Dijkshoornseweg 45, Den Hoorn

Transcriptie

1 Dijkshoornseweg 45, 2635 EK Den Hoorn De bescherming betreft de voormalige tuinderswoning uit 1929 aan de Dijkshoornseweg 45. De schuur achter de woning valt niet onder de bescherming. De tuinderswoning is gelegen aan de westzijde van de Dijkshoornseweg in het van oorsprong agrarische dorp Den Hoorn. Ten westen van de woning ligt het water het Look. De eerste tuinbouw in Den Hoorn is begonnen op de strook land tussen het Look en de Dijkshoornseweg. Na de Eerste Wereldoorlog brak een periode van bloei aan voor de tuinbouw en werden in het dorp diverse tuinderswoningen gebouwd. Tuinderswoningen werden gebouwd volgens zes typen. De woning aan de Dijkshoornseweg behoort tot het zogenaamde 'compactype' dat vanaf ca werd gebouwd. Dergelijke woningen staan los van de bedrijfsruimte en worden gekenmerkt door een vrijwel vierkant oppervlak met een lange gang die vanaf de voordeur, die zich in het midden van de gevel bevindt, door naar achteren loopt. In Midden-Delfland zijn zes compactwoningen gebouwd, allen tussen 1924 en 1929, die bovendien alle zes voorzien zijn van vier pinakels boven de voorgevel en daarom ook wel 'torentjeswoningen' worden genoemd. De woningen hebben allen een voorgevel versierd met geglazuurde of gekleurde strengpersstenen, een afgewolfde mansardekap en een woonkamer met aan de voorzijde een erker. De woning aan de Dijkshoornseweg is gebouwd door Willem van Mierlo uit Schipluiden/ Den Hoorn ( ), het ontwerp van de torentjeswoningen is mogelijk van Leendert Verboom ( ). De woning werd gebouwd in opdracht van L. Arkesteijn (die de naastgelegen Taswoning bewoonde) en werd bewoond door zijn zoon Koos Arkesteijn. Ten noorden van de Taswoning was een vaarsloot gegraven waarover het groente en fruit per schuit getransporteerd kon worden naar de veiling. De tuinderswoning is vrijwel identiek, maar gespiegeld, aan de tuinderswoning aan de Lookwatering 1. De overige torentjeswoningen in Midden-Delfland zijn de Tramkade 13 en Harnaskade 15 te Den Hoorn, Westgaag 12 te Maasland en de Laan van Groenewegen 12 te Delft (Den Hoorn ten tijde van de bouw). Beschrijving pand Exterieur De vrijstaande tuinderswoning heeft een vrijwel vierkante plattegrond en staat met de nok haaks op de weg. Aan de voorzijde bevindt zich links van de voordeur een erker, aan de achterzijde een uitbouw met een balkon, beiden uit de bouwtijd. De woning bestaat uit één bouwlaag met een verdieping onder een afgewolfde mansardekap. Het dak is gedekt met grijs gesmoorde Tuile-du-Nord dakpannen. De gevels van de woning zijn opgetrokken in rode vormbakstenen in halfsteens verband met vol-en-zat voegwerk in een cementvoeg. Het onderste deel van de gevels bestaat uit een trasraam. De voorgevel is versierd met speklagen bestaande uit wit geglazuurde strengpersstenen. Boven de voordeur en de kozijnen zijn rollagen toegepast. De erker heeft op de hoeken vertandingen. De bovenzijde van de voorgevel is voorzien van vier opgemetselde pinakels. In de overige gevels van de woning is een rollaag toegepast tussen het trasraam en het opgaande metselwerk. Boven de kozijnen bevinden zich, net als in de voorgevel, eveneens rollagen. Centraal in de voorgevel bevindt zich de entree met links hiervan de erker en rechts een dubbel H-venster. In de erker bevinden zich drie H-vensters. In het bovenlicht van de entree en de bovenste ramen van de H-vensters is glas-in-lood geplaatst. Alle kozijnen op de begane grond hebben houten rolluiken die aan de onderzijde zijn voorzien van een metalen plaatje met daarop de tekst DROP Rotterdam telefoon 568. Op de verdieping

2 bevinden zich eveneens twee H-vensters, waarvan de bovenlichten bestaan uit bruin kathedraalglas. In de bovenlichten is tevens een horizontale roede geplaatst. Alle vensters in de voorgevel zijn voorzien van hardstenen lekdorpels. Links van de entree bevindt zich een herdenkingssteen voor de eerste steenlegging met de tekst 'D.E.S.G. door L. Arkestein De linker zijgevel heeft twee recent vervangen H-vensters met lekdorpels bestaande uit lekdorpelstenen. De rechter zijgevel heeft eveneens twee H-vensters met in de rollaag een vertanding, waarvan het voorste venster vervangen is. Het achterste venster heeft nog het originele houten rolluik. Het voorste venster heeft een lekdorpel van lekdorpelstenen. In de uitbouw is een toiletraam aanwezig. De achtergevel heeft een pui en venster op de begane grond en balkondeuren op de verdieping, allen van recente datum. Op het linker dakvlak bevindt zich een gemetselde schoorsteen en een brede dakkapel van recente datum. Op het rechter dakvlak bevindt zich een smalle dakkapel uit de bouwtijd. De dakkapel is aan de zijkanten voorzien van zink en de daklijst heeft dezelfde profilering als de goot. Het raam is van recente datum. Interieur De gang van de woning bevindt zich achter de centrale entree en loopt door tot de uitbouw. Het tochtportaal is voorzien van tegelwerk met gekleurde Jugendstil bloemmotieven en zwarte plint en randtegels. De deur van het tochtportaal naar de achterliggende gang en het bijbehorende bovenlicht zijn beiden voorzien van glas-in-lood overeenkomstig het glas-in-lood van de voorgevel. In de gang bevindt zich een origineel stucplafond met een geprofileerde perklijst. Aan weerszijden van de gang bevinden zich paneeldeuren, voorzien van een geprofileerde architraaflijst en aan de bovenzijde ingevuld met glas. Aan de linkerzijde van de gang bevindt zich de kamer-en-suite. Het glas-in-lood in de schuifdeuren ontbreekt. In de voorkamer is een marmeren schouw, waarvan de boezem recent vervangen is. Het plafond van zowel de voor- als de achterkamer is vervangen. Het toilet is voorzien van tegelwerk overeenkomstig het tochtportaal. De trap naar zolder is voorzien van een geprofileerde houten leuning met aan het uiteinde een slakkenhuis. De kapverdieping is opgedeeld in een aantal ruimtes met houten wanden en plafonds van kraaldelen. Erf/ groenaanleg De tuin voor de woning wordt aan de voor- en rechterzijde van de straat gescheiden door een heg. Ten noorden van Dijkshoornseweg ligt een sloot die functioneerde als vaargeul voor producten die op het land geproduceerd werden. Deze sloot werd zowel gebruikt door de boerderij aan de Dijkshoornseweg als door de tuinderswoning. Aan de voorzijde van de tuin staat een ijzeren hekwerk uit de bouwtijd. Motivatie De woning aan de Dijkshoornseweg 45 is vanuit stedenbouwkundig, architectonisch en cultuurhistorisch oogpunt van lokaal belang - vanwege de uniciteit van dit type tuinderwoning; - als voorbeeld van de rijke verscheidenheid aan tuinderwoningen in Den Hoorn; - als herinnering aan en als onderdeel van de tuindersgeschiedenis van Den Hoorn; - vanwege de bouwhistorische en architectonische waarde en de gaafheid van de twintigste eeuwse gevels van de tuinderwoning, zowel de materiaalkeuze en de materiaalverwerking als het gevelbeeld; 1 D.E.S.G. : De Eerste Steen Gelegd

3 - vanwege de gaafheid van de plattegrond van de woning met de centrale middengang en kamer-en-suite; - vanwege aanwezige, originele interieurelementen waaronder Jugendstil tegelwerk, glas in lood, het stucplafond, de paneeldeuren en de marmeren schouw; - als onderdeel van het ensemble met de Taswoning aan de Dijkshoornseweg 47-51; - vanwege de ligging tussen de Dijkshoornseweg en het Look, één van de oudste delen van Den Hoorn die in cultuur zijn gebracht voor de tuinbouw. Bronnen Henk Groenendaal, 'Tuindersdorp Den Hoorn', in: Historisch Jaarboek Schipluiden 2013, pp Monumenten Inventarisatie Project Zuid-Holland Score score max. score min. score weegfactor 1. cultuurhistorische aspecten a. lokaal belang Architectonische aspecten a. bouwstijl b. uniciteit c. verminkingen/verstoringen situering a. ligging b. verminkingen/verstoringen totaal 16

4 Topografische kaart uit De locatie van Dijkshoornseweg 45 is aangegeven met een blauwe cirkel. Het langwerpige gebouw ten noorden van de tuinderswoning is de taswoning van L. Arkesteijn. Ten noorden hiervan bevindt zich een vaarsloot tussen de Dijkshoornseweg en het Look. Bron: Luchtfoto met centraal in het midden de Dijkshoornseweg 45. Aan de achterzijde van het erf (links) staat de schuur. Het pand aan de noordzijde is de taswoning van L. Arkesteijn. Bron: Gemeente Midden-Delfland.

5 GBKN-kaart met daarop de Dijkshoornseweg 45. Bron: Gemeente Midden-Delfland. De voorgevel van de woning. Foto: Conserf

6 De linker zijgevel. Foto: Conserf De rechter zijgevel. Foto: Conserf

7 De achtergevel. Foto: Conserf Detail bovendorpel van een authentiek kozijn met houten rolluik. Foto: Conserf

8 De tegels in het tochtportaal. Foto: Conserf De deur in de gang. Foto: Conserf