Bodemonderzoek van de toekomst Themamiddag Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied SIKB Culemborg, 24 mei Rob Heijer / Sweco

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bodemonderzoek van de toekomst Themamiddag Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied SIKB Culemborg, 24 mei Rob Heijer / Sweco"

Transcriptie

1 Bodemonderzoek van de toekomst Themamiddag Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied SIKB Culemborg, 24 mei 2018 Rob Heijer / Sweco

2 Toelichting op de kern Aanleiding Verdichting in ontwikkeling Scope / doelgroep Onderdelen Slim meten Handelingsperspectief

3 Aanleiding Vertrekpunt Vraagstelling ZZL Begaanbaarheid Waterhuishouding Nutriënten Wie is aansprakelijk? Generiek Grote delen landelijk gebied gevoelig Voedselproductie Schaalgrootte van onderzoek Onbekendheid met nieuwe technieken

4 Verdichting in ontwikkeling Is op de agenda aan het komen Technisch in ontwikkeling Lastig meetbare parameter Directe veldmetingen - gidsparameters Hoe interpoleren? Welke gidsparameter? Welke / waar maatregelen? RAAK-PRO (Prov Felvoland, Waterschap ZZL, Wageningen Enviro Research, Wageningen univ., Acacia Insitute, Medusa, Aequator, Aeres, Saxion)

5 Scope en doelgroep Scope Ondersteunen efficiënt onderzoek Optreden en mate bodemverdichting Landelijk gebied Schaal: (1) gebied, (2) perceel Vlakdekkende onderzoeksmethoden Niet: (1) detailonderzoek, (2) directe (verificatie) veldmetingen Doelgroep: gebiedsbeheerder (overheid) Beleidsmatige taken economie / voedselproductie Uitvoerende taken waterbeheer (kwalitatief en kwantitatief) Landbouw belangenorganisaties / collectieven agrariërs

6 Onderdelen Handreiking

7 Slim meten + 4 puntenmetingen + Grote betrouwbaarheid + Grote nauwkeurigheid + Directe meting verdichting - Tijdsintensief - Kostenintensief

8 Slim meten + 4 puntenmetingen + Grote betrouwbaarheid + Grote nauwkeurigheid + Directe meting verdichting - Tijdsintensief - Kostenintensief

9 Slim meten + 4 puntenmetingen + Grote betrouwbaarheid + Grote nauwkeurigheid + Directe meting verdichting - Tijdsintensief - Kostenintensief? Heterogeniteiten? Representatief

10 Gidsparameter?

11 Slim meten + Snel meten + Gebiedsdekkend + Heterogeniteiten + Grote nauwkeurigheid - Gidsparameter - Kritische gebieden aanwijzen en ijkmetingen

12 Slim meten? + Snel meten + Gebiedsdekkend + Heterogeniteiten + Grote nauwkeurigheid - Gidsparameter - Kritische gebieden aanwijzen en ijkmetingen! Niet alle anomalieën betekenen verdichting! Conceptueel model ken de processen die de gidsparameter beïnvloeden.! Toepassingsgebied technieken RAAK-PRO? Conceptueel Model

13 Slim meten: Screeningstechnieken & Gidsparameters Screeningstechniek Type techniek Gidsparameter Mechanische vervormingsweerstandsensor Sensor Mechanische weerstand van de bodem tegen vervorming Gamma-ray sensor Sensor Bulkdichtheid, kleigehalte Elektrische weerstand-sensor Sensor Vochtgehalte Elektrische weerstandsmetingen (ERT) Elektromagnetische metingen (FDEM-sensor) Geofysisch Geofysisch Grondradar Geofysisch Laagovergangen RGB-fotografie NIR Passieve microgolven radiometrie Remote sensing Remote sensing Remote sensing Vochtgehalte, veranderingen in bodemsamenstelling Vochtgehalte, veranderingen in bodemsamenstelling Gewaskwaliteit (gewasstress), mate van insporing van landbouwvoertuigen, plasvorming Organisch stof gehalte, biomassa/onkruiddruk, plasvorming, temperatuur Bodemvochtgehalte, dichtheid

14 Handelingsperspectief met het resultaat Agendering Communicatie Voorlichting Kennisoverdracht Benchmark Stimulering onderzoek of maatregelen Budgetten / subsidie Maatregelen: keuze Maatregelen: monitoren Preventieve maatregelen Lagere bandenspanning / aslast Andere aanpak grondverzet Vaste rijsporen (GPS) Minder betreding Drukwisselsysteem Niet rijden in ploegvoor Andere gewassen (meerjarig en diepwortelend) Niet nat berijden Curatieve maatregelen Ploegen Reparatie door grondverzet Natuurlijk herstel? Aanvoer organisch materiaal Meer variatie in gewassen Stimuleren wormgroei Precisiebeheer (ploegen, bewateren)

Ontwerp-Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied

Ontwerp-Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied Ontwerp-Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk Dag van de precisiebemesting 23 november 2018 Annelies de Graaf (annelies.degraaf@sikb.nl) ONTWERP-HANDREIKING Onderzoek bodemverdichting landelijk

Nadere informatie

Concept-handreikingen Monitoring afdeklagen Grootschalig onderzoek metalen in bodem. Bodemonderzoek van de toekomst

Concept-handreikingen Monitoring afdeklagen Grootschalig onderzoek metalen in bodem. Bodemonderzoek van de toekomst Concept-handreikingen Monitoring afdeklagen Grootschalig onderzoek metalen in bodem Bodemonderzoek van de toekomst CCvD Bodembeheer 14 december 2017 WAT KOMT AAN DE ORDE Voortraject Ambities bodemwerkveld

Nadere informatie

Dienst Landbouw Voorlichting (teruggaand tot voor 1900) Aequator Groen & Ruimte bv 3

Dienst Landbouw Voorlichting (teruggaand tot voor 1900) Aequator Groen & Ruimte bv 3 Groenbemesters, goed voor grond, boer en waterbeheerder Bodemverdichting Everhard van Essen Aequator Groen & Ruimte bv Even voorstellen Aequator Groen & Ruimte bv 2 1 Waar komen we vandaan? Dienst Landbouw

Nadere informatie

Ontwerp-Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied

Ontwerp-Handreiking Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied Ontwerp-Handreiking 8151 Onderzoek bodemverdichting landelijk gebied Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Doel en doelgroep van de handreiking 3 1.2 Aanleiding 3 1.3 Status en reikwijdte van de handreiking

Nadere informatie

De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt.

De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt. De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt. Brede informatie over het aanwezige sediment in de waterbodem biedt kansen voor nuttige toepassingen. Medusa Koos de Vries devries@medusa-online.com Tel:

Nadere informatie

Slim kijken naar Dijken

Slim kijken naar Dijken Slim kijken naar Dijken Patroon en anomalie herkenning door combinatie van verschillende air-borne Remote Sensing technieken Kennisdag Waterkeringbeheer en Remote Sensing - STOWA 9 maart 2004, Aviodrome,

Nadere informatie

Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum

Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum Aequator Groen & Ruimte bv Opzet presentatie Wat is het belang van een goede waterhuishouding? Wat is een optimale

Nadere informatie

Inhoudsopgave Agrometius. Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016

Inhoudsopgave Agrometius. Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016 Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016 Inhoudsopgave Voorstelling Inleiding precisielandbouw Veris Veristech Wat/welke kaarten? Veris dienst Welke adviezen/wat kan

Nadere informatie

Grootschalig monitoringsonderzoek dikte afdeklagen

Grootschalig monitoringsonderzoek dikte afdeklagen Ontwerp-Handreiking 8104 Grootschalig monitoringsonderzoek dikte afdeklagen Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Doel en doelgroep van de handreiking 3 1.2 Aanleiding 3 1.3 Status en reikwijdte van de handreiking

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble

INHOUDSOPGAVE. Trimble Agrometius. Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker. Voorstelling Agrometius/Trimble Precisielandbouw een uitdaging voor de loonwerker INHOUDSOPGAVE Voorstelling Agrometius/Trimble Wat is precisielandbouw en waarom? Cirkel van precisielandbouw: 1. 2. 3. 4. DETECTIE BESLISSEN UITVOEREN

Nadere informatie

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw? Precisielandbouw? Doelstelling: Heterogeniteit Uniformiteit Detectie heterogeniteit Heterogeniteit plaatsspecifiek wegwerken

Nadere informatie

Kennisdocument bodembeheer

Kennisdocument bodembeheer Kennis en tips uit de bodembijeenkomsten Kennisdocument bodembeheer In september 2015 startte het project Vruchtbare Kringloop Overijssel. Samen werken wij aan een vruchtbare bodem en een efficiënte benutting

Nadere informatie

Bodemonderzoek van de toekomst. HANDREIKING GEBIEDSGERICHT ONDERZOEK METALEN Introductie Annelies de Graaf (SIKB)

Bodemonderzoek van de toekomst. HANDREIKING GEBIEDSGERICHT ONDERZOEK METALEN Introductie Annelies de Graaf (SIKB) Bodemonderzoek van de toekomst HANDREIKING GEBIEDSGERICHT ONDERZOEK METALEN Introductie Annelies de Graaf (SIKB) Themamiddag Bodemonderzoek van de Toekomst - 24 mei 2018 GEBIEDSGERICHT ONDERZOEK METALEN

Nadere informatie

Verkennend onderzoek naar bodemverdichting

Verkennend onderzoek naar bodemverdichting Verkennend onderzoek naar bodemverdichting December 2017 E. van Essen en W. Harder Aequator Groen & Ruimte 1 Inleiding Deskstudies (o.a. Akker et al., 2014) wijzen naar grote problemen met verdichting

Nadere informatie

Bodem en Water, de basis

Bodem en Water, de basis Bodem en Water, de basis Mogelijkheden voor verbeteringen 5 febr 2018 Aequator Groen & Ruimte bv Het jaar 2017 April tot 30 juni April tot sept Aequator Groen & Ruimte bv 2 Jaar 2017 2017 Zomer warmer

Nadere informatie

42 Productwijzer fysica

42 Productwijzer fysica 42 Productwijzer fysica Informatie van de indiener Deze kolom wordt ingevuld door de indiener Indruk van de werkgroep Deze kolom wordt ingevuld door de werkgroep Indiener(s) Naam bedrijf 1 Contactgegevens

Nadere informatie

Masterclass Fruitteelt

Masterclass Fruitteelt Masterclass Fruitteelt Voelen van de bodem 21 maart 2013, Henk van Reuler en Ton Baltissen Wat is een bodem? Buitenste deel van de aardkorst waar de plantenwortels zich in bevinden, 1 2 m Bodem bestaat

Nadere informatie

Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak.

Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak. Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak Wim Timmermans Modelleren van stroming in de lucht: wat Dit gaat over: Het vinden

Nadere informatie

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (WUR) Bodembeheer Waterbeheer Diepe sporen als gevolg van

Nadere informatie

Workshop High-tech meets Biodiversity

Workshop High-tech meets Biodiversity Workshop High-tech meets Biodiversity Actief ontwerpen Puzzel in het verbinden van high-tech en biodiversiteit DairyCampus: 25% meer biodiversiteit met gelijkblijvende melkproductie Programma 13:15 Welkom

Nadere informatie

Grondbewerking en brandstofbesparing. 9 februari 2015, Gerard Meuffels PPO Vredepeel

Grondbewerking en brandstofbesparing. 9 februari 2015, Gerard Meuffels PPO Vredepeel Grondbewerking en brandstofbesparing 9 februari 2015, Gerard Meuffels PPO Vredepeel BODEMSTRUCTUUR Waaraan voldoet een goede bodem Bron: SBU, 2002 Diepe sporen als gevolg van oogstwerkzaamheden Schade

Nadere informatie

Op zoek naar extra ogen in Vlaanderen

Op zoek naar extra ogen in Vlaanderen Op zoek naar extra ogen in Vlaanderen Integratie toetsing, inspectie en monitoring Patrik Peeters & Koen Haelterman Waterbeheer vandaag: beperken van schade Vlaamse risicomethode H o o g w a t e rstand

Nadere informatie

Toekomst bemesting aardappelen. Bart Debussche 31/01/2017

Toekomst bemesting aardappelen. Bart Debussche 31/01/2017 Toekomst bemesting aardappelen Bart Debussche 31/01/2017 Overzicht Terugblik Evolutie Toekomst 1. Bemestingsnormen 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nadere informatie

Geofysica: mooie plaatjes vullen de gaatjes!?

Geofysica: mooie plaatjes vullen de gaatjes!? www.medusa-online.com Geofysica: mooie plaatjes vullen de gaatjes!? Nut en noodzaak van geofysica in bodemonderzoek Han Limburg, voorzitter SIG-Grondradar & Geofysica, Geobusiness Nederland SIKB congres

Nadere informatie

Plaatsspecifiek bodemadvies m.b.v. de Veris scan. Davy Vandervelpen/Steven Demeyer

Plaatsspecifiek bodemadvies m.b.v. de Veris scan. Davy Vandervelpen/Steven Demeyer Plaatsspecifiek bodemadvies m.b.v. de Veris scan Davy Vandervelpen/Steven Demeyer Inhoud Precisielandbouw: wat is dat? Veris: bodemscan In de praktijk: plaatsspecifiek bodemadvies Onderzoek/mogelijkheden

Nadere informatie

Het belang van een goede bodem

Het belang van een goede bodem Het belang van een goede bodem Een gezonde bodem is belangrijk. Logisch, zal iedere teler zeggen. Toch is het opvallend dat de praktijk niet altijd overeenkomt met dit zo vanzelfsprekende feit. In vele

Nadere informatie

BEGEO DE ULTIEME CONNECTIE

BEGEO DE ULTIEME CONNECTIE BEGEO DE ULTIEME CONNECTIE De opbrengst komt uit de bodem, beide kunnen we meten! Steven De Meyer Precision Ag Specialist 1 Inhoudsopgave Voorstelling Inleiding precisielandbouw Opbrengstmeting Bodemsensing

Nadere informatie

Weerbaarheid door diversiteit. Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel

Weerbaarheid door diversiteit. Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel Weerbaarheid door diversiteit Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel Ontwikkelingen in de landbouw Schaalvergroting, afnemende genetische (gewas) diversiteit in tijd en ruimte Uitsluiten van niet productieve

Nadere informatie

RSDYK Remote Sensing - Regionale Keringen

RSDYK Remote Sensing - Regionale Keringen RSDYK Remote Sensing - Regionale Keringen Onderzoek naar de potenties van Remote Sensing voor het vaststellen van werkelijke sterkte onder extreme belastingcondities ROBERT HACK (ITC) & JOOST VAN DER SCHRIER

Nadere informatie

Wat is niet-kerende bodembewerking? Resultaten Interreg-project Prosensols

Wat is niet-kerende bodembewerking? Resultaten Interreg-project Prosensols Jan Vermang Afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Studiedag Erosie: niet-kerende bodembewerking, 27 augustus 2013 Ruraal Netwerk

Nadere informatie

vandersat.com Satellite Observed Water Data. Globally. Daily. Droogte meten vanuit de ruimte Teije van der Horst

vandersat.com Satellite Observed Water Data. Globally. Daily. Droogte meten vanuit de ruimte Teije van der Horst vandersat.com Satellite Observed Water Data. Globally. Daily. Droogte meten vanuit de ruimte Teije van der Horst 14-09-2018 1 Over VanderSat Kern: Commerciële aardobservatie diensten Team: AO wetenschappers,

Nadere informatie

oei gr oor t v alent

oei gr oor t v alent Talent voor groei Terug naar de basis Kees Westerdijk, Martin Duijkers, Lucas Bastiaansen en René Visser (loonwerk, akkerbouwer) De bodem staat onder druk Wiellasten meer dan 10 ton! Oeff! Bodemdruk vs

Nadere informatie

Naar een klimaatbestendige bodem

Naar een klimaatbestendige bodem Naar een klimaatbestendige bodem Jeroen Willemse Delphy BV Water op het land 1 Sporen van mest uitrijden Sporen van grond klaarmaken 2 Sporen van het poten Banen in het land 3 Extreme regenval in het voorjaar

Nadere informatie

Watertekort en wateroverschot op hetzelfde bedrijf

Watertekort en wateroverschot op hetzelfde bedrijf Watertekort en wateroverschot op hetzelfde bedrijf Hoe een graszodenbedrijf met een te droog deel en een te nat deel zijn problemen oplost Foto Waterschap Limburg Korte introductie Leon Steenbergen heeft

Nadere informatie

Organische stof Impact op waterhuishuishouding

Organische stof Impact op waterhuishuishouding Landbouw & Waterkwaliteit Organische stof Impact op waterhuishuishouding 26 januari 2018 Gerard H. Ros Nutriënten Management Instituut Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Wageningen Universiteit Gerard Ros

Nadere informatie

Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer. Ronald Loeve en Peter Boone

Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer. Ronald Loeve en Peter Boone Down to Earth Remote Sensing in het waterbeheer Ronald Loeve en Peter Boone 30-11-2017 1 REMOTE SENSING EN WATERKERINGEN Introductie Remote Sensing: satelliet, RPAS of veldwaarneming RPAS: wat kan, wat

Nadere informatie

Gebiedsdekkende dijksterkte bepaling met remote sensing Dyke quality assessment by remote sensing. Robert Hack & Joost van der Schrier

Gebiedsdekkende dijksterkte bepaling met remote sensing Dyke quality assessment by remote sensing. Robert Hack & Joost van der Schrier RSDYK Robert Hack & Joost van der Schrier 2010.Xx International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation (ITC) Royal Haskoning Fugro Stichting Ijkdijk Gemeente Reeuwijk Hoogheemraadschap

Nadere informatie

Praktijkschool Bodem Flevoland. Potentie vaste rijpaden Grasland

Praktijkschool Bodem Flevoland. Potentie vaste rijpaden Grasland Praktijkschool Bodem Flevoland Potentie vaste rijpaden Grasland H. Krebbers, 4 februari 2019 POP3: Praktijkschool Bodem Flevoland Verbeteren ruwvoerproductie en mineralenbenutting Vermijden bodemverdichtingen

Nadere informatie

POP3: Praktijkschool Bodem Flevoland. Potentie vaste rijpaden Grasland

POP3: Praktijkschool Bodem Flevoland. Potentie vaste rijpaden Grasland POP3: Praktijkschool Bodem Flevoland Potentie vaste rijpaden Grasland J. Den Brok en H. Krebbers, 4 februari 2019 POP3: Praktijkschool Bodem Flevoland Verbeteren ruwvoerproductie en mineralenbenutting

Nadere informatie

2/14/2018. Vermijden zode beschadiging. Beperken rijschade grasland. Praktijkschool Bodem Flevoland. Veel percelen vaak rijsporen

2/14/2018. Vermijden zode beschadiging. Beperken rijschade grasland. Praktijkschool Bodem Flevoland. Veel percelen vaak rijsporen Vermijden zode beschadiging Beperken rijschade grasland Herman Krebbers en Joep den Brok VvB Rundveehouderij Flevoland Veel percelen vaak rijsporen Toegepaste systemen mestaanwending Systeem Gewicht leeg

Nadere informatie

Flying Sensor Rapport

Flying Sensor Rapport Flying Sensor Rapport Locatie: Swifterband Auteurs Peter Droogers, Walter Immerzeel, Philip Kraaijenbrink, Ronald Loeve Klant Aquademia Datum: november 2014 HiView FutureWater Costerweg 1V 6702 AA Wageningen

Nadere informatie

Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf

Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf Organische stof what else? Marjoleine Hanegraaf Vraagstelling Aanleiding: Vuistregel voor de afbraak: 2% per jaar (range 1.6 2.4%) 1 Ervaringsfeit veel telers: variatie in de afbraak, mogelijk >2% Onderzoeksvraag:

Nadere informatie

Validatie Richtlijn baggervolumebepalingen. Hans Hussem en Hans Tijhuis

Validatie Richtlijn baggervolumebepalingen. Hans Hussem en Hans Tijhuis Validatie Richtlijn baggervolumebepalingen Hans Hussem en Hans Tijhuis Vraagstelling Doel richtlijn Vergroten uniformiteit baggervolumebepalingen Vraag Reproduceerbaarheid van meetmethoden Selectie technieken

Nadere informatie

TERRANIMO (TOOL): KAN DE BODEMSTERKTE DE GRONDSPANNING DOOR BERIJDING DRAGEN?

TERRANIMO (TOOL): KAN DE BODEMSTERKTE DE GRONDSPANNING DOOR BERIJDING DRAGEN? VAKGROEP OMGEVING ONDERZOEKSGROEP BODEMFYSICA TERRANIMO (TOOL): KAN DE BODEMSTERKTE DE GRONDSPANNING DOOR BERIJDING DRAGEN? Wim Cornelis farmprogress.com INHOUD Theoretisch 1. Terranimo 2. Grondspanning

Nadere informatie

Bossen en hun groeiplaats

Bossen en hun groeiplaats Bossen en hun groeiplaats Too poor, too rich and too hard Too hard to be good Evy Ampoorter Intro 1 Intro? 2 VERDICHTING VERSMERING poriëncontinuïteit? VERVORMING (plastisch) Opmerking: spoorvorming door

Nadere informatie

Keywords Hoogwaterbeschermingsprogramma, Verkenningsfase, Dijkverbetering, piping, WBI

Keywords Hoogwaterbeschermingsprogramma, Verkenningsfase, Dijkverbetering, piping, WBI Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen Titel Geofysische onderzoek HWBP-verkenning Waardenburg - Opijnen. Keywords Hoogwaterbeschermingsprogramma, Verkenningsfase, Dijkverbetering,

Nadere informatie

Snuffelen aan de grond Ir. E.A. (Everhard) van Essen

Snuffelen aan de grond Ir. E.A. (Everhard) van Essen Snuffelen aan de grond Ir. E.A. (Everhard) van Essen Aequator Groen & Ruimte bv Even voorstellen Aequator Groen & Ruimte bv 2 Waar komen we vandaan? Dienst Landbouw Voorlichting (teruggaand tot voor 1900)

Nadere informatie

MECHANISATIE: BODEMVERDICHTING EN PRECISIELANDBOUW. Technische dagen 2019 Ronald Euben

MECHANISATIE: BODEMVERDICHTING EN PRECISIELANDBOUW. Technische dagen 2019 Ronald Euben MECHANISATIE: BODEMVERDICHTING EN PRECISIELANDBOUW Technische dagen 2019 Ronald Euben Bodemverdichting vermijden 2 Steeds intensievere teeltrotatie (wortelgewassen, groenten ) Machines worden groter en

Nadere informatie

CHECKLIST. 1. Het IVO-verkennend (voorzover booronderzoek) dient te zijn uitgevoerd door een instelling die beschikt over een opgravingsvergunning

CHECKLIST. 1. Het IVO-verkennend (voorzover booronderzoek) dient te zijn uitgevoerd door een instelling die beschikt over een opgravingsvergunning ARCHEOLOGIE CHECKLIST Beoordeling standaard rapport IVO-verkennend Algemene vragen 1. Het IVO-verkennend (voorzover booronderzoek) dient te zijn uitgevoerd door een instelling die beschikt over een opgravingsvergunning

Nadere informatie

Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting

Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting Bodembenutting belangrijk gegeven voor bedrijfsbenutting DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Nick van Eekeren DMS Vertrekpunt grondsoort Welke grondsoort zit u? Zie ook bodemdata.nl Losser 101 Veldpodzolen.

Nadere informatie

CONVENANT ERFAFSPOELING. Janke Kloosterman Magriet van der Ploeg

CONVENANT ERFAFSPOELING. Janke Kloosterman Magriet van der Ploeg CONVENANT ERFAFSPOELING Janke Kloosterman Magriet van der Ploeg 1 WAAR GAAN WE HET OVER HEBBEN Wat de is aanleiding geweest om een convenant op te stellen Wie de partners zijn in het convenant Wat het

Nadere informatie

Workshop Kijk in de Dijk. Slotconferentie Zeeweringen 30 april 2015

Workshop Kijk in de Dijk. Slotconferentie Zeeweringen 30 april 2015 Workshop Kijk in de Dijk Slotconferentie Zeeweringen 30 april 2015 Welkom bij de Workshop Kijk in de Dijk! Even voorstellen: 1. Wie bent u? 2. Waarom hebt u voor deze workshop gekozen? miramap 2015 Projectbureau

Nadere informatie

Bodemverdichting, een sluipend probleem. Jan van den Akker et al

Bodemverdichting, een sluipend probleem. Jan van den Akker et al Bodemverdichting, een sluipend probleem Jan van den Akker et al Inleiding Bodemfysische criteria Oorzaken Gevolgen Preventie Conclusies De volgende stap Opbouw voordracht Bodemfysische criteria (1) Pakkingsdichtheid

Nadere informatie

Workshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt

Workshop: Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt. Zijn er alternatieven? Huidige situatie voerteelt Overig ruwvoer en eigen krachtvoerteelt Huidige situatie voerteelt Zijn er alternatieven? Gras eiwit Mais energie zetmeel Aankoop krachtvoer om rantsoen compleet te maken. Voederbieten Soja Lupine Veldbonen

Nadere informatie

Verkenning sensing laanboomkwekerij

Verkenning sensing laanboomkwekerij Verkenning sensing laanboomkwekerij Toepassing van de bodemscan in de laanboomkwekerij A.H.M.C. (Ton) Baltissen, B.J. (Bart) van der Sluis Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR

Nadere informatie

HWodKa precisielandbouw van de kaart

HWodKa precisielandbouw van de kaart 1 HWodKa precisielandbouw van de kaart - bottom-up van cm-precies naar variabel akkermanagement - VISIE DOCUMENT september 2009 De eerste vraag is: welke factoren bepalen het patroon in de gewasontwikkeling?!

Nadere informatie

Topsoil. Korte introductie

Topsoil. Korte introductie Topsoil Korte introductie TOPSOIL is een Europees INTERREG subsidieproject. Het is een samenwerking tussen waterschappen, wetenschappers, overheden en stakeholders uit Nederland, België, Duitsland, Denemarken

Nadere informatie

PRIVA SENSOREN VOOR TUINBOUW

PRIVA SENSOREN VOOR TUINBOUW PRIVA SENSOREN VOOR TUINBOUW NAUWKEURIGE EN BETROUWBARE METINGEN VOOR DE BESTE TEELTOMSTANDIGHEDEN Priva Sensoren voor tuinbouw Voor een optimale ontwikkeling van uw gewas moeten temperatuur, licht, luchtvochtigheid

Nadere informatie

Bodem, productiefactor onder druk - Verslag

Bodem, productiefactor onder druk - Verslag bekeken2052x Bodem, productiefactor onder druk - Verslag 2 mei 2016 Maandagochtend 18 april stond in een goed bezocht Atelier de afnemende vruchtbaarheid van de Flevolandse bodem centraal. Gesprekspartners

Nadere informatie

Werken met leeruitkomsten

Werken met leeruitkomsten Werken met leeruitkomsten Waarom leeruitkomsten Toegankelijke manier om curriculum te beschrijven Leerwegonafhankelijk Mogelijkheid tot flexibilisering Totaal is representatief voor kwalificatie van de

Nadere informatie

Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen. Keywords Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), Grondradar, Deklaag dikte, piping, WBI

Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen. Keywords Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), Grondradar, Deklaag dikte, piping, WBI Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen Titel Geofysische onderzoek naar de dikte van de deklaag en het karteren van de Zandbaan bij de Overijsselse Vecht. Keywords Hoogwaterbeschermingsprogramma

Nadere informatie

F. te Riet Liendenhof HB Amsterdam

F. te Riet Liendenhof HB Amsterdam F. te Riet Liendenhof 62 1108 HB Amsterdam Betreft: Beoordeling bodem Gaasperplaspark Datum: 8 april 2015 Prohold BV Amorijstraat 12 6815 GJ Arnhem Tel: 06 27 166 502 gjvanprooijen@telfort.nl www.gerritjanvanprooijen.nl

Nadere informatie

Grondradar onderzoek op Schiermonnikoog (oktober 2006).

Grondradar onderzoek op Schiermonnikoog (oktober 2006). Grondradar onderzoek op Schiermonnikoog (oktober 2006). Van 16 t/m 18 oktober 2006 is door Medusa Explorations bv uit Groningen in opdracht van Rijkswaterstaat een bodemonderzoek uitgevoerd in de duinen

Nadere informatie

Wegonderzoek volgens de Wegenscanners

Wegonderzoek volgens de Wegenscanners Wegonderzoek volgens de Wegenscanners De Wegenscanners willen informatie over de weg verbeteren. Daarbij maken we gebruik van onze visie: onderzoek van globaal naar detailniveau en koppel daarbij puntinformatie

Nadere informatie

Datum 20 januari 2015 Betreft Reactie op verzoek om brief over bodemgezondheid en -vruchtbaarheid

Datum 20 januari 2015 Betreft Reactie op verzoek om brief over bodemgezondheid en -vruchtbaarheid > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus

Nadere informatie

BIS Nederland Symposium 13 maart 2018

BIS Nederland Symposium 13 maart 2018 BIS Nederland Symposium 13 maart 2018 Drone verzamelt sensorinformatie Fenny van Egmond, Martin Knotters, Ronald Koomans, Dennis Walvoort, Steven van der Veeke, Han Limburg Waarom sensoren inzetten? Grote

Nadere informatie

DAW; ook voor droogte Kennisdag Zoetwater 27 november 2018

DAW; ook voor droogte Kennisdag Zoetwater 27 november 2018 DAW; ook voor droogte Kennisdag Zoetwater 27 november 2018 Willem Jan Sanders Wat is DAW? (Deltaplan Agrarisch Waterbeheer) Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, kortweg DAW, is een initiatief van LTO Nederland,

Nadere informatie

Bodemkundige Dienst van België

Bodemkundige Dienst van België onafhankelijke v.z.w. spin-off KULeuven(1945) ± 100 medewerkers www.bdb.be Certalent Advies BDB-West (Roeselare) Hoofdzetel (Heverlee) land- en tuinbouw milieuhygiëne bodemhygiëne Analyse SPB Environnement

Nadere informatie

Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen

Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen Titel Inzet geofysische meettechniek passieve microgolf radiometrie vanuit de lucht bij de kweldetectie Keywords #piping #kwelweglengte #remote

Nadere informatie

LNV bodemstrategie. Gerrie Haenen. Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit. 15 november 2018

LNV bodemstrategie. Gerrie Haenen. Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit. 15 november 2018 LNV bodemstrategie Gerrie Haenen Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit Bodemkwaliteit Goede bodemkwaliteit voor hoogproductieve landbouw, en voor: duurzame voedselproductie, minder

Nadere informatie

Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op?

Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op? Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op? Gera van Os (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving) Joeke Postma (Plant Research International) F/B biomass * Streptomyces ssrhizoc Lysobacter C/N ssstrept F

Nadere informatie

Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking-

Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking- Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking- Mirjam Pulleman Vakgroep Bodemkwaliteit Wageningen Universiteit 3 september 2013 Inhoud 1. Duurzaam bodemgebruik - waarom interesse in bodemleven?

Nadere informatie

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk

Nadere informatie

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A Goede grond Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 2015 19A goed bodembeheer - Goede grond BETER VASTHOUDEN REGENWATER BETERE GEWASGROEI EN BEWORTELING GEZOND BODEMLEVEN BETER VASTHOUDEN VOEDINGSSTOFFEN

Nadere informatie

Precies bemesten door meer meten!

Precies bemesten door meer meten! Precies bemesten door meer meten! 2 Hoe help ik mijn bodem zo goed mogelijk de vernieling in Bodemaspecten fysisch, b.v.: structuur (grondbewerking, bandenspanning, bekalking) grondsoort (egalisatie, mengwoelen,

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

Bodemverdichting door gemechaniseerde houtoogst: noodzakelijk kwaad of vermijdbare schade? Evy Ampoorter Kris Verheyen

Bodemverdichting door gemechaniseerde houtoogst: noodzakelijk kwaad of vermijdbare schade? Evy Ampoorter Kris Verheyen Bodemverdichting door gemechaniseerde houtoogst: noodzakelijk kwaad of vermijdbare schade? Evy Ampoorter Kris Verheyen http://dfwm.ugent.be/lavobo/ 1. Inleiding Evolutie oogstmethoden productiviteit, veiligheid,

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl

Nadere informatie

Bodemkwaliteit, meer met minder

Bodemkwaliteit, meer met minder Bodemkwaliteit, meer met minder Verbetering van de bodemkwaliteit door minder intensief bewerken Afname van bodemkwaliteit Hoe hardnekkige problemen oplossen? De bodem is de belangrijkste productiefactor

Nadere informatie

Behoud meerjarig proefveld organische bemesting

Behoud meerjarig proefveld organische bemesting Behoud meerjarig proefveld organische bemesting Instandhouding meerjarig proefveld organische bemesting hyacint voor toekomstig onderzoek naar organische bemesting op duinzandgrond Peter Vreeburg Praktijkonderzoek

Nadere informatie

Rapport Bodemconditie Voedselbospercelen Park Lingezegen

Rapport Bodemconditie Voedselbospercelen Park Lingezegen Rapport Bodemconditie Voedselbospercelen Park Lingezegen Perceel 1 De Park Perceel 1 in De Park ligt ten zuiden van het voedselbos De Parkse Gaard. De oppervlakte van het perceel is 150m x 50m = 7500 m2.

Nadere informatie

SATWATER initiatief Realisatie door Samenwerking

SATWATER initiatief Realisatie door Samenwerking SATWATER initiatief Realisatie door Samenwerking RS toepassingen in operationele werkpraktijk SBIR als instrument voor verbetering van huidige operationalisering va verdampings(tekort) monitoring mbv remote

Nadere informatie

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018

Actuele vullingsgraad bodem. Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Actuele vullingsgraad bodem Kennisdag Zoetwater 15 mei 2018 Belang van bodemberging voor waterbeheer Neerslag Verdamping Bodemvocht Bodemberging bodemfysische eigenschappen Onverzadigde bodem Waterstand

Nadere informatie

POP3 Fysieke investeringen waterkwaliteit provincie Brabant juni 2018

POP3 Fysieke investeringen waterkwaliteit provincie Brabant juni 2018 POP3 Fysieke investeringen waterkwaliteit provincie Brabant juni 2018 Provincie Brabant opent in juni een nieuwe paragraaf uit het POP3 programma. Bent u een landbouwer met investeringsplannen dan is deze

Nadere informatie

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Veilig werken Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Programma voor vandaag: Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Kahoot Oefentoets bodemgebruik Veilig werken & Duurzaam bodemgebruik? Veilig werken & Duurzaam

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Zijn robotisering en automatisering oplossingen voor een duurzame akkerbouw?

Wageningen University & Research. Zijn robotisering en automatisering oplossingen voor een duurzame akkerbouw? Wageningen University & Research Zijn robotisering en automatisering oplossingen voor een duurzame akkerbouw? Mechanisatie en landbouw quiz Vraag 1: Mechanisatie a. Teelt aanpassen op mechanisatie of b.

Nadere informatie

Drones in de boomkwekerij

Drones in de boomkwekerij Drones in de boomkwekerij Sensing, data, toepassingen 20 oktober 2016, Ton Baltissen Inhoud Van far naar near sensing Ervaringen uit projecten Bodemscans Gewasscans Verwerking data: Akkerweb Toepassingen

Nadere informatie

Dijkdenkersbijeenkomst 29 november Welkom bij Argo

Dijkdenkersbijeenkomst 29 november Welkom bij Argo Dijkdenkersbijeenkomst 29 november 2017 Welkom bij Argo Agenda Opening & mededelingen Onafhankelijk voorzitter; toelichting op de stand van zaken na de vorige dijkdenkersbijeenkomst. Grondonderzoek; toelichting

Nadere informatie

DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE TOEKOMST

DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE TOEKOMST DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE TOEKOMST Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (Wageningen UR) Duurzaam Bodembeheer DUURZAAM BODEMBEHEER VOOR EEN VRUCHTBARE

Nadere informatie

Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof

Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof Naar een betere inschatting van de afbraak van bodemorganische stof Marjoleine Hanegraaf (NMI) Saskia Burgers (Biometris) Willem van Geel (PPO) Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV Nijkerk, 2 februari

Nadere informatie

Soort informatie mail/voorstel/brochure Intakeformulier kansenscan Nauwkeurigheid van grondradar bij onderzoek naar piping

Soort informatie mail/voorstel/brochure Intakeformulier kansenscan Nauwkeurigheid van grondradar bij onderzoek naar piping 20 Grondradar Medusa DEEL A: Informatie verkregen van de indiener Dit deel is een feitelijke weergave van de verkregen informatie. Hier geeft de werkgroep in eerste instantie kort weer welke informatie

Nadere informatie

POTENTIALS OF MICROWAVE REMOTE SENSING FOR REGIONAL WATER SYSTEMS

POTENTIALS OF MICROWAVE REMOTE SENSING FOR REGIONAL WATER SYSTEMS NCR Themadag: Remote Sensing toepassing in het waterbeheer 29 maart 2019, Rijkswaterstaat, Utrecht POTENTIALS OF MICROWAVE REMOTE SENSING FOR REGIONAL WATER SYSTEMS De potentie van microgolf remote sensing

Nadere informatie

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel Carel de Vries Aanleiding Toekomstvisie LTO Noord-Gelderland Sectorvisie mestbeleid: Koersvast richting 2020 Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Watervisie 2030, Water schap Rijn en IJsselAgenda Achterhoek

Nadere informatie

Precisie. Landbouw. groei door kennis

Precisie. Landbouw. groei door kennis Precisie Landbouw groei door kennis Kansen om uw teelt te optimaliseren Als teler gaat u voor het beste. De juiste keuze is de sleutel tot succes voor het waar maken van een goede financiële opbrengst.

Nadere informatie

Figuur 2 ontwateringsituatie

Figuur 2 ontwateringsituatie Bijlage Achtergrondrapportage beleidsregel toepassen drainage in keurbeschermings- en attentiegebieden Achtergrond van de lagen benadering De oorsprong van de lagenbenadering moet gezocht worden in de

Nadere informatie

Biomassa in het Haarloseveld Olden- Eibergen Organische stof tot nadenken. Inleiding

Biomassa in het Haarloseveld Olden- Eibergen Organische stof tot nadenken. Inleiding Biomassa in het Haarloseveld Olden- Eibergen Organische stof tot nadenken Inleiding Stichting Haarloseveld Olden-Eibergen (HOEduurzaam) wil middels dit project een bijdrage leveren aan: 1. Duurzame verbetering

Nadere informatie

Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen

Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen Voorbeeld Toepassing Geofysica voor onderzoek waterkeringen Titel Geofysisch onderzoek naar de opbouw van de ondergrond en dijklichamen van de waterkeringen langs de Gelderse IJssel in het beheersgebied

Nadere informatie

Mestscheiding, waarom zou u hiermee aan de slag gaan?

Mestscheiding, waarom zou u hiermee aan de slag gaan? Mestscheiding, waarom zou u hiermee aan de slag gaan? Via project Langs de Linge is er op donderdag 8 december een demonstratie rondom mestscheiding gehouden. Deze demonstratie vond plaats op het melkveebedrijf

Nadere informatie

Proosten op het leven in de bodem

Proosten op het leven in de bodem Proosten op het leven in de bodem Nick van Eekeren Marleen Zanen Inhoud Bodemleven onderdeel van bodemkwaliteit Functies bodemleven Effect management op bodemleven 1 Diensten en functies bodem Productie

Nadere informatie

Precisielandbouw. in de stal en op het veld. 12 februari Prof. Dr. Ir. Ben Aernouts KU Leuven campus Geel

Precisielandbouw. in de stal en op het veld. 12 februari Prof. Dr. Ir. Ben Aernouts KU Leuven campus Geel Precisielandbouw in de stal en op het veld 12 februari 2019 Prof. Dr. Ir. Ben Aernouts KU Leuven campus Geel In de melkveestal Genotypering 3 CRV (2019) % van de populatie Genotype / fenotype Fenotype:

Nadere informatie