De ontslagpraktijk van de cwi

Transcriptie

1 De ontslagpraktijk van de cwi Mr. dr. J. van Drongelen Mr. A.D.M, van Rijs Tweede herziene druk Kluwer - Deventer

2 Woord vooraf v Lijst van afkortingen xin 1 Een schets van de geschiedenis van het ontslagrecht i 1.1 Inleiding i 1.2 De rol van de bezetter De Londense besluiten Het BBA De wijziging van het burgerrechtelijke ontslagrecht Een nieuwe aanval op het duale ontslagstelsel Driemaal scheepsrecht? 13 i-8 Dus niet en dan? Uithuilen en opnieuw beginnen 14 i-9 De Adviescommissie Duaal Ontslagstelsel Alternatieve selectiecriteria voor ontslag? 18 i.n De afschaffing van het dienstjaren- of anciënniteitsbeginsel De Beleidsregels Ontslagtaakcwi In de wurggreep van de Participatietop Op wie is het BBA 1945 van toepassing? Het begrip 'arbeidsverhouding' Het begrip 'werknemer' Inleiding De overeenkomsten tot het verrichten van arbeid De arbeidsovereenkomst Arbeid Loon 'In dienst van' Gedurende zekere tijd Het rechtsvermoeden van het bestaan van een arbeidsovereenkomst 47 vn

3 2.2.9 De overeenkomst van opdracht De overeenkomst tot aanneming van werk Gemengde overeenkomsten Uitbreiding van het begrip 'werknemer' - het persoonlijk arbeid verrichten Het begrip 'werkgever' Internationaal privaatrechtelijke aspecten Arbeid mijnbouw Noordzee Inleiding Het begrip 'werknemer' Het arbeidsovereenkomstenrecht De toepassing van het BBA Op wie is het BBA 1945 niet van toepassing? Inleiding Werknemers bij een publiekrechtelijk lichaam Onderwijzend en docerend personeel aan onderwijsinstellingen Personen die een geestelijk ambt bekleden Werknemers in een particuliere huishouding Het buiten toepassing kunnen verklaren 73 4 Het opzegverbod van art. 6 BBA Inleiding De opzegging door de werkgever en het BW De opzegging tijdens faillissement, surséance van betaling en bij schuldsanering De sanctie op het niet naleven van een opzegverbod Conversie of omzetting 81 5 Uitzonderingen op het opzegverbod Inleiding Een dringende reden voor de werkgever De proeftijd Faillissement of schuldsanering Vrijstelling en ontheffing 92 VIII

4 6 Geen voorafgaande toestemming nodig Inleiding Beëindiging met wederzijds goedvinden Beëindiging van rechtswege Inleiding De arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd De ontbindende voorwaarde De dood van de werknemer of de werkgever De ontbinding van de arbeidsovereenkomst 104 INHOUDSOPGAVE 7 Gebruikmaking van de verleende toestemming tot opzegging niet altijd mogelijk iog 7.1 Inleiding Ziekte Zwangerschap en bevalling Adoptie- en pleegzorgverlof Kort- en langdurend zorgverlof Ouderschapsverlof Vergaderingen van vertegenwoordigende lichamen Dienstplicht Medezeggenschap Vakverenigingen ii Overgang van de onderneming Gelijke behandeling Aanpassing arbeidsduur Zondagarbeid Arbeidsomstandigheden i6 Gegevensbescherming De sanctie op het door de werkgever niet naleven van opzeg-/discriminatieverboden en toestemmingsvereiste van de kantonrechter Inleiding De opzegverboden in het BW Het opzeg-/beëindigingsverbod in de gelijkebehandelingswetgeving Het beëindigingsverbod in de WAA Het toestemmingsvereiste voor de opzegging van de kantonrechter 125 IX

5 De loondoorbetalingsverplichting Wie verleent de vereiste voorafgaande toestemming? Inleiding Nadere invulling van de organisatie van de cwi Waar moet een toestemmingsverzoek worden gedaan? Wie neemt de beslissing? Inleiding Mandatering Mandatering ontslagtaak cwi Invulling van het beleid via een ministeriële regeling Nadere invulling ministeriële verantwoordelijkheid voor het ontslagbeleid Informatievoorziening Voorafgaande toestemming, de standaardprocedure Inleiding Het verzoek om toestemming Het uitgangspunt: schriftelijke procedure Het beginsel van hoor en wederhoor De Arbeidsinspectie De ontslagadviescommissie De beslissing De beslistermijn De geldigheidsduur van de verleende toestemming Het ontslagbeleid: uitgangspunt De algemene toetsingsmaatstaf Welke belangen en mogelijkheden? Minimaal één ontslaggrond Deeltijdontslag Het ontslagbeleid: bedrijfseconomische redenen Inleiding De keuzerechtvaardiging 163

6 Inleiding Het begrip'bedrijfsvestiging' 163 INHOUDSOPGAVE Het begrip 'per categorie uitwisselbare functies' Het evenredigheids-of afspiegelingsbeginsel De 10 stappen van het cwi-stappenplan 166 n.2.6 De rekenvoorbeelden 171 n.2.7 Het evenredigheids- of afspiegelingsbeginsel in het schoonmaakbedrijf Het evenredigheids- of afspiegelingsbeginsel en de uitzendsector Afwijking van het verplichte evenredigheids- of afspiegelingsbeginsel 185 n.3.1 Inleiding 185 n.3.2 Vervanging bij een derde onmogelijk Bijzondere kennis of bekwaamheden van de werknemer Een zwakke arbeidsmarktpositie van de werknemer De wederindiensttredingsvoorwaarde 188 ii-5 Een bijzondere bescherming bij medezeggenschapsactiviteiten Het voorkomen van discriminatie Checklist bedrijfseconomische noodzaak Inleiding Gegevens over de bedrijfseconomische onderbouwing 190 n.7.3 Gegevens over de ontslagvolgorde Het ontslagbeleid: bedrijfseconomische redenen - collectief ontslag Inleiding De meldingsverplichting collectief ontslag Inleiding Wat is collectief ontslag? De meldingsverplichting De vereisten voor de melding De wachttermijn van één maand Geheimhouding 205 XI

7 13 Het ontslagbeleid: persoonsgebonden motieven Inleiding De verstoorde arbeidsrelatie Het disfunctioneren van de werknemer Het ernstig gewetensbezwaar van de werknemer Het verwijtbaar handelen van werknemerskant Ontslag ten gevolge van ziekte of gebreken Inleiding Langdurige arbeidsongeschiktheid Regelmatig verzuim als gevolg van ziekte De rol van het uwv Een bijzondere bescherming bij medezeggenschapsactiviteiten Het voorkomen van discriminatie De onvindbare werknemer De criminele werknemer De illegale werknemer Geen bezwaar en beroep, maar Inleiding De kennelijk onredelijke opzegging Inleiding Kennelijk onredelijke gronden voor de werkgever Schadeplichtigheid en/of herstel van de arbeidsovereenkomst Bewijslast De Nationale ombudsman Onrechtmatige (overheids)daad 227 Literatuur 231 Rechtspraak 275 Trefwoorden 283 XII