Inhoudstafel. De Bibliotheek Handelsrecht Larcier... i De Reeks Transportrecht...iii

Transcriptie

1 zeeverzekering.book Page v Thursday, July 7, :05 PM v De Bibliotheek Handelsrecht Larcier i De Reeks Transportrecht iii Inleiding Zeeverzekeringen en zeerecht De wettelijke achtergrond De algemene voorwaarden van de Zeeverzekeringspolis van Antwerpen van 1 juli De Antwerpse Goederenverzekeringspolis van 20 april De gebruiken Hoofdstuk I Algemene begrippen, rechtsbronnen en eigenschappen van de transportverzekering Afdeling I Oorsprong en rechtsbronnen van de transportverzekering Afdeling II Gemeenschappelijke eigenschappen van zeeverzekeringen en landverzekeringen Commerciële overeenkomst Kanscontract Wederkerig contract Vergoedingscontract Overeenkomst te goeder trouw Collectieve overeenkomst Overeenkomst met opeenvolgende prestaties Verdeling en bijdrage in het risico Afdeling III Bijzondere eigenschappen van de zeeverzekeringen Het abandonnement De gebruiken Hoofdstuk II Vormvereisten en bewijs van de overeenkomst Hoofdstuk III Het voorwerp van de goederenverzekering Afdeling I Algemeen Afdeling II Geoorloofd voorwerp, openbare orde en goede zeden Afdeling III De ingeladen goederen Afdeling IV Uitgesloten goederen Afdeling V De vermelding van het schip Afdeling VI De uit de goederen verwachte winst

2 zeeverzekering.book Page vi Thursday, July 7, :05 PM vi Afdeling VII De verzekering van de verwachte winst en het vergoedingsbeginsel Afdeling VIII De verwachte winst en de openbare orde Afdeling IX Verwachte winst: schadepost of gemiste winstkans Afdeling X De meerwaarde als verzekeringsobject Afdeling XI De vracht Hoofdstuk IV Het verzekerbaar belang Afdeling I Het verzekerbaar belang in het algemeen Afdeling II Het verzekerbaar belang en de openbare orde Afdeling III Het verzekerbaar belang in zee- en binnenvaartverzekeringen Zeeverzekering Verzekering van de binnenvaart Verzekering van vervoer over land Afdeling IV Vereisten van het belang Het eigendomsrecht Het bezit Andere zakenrechten De lastgeving Het belang uit hoofde van enige aansprakelijkheid Afdeling V Het geoorloofd karakter van het belang Smokkelhandel Afdeling VI Het tijdstip van het belang Probleemstelling Wettelijke mogelijkheden van overdracht van verzekeringsrechten De wettelijke uitbreiding van artikel 191 van de Zeewet De Polis van Antwerpen (1859 ) en de Goederenverzekeringspolis van Antwerpen (2004) Afdeling VII De Bewijslast Algemeen Polissen aan toonder en voor rekening Afdeling VIII Rechtspraak m/s Abington m/s Heemskerk A. De feiten B. Over het begrip belang C. Over het tijdstip m/s Dixie A. De feiten en de procedure B. Over het begrip belang C. Over het tijdstip Landrisico s gedekt door een zeeverzekeringspolis

3 zeeverzekering.book Page vii Thursday, July 7, :05 PM vii 5. Het verzekerbaar belang in CIF- en FOB-verband A. Het arrest m/s Dixie (CIF:-verkoop) B. Arbitrage Antwerpen 16 februari 1962 (m/s Roland) C. Het arrest m/s Halle (FOB-verkoop) Afdeling IX Rechtsvergelijking Engels recht A. Het begrip insurable intrest B. Het tijdstip waarop het belang moet bestaan Nederlands recht A. Omschrijving van het verzekerbaar belang B. Het tijdstip waarop het verzekerbaar belang dient te worden aangetoond Frans recht A. Omschrijving van het verzekerbaar belang B. Het tijdstip waarop het verzekerbaar belang dient te worden aangetoond Hoofdstuk V De risico s in de transportverzekering Afdeling I Algemene omschrijving van de risico s Omschrijving Verzekeringscontract Kanscontract Het risico als bestanddeel van de overeenkomst De verzwaring en de wijziging van het risico Vermindering van risico Het denkbeeldig risico Afdeling II Transportrisico s voorkomend zowel bij zeeals landvervoer De fout of het feit van de verzekerde A. De opzet of de zware fout van de verzekerde B. Het feit of de lichte fout van de verzekerde Het eigen gebrek (risico of zekerheid op termijn?) Het feit van derden Diefstal vóór, tijdens en na de zeereis Afdeling III Zeerisico s De ongevallen en gevaren der zee, ook vaak zeefortuin genoemd A. Zeerisico s B. Landrisico s C. Oorlogsrisico s De ongevallen en gevaren der zee in het algemeen De fout van de kapitein en de bemanning (schelmerij) Niet-aflevering Ruwe behandeling: ladings- en lossingsschade Omschrijving van de gewone zeerisico s A. Storm

4 zeeverzekering.book Page viii Thursday, July 7, :05 PM viii B. Schipbreuk C. Stranding D. Aanvaring E. Gedwongen wijzigingen van koers, reis of vaartuig F. Gedwongen aandoen van een noodhaven G. Werping of averij-grosse H. Brand en ontploffing I. Plundering J. Schelmerij K. Zeerisico s tijdens de quarantaine L. Ruimzweet M. Weersomstandigheden: zon en regen N. Reisverlies O. Schuld of fout van een derde P. Diefstal Q. Landrisico s R. Schade aan derden door de verzekerde goederen Hoofdstuk VI De verplichtingen van de verzekeraar: de verzekeringsdekking Afdeling I De wettelijke regeling Afdeling II De opties van de Polis van Antwerpen Afdeling III De Grote Voorwaarden van de Polis van Antwerpen De Grote Voorwaarden en het eigen gebrek De Grote Voorwaarden en de vertraging Afdeling IV De clausule Alle Risico s (A.R.) Alle Risico s -dekking is de regel in de nieuwe Goederenpolis van Antwerpen Afdeling V De dekking Volle Voorwaarden van Antwerpen (V.V.A.) De Volle Voorwaarden onder de polis van De landrisico s De landrisico s onder de Volle Voorwaarden en de Voorwaarden Vrij van Particuliere Averij in de nieuwe polis van 20 april Diefstal De Volle Voorwaarden onder de nieuwe polis van 20 april Afdeling VI De dekking Vrij van Particuliere Averij ( V.P.A. ) De wettelijke regeling De regeling onder de Polis van Antwerpen (1859) Afdeling VII De dekking van de landrisico s De landrisico s onder de oude polis van 1859, aangevuld door de clausules 1900 (gewijzigd in 1931) De landrisico s onder de nieuwe polis van 20 april Afdeling VIII Deklading

5 zeeverzekering.book Page ix Thursday, July 7, :05 PM ix 1. Verzekering van deklading onder de oude Polis van Antwerpen (1859) A. Averijen B. Totaal verlies Verzekering van deklading onder de nieuwe Polis van Antwerpen (2004) Afdeling IX Verlies bij laden en lossen van schepen Polis van Antwerpen (1859) Nieuwe polis (2004) Afdeling X Begin en einde van de risico s Wettelijke bepalingen Afwijkende conventionele bepaling van de verzekerde periode A. Onder de voorwaarden van de Polis van Antwerpen van 1 juli B. Clausule van magazijn tot magazijn C. De nieuwe Goederenverzekeringspolis van Antwerpen van 20 april D. Laden en lossen onder de clausule van magazijn tot magazijn Afdeling XI De aansprakelijkheid van de verzekerde omwille van de goederen Hoofdstuk VII Verplichtingen van de verzekerde Afdeling I Oprechtheid en goede trouw Afdeling II Betaling van de premie Afdeling III Melding van het schadegeval Afdeling IV De verplichting de schade te voorkomen en te beperken Voorkomen of beperken Kennisgeven aan de verzekeraar Openbare orde of dwingend recht? De kosten van de voorkomende maatregelen Conventionele afwijkingen Hoofdstuk VIII Oorlogsrisico s, staking en oproer, terrorisme Afdeling I Probleemstelling Afdeling II Historiek Afdeling III Beschrijving van de oorlogsrisico s Vijandelijkheden Vergeldingsmaatregelen Oorlogsverklaring Blokkade

6 zeeverzekering.book Page x Thursday, July 7, :05 PM x 5. Aanhouding op hoger bevel Molest Alle oorlogsongevallen en onheilen Zeerisico s in oorlogsomstandigheden Oorlogsrisico s en oorlogsperiode Neming Afwezigheid van berichten Afdeling IV Suppletieve opsomming van de oorlogsrisico s Afdeling V Onderscheid tussen zeegevaar en oorlogsgevaar Onderscheid naar de hoedanigheid van de daders Onderscheid naar omstandigheden van het navigatieongeval Onderscheid naar het tijdstip waarop het ongeval zich voordoet Onderscheid tussen ongevallen met oorlogstuigen en oorlogsomstandigheden Afdeling VI Oorlogsomstandigheden Navigatierisico s in oorlogstijd en oorlogsomstandigheden Scheepvaartongevallen Afdeling VII Het oorzakelijk verband tussen het oorlogsfeit en het verlies of de schade Afdeling VIII Vermoedens en bewijslast Afdeling IX Ontbinding van de verzekeringsovereenkomst door oorlogsfeiten Het lot van de premie in geval van ontbinding door oorlogsomstandigheden Afdeling X Gevolgen van de ontbinding van de zeeverzekeringspolis door oorlogsfeiten Afdeling XI Clausules in verband met oorlogsrisico s Frustration Clause Clausule van de Geallieerden (United Kingdom and Allies Clause) Waterborne Clause of Waterborne Agreement Afdeling XII Burgeroorlog, revolutie, opstand Afdeling XIII Staking en oproer Afdeling XIV Brand, diefstal en plundering in verband met oproer burgerlijke onlusten Afdeling XV Terrorisme Hoofdstuk IX De abonnementspolis Afdeling I Definitie Afdeling II Eigenschappen Afdeling III Werking van de abonnementspolis Afdeling IV De aangifte van de verzendingen

7 zeeverzekering.book Page xi Thursday, July 7, :05 PM xi Afdeling V Gebruiken uit de praktijk Afdeling VI Modaliteiten met uitvoeringspolissen of aanhangsels Afdeling VII Abonnementspolissen gesloten door tussenpersonen Afdeling VIII Abonnementspolissen en dubbele verzekering Afdeling IX Toepassing van de excepties van verzwijging en verzwaring van risico Afdeling X Verzwijging en verzekeringscertificaten Afdeling XI Verzwijging en aanhangsels bij de polis Afdeling XII Verzwijging en alimentatiepolissen Hoofdstuk X Verzekering voor rekening van wie het aanbelangt Afdeling I Inleiding Afdeling II De verzekering voor rekening in het algemeen Afdeling III Oorsprong van de verzekering voor rekening in het transportrecht Afdeling IV Wettelijke verantwoording van de verzekering voor rekening Afdeling V Het gewoonterecht Afdeling VI Verzekering in persona en verzekering in re Afdeling VII Zakenverzekering en aansprakelijkheidsverzekering Afdeling VIII Beding ten behoeve van een derde (B.W. art. 1121) Afdeling IX De verzekering voor wie het aanbelangt en de excepties Afdeling X De verzekering voor wie het aanbelangt en verzekering aan toonder Afdeling XI Het verzekerbaar belang in de verzekering voor rekening en aan toonder Hoofdstuk XI De wettelijke subrogatie van de verzekeraar Afdeling I Omschrijving Afdeling II Wettelijke en conventionele subrogatie Afdeling III Subrogatie en quasi-subrogatie Afdeling IV Verantwoording van de wettelijke subrogatie Afdeling V Uitwerking van de subrogatie Afdeling VI Voorwaarden van de subrogatie: de betaling van de schade door de verzekeraar Afdeling VII Betaling door de lasthebber van de verzekeraar Afdeling VIII Betaling in handen van de lasthebber van de verzekerde Afdeling IX Belofte te betalen bewerkstelligt geen subrogatie

8 zeeverzekering.book Page xii Thursday, July 7, :05 PM xii Afdeling X Gedeeltelijke betaling en voorkeurbehandeling van de verzekerde Afdeling XI Het bewijs van de betaling Afdeling XII De datum van de betaling Afdeling XIII Toepasselijk recht op de subrogatie Afdeling XIV De voorlegging van de polis is geen opgelegde voorwaarde Afdeling XV Nakoming van het karakter van res inter alios Afdeling XVI Tegenstelbaarheid van excepties Afdeling XVII De wettelijke subrogatie is niet van openbare orde Afdeling XVIII Afwijkingen van de wettelijke subrogatie Afdeling XIX Subrogatie en naamlening Afdeling XX Stilzwijgende overeenkomst van naamlening Afdeling XXI Wettelijke subrogatie en conventionele subrogatie Afdeling XXII De verplichting om de rechten van de verzekeraar te vrijwaren Afdeling XXIII Procesrecht: toelaatbaarheid of gegrondheid van de vordering? Afdeling XXIV De toestand in Frankrijk De wettelijke subrogatie De conventionele subrogatie Hoofdstuk XII De abandonnementsvordering Afdeling I Definitie, ontstaan en nut van de instelling Afdeling II Uitbreiding tot de landverzekering Afdeling III Wettelijke gevallen van abandonnement Neming (art. 222 en 243 van de Scheepswet) Schipbreuk Stranding met verbrijzeling Onzeewaardigheid ten gevolge van zeegevaar (Zeewet, art. 222) Aanhouding door een vreemde mogendheid of door de regering (Zeewet, art. 222) Verlies of beschadiging van de verzekerde zaken ten belope van drie vierde van de waarde (Zeewet, art. 222) Uitblijven van nieuws of tijdingen (Zeewet, art. 230) Afdeling IV De termijn binnen dewelke het abandonnement mogelijk is Afdeling V Termijn binnen dewelke het abandonnement moet gedaan worden (Zeewet, art. 226) Afdeling VI Aanmaning door de verzekeraar (Zeewet, art. 227)

9 zeeverzekering.book Page xiii Thursday, July 7, :05 PM xiii Afdeling VII Termijnen van abandonnement in herverzekeringen (Zeewet, art. 228) Afdeling VIII Pleegvormen van het abandonnement Het ter kennis brengen van het abandonnement (Zeewet, art. 225) Aangifte van de bestaande verzekeringen (Zeewet, art. 234) Sanctie bij niet-verklaring of onjuiste verklaring A. Bij niet-verklaring B. Bij onjuiste verklaring Aangifte van alle schadegevallen (Zeewet, art. 229) Afdeling IX Uitvoering van het abandonnement (Zeewet, art. 236) Termijnen Intresten De provisionele veroordeling Hoofdstuk XIII De Averijvordering Afdeling I De vordering in particuliere averij of in averij-grosse Afdeling II Vordering in averij of vordering in abandonnement Afdeling III Vordering in averij en vordering in abandonnement Afdeling IV De averijvordering Afdeling V De vereiste hoedanigheid om de vordering in te stellen (eerste voorwaarde) Afdeling VI Het schadegeval moet onder de gedekte risico s vallen (tweede voorwaarde). De bewijslast De wettelijke regels inzake bewijslast Het bewijs van het schadegeval binnen de perken van de verzekering Niet-verzekering en uitsluiting van risico Afdeling VII De evolutie in de rechtspraak inzake bewijslast Stelling volgens welke het risico afgebakend is door de omschrijving en de uitsluitingen De arresten van cassatie van 5 januari 1995, 13 maart 1998 en 25 februari De kentering in de rechtspraak met de arresten van cassatie van 7 juni 2001 en 18 januari Afdeling VIII De bewijslast van de gronden van verval: opzet, grove schuld en lichte schuld De uitsluitingen De omschrijving van het risico en de afbakening met negatieve omschrijvingen Afdeling IX De conventionele regeling van de bewijslast Afdeling X De gebruiken van het zeerecht en van de zeeverzekeringen

10 zeeverzekering.book Page xiv Thursday, July 7, :05 PM xiv Afdeling XI Warranties en afgeleiden Afdeling XII Het in risico brengen of het bewijs van inscheping (derde voorwaarde) Bij verzekering van de zeereis Bij verzekering uitgebreid van magazijn tot magazijn Afdeling XIII Het schadegeval binnen de plaats en de tijd van de verzekering (vierde voorwaarde) De plaats van de risico s De tijd van de risico s Afdeling XIV De drie dimensies van het risico Afdeling XV Het bedrag van de vergoeding Afdeling XVI Bepaling van de vergoeding volgens de Algemene Verzekeringswet Afdeling XVII Bepaling van de vergoeding volgens de Scheepvaartwet Afdeling XVIII Hoe wordt de waarde van de goederen bepaald? Afdeling XIX Schatting van de waarde in de polis Afdeling XX De overeengekomen waarde Afdeling XXI De verwachte winst in de bepaling van de verzekeringsvergoeding Afdeling XXII Totaal verlies Afdeling XXIII Gedeeltelijk verlies Afdeling XXIV Schade Afdeling XXV Verkoop van de beschadigde goederen tijdens de reis Afdeling XXVI Zeeverzekeringspolis van Antwerpen: clausule berekening bij verschil Afdeling XXVII Zeeverzekeringspolis van Antwerpen: clausule waarde stapelhuis Afdeling XXVIII Regeling in geval van onderverzekering Afdeling XXIX Herstelkosten Afdeling XXX De vrijstelling (franchise) Afdeling XXXI De seriën Afdeling XXXII Zeeverzekeringspolis van Antwerpen: conventionele clausule (1931) nr. 2: reeksen Afdeling XXXIII Het gewoon reisverlies Afdeling XXXIV De averijcommissaris Afdeling XXXV De excepties

11 zeeverzekering.book Page xv Thursday, July 7, :05 PM xv Hoofdstuk XIV Nietigheden, schorsingen en uitsluitingen Afdeling I Onduidelijkheid van de wettelijke regeling Afdeling II De ongeoorloofde oorzaak of voorwerp van de overeenkomst Afdeling III Het ontbreken van voorwerp Afdeling IV Het ontbreken van verzekerbaar belang Afdeling V De dubbele verzekering Afdeling VI Het kwaad opzet van de verzekerde Afdeling VII De zware fout van de verzekerde Afdeling VIII De lichte fout van de verzekerde Afdeling IX De verzwijging en de onjuiste opgave Afdeling X De bewijslast inzake verzwijging en onjuiste opgave Afdeling XI Gevolgen van de verzwijging of onjuiste opgave Afdeling XII Conventionele afwijkingen aan het wettelijk regime Afdeling XIII Substantiële dwaling Afdeling XIV De verzwijging en het eigen gebrek. Zeewet, artikel Afdeling XV De wijziging en de verzwaring van risico Afdeling XVI De bewijslast inzake wijziging van risico Afdeling XVII De bewijslast inzake verzwaring van risico Afdeling XVIII Gevolgen van de wijziging of de verzwaring van risico Afdeling XIX Conventionele afwijkingen van het wettelijk regime inzake wijziging van risico Afdeling XX Het eigen gebrek Gebrek in genere en gebrek in specie Globale benadering van het eigen gebrek Gebrekkige verpakking of onaangepaste conditionering Containers Reisverlies Ruimzweet Afdeling XXI Eigen gebrek en verborgen gebrek Afdeling XXII Eigen gebrek en fout van de verzekerde Afdeling XXIII Eigen gebrek en de meldingsplicht van de verzekerde Afdeling XXIV De bewijslast en het oorzakelijk verband tussen het eigen gebrek en de schade Afdeling XXV Conventionele afwijking inzake eigen gebrek Afdeling XXVI Het faillissement van de verzekeraar

12 zeeverzekering.book Page xvi Thursday, July 7, :05 PM xvi Hoofdstuk XV De verjaring Afdeling I Rechtsgrond Afdeling II Vertrekpunt van de verjaring Afdeling III Minnelijke schorsing voorzien in de polis Afdeling IV Stuiting van de verjaring Hoofdstuk XVI Bevoegdheid, arbitrage Afdeling I Bevoegdheid ratione materiae: Arbitrage Afdeling II Bevoegdheid ratione loci Bibliografie Boeken A. Belgische auteurs B. Buitenlandse auteurs Tijdschriften, Bijdragen Bijlagen Bijlage 1 Zeeverzekeringspolis van Antwerpen van 1 juli Bijlage 2 Police d Assurance Maritime d Anvers du 1er juillet Bijlage 3 Marine Insurance Policy of Antwerp put into force on 1st July Bijlage 4 Abonnementsclausules Bijlage 5 Clauses d abonnement Bijlage 6 (BVT) Extended cover clause Bijlage 7 (BVT) Extended cover clause Bijlage 8 ( BVT) Alle risico s clausule van 1 oktober Bijlage 9 (ABAM) Clause Tous Risques du 1 octobre Bijlage 10 (ABAM) All Risk clause, 1 October Bijlage 11 (BVT), Oorlogsrisio s voor het zeevervoer van goederen, 19 december Bijlage 12 (ABAM) Risques de guerre du 19 décembre Bijlage 13 (BTV) Abandonnement, totaal verlies, opruimings-, lichtings- en vernietigingskosten, verhaal van derden, 19 december Bijlage 14 (ABAM) Clauses délaissement, perte totale, frais de déblai, retirement et destruction, recours de tiers, 19 décembre Bijlage 15 Goederenverzekeringspolis van Antwerpen d.d. 20 april

13 zeeverzekering.book Page xvii Thursday, July 7, :05 PM xvii Bijlage 16 Police d assurance d Anvers sur marchandises du 20 avril Bijlage 17 Free translation. Cargo Insurance Policy of Antwerp 20 april Bijlage 18 (BTV) Oorlogsrisico s d.d. 27 mei Bijlage 19 Institute Cargo Clauses «A» Bijlage 20 Institute Cargo Clauses «B» Bijlage 21 Institute Clauses «C» Trefwoordenregister