Kwaliteit beïnvloed door bewaring en transport

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kwaliteit beïnvloed door bewaring en transport"

Transcriptie

1 Kwaliteit beïnvloed door bewaring en transport Vormingsactiviteit LEADER-project 8 oktober 2014 Knesselare Kennisplatform Plantenfysiologie Annelies Christiaens

2 Deel 1: Fysiologische achtergrond bij bewaring/transport Deel 2: Bewaring en transport in boomkwekerij Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 2

3 Wat gebeurt er? Transport: vrachtwagen Bewaring: koelcel Donker en afgesloten Geen licht Geen aanvoer van water Weinig luchtverversing Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 3

4 3 belangrijke processen Respiratie Transpiratie Ethyleen Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 4

5 Respiratie Respiratie = ademhaling In leven blijven van de plant: energie nodig C 6 H 12 O O 2 6 CO H 2 O kj zuurstof water suikers koolstof dioxide energie Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 5

6 Respiratie Wat zijn de gevolgen? Productie van warmte Gewichtsverlies Verlies van suikerreserves Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 6

7 Respiratie Wat zijn de gevolgen? Productie van warmte Gewichtsverlies Verlies van suikerreserves Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 7

8 Respiratie UGent (2013) Masterthesis Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 8

9 Respiratie Wat zijn de gevolgen? Productie van warmte Gewichtsverlies Verlies van suikerreserves Verlies van eiwitten/chlorofyl Bladval/Senescentie Annelies Christiaens Kensselare 08/10/2014 9

10 Transpiratie Plant verdampt voortdurend water Transpiratie Via bladeren huidmondjes bladoppervlak Via lenticellen Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

11 Transpiratie Bij het rooien valt de toevoer weg Reactie van de plant: Sluiten van de huidmondjes OPEN GESLOTEN Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

12 Transpiratie Wat zijn de gevolgen? Gewichtsverlies Verlies van stevigheid: bladeren Uitdroging van wortels/plant Verwelking bladeren/afsterven wortels Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

13 Vorming van Ethyleen Ethyleen is een plantenhormoon Rijpingshormoon Verouderingshormoon Ethyleen wordt gevormd: Door bloemen en fruit Door stress Wondethyleen (machinaal rooien) Transport Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

14 Vorming van Ethyleen Wat zijn de gevolgen? Chlorofylafbraak Versnelde respiratie Bladvergeling Bladval/Senescentie Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

15 Vorming van Ethyleen Wat zijn de gevolgen? Schade in fruitbomen: Lokale verkleuring en afsterven van de bark Afsterven van knoppen Lokale barsten in de bark Al of niet verminderde scheutgroei of wortelgroei na planten Al of niet verminderd overlevingspercentage Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

16 Bewaring en transport Kwaliteit behouden: Respiratie stilleggen verbruik van reserves daalt warmteproductie daalt vochtverlies daalt Vochtverlies beperken gewichtsverlies beperken uitdroging tegengaan Ethyleenproductie verlagen of ethyleen wegvangen Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

17 Deel 1: Fysiologische achtergrond bij bewaring/transport Deel 2: Bewaring en transport in boomkwekerij Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

18 Bewaring op het bedrijf Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

19 Hoe? Koelcel: Gecontroleerd Gecontroleerde temperatuur Gecontroleerde atmosfeer Kuilhoek: Niet-gecontroleerd Afhankelijk van weersomstandigheden Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

20 Hoe? Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

21 Waarom? Bewaring in koelcel: Werkplanning afstemmen op gunstige omstandigheden om te rooien Rooien in de herfst Onafhankelijk van natuurlijke fluctuaties in temperaturen gedurende de winter Stijgende zekerheid van de vitaliteit van de plant Onafhankelijk van het uitlopen van de knoppen Langer verkoopseizoen Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

22 Kwaliteit na bewaring? Afhankelijk van de bewaarcondities Afhankelijk van de fysiologische toestand van de plant Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

23 Bewaarcondities Bewaring in koelcel: Temperatuur Luchtvochtigheid Afdekken plantmateriaal Type koelcel: Mantelkoeling Directe koeling Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

24 Bewaarcondities Bewaring in koelcel: Temperatuur Luchtvochtigheid Lengte van bewaring UGent (2013) Masterthesis Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

25 Bewaarcondities Koelcel of kuilhoek UGent (2013) Masterthesis Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

26 Kwaliteit na bewaring? Afhankelijk van de bewaarcondities Afhankelijk van de fysiologische toestand van de plant Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

27 Fysiologische toestand plant Afharding/dormantie van de plant: rooidatum Afharding Acclimatisatie aan lage temperaturen Niet afgeharde planten zijn gevoeliger aan stress en bewaring Dormante planten Weinig activiteit: lage respiratie, lage verdamping Kunnen langer bewaard worden Minder stress gevoelig Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

28 Fysiologische toestand plant Afharding/dormantie van de plant Seizoen fluctuatie in suikers Accumulatie van raffinose (suiker) PCS (2002) Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

29 Fysiologische toestand plant Afharding/dormantie van de plant: rooidatum PCS (2002) Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

30 Transport en bewaring na verkoop Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

31 Kwaliteit bij aankoop? Interne kwaliteit: Reservestoffen aanwezig (suikers) Uitgedroogd wortel stel (afsterven haarwortels) Vitaliteit knoppen Visueel moeilijk te beoordelen (zeker bij bladverliezende species) Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

32 Transport Uitdroging Tijdens rijden: wind/zon Vervoer onder dekzeil, wortels extra verpakt in plastiek of natte jute (zowel voor naakte wortel als container-of kluitbomen) Temperatuur kan oplopen: onmiddellijk afladen en planten of opslaan/opkuilen Transportschade Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

33 Transport Uitdroging Transportschade Breken takken/wortels Soorten met makkelijk brekende takken bovenaan stapelen Kluitbomen onder bomen met naakte wortel Schade aan schors: strop rond stam voor optillen kan schade veroorzaken Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

34 Bewaring Niet binnen het uur planten: Opslagplaats (0-5 C) Hoge luchtvochtigheid, lichte luchtstroming om schimmelvorming tegen te gaan Afdekken met plastic of vochtige jute Uitdrogen wortels vermijden Kluit: plastiek of jute Containerbomen: iets minder kritiek Blote wortel: meer kans op uitdroging Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

35 Bewaring Afdekken tijdens opslag Opslagplaats (0-5 C) Hoge luchtvochtigheid, lichte luchtstroming om schimmelvorming tegen te gaan Afdekken met plastic of vochtige jute Uitdrogen wortels vermijden Kluit: plastiek of jute Containerbomen: iets minder kritiek Blote wortel: meer kans op uitdroging Technisch Vademecum bomen (2008) Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

36 Bewaring Afdekmiddelen: Plastiek Jute Houdt alle water tegen: effectief tegen uitdroging Ontwikkeling van schimmels (zeker bij onvoldoende lage temperaturen) Minder probleem met ontwikkeling van schimmels Laat verdamping toe: vochtig houden Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

37 Bewaring Niet binnen het uur planten: Opslagplaats Inkuilen Zeker bomen met naakte wortel, maar ook kluitbomen Warme/droge periodes: water geven Zo snel mogelijk planten Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

38 Project plantenfysiologie Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

39 Project plantenfysiologie LA-traject Kennisgedreven sturing van plantfysiologische processen in de sierteelt ter bevordering van plantkwaliteit 3 onderzoekspartners Financiering: IWT: 90% Gebruikersgroep: 10% Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

40 Project plantenfysiologie Onderzoeksluik 4 jaar Valorisatieluik 6 jaar Bewaring en transport Beworteling Vertakking Pigmentatie Annelies Christiaens Kensselare 08/10/

41 Bedankt voor uw aandacht Technopool Sierteelt is een samenwerking tussen Universiteit Gent, Hogeschool Gent, ILVO en PCS en wordt ondersteund door de Provincie Oost-Vlaanderen Met steun van:

42 Het Kennisplatform Plantenfysiologie is ontwikkeld door de Technopool Sierteelt en kadert in het IWT-project Kennisgedreven sturing van plantfysiologische processen in de sierteelt ter bevordering van plantkwaliteit. Meer info? Het Kennisplatform Plantenfysiologie geeft in de toekomst speciaal voor jou cursussen, workshops, bedrijfsbezoeken... Wens je op de hoogte te blijven van onze activiteiten, wens je advies of heb je vragen? Aarzel dan niet contact op te nemen met: Annelies Christiaens (PCS / UGent) E: annelies.christiaens@pcsierteelt.be T: +32 (0) Emmy Dhooghe (ILVO) E: emmy.dhooghe@ilvo.vlaanderen.be T: +32 (0) Technopool Sierteelt is een samenwerking tussen Universiteit Gent, Hogeschool Gent, ILVO en PCS en wordt ondersteund door de Provincie Oost-Vlaanderen Met steun van:

Wat gebeurt er tijdens bewaring/transport met de kwaliteit van onbewortelde stekken? Annelies Christiaens

Wat gebeurt er tijdens bewaring/transport met de kwaliteit van onbewortelde stekken? Annelies Christiaens Wat gebeurt er tijdens bewaring/transport met de kwaliteit van onbewortelde stekken? Annelies Christiaens 3 belangrijke processen Respiratie Transpiratie Ethyleen Annelies Christiaens Workshop 27/1/216

Nadere informatie

Beworteling bij jongplanten

Beworteling bij jongplanten Beworteling bij jongplanten Annelies Christiaens Workshop beworteling 10 oktober 2013 PCS - Destelbergen Kennisplatform Plantenfysiologie Project plantenfysiologie LA-traject Kennisgedreven sturing van

Nadere informatie

Afharding van weefselteeltplanten, kan het anders? Emmy Dhooghe

Afharding van weefselteeltplanten, kan het anders? Emmy Dhooghe Afharding van weefselteeltplanten, kan het anders? Emmy Dhooghe Afhardingsproces In vitro plantje Afharding Serre Workshop 27/10/2016 2 Afhardingsproces is stressvol In vitro Hoge RV Constante T Lage lichtintensiteit

Nadere informatie

BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK

BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK HET KENNISPLATFORM PLANTENFYSIOLOGIE ORGANISEERT BEDRIJFSBEZOEK: LED-TOPBELICHTING IN DE PRAKTIJK Raes Bloemzaden 31 januari 2017 Destelbergen Bijbelichten in de winter Korte daglengte Lage lichtintensiteit

Nadere informatie

Plantenhormonen: Wat zijn ze en wat doen ze?

Plantenhormonen: Wat zijn ze en wat doen ze? Plantenhormonen: Wat zijn ze en wat doen ze? Studiedag Azalea & Rhododendron 23 februari 2017 Emmy Dhooghe Plantenhormonen, wat zijn ze? Definitie: natuurlijk voorkomende organische stof die bij lage concentraties

Nadere informatie

Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld?

Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld? Dormantie: wat wordt daarmee bedoeld? Studiedag azalea 26 februari 2015 PCS - Destelbergen Kennisplatform Plantenfysiologie Annelies Christiaens Dormantie - jaarcyclus Knopdormantie Knoprust Dormantie

Nadere informatie

GROEIREMMERS: WAT DOEN ZE MET DE PLANTENHORMONEN EN WAT IS HUN TOEKOMST?

GROEIREMMERS: WAT DOEN ZE MET DE PLANTENHORMONEN EN WAT IS HUN TOEKOMST? GROEIREMMERS: WAT DOEN ZE MET DE PLANTENHORMONEN EN WAT IS HUN TOEKOMST? Studiedag Azalea & Rhododendron 23 februari 2017 Annelies Christiaens Groeiregulatoren in land en tuinbouw Groeiregulator: Extern

Nadere informatie

Gebruik van antiverdampingsmiddelen bij weefselteeltplanten en stekken

Gebruik van antiverdampingsmiddelen bij weefselteeltplanten en stekken Gebruik van antiverdampingsmiddelen bij weefselteeltplanten en stekken Gebruikersgroep Destelbergen 30/03/2017 Annelies Christiaens Emmy Dhooghe Inleiding Verdamping Normaal proces bij planten: Opname

Nadere informatie

Resultaten vanuit het huidig wetenschappelijk onderzoek: vertakking bij chrysant

Resultaten vanuit het huidig wetenschappelijk onderzoek: vertakking bij chrysant Resultaten vanuit het huidig wetenschappelijk onderzoek: vertakking bij chrysant Robrecht Dierck Workshop plantenfysiologie 'VERTAKKING: een verhaal over knopuitgroei en plantvorm' 20/01/2015 1 Introductie

Nadere informatie

Bloeikwaliteit bij azalea: 4 jaar onderzoek in een notendop

Bloeikwaliteit bij azalea: 4 jaar onderzoek in een notendop Bloeikwaliteit bij azalea: 4 jaar onderzoek in een notendop In september 2008 werd het IWT-landbouw project Bloeiregulatie en kwaliteit bij azalea: interactie tussen genetische, fysiologische en teeltgebonden

Nadere informatie

Geconditioneerde bewaring in de tuinbouw. Ann Schenk

Geconditioneerde bewaring in de tuinbouw. Ann Schenk Geconditioneerde bewaring in de tuinbouw Ann Schenk Overzicht Achtergrond Koeling ULO-bewaring DCA: dynamisch gecontroleerde atmosfeer Smartfresh Achtergrond Vrucht na de oogst doet aan ademhaling C 6

Nadere informatie

2. Gebruik ULO voor bewaring pioenroos

2. Gebruik ULO voor bewaring pioenroos 2. Gebruik ULO voor bewaring pioenroos Thema: Gebruikswaarde-onderzoek 2.1. Doel van de proef In augustus 2007 verscheen in het Vakblad voor de Bloemisterij een artikel waarin werd gemeld dat het via ULO-bewaring

Nadere informatie

Vitaal plantgoed door optimale bewaring

Vitaal plantgoed door optimale bewaring Vitaal plantgoed door optimale bewaring Bloembollen 2016, Henk Gude en collega s Inhoud Algemene inleiding bollenteelt Klimaatfactoren bewaring Bewaring tulp Bewaring lelie Bollenteelt en verwerking, het

Nadere informatie

1 Producten in de verkoop Consument en product Biologische achtergronden Afwijkingen van de normale regel 15 1.

1 Producten in de verkoop Consument en product Biologische achtergronden Afwijkingen van de normale regel 15 1. Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Producten in de verkoop 9 1.1 Consument en product 9 1.2 Biologische achtergronden 11 1.3 Afwijkingen van de normale regel 15 1.4 Afsluiting 17 2 Tijdelijke opslag 19 2.1

Nadere informatie

17/10/2013. Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Planten en licht. Invloed lichtkleuren (i.c.m.

17/10/2013. Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Planten en licht. Invloed lichtkleuren (i.c.m. Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem Planten en licht Technopool Sierteelt Destelbergen 10 oktober 2013 Pieter van Dalfsen en Leo Slingerland Groeilicht (PAR): fotosynthese

Nadere informatie

Boombiologie. Basiskennis 1. Boomanatomie (1) Boomanatomie (3) Boomanatomie (2) Het samenstel van deze organen vormen samen een organisme: de boom

Boombiologie. Basiskennis 1. Boomanatomie (1) Boomanatomie (3) Boomanatomie (2) Het samenstel van deze organen vormen samen een organisme: de boom Boomanatomie (1) Boombiologie Alle levende organismen hebben dezelfde opbouw: Basis is cellen, weefsels en organen Cellen zijn bouwstenen van structuur Gespecialiseerde structuren heten meristeemweefsel

Nadere informatie

Bomen verlaten de kwekerij, en dan?

Bomen verlaten de kwekerij, en dan? Boomkwekers stoppen bloed, zweet en tranen in hun kindjes om ze op te laten groeien tot sterke individuen die op eigen benen kunnen staan. Zonde om deze te zien kwarren of afsterven door verkeerde aanplant.

Nadere informatie

Penicillium in lelie. Effect van terugdrogen na het spoelen op Penicilliumaantasting tijdens de bewaring van lelie. Hans Kok

Penicillium in lelie. Effect van terugdrogen na het spoelen op Penicilliumaantasting tijdens de bewaring van lelie. Hans Kok Penicillium in lelie Effect van terugdrogen na het spoelen op Penicilliumaantasting tijdens de bewaring van lelie Hans Kok Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit April 2010

Nadere informatie

Opslag Antwoorden Bewaren. Ton van der Hoorn

Opslag Antwoorden Bewaren. Ton van der Hoorn Opslag Antwoorden Bewaren Ton van der Hoorn eerste druk, 2001 Artikelcode: 27114.2 & 27114.1 2001 Ontwikkelcentrum, Ede, Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant?

Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Luchtbevochtiging in de zomerperiode: Wat wil de plant? Leo Marcelis & Ep Heuvelink Wageningen UR: WUR Glastuinbouw Leerstoel Tuinbouwproductieketens Met medewerking van: Peter van Weel, Hendrik Jan van

Nadere informatie

Kwaliteitsbeheersing in de keten potorchidee Gitta ten Hoope

Kwaliteitsbeheersing in de keten potorchidee Gitta ten Hoope Kwaliteitsbeheersing in de keten potorchidee Gitta ten Hoope 1 Uitvoering Gitta ten Hoope (Kenniscentrum FH) Cees van Luling (Kwaliteitsadvies FH) 2 Projecten Orchidee Nederland Ketencommunicatie Bestaande

Nadere informatie

Plantinstructies Aandacht voor het plantgat.

Plantinstructies Aandacht voor het plantgat. Plantinstructies Aandacht voor het plantgat. Aandachtspunten bij het planten. Om te zorgen voor een optimale hergroei van een nieuw aangeplante boom is het raadzaam een aantal zaken goed in het oog te

Nadere informatie

Samenvatting / Summary in Dutch SAMENVATTING

Samenvatting / Summary in Dutch SAMENVATTING SAMENVATTING Ammoniak is een van de voornaamste luchtverontreinigende stoffen in Nederland. Het is voor bijna 90% afkomstig uit de landbouw. De ammoniak komt vooral vrij bij de produktie van mest in de

Nadere informatie

DLV Aktua Chrysant. Aanvulling op discussie over beter Coolen

DLV Aktua Chrysant. Aanvulling op discussie over beter Coolen DLV Aktua Chrysant mei 2013 Aanvulling op discussie over beter Coolen De afgelopen week zijn er door Floraholland i.s.m. LTO groeiservice en DLV Plant BV twee bijeenkomsten georganiseerd over het onderwerp

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6

Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Koele en warme opslagruimten 9 1.1 Opslagcondities 9 1.2 De Warenwet en de opslag van artikelen 13 1.3 Afsluiting 15 2 Verpakking en kwaliteit van het product 17 2.1 Verpakkingen

Nadere informatie

Vragen. Groeien en bloeien

Vragen. Groeien en bloeien Groeien en bloeien Kamerplanten staan langer in de huiskamer dan een boeket of bloemstuk. Een plant heeft bepaalde zaken nodig om goed te kunnen groeien en bloeien. Om een goed advies te kunnen geven moet

Nadere informatie

1 Plantmateriaal Naktuinbouw gekeurd? Aanduiding ja / nee EG-kwaliteit en het aansluitnummer bij Naktuinbouw op afleverbon/leveranciersdocument.

1 Plantmateriaal Naktuinbouw gekeurd? Aanduiding ja / nee EG-kwaliteit en het aansluitnummer bij Naktuinbouw op afleverbon/leveranciersdocument. Keuring plantmaterialen In te vullen door toezichthouder van de gemeente Waalwijk bij levering van de plantmaterialen op de projectlocatie. Pagina 1 t/m 2: keuring gehele levering Pagina s 3 t/m 14: beoordeling

Nadere informatie

Planten en hun omgeving. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87628

Planten en hun omgeving. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87628 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/87628 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Informatie reader. Over bomen

Informatie reader. Over bomen Informatie reader Over bomen Bron: een selectie uit folders van de bomenstichting Hoe groeit een boom? blz. 1 t/m 4 Bomen en mensen blz. 5 t/m 7 Bomen en feesten blz. 8 t/m 10 Bomen en medicijnen blz.

Nadere informatie

Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld. 31-10-2014, Arie de Gelder

Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld. 31-10-2014, Arie de Gelder Evaluatie, Leerpunten en Plannen Perfecte Roos Energiezuinig geteeld 31-10-2014, Arie de Gelder Opmerkingen vooraf De genoemde punten staan open voor discussie Er is geen prioriteit in de volgorde Als

Nadere informatie

INFORMATIE & BEGRIPPEN

INFORMATIE & BEGRIPPEN INFORMATIE & BEGRIPPEN 1. Automatisatie & programmatie 3 2. Centralebouw 3 3. Isolatie 3 4. Meet- en registratie-instrumenten 4 5. Snelkoelingen en vriestunnels 4 6. Software 4 7. Studiedienst 5 8. U.L.O.

Nadere informatie

Plantengroeiregulatoren voor groeiregulatie in de boomkwekerij

Plantengroeiregulatoren voor groeiregulatie in de boomkwekerij Plantengroeiregulatoren voor groeiregulatie in de boomkwekerij Filip Rys Annelies Christiaens 1 Inhoud Groeiregulatoren hoe zit het met de erkenningen in de sierteelt? Screeningsproef boomkwekerij in 2013

Nadere informatie

Planten en LED: een uitdagende toekomst

Planten en LED: een uitdagende toekomst Planten en LED: een uitdagende toekomst Tuinbouw op weg naar 2030. 8 maart 2019, Arie de Gelder Historie Bron: Roadmap voor de transitie naar gewasbelichting met LEDs. De Ruijter, KEMA 2008 2 Opbouw presentatie

Nadere informatie

P l a n t g o e d K e u r i n g - A a n p l a n t e n. Wa t z i e n w e v a n d a a g?

P l a n t g o e d K e u r i n g - A a n p l a n t e n. Wa t z i e n w e v a n d a a g? P l a n t g o e d K e u r i n g - A a n p l a n t e n Wa t z i e n w e v a n d a a g? Types plantgoed (TVB p106-114) Kwaliteit en keuring van plantgoed (TVB p114-124) Transport en behandeling van plantgoed

Nadere informatie

werkzaamheden 1 Bomen planten en verplanten Inhoud deze les Plantgat-constructie Aanplant Bomen planten 1 Bomen planten 2

werkzaamheden 1 Bomen planten en verplanten Inhoud deze les Plantgat-constructie Aanplant Bomen planten 1 Bomen planten 2 Bomen planten en verplanten Inhoud deze les 1. Bomen planten 2. Inboeten 3. Verplanten grote bomen Aanplant Plantgat-constructie Factoren: Planten in het najaar Planten in het voorjaar Planten bij vriezend

Nadere informatie

Cellen aan de basis.

Cellen aan de basis. Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema

Nadere informatie

DUURZAME BEMESTING EN DUURZAAM BODEMBEHEER. 16 mei 2019

DUURZAME BEMESTING EN DUURZAAM BODEMBEHEER. 16 mei 2019 DUURZAME BEMESTING EN DUURZAAM BODEMBEHEER 16 mei 2019 Banken van een druivenserre met Krilium. De man rechts is Pieter Michiels, serrist uit Eizer Overijze (januari 1957) (Foto uit het archief BDB) Bodemstaalname

Nadere informatie

Kwaliteit van Gentse azalea in tuincentra

Kwaliteit van Gentse azalea in tuincentra Kwaliteit van Gentse azalea in tuincentra Annelies Christiaens In samenwerking met Kennisplatform Plantenfysiologie 1 Gentse azalea in tuincentra Eerste reeks bezoeken in 2006-2007 Tweede reeks bezoeken

Nadere informatie

Onderzoek naar de fysiologische leeftijd aardappel en wat kan dat voor ons betekenen?

Onderzoek naar de fysiologische leeftijd aardappel en wat kan dat voor ons betekenen? Onderzoek naar de fysiologische leeftijd aardappel en wat kan dat voor ons betekenen? P.C. Struik The Potato Valley bijeenkomst, 26 november 2018 Fasen van ontwikkeling van een poter de groeiperiode, de

Nadere informatie

VREDES - BOMEN. praktische tips voor de aanplant van jouw vredesboom

VREDES - BOMEN. praktische tips voor de aanplant van jouw vredesboom VREDES - BOMEN praktische tips voor de aanplant van jouw vredesboom Praktische tips voor de aanplant van jouw vredesboom Samen met 220 steden en gemeenten neemt ook jouw gemeente deel aan de actie Vredesbomen

Nadere informatie

Planten stekken Benodigdheden Algemene regels Kweekkasje Koude bak

Planten stekken Benodigdheden Algemene regels Kweekkasje Koude bak Planten stekken Planten kunnen op veel manieren vermeerderd worden. Er zijn verschillende bomen, heesters, vaste- en eenjarige planten die door zaad vermeerderd kunnen worden. Planten die door zaad vermeerderd

Nadere informatie

CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed

CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed Ademhaling, warmteproductie en CO 2 -schade Jeroen Wildschut, Casper Slootweg en Marga Dijkema Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij

Nadere informatie

Winterhardheid van boomkwekerijgewassen

Winterhardheid van boomkwekerijgewassen Winterhardheid van boomkwekerijgewassen Grote verschillen in winterhardheid tussen soorten Marco Hoffman Soms grote verschillen binnen geslacht Soms verschillen binnen soort Sommige soorten behouden hun

Nadere informatie

Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij

Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem. Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij Vermeerdering van boomkwekerijgewassen onder LED in een meerlagensysteem Themabijeenkomst LED in de boomkwekerij Kennis & Innovatie Impuls regio Boskoop 23 januari 2014 Pieter van Dalfsen en Johan van

Nadere informatie

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw

De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw De sprekende plant: sensoren en modellen in de tuinbouw Tom De Swaef tom.deswaef@ugent.be www.plantecology.ugent.be Sensoren: plantreactie op omgeving Omgeving: kasklimaat: straling, relatieve vochtigheid,

Nadere informatie

Hoe kunnen we de kwaliteit van onze houtchips verbeteren?

Hoe kunnen we de kwaliteit van onze houtchips verbeteren? Hoe kunnen we de kwaliteit van onze houtchips verbeteren? 1. Het chippen van het hout: Zorg dat het hout kan voordrogen, leg het hout enkele maanden op een stapel op een plek waar de wind er goed bij

Nadere informatie

Verbranding bladranden Hortensia

Verbranding bladranden Hortensia Verbranding bladranden Hortensia Project 417.17033 Rapport fase 1 F. van Noort Praktijkonderzoek Plant en Omgeving H. Verberkt DLV-Facet Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw december

Nadere informatie

Koelen van chrysant. Verhogen van kwaliteit tijdens bewaren van chrysant voor afzet in exportmarkten. Gitta ten Hoope

Koelen van chrysant. Verhogen van kwaliteit tijdens bewaren van chrysant voor afzet in exportmarkten. Gitta ten Hoope Koelen van chrysant Verhogen van kwaliteit tijdens bewaren van chrysant voor afzet in exportmarkten Gitta ten Hoope Supply Chain Consultant (Royal FloraHolland) Ketenkwaliteit Chrysant Financiers Ministerie

Nadere informatie

Vocht gerelateerde problemen met Ca

Vocht gerelateerde problemen met Ca Vocht gerelateerde problemen met Ca Wim Voogt, Wageningen UR glastuinbouw Inhoud Wat is het probleem Fysiologische achtergrond van Ca Functie Ca Opname Relatie Ca en klimaat Oplossingsrichtingen Workshop

Nadere informatie

Vidi Parva. Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen.

Vidi Parva. Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen. Vidi Parva Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen www.koppert.nl Als teler bent u voortdurend bezig om uw gewas in topconditie te brengen en te houden. De basis van een topconditie

Nadere informatie

TEELT-ADVIES VOOR UW CYCLAMEN

TEELT-ADVIES VOOR UW CYCLAMEN ONVERWACHTE HITTEGOLF In het wild, als vaste plant, is de natuurlijke cyclus van de botanische cyclamen persicum - afkomstig uit het Midden-Oosten als volgt: een rustperiode in de zomer dankzij de knol,

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 5

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 5 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 5 6,8 Samenvatting door Syb 669 woorden 3 keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Biologie Biologie H3 Samenvatting PARAGRAAF 1 - Wortel Functies van de wortel: Het opnemen van

Nadere informatie

Licht en planten (onder glas)

Licht en planten (onder glas) Licht en planten (onder glas) Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw Masterclass workshop, 17 april 2008 Inhoud Licht en straling Stuurlicht LEDs Diffuus Licht Zonlichtspectrum Straling Golflengte Opmerking

Nadere informatie

Cryphonectria parasitica (kastanjekanker)

Cryphonectria parasitica (kastanjekanker) Cryphonectria parasitica (kastanjekanker) A. Chandelier Laboratorium mycologie Centre Wallon de recherches agronomiques Situatie in België Volgens de Europese gegevensbank EPPO, aanwezig sinds 2007 maar

Nadere informatie

Haag of Heg Lijnvormige beplantingen / scheiden van ruimten

Haag of Heg Lijnvormige beplantingen / scheiden van ruimten Haag of Heg Lijnvormige beplantingen / scheiden van ruimten Historie Landschap Stijlperioden Renaissance ca. 1500 kloostertuinen Barok / Franse stijltuinen / 17 e en 18 e eeuw O.a. Versailles / paleis

Nadere informatie

1 Kenmerken van de plant De uiterlijke kenmerken van een plant Het inwendige van de plant Afsluiting 21

1 Kenmerken van de plant De uiterlijke kenmerken van een plant Het inwendige van de plant Afsluiting 21 Inhoud Voorwoord 5 Een aardig produkt 7 Inleiding 8 1 Kenmerken van de plant 11 1.1 De uiterlijke kenmerken van een plant 11 1.2 Het inwendige van de plant 17 1.3 Afsluiting 21 2 Onderdelen van een plant

Nadere informatie

3 Arbeid Functies binnen het bedrijf Arbeidsbehoefte Registratie Afsluiting 69

3 Arbeid Functies binnen het bedrijf Arbeidsbehoefte Registratie Afsluiting 69 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Oogsten 9 1.1 Oogstmoment 9 1.2 Oogstwerkzaamheden 12 1.3 Oogstmethoden 14 1.4 Kwaliteitseisen voor het product 25 1.5 Apparatuur voor oogstverwerking 30 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

Vliesdoek nut en noodzaak

Vliesdoek nut en noodzaak Vliesdoek nut en noodzaak Martijn Leijdekkers SID 10/11 december 2013 Indeling Factoren bij bewaring Resultaten eerder onderzoek Praktijktips Conclusies en IRS-advies 1 Factoren bij bewaring temperatuur

Nadere informatie

Leesboekje de seizoenen

Leesboekje de seizoenen Leesboekje de seizoenen Leesboekje De Seizoenen Pagina 1 Dit is de winter. Dit is de sneeuw. Dit is de hagel. Dit is de ijzel. Dit is het ijs. Dit is het donker. Dit is het licht. Dit is de kat. Dit is

Nadere informatie

1 Gewassen en hun afwijkingen Kennismaking met de plant Afwijkingen in de teelt Afsluiting 24

1 Gewassen en hun afwijkingen Kennismaking met de plant Afwijkingen in de teelt Afsluiting 24 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Gewassen en hun afwijkingen 9 1.1 Kennismaking met de plant 10 1.2 Afwijkingen in de teelt 17 1.3 Afsluiting 24 2 Afwijkingen voorkomen en bestrijdingsmethoden 25 2.1 Niet-parasitaire

Nadere informatie

Voor een efficiënte waterbenutting

Voor een efficiënte waterbenutting Voor een efficiënte waterbenutting Voor meer zekerheid Kalium met magnesium vermindert droogtestress www.kalibenelux.com De competentie in Kalium en Magnesium 1 2 Risicobeperking Droogtestress Risicobeperking

Nadere informatie

Basiscursus Compostering

Basiscursus Compostering Basiscursus Compostering Uw aangeboden door : OVAT Gegeven door Vincent de Wolff Wat gaan we vanavond doen? Wat is composteren Hoe verloopt het proces Wat wel, wat niet in de compost Waarom is compost

Nadere informatie

Groene Detailhandel. Bol- en knolgewassen

Groene Detailhandel. Bol- en knolgewassen kennen we vooral uit het voorjaar. Het zijn verdikte plantendelen die zich onder de grond bevinden. Veel bol- en knolbloemen worden als snijbloem gebruikt. Sommige bollen en knollen worden tot de groenten

Nadere informatie

PLANTEN. Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden

PLANTEN. Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden BK402: PLANTEN Basis maakt de vragen 1 t/m 35. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden Kader maakt de vragen 1 t/m 45. Voor iedere vraag kan 1 punt behaald worden Beantwoord de volgende vragen. 1 Een

Nadere informatie

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen. THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken

Nadere informatie

LED licht bij zonlicht

LED licht bij zonlicht LED licht bij zonlicht Resultaten Alstroemeria 7-3-2019, Anja Dieleman, Kees Weerheim, Nieves Garcia Inleiding Sterke toename areaal belichting en geïnstalleerd vermogen Onder SON-T: warmte overschot,

Nadere informatie

De milieu-impact van al deze overbodige kilometers verschilt van voertuig tot voertuig. Dit komt omdat niet elk voertuig evenveel CO 2

De milieu-impact van al deze overbodige kilometers verschilt van voertuig tot voertuig. Dit komt omdat niet elk voertuig evenveel CO 2 Groenten en fruit van het seizoen Wie door de groenten- en fruitafdeling van de lokale supermarkt loopt, krijgt vaak het gevoel dat de wereld aan zijn voeten ligt. Je vindt er boontjes uit Kenia, tomaten

Nadere informatie

Bomen. Plantgoed en kwaliteit

Bomen. Plantgoed en kwaliteit Bomen Plantgoed en kwaliteit bosplantsoen; spil; veer; hoogstam (halfstam, laagstam); solitair; meerstammig. Type plantgoed Het type plantgoed is afhankelijk van de standplaats, de soort, de aangeplante

Nadere informatie

vooronderzoek opdracht 1 In afbeelding hiernaast is een tak in de winter afgebeeld.

vooronderzoek opdracht 1 In afbeelding hiernaast is een tak in de winter afgebeeld. uitlopende knoppen b i o d o e n.n l > biologie / mens en natuur / landbouw > bloemen en planten > bouw van planten oriëntatie opdracht 2 Om een geschikte boom, heester of struik te vinden, kunnen vooraf

Nadere informatie

Bomen. Aanplant en techniek Situatie: open groeiplaats

Bomen. Aanplant en techniek Situatie: open groeiplaats Bomen Aanplant en techniek Situatie: open groeiplaats Plantput; Drainage en beluchting; Planttijdstip; Plantdiepte; Orientatie en plantrichting; Planttechniek bomen met kale wortel; Planttechniek bomen

Nadere informatie

Energiewinst door toepassing van DCA in vergelijking met ULO

Energiewinst door toepassing van DCA in vergelijking met ULO Verslag Doormeting Energiewinst door toepassing van DCA in vergelijking met ULO Auteur: Bert Verlinden 1 Situering Bij de algemeen toegepast ULO-bewaring van hardfruit wordt het fruit eerst gekoeld tot

Nadere informatie

28/09/2011. Negatieve effecten van dooizout op bomen en planten. Zout? Menselijke zoutbronnen: spatzout. Tom Joye - Inverde

28/09/2011. Negatieve effecten van dooizout op bomen en planten. Zout? Menselijke zoutbronnen: spatzout. Tom Joye - Inverde Negatieve effecten van dooizout op bomen en planten Tom Joye - Inverde Zout? Met zout wordt doorgaans keukenzout (NaCl) bedoeld, maar de zouten zijn een grote groep scheikundige verbindingen De problemen

Nadere informatie

Samenvatting De kleurverandering van bladeren is een van de opvallendste kenmerken van de herfst voordat ze afsterven en afvallen. Tijdens de herfst worden de bouwstoffen die aanwezig zijn in het blad

Nadere informatie

Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit

Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit Klein en steenfruit Diverse soorten in groot- en kleinfruit: Rob Derikx Boekel, 17 februari 2016 Xanthomonas (o.a. aardbeien, kersen, pruimen) Erwinia (o.a. peren, ook wel bacterievuur genoemd) (o.a. kersen,

Nadere informatie

Factsheet HACCP. 1) Ongediertebestrijding

Factsheet HACCP. 1) Ongediertebestrijding Factsheet HACCP Werken met HACCP HACCP is een preventief systeem om voedselveiligheid te waarborgen. Het systeem is gebaseerd op 7 stappen: 1. Bepaal alle mogelijke gevaren van de processen die binnen

Nadere informatie

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen Als teler bent u voortdurend bezig om uw gewas in topconditie te brengen en te houden. De basis van een topconditie begint bij de wortels. Een

Nadere informatie

Productinformatie: Groenten (1) Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Hoe kun je groenten in menu's gebruiken? Wat zijn groenten?

Productinformatie: Groenten (1) Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Hoe kun je groenten in menu's gebruiken? Wat zijn groenten? Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de eigenschappen van groenten. We vertellen je ook hoe je groenten kunt gebruiken en hoe je ze moet bewaren. Wat wordt er van jou verwacht? Na het bestuderen

Nadere informatie

Schimmels. Schimmelziektes in sportvelden en gazons

Schimmels. Schimmelziektes in sportvelden en gazons Schimmelziektes in sportvelden en gazons Brown patch Brown Patch Symptomen: Donkere ringen van afstervend gras Droogte plekken Wit verkleuring van het aangetaste gras Brown Patch Infectie: Juni tot september

Nadere informatie

De invloed van het gebruik van Asulox tijdens de bollenteelt en het tijdstip van rooien op de beworteling van Muscaribollen in de broeierij

De invloed van het gebruik van Asulox tijdens de bollenteelt en het tijdstip van rooien op de beworteling van Muscaribollen in de broeierij De invloed van het gebruik van Asulox tijdens de bollenteelt en het tijdstip van rooien op de beworteling van Muscaribollen in de broeierij Voortgezet diagnostisch onderzoek 2008 Peter Vink, Paul van Leeuwen

Nadere informatie

Proefstation voor de Groenteteelt v.z.w. Gomplekjes. Dit onderzoek is gerealiseerd i.s.m. Lava, ADLO, GMO & KBC

Proefstation voor de Groenteteelt v.z.w. Gomplekjes. Dit onderzoek is gerealiseerd i.s.m. Lava, ADLO, GMO & KBC Gomplekjes 1 e teelt 2014 Dit onderzoek is gerealiseerd i.s.m. Lava, ADLO, GMO & KBC Gomplekjes Na de oogst van een komkommer drupt er vaak nog een druppel sap uit de afgesneden stengel Druppel komt op

Nadere informatie

BOOMVERZORGING. Plantkunde

BOOMVERZORGING. Plantkunde BOOMVERZORGING Anatomie en Fysiologie Willy Verbeke, 2008 Met dank aan Rebecca Devlaeminck Anatomie : - Weefsels - Stengel - Wortel - Blad Fysiologie : - Fotosynthese - Ademhaling - Verdamping Plantkunde

Nadere informatie

Aanpassingen van delen van de plant aan de levensomstandigheden

Aanpassingen van delen van de plant aan de levensomstandigheden Onderzoeksactiviteit in de serres van Plantentuin Meise Te begeleiden door de leerkracht Aanpassingen van delen van de plant aan de levensomstandigheden 1 Centrale onderzoeksvraag Op welke manieren zijn

Nadere informatie

Praktijkmededelii. Houdbaarheid van tulpebloemen op water. Praktijkmededelingnr. 20,sept. '66. Ir. G. Hekstra

Praktijkmededelii. Houdbaarheid van tulpebloemen op water. Praktijkmededelingnr. 20,sept. '66. Ir. G. Hekstra STICHTING LABORATORIUM VOOR BLOEMBOLLENONDERZOEK *V9IBUS ÖO Praktijkmededelii Houdbaarheid van tulpebloemen op water Ir. G. Hekstra Praktijkmededelingnr. 20,sept. '66 HOUDBAARHEID VAN TULPEBLOEMEN OP WATER

Nadere informatie

Laat je gras glimlachen

Laat je gras glimlachen Laat je gras glimlachen UREAN 30 % Samenstelling Voordelen Urean 30% N is een mengsel van: o 43% ammoniumnitraat : (NH4NO3) o 32% ureum : (NH2)2CO o 25% water : (H2O) Stikstofverdeling: o 50% afkomstig

Nadere informatie

Addicool. Leo Suiker directeur

Addicool. Leo Suiker directeur Addicool. Leo Suiker directeur Voorwoord. Addicool heeft zich door haar jarenlange ervaring en expertise ontwikkeld tot marktleider op het gebied van custom made luchtbehandelings kasten. En omdat we veel

Nadere informatie

ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN

ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN ERVARINGEN MET HET NIEUWE TELEN Lezing door Barend Löbker VORTUS bv Programma: Klimaat Praktijkervaringen nieuwe telen Vragen/discussie Introductie Vortus BV: 2007 25 jaar geleden door Simon Voogt opgericht

Nadere informatie

GEBRUIKERSHANDLEIDING

GEBRUIKERSHANDLEIDING Agraphyt NV Torhoutbaan 89 B8480 Ichtegem, België. tel + 32 50 703099 Fax + 32 50 703084 BE 0872 535 289 www.agraphyt.be info@agraphyt.be DOSERING: GEBRUIKERSHANDLEIDING Opdat het product kan binnendringen

Nadere informatie

Bonsai: voorbereiding en overwinteren

Bonsai: voorbereiding en overwinteren Winterrust: Alle bonsai hebben, net als bomen in de natuur, een winterrustperiode nodig. Buitenbonsai kunnen dus de hele winter door buiten worden gelaten, mits ze voldoende beschermd worden. De noodzakelijke

Nadere informatie

Er bestaan verschillende soorten stroppen. Voor het lossen met strop en ketting gebruiken we:

Er bestaan verschillende soorten stroppen. Voor het lossen met strop en ketting gebruiken we: met strop en ketting Er bestaan verschillende soorten stroppen. Voor het met strop en ketting gebruiken we: * 3 tons strop (geel) : geschikt voor bomen t/m de maat 25-30 * 5 tons strop (rood) : geschikt

Nadere informatie

Groene Detailhandel. Een- en tweejarigen antwoorden 1. Een- en tweejarige tuinplanten Antwoorden

Groene Detailhandel. Een- en tweejarigen antwoorden 1. Een- en tweejarige tuinplanten Antwoorden Een- en tweejarige tuinplanten Antwoorden 1 Omschrijf met eigen woorden wat eenjarige planten zijn. Aan het einde van het seizoen vormen ze zaad en sterven af. Met andere woorden de meeste eenjarige kun

Nadere informatie

Plantsensoren helpen telers bij klimaatinstellingen

Plantsensoren helpen telers bij klimaatinstellingen PCS Energie Plantsensoren helpen telers bij klimaatinstellingen Een jaar na de start van het VLAIO-onderzoekstraject Sense-IT (Sierteeltsector Evalueert Nieuwe Sensortechnologie voor Energie- en Innovatieve

Nadere informatie

Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel. Dwarse doorsnede van een boomstam

Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel. Dwarse doorsnede van een boomstam Jurgen Vansteenkiste : Atlas Atheneum Gistel Dwarse doorsnede van een boomstam Spinthout (licht) en kernhout (donker) Spinthout is het niet-verkernde hout van een boom: het bevindt zich tussen het kernhout

Nadere informatie

Het hoofd in de wolken

Het hoofd in de wolken Het hoofd in de wolken Evert Hasselaar Trees Wouda, 1947 Fijn stof binnenshuis transport Van vervuilingsbron naar effect Bron vervuiling of hinder emissies Concentratie blootstelling opname gezondheids

Nadere informatie

Bloeiend plantje Spoor van een dier

Bloeiend plantje Spoor van een dier Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :

Nadere informatie

Aanmaaktover 36 AANMAKEN 1000 TARWEBRODEN PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1000 tarwebroden?

Aanmaaktover 36 AANMAKEN 1000 TARWEBRODEN PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1000 tarwebroden? 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 36 AANMAKEN 1000 TARWEBRODEN PRIJS -39.577 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1000 tarwebroden? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/

Nadere informatie

Grasland Klas 1. Inkuilen

Grasland Klas 1. Inkuilen Grasland Klas 1 Inkuilen Voederwinning Tijdstip van maaien 1) Vragen bij video Juiste tijdstip van maaien. a. Waar hangt het maaimoment van af? Noem er drie. b. Bij hoeveel kg DS/ha wil je oogsten. c.

Nadere informatie

1 Producten voor de verkoop Consument en product Biologische achtergronden Afwijkingen van de normale regel 17 1.

1 Producten voor de verkoop Consument en product Biologische achtergronden Afwijkingen van de normale regel 17 1. Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Producten voor de verkoop 9 1.1 Consument en product 9 1.2 Biologische achtergronden 13 1.3 Afwijkingen van de normale regel 17 1.4 Afsluiting 19 2 Bewaarcondities en bewaarmethoden

Nadere informatie

Het weer en reumatoïde artritis. De rol van het microklimaat aan de huid.

Het weer en reumatoïde artritis. De rol van het microklimaat aan de huid. Samenvatting Het weer en reumatoïde artritis. De rol van het microklimaat aan de huid. Als ik voor het eerst met iemand kennis maak en vertel dat ik reuma heb, dan hoor ik vaak O, dan is dit zeker goed

Nadere informatie

12 October 2012 FRUITTEELTBERICHT NO. 109

12 October 2012 FRUITTEELTBERICHT NO. 109 Centrale Adviesdienst Fruitteelt BV Zandweistraat 20 / Postbus 42 4180 BA WAARDENBURG T : (0418) 655 927 F : (0418) 655 941 E : info@caf.nl I : www.caf.nl 12 October 2012 FRUITTEELTBERICHT NO. 109 Special:

Nadere informatie