Transcriptie Civiele rechtspraak Oldebroek P. Zunderman, 2011

Transcriptie

1 Transcriptie Civiele rechtspraak Oldebroek P. Zunderman, 2011 Archief Richterambt Civiele rechtspraak Inventarisnummer 119 [1] Beert Toenissen, sich willende wederom in den echten staet begeven mit Alijdt Peters Teusen, weduwe van Hendrick Evertsen, sijn van beider sijden ten overstaen van vrunden, vanwegen den bruidegom Evert Gerritsen end Dirck Francksen, end vanwegen die bruidt, Peter Besseltsen, haer soone, end Peter Rutgertsen, versproecken end voer hijlixe vurwaerden veraccordiert, alsdat Beert Toenissen thoekomende bruidt eerst affstervende sonder wettelicke geboerte bij hem na te laten, van die selve sal profitieren vijftich daelders. Ende die bruidegom voerschreven eerst affstervende, die bruidt genieten sal hondert karoliguldens, dat oick thoekomende echteluiden malcanderen vorder sullen mogen begiftigen. Vorders is bedongen dat des bruidts soen Peter Besseltsen sal hebben tot hijlixstuire hondert karoliguldens uut die guederen van sijn moder, gelijck oick sijn suster genoten heeft gehadt. Actum Oldebroick, den 14 e marty 1635, voer die stadtholder des richters Wijchman Cornelissen end gerichtsluiden Beert Wijchmansen ende Hendrick Willemsen. Beert Thoenissen heeft sijn ses kynderen, bij Hendrickien Gerrits zalliger erworven, ten overstaen der selver mombaren Dirck Francksen end Albert Thijssen in præsentie des richters stadtholder Wijchman Cornelissen end gerichtsluden Beert Wijchmansen end Hendrick Willemsen, voer haer moeders zalliger versterff bewesen als volget: Eerstelick heeft hij beloeft dievijff kynderen elck thien daelders te betalen als sij mundich sullen sijn, end die olste dochter, Toentgen genaemt, in plaets van die thien daelders een koe, end die twe knechties Hendrick end Jacob genaemt, boven die thien daelders elck noch twe schapen, end die drie dochterties, Toentgen, Trijne end Gerritgen, elck een beddetijckte, Gerrit sal oick sijn schapen beholden die hij tegenwoirdich heeft; des sal die vader voerschreven die wolle van de schapen so lange die kynderen bij hem woenen, genieten, sullen oick des kynderen schapen vurwaert gaen, end sullen dieselve het profijt daervan trecken, sal oick die vader sijn onmundige kynderen

2 in kost end klederen, nabuir gelijck, onderholden totdat sij mundich sullen sijn, ofte hare kost sullen winnen kunnen, die vader sal oick alle in end uutschulden aen sich beholden end daervoer hebben te profitieren alle die beesten, vee end andere mobile goederen. Actum Oldebroick, den 14 maay [2] Opten 14 e january 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Aelt Gerritsen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Evert Evertsen. Tusschen Evert Gerritsen, aenlegger eensdeels, end Hendrick Wijne vanwegen Hendrick Stoffeltsen, verweerder anderdeels, verclaert het gerichte dat aenlegger sijn aenspraecke bij geschrifte sal hebben in te brengen, ende vorders dat verweerder, omt gewijsde te voldoen, burge sal stellen. Evert Gerritsen heeft sijn duplyck tegens Evert Jansen ingedient. Hendrick Aertsen heeft het pant van Maes Gerritsen doen opboden ter somme van ses en dartich karoliguldens tot goede rekeninghe, heerkomende van een verkofte kuipe ende voirts verteringe. Hendrick Gerritsen, als volmachtiger van Lucas Berentsen, heeft het pant van Jan Albertsen doen opboden ter somme van sestien guldens sestien stuvers, heerkomende van gehaelde ware. [2v] Hendrick Gerritsen, als volmachtiger van Lucas Berentsen, heeft het pant van Lubbert Gerritsen, brouwer, doen opboden ter somme van twe en dartich guldens tot goede rekeninge, heerkomende van gehaelt laecken. Egbert Aertsen heeft het pant van Herman Jurriensen doen opboden ter somme van tachtentich karoliguldens, heerkomende van achterstedige renthe. [3] Opten 28 e january 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Evert Evertsen. Hendrick Coopsen ende Lubbert Hartgertsen hebben doen verboden end aengesproken Bartolt Lubbertsen om te hebben betalinge nae luyt twe obligatien, die

3 somme van drie hondert vijftich karoliguldens mit twe jaren interesse. Evert Gerritsen heeft sijn aenspraecke tegens Hendrick Stoffeltsen ingedient. Evert Gerritsen begeert van Hendrick Wijne als volmachtiger van Hendrick Stoffeltsen burge van het gewijsde te sullen voldoen. Tusschen Evert Gerritsen, aenlegger eensdeels, ende Hendrick Wijne als volmachtiger van Hendrick Stoffeltsen, verweerder anderdeels, verclaert het gerichte dat den verweerder voer eerst sal hebben burge te stellen van het gewijsde te sullen voldoen. Hendrick Wijne heeft beloeft selven burge te willen wesen voer het gewijsde inde saecke van Evert Gerritsen tegens Hendrick Stoffeltsen. [3v] Tusschen Egbertgen Aerts, aenleggersche eensdeels, ende Mette Tijs, verweerdersche anderdeels, wegens eenich verscholt van penningen, die aenleggersche aen verscheiden creditoiren van verweerdersche voerschreven na luyt die overgeleverde quitantien hadde gedaen, verclaert het gerichte dat verweerdersche volgents die genomene calculatie aen aenleggersche sal hebben te betalen ses en tsestich karoliguldens achthien stuvers acht penningen. Bartolt Lubbertsen ende Geertien Herms, echteluyden, bekennen aen Hendrick Aertsen schuldich te wesen ongeveerlick twe hondert guldens, heerkomende van verschenen pachten ende gehaelde waeren ende verlopen renthe, waervoer Bartolt voerschreven te waerburge stelt sijn huys, hoffstede end daeraen liggende landerien, op t Eeck gelegen, oistwaert Arnt van Ruijtenburch, suidtwaer die Heijgrave, westwaert die Meenewech, noirtwaert Hendrick Aertsen selver, end dat tot vergrotinge vanden vier hondert guldens waervan Hendrick Aertsen t' voerschreven goet voer desen heft verwonnen gehadt. Voer den richter ende gerichtsluden Reijer Willemsen end Evert Evertsen, den 28 january Hiet oick een verschrijvinge van vier hondert guldens tot het gemelte guet bij Maes Gerritsen ingegaen, end bij Bartelt Lubbertsen, koeper vant selve guet aengenomen te betalen, in dato den 25 january 1634 int protocol te vienden. [4] Opten 25 february 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichts-

4 luden Wijchman Cornelissen, Aelt Gerritsen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Evert Evertsen. Beerent van Goir als volmachtiger van Guert Jansen wacht opt indienen van Evert Gerritsen. Evert Gerritsen versocht veerthien daghen uutstel. Tusschen Hendrick Coopsen, Lubbert Hartgertsen ende Gerrit Hendricksen, aenleggeren, ende Bartolt Lubbertsen, verweerder, verclaert het gerichte dat aenleggeren aen den verweerder wegens sijne geproponierde exceptie van refusie van costen etcetera sullen satisfactie doen tot kennisse van desen gerichte, verbiedende vorders den verweerder eenighe alienatie te doen tot fraude van die gemelte creditoiren ofte aenleggeren, ende vorders hem iniungerende opdracht te vervorderen van Maes Gerritsen dewijl die saecke t' selve vereischet om schade voer te koemen, ofte anders dat gemelte creditoiren sodanige opdracht selven sullen moegen vervorderen. Tusschen Hendrick Aertsen, aenlegger, ende Maes Gerritsen, verweerder, tusschen pendinge ende pantkeringe, verclaert het gerichte dat bij den aenlegger gedaen is guede pendinge ende bij den verweerder quade pantkeringe. [4v] Tusschen Evert Gerritsen, aenlegger, end Bernt van Goir, vanwegen Hendrick Stoffeltsen verweerder, op het punct van versteck en contumarie, verclaert het gerichte, dat verweerder ten naesten gerichte bij sijn antwoirt de geallegierde nootsinnicheyt sal doceren ende inbrengen. Bernt van Goir heeft die diminutie tegens Mette Thijs ingedient. Voer den richter ende gerichtsluden Michiel Jansen ende Beert Wijchmansen, den 31 marty [5] Opten 7 april 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Aelt Gerritsen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Evert Evertsen, Wijchman Cornelissen. Evert Gerritsen heeft het pant op pantsterckinge doen opboden van Hendrick Stoffeltsen ter somme gelijck bij die vori-

5 ge opbodinge te sien. Tusschen Maes Gerritsen, aenlegger eens, ende Hendrick Aertsen, verweerder anderdeels, tusschen pendinge ende pantkeringe, verclaert het gerichte, dat den verweerder mit het presentieren van penningen, die liquide waeren, aenden aenlegger gedaen heeft een goede pantkeringe, behoudens hem evenwel bij nieuwe in...lantie te mogen vervorderen de helfte van costen, gevallen ten huyse van Hendrick Willemsen, vuer de lange ende perplexe rekeninge van gemelte partien, behoudens oick aenlegger sijn actie wegens die verteringe t sijnen huyse gedaen vanden kynderen van verweerder tegens die kynderen selven. Gesien hebbende die declaratie van costen wegens Egbertien Aerts ingedient tegens Mette Thijs wort die selve bij den gerichte getaxiert op elff guldens vier stuvers. [5v] Gesien bij den gerichte seecker declaratie van costen, ingedient bij Heimerick thoe Water, tegens Lubbert Hendricksen ende daerbij oick het ghene Lubbert voerschreven tot antwoirt op die selve heeft ingedient, verclaert het gerichte dat Lubbert voerschreven mit het voldoen van acht gulden, waerop partien veraccordiert sijn gewest, sonder ytwes doemaels buyte te beholden, mach volstaen. Gesien hebbende die declaratie van costen, bij Mette Thijs ingedient tegens Egbertien Aerts, wort die selve bij den gerichte getaxiert op seventhien gulden darthien stuvers. [6] Opten 5 mey 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Aelt Gerritsen, Reijer Willemsen, Hendrick Aeltsen, Evert Evertsen. Bernt van Goir, als volmachtiger van Evert Jansen, heeft het quadruplyck tegens Evert Gerritsen ingedient. Otto Andriessen heeft bekent ontfangen te hebben uut handen van Aeltien Herberts, weduwe van zalliger Jan Gerritsen, sijn andeel van vijftich daelders als die voerschreven weduwe in voertijden op rente hadde genomen, namelick twaelff guldens thien stuvers ende die rente daerbij. Item heeft Otto voerschreven oick ontfangen gelijcke

6 somme vanden weduwe voerschreven vanwegen sijn broeders Hendrick ende Jan Andriessen, waervan hij beloeft die weduwe te vrien. Actum Oldebroick, den 5 mey Evert Gerritsen heeft die pachtpenningen van Hendrick Stoffeltsen, uutstaende onder Aert Jansen, Jan Andriessen, Jan Beertsen, genaemt in die wanderinge Jan knecht, voer desen bij hem verwonnen, tot sijner betalinge, so van de hoeftsomme als costen daerom gedaen, so verre die gemelte pachten daertoe sullen strecken moegen. Aengenomen voer den richter ende gerichtsluden Reijer Willemsen ende Beert Wijchmansen, den 19 e mey [6v] Opten 28 july 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Reijer Willemsen, Aelt Gerritsen, Hendrick Aeltsen, Evert Evertsen. Dries Heimensen, gearrestiert ter instantie van Maes Gerritsen, wacht en waert op die anspraecke van Maes voerschreven, concludierende indien den selver niet en komt bij sittende gerichte end doet sijn anspraeck dat hij mach vrij gekent worden van dese instantie, mit refusie van onkosten Maes Gerritsen aengeeist. Non comparuit. Evert Gerritsen concludiert tusschen hem ende Guert Jansen ten oirdeel en (doorgehaald: boding) secht dat die bijgevoechde contschappen bij t quadruplyck, moege nae lantrecht verworpen worden. Bernt van Goir, als volmachtiger van Guert Jansen, bedingt mede ten oirdeel. Evert Gerritsen heeft sijn declaratie van costen ingedient tegens Hendrick Stoffeltsen. [7] Opten 8 septembris 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen. T gerichte, gesien hebbende die declaratie van costen, bij Evert Gerritsen ingedient tegens Hendrick Stoffeltsen, wort die selve (doorgehaald: wort) bij den gerichte getaxiert

7 op vier en tsestich guldens eene stuver. Opten 10 e novembris 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen. Jan Dietzemertsen, olt ongeveer 33 jaren, verbodet ter instantie van Franck Warnertsen, tuyget dat Franck voerschreven een verleden Pinstermaendach ten huyse van Jan Willemsen t' Aperloe eenige woirden mit Jan voerschreven heeft gehadt, end dat sijn swager Hendrick Helmichsen sich daerin heeft gesteecken, end een kanne gevattet, alsoff hij daermede slaen wolde, die hem ontnomen werde, heeft daernae sijn roer van buiten int gelach gebrocht end t selve voiruyt holdende alsoff hij daermede schieten wolde, welck hem oick van Jan Heimensen is affgenoemen, end sijn eintlick Hendrick Helmichsen voerschreven end (doorgehaald: sijn) Franck Warnertsen buiten t' huys geraeckt, alwaer getuige van haer gevecht niet heeft gesien. [7v] Jan Heimensen, olt omtrent 30 jaren, gearrestiert ter instantie van Franck Warnertsen, tuiget mede gewest te hebben ten huyse van Jan Willemsen t' Aperloe, voergangen Pinstermanedache, end van anderen daer verstaen te hebben, dat Franck voerschreven mit den weert aldaer, Jan Willemsen genaemt, eenige woirden gehadt hadde, waerover Hendrick Helmichsen, Jans voerschreven swager, is mit sijn roer na buiten gegaen, ende daermede na binnen komende, die hane overgehaelt hebbende, is hem t' selve voer die duere van getuige affgenomen geworden, end der selver broder Mense Helmichs, sulcx siende, is mit het mes na getuige aengekomen, die getuige doe om sich te verweren mit het roer op het hoeft heeft gesmeten, ende weet eigentlick niet hoe het gevecht mit Hendrick Helmichsen ende Franck is aengegaen. Ende hebben getuigen haer depositie mit eede becrachtiget. Peter Hermsen Smit spreeckt aen Jan Beertsen van Oisterwolde, na voergaende besaet om te hebben betalinge van ses en twintich karoliguldens, die hem koemen van Warner Timmermans zalliger, wiens erffhuys desolaet is geworden, ende gearrestierde is sijner landerien koeper geworden tot be-

8 talinge van die creditoiren. Ende also aenlegger niet anders tot sijne betalinge [8] heeft kunnen koemen, so heeft hij arrest aen die persoen van Jan Beertsen laten doen, burchstellinge is daertegens geschiet. Arrestant concludiert dat gearrestierde mach werden gecondemniert om aen hem te doen betalinge van ses en twintich guldens na luyt sijn tegenwoirdige rekenboick. Jan Beertsen aengeeischet. Non comparuit. Bije Mommen wachtet op die aenspraeck van Adriaen van Holten, hebbende arrest laten doen op haer coern int Oldebroick onder Coendert Scherpinck. Op het (doorgehaald: versoeck) bedingh vanwegen Bije Mommen tegens Adriaen van Holthen, tusschen besaeth ende ontsaeth gedaen. T' gerichte heet verweerdersche wachten end waeren, ende arrestant niet comparierende absolviert haer van dese instantie mit restitutie van costen tot moderatie deses gerichtes. Arrestant non comparuit. Opten 16 decembris 1636 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Reijer Willemsen, Hendrick Aeltsen, Beert Wijchmansen. [8v] Dirck Willemsen spreeckt aen Gerrit Woltersen als volmachtiger van Jan Baeck om te hebben seeckere schriftuiren, ofte copie van dien, onder Gerrit voerschreven berustende, end Hermtgen Baecks concervierende (1) end aengaende end bij weigeringe rekent daerbij te schade die somme van vijff hondert karoliguldens. Gerrit Woltersen secht sulx te doen niet geholden te sijn, aleer dat Dirck voerschreven sal burge gestelt hebben, het gewyesde te voldoen. Tusschen Evert Gerritsen, aenlegger eens, ende Gerrit Goosensen, gearrestierde, verweerder anderdeels, verclaert het gerichte dat aenlegger sal overleveren autentycke copie vanden tolbrieff, ende datter volgents sal gedaen werden t' gelijck nae rechte behoiren sal.

9 Tusschen Dirck Willemsen, aenlegger, end Gerrit Woltersen, als volmachtiger van Jan Baeck, verweerder, verclaert het gerichte dat aenlegger eerst sal geholden wesen burge te stellen om het gewyesde te voldoen. [9] Dirck Willemsen heeft Jacob Dircksen thoe burge gestelt omt gewysde te voldoen. Dirck Willemsen persistiert bij sijne gedaene aenspraeck om te hebben copie. Parthie aengeeyschet. Non comparuit. Also op den 25 octobris 1635 Lubbert Hendricksen voer den richter des richterampts Oldebroick ende gerichtsluden verbonden hadde sijn huys, hoff, t' sampt vijff margen lants, liggende ter plaetse in sijn bepalinge nae luyt gemelte acte, tot voldoeninge vant gewijsde des edelen hoves van Gelderlant tot profijte van Pedro Ursina de Pesse ende vermits Marten van Steenbergen, als volmachtiger van de voernoemde Ursina de Pesse, aen het voerschreven huys, hoff ende vijff margen gepeindet heeft om te hebben voldoeninge van die somme van ses hondert guldens met die interesse van dien a tempore mora in gevollich geobtinierde sententie sampt, om te hebben betalinge van die costen bij den weledelen hove getaxiert, alsmede hierom gedaen, soe attestiere ick Arnt Feith, richter des voerschreven ampts ende Wijchman Cornelissen end Beert Wijchmansen als gerichtsluden, dat Lubbert Hendrickx om voer te comen voorder costen van executie, heeft beloeft op den eersten april [9v] die ses hondert guldens met interesse van dien a tempore mora sampt die getaxierde 256 guldens 2 stuvers met die costen van executie an Pedro Ursina de Pesse off sijn volmachtiger op te leggen ende te betalen op sijn costen binnen Arnhem, bij onstentenisse heeft hij Lubbert Hendricksen noch naerder verbonden ende verbynt mitz desen onvermindert het angetogene verbant vanden 25 octobris gedaen, dat die voerschreven gemelte goederen sullen sijn ende blijven verwonnen, ende dat die selve na voorgaende een kerckenspraeck sullen worden vercoft gerichtelick tot profijte van Ursina de Pesse voerschreven tot die voerschreven betalinge thoe. Actum Oldebroick, den 7 e january 1637 voer den

10 richter Arnt Feith ende gerichtsluden Wijchman Cornelissen ende Beert Wijchmansen. Jan Francksen heeft in presentie van Wijchman Cornelissen, stadtholder des richter Arnt Feith, end gerichtsluden Reijer Willemsen ende Beert Wijchmansen ten overstaen der kynderen mombaren Beert Dibbeltsen ende Cornelis Wijchmansen sijn ses kynderen bij Aeltien Helmichs erworven, voer haer moders zalliger versterff bewesen, namelick dat ider kynt sal hebben vijff en vijftich guldens welcke penningen die vader sonder interesse te geven sal beholden totdat een ider vijftien jaren sal olt sijn. Vorders sullen die drie dochterties elck een nieu bedde hebben mit sijn thoebehoir ende die knechties elck twe oyschapen ende die in voeringe onderholden drie jaren lanck. Actum Oldebroick, den 7 e january [10] Opten 12 january 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Reijer Willemsen, Hendrick Aeltsen, Beert Wijchmansen, (doorgehaald: Beert Francksen) Hendrick Aertsen spreeckt aen nae voergaende arrest Wijchman Timensen om te hebben betalinge van twaelff guldens, heerkomende van gehaelde bieren, welcke sijn vrouws beste moder solde genoten hebben. Tusschen Beert Wijchmansen, als mombaer van Aeltien Warners kynderen, aenlegger eensdeels, ende Beert Coopsen, verweerder anderdeels, verclaert het gerichte dat den verweerder die geeiste twintich guldens nae uutbrengen het rekenboick sal hebben te betalen, mits daeraen kortende tgeene sal mogen blijcken daerop betaelt te hebben. Tusschen Hendrick Aertsen, aenlegger eensdeels, ende Wijchman Timensen, verweerder anderdeels, verclaert het gerichte dat den aenlegger in sijnen eisch niet is ontfanckelick, mit restitutie van costen aenden verweerder. [10v] Trijne Hendricks, weduwe van zalliger Hendrick Hartgersen, heeft haer ses kynderen, bij Hendrick voerschreven erworven, voer haer vaders versterff bewesen als volget. Eerstelick heeft die moeder die gemelte ses kynderen bewesen die helfte van ses schepel lants int Oldebroick gelegen, end sal oick aen dieselve elck twintich guldens uutkeren als sij twintich jaren olt sullen sijn, ten waere dieselve eerder quaeme thoe hijlicken end alsdan uut te keren, tot welcker

11 tijt toe die voerschreven moeder oick die vruchten van die vaste guederen der kynderen sal hebben te profitieren, en ter selver tijt toe die kynderen in kost end klederen te onderholden, ten waere dieselve haer selfs generen konden. End dan sal die moeder die maechies elck een nieuw beddetijte (2) mit kussens end beddepuelwe mit veeren end sijn thoebehoir laten thoekomen end het knechtien, Hendrick genaemt, twe schapen die tot sijn profijt sullen aen voeder ter tijt thoe, hier voren benoemt, des sal die moeder die wolle hebben te profitieren, blijvende die schulden vant selve erffhuis tot laste vande moeder voerschreven. Aldus geaccordiert tusschen Trijne Hendricks end der kynderen mombaeren, Jan Francksen end Jan Andriessen in tegenwoirdicheit des richters Arnt Feith end gerichtsluden Reijer Willemsen ende Hendrick Aeltsen, den 11 february [11] Opten 26e january 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Reijer Willemsen, Hendrick Aeltsen, Beert Wijchmansen, (doorgehaald: Beert Francksen) Beert Toenissen bekent duechdelick schuldich te wesen van afgerekende pacht aen d'erffgenaemen van zalliger Gerrit Feith die somme van hondert twintich karoliguldens, item noch negen karoliguldens van drie mudde gekofte haveren, twelck Beert Toenissen bij verwonnen pant beloeft te betalen aencomende Sint Jacob, ende dat daervoer sijn gesay opt (doorgehaald: lant) erve van Hendrick thoe Bocop zalliger sal sijn verbonden. Wijchman Timensen heeft sijn declaratie van costen ingedient tegens Hendrick Aertsen. Jan Gerbertsen heeft laten affvragen Marten Dircksen off hij die woirden van koe-dyeff, die hij van hem hadde ge- [11v] secht, wolde gestant doen. Referieren die aengesondene personen, dat Marten Dircksen soude geantwoirt hebben, niet te weten, dat hij die woirden tegens cleger soude gesproken hebben, so dat waere, so most hij het door sijn dronckenschap gesecht hebben. Relatu in judicio, den 26 january Opten 9 february 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichts-

12 luden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen. Die heer richter spreeckt aen van s heeren wegen Laurens van Wijlandt, ende secht dat hij sich onderstaen heeft, enich elsen oick willigen vande Broicker Wang te houwen, buiten consent van die ghene, die daer macht over hadde, etcetera. Concludierende tot een boete van dartich heerenponden. T' gerichte verclaert dat Laurens van Wijlandt sal geholden wesen voirt te antwoirden. [12] Tusschen Peter Hermsen Smit, aenlegger eens, end die mombaren van zalliger Jan Mols kynderen, verweerderen anderdeels, verclaert het gerichte, dat den aenlegger, indien hij meynt ter meerder soms gerechticht te wesen, als het accoirt vermelt dat hij sulx opt Camperveene sal hebben, int werck te stellen, om aldaer gedaen te worden als na rechten behoren sal. Laurens van Wijlant geeft voer antwoirt op den prætensen eisch bij den heer richter van s heren wegen genomen, wel expresselick t' ontkennen door sijn persoen int geheel ofte ten deel enich holt gehouwen te hebben, daermede debattierende denselven eisch bij irrelevantie ende impertinentie concludierende tot absolutie etcetera ende doende eysch in reconventie, secht hoe dat omtrent...een jaer geleden den heer richter gelijft heeft sijne wijlants prame op eenige pretendierde actie te doen arrestieren sonder denselven daervuer te rechte te stellen, daerover den eischer bij reconventie concludiert tot sestich karoliguldens. Die heer richter secht weder het houwen geschiet te sien van sijn arbeitsvolck in sijn dienst wesende end in sijn tegenwoirdicheyt ende dat verweerder verscheiden malen heeft uutstel versocht, alsdat hij buitenslant moste wesen (doorgehaald: dat hem) welck die richter hem vergunt [12v] heeft gehadt, dat hij die daet selven bekent heeft gehadt ende gesocht mit die richter aff te maecken, gelijck oick vorders sal bewesen werden.

13 Wijlants reconventie en is niet gefundiert, secht die richter, hij hadde sijn praem moegen verburgen, ende te rechte hebben gestaen, die en mochte in die Geldersche graffte oick niet liggen om het belettsel vande stroem, ende daerom oick te rechte van daer laten verbrengen. Wijne Beerts heeft volmachtich gemaeckt Reijer Willemsen ende Beert Wijchmansen, oick mede den procuruer Langenburch thoe Campen, t sampt ende elck bijsonder op ende tegens sodanige prætensie als Jan Baeck thoe Campen ofte elders tegens comparant soude mogen voernemen. Die declaratie van costen wegens Timan Wijchmansen ingedient tegens Hendrick Aertsen, wort bij den gerichte getaxiert op vier guldens veerthien stuvers. Tusschen Jacob Haversack, aenlegger eens, ende Herman Berentsen, verweerder anderdeels, verclaert het gerichte dat den verweerder geholden sal wesen die geeiste somme te betalen, voerbeholdens sijne actie tegens de aenlegger, indien hij meent eenige te hebben. Die richter sal sijnen eysch ten naesten gerichte bij geschrifte naerder verifieren tegens Wijlant, ende sal dan vorder gedaen worden opde reconventie bij verweerder voergestelt. T gerichte verclaert ter instantie des richters dat Laurens van Wijlant sal geholden wesen nieuwe burge te stellen om het gewijsde te voldoen. [13] Also na het overlijden van Geertien Peters, huisvrou van Aert Jansen, viere van derselver kynderen op die vader gestorven sijn, ende het vijfte, Lambertgen genaemt, tegenwoirdich noch int leven is gebleven, so ist dat die vader voerschreven, sullende het (doorgehaald: kynt) gemelte meechien haer moeders versterff bewijsen, voer haer gedeelte vant gerede, wesende het tiende deel, het selve heeft thoegestaen vijfftich daelders uut te keren als het voerschreven kynt mundich sal moegen wesen tot welcker tijt toe die vader oick die vruchten van die vaste guederen vant voerschreven kynt oick sal hebben te profitieren, ende ter selver tijt thoe t selve in kost ende kleeren onderholden, ende dan een bedde mit sijn thoebehoir thoekoemen laten, neffens die moeders paerse rock end silveren

14 kleerhake, blijvende die schulden vant gemelte sterffhuis ten laste van den vader voerschreven. Aldus geaccordiert tusschen Aert Jansen end die mombers Cornelis Petersen, des kynts oom, ende Jan Beertsen den jongen, in tegenwoirdicheit van den richter end gerichtsluden Reijer Willemsen end Beert Wijchmansen, den 25 january Jacob Stuirman heeft sijn drie kynderen Hendrick, Gerritgen ende Alijdt bij Hendrickgen Egberts erworven, voer haer moeders zalliger versterff bewesen als volget. Eerstelick heeft die vader sijn voerschreven kynderen die helfte van die vaste goederen thoegestaen, namentlick in sijn vierde deel vant erffien, daer Beert Petersen pachter aff is, westwaert int Oldebroick gelegen, waervan Egbert Lutteken, Timan Aeltsen end Jan Francksen die andere deelen thoebehoeren. Item in sijn helfte vant vierde part van Vlasmans ackers, ende in die helfte van [13v] Vlasmans hagens, als mede in die helfte van twe hovens, genaemt Vlasmans hovens. Vorders heeft die vader sijn gemelte kynderen thoegestaen elck vijftich karoliguldens uut te keeren als die voerschreven kynderen vijftien jaren olt sullen sijn, tot welcker tijt toe die vader oick die vruchten van die vaste goederen vanden voerschreven kynderen sal hebben te profytieren, ende ter selver tijt toe die gemelte kynderen in kost ende kleren na sijn gelegentheit onderholden, end dan sal die vader die twe maechies elck een nieu bedde mit sijn thoebehoir laten thoekomen neffens die klederen tot den moeders lijve behorende end een silvere kleerhaeck, mit twe kraemlakens, end het knechtien twe schapen die tot het knechtiens profijt sullen aenvoeden ter tijt boven benoemt, van welcke die vader so lange sal hebben te genieten die wolle, is wijders dat het knechtien een imme end die twe maechies oick een imme sullen hebben, ende het profijt van dien. So se komen te sterven, sullen se die kynderen affgaen, blijvende die schulden vant selve erffhuis tot laste van de vader voerschreven. Aldus geaccordiert tusschen Jacob Stuirman ende die mombers Hendrick Willemsen end Beert Egbertsen in tegenwoirdicheit van Wijchman Cornelissen, des richters stadtholder, end gerichtsluden Reijer Willemsen ende Hendrick Aeltsen, den 27 e january 1637.

15 [14] Ick Arnt Feith, richter des richterampts Oldebroick, attestiere mits desen, hoe dat voer mij, richter voerschreven, end gerichtsluden Wijchman Cornelissen end Reijer Willemsen, is erschienen Aertien Lubberts, gewesene huisvrouwe van Peter Goirtsen, geassistiert mit Jan Wijersen, haer tegenwoirdige man, als haren momber, end heeft bekent mit haer voerschreven zalliger man verkoft te hebben aen Jan Rutgertsen ende Hendrickien Aerts, echteluyden, voer een seeckere somme van penningen, waervan sij bekende bij het leven van haer zalliger man voerschreven wel end thoe dancke betaelt te sijn, haer huis, hoff end hoffstede neffens haer vijff margen haverlants, so sij int Oldebroick op het Eeckt liggende hadde, daer oistwaert Gerritgen Brousters, westwaert Jochem Dircksens erffgenaemen, suidtwaert Jan Baeck, noirtwaert Egbert Lambertsen aengelandet waren. Ende dat sij derhalven transportiert end draecht op aen Hendrickgen Aerts, weduwe van Jan Rutgertsen voerschreven (op welcke nae het affsterven van haer eheman voerschreven, die t samptelicke goederen gedevoluiert sijn) end hare erven t voirschreven huis, hof, hofstede end vijf margens om t selve rustelick end vredelick te gebruycken, sonder enich becroenen van verkoeperen ofte hare erven, beloven oick vorders alle lasten end voerkommer af te doen end van alle prætensien, behalven s heren schattinge end tins, te vrijen, gelijck rechtens is. Actum Oldebroick, den 27 february Oircunde deses hebbe ick, richter voerschreven, mijn segel hier onder doen hangen. [14v] Hendrick Gerritsen, geassistiert mit sijn vader Gerrit Gerritsen end oom Simon Beertsen, end Trijne Hendricks, weduwe van Hendrick Hartgersen, geassistiert mit Jacob Hendricksen, sluisman, end Reijer Egbertsen, willende sich wederom in den echten staet begeven, sijn in volgende hijlicxe vurwaerden geaccordiert, als namentlick dat die thoekomende bruidegom Hendrick Gerritsen van sijn thoekomende bruidt Trijne Hendricks, so die selve sonder wettelicke gebuerte t' samen nae te laten, eerst quame te sterven, sall verbetert wesen uut haer naelatenschap vijftich daelders, end in contrarien val sal die bruit van den bruidegom verbetert wesen hondert karoli guldens. Indien gemelte personen ghien wettelicke gebuerte bij malcanderen quamen nae te laten, so sullen die goederen wederom gaen end keeren aen die sijde daer die selve heergekomen sijn. Actum in tegenwoirdicheit

16 des richters end gerichtsluiden Reijer Willemsen end Hendrick Aeltsen, den 11 e february [15] Opten 9 marty 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen, Beert Francksen. Beert Francksen heeft in den gerichte sijn eedt als gekoren gerichtsman gedaen. Die richter heeft sijn aenspraecke tegens Laurens Wijlant ingedient, den selven aengeeischet. Non comparuit. Tusschen Jan Jacobsen, aenlegger, ende Evert Gerritsen, verweerder, verclaert het gerichte dat bij den aenlegger gedaen is een quade pendinge end daertegens bij den verweerder guede pantkeringe. Tusschen Laurens van Wijlant, voergangen gerichte bij reconventie aengesproecken hebbende die heer richter, omdat hij sijn praem hadde doen arrestieren etcetera, verclaert het gerichte dat gemelte Wijlant in sijnen eisch niet en is gefundiert. [15v] Opten 27 april 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen, Beert Francksen. Die gildemeesters van Lieve Vrouwen gilde hebben ontfangen van Dries Jansen Willemsen, vanwegen sijn broeder Herman Jansen, sestien daelders, hoeftsommes belechte penningen vande voerschreven gildemeesters ende daerbij negen jaren renten, jaerlix een goltgulden, die schattinge affgekortet sijnde. Oircunde mijn onderteickeninge den 10 april Johannes Warnersen, secretaris. Tusschen Mense Helmichs, aenlegger, ende Evert Gerritsen vanwegen Jan Coopsen, verweerder, verclaert het gerichte dat verweerder bij eede sal hebben te verclaren in maten verhaelt den coop vant beest niet ingegaen te sijn, ofte dat hij den aenlegger den eedt daervan deferiert ende laet doen. Gerrit Woltersen, als volmachtiger van Jan Baeck, wacht end waert op die aenspraecke van Hermtgen Baecks wegens

17 t' arrest op die rijsen gedaen, ende dat aenleggersche verweerder voer ghyen andere gerichte sal aenspreecken als voer desen gerichte. [16] Het gerichte heet Gerrit Woltersen als volmachtiger van Jan Baeck wachten end waren end bij non comparitie van (doorgehaald: die selve) aenlegger selve, absolviert hem van dese instantie mit adjudicatie van kosten. Non comparuit. Beert Wijchmansen spreeckt aen Lubbert Gerritsen en secht dat hij geholden sal wesen nae luyt seecker contract die voerkynderen van Aeltien Hendrix t' onderholden ten mundigen daghe thoe, end bij faute van dien rekent daerbij te schade die somme van drie hondert gulden. Tusschen Lubbert Gerritsen, aenlegger, ende Aert Jansen, verweerder, verclaert het gerichte dattet arrest wegens aenlegger gedaen, niet is duechdelick geweest, absolvierende derhalven verweerder van dese instantie mit restitutie van costen. Tusschen Beert Wijchmansen, als momber van het naegelaten soentien van Jan Warnersen, end Dirck Rutgertsen, als momber van de twe nagelaten kynderen van Herman Spaen, aenleggeren eens, ende Lubbert Gerritsen (doorgehaald: Gerritsen), verweerder anderdeels, nopende [16v] het onderholden van de voerschreven kynderen ten mundighen daghe toe, etcetera, volgents die opgerichte gerichtelicke scheidinge, verclaert het gerichte dat den verweerder wegens die onderholdinge sal mit die mombaren hebben te accordieren, ende aff te maecken, ofte bij ontstentenisse van dien, dat ten naesten bij den gerichte daervan verclaringe sal gedaen werden. Egbert Aertsen ende Beert Wijchmansen verclaren dat Lubbert Hendricksen soedanige hondert daelders als Gerrit Hendricksen Bosch hadde opgenomen van Hendrick Aertsen, aen Claes Aertsen wederom betaelt heeft, den 17 february Beert Jacobsen heeft sijn vier kynderen, bij Fennichien Willems erworven, ten overstaen derselver mombaren Gerrit Asse ende Dirck Rutgertsen, voer

18 Wijchman Cornelissen, des richters stadtholder, ende gerichtsluiden Hendrick Aeltsen ende Hendrick Aertsen, voer haer moeders versterff bewesen als volget. Eerstelick sullen dieselve hebben int gemeen twe hondert karoliguldens end bovendien een ider van de drie knechties thien karoliguldens. Des sal het meechien hebben een bedde mit sijn thoebehoir, ende die klederen tot des moeders lieve gehoirende, sullen onder die kynderen gedeelt worden. (doorgehaald: verders) Vorders sullen die kynderen op malcanderen erven tot die lestlevende thoe. Actum Oldebroick, den 22 february [17] Opten 16 e mey 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Hendrick Aeltsen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen, Beert Francksen. Tusschen Mense Helmichs, aenlegger ende arrestant, en Jan Coopsen, gearrestierde ende verweerder, verclaert het gerichte, dat verweerder die geeiste thien guldens, heerkomende van coop van een beest, aen aenlegger sal hebben te betalen. Tusschen Lubbert Gerritsen, aenlegger, ende Aert Jansen, verweerder, verclaert het gerichte dat verweerder van dese instantie bij faute van bewijs sal wesen geabsolviert. Tusschen Jan Hendricksen, aenlegger, end Maes Gerritsen, verweerder, verclaert het gerichte dat aenlegger uuyt redenen bij den verweerder verhaelt, in sijnen eisch niet en is ontfanckelick. [17v] Ick Arnt Feith, richter des richterampts Oldebroick, laet u, Jan Baeck, weten, hoe dat u dochter Hermtgen Baecks, geassistiert mit Wicher Willemsen, in desen saecke haer gekoren ende thoegelaten momber, sich heeft (doorgehaald: sich) laten inleiden in sodanige goederen als (doorgehaald: hare vader) ghij, Jan Baeck, tegenwoirdich noch besittet ende haer wegens haere moeder zalliger versterff competieren, gelijck gesecht wort als speciatim indie helfte van een erve, gelegen in den ampte vant Oldebroick op het Eeckt, gelijck zalliger Jacob Muller ende desselven weduwe t' selve jonst in pachte hebben gehadt, ende daer oistwaert Reintien Huisman, westwaert Wijntgen Hegemans,

19 suidtwaert ende noirtwaert verscheiden anderen aengelandet sijn. Item in een vierendeel van een erve int Oldebroick gelegen, daer Gerrit Bosch tegenwoirdich op woent, ende bepaelt wort, oistwaert mit die landerien van zalliger Aert Jansens erffgenaemen, westwaert burgemeester Arnt van Ruijtenburch, noirtwaert die Strate int derp, suidtwaert s Heerenvelt, ofte so veel meer ofte min als comparante aen het gemelte guet soude moghen competieren, versoicket daerbij dat aen die pachteren vant voerschreven guet verbost mochte werden gedaen aen nimant als aen haer wegens die selvige quota eenighe betalinge voirtaen te doen, oick mede haer vader niet te consentieren ijt vant voerschreven guet procedierende sub cautione te lichten, nadien gelijck verhaelt wert, sij tot lijfs nootdurft daervan moste onderholden werden, etcetera, waervan mach volgen als recht is, ghij sult der- [18] halven binnen den tijt van ses weecken nae ontfanck deses moegen voernemen als t' behoirt, ofte anders sal ick haer op der selver vordere instantie moeten laten wedervaren, dat recht is end ick amptshalven schuldich bin, waernae ghij u dan sult hebben te richten. Actum voer mij, richter, voerschreven end gerichtsluden, den 18 july Oircunde mijn segel hieronder opgedruckt. Jacob Dircksen is burge geworden voer die boven gemelte inleidinghe. Actum Oldebroick, in absentie des richters, voer den stadtholder Wijchman Cornelissen ende gerichtsluden Beert Dibbeltsen end Jacob Petersen, den 18 july Doctor Marten van Steenbergen, als volmachtiger van Ursina de Pesse heeft gerichtelick doen vercopen huys, hoffstede sampt vijff margen haverlants inden ampte vant Oldebroick gelegen, oistwaert het gasthuys toe Hatthum, suidtwaert Jan Abrahamsen, westwaert Hendrick Aeltsen, noirtwaert die Broickdijck, bij Lubbert Hendricksen den 7 e january 1637 gerichtelick ingewilliget te moegen doen veillen ende verkopen, indien hij, doctor Marten van Steenbergen, als volmachtiger voerschreven, den 1 e aprilis 1637 binnen Arnhem niet soude komen betalen t gene daerin hij is bij den edele hove gecondemniert,. Lubbert sulx niet doende t' voerschreven huys, hoffstede ende vijff margens uutgecopen ende geveilt (doorgehaald: sijnde) end t selve heeft ingesettet Wolter van Steenbergen, voer

20 vijff hondert karoliguldens end daerop gehoicht vijff en twintich guldens. Noch den selven gehoicht vijff [18v] en twintich guldens, ende heeft daermede die slach vande keerse beholden. Actum Oldebroick, den 17 e augusti 1637, voer den richter Arnt Feith ende gerichtsluden Reijer Willemsen, Hendrick Aeltsen end Beert Wijchmansen. Wolter van Steenbergen, gearrestiert ter instantie van Egbert Aertsen, heeft thoe burghe gestelt sijn boven gemelte gekofte lant, den 18 e augusti Bartolt Lubbertsen end sijn huisvrou Geertien Herms bekennen Hendrick Aertsen schuldich te wesen van verlopen pacht end verteringe die somme van twe hondert karoliguldens, stellende daervoer t' onderpande die verbeterschap van het guet daer hij tegenwoirdich op woent, gelijck hij voer desen van Maes Gerritsen heeft gekoft. Actum voer den richter ende gerichtsluden Jacob Dircksen ende Beert Dibbeltsen, den 19 e augusti Het noch een verschrijvinge tot het gemelte guet int protocol geteikent den 28 january 1636 [19] Ick Arnt Feith, richter des richterampts Oldebroick, certificiere mits desen, dat voer mij, richter voerschreven, end gerichtsluden is gecompariert end erschienen doctor Marten van Steenbargen in qualiteit als volmachtiger van Ursina de Pesse, end heeft gerichtelick doen vercopen nae voergaende pendinghe etcetera, huys, hoff end hoffstede end ongeveerlick vijff margen haverlants, Lubbert Hendricksen end sijn huisvrou Willemtien Dircks thoebehorende, int Oldebroick gelegen, oistwaert t' gasthuis thoe Hatthum, suidtwaert Jan Abrahamsen, westwaert Hendrick Aeltsen, noirtwaert den Broickdijck, ende sulcx om te hebben betalinge van sodanige penningen als bij sententie van den edelen hove van Gelderlant den gemelten doctor Steenbergen in qualiteit voerschreven sijn geadjudiciert ende thoegekent. Ende also het lant, item huys, hoff ende hoffstede voerschreven geveilt is gewest, ende alles gedaen gelijck men nae lantrechte van Veluwen gewoen is te doen, so ist dat het selve heeft ingesettet Wolter van Steenbergen voer vijff hondert guldens, end daerop gehoicht vijftich, waermede hij den slach vande keerse heeft erholden.

21 So dat ordel end vonnisse der gerichtsluden wiesden voer recht, dat Lubbert Hendricksen end sijn huisvrou voirtaen daervan ontrechtich sullen wesen, end den coper Wolter van Steenbergen daeraen gerechtich, ten tijt thoe (doorgehaald: hem) een ander mit beteren rechte hem daer weder sal uutgesleten hebben, end sal ick, richter voerschreven, den coper van s herenwegen een waer sijn, hem in sijne possessie meintenieren ende handhaven, ende alle turben helpen weeren end beletten, gelijck ick ampts ende eedtshalven te doen schuldich bin. Actum Oldebroick den 17 augusti 1637 voer mij richter voerschreven ende gerichtsluden Reijer Willemsen, Hendrick Aeltsen ende Beert Wijchmansen. Oircunde deses hebbe ick mijn segel hieronder doen hangen. [19v] Ick Arnt Feith, richter des richterampts Oldebroick attestiere mits desen dat voer mij, richter voerschreven, ende gerichtsluden Wijchman Cornelissen ende Reijer Willemsen is erschienen Beert Lubbertsen end heeft bekent over gedaen te hebben aen Geerlif Arntsen ende sijne erven een seeckere hoffstede neffens huis, hoff end berch ende omtrent vierdehalve margen haverlants, t samen int Oldebroick opt Eeckt gelegen, westwaert Gerrit Sluisken end doctor Warnerij erffgenaemen, oistwaert coper selven, suidtwaert clooster tot Harderwijck, noirtwaert die wech, gelijck hij t selve vande creditoiren vanden desolaten buedel van Dirck Jansen ende Griete Gimens, echteluiden, gerichtelick hadde gekoft ende sulcx voer een sekere somme van penningen die wel end thoe dancke buiten desen brief betaelt end voldaen ware, doch solde opt voerschreven guet den koeper noch beholden die rente van vijff en tseventich daelders aen die gilde vant Oldebroick end aen die geestelickheit thoe Campen jaerlicx negen stuvers, end aen burgemeester Gerrit Aeltsen, ofte die sijnen, anderhalff schepel roggen erffrente, vorders s heren tins end schattinge ende anders niet, soe dat Beert Lubbertsen uut oirsaecken voerschreven die gemelte creditoiren die voerschreven landerien heeft opgedragen, gelijck sij oick doen cracht desen aen coper voerschreven aen dieselve ghien recht ofte gerechticheits voirtaen meer hebbende ofte beholdende, maer dat koeper voerschreven ofte sijne erven daeraen ten vollen gerechtich sullen sijn end blijven, rustelick end vredelick te gebruicken sonder becroenen van haer ofte haren erven, hebben vorders beloeft die gemelte creditoeren van alle vordere lasten ende voerkommer den

22 koeper te vrijen, gelijck sulcx recht is. Des t' oircunde hebbe ick, richter voerschreven, hieronder mijn segel doen hangen. Actum Oldebroick, den 27 april [20] Vraechstucken overgelevert vanwegen Egbert Aertsen inden gerichte vant Oldeboick om daerop te verhoiren (doorgehaald: navolgende) de persoen van Lubbert Hendricksen. Lubbert Hendricksen olt omtrent 36 jaren, gebodet ter instantie van Egbert Aertsen. 1 Off getuigen den 17 augusti 1637 ten huise van Gerritgen Brousters int Oldebroick bij seecker verhael, dat bij imant vant geselschap van Wolter Snelle gedaen worde, Wolter Steenbergen niet heeft hoiren seggen, dat Wolter Snelle een man was die hij wel een buil, daer niet veel gelts in was, maer niet meer, wolde thoe betrouwen. Lubbert Hendricksen tuiget den 1 e artikel waer te wesen, end het verhaelde Wolter Steenbergen gesecht te hebben. 2 Item off Wolter Steenbergen ter selver tijt niet is gevraecht geworden, wat sulx te seggen soude wesen, end dat men Wolter Snelle hier, voer een vroem man hielde, off den gemelten Steenbergen daerop niet geeft geantwoirt dat Wolter Snelle all passelick vrom was. Lubbert tuiget den 2 artikel oick waer te wesen. 3 Item off domaels niet verhaelt is geworden, dat, indien Wolter Snelle tegenwoirdich [20v] waere, hij all passelick genuegen aen (doorgehaald: de) sodanighe woirden hebben soude, off Wolter Steenbergen daerop niet heeft geantwoirt, indien Wolter Snelle hier tegenwoirdich waere, ick soude hem noch wel meer seggen. Lubbert Hendricksen tuiget op den 3 artikel wel gehoirt te hebben dat Wolter Steenbergen seide, hij wolde Wolter Snelle het voer verhaelde in den 3 e artikel wel in sijn aensicht seggen, ende noch veel meerder daerbij.

23 4 Off tusschen Egbert Aertsen seggende (doorgehaald: van) nae bloitverwante van Wolter Snelle ende Wolter Steenbergen te wesen, over het voirverhaelde ghien harde woirden sijn gevallen. Lubbert Hendricksen tuiget den 4 artikel oick waer te wesen. Ende heeft dese sijne depositie mit eede becrachtiget, voer den richter Arnt Feith end gerichtsluden Wijchman Cornelissen ende Beert Francksen, den 30 augusti [21] Opten lesten augusti 1637 heeft Arnt Feith, richter, gericht geholden. Oircunde gerichtsluden Wijchman Cornelissen, Reijer Willemsen, Beert Wijchmansen, Beert Francksen. Egbert Aertsen, als neve van Wolter Snelle, heeft verleden vrijdaghe acht daghen geleden doen arrestieren Wolter van Steenbergen, omdat hij daechs te vorens den 17 augusti deses jaers int Oldebroick ten huise van Gerritien Brousters in tegenwoirdicheyt van arrestant ende ander en meer gesecht heeft, hij wolde Wolter Snelle wel een buill daer niet veel gelts in waer, maer niet meer, thoe vertrouwen. Item dat denselven all passelick vroem was. Item dat hij hem sulx wel in sijn aensicht wolde seggen end noch meer thoe, sich referierden aen het document hier nevens ingelevert, end bij ontkenninge tot die kennisse van dieghene, die van desen gerichte over die vercopinge daer tegenwoirdich hebben gewest, concludierende voer eerst dat den gedaechden sall verclaren off hij sodanighe injuriense woirden wil gestant doen ofte etcetera. Doctor Marten van Steenbergen, als volmachtiger van sijn broider, eischet die acte van die gesproecken woirden, end secht vorders, dat die niet animo injuriandi sijn gesproecken etcetera. Wolter Snelle secht dat doctor Steenbergen, als volmachtiger voer sijn broeder, niet kan intreden, alsoe hij die injurie criminaliter denckt te vervolgen etcetera. Item dat haer beide ten tijde vant arrest die injuriense woirden sijn voer geholden ende gesecht geworden. Doctor Steenbergen worden die prætense scheltwoirden voergelesen. [21v] Die heer richter spreeckt aen Herman

24 Berentsen ende secht dat hij, gearrestiert sijnde ter instantie van Gerrit Simensen ende Reijer Egbertsen, is uut het arrest gegaen, sonder burge te stellen, concludierende tot een boete van thien heeren ponden. Hendrick Willemsen spreeckt aen Maes Gerritsen tusschen pendinge ens pantkeringhe om te hebben betalinge van een somme van hondert negenthien guldens, heerkomende van imposten etcetera end ses en dartich guldens, heerkomende van twe jaeren huyren. Maes Gerritsen ontkent gehuirt te hebben end op den impost secht tachtentich guldens betaelt te hebben, ende niet meer ter gueder rekeninghe schuldich te wesen. Tusschen Egbert Aertsen, geassistiert mit Wolter Snelle, aenlegger, ende doctor Marten van Steenbergen, (doorgehaald: als) wegens sijn broeder Wolter van Steenbergen, verweerder, verclaert het gerichte dat den verweerder tot t ghene hier in quæstie mit sijn vertoende volmacht mach volstaen, ende dat hij oick volgents sal verclaren in name sijnes principalen off hij die (doorgehaald: injuriense) gesproeckene woirden, gelijck die hier verhaelt ende bewesen worden, wil gestant doen, daerna mach volgen als recht is. [22] Tusschen Hendrick Willemsen, aenlegger, end Maes Gerritsen, verweerder, tusschen pendinge end pantkeringe, verclaert het gerichte dat aenlegger over illiquide schult voer dit mael heeft gedaen een quade pendinge, end bij den verweerder daer en tegens goede pantkeringe. Tusschen Egbert Aertsen, vanwegen Fenne Hendricks end Beert Wijchmansen, aenleggeren ende arrestanten, end Wijer Aertsen, gearrestierde ende verweerder, verclaert het gerichte dat verweerder eigentlick den tijt vant geallegierde verwin der geroerder guederen sal hebben inte brengen end bewijsen, end dat volgents tselve geconferiert tegens andere documenten van aenleggeren sal recht gedaen worden. Bernt van Goir, intervenierende voer Fennegien Wolters, vercopersche vant gemelte lant, heeft beloeft ten naesten gerichte te bewijsen, dat die

25 gunste vant selve lant is tot last van den coper, end hem dienthalven den tijt vergunt. [22v] T' gerichte verstaet wegens die mondelicke bedingen van Egbert Aertsen ende Wolter Snelle, dat gemelten Steenbergen verclaringe sal doen off hij die genomineerde ende gesproeckene woirden wil gestant doen, ofte bij weigeringe ende tergiversatie, dat ten principalen sall geprocediert ende eisch gemaeckt worden. Die heer richter doet arrestieren ende aenspreecken Marten van Steenbergen voer vier heerenponden ter cause dat hij mit een rappier op sijn sijde voer desen gerichte erschienet ende die actie van injurie van Egbert Aertsen ende Wolter Snelle tegens sijn broeder geinstitueert, will verdedighen. Die indicatuire op den eisch bij die heer richter tegens doctor Steenbergen gedaen, wort om redenen gedifferiert tot den naesten gerichte. Doctor Steenbergen heeft bij den secretaris geconsigniert tot burchstellinge voer het arrest, wegens die heer richter gedaen, ses karoliguldens. [23] Dirck Rutgertsen als momber van die kynderen van Herman Spaen zalliger bij Aeltien Hendrix erworven, mede lasthebbende van die kynderen van Peter Spaen, waervoer hij in desen is cavierende, item Lubbert Gerritsen selven willen gerichtelick vercopen die helfte vande haver van dardehalve margen, westwaert int Oldebroick gelegen, gelijck hetselve beseyt is gewest van Herman Albertsen. Die vercopinge sal geschieden bij guldens van 20 stuvers t' stuck. Die betalinge sal geschieden op midde winter thoekomende. Die coper sal twe suffisante burgen stellen, van welcke een ider als princypael sal geholden wesen te betalen. Die wijnkoop, wesende twe vanen