenten te verbieden die fimctionele eigenschappen te gebruiken in hun ontweipen Hetzelfde geldt voor het feit dat de afinetingen van het Gemeenschapsmodel de tafel geschikt maken voor gebruik door kinderen in de leeftijd van 4 tot 11 jaar en voor verzending in een postpakket. Diefimctioneleeigenschappen als zodanig kunnen niet via het modeh-echt worden gemonopoliseerd. verschillen 4.5. Pennmgs heeft - naast de hiervoor genoemde, technisch bepaalde elementen van het Gemeenschapsmodel - het "stoere uiterlijk" naar voren gebracht als kemnerkend voor het Gemeenschapsmodel. Dat stoere uiterlijk zou volgens Pennings worden gecreëerd door de combmatie van blank hout en zwarte poten en het op de zijkant van de tafel aangebrachte woord JunkTrunk. Wehkamp heeft er terecht op gewezen dat deze elementen juist niet voorkomen in haar Benji-tafel Daamaast heeft Wehkamp terecht gewezen op een reeks van andere kenmerken van het Gemeenschapsmodel die niet temgkomen m de Benji-tafel, waaronder de wijze van bevestiging van de poten, de rechthoekige vorm van het tafelblad, de holle bodem van de opbergmimte en de "temgliggende" zijkanten. Wehkamp heeft onweersproken aangevoerd dat deze verschillen zullen worden opgemerkt door de geïnformeerde gebmiker. Gelet daarop en op het feit dat het door beide partijen als kenmerkend beschouwde stoere uiterlijk ontbreekt in de Benji-tafel, wekt de Benji-tafel een andere algemene indruk dan het Gemeenschapsmodel. Dat de Benji-tafel wel dezelfde dikte van de poten en het tafelblad heeft als het Gemeenschapsmodel en ook dezelfde soort'scharnieren gebruikt als het Gemeenschapsmodel, weegt daar onvoldoende tegenop. Q'^flooo/soooia X9TATO QTlBJaSTTITUipBJOa

6 / HA ZA overige grondslagen 4.7. Om vergelijkbare redenen moet het beroep van Pennings op het auteursrecht en slaafse nabootsing met betrekking tot de door Pennings ontworpen en verhandelde JunkTrunk-tafel worden verworpen. Ook voor deze grondslagen van de vorderingen geldt dat Pennings geen aanspraak kan maken op bescherming van technisch bepaalde kenmerken en dat, afgezien van die kenmerken, de Benji-tafel onvoldoende overeenstemt met de JunkTrunk-tafel om te kunnen worden aangemerkt als een verveelvoudiging in auteursrechtelijke zin of een slaafse nabootsing Het betoog van Pennings dat hij ook een JunkTrunk-tafel op de markt heeft gebracht die - in tegenstelling tot de rechthoekige tafel volgens het Gemeenschapsmodel - een vierkant tafelblad heeft, kan niet leiden tot een ander resultaat. Daargelaten dat Wehkamp heeft bestreden dat die vierkante JunkTrunk-tafel al op de markt was op het moment dat Wehkamp haar Benji-tafel op de markt bracht, wijkt de Benji-tafel ook voldoende af van de vierkante JunkTrunk-tafel, gegeven de overige verschillen en het onbestreden gangbare karakter van een vierkant tafelblad. conclusie 4.9. Op grond van het voorgaande moet worden geconcludeerd dat de vorderingen in conventie moeten worden afgewezen. Dat betekent dat de voorwaarde waaronder de vorderingen in reconventie zijn ingesteld, niet is ingetreden. Een inhoudelijke beoordeling van die vordermgen zal daarom achterwege blijven Pennings zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. Dat geldt ook voor de zaak in reconventie omdat het instellen van de eis in reconventie kan worden aangemerkt als een redelijke vorm van verdediging tegen de vordering in conventie Wehkamp heeft onder verwijzing naar artikel 1019h Rv een bedrag van ,80 gevorderd Voor de totale procedure. Pennings heeft aangevoerd dat dit bedrag niet redelijk en evenredig is in de zin van artikel 1019h Rv. Dat verweer slaagt gelet op de door de rechtbanken gehanteerde indicatietarieven, die voor een eenvoudige bodemzaak als de onderhavige een bedrag van 8.000,00 indiceren voor advocaatkosten. Gelet op de overzichtelijke aard van het geschil, de verwevenheid van de conventie en reconventie en de verwevenheid van het debat over de drie grondslagen, kan dat bedrag in dit geval worden gehanteerd als indicatietarief voor de gehele procedure, met inbegrip van het bevoegdheidsincident. Wehkamp heeft onvoldoende inzichtelijk gemaakt waarom zij m dit geval meer kosten heeft moeten maken. Daarom komt met betrekking tot de advocaatkosten een bedrag van 8.000,00 m aanmerking voor vergoedmg, waarbij dit bedrag, bij gebreke van een door partijen voorgestelde verdeling, bij helfte zal worden verdeeld over de conventie en de reconventie. In conventie zal Pennings dus worden veroordeeld tot betaling van 4.000,00, te vermeerderen met 263,00 aan griffierecht. In reconventie zal Pennings worden veroordeeld tot betaling van 4.000,00. fl^^qooo/eoooia ^SSSTSSOiO XVd SS:OT io/8t

7 / HA ZA , De beslissing De rechtbank in conventie 5.1. wijst de vorderingen af; 5.2. veroordeelt Pennings in de proceskosten, tot op heden aan de zijde van Wehkamp begroot op 4.263,00; 5.3. verklaart de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad; in reconventie 5.4. stelt vast dat de voorwaarde waaronder de vordering is ingesteld, niet is ingetreden; 5.5. veroordeelt Pennings in de proceskosten, tot op heden aan de zijde van Wehkamp begroot op 4.000,00; 5.6. verklaart de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad. fl'^qooo/ioooia XaxATD axabjastutuipbxoj: ^S98X880i,0 XVd 2Z-0T ZJOZ Z0/8T