Roversheideplas te reuver

Transcriptie

1 Roversheideplas te reuver Algemene beschrijving Coördinaten: Grootte: Max. diepte: Gem. breedte: Watertype: Opgenomen in: Naam HSV/HSF: Plaats HSV/HSF: , ,4 ha 2,50 meter 125 meter vijver Alleen in verenigingslijst van viswateren HSV de Forel Reuver Visrecht Verhuurder visrecht: Visrecht hengelsportvereniging: Gemeente Beesel volledig visrecht gehuurd van eigenaar Huidige ecologie & milieu Waterplantenbedekking zomer: Totaal waterplanten Bovenwaterplanten: Drijfbladplanten: Onderwaterplanten: 3% 1% 2% 0% Milieu overig: Doorzicht: Bodemsoort: Bagger: Vismigratie mogelijk: Meest gevangen vissoorten: cm Zand cm Nee blankvoorn Viswatertype: Brasem-snoekbaars viswatertype baars brasem Sportvisserij Meest gewaardeerd door de sportvisser l belangrijk wedstrijdwater l belangrijk jeugdviswater l goede karperstand (veel karper) Belangrijkste knelpunten sportvisserij: l aalscholvervraat l Onregelmatige visstand l te weinig parkeergelegenheid bij het water wedstrijdvisser karpervisser Gewenste maatregelen sportvisserij:

2 Sportvisserij Omschrijving wedstrijdtraject(en) Bijzondere regels Aanwezige voorzieningen Aantal vissers per dag gedurende zomerperiode geen geen vissteiger : aangepaste visplaats (mindervalide sportvisser) (invalide)toilet werkdag: 5 weekend: 20 topdag: 50 Visserijbeheer Vissterfte: (laatste 5 jaar) Visuitzettingen: (laatste 5 jaar) Visonttrekking: Is er een visserijkundig onderzoek uitgevoerd? Overige/bijzonderheden geen Jaartal Vissoort Omschrijving (Aantal/kg) 2010 blankvoorn 250 kg 2010 brasem 200 kg 2011 karper 200 kg 2011 kruiskarper 200 kg 2012 overig Winde 100 kg 2012 brasem 200 kg 2013 blankvoorn 200 kg 2013 brasem 100 kg 2014 zeelt 100 KG 2014 brasem 200 kg 2014 overig Winde 100 kg Nee Ja Geen massale vissterfte Wensen/actieplan komende 5 jaar Wensen Uitbreiding ( aanleg 2e de ) vijver met ongeveer 0,7 Ha ( meer jaarklassen vissen ) Actieplan: Jaartal Omschrijving (laatste 5 jaar) 2014 Visserijkundig onderzoek Opstellen visstandbeheersplan 2015 Herstellen vissteigers, snoeiwerk opstellen plan uitbreiding vijver Realisering vaste waterleiding 2016 Uitbreiding visvijver? Pootvisuitzettingen 2017 Uitbreiding visvijver? Pootvisuitzettingen 2018 Pootvisuitzettingen Overige bijzonderheden geen

3 d isstandbeheerplan ROVERSHEIDEPLAS te REUVER - Igg &?@---h 7

4 VISSTANDBEHEERPLAN ROVERSHEIDEPLAS te REUVER opgesteld door Hengelsportvereniging De Forel te Reuver tijdens de Praktijktraining Visstandbeheerplannen georganiseerd door OVB en NVVS in 19951'96 R HSV De Forel NEDE Visstandbeheerplan Roversheideplas te OV0 Reuver opgesteld door Hengelspor tvr.. b VOOR R/NEDE/OVU/VOOR/PT/l662-'961 /hsv PT ' 96 RSN= ,

5 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... UITGANGSPUNTEN EN HOOFDDOELSTELLINGEN... 2 BESCHRIJVING VAN HET PLANGEBIED Gebiedsbeschrijving Visrecht... 4 INVENTARISATIE VAN DE HUIDIGE SITUATIE... SPORTVISSERIJGEBRUIK Profiel van de sportvisser Hengelvangsten en Visstand Wensen en klachten... MILIEU VAN HET VISWATER Typering van het milieu Waterkwaliteit en waterkwantiteit Draagkracht van het water VISSTAND Samenstelling van de vangst Typering en beoordeling van de visstand Beperkende faktoren voor de visstand Gevoerd visstandbeheer... GEWENSTE TOEKOMSTIGE SITUATIE EN KNELPUNTEN Streefbeeld Knelpunten BEHEERMAATREGELEN... BIJLAGEN

6 1. INLEIDING Het voorliggende vi~standbehee~plan verwoordt de visie van de HSV De Forel als visrechthebbende, op het te voeren visstandbeheer in de Roversheideplas voor de periode Het primaire doel van het visstandbeheer is daarbij het optimaliseren van de visstand en de sportvisserij door middel van een aantal activiteiten en maatregelen. Een planmatige aanpak - verwoord in een beheerplan - is daarbij onontbeerlijk. De wettelijke grondslag voor het beheer van visstanden in de Nederlandse binnenwateren is vastgelegd in de Visserijwet van In deze wet wordt de verantwoordelijkheid voor het visstandbeheer neergelegd bij de visrechthebbenden: de eigenaren of huurders van visrechten. Voor de Roversheideplas is dit de HSV De Forel. Bij het opstellen van het plan is rekening gehouden met het vigerende en toekomstige beleid ten aanzien van het waterbeheer, ruimtelijke ordening en natuur en milieu. In het plan staat naast een duurzaam sportvisserijgebruik, de zorg centraal voor een gezonde en duurzame visstand. Het visstandbeheerplan is opgesteld door cursisten aan de Praktijktraining Visstandbeheerplannen die door OV6 en NWS voor visstandbeheerders wordt georganiseerd.

7 UITGANGSPUNTEN EN HOOFDDOELSTELLINGEN De primaire doelstelling van het visstandbeheer is 'het optimaliseren van de visstand door middel van activiteiten en maatregelen, daarbij rekening houdend met de ecologische mogelijkheden van het water en de wensen vanuit de sportvisserij'. Daar ook belangen van anderen in en rond de Roversheideplas een rol spelen, wordt hiermee - voor zover dit de belangen van de sportvisserij niet schaadt - in het visstandbeheer zo veel mogelijk rekening gehouden. Het doel van dit visstandbeheerplan is meerledig. Enerzijds geeft het plan een be schrijving van de doelstellingen, het beleid, de visie en de te ondernemen activiteiten van het visstandbeheer voor de planperiode. In dit opzicht is het visstandbeheerplan ten behoeve van de visrechthebbenden zelf opgesteld. Anderzijds is het beheerplan een middel om derden inzicht te geven in het te voeren visstandbeheer en hierover informatie te verschaffen. Het in een plan vastleggen van het ten aanzien van de visstand en de sportvisserij te voeren beheer maakt een gestructureerde uitvoering ervan mogelijk. Daarnaast kan evaluatie van de ondernomen beheeractiviteiten meer gericht plaatsvinden. Bovendien ontstaat de mogelijkheid om activiteiten van derden, die raken aan de doelstellingen of uitvoering van het visstandbeheer, tijdig te signaleren en daar - zonodig - op te reageren. In het voorliggende plan hanteert de HSV De Forel ten aanzien van het visstandbe heer voor de planperiode de volgende uitgangspunten: i Op grond van de Visserijwet 1963 is de HSV De Forel verantwoordelijk voor het visstandbeheer in de Roversheideplas. i Als visrechthebbende streeft de HSV De Forel naar het behoud van de mogelijkheden van de sportvisserij in de Roversheideplas, waarbij afstemming met de overige belangen wordt nagestreefd. i In het door de HSV De Forel te voeren visstandbeheer worden naast de visserijfuncties ook de overige functies betrokken, die aan de Roversheideplas zijn toegekend.

8 Met de belangen van derden wordt - voor zover deze inpasbaar zijn binnen de aan de Roversheideplas toegekende functies - in het visstandbeheer zoveel mogelijk rekening gehouden. Op basis van de bovenstaande uitgangspunten kan een hoofddoelstelling worden geformuleerd die de visie van de HSV De Forel - niet alleen voor de planperiode maar ook voor de langere termijn - op het door hun te voeren visstandbeheer verwoord. HOOFDDOELSTELLING "De visstand en het sportvissen~gebtuik van de Roversheideplas dient op tennijn te leiden tot een situatie waarbij gesproken kan worden van een gezonde visstand, die voldoet aan de wensen van de leden en waarbij een duurzaam gebruik en afstemming met de overige functies gegarandeerd is".

9 3. BESCHRIJVING VAN HET PLANGEBIED 3.1 Gebiedsbeschrijving De Roversheideplas (zie afbeelding 1) is een gegraven vijver, gelegen buiten de bebouwde kom van Reuver (gemeente Beesel). De lengte van het water is ongeveer 290 meter. De breedte is voor een deel ca. 75 meter en voor een deel ca. 30 meter. Het-totale wateroppervlak bedraagt ongeveer 1,4 hectare. De gemiddelde diepte van het water is 2,40 meter. De grootste diepte is ongeveer 2,80 meter. Het water ligt in een landelijk gebied en heeft daardoor een belangrijke functie als visvijver. De Roversheideplas is makkelijk bereikbaar en de toegankelijkheid van de oevers van het water is goed. Het water staat niet rechtstreeks in verbinding met ander water, en vormt daardoor een afgesloten beheerseen heid. Het water in de Roversheideplas is grotendeels afkomstig van kwelwater en wordt nauwelijks beïnvloedt door water uit de omgeving. Er is geen stroming. De omliggende grond rond het water wordt gebruikt als landbouwgebied. Het water wordt behalve voor de hengelsport niet gebruikt door andere belanghebbenden. 3.2 Visrecht De eigenaar van het water en het visrecht is de gemeente Beesel. Deze heeft het volledig visrecht verhuurd aan Hengelsportvereniging De Forel. HSV De Forel is aangesloten bij de Federatie van Sporthengelaars Midden-Limburg, lid van de Nederlandse Vereniging van Sportvissersfederaties (NWS). Het water is niet vrij voor één hengel, geaasd met aassoorten aangewezen door de Minister (artikel 21, lid 2 onder c, Visserijwet). Hierdoor mogen uitsluitend de 230 leden van deze vereniging en houders van een dagvergunning het water bevissen. Er vindt geen beroepsvisserij plaats op het water.

10 Roversheideplas te Reuver - O 60m OVB 895

11 BELEID, PLANNEN EN BELANGEN In dit hoofdstuk is geïnventariseerd welk beleid en welke plannen voor de Roversheideplas actueel zijn. Tevens wordt nagegaan of andere belangen of gebruiksfuncties een rol spelen voor dit viswater. Ten aanzien van het waterbeheer zijn voor de Roversheideplas het "Provinciaal van de provincie Limburg en het "Integraal Waterbeheerplan Noord-Limburg" (opgesteld door de waterbeheerders) van direct belang. Deze plannen zijn richtinggevend voor het water- en natuurbeheer op regionaal en lokaal niveau. Tevens zijn deze plannen afgestemd op de provinciale beleidsplannen op het gebied van de waterhuishouding, ruimtelijke ordening en natuur en landschap en op gemeentelijke plannen op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu. Voor wat betreft de Roversheideplas is het Zuiveringschap Limburg te Roermond verantwoordelijk voor het waterkwaliteitsbeheer. Het waterkwantiteitsbeheer wordt uitgevoerd door het Waterschap Peel en Maasvallei te Venlo. In het Integraal Waterbeheerplan Noord-Limburg is gesteld dat voor al het water in het plangebied in principe de algemeen ecologische functie geldt (tenzij een specifieke functie is toegekend). Het water moet kwalitatief aan de grenswaarden Milieukwaliteitsdoelstellingen Bodem en Water (MilBoWa; zie bijlagen) voldoen. Voor wat betreft de planvorming voor de ruimtelijke ordening valt de Roversheideplas onder het "Bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Beesel. Hierin wordt aan de Roversheideplas de bestemming dagrecreatie met de aanduiding visvijver gegeven. Voor de Roversheideplas betekent dit dat bij het beheer rekening moet worden gehouden met de bebouwingsvoorschriften van de gemeente. Het gebied waarin de Roversheideplas ligt is recent door de gemeente aangewezen als "stiltegebied". Naast de hengelsport zijn er geen andere belanghebbenden die gebruik maken van het water.

12 5. INVENTARISATIE VAN DE HUIDIGE SITUATIE Met behulp van de gegevens die zijn verzameld met het uitvoeren van een veldenqudte en een hengelvangstregistratie, een milieu-inventarisatie en een visserijkundig onderzoek is in dit hoofdstuk de huidige situatie van het sportvisserijgebruik, het milieu van het viswater en de visstand beschreven. 5.1 SPORTVISSERIJGEBRUIK De veldenqudte over het sportvisserijgebruik is gehouden om een indruk te krijgen van het gebruik van het viswater en de mate waarin de hengelaars tevreden zijn. Daarbij gaat het met name om: - de herkomst van de sportvissers, de bezoekfrequentie en de gemiddelde verblijftijd, de bevissingswijze (type hengel), de favoriete vissoorten, de vangsten, het meenemen van de gevangen vis, het oordeel over viswater en visstand de eventuele klachten en wensen. De gehouden hengelvangstregistratie zorgt bovendien nog voor aanvullende informatie over de hengeivangsten. In de veldenqudte zijn over de bovengenoemde kenmerken van het sportvisserijgebruik vragen gesteld. Na afloop van de enqu6teperiode zijn de resultaten van alle gehouden enquetes overzichtelijk samengevat. Met behulp van de samengevatte gegevens is in de hierna-volgende paragraaf het onderdeel over het sportvisserijgebruik in het visstandbeheerplan geschreven. Om meer te weten te komen over het sportvisserijgebruik van de Roversheideplas, is in de zomer van 1995 zowel een sportvissersenqu6te als een hengelvangstregistratie uitgevoerd door de HSV De Forel. Het aantal geënqu6teerde sportvissers van 44 wordt als voldoende beoordeeld om een representatief beeld van het huidige sportvisserijgebruik van de Roversheideplas te beschrijven.

13 Met de tegelijkertijd uitgereikte hengelvangstregistratieformulieren werd een respons bereikt van 100% Profiel van de sportvisser De sportvissers die de Roversheideplas bezoeken, zijn met name afkomstig uit Reuver (93%) en in mindere mate uit de regio (2'3%). Het zijn vooral de sportvissers uit de leeftijdsgroepen jaar en jaar die het water bezoeken. Over het algemeen zijn het vn] regelmatige bezoekers (38% vist vrijwel elke dag) van dit water. Men bezoekt het viswater vooral op in de middag gedurende de zomermaanden. De keuze van de Roversheideplas als visstek wordt vooral bepaald door de omgeving (76%). De gemiddelde verblijftijd van de sportvisser aan de Roversheideplas is 3,65 uur. Men vist vooral met de vaste hengel (82%) en in minder mate met de werphengel (1 8%) Hengelvangsten en Visstand De favoriete vissoorten van de sportvissers voor de Roversheideplas zijn blankvoorn (80%), winde (50%) en zeelt (50%). De meest gevangen vissoort is over het algemeen blankvoorn (81%). In mindere mate worden ook wel ruisvoorn (5%), winde (3%), baars (4,5%) en zeelt (3,1%) gevangen. Geen van de geënqueteerde sportvissers neemt de gevangen vis mee. Van de sportvissers is 68% tevreden over de hengelvangsten. Als belangrijkste reden voor hun tevmdenheid geven de sportvissers op: - voldoende gevangen (68%) - gewenste soorten gevangen (1 8%) - grote vis gevangen (14%) Wensen en klachten

14 De visstand van de Roversheideplas wordt door 98% van de sportvissers als redelijk tot goed en door 2% als matig tot slecht beoordeeld. Volgens de sportvissers moet een verbetering van de visstand leiden tot meer vis (55%), grotere vis (9,5%) en andere soorten (19%). De meest genoemde wensen ter verbetering van het viswater of de visstand zijn: - betere zitplaatsen - nutsvoorziening (stroom, water en toilet) - onderwaterplanten verwijderen - verbeteren toegangsweg (tuindersweg) - meer drijfbladplanten

15 5.2 MILIEU VAN HET VISWATER Om meer te weten te komen over de milieu-omstandigheden van de Roversheideplas, is in juli en augustus 1995 een milieu-inventarisatie uitgevoerd. Het doel van de milieu-inventarisatie in het planmatig visstandbeheer is te komen tot een omschrijving van het type viswater. Door op deze wijze het viswater te karakteriseren, kunnen de mogelijkheden voor de levensgemeenschap c.q. visstand worden omschreven. Bovendien kan op basis van de plaatselijke milieu-omstandigheden een indruk worden verkregen welke kenmerkende visstand aanwezig zal zijn. Daarnaast kan door regelmatige metingen van de plaatselijke milieu-omstandigheden de kwaliteit van het viswater beter in de gaten worden gehouden Typering van het milieu De hoeveelheid en soorten waterplanten zijn in belangrijke mate bepalend om te komen tot een typering van het viswater en de visgemeenschap. Vandaar dat een inventarisatie van hoeveelheid en soorten waterplanten is gemaakt. Uit de bestandsopname voor waterplanten is gebleken dat er op de Roversheideplas een matige hoeveelheid onderwater- en bovenwaterplanten aanwezig is. Drijfbladplanten komen vrij weinig voor.. De bedekking met onderwaterplanten (zoals waterpest) beslaat ca. 20% van het totale wateroppervlak. De bedekkingspercentages van bovenwaterplanten (zoals riet) en drijfbladplanten (bv. gele plomp, waterlelie) zijn respectievelijk ca. 20% en ca. 5%. De totale bedekking met waterplanten beslaat ca. 45% van het wateroppervlak. Een eenmalige bepaling van milieugegevens zoals zuurstofgehalte, temperatuur en zichtdiepte geeft de visstandbeheerder te weinig informatie om het beheer van het water op te baseren. Dat maakt het noodzakelijk om gegevens over een langere periode te verzamelen. In afbeelding 2 wordt het verloop van de zichtdiepte over een periode van één jaar weergegeven. In de afbeelding is te zien dat de gemiddelde zichtdiepte tijdens de groeiperiode van de meeste waterplanten (de maanden mei tot en met september) 40 centimeter bedraagt.

16 OVERZICHT ZICHTDIEPTE 1994 ROVERSHEIDEPLAS MAAND Afbeelding 2 Evenals voor de zichtdiepte is er een jaaroverzicht (voor 1994) gemaakt voor de zuurstofverzadiging (afbeelding 3). OVERZICHT ZUURSTOFVERZADIGING 1994 ROVERSHEIDEPLAS O I I l I 1 I I I I I MAAND Afbeelding 3

17 Omdat het absolute zuurstofgehalte van het water (in milligrammen per liter) minder geschikt is om de zuurstofhuishouding van wateren bij verschillende watertemperaturen met elkaar te vergelijken, is het zuurstofverzadigingspercentage als eenheid gebruikt. Met deze eenheid geeft men het gemeten zuurstofgehalte aan in procenten van de verzadigingswaarde bij de betreffende watertemperatuur. In wateren met een stabiele zuurstofhuishouding blijft het zuurstofverzadigingspercentage over het algemeen tussen de 80 en 120%. Een zuurstofverzadiging ver beneden de 80% kan wijzen op een sterke biologische afbraak (van bodemmateriaal), een verzadiging boven de 120% duidt veelal op algenbloei. De zuurstofverzadiging wijkt in 7 van de in totaal 12 uitgevoerde zuurstofmetingen af van de ideale situatie (80-120%). Uit de voorgaande gegevens over de waterplantengroei en de gemiddelde zichtdiepte en uit het diepteverloop van het water kan worden afgeleid dat het viswater voor wat betreft de milieukenmerken behoort tot het snoek- blankvoorntype (zie viswatertypering in bijlagen). Gezien de huidige zichtdiepten en het diepteverloop van het water is het theoretisch mogelijk om op 25% van het totale wateroppervlak onderwaterplanten tot ontwikkeling te laten komen. De taludhelling van het water is matig. Dit geeft voldoende mogelijkheden voor de bovenwaterplanten zoals riet e.d., om zich te ontwikkelen. De oever is niet beschoeid en levert hierdoor geen belemmering voor de groei van bovenwaterplanten. De minimale dikte van de modderlaag bedraagt 2 centimeter, de maximale dikte bedraagt ca. 10 centimeter. De gemiddelde dikte van de modderlaag is 3 cm. De modderlaag is overwegend opgebouwd uit matig verteerd plantaardig materiaal, de geur is neutraal. Op tien verschillende punten is de bodemsamenstelling van het viswater bepaald. Hieruit is gebleken dat de bodem overwegend uit zand bestaat.

18 5.2.2 Waterkwaliteit en waterkwantiteit De zuurstofhuishouding van het water is vrij instabiel. In 7 van de in totaal 12 uitge voerde zuurstofmetingen wijkt de zuurstofverzadiging af van de ideale situatie (80-120%). Gezien de gemeten zuurstofverzadiging en zichtdiepte van het water was er in 1995 geen sprake van een algenbloei in het water. De -omliggende grond wordt bemest en beïnvloedt daarmee mogelijk enigszins de eutrofiëring van het water. Voor wat betreft de waterkwantiteit is het optreden van waterpeilverschillen van 50 centimeter tussen zomer- en winterpeil en tijdens regenperioden een knelpunt Draagkracht van het water Onder de draagkracht van een watertype wordt verstaan de maximale hoeveelheid vis (uitgedrukt in kilogrammen per hectare) die afhankelijk van de heersende milieuomstandigheden (bodemsamenstelling, voedselrijkdom, zichtdiepte, diepteverloop, waterplanten) bij een goede conditie van de kenmerkende vissoorten in dat watertype kan voorkomen. Gezien de huidige situatie van het viswater dat in het voorgaande is getypeerd als snoek-blankvoorntype met een bodem overwegend bestaande uit zand is er voedselruimte voor ongeveer kglha vis. In dit watertype wordt over het algemeen een visstand aangetroffen die voornamelijk bestaat uit blankvoorn, baars, kolblei en ruisvoorn en in mindere mate uit snoek, karper en zeelt.

19 RELATIEVE AANTALS-AANDEEL N DE VANGST IK)VERSHOOEPLAS ~OKTOBERWZ Afbeelding 4 RELATEM GEWICHTS-AAMIEEL N DE VANGST ROvmsmmLAS 22OKTOBERW92 Afbeelding 5

20 5.3 VISSTAND Om de visstand in de Roversheideplas kwalitatief te kunnen beoordelen is op 22 oktober 1992 een visserijkundig onderzoek uitgevoerd in dit water. De bevissing is onder verantwoordelijkheid van de OVB door de beroepsvisser P. Kalkman uit Moordrecht met een zegen bevist. Met deze zegen van 130 meter lengte en een gestrekte maaswijdte van 25 mm in de zegenzak zijn in totaal 4 trekken uitgevoerd. Tevens is door medewerkers van de OVB met een elektro-visapparaat met een vermogen van 5 kw ca. 75% van de totale oeverzone afgevist. Aan de hand van een vismonster van 431 kg werd de visstand kwalitatief beoordeeld Samenstelling van de vangst Tijdens de bemonstering van de Roversheideplas zijn in totaal 13 vissoorten gevangen (zie tabel 1). Tabel 1. Vissoorten gevangen tijdens de bemonstering van de Roversheideplas te Reuver. hoeveel- lengte- gewicht- Vissoort aantal heid spreiding (in kg) (in cm) (in 9) Blankvoorn Ruisvoorn Brasem Kolblei Karper* Winde Alver Zeelt Snoek Baars Kroeskarper Giebel Riviergrondel TOTAAL Waarvan 5 spiegelkarpers (47-65 cm).

21 Het grootste deel van de vangst bestond qua aantallen uit blankvoorn (47 %; zie afbeelding 4) en qua gewicht uit karper (60 %; zie afbeelding 5). De vangst bestond qua aantallen voornamelijk uit blankvoorn en baars (47% en 21% van het totaal aantal gevangen vissen; zie afbeelding 4) en qua gewicht vooral uit karper en blankvoorn (60% en 11 % van het totale vangstgewicht; zie afbeelding 5) Typering en beoordeling van de visstand De kwaliteit van de visstand wordt afgemeten aan de volgende kenmerken: m soortensamenstelling van de visstand m lengte-frequentieverdeling per vissoort m groei van de verschillende vissoorten m conditie per lengteklasse per vissoort visstand behoort gezien de vangst tijdens het visserijkundig onderzoek tot het snoek-blankvoorn vis-water-type. Dit is in overeenstemming met de op grond van de milieu-inventarisatie verwachte visstand. Ten tijde van de visstandbemonstering (in 1992) was de visstand in de Roversheideplas onevenwichtig van opbouw. Dit was grotendeels het gevolg van de vissterften die in de voorgaande jaren hadden plaatsgevonden. Als gevolg van de vissteifte in december 1991 was de (wit)visbezetting in de Roversheideplas in 1992 vrij laag. Hierdoor was er in dat jaar relatief veel visvoedsel in het water beschikbaar. Veel vissoorten hebben daardoor een snelle groei kunnen bewerkstelligen. De jongere exemplaren van de blankvoorn, brasem, en kolblei hebben kunnen profiteren van een relatief hoog aanbod van dierlijk plankton (watervlooien e.d.), met als gevolg een snelle (blankvoorn) tot zeer snelle groei (brasem en kolblei). Dankzij het hoge aanbod van dierlijk plankton was ook de overleving van blankvoorn- en baarsbroed hoog. Voor het grote bestand aan karper was in de Roversheideplas te weinig (bodem)voedsel aanwezig om een voldoende conditie en een goede groei te bewerkstelligen. De snoekstand bestond voor het grootste deel uit kleinere snoek (< 32 cm). Dit is waarschijnlijk het gevolg van de uitzetting van pootsnoekjes in het voorjaar van 1992.

22 De gevangen snoek verkeerde in voldoende conditie. Waarschijnlijk speelt het hoge ijzergehalte in de Roversheideplas een belangrijke rol in de vissterften die in het verleden zijn opgetreden. Door de combinatie van ijzer, ijzerbacteriën, zuurstofarme kwel en een slechte zuurstofhuishouding boven de bodem kan de vis in ademnood komen, hetgeen sterfte kan veroorzaken. Zoals in het rapport visserijkundig onderzoek werd aanbevolen, zijn in de afgelopen jaren beheermaatregelen uitgevoerd ter verbetering van de visstand (aktief roofvisbeheer, uitdunnen karperstand). Dit heeft een gunstig effect gehad op de visstand. Aan de hand van hengelvangsten kan worden gesteld dat de verhouding roofvis - prooivis momenteel goed is, het bestand aan - en het gemiddelde formaat van blankvoorn en ruisvoorn is toegenomen en de karper in aantal is afgenomen maar in formaat duidelijk is toegenomen Beperkende faktoren voor de visstand Behalve de sturende milieufaktoren die zijn gebruikt voor de vis-water-typering van de Roversheideplas zijn er nog vele andere faktoren die invloed uitoefenen en sturing geven aan de aanwezige visstand. Uit de door de vereniging verzamelde gegevens en de resultaten van het visserijkundig onderzoek is gebleken dat de volgende faktoren beperkend zijn voor de visstand van de Roversheideplas: - de zuurstofhuishouding van het water is vrij instabiel. - het ijzergehalte van het (kwel)water is hoog, hetgeen negatieve gevolgen voor het zuurstofgehalte van het water en de overleving van vis kan hebben. - het waterpeil is gedurende de zomermaanden erg laag

23 5.3.4 Gevoerd visstandbeheer In de laatste 10 jaar zijn door de HSV De Forel de onderstaande hoeveelheden vis uitgezet (zie tabel 2). Tabel 2. Visuitzettingen 1985 Urn 1995 I985 I karper I I00 kg winde kg I I ruisvoorn kg - I HOEVEELHEID I I l992 I snoek stuks blankvoorn ka Naast bovenstaande visuitzettingen is in de afgelopen jaren het karperbestand uitgedund. Tevens is een nauwkeurige hengelvangstregistratie uitgevoerd. De uitgezette blankvoorn, ruisvoorn, winde en snoek hebben op grond van de beter geworden hengelvangsten een daadwerkelijke uitbreiding van de visserij-mogelijkheden opgeleverd. De hengelvangsten van karper zijn de afgelopen 5 jaar gelijk gebleven.

24 6. GEWENSTE TOEKOMSTIGE SITUATIE EN KNELPUNTEN 6.1 Streefbeeld De Roversheideplas behoort tot het snoek-blankvoorntype. De visstand is - binnen de mogelijkheden van dit watertype - evenwichtig en gevarieerd en bestaat uit blankvoorn, ruisvoorn, winde, baars en snoek als belangrijkste vissoorten en karper en zeelt als begeleidende vissoorten. De populatie-opbouw van elke vissoort is evenwichtig; iedere jaarklasse is vertegenwoordigd; de conditie en groei van de voornaamste vissoorten zijn tenminste respectievelijk voldoende en gemiddeld. Het waterbeheer en visstandbeheer ondersteunen de hierboven beschreven ontwikkelingen van viswater en visstand. Ten aanzien van het sportvisserijgebruik is er op de Roversheideplas sprake van een duurzame visserij met optimale visserijmogelijkheden, die zijn afgestemd op de behoeften van sportvissers. Regelgeving leidt het visserijgebruik in goede banen, waarbij rekening wordt gehouden met de aan het viswater toegekende functies en belangen van derden. 6.2 Knelpunten Ten aanzien van de streefbeelden voor het viswater zijn een aantal knelpunten van belang. Ten aanzien van (de inrichting van) het viswater kan de weelderige oeverbeplanting als knelpunt worden beschouwd. Daarnaast wordt het hoge ijzergehahe van het water als knelpunt aangemerkt. Bij de aanleg van de vijver is de "oerlaag" doorbroken, waardoor het ijzerrijke kwelwater de vijver kan binnenstromen. De knelpunten ten aanzien van de visstand zijn - na het uitvoeren van de beheermaatregelen, aanbevolen in het OVB-rapport visserijkundig onderzoek - in l996 opgelost. Ten aanzien van het waterbeheer kan het wisselende waterpeil tussen de zomer- en wintermaanden (mede) als gevolg van het wegpompen van water naar omliggende

25 gronden als knelpunt worden aangemerkt. Door het zeer lage waterpeil in de zomer van 1995 vond een explosieve groei van waterpest - en afkalving van de oevers plaats. Tevens vormt het reeds hierboven genoemde hoge ijzergehalte van het kweiwater een knelpunt. Ten aanzien van het visstandbeheer zijn er geen knelpunten gesignaleerd. Ten aanzien van het sporh/isserijgebmik kan het gebrek aan goede, vaste visplaatsen (mede toegankelijkjgeschikt voor de gehandicapte hengelaar) als knelpunt worden aangemerkt. Daarnaast wordt de (weelderige) oeverbeplanting door veel henge laars als knelpunt beschouwd. Op het gebied van beleid, planvorming en andere belanghebbenden kan worden gesteld dat deze in overeenstemming met het hiervoor geformuleerde streefbeeld zijn.

26 BEHEERMAATREGELEN Om de voor het beheer van het viswater omschreven streefbeelden te bereiken, worden in dit planonderdeel - naar aanleiding van de hiervoor omschreven knelpunten - beheermaatregelen geformuleerd en beschreven die tot het gewenste resultaat kunnen leiden. Ten aanzien van de (inrichting van) het viswater wordt voorgesteld om de oeverbe planting eens in de twee jaar machinaal te verwijderen. Om de instroom van ijzenijk kwelwater zoveel mogelijk tegen te gaan wordt voorgesteld om in de diepste delen van het water aarde of - bij voorkeur - klei aan te brengen. Tevens zullen in de komende jaren drijfbladplanten (waterlelies) worden aangeplant. Om een verdere verbetering van de visstand te bewerkstelligen zal het aktieve roofvisbeheer in de komende jaren worden voortgezet. Daarnaast zal de karperstand verder worden uitgedund en zal regelmatig pootvis worden uitgezet. Ten aanzien van het wateheheer wordt voorgesteld om in overleg met de waterhrantiteitsbeheerder naar mogelijkheden te zoeken om in de Roversheideplas een zo constant mogelijk waterpeil te voeren, waarbij de instroom van ijzerrijk kwelwater zoveel mogelijk wordt tegengegaan. Daarnaast zal met de gemeente overleg worden gevoerd over het maaien van waterpest en het herstellen van de oevers bij een laag waterpeil. Ten aanzien van het visstandbeheer zal worden getracht om hengelaars (van alle leeftijdsgroepen) te motiveren om de hengelvangstregistratieformulieren zo regelmatig en nauwkeurig mogelijk in te vullen, teneinde richting te geven aan het uitzettings- Iuitdunningsbeleid van de vereniging. Ook de administratieve afhandeling dient te worden geoptimaliseerd. Ten aanzien van het sp0rtvissen)gebmik wordt voorgesteld om de toegangswegen en paden naar het water te verbeteren. Voorgesteld wordt verder om ten behoeve van de gehandicapte hengelaar vaste visplaatsen langs de oever te creëren, vissteigers aan te leggen en complete voorzieningen (waaronder een aangepast toilet) te bouwen.

27 Teneinde het voor de Roversheideplas gewenste beheer in de nabije toekomst te realiseren is - in volgorde van belangrijkheid - een lijst met aktiepunten opgesteld. Over de haalbaarheid c.q. mogelijkheid van een aantal van onderstaande maatregelen zal overleg worden gevoerd met de verschillende verantwoordelijke instanties. Overleg met de gemeente Beesel aangaande de huurovereenkomst, waarbij de nadruk valt op de verdeling van onderhoudswerkzaamheden. Het uitvoeren van maaiwerkzaamheden en het herstellen van de oevers zal hierbij ter sprake komen. Het streven is om dit overleg eind 1996, VOO jaar 1997 te voeren. Overleg met de waterbeheerders (en de gemeente) over het tegengaan van de instroom van ijzerrijk kwelwater en het fluctueren van het waterpeil. Dit overleg kan in het voorjaar van 1997 worden gevoerd. Het aanplanten van drijfbladplanten. Dit kan in principe zo spoedig mogelijk plaatsvinden. Het verbeteren van de sportvisserijmogelijkheden, waarbij rekening wordt gehouden met de gehandicapte hengelaar. Gedacht wordt hierbij aan het aanleggen van (voor gehandicapten geschikte) vaste visplaatsen, vissteigers, toegangswegen en paden. Daarnaast dient de schuilhut te worden aangepast, waarbij een aangepast toilet wordt gebouwd. Het streven is om dit binnen twee jaar te realiseren. Het motiveren van hengelaars van alle leeftijdsgroepen om hengelvangstformulieren in te vullen. De resultaten van de hengelvangstregistratie kunnen de visstandbeheerscommissie ondersteunen bij het uitzettings-iuitdunningsbeleid.

28 Bijlagen: - MilBoWa - Viswatertypering

29 Bijlage Doelstellingen Milbowa fabd 3. Overige streef- en grenswaarden algemene parameters - Algemene paramden kleur, geur, schuim, vast afval, troebeling temperatuur ("C) zuurstof (mgfl) echter: - genormaliseerde bekenlgestuwde beken/kanalen/wielen/petgaten 4 - stadswaterenlsloten 3 zuurgraad in, ph) doorzicht (z. n. meter) 0.4 oppervlakte- grondwater grond water (opgelost) grenswaarde streef- streeíwaarde waarde het water mag niet zichtbaar of ruikbaar verontreinigd zijn 25 5 Nutiiiinten en eutrofiërmde parameters totaal-fosfaat (j, z, n, mg PIU /3.1,2 nitraat (mg NA) 5.6 totaal stikstof (z, n, mg NII) 2.2 (Kj-NO + NO3 + NOz) chlorofvl-a (n, z, pgll) 1 O0 ammoniak (mg NA) 0.02 ammoniumverbindingen 2110~ Zouten chloride (n. mg CM) fluoride (mg FII) bromide (mg Br/l) sulfaat (mg S041 S (totaal sulfiden) ípga) Radioacüviirarnacm íbqil4l Bq = 27 pci)) totale a-activiteit (j) o. 1 rest &activiteit (j) 1,o tritium-activiteit (i) 200 thermotolërante coli's (mediaan, MPNIml) Toelichting: j = jaargemiddelde. n= afwijkingen van nature zijn toegestaan. z = zomergemiddelde waarde voor eutrofieringsgevoelige, stagnante wateren, april t/m september. ter bescherming van voedselarme gebieden kunnen lagere waarden vereist zijn. > de waarde van 0.4 mg Pt1 geldt voor zandgebieden, de waarde van 3.0 mg PI1 voor kleien veengebieden. in gebieden met mariene beïnvloeding komen van nature hogere waarden voor (zout en brak grondwater). ' de waarde van 2 mg Níi geldt voor zandgebieden, de waarde van 10.0 mg N11 voor kleien veengebieden. differentiatie naar lutum gehalte: (F) = L (zie ook voetnoot Tabel 1).

30 pp P P - Indeling van de Nederlandse ondiepe, stilstaande wateren aan de hand van vis-watertypen (Van der Spiegel, 1992) TYPEKENMERKEN RUISVOORN- SNOEKTYPE (voorheen snoek-zeelttype) ONDIEP I SNOEK- BLANKVOORNTYPE (voorheen overgangstype I ) ONDIEP I1 BLANKVOORN- BRASEMTYPE (voorheen overgangstype 2) ONDIEP I11 BRASEM- SNOEKBAARSTYPE ONDIEP IV Kenmerken visstand ruisvoorn, zeelt (en aal) en sterke snoekpopulatie voor een groot deel bestaande uit I-jarige exemplaren ( cm) blankvoorn, baars, kolblei en in mindere mate ruisvoorn en zeelt (en aal); snoekpopulatie vnl. uit meerjarige ex. (>50 cm), veel I-jarige reeds in loop van zomer weggevreten brasem, blankvoorn en baars (en karper en aal); snoekpopulatie klein, opkomende snoekbaarspopulatie brasem en snoekbaars (en karper en aal) Kenmerkende vissoorten snoek ruisvoorn zeelt baars blankvoorn kolblei brasem snoekbaars pos karper aal + Gemiddelde groei veel voorkomende vissoorten' gemiddeld tot snel gemiddeld tot snel gemiddeld (blankvoom,baars) gemiddeld tot snel (b-) gemiddeld tot z.eer langzaam Draagkracht (inclroofv.) kglha - baars" - snoek - snoekbaars l0-30 kg/ha kgha nihil nihil 3-3Okm l0 - s0 kgha - karper (max. bezetting)" Gemiddelde zichtdiepte (april - oktober) > l m (bodemzicht) Groenalgen nihil veel bloei bloei Blauwalgen nihil nihil bloei (iidenteel) bloei Waterplanten (opp.) - onder water veel weinig nihil geen - drijfblad veel matig - veel weinig - matig geen - weinig - boven water veel matig matig geen - matig ++ vissoorten aanwezig in grote aantallen? visbezettinggegevens van baars kunnen sterk afwijken + vissoorten aanwezig in kleinere aantallen ** maximaal mogelijke karperbezetting zonder het watertype in doorzicht aan te tasten * groei volgens OVB-normen OVB. 1992

31 Registratie Vangsten Visvijver HSV De Forel Reuver Wedstrijd Omschrijving Blankvoorn/ruisvoorn/baars/brasem/winde/overige Herdenking Koppelvissen 3 juni Koppelvissen 10 juni Koppelvissen 17 juni zeelt 1-30 cm Koppelvissen 24 juni Koppelvissen 1 juli Koppelvissen 8 juli bliek 1-18 cm Koppelvissen 15 juli bliek 3-17 cm Koppelvissen 22 juli Koppelvissen 29 juli bliek 1-17 cm Zeelt 1 26 cm Pos 1-9 cm Koppelvissen 5 aug Snoek 1 35 cm Koppelvissen 12 aug Damesvissen 8 aug Totaal Bliek 5 Snoek 1 Zeelt en Pos 1 Vistijd koppelvissen = 2,5 uur gemiddeld 18 koppels per keer. Herdenking = 4uur vistijd 20 deelnemers Damesvissen = 2 uur vistijd 5 deelneemsters Gemiddelde lengtes van de vissen zijn als volgt:

32 Blankvoorn varieert van 8 tot 14 cm doch de kleinste maat komt het meeste voor. Ruisvoorn varieert van 4 tot 10 cm maar ook hier komt de kleinste maat het meest voor. Baars varieert van 10 cm tot wel 23 cm de middel maat komt het meeste voor Brasem varieert van 30 tot wel 65 cm maar meestal vang je ze van een 55 cm. Winde varieert van 22 tot 30 cm de meeste liggen er tussenin dus 26 cm.

33 Veldinventarisatie cursus Visvijverbeheer Viswater: Roversheideplas Plaats: Reuver Vereniging: HSV De Forel Cursisten: Jos Muisers, Gerard Killaars, Henk Simons Datum: Woensdag 20 augustus :00 12:00 uur Sportvisserij Nederland & Sportvisserij Limburg: Jan Kamman, Gerrit van Eck, Marc Budé Ligging Visvijver Roversheideplas Monsterpunten Dikte sliblaag: 1 30 cm, goed verteerd / zanderig / beetje blad 2 10 cm 3 20 cm 4 20 cm (opp: 5,5 mg/l, 60% zuurstof / 1½m: 4,8 mg/l, 52%) 5 5 cm 6 5 cm 7 10 cm 8 20 cm, meer blad 9 20 cm cm, meer blad Algemeen waterkwaliteit: Punt 5 Watertemperatuur: 18 C Doorzicht: 40 cm Geleidbaarheid: 440 µs ph: 7.4 Zuurstof (opp): 5.5 mg/l, 60% Zuurstof (1½ m): 4.8 mg/l, 52% Punt 10 Watertemperatuur: 18 C Doorzicht: 30 cm Geleidbaarheid: 440 µs ph: 7.4 Zuurstof (opp): 6.6 mg/l, 70% Zuurstof (1½ m): 5.5 mg/l, 56% Opmerkingen: - Er zijn in totaal 70 visplakken, echter 10 zijn niet bevisbaar. - Verschillende bedden waterlelie en plompenblad. - de vereniging wil graag het stuk land aan de noordzijde afgraven en dan een tweede vijver aanleggen, waar de huidige uitloper aan vast komt. Deze uitloper wordt dan afgesloten bij punt 7.

34