Jaarverslag Federale Overheidsdienst Justitie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2004 Federale Overheidsdienst Justitie

2 1. Inleidend woord door de Voorzitter van het Directiecomité. Beste lezer, De modernisering van de federale overheidsdiensten is een uitdaging waaraan vandaag hard gewerkt wordt. Binnen justitie streven we ernaar de gerechtelijke structuren toegankelijker te maken, de burgers de mogelijkheid te bieden het reilen en zeilen ervan beter te begrijpen, hen te laten voelen dat naar hen wordt geluisterd. Kortom ervoor te zorgen dat justitie opnieuw haar voornaamste functie vervult : een instelling zijn ten dienste van de burger. Om dit te bereiken zijn openheid en communicatie op elk moment een prioriteit. In een geest van transparantie willen we tonen welke inspanningen de FOD Justitie levert om voor de burgers een rechtvaardige, toegankelijke en efficiënte justitie te organiseren. Dit allereerste gezamenlijke jaarverslag van de FOD Justitie is een van de manieren waarop we deze transparantie proberen te realiseren. Binnen de federale administratie die de FOD Justitie is, worden de meest uiteenlopende taken verricht. Om u hiervan een idee te geven, worden de taken en de organisatie van de verschillende directoraten-generaal, stafdiensten en onafhankelijke commissies in dit verslag beknopt omschreven. Verder concentreren we ons op de projecten die in 2004 door de verschillende diensten gerealiseerd werden. Hierbij focussen we voornamelijk op de nieuwigheden en waar nuttig is de tekst aangevuld met cijfergegevens. Natuurlijk beseffen we dat er op heel wat gebieden nog verbeterd moet en kan worden. In 2004 hebben we dan ook veel tijd gestoken in een Business Process Reengineering (BPR). Deze oefening hield een grondige herdefiniëring in van de werkprocessen en van de organisatorische structuur van de FOD Justitie met de bedoeling een modern en professioneel werkkader te creëren. Uit de verschillende werkgroepen kwamen een aantal concrete voorstellen tot verbetering waarvan in 2005 werk gemaakt wordt. Zo kunnen we meer en meer ingaan op de rechtmatige verwachtingen van de ambtenaren en de burgers. Ik wens u veel leesgenot! Alain Bourlet Voorzitter van het Directiecomité 3

3 Inhoud 1. Inleidend 2. Organisatie en 3. Activiteiten opdrachten p DG Rechterlijke Organisatie p DG Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden p DG Uitvoering van Straffen en Maatregelen

4 Jaarverslag Dagelijkse werking 5. Onafhankelijke Diensten en Commissies p SD Budget en Beheerscontrole p Veiligheid van de Staat p SD Personeel en Organisatie p SD Informatie- en Communicatietechnologie p Diensten van de Voorzitter p Belgisch Staatsblad p Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie p Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid p Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Geweldplegingen p Kansspelcommissie p Informatie- en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties

5 2. Organisatie en opdrachten Opdrachten Door zijn bevoegdheden speelt de FOD Justitie een essentiële en dynamische rol in de samenleving. De FOD Justitie draagt bij tot : een optimale en begrijpelijke wetgeving; een toegankelijk en efficiënt gerechtelijk apparaat; een evenwichtige uitvoering van de gerechtelijke beslissingen; dat alles, in een steeds internationaler wordende context. Op korte termijn wil de FOD Justitie een centre of excellence worden in de ondersteuning van de wetgevende, rechterlijke en uitvoerende macht, zowel op nationaal als op internationaal niveau. Zo brengen we een rechtvaardigere samenleving en een harmonieuzere relatie tussen de burgers en Justitie tot stand. 6

6 Organogram Minister Veiligheid van de Staat N.I.C.C. Strafrechterllijk Beleid Jaarverslag 2004 Auditcomité Beleidsraad Cel Beleidsvoorbereiding Commissies Interne audit Voorzitter van het Directiecomité Commissie Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en Occasionele Redders Stafdienst Budget en Beheerscontrole (B&B) Stafdienst Personeel en Organisatie (P&O) Diensten van de Voorzitter Belgisch Staatsblad Kansspelcommissie Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties 2.1 Stafdienst ITC Directoraat - Generaal Rechterlijke Organisatie Directoraat - Generaal Wetgeving Fundamentele Rechten en Vrijheden Directoraat - Generaal Uitvoering Straffen en Maatregelen De directoraten-generaal worden verticale diensten genoemd : zij zijn belast met specifieke werkzaamheden die zij in de FOD Justitie op exclusieve wijze uitoefenen. De stafdiensten worden horizontale diensten genoemd : zij bepalen het beleid in hun respectieve vakgebied en staan de andere diensten en directoraten bij in de aangelegenheden die tot hun bevoegdheid behoren (logistiek, personeel, budgettaire ondersteuning, computerondersteuning, juridische ondersteuning ). 7

7 De voorzitter Het Ministerie van Justitie heet sinds juli 2002 Federale Overheidsdienst Justitie en wordt geleid door een voorzitter met een mandaat van zes jaar. De Voorzitter van het Directiecomité, de heer Alain Bourlet, stelt het managementplan op. Dat plan bevat de strategische en operationele doelstellingen die de organisatie moet verwezenlijken om haar opdrachten te kunnen uitvoeren. De FOD Justitie streeft er immers naar een rechtvaardige, toegankelijke en efficiënte justitie voor de burgers te organiseren. Dit geïntegreerde en operationele managementplan kan u raadplegen op de website van de FOD Justitie ( Het directiecomité Behalve de voorzitter bestaat het directiecomité uit de directeurs-generaal van elk directoraat-generaal en de directeurs van de stafdiensten. Overeenkomstig het managementplan zorgt het directiecomité voor het dagelijks beheer van de Federale Overheidsdienst. Het coördineert tevens de werkzaamheden van de verschillende diensten van de FOD. Dat houdt concreet in dat het directiecomité : voorstellen formuleert om de werking van de FOD te verbeteren; voor elke dienst de begroting opstelt en de uitvoering ervan controleert; het personeelsplan opstelt en toeziet op de implementatie ervan. 8

8 Jaarverslag

9 3. Activiteiten 10

10 Jaarverslag 2004 p DG Rechterlijke Organisatie - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p DG Uitvoering van Straffen en Maatregelen - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p DG Wetgeving/Fundamentele Rechten en Vrijheden - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen

11 3.1 DG Rechterlijke organisatie Opdrachten Het Directoraat-Generaal Rechterlijke Organisatie verstrekt de hoven en rechtbanken de nodige logistieke en materiële middelen met het oog op de goede werking van de Diensten van de Rechterlijke Orde. Het directoraat-generaal zorgt eveneens voor het personeelsbeheer van de magistratuur, griffies en parketsecretariaten. Het legt de opleidingsprogramma s voor magistraten ten uitvoer en organiseert de opleiding en taalexamens voor het personeel van de Rechterlijke Orde. Daarnaast omvat de rol van dit directoraat-generaal controle en betaling van de gerechtskosten in strafzaken, logistieke ondersteuning en coördinatie van de initiatieven van de FOD Justitie inzake slachtofferhulp, beheer van het centraal strafregister, alsook deelname aan de uitwerking van de wetgeving en regelgeving met betrekking tot de rechterlijke organisatie. Leidend ambtenaar : Claude CHERUY, directeur-generaal Aantal personeelsleden : 205 (VTE) 12

12 Organogram Jaarverslag 2004 Directoraat - Generaal Rechterlijke Organisatie Coördinatie en Steundienst Directie P&O RO Directie LOG & ICT RO Directie Specifieke Expertisecentra 3.1 Dienst Personeel RO Afdeling RO Ι Afdeling RO ΙΙ Dienst Gebouwen Afdeling Veiligheid Steundienst Slachtoffers en Rechtshulp Dienst Opleiding RO Dienst Materieel Dienst Strafregister Juridische Dienst Dienst Budget RO Dienst Gerechtskosten Dienst ICT 13

13 Beschrijving van de diensten Coördinatie- en Steundienst Deze dienst ressorteert rechtstreeks onder de directeur-generaal en vervult alle taken die niet onder andere diensten vallen of die betrekking hebben op verscheidene diensten. Directie P&0 RO Dienst Personeel Rechterlijke Orde Afdeling RO I Beheer van de dossiers van de leden van de magistratuur en van de ministeriële ambtenaren (notarissen en gerechtsdeurwaarders); organisatie van de taalexamens. Afdeling RO II Beheer van de dossiers van de personeelsleden van de griffies en de parketsecretariaten. Dienst Opleiding Rechterlijke Orde Organisatie van de permanente opleiding van de magistratuur en het personeel van de griffies en de parketten, alsook van de theoretische opleiding van de gerechtelijke stagiairs. Juridische dienst Steundienst die advies uitbrengt over alles wat betrekking heeft op het statuut van de magistraten en het personeel van de rechterlijke orde en de wetgeving uitwerkt die op hen van toepassing is. Directie LOG & ICT RO Dienst Gebouwen Zorgt voor gepaste huisvesting voor de gerechtelijke diensten en de justitiehuizen, in samenwerking met de Regie der Gebouwen. Zorgt voor het onderhoud bewoner van de gebouwen. Afdeling Veiligheid Moet zorgen voor de materiële veiligheid van de gerechtsgebouwen en de justitiehuizen, in samenwerking met de diensten van de Regie der Gebouwen en de diensten belast met preventie en bescherming op het werk : installatie en onderhoud van de veiligheidssystemen en organisatie van het toezicht. Dienst Materieel Uitrusting en werking van de gerechtelijke diensten en de justitiehuizen : aankoop, huur, onderhoud. Dienst Budget RO Uitwerken van begrotingsvoorstellen betreffende de werking van de rechterlijke orde en de justitiehuizen, follow-up van de begroting. Uitvoering van de begroting : vastleggingen en follow-up van de vastleggingsdossiers, voorbereiding van de dossiers voor vereffening door voorafgaande goedkeuring, betalingen op de geldvoorschotten (juridische abonnementen en kleine uitgaven van de magistraten). Dienst ICT RO Computerinfrastructuur : Aankoop van materieel en verbruiksartikelen. Vermogensbeheer. Directie Specifiek Expertisecentrum Dienst Slachtofferonthaal en Rechtsbijstand Beheer van de financiële bijstand aan slachtoffers, rechtsbijstand en juridische bijstand. Ondersteuning van het beleid inzake juridische bijstand aan slachtoffers, alsook van de justitiehuizen in het kader van hun burgerlijke taken. Zorgt voor de werking van het Nationaal Forum voor Slachtofferbeleid. Dienst Strafregister Ontvangen, rangschikken en verwerken van de gegevens verstrekt door de rechterlijke autoriteiten. Afgifte van uittreksels uit het strafregister. Dienst Gerechtskosten Verificatie en vereffening van de gerechtskosten in strafzaken, bestaande uit de erelonen van de deskundigen en uit diverse vergoedingen in strafzaken verschuldigd aan gerechtsdeurwaarders en getuigen; secretariaat van de Commissie voor de gerechtskosten in strafzaken. 14

14 Jaarverslag

15 Verwezenlijkingen 2004 Naar een beter slachtofferbeleid Op 29 oktober 2004 organiseerde het Nationaal Forum voor Slachtofferbeleid een studiedag ter gelegenheid van zijn tienjarig bestaan. In samenwerking met de actoren uit het veld heeft de Dienst Slachtofferzorg de ministeriële richtlijnen betreffende de seksuele-agressie-set (SAS) en inzake het waardig afscheid nemen van een overledene voltooid. Deze dienst heeft ook de informatiebrochure Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden bijgewerkt en deelgenomen aan de voorbereiding van een Europese richtlijn betreffende de schadeloosstelling van slachtoffers van misdrijven. Hervorming van de loopbanen van het personeel van griffies en parketten In 2004 is werk gemaakt van de hervorming van de loopbanen van het personeel van de griffies en parketten (protocol 249). Dit kwam tot uiting in concrete regelgeving en in de praktische tenuitvoerlegging van volgende aspecten van dit protocol : de norm van sociale programmatie voor de eerstaanwezende opstellers is verhoogd van 8,5% tot 15%. Bij ministerieel besluit van 13 juli 2004 (BS 19/7/2004) is het aantal opstellers dat in weddeschaal 22A kan worden bevorderd, aldus toegenomen met 175 betrekkingen. Als gevolg van deze aanpassing zijn 80 extra personeelsleden bevorderd tot schaal 22A; als gevolg van de gewijzigde regelgeving inzake verloven en afwezigheden (KB van 14 juli 2004 BS 6/8/2004) zijn bepaalde sociale rechten toegekend aan de ambtenaren, alsook aan het personeel van de griffies en parketten; de in artikel 287ter van het Gerechtelijk Wetboek vermelde bepalingen inzake beoordeling zijn ongeschikt gebleken omdat zij enorm veel werk en tijd vergden. Daarom is de verplichte regelmaat van de beoordelingscyclus (om de 2 jaar) onderbroken (wet van 8 juli 2004 tot wijziging van artikel 287ter van het Gerechtelijk Wetboek BS 4/8/2004); een lineaire loonsverhoging van 1% is toegekend aan de griffiers, secretarissen en personeelsleden van niveau 1 (inzonderheid het koninklijk besluit van 25 april 2004 tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 maart 1996 houdende vereenvoudiging van de loopbaan en vaststelling van de bezoldigingsregeling van sommige personeelsleden van de diensten die de rechterlijke macht bijstaan); ten behoeve van de personeelsleden van de niveaus 2+, 2 en 3 is een verhoging van de basisschalen toegekend (koninklijk besluit van 22 december 2004 tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 maart 1996 houdende vereenvoudiging van de loopbaan en vaststelling van de bezoldigingsregeling van sommige personeelsleden van de diensten die de Rechterlijke Macht bijstaan en tot toekenning van een integratiepremie voor de personeelsleden van de niveaus 3 en 4 BS 28/1/2005); de personeelsleden van de niveaus 3 en 4 hebben een integratiepremie van 100 euro ontvangen. Naar analogie van het verhoogd vakantiegeld voor de ambtenaren en administratieve personeelsleden van de griffies en parketten, is vanaf 2004 ook vakantiegeld betaald aan de griffiers, secretarissen en personeelsleden van niveau 1, naar rato van 80% van hun brutomaandloon. De tenuitvoerlegging van deze aspecten van het protocol heeft geleid tot een extra uitgave van euro. Tegelijkertijd zijn de nodige formele akkoorden gesloten in het kader van de verwezenlijking van het masterplan. Dit plan moet een oplossing bieden voor het gebrek aan evenwicht tussen het aantal statutaire en contractuele personeelsleden. De structureel toegestane betrekkingen in overtal worden daartoe opgenomen in de personeelsformaties. Zo kon een totaal van 497 betrekkingen worden toegevoegd aan de personeelsformatie (zie koninklijk besluit van 31 januari 2005 houdende vaststelling van de personeelsformatie van de secretarissen bij de parketten, en van de personeelsleden bij de griffies en de parketsecretariaten bij de hoven en rechtbanken, met inbegrip van de bijzondere graden BS van 11/2/2005). Dutroux en consorten Het directoraat-generaal heeft het proces Dutroux, Lelièvre, Martin en Nihoul logistiek ondersteund. Er werd onder meer gezorgd voor extra beveiligingsinstallaties, het beheer van de bewaking van het gerechtsgebouw door een privé-bedrijf en de gunning van een opdracht voor de audiovisuele uitrusting en simultaanvertaling in het hof van assisen. Samen met het CIV zorgde het directoraat-generaal voor de accreditatie van de journalisten en het toezicht op de installatie van een perszaal en een met schermen uitgeruste luisterzaal voor de pers. Ook de logies en de catering voor de magistraten, burgerlijke partij en gezworenen (in samenwerking met de FOD Defensie) en de coördinatie met de andere diensten van de FOD Justitie en de andere betrokken departementen werden verzorgd door het directoraat-generaal. Na afloop van dit gigantische proces werd op grond van de opgedane ervaring een referentiewerk opgesteld voor de organisatie van grote processen 16

16 Jaarverslag Gellingen : slachtofferonthaal Naar aanleiding van de gasramp in Gellingen werd een cel opgericht voor coördinatie, informatie en bijstand aan de slachtoffers. Deze cel kreeg als opdrachten slachtoffers en gerechtelijke instanties samen te brengen. Ze zorgde o.a. in samenwerking met de politieke overheid voor de aanstelling van onderzoekers, voor de versterking van de rechtbank van eerste aanleg te Doornik. De kosten met betrekking tot deze cel bedragen ,47 euro, exclusief de lonen van het personeel. In de politieparketten, politierechtbanken en sommige hoven van beroep, vredegerechten en gerechten die zijn verhuisd werden computers vernieuwd in het kader van het Phenixproject dat de modernisering van de informatica-apparatuur beoogt. Cel Fourniret De Cel Fourniret stond in voor de verstrekking van logistieke ondersteuning en personeel aan de gerechtelijke overheden te Dinant. Gebouwen en materieel Het directoraat-generaal heeft gezorgd voor de verhuizing van de vredegerechten te Landen en te Neufchâteau, het justitiehuis te Tongeren, het politieparket te Mechelen, de parketten van de procureur des Konings te Dendermonde en te Ieper en de rechtbank van koophandel te Hasselt. 17

17 3.2 DG Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden Opdrachten Het Directoraat-Generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden adviseert de Minister van Justitie inzake burgerlijk recht, erediensten en vrijzinnigheid, strafrecht en rechten van de mens. De voornaamste opdrachten ervan zijn : voorbereiding van de nationale, internationale en Europese wetgeving : in burgerlijke zaken, daaronder begrepen burgerlijk recht, handelsrecht en gerechtelijk recht; inzake strafrecht en strafprocesrecht; inzake rechten van de mens, daaronder begrepen bio-ethiek en gegevensbescherming; inzake politierecht op gerechtelijk niveau; toepassing in de praktijk van het burgerlijk recht (o.a. verandering van naam en voornamen, nationaliteit, internationale wederzijdse rechtshulp in burgerlijke zaken, ontvoeringen door ouders, voogdij over niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, ) en het strafrecht (o.a. uitleveringen, rogatoire commissies, overbrenging van gevonniste personen, ); multilaterale en bilaterale onderhandelingen over juridische teksten inzake burgerlijk recht, strafrecht en rechten van de mens; vertegenwoordiging van de Belgische Staat bij de internationale controlemechanismen inzake de rechten van de mens, nationale autoriteit en verbindingsambtenaar voor het Europees Comité inzake de voorkoming van folteringen (CPT), en coördinatie van de verslagen over de toepassing van de verdragen inzake de rechten van de mens in België; erkenning van de erediensten, machtiging van giften en legaten aan rechtspersonen, wanneer vereist, en erkenning van stichtingen van openbaar nut en internationale verenigingen. Leidend ambtenaar : Claude DEBRULLE, directeur-generaal Aantal personeelsleden : 116,4 (VTE) 18

18 Organogram Claude Debrulle Directeur - generaal Operationele Steundienst van het Directoraat - generaal Jaarverslag 2004 Dienst Coördinatie Europees en Internationaal Recht Dienst Informatiebeheer en Opvolging Normatieve Activiteiten 3.2 Directoraat Strafrecht en Fundamentele Rechten & Vrijheden Directoraat Personenrecht Directoraat Vermogensrecht en Burgerlijk Procesrecht Dienst Strafrecht en Strafprocesrecht Dienst Familierecht en Burgerlijke Stand Dienst Burgerlijk Vermogensrecht Dienst Bijzondere Inbreuken en Procedures Dienst Nationaliteitsrecht Dienst Handels- en Rechtspersonenrecht Centrale Autoriteit Rechtshulp in Strafzaken Dienst Naams- en Voornaamsverandering Dienst Burgerlijk Procesrecht Dienst Fundamentele Rechten en Vrijheden Dienst Internationale Adoptie Centrale Autoriteit Rechtshulp in Burgerlijke Zaken Dienst Voogdij voor de Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen 19

19 Beschrijving van de diensten Operationele Steundienst van het Directoraat-generaal Deze stafdienst biedt ondersteuning aan het management en verzorgt de contacten met de horizontale stafdiensten P&O, B&B en ICT en de communicatiedienst. Dienst Coördinatie Europees en Internationaal Recht Dienst die in overleg met de verschillende betrokken actoren de Belgische standpunten betreffende de werkzaamheden van de internationale en Europese organisaties voorbereidt, zowel op strafrechtelijk als op burgerrechtelijk vlak, en tevens toeziet op de tenuitvoerlegging van de instrumenten die eruit voortvloeien. Dienst Informatiebeheer en Opvolging Normatieve Activiteiten Deze dienst is nog in oprichting. Directoraat Strafrecht en Fundamentele Rechten en Vrijheden Dienst Beginselen van Strafrecht en Strafprocesrecht Dienst belast met aangelegenheden inzake algemeen strafrecht en strafprocesrecht, zowel op nationaal als op internationaal niveau. Dienst Bijzondere Inbreuken en Procedures Dienst belast met aangelegenheden inzake materieel strafrecht en strafprocesrecht met betrekking tot bijzondere vormen van criminaliteit, zowel op nationaal als op internationaal vlak, dan wel tot bijzondere sociaal-economische gebieden of bijzondere categorieën van rechtsonderhorigen. Centrale Autoriteit Rechtshulp in Strafzaken Deze autoriteit bestaat uit een dienst belast met het vergemakkelijken van de samenwerking tussen België en de andere staten in het kader van de behandeling van strafrechtelijke procedures met een internationale dimensie (o.a. uitleveringsprocedures, overbrenging van gedetineerden, kennisgeving van gerechtelijke stukken, internationale rogatoire commissies). Deze dienst vormt tevens het aanspreekpunt voor buitenlandse autoriteiten die informatie of medewerking van de Belgische gerechtelijke diensten wensen. Tot slot werkt de dienst mee aan het opstellen van teksten van nationaal en internationaal recht die betrekking hebben op de internationale wederzijdse rechtshulp in strafzaken. Deze autoriteit bestaat overigens uit een tweede dienst die belast is met de behandeling van aangelegenheden inzake het internationaal humanitair recht en de internationale strafgerechten. Het gaat inzonderheid om de voorbereiding, de follow-up en de tenuitvoerlegging van de grondwettelijke, wetgevende en regelgevende bepalingen terzake en om de tenuitvoerlegging en de follow-up van de dossiers inzake samenwerking met deze internationale strafgerechten. Dienst Fundamentele Rechten en Vrijheden Afdeling Fundamentele Rechten en Vrijheden Deze afdeling is belast met de behandeling van alle aangelegenheden met betrekking tot de rechten van de mens, zowel op nationaal als op internationaal vlak (o.a. rechten van het kind, bescherming van de persoonlijke levenssfeer, racismebestrijding, foltering en vernederende behandelingen, bio-ethiek, bescherming van personen met een handicap). Het betreft in het bijzonder de onderhandeling over verdragen ter versterking van de rechten van de mens, de omzetting in nationaal recht en verslaggeving aan de internationale instanties. De afdeling is eveneens belast met de verdediging van de Belgische Staat in het kader van verzoekschriften ingediend door particulieren voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens van de Raad van Europa en met de follow-up van de gewezen arresten. Afdeling Erediensten en Laïciteit Deze afdeling is bevoegd voor de erkenning van de erediensten en is belast met het statuut van de bedienaars van de erediensten en de vertegenwoordigers van de Centrale Vrijzinnige Raad, zowel op normatief vlak als op dat van het beheer van de personeelsdossiers. De afdeling is tevens belast met het toezicht op de instellingen van de Centrale Vrijzinnige Raad. Directoraat Personenrecht Dienst Familierecht en Burgerlijke Stand De dienst familierecht staat in voor het beheer van het wetgevend werk en de regelgeving in het domein van het familierecht en de burgerlijke stand; het gaat inzonderheid om de wetgeving in verband met de akten van de burgerlijke stand en de staat en bekwaamheid van personen, het huwelijk, de huwelijksontbinding, de afstamming, de adoptie, het ouderlijk gezag en de voogdij en het statuut van de wilsonbekwamen alsook om het internationaal privaatrecht betreffende deze materies, zowel op nationaal als op internationaal vlak. Dienst Nationaliteitsrecht Dienst belast met de individuele dossiers betreffende automatisch toekenning en verlies van de nationaliteit. Naast dit operationele aspect verricht de dienst ook conceptueel werk als deskundige van de minister in het kader van haar wetgevende activiteiten betreffende de nationaliteit, zowel op nationaal als op internationaal vlak. Deze operationele en conceptuele opdrachten volgen uit het gegeven dat de minister de bewaarder van de Belgische nationaliteit is. De dienst verstrekt eveneens informatie betreffende het Belgisch nationaliteitsrecht aan het publiek en aan de autoriteiten. Dienst Naams- en Voornaamsverandering Dienst belast met de behandeling van de aanvragen van particulieren met het oog op een verandering van naam (daaronder begrepen de toevoeging van een naam) of van voornaam, en met het beheer van de overeenkomstige wetgeving. 20

20 Dienst Internationale Adoptie Dienst treedt op als federale centrale autoriteit in het kader van de toepassing van het Verdrag van s-gravenhage van 29 mei 1993 inzake de bescherming van kinderen en de samenwerking op het gebied van de interlandelijke adoptie en is aan de andere kant belast met de erkenning van de beslissingen houdende totstandkoming, herroeping, herziening of omzetting van een adoptie uitgesproken in een vreemde staat die geen partij is bij het Verdrag van s-gravenhage. Dienst Voogdij voor de Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen De Dienst Voogdij over Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen is belast met de invoering van een specifieke voogdij over niet-begeleide minderjarige (jongeren onder 18 jaar) vreemdelingen die kandidaat-vluchteling zijn of zich op het Belgisch grondgebied of aan de grens bevinden zonder de vereiste machtigings-, toegangs- of verblijfsdocumenten. Directoraat Vermogensrecht en Burgerlijk Procesrecht Dienst Burgerlijk Vermogensrecht De Dienst Burgerlijk Vermogensrecht is belast met het beheer van het wetgevingswerk van de minister inzake burgerlijk vermogensrecht. Daaronder zijn begrepen verbintenissenrecht, contractenrecht, burgerlijk aansprakelijkheidsrecht en zakenrecht, alsook internationaal privaatrecht met betrekking tot deze aangelegenheden, zowel op nationaal als op Europees en internationaal vlak. De dienst behandelt eveneens de individuele dossiers inzake de machtiging van giften en legaten aan rechtspersonen ingeval die machtiging vereist is. Dienst Handels- en Rechtspersonenrecht De Dienst Handels- en Rechtspersonenrecht staat in voor het beheer van de wetgeving en regelgeving in verband met het Wetboek van Koophandel met uitzondering van het maritiem recht, het Wetboek van Vennootschappen, het KB van 30/1/2001 tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschapen, de Faillissementwet, de wet op het gerechtelijk akkoord, de wet op de handelsagentuur en de vzw-wet van 27/6/1921 en haar uitvoeringsbesluiten. De dienst staat tevens in voor de erkenning van internationale vzw's en stichtingen van openbaar nut. Dienst Burgerlijk Procesrecht Dienst belast met de voorbereiding van de nationale en internationale wetgeving inzake de burgerlijke rechtspleging en de bevoegdheden van de hoven en rechtbanken van de rechterlijke orde, met de wetgeving betreffende het gebruik der talen in gerechtszaken, alsook met het verstrekken van juridische advies over de geschillen inzake deze aangelegenheden, daaronder begrepen de voorziening voor bevoegdheidsoverschrijding bedoeld in artikel 1088 van het Gerechtelijk Wetboek. Centrale Autoriteit Rechtshulp in Burgerlijke Zaken Deze autoriteit bestaat uit een dienst die voornamelijk belast is met de behandeling van conceptuele en individuele dossiers met betrekking tot de internationale instrumenten voor justitiële samenwerking in burgerlijke zaken, o.a. deze inzake internationale kinderontvoering en grensoverschrijdend omgangsrecht, het innen van onderhoudsuitkeringen in het buitenland, de betekening en de kennisgeving van akten, bewijsverkrijging in het buitenland, alsook rechtsbijstand. Daarnaast omvat deze autoriteit een tweede dienst belast met het Europees justitieel netwerk inzake burgerlijke en handelszaken. De opdracht van dit netwerk bestaat in het vergemakkelijken van de justitiële samenwerking tussen de lidstaten inzake burgerlijke zaken en handelszaken, inzonderheid door het ontwerpen, het geleidelijk invoeren en het bijwerken van een informatiesysteem bestemd voor de leden van het netwerk, alsook van een informatiesysteem voor het publiek. Jaarverslag

21 Verwezenlijkingen 2004 Goedkeuring van het Wetboek van Internationaal Privaatrecht De wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van Internationaal Privaatrecht, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 27 juli 2004, is op 1 oktober 2004 in werking getreden. De goedkeuring van dit wetboek vormt de bekroning van verscheidene jaren werk van hoogleraren internationaal privaatrecht van alle universiteiten van het land. In internationaal privaatrecht gespecialiseerde ambtenaren van het directoraat-generaal hebben een actieve bijdrage geleverd. Tot 1 oktober 2004 waren de bepalingen van het Belgisch internationaal privaatrecht ofwel terug te vinden in teksten die verspreid waren, ofwel door de rechtspraak vastgesteld in mindere of meerdere mate van bestendigheid. De goedkeuring van het wetboek zorgt dan ook voor een grotere transparantie en rechtszekerheid op een complex gebied. Het wetboek zelf moet zowel voor rechtspractici als voor particulieren een bijzonder waardevol instrument vormen. Justitiedialogen Herhaaldelijk werd vastgesteld dat er bij het gerecht, zoals bij elke organisatie, een aantal zaken kan worden verbeterd. Om daar op concrete en constructieve wijze iets aan te doen, heeft de minister in september 2003 de justitiedialogen opgestart. Zij gaf daartoe opdracht aan twee projectleiders, de heer Erdman, voormalig voorzitter van de Commissie voor de Justitie van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en prof. dr. de Leval, decaan van de rechtsfaculteit van de Universiteit Luik. Gedurende een jaar organiseerden zij meer dan 25 ontmoetingen met meer dan 150 gesprekspartners, waaronder vertegenwoordigers van de magistratuur, van de gerechtelijke medewerkers, van de gerechtsdeurwaarders, van de deskundigen, uit de academische wereld, De projectleiders werden actief bijgestaan door leden van de Dienst Burgerlijk Procesrecht. Deze justitiedialogen hadden een dubbel doel. Ten eerste was het de bedoeling om goede praktijken die nu reeds plaatselijk worden toegepast, te catalogiseren en bekend te maken, zulk vanuit de overtuiging dat door systematisch gebruik te maken van de creatieve oplossingen die nu reeds in het veld tot uiting komen, het rechtsstelsel met kleine aanpassingen een stuk efficiënter en sneller kan worden gemaakt zonder dat hiervoor revolutionaire veranderingen nodig zijn. Ten tweede moest dit initiatief een aanzet zijn voor de actoren van het rechtsstelsel om onderling meer overleg te plegen en ervaringen uit te wisselen. Op 30 september 2004 werd het resultaat van de justitiedialogen op een persconferentie voorgesteld aan het grote publiek. De ideeën die voortkwamen uit de justitiedialogen hebben een belangrijke invloed op de wetgevende initiatieven van de minister (bv. het voorontwerp van wet m.b.t. het in staat van wijzen brengen van een zaak en het voorontwerp van wet betreffende de verzoening). Executoriale titel Op 21 oktober 2005 treedt verordening (EG) nr. 805/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 tot invoering van een Europese executoriale titel voor niet-betwiste schuldvorderingen in werking. Op grond van het tot nu toe bestaande recht kan men een door een rechter uitgesproken vonnis in burgerlijke zaken pas in een andere Staat laten ten uitvoer leggen indien een rechter van die Staat daarvoor toelating heeft verleend (uitvoerbaarverklaring of exequatur). In de Europese Gemeenschap bestaan er verordeningen die het de rechtzoekende mogelijk maken gemakkelijker een dergelijke uitvoerbaarverklaring te verkrijgen. Deze verordening (EG) nr. 805/2004 betekent een belangrijke extra stap voorwaarts op dat gebied. Zij past in het programma van de Europese Gemeenschap om gaandeweg de uitvoerbaarverklaring overbodig te maken. Vanaf 21 oktober 2005 zullen vonnissen van een rechter van een lidstaat van de Europese Gemeenschap over niet-betwiste schuldvorderingen zonder uitvoerbaarverklaring kunnen worden ten uitvoer gelegd in de andere lidstaten. De verordening voorziet erin dat de bevoegde overheid van een lidstaat in een certificaat verzekert dat het vonnis aan een aantal minimumvoorwaarden voldoet. Die voorwaarden staan opgesomd in de verordening. Het gaat bijvoorbeeld om de behoorlijke dagvaarding van de partij tegen wie het proces was aangespannen. Hetzelfde principe is van toepassing op de authentieke akten verleden door de notaris. Vele onderhandelingen en bijeenkomsten met afgevaardigden van alle lidstaten zijn hieraan voorafgegaan. België werd op de vergaderingen van het Comité Burgerlijk Recht van de Raad van de Europese Unie afgevaardigd door ambtenaren van de Dienst Burgerlijk Procesrecht. Wet van 9 december 2004 betreffende de wederzijdse rechtshulp in strafzaken Sedert de goedkeuring van deze wet is niet langer de voorafgaande toestemming van de Minister van Justitie vereist voor de tenuitvoerlegging in België van verzoeken om rechtshulp in strafzaken toegezonden door een bevoegde overheid van een lidstaat van de Europese Unie. Deze wet moet als grondslag dienen voor de betrekkingen van België met alle Staten ter wereld inzake wederzijdse rechtshulp in strafzaken en wordt de enige grondslag ten aanzien van landen waarmee België geen toepasselijke bilaterale of multilaterale overeenkomst heeft gesloten. Zij wordt een essentieel instrument telkens als andere landen België om bijstand verzoeken in het kader van hun strafrechtelijke onderzoeken. Deze wet verheft België tot het niveau van de modernste modellen inzake rechtshulp in strafzaken, zoals die zijn omschreven in de recente instrumenten van de Europese Unie (overeenkomst van 2000) en de Raad van Europa (protocol van 2001). Naast andere vernieuwingen moet vooral worden opgemerkt dat deze wet het instellen van gemeenschappelijke onderzoeksteams nauwkeurig regelt. Door deze nieuwe maatregel kan in het kader van een dossier in verband met zware criminaliteit dat zich uitstrekt over het grondgebied van verscheidene Staten (bijvoorbeeld een netwerk van mensenhandel) op het Belgische grondgebied een onderzoeksteam worden ingesteld dat ook onderzoekers uit andere bij het dossier betrokken landen en deskundigen van 22

22 internationale organisaties (zoals Europol of Interpol) omvat, zulks onder leiding van een Belgische magistraat. Aldus kan de informatie van de diensten van de verschillende landen die dezelfde zaak onderzoeken, worden samengebracht, kunnen ervaringen worden vergeleken en de contacten met bij de zaak betrokken landen worden vergemakkelijkt en kan justitie sneller en efficiënter worden. Europees aanhoudingsbevel In 2004 is het Europees aanhoudingsbevel daadwerkelijk ten uitvoer gelegd. De lidstaten van de Europese Unie moesten tegen 31 december 2003 de bepalingen betreffende het Europees aanhoudingsbevel opnemen in hun nationaal recht. België heeft zulks gedaan aan de hand van de wet van 19 december Vervolgens kwam het erop aan dit nieuwe instrument van de Europese gerechtelijke samenwerking concreet toe te passen. Het Europees aanhoudingsbevel trad op 1 januari 2004 in werking tussen enkele Staten die daartoe de nodige wetgeving hadden aangenomen en werd in de loop van het jaar 2004 geleidelijk uitgebreid tot alle lidstaten van de Europese Unie, met inbegrip van de tien nieuwe lidstaten die zich vanaf 1 mei 2004 hebben aangesloten. Alleen Italië heeft de wetgeving die vereist is voor de toepassing van dit nieuwe mechanisme nog steeds niet goedgekeurd. Via het Europees aanhoudingsbevel kan worden overgegaan tot overlevering van personen die worden gezocht door het gerecht van een ander land in het kader van een door dit land gevoerd strafrechtelijk onderzoek of om een door een rechtscollege van dit land uitgesproken straf te ondergaan. Deze overlevering is snel (in de praktijk meestal binnen een maand de Europese regelgeving voorziet in een normale termijn van 60 dagen en een uitzonderlijke termijn van 90 dagen). De overlevering vindt rechtstreeks tussen de gerechtelijke overheden plaats, zonder inmenging van de uitvoerende macht. Het gaat hier om een beslissende verandering in vergelijking met het mechanisme dat tot dan toe bestond, te weten de uitlevering, i.e. een procedure tussen de regeringen die 6 maanden tot 1 jaar kon duren, hetgeen aan niemand ten goede kwam. Op 20 december 2003 had de Minister van Justitie een circulaire gericht aan de gerechtelijke overheden om de toepassing van het Europees aanhoudingsbevel te vergemakkelijken vanaf 1 januari In de loop van 2004 heeft de FOD Justitie dan ook een aanzienlijke inspanning geleverd om een soepele en efficiënte werking van dit nieuwe instrument mogelijk te maken, door de gerechtelijke overheden te adviseren en door te onderzoeken welke juridische en procedurele moeilijkheden zich voordoen bij de daadwerkelijke tenuitvoerlegging. Een werkgroep met de gerechtelijke overheden en de politiediensten is opgericht teneinde een inventaris op te stellen van de praktische vragen die bij de eerste Europese aanhoudingsbevelen zijn gerezen. Op grond van alle opgedane ervaringen en gedane vaststellingen is een herziene en geconsolideerde circulaire voorbereid, die spoedig moet worden goedgekeurd en verspreid. Dienst Voogdij over Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen Op 1 mei 2004 is de Dienst Voogdij over Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen zijn werkzaamheden gestart. Deze dienst is belast met de invoering van een specifieke voogdij over niet-begeleide minderjarige (jongeren onder 18 jaar) vreemdelingen die kandidaat-vluchteling zijn of zich op het Belgisch grondgebied of aan de grens bevinden zonder de vereiste machtigings-, toegangs- of verblijfsdocumenten. De opdrachten van deze dienst bestaan erin voogden te werven en te erkennen, de materiële organisatie van hun werk te coördineren en te controleren, minderjarigen te identificeren, na te gaan of de betrokken minderjarige voldoet aan de wettelijke voorwaarden om recht te hebben op het stelsel van bescherming, en zo ja, hem een voogd toe te wijzen. De dienst Voogdij moet tevens de contacten met de overheden bevoegd voor asiel en verblijf en voor opvang en huisvesting coördineren en ervoor zorgen dat een duurzame oplossing in het belang van de minderjarige wordt gezocht. De door de Dienst Voogdij erkende voogd is de wettelijk verantwoordelijke persoon en moet inzonderheid de minderjarige vertegenwoordigen bij alle rechtshandelingen en procedures bepaald in de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van Jaarverslag

23 Verwezenlijkingen 2004 (vervolg) vreemdelingen, alsook bij alle administratieve of gerechtelijke procedures. In het algemeen ziet hij eveneens toe op het welzijn en belang van het kind, zowel met betrekking tot zijn huisvesting en schoolgaan als tot zijn toegang tot psychologische ondersteuning en medische verzorging. Ten slotte heeft hij specifieke bevoegdheden in verband met de opsporing van de familieleden van het kind. De statistieken die de Dienst Voogdij sedert 1 mei 2004 bijhoudt, maken gewag van meldingen van minderjarige vreemdelingen op datum van 31 december Op die datum : was in 670 gevallen een voogd aangewezen; was de identificatie van 83 minderjarigen in uitvoering, hetzij omdat er twijfel bestond over hun leeftijd of over het ouderlijk gezag van de volwassene die hen begeleidt, hetzij omdat de informatie in verband met hun burgerlijke toestand moest worden gecontroleerd; was de plaatsing onder de hoede van de Dienst Voogdij in 391 gevallen stopgezet omdat de gemelde personen niet of niet langer onder het toepassingsgebied van het wettelijke kader vielen; kon in 493 gevallen geen voogd worden aangewezen omdat de betrokken minderjarigen nadat zij door de politiediensten waren onderschept, niet meer konden worden gelokaliseerd. Zij reageerden niet op de oproepen van de Dienst Voogdij of verdwenen snel uit het centrum voor noodopvang. De andere niet-begeleide minderjarige vreemdelingen bleven wachten op een voogd. 307 van hen bevonden zich reeds op het grondgebied voor 1 mei 2004 en hadden recht op een prioritaire behandeling. Op 240 ontvangen kandidaturen telde de Dienst Voogdij op 25 november erkende voogden en 82 voogden van wie de erkenning in behandeling was. Zulks brengt het aantal potentiële voogden op 197, waarbij gemiddeld 4 voogdijen per voogd mogelijk zijn. Sedert 1 mei 2004 zijn 43 kandidaturen afgewezen of stopgezet voor of na de erkenning. Dienst Centrale Autoriteit Wederzijdse Rechtshulp in Burgerlijke Zaken Tijdens 2004 heeft de Dienst Centrale Autoriteit Wederzijdse Rechtshulp in Burgerlijke Zaken zich toegelegd op de tenuitvoerlegging van twee beslissingen die de Ministerraad respectievelijk in april 2003 en 2004 heeft genomen om de strijd tegen internationale kinderontvoeringen efficiënter te maken en het behoud van contacten tussen ouders en de kinderen van wie zij gescheiden zijn, te bevorderen. Het betreft de oprichting van een interministeriële coördinatiecel Justitie/Buitenlandse Zaken en van een federaal aanspreekpunt internationale kinderontvoeringen. De coördinatiecel is beginnen te vergaderen in oktober Onder de auspiciën van de cel is een denktank opgericht om voorstellen te doen op de verschillende gebieden die verband houden met ontvoeringen door ouders, zoals de toepassing van de nieuwe Europese verordening inzake huwelijkszaken en ouderlijke verantwoordelijkheid, opleiding en specialisatie van magistraten en politiemensen, en psychologische bijstand aan ouders en kinderen. In november en december 2004 heeft de denktank zijn eerste twee vergaderingen gehouden. De denktank bestaat uit vertegenwoordigers van de FOD Justitie en de FOD Buitenlandse Zaken, magistraten van de zetel en het parket, en de politiediensten. Andere actoren zoals psychologen, bemiddelaars en advocaten zullen in een later stadium bij de werkzaamheden worden betrokken. De ouders die slachtoffer zijn, worden in het kader van een specifieke groep bij de werkzaamheden betrokken. De dienst heeft ook gewerkt aan de oprichting van een aanspreekpunt dat tot doel heeft de ouders die het slachtoffer zijn van een kinderontvoering beter bij te staan en alle vragen in verband met internationale kinderontvoeringen of grensoverschrijdend omgangsrecht te centraliseren. De Dienst Centrale Autoriteit Wederzijdse Rechtshulp in Burgerlijke Zaken heeft in nieuwe dossiers inzake internationale kinderontvoeringen en grensoverschrijdend omgangsrecht geopend en behandeld op grond van de Verdragen van s-gravenhage en van Luxemburg van Dit cijfer bevestigt de voortdurende stijging van het aantal dossiers dat de laatste jaren wordt behandeld : 66 in 2000, 79 in 2001, 81 in 2002 en 83 geopende dossiers in Bij deze 100 in 2004 geopende dossiers was België in 77 gevallen de verzoekende Staat. De meest voorkomende landen zijn Frankrijk (22), Nederland (8), Turkije (7), Italië (7), Spanje (6) en de Verenigde Staten (5). Tijdens hetzelfde jaar heeft de Belgische centrale autoriteit 68 dossiers afgesloten, waarvan 19 met Frankrijk, 9 met Nederland, 7 met Spanje en 7 met het Verenigd Koninkrijk. Dienst Centrale Autoriteit Wederzijdse Rechtshulp in Strafzaken Er wordt een belangrijke daling van de uitleveringsdossiers vastgesteld (423 in 2003 tegenover 217 in 2004), hetgeen het gevolg is van de invoering van het Europees aanhoudingsbevel (259 dossiers in 2004). De verzoeken met betrekking tot uitvoering van rogatoire commissies (1 424 in 2003 tegenover in 2004) en van aangiften met het oog op vervolging (332 in 2003 tegenover 325 in 2004) blijven vrijwel stabiel. Er wordt eveneens een grote stijging vastgesteld van het aantal dossiers met betrekking tot verbeurdverklaringen (4 in 2003 tegenover 27 in 2004), internationale rechtbanken (8 in 2003 tegenover 22 in 2004), overbrengingen (83 in 2003 tegenover 130 in 2004) en snelheidsovertredingen in het buitenland (6 864 in 2003 tegenover in 2004). Dienst Nationaliteit In 2004 heeft deze dienst ongeveer 175 dossiers inzake toekenning of verlies van de Belgische nationaliteit geopend (lichte stijging in vergelijking met de 169 in 2003 geopende dossiers). 24

24 Jaarverslag Dienst Naamsveranderingen In 2004 werden nieuwe aanvragen ingediend, hetgeen een stijging van meer dan 10% ten opzichte van 2003 betekent. In 3 (3 Ned.) dossiers is de federale ombudsman opgetreden. In 5 (2 Ned. + 3 Fr.) dossiers werd na weigering van de naamsverandering door de verzoekers een procedure voor de Raad van State opgestart. Zulks komt neer op een daling ten opzichte van de vorige jaren. De dienst heeft ongeveer dossiers in behandeling. Aantal ingediende verzoeken : Familienaam Voornaam Voornaam en Familienaam 2003 N 246 N 248 N 28 F 307 F 277 F 74 Totaal 553 Totaal 525 Totaal 102 Algemeen totaal 2003 : N 301 N 314 N 23 F 365 F 277 F 66 Totaal 666 Totaal 591 Totaal 89 Algemeen totaal 2004 :

25 3.3 DG Uitvoering van Straffen en Maatregelen Opdrachten Het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen is belast met de transparante en efficiënte tenuitvoerlegging van beslissingen en van rechterlijke bevelen. Daartoe houdt het op rechtvaardige wijze rekening met de belangen van de samenleving, die van het slachtoffer en die van de dader van het misdrijf. Met het oog op de resocialisatie van de dader van een misdrijf creëert het gunstige voorwaarden die hem helpen nieuwe misdrijven te voorkomen. Het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen is samengesteld uit een centraal bestuur en uit externe diensten die de strafinrichtingen en de justitiehuizen omvatten. Het centraal bestuur houdt o.a. toezicht op en ondersteunt de externe diensten, behandelt de individuele dossiers van de gedetineerden en beheert het personeel. De gevangenissen zijn belast met de uitvoering van vrijheidsberovende straffen en maatregelen. Ook het elektronisch toezicht, de uitvoering van een (gedeelte van de) straf in de eigen woning mits het dragen van een enkelband behoort tot de bevoegdheid van het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen. De werkzaamheden van de justitiehuizen omvatten : Enerzijds opvang, eerstelijnsbijstand, opvang van slachtoffers en de burgerrechtelijke opdrachten die onder de bevoegdheid vallen van het Directoraat-Generaal Rechterlijke Organisatie; Anderzijds het begeleiden van de dader van een misdrijf, wat behoort tot de bevoegdheid van het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen. Het Veiligheidskorps, belast met het vervoer van gedetineerden, behoort ook tot dit directoraat-generaal. Leidend ambtenaar : John VANACKER, directeur-generaal Aantal personeelsleden : 200,8 (VTE) 26

26 Organogram Jaarverslag 2004 Directoraat - Generaal Uitvoering Straffen en Maatregelen Correspondenten Stafcel Coördinatie Stafcel Interne Controle Buitendiensten Regie der Gevangenisarbeid Directie Expertise Straffen & Maatregelen Directie Management Aansturing Directie Data - analyse 3.3 Stafcel Regionale Aansturing Cel Straffen & Maatregelen- Beheer en Veiligheidsmeth. Dienst Str. & Maatr.- Beheer en Veiligheidsmeth. Cel Capaciteitsbeheer Cel Veiligheidsmethodieken Dienst Regimebeheer Cel Interne faciliteiten Cel Beklagrecht Dienst Externe (re)integratie Cel Expertiseontwikkeling Cel Opvolging Straffen & Maatregelen Dienst Middelenbeheer Cel Personeelsbeheer & Organisatie Ontwikkeling Cel Budgetbeheer Regionale Directie Lokale Directie Cel Regimebeheer Cel Externe (re)integratie Cel Middelenbeheer Cel Administratief Beheer Straffen & Maatregelen Cel Medische dienstverlening Cel Infrastructuur Cel ICT 27

27 Beschrijving van de diensten De activiteiten van het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen (verder DG USM) zullen zich op drie beheersniveau s situeren : op een centraal niveau voor de strategische aansturing, op regionaal niveau voor tactische uitvoering en op locaal niveau voor operationele uitvoering. Op het centrale niveau zal een organisatiestructuur op basis van drie zuilen worden ontwikkeld : De zuil beheersontwikkeling waarbinnen de feitelijke aansturing van de buitendiensten plaatsvindt via accountmanagers (stafcel regionale aansturing) in de directe hiërarchische lijn; De zuil expertiseontwikkeling waarbinnen penologische principes zullen worden ontwikkeld en de implementatie ervan zal worden voorbereid aan de hand van de geschikte operationele methodieken; De inspectie -zuil waarbinnen permanent intern toezicht op de uitvoering van de opdrachten (kerntaken en logistieke taken) zal worden georganiseerd. Stafcel Coördinatie Deze entiteit staat onder de directe autoriteit van de directeurgeneraal en heeft drie hoofdopdrachten : (1) de secretariaatsfunctie ten aanzien van het management van het DG USM, (2) de coördinatie van voornamelijk op externe actoren gerichte activiteiten (parlementaire vragen en antwoorden, contacten met de politieke overheid; activiteiten binnen bepaald processen op organisatiebreed niveau (bijvoorbeeld : geschillen) ) en (3) het voorzien van (secretariaats)functies in bepaalde externe overlegplatformen. Stafcel Interne Controle Buitendiensten Deze cel staat in voor de planning, uitvoering en opvolging van de inspectieopdrachten in de volgende domeinen : medisch, administratief beheer van straffen en maatregelen, boekhouding, psychosociale methodiek en personeelsadministratie. Regie der Gevangenisarbeid Deze entiteit situeert zich in feite buiten de reguliere structuur van het organogram omdat ze niet rechtstreeks gerelateerd is aan de kernopdracht van de organisatie. Zij ressorteert daarom direct onder de autoriteit van de directeur-generaal. Directie Expertise Straffen en Maatregelen Deze entiteit staat in voor de ontwikkeling van de penologische concepten en de daaruit voort-vloeiende werkmethoden en dit in nauw overleg met externe actoren binnen de strafrechtsketen. Dienst Straffen- en Maatregelenbeheer en Veiligheidsmethodieken Cel Capaciteitsbeheer Deze cel ontwikkelt een capaciteitsbeleid, voert de classificatie uit, volgt deze op en wijzigt ze desnoods. Cel Veiligheidsmethodieken Deze cel volgt trends en veranderingen inzake het beveiligingsbeleid op, ontwikkelt een integraal veiligheidsbeleid (dat zich zowel op materiële, procedurele als personele veiligheid richt), volgt incidenten in de sfeer van veiligheid op en ontwikkelt veiligheidsinstructies. Cel Administratief Beheer Straffen en Maatregelen Deze cel volgt de trends en veranderingen inzake administratieve aspecten van de uitvoering van straffen en maatregelen op, ontwikkelt instructies m.b.t. de administratieve uitvoering van straffen en maatregelen en verleent operationele ondersteuning aan de buitendiensten in dit kader. Dienst Regimebeheer Cel Interne Faciliteiten Deze cel volgt trends en veranderingen inzake de organisatie van het intern regime binnen de penitentiaire sector op en harmoniseert het tuchtregime. Cel Beklagrecht Deze cel verstrekt ondersteunende expertise aan de buitendiensten inzake lopende beklag-procedures en stuurt de buitendiensten proactief en corrigerend aan vanuit gegevensanalyse en jurisprudentie. Cel Medische Dienstverlening Deze cel ontwikkelt een preventief gezondheidsbeleid, maar organiseert eveneens een curatieve medische dienstverlening. Dienst Externe (Re)integratie Cel Expertiseontwikkeling Deze cel volgt trends en veranderingen inzake het reïntegratiebeleid ten aanzien van rechtsonderhorigen op en ontwikkelt daartoe aangepaste methoden en richtlijnen voor de dagelijkse praktijk. Cel Opvolging Straffen en Maatregelen Deze cel voorziet in operationele ondersteuning bij de dagelijkse uitvoering van straffen en maatregelen en volgt de uitvoering ervan op. Directie Managementaansturing Deze peiler staat in voor de ontwikkeling van de managementinstrumenten die zullen aangewend worden in de beheerscyclus van de buitendiensten. Stafcel Regionale Aansturing Via de accountmanagers treden de regionale managers in contact met het centrale management en dit zowel voor wat betreft de voorbereiding, uitvoering en opvolging van de beheerscyclus als voor de opvolging van dagelijkse operationele problemen. 28

28 Dienst Middelenbeheer Jaarverslag 2004 In coördinatie met de overeenkomstige transversale programma s staat deze dienst (via de werking van de volgende vier onderscheiden cellen) in voor : Cel Personeelsbeheer en Organisatieontwikkeling (1) selectie, planning en aanwerving; (2) personeelsontwikkeling en (3) organisatieontwikkeling. Cel Budgetbeheer (1) opmaak, beheer en opvolging van de budgetten en (2) operationele ondersteuning en harmonisatie van het boekhoudkundig beheer. Cel Infrastructuur (1) beheer en opvolging van de infrastructurele werken, (2) beheer van het wagenpark en (3) organisatie en uitvoering van het transport van gedetineerden, goederen en personen. 3.3 Cel ICT Beheer en de opvolging van de ICT-infrastructuur. Directie Data-analyse Staat in voor het monitoren van de activiteiten uit de twee vorige directies (met betrekking tot regimebeheer, externe (re)integratie, middelenbeheer en straffen en maatregelenbeheer en veiligheidsmethodieken ) van de organisatie aan de hand van elektronische dataverzameling en verwerking en het ter beschikking stellen hiervan aan interne en externe actoren. De uiteindelijke bedoeling is dat er beleidsconclusies zullen worden getrokken op basis van deze data-analyse. 29

29 Verwezenlijkingen 2004 Het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen heeft naast zijn dagelijkse activiteiten op het niveau van het centraal bestuur een reeks projecten gerealiseerd om de kwaliteit van de dienst te verbeteren, bij te dragen tot de modernisering van de FOD en de opdrachten efficiënter uit te voeren. Ook talrijke gevangenissen en justitiehuizen hebben initiatieven ondernomen, maar aangezien het hier gaat om lokale initiatieven, komen ze niet aan bod in dit jaarverslag. Basiswet gevangeniswezen en rechtspositie van gedetineerden Het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen heeft actief meegewerkt aan de parlementaire werkzaamheden betreffende deze basiswet. Vertegenwoordigers van het directoraat-generaal hebben de Minister van Justitie bijgestaan bij het opstellen van de amendementen van de regering en tijdens vergaderingen van de Commissie voor de Justitie van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Evaluatieverslag over de autonome straf Door artikel 15 van de wet van 17 april 2002 tot invoering van de werkstraf als autonome straf in correctionele en politiezaken, werd het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen belast met het opstellen van een evaluatieverslag over de toepassing van de werkstraf. Dit evaluatieverslag, dat een kwantitatieve en een kwalitatieve analyse bevat, werd op 30 juni 2004 voorgesteld aan de Commissie voor de Justitie van de Kamer van volksvertegenwoordigers. Nieuwe veiligheidstechnologieën In 2004 werden verschillende pilootprojecten opgestart met aandacht voor de veiligheid (in het penitentiair complex te Brugge en in de gevangenissen te Wortel en Andenne). Hiermee worden nieuwe technologieën getest die de mogelijkheid bieden de veiligheid in de strafinrichtingen op te voeren (digitale radar, detectiesystemen met camera, enz.). In alle gevangenissen werd ook een systeem voor de controle van bezoekers ingevoerd. Dit systeem is gebaseerd op het gebruik van UV-inkt en moet ontsnappingen via persoonsverwisseling voorkomen. Bovendien is het directoraat-generaal begonnen met de synthese en de actualisering van de veiligheidsnormen met het oog op de invoeging ervan in de lastenboeken voor renovatie of de bouw van nieuwe gevangenissen. Tenslotte werden in het kader van de verbetering van de veiligheid tal van opleidingen georganiseerd. Verbeteringen in de software SIPAR is een programma bestemd voor de justitiehuizen. Het moet een efficiënt beheer van de mandaten mogelijk maken, de administratieve follow-up vergemakkelijken en de basisinformatie inzake mandaten per aan andere justitiehuizen bezorgen. In 2004 werden alle justitiehuizen (behalve in Tongeren en Dinant, wegens redenen van praktische aard) met deze software uitgerust. Via een ministeriële omzendbrief kregen ze ook instructies om het gebruik van SIPAR te veralgemenen. In de loop van 2004 werden ook in de programma s SIDIS en GRIFFIE, software voor het beheer van de detentie, verschillende verbeteringen aangebracht. Het SIDIS-programma werd uitgebreid met een module rangschikking zodat een dossier onmiddellijk opgespoord kan worden. Met de nieuwe module capaciteitsbeheer kan in real time de populatie van een gevangenis worden bepaald. In het programma GRIFFIE is de opsluitingsfiche van de gedetineerden geëvolueerd naar een echt elektronisch detentiedossier. Uiteraard gingen deze aanpassingen gepaard met specifieke opleidingen. Uitbreiding van het penitentiair verlof en het elektronisch toezicht Penitentiair verlof is de mogelijkheid voor een gedetineerde om de gevangenis gedurende een beperkte periode (drie dagen per kwartaal) te verlaten. Met de ministeriële omzendbrief nr van 11 februari 2004 is de datum voor toelaatbaarheid voor penitentiair verlof veranderd : voortaan kan de gedetineerde van dit verlof genieten vanaf negen (in plaats van zes) maanden voor de toelaatbaarheidsdatum voor de voorwaardelijke invrijheidstelling. Deze wijziging biedt de gedetineerde de kans om reeds vroeger de familiale contacten te hernieuwen en zo de resocialisatie na zijn vrijlating te vergemakkelijken. Bovendien kunnen gedetineerden in een regime van beperkte hechtenis of van halve vrijheid sinds de omzendbrief nr van oktober 2004 elk weekend in verlof gaan. In 2004 is ook werk gemaakt van een offerteaanvraag met betrekking tot de uitbreiding van het elektronisch toezicht, vergezeld van een nauwkeurig bijzonder bestek. Deze offerteaanvraag wil de dagelijkse capaciteit van het elektronisch toezicht verhogen tot 1000 gedetineerden. Hervorming van de Regie voor de gevangenisarbeid De Regie voor de gevangenisarbeid, die werd opgericht in 1931, is door de programmawet van 30 december 2001 gemoderniseerd. Ze werd omgevormd tot een staatsdienst met afzonderlijk beheer. De uitvoeringsbesluiten terzake zijn in 2004 bekendgemaakt. Deze modernisering vereenvoudigt en versoepelt de handels- en industriële verrichtingen en bevrijdt ze van de boekhoudkundige hindernissen die volgen uit de regelgeving inzake de Rijkscomptabiliteit. De Regie voor de gevangenisarbeid is dus nu belast met het aanbod en de organisatie van het werk van de gedetineerden en met de ondersteunende opdrachten in verband met de werking van de gevangenissen (bijvoorbeeld inzake arbeid of veiligheidsmaterieel). In deze context heeft de omzendbrief nr. 1755ter van 25 augustus 2004 tot doel de naleving van de normen inzake veiligheid en welzijn op het werk en inzake milieu te verbeteren. Deze omzendbrief regelt in het bijzonder de verantwoordelijkheid van elke actor (klant, atelierverantwoordelijke, preventieadviseur, gedetineerden, zaakvoerder) en voorziet in de uitwerking van een preventiebeleid. 30

30 Jaarverslag Organisatie van een forum over herstelrecht Op 21 en 22 oktober 2004 had te Marneffe het forum Herstelrecht en de invoering ervan in de gevangenis plaats. Hieraan is deelgenomen door personen met de meest uiteenlopende achtergrond : personeel van de FOD Justitie, vertegenwoordigers van andere overheidsdiensten, magistraten, professoren, gedetineerden, slachtoffers, enz. Het bood de mogelijkheid een stand van zaken op te maken rond het concept herstelgerichte justitie in de Belgische gevangenissen. Opleidingen en infodagen In 2004 werd de opleiding van het penitentiair personeel over EHBO geherstructureerd. Er werd een aanzienlijk budget gespendeerd aan de bijscholing van ambtenaren met een geldig brevet en aan de opleiding van nieuwe EHBO ers. Bovendien hebben de penitentiaire inrichtingen de nadruk gelegd op opleidingen over geweld- en agressiviteitsbeheer. Over dit onderwerp werden zes opleidingen gegeven. Daarnaast heeft het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen verschillende infodagen georganiseerd, o.a. rond het thema van de motivering van bestuurshandelingen en van de openbaarheid van bestuur. Tenslotte vonden er verschillende infosessies plaats over het managementplan en de BPR. 31

31 4. Dagelijkse werking 32

32 Jaarverslag 2004 p SD Budget en Beheerscontrole - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p Diensten van de Voorzitter - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p SD Personeel en Organisatie - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p Belgisch Staatsblad - Opdrachten - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p SD Informatie- en Communicatietechnologie - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen

33 4.1 SD Budget en Beheerscontrole Opdrachten De Stafdienst Budget en Beheerscontrole is bevoegd voor planning, follow-up en evaluatie van de begroting voor de gehele FOD Justitie. Hij superviseert de financiële stromen en alles wat verband houdt met het financieel beheer van de FOD. Om de beheerscontrole te ondersteunen en gemakkelijker te maken, onderzoekt deze stafdienst of de gebruikte financiële middelen overeenstemmen met het operationeel plan. Hij onderzoekt tevens de voortgang van de projecten die ten uitvoer worden gelegd. Deze dienst voert eveneens een primordiale taak uit op het vlak van logistiek. Hij is belast met de uitwerking van een gemeenschappelijke en coherente aankooppolitiek voor de ganse FOD. Dit omvat het opstellen van gestandaardiseerde lastenboeken en het opstellen van gemeenschappelijke aankoopdossiers voor de ganse FOD. Tenslotte fungeert deze dienst als enig contactpunt zowel op het vlak van logistiek als voor het beheer van de infrastructuur van de FOD. Leidend ambtenaar : Marc MARTEL, directeur Aantal personeelsleden : 81,35 (VTE) 34

34 Organogram B&B Directeur Stafdienst Jaarverslag 2004 Directiesecretariaat Beheersinformatie Secretariaat B&B Begroting Opmaak en opvolging begroting Beheerscontrole en reglementering Interne controle en beheerscontrole Logistiek beleid FOD Logistiek Logistieke ondersteuning Centr. Adm. 4.1 Uitvoering begroting Vastleggingen/Opvolging betalingen Vereffeningen Ordonnanceringen Geschillen, subsidies, reglementering Materieel - Aankooppolitiek + onderhoudspolitiek (incl. forum overheidsopdrachten en secrt. duurzame ontwikkeling) - Behoeftebepaling - Standaard lastenboeken - Gemeenschappelijke contracten voor de FOD Verwervingen Gebouwenbeheer Vereffening Buitengewone rekenplichtigen Gewone rekenplichtigen Infra - SLA Regie der Gebouwen - Politiek en planning - Forum Infra 35

35 Beschrijving van de diensten Dienst Begroting Cel opmaak en opvolging van de begroting Opmaak van de begrotingsvoorstellen van het departement, het onderhouden van de relaties met de Inspectie van Financiën en het Rekenhof, opvolging van de begroting van het departement, boordtabel personeelsenveloppe. Cel uitvoering begroting Het nemen van vastleggingen en de opvolging van vastleggingsdossiers, contacten met het Rekenhof en de Thesaurie, vereffeningen via voorafgaand visum (facturen, buitenlandse betalingen, presentiegelden, erelonen van advocaten, verblijfskosten, besluiten teneinde kilometercontingenten toe te kennen en te vereffenen, ) en betalingen via fondsenvoorschotten (abonnementen openbaar vervoer, fietsvergoedingen, opleidingskosten, facturen, erelonen van advocaten, voorschotten voor zendingen,...) invoering van gegevens en samenstelling van ordonnantiedossiers. Dienst Beheerscontrole en Reglementering Cel interne controle Controle en opvolging van dossiers ingediend in het kader van de administratieve en begrotingscontrole, het nazien van de vastleggingsdossiers, monitoring (opvolging van het gebruik van de budgettaire middelen) en boordtabellen van de uitvoering van de begroting. Dienst Logistiek Cel logistiek beleid FOD Deze cel moet nog opgericht worden. Ze zal instaan voor het bepalen van de passende verwervings- en beheersprofielen voor het materieel dat door de FOD wordt gebruikt. Tevens zal zij, in overeenstemming met de weerhouden profielen, passende standaard lastenboeken uitwerken ten voordele van de andere aankoopdiensten. Op het vlak van de infrastructuur zal deze cel, via een SLA met de Regie der Gebouwen tevens instaan voor het uitwerken en opvolgen van het globaal infrastructuurplan van de FOD. Cel logistieke ondersteuning Centrale Administratie Gebouwenbeheer, opvolging van materiaalaanvragen, aankopen en controle van de leveringen en facturen. Daarnaast staat de dienst logistiek eveneens in voor het beheer van de poetsdienst en het beheer van het magazijn. Cel Beheersinformatie Deze cel moet nog gecreëerd worden. De bedoeling is de beheersinformatie ter beschikking te stellen van het management van de FOD. Deze informatie zal worden aangemaakt op grond van de gegevens opgenomen in de huidige informatiesystemen. In de marge van het personeelsplan 2005 werd beslist 2 niveau s A en 2 niveau s B te rekruteren via Smalls - Egov. Cel geschillen, subsidies en reglementering Opmaak en opvolging van koninklijke en ministeriële besluiten van subsidies, opvolging van dossiers m.b.t. ongevallen met dienstvoertuigen en werkongevallen, zendingen naar het buitenland van de Rechterlijke Orde en andere diensten die rechtstreeks van Mevrouw de Minister afhangen, berekening en controle van de subsidies aan de Commissies voor gerechtelijke bijstand, beheer van dossiers m.b.t diverse reglementering. 36

36 Jaarverslag

37 Verwezenlijkingen 2004 Budget Op het vlak van begroting wordt het jaar gekenmerkt door twee belangrijke activiteiten : de begrotingscontrole (februari maart) met betrekking tot het lopende jaar en het opmaken van de begroting (april september) voor het volgende jaar. Voor 2004 bedroeg de initiële begroting 1 274,90 miljoen euro. In vergelijking met 2003 is dit een verhoging van 7,4%. Ordonnanceringskredieten 2004 (in miljoen euro) Initiële begroting Algemene begroting van de FOD Justitie 1 134, , ,9 DG Rechterlijke Orde 635,4 664,1 692,6 Waarvan personeel 478,9 491,6 530,9 DG Uitvoering Straffen en Maatregelen 295,5 323,4 373,8 Waarvan personeel 219,7 236,4 278,2 In 2004 ontstonden een aantal nieuwe begrotingsposten : Een organisatieafdeling beleidsorganen, vervangt de afdeling ministerieel kabinet en een afdeling beheersorganen omvat het Directiecomité en de Stafdiensten Personeel en Organisatie, Budget en Beheerscontrole en ICT. Dit is het gevolg van de invoering van nieuwe organisatieculturen naar aanleiding van de Copernicushervorming. Door de oprichting van de Dienst Voogdij over Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen ontstond een specifiek begrotingsprogramma voor deze dienst. De stafdienst moet hiervoor enerzijds de forfaitaire vergoedingen toegekend aan de voogden en anderzijds de vergoedingen voor de administratieve kosten betalen. Hiervoor werd in 2004 een totaalbedrag van euro uitgekeerd. Op het vlak van de bevoegdheden van het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen werd een nieuwe begrotingsafdeling elektronisch toezicht ingesteld om de middelen en de uitgaven voor deze dienst beter te kunnen afbakenen. Een aantal diensten werden overgeheveld naar organen die geen deel uitmaken van de FOD Justitie. Zo hoort bijvoorbeeld de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer sinds 1 januari 2004 bij het Parlement. Na de begrotingscontrole werd het bedrag van de begroting aangepast tot 1 288,86 miljoen euro voor Enkele van de posten die een aanzienlijke brutoverhoging hebben gekregen bij de begrotingscontrole zijn : De gerechtskosten (7,5 miljoen euro) De wedden van het gevangenispersoneel (5,3 miljoen euro) De kosten voor voeding en onderhoud van de geïnterneerde recidivisten en abnormalen (4,9 miljoen euro) De medische kosten ten behoeve van de gedetineerden (1,6 miljoen euro) De wedden van de bedienaars van de erkende erediensten (1,3 miljoen euro) Deze verhogingen werden verkregen door aanvullende kredieten of door compensaties binnen de initiële begroting zelf. Verfijning van in 2003 ingevoerde beheersinstrumenten In 2004 kon de Stafdienst Budget en Beheerscontrole in 2003 ingevoerde beheersinstrumenten verfijnen. De boordtabel voor het beheer van de personeelsenveloppes (personeelsuitgaven buiten de Rechterlijke Orde en de bedienaars van de erediensten en vrijzinnige afgevaardigden) werd verfijnd op grond van de ervaring opgedaan sinds de invoering ervan krachtens omzendbrief nr. 526 van 13 juli De Cel Interne Controle die belast is met de follow-up van de dossiers ingediend in het kader van de administratieve en begrotingscontrole, heeft een interactieve informaticatoepassing ingevoerd voor de analyse van de beschikbaarheid van de kredieten. Er werd ook een stelsel ingevoerd om de gegevens van de gecontroleerde dossiers te registreren en zo te kunnen antwoorden op de vragen om informatie over de follow-up van de dossiers, maar ook om in de toekomst analyses uit te voeren op basis van deze gegevensbank. Reorganisatie van de dienst De geleidelijke oprichting van de stafdienst en de indienstneming van nieuwe personeelsleden hebben geleid tot een reorganisatie van de dienst en de nadere omschrijving van de bevoegdheden van de entiteiten waaruit de stafdienst is samengesteld. Logistiek De Dienst Logistiek is niet enkel belast met de gewone taken, maar ook met de geleidelijke invoering van de verschillende organogrammen van de directoraten-generaal en de stafdiensten ten gevolge van de Copernicushervorming. Een en ander heeft geleid tot een reorganisatie en zelfs tot nieuwe kantoren voor de diensten. Met verhuizingen en opknapwerkzaamheden van de kantoren tot gevolg. Deze reorganisaties hebben ook nieuw materieel met zich meegebracht. 38

38 Jaarverslag De Stafdienst Budget en Beheerscontrole in cijfers Vereffeningen In 2004 werden in totaal betalingen (allerlei schuldvorderingen) verricht. Vastleggingen van kredieten De vastlegging van kredieten is de verbintenis aangegaan door het departement waardoor rechten en verplichtingen ten laste van de begroting ontstaan. De vastlegging wordt ingeschreven zodat een begrotingskrediet wordt geblokkeerd ten belope van die verbintenis. In 2004 werden vastleggingen van kredieten uitgevoerd, onderverdeeld in specifieke vastleggingen en 496 provisionele vastleggingen. Rekening houdend met de weddes werd in 2004 een totaalbedrag van ongeveer 1 297,8 miljoen euro vastgelegd. de verdeling van de subsidies over 2004 berekend en de subsidies voor 2003 toegekend aan de 28 commissies voor juridische bijstand die juridische eerstelijnsbijstand verlenen, gecontroleerd. Ordonnanceringen De ordonnancering bestaat in het uitgeven van het betalingsmandaat en het betalingsbevel van de vastleggingen van kredieten. In 2004 werden betalingsopdrachten uitgevoerd voor een totaalbedrag van 1 240,6 miljoen euro. Inkomstenfiches en BTW-fiches In de periode maart-april 2004 werden fiscale fiches opgemaakt : inkomstenfiches en BTW-fiches. Een exemplaar ervan wordt aan de belastingplichtige en een ander aan de bevoegde fiscale administratie bezorgd. Subsidies In 2004 heeft de stafdienst 11 koninklijke besluiten en 14 ministeriële besluiten inzake subsidies opgesteld. Die subsidies zullen in 2005 worden gecontroleerd. De dienst heeft eveneens 39

39 4.2 SD Personeel en Organisatie Opdrachten De Stafdienst Personeel en Organisatie (P&O) is de motor van het human resources management en de organisatieontwikkeling binnen de FOD. De voornaamste opdracht van de Stafdienst P&O bestaat erin te streven naar optimale efficiëntie en prestaties van elke medewerker en van de organisatie als geheel. Het gaat hier in de eerste plaats over de planning en de rekrutering van de personen die beantwoorden aan de doelstellingen van de organisatie, alsook over de creatie van levenskwaliteit op het werk via een efficiënt personeelsmanagement, een aantrekkelijk loonbeleid, kennisbeheer en -ontwikkeling en een heus welzijnsbeleid. Met het oog hierop voert de Stafdienst P&O een permanente dialoog met de sociale partners. De Stafdienst P&O zorgt voor de methodologische en strategische ondersteuning van de directoraten-generaal en van de verschillende personeelsdiensten. De personeelsdienst van het centraal bestuur, die wordt geleid door de directeur P&O, is belast met het competentiemanagement van de ambtenaren van dat centraal bestuur, van de leden van de cel beleidsvoorbereiding van de Minister van Justitie, van het personeel van het Belgisch Staatsblad en van de leden van de onafhankelijke commissies ingesteld bij de Federale Overheidsdienst Justitie. De personeelsdienst van het Directoraat-Generaal Rechterlijke Organisatie is bevoegd voor de magistraten en het administratief personeel van de griffies en parketten. Ook het personeel van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) en de personeelsleden van de buitendiensten van de Veiligheid van de Staat ressorteren onder die dienst. De dienst valt onder het Directoraat-Generaal Rechterlijke Organisatie. De personeelsdienst van het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen is belast met het beheer van het personeel van de justitiehuizen en van de strafinrichtingen en valt onder het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen. De Stafdienst P&O werkt voortdurend met deze drie personeelsdiensten samen. Leidend ambtenaar : Jan BOGAERT, directeur Aantal personeelsleden : 38 (VTE) 40

40 Organogram Jaarverslag 2004 Stafdienst Personeel & Organisatie Correspondenten Directie Personeel Dienst Organisatie & Kwaliteit P&O - dienst Centrale Administratie 4.2 Dienst Competentiemanagement en Kennismanagement Cel Kennismanagement Dienst Personeelsplanning en Expertise Cel Personeelsplanning Cel Welzijn Cel Organisatieontwikkeling Cel Interne communicatie Cel Sociaal Overleg Cel Personeelsplanning en -beheer Cel Competentiemanagement Cel Competentiemanagement Cel Expertise Sociale Dienst 41

41 Beschrijving van de diensten Directie Personeel Dienst Competentiemanagement en Kennismanagement Cel Competentiemanagement De Cel Competentiemanagement optimaliseert de ontwikkeling van de medewerkers, de kennis, de knowhow en de attitudes die noodzakelijk zijn opdat zij goed presteren in het kader van hun functie. Dit management biedt het personeel ook de mogelijkheid zich beter op hun loopbaan voor te bereiden en zich individueel te ontwikkelen. Cel Kennismanagement De Cel Kennismanagement stelt onmiddellijk de kennis ter beschikking die noodzakelijk is om de doelstellingen te verwezenlijken. Daartoe worden deze kennis en knowhow geregistreerd, verspreid en uitgewisseld tussen medewerkers in een zelfde dienst of tussen diensten, vooral dankzij de nieuwe technologieën. Competentiemanagement en Kennismanagement dragen zo bij tot de ontwikkeling van een goed presterend team en bijgevolg tot een efficiënte organisatie die openstaat voor leren. De dienst is ook bevoegd voor de ontvangst en de integratie van nieuwe medewerkers. Dienst Personeelsplanning en Expertise Cel Personeelsplanning Personeelsplanning is een mechanisme dat een organisatie de mogelijkheid biedt : een lijst op te stellen van de beschikbare middelen inzake personeel; de toekomstige noden te evalueren inzake het personeel vereist om de doelstellingen te verwezenlijken; de passende acties te bepalen en ten uitvoer te leggen teneinde over de nodige middelen te beschikken. Cel Expertise De nieuwe Cel Expertise omvat bepaalde polen van deskundigheid die zeer specifiek zijn voor het HR-beheer, onder andere selectie, arbeidsongevallen, maar ook harmonisering van de administratieve procedures (voorbeelden : arbeidsreglement, harmonisering van contracten, behandeling van kinderbijslag, etc.). E-HR Deze dienst bereidt de FOD Justitie voor op de integratie in de verder doorgedreven informatisering van het administratief beheer van het personeel, die wordt voorbereid door de FOD P&O en door Fedict. Dienst Organisatie en Kwaliteit Cel Welzijn De Minister van Justitie heeft onderstreept dat welzijn een prioriteit is die past in de wens om de levenskwaliteit op het werk te verbeteren voor alle ambtenaren van de FOD Justitie. Deze wens om het welzijn van de medewerkers op het werk te bevorderen is toegespitst op het psychosociale aspect en op materiële aspecten, bijvoorbeeld door middel van : De Cel Geweld, Pesterijen en Ongewenst Seksueel Gedrag op het Werk. Het onderdeel Gelijke Kansen. In de FOD Justitie werden personen aangewezen die verantwoordelijk zijn inzake Gelijke Kansen en Diversiteit, zodat in een belangrijke organisatie als de FOD Justitie meer aandacht uitgaat naar die aangelegenheden en naar een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen, personen met een vreemde nationaliteit of van buitenlandse herkomst en gehandicapten. Cel Organisatieontwikkeling De Cel Organisatieontwikkeling behelst de bevordering, de ondersteuning en de follow-up van acties gericht op een voortdurende perfectionering van de organisatie, daaronder begrepen de structuur en de medewerkers. Dit om de efficiëntie en de voldoening op te voeren, in het kader van het opzet van de FOD Justitie. Hierin zijn change management, de reorganisatieprocessen en de follow-up ervan van wezenlijk belang. Cel Interne Communicatie P&O Deze nieuwe cel moet de interne communicatie over aangelegenheden inzake P&O uitdenken, ontwikkelen en realiseren, door gebruik te maken van verschillende communicatiemiddelen (interne kranten, intranet, nieuwsbrieven, s, informatiesessies, etc.), door evenementen te organiseren en door acties te verwezenlijken gericht op communicatie, zodat de transparante, daadwerkelijke en professionele verspreiding van informatie inzake HR veilig wordt gesteld. Cel Sociaal Overleg In het kader van de relaties tussen de overheden en de vakbonden van de ambtenaren die onder deze overheden ressorteren, moet tijdens onderhandelingen, overlegvergaderingen en informele vergaderingen met de representatieve vakorganisaties worden gepraat over de fundamentele regelgeving die betrekking heeft op het administratief of geldelijk statuut en over de beslissingen inzake de organisatie van het werk en het welzijn op het werk. De Stafdienst P&O moet tevens de werking van het overleg in de verschillende basisoverlegcomités harmoniseren. Sociale Dienst De Sociale Dienst verleent bijstand aan personeelsleden die om financiële, morele of een andere vorm van steun vragen. De dienst probeert derhalve hun privé-problemen en problemen van sociale aard op te lossen door premies, subsidies en andere vormen van bijstand te verlenen. De betrokken personen kunnen zich tot een maatschappelijk werker wenden en allerhande vragen stellen van sociale, morele, financiële of andere aard. De Sociale Dienst kan niet alle problemen oplossen en in bepaalde gevallen wordt de betrokkene doorverwezen naar meer gespecialiseerde instanties. 42

42 Dienst P&O Centraal Bestuur Jaarverslag 2004 In de FOD Justitie bestaan verschillende personeelsdiensten die elk ressorteren onder een directoraat-generaal. De personeelsdienst van het centraal bestuur, die afhangt van de directeur van de Stafdienst P&O, is samengesteld uit een Cel Personeelsplanning en beheer en een Cel Competentiemanagement en is belast met de indienstneming van personeel voor het centraal bestuur, het beheer van de administratieve en budgettaire aspecten van de loopbaan en de ontwikkeling van de competenties van deze ambtenaren. Correspondenten Om het beginsel van klantgerichtheid daadwerkelijk te verwezenlijken, vervult de Stafdienst P&O een ondersteunende opdracht inzake HR bij de directoraten-generaal. Opdat de stafdienst de directoraten-generaal op optimale wijze zou kunnen ondersteunen, is er voortaan een aanspreekpunt, of accountmanager, in elk directoraat-generaal en een aanspreekpunt, of correspondent, in elke stafdienst. In elk DG zal de accountmanager de vragen van de cliënten verzamelen en coördineren en vervolgens bezorgen aan de bevoegde instanties van P&O, via een P&O-correspondent

43 Verwezenlijkingen 2004 In 2004 lag er veel werk op de plank, vooral door de modernisering van ambtenarenzaken die met de hulp van de FOD P&O werd voortgezet. Het interne deel blijkt uit : een nieuw geldelijk statuut voor alle personeelsleden; een nieuw stelsel voor de ontwikkeling en de evaluatie van het personeel, de ontwikkelcirkels ; de invoering van een arbeidsreglement, dat reeds lang bestaat in de particuliere sector; de organisatie van competentiemetingen, een nieuw instrument ter vervanging van de anciënniteit als basis voor loonsverhoging; een volledige aanpassing (BPR of Business Process Reengineering) van het centraal bestuur om de doeltreffendheid en de doelmatigheid ervan te verhogen, die de naam Just-in-Time kreeg. Het externe deel is vooral tot uiting gekomen in de professionalisering van de selectie en de werving. De FOD en de Hoge Raad voor de Justitie, die bevoegd is voor de magistratuur, stelden justitie voor als een aantrekkelijk werkgever. P&O treedt het publiek tegemoet De FOD Justitie, een aantrekkelijk werkgever Talent@Public In de loop van het jaar 2004 werden enkele marketingacties opgezet die een bepaalde bedrijfscultuur creëren. Een voorbeeld daarvan is de deelname van de Stafdienst P&O aan de eerste gratis jobbeurs van de administratie Talent@Public, die Selor op zaterdag 9 oktober organiseerde. Naar aanleiding daarvan werden talrijke communicatiedragers ontwikkeld op basis van twee concepten : De 1001 gezichten van Justitie en Vrouwen en mannen ten dienste van iedereen. Onze stand bestond uit zes modules : het Directoraat-Generaal Rechterlijke Organisatie, het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen, het Centraal Bestuur en de autonome entiteiten, het Bestuur van de Veiligheid van de Staat, het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie en de Hoge Raad voor de Justitie. De bezoekers konden er alle inlichtingen verkrijgen over werken bij justitie in de ruime zin van het woord. Met het oog op doeltreffende informatieverstrekking werden twee brochures uitgegeven. In de ene brochure wordt de structuur van de FOD Justitie uitgelegd aan de hand van het concept Vrouwen en mannen ten dienste van iedereen. De andere brochure ontwikkelt het ter gelegenheid van de jobdag gecreëerde concept : De 1001 gezichten van Justitie. Deze tweede brochure - waarin alle functies en de nadere regels voor de werving en de voordelen van werk bij de FOD Justitie (bedrijfscultuur, loopbanen, loon, individuele ontwikkeling, werkomstandigheden, enz.) worden voorgesteld, staat symbool voor de diversiteit en de originaliteit van de functies die bij justitie worden uitgeoefend om de opdrachten te verwezenlijken. Bovendien werden voor huidige en toekomstige vacante betrekkingen jobfiches opgesteld. Daarin worden de inhoud van het werk en de functievereisten belicht. Uiteraard waren tal van medewerkers aanwezig om alle verdere vragen te beantwoorden. De bezoekers gaven blijk van belangstelling voor werken voor justitie door zich terstond in te schrijven in onze gegevensbank. In totaal werden op de stand, per post en per kandidaturen ingezameld, die hebben geleid tot verscheidene selecties zodat in het Directoraat-Generaal Rechterlijke Organisatie 20 personen in dienst zijn genomen. Talent@Public was gericht op jonge afgestudeerden, maar ook op werknemers met ervaring. Het grote succes heeft de FOD Justitie de mogelijkheid geboden zich voor te stellen als een aantrekkelijk werkgever, maar heeft ook geleid tot andere marketingacties, zoals de deelname aan twee andere informatiedagen voor studenten. Een daarvan was de jobdag in Leuven op 24 februari 2005, de andere jobdag werd op 20 december 2004 georganiseerd door de faculteit rechten van de Universiteit Luik. Naar aanleiding daarvan konden laatstejaarsstudenten in de rechten onder meer medewerkers van advocatenkantoren, bankinstellingen, de Hoge Raad voor de Justitie, de FOD Defensie, de FOD Financiën en uiteraard, de FOD Justitie ontmoeten en met hen praten. Dankzij de communicatiedragers van de campagne De 1001 gezichten van Justitie en de deskundigheid van de aanwezige medewerkers kon onze stand veel belangstellenden verwelkomen. Naast algemene informatie over talrijke juridische loopbanen bij Justitie, werd een antwoord gegeven op talrijke specifieke en gevarieerde vragen (loopbaan, stages, enz.). De belangstelling van het publiek bij deze evenementen toont eens te meer aan dat een dergelijke actie relevant is. Verbetering van de selectieprocedure Met het oog op een betere interne en externe dienstverlening, werd bijzondere nadruk gelegd op de verbetering van de selectieprocedure en de follow-up ervan en is een vademecum opgesteld van de verschillende interne procedures die bij de selecties moeten worden gevolgd. De volledige procedure vanaf de ontvangst van een spontane kandidatuur tot de oproeping van de kandidaat voor een mogelijke selectie werd herzien met het oog op doeltreffendheid en aandacht voor de kandidaten die belangstelling tonen voor onze FOD. Zowel op de internet- als de intranetsite van Justitie is er een rubriek Vacatures. Met de kandidaturen uit de gegevensbank van Selor organiseert de FOD Justitie systematisch een specifieke selectietest voor elke vacante functie. In 2004 voerde de selectiedienst meer dan selectiegesprekken. Jobbeurs De vacante betrekkingen van niveau C in het departement werden opengesteld voor alle personeelsleden die reeds in een of andere entiteit van de FOD werken. Vervolgens werd een beroep gedaan op de reserve van Selor. Via deze manier van werken konden 131 nieuwe statutaire ambtenaren worden geworven en 18 interne mutaties worden doorgevoerd. 44

44 P&O voor de medewerkers van Justitie Hoewel bepaalde specifieke punten van de hervorming van het openbaar ambt minder zichtbaar zijn voor het publiek, moeten zij worden aangesneden. De FOD Justitie heeft eigen accenten gelegd, met name op : het nieuwe statuut van de justitiehuizen, die rechtstreeks contact hebben met het publiek door middel van het eerstelijnsonthaal; het nieuwe statuut voor de griffies en parketten in de rechtbanken, dat gegrond is op de werkinstrumenten en de loopbanen van het openbaar ambt; de algemene voorbereiding van de invoering van het nieuwe instrument voor de ontwikkeling en evaluatie van alle medewerkers : de ontwikkelcirkels. De ontwikkelcirkels die concreet de vorm aannemen van verschillende gesprekken, zijn een belangrijk instrument om de samenwerking tussen de functionele chef en de medewerkers te bevorderen. Zij beogen twee doelstellingen, namelijk de toekomstige ontwikkeling van iedere ambtenaar en bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de federale openbare diensten. Deze benadering zou moeten leiden tot betere prestaties in de dienst, tot een betere motivering van iedere ambtenaar en tot meer betrokkenheid bij de werking van de organisatie. Zowel medewerkers, functionele chefs als leidinggevende ambtenaren en zowel statutairen als contractuelen zijn erbij betrokken. Voor de begeleiding van deze 46 begeleiders werd een specifieke structuur opgericht met een projectleider en een stuurgroep die is samengesteld uit vertegenwoordigers van de directoraten-generaal, in sommige diensten aangewezen coördinatoren, communicatie-, opleidings- en ontwikkelingsdeskundigen en juridische deskundigen. De keuze van de FOD Justitie voor informatie en opleiding in het kader van de ontwikkelcirkels is een concrete blijk van het belang dat wordt toegekend aan deze nieuwe benadering van het management waarvoor de ontwikkelcirkels staan. De nadruk wordt vooral gelegd op de positieve benadering van de relaties tussen de chef en zijn medewerker, want het is niet de bedoeling te straffen, maar veeleer om te stimuleren. Er is geopteerd voor het beginsel dat iedere medewerker beschikt over noodzakelijke bekwaamheden en dat de begeleiding tijdens deze interactie de medewerker de mogelijkheid moet bieden zich verder te ontwikkelen zodat de beoogde doelstellingen kunnen worden verwezenlijkt. De managementstijl gaat steeds meer in de richting van een coach voor ondersteuning en ontwikkeling. Jaarverslag Voor het opstarten van de ontwikkelcirkels begin van 2004 werd een team van 46 begeleiders opgeleid, zulks voor de organisatie van informatievergaderingen en verplichte opleidingen voor alle functionele chefs (ongeveer 2000 personen). Tijdens het laatste trimester van 2004 konden 300 informatievergaderingen voor alle medewerkers en 250 opleidingsvergaderingen voor de functionele chefs worden georganiseerd. 45

45 Ontwerpen van instrumenten voor kennismanagement De Stafdienst P&O ontwikkelde een instrument voor zelfevaluatie voor teams, zodat zij zich beter kunnen organiseren wat betreft hun kennismanagement. Daarnaast werden nog drie kennismanagementprojecten uitgewerkt : twee projecten bij de strafinrichtingen, voor de uitwisseling van kennis inzake rehabilitatie en sociale zekerheid voor de gevangenen en een project ter ondersteuning van het prioritair project Normatieve teksten en code wetgevingstechnieken van het Directoraat Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden. Werklastmeting van de griffies en parketten Via een model dat in 2004 werd gecreëerd, kan in 2005 de werklast van de verschillende afdelingen worden gemeten. P&0 levert ook een bijdrage tot de modernisering van de organisatie Just-in-Time De BPR (Business Process Reengineering) voor de FOD Justitie is in 2003 van start gegaan en werd in november 2004 afgerond. In 2004 heeft de FOD Justitie dus de inspanningen gecoördineerd om te komen tot denksporen om de processen en de organisatiestructuur grondig opnieuw te omschrijven met het oog op een moderne en professionele werkomgeving. Dit belangrijk werk, dat Just-in-Time werd gedoopt, was vooral de taak van 120 medewerkers ingedeeld in verschillende werkgroepen georganiseerd rond programma s die 51 verbeterprojecten omvatten. 18 prioritaire projecten werden geselecteerd en worden vanaf 2005 concreet ten uitvoer gelegd. Daarbij moeten 10 belangrijke resultaten worden bereikt : Een efficiënt en transparant systeem voor de voorbereiding en de follow-up van het budget en de intern controle. Een centrale entiteit aankopen vormt hiervoor meerwaarde. De wegwerking van de achterstand van justitie inzake ICT door bijzondere aandacht voor de coördinatie tussen het Centraal Bestuur en de Rechterlijke Organisatie. De invoering van een eenvormig competentiemanagement, ondersteund door een geïntegreerde IT-toepassing. De ontwikkeling van een georganiseerd welzijnsbeleid, ondersteund door voldoende middelen, met bijzondere aandacht voor preventie. De ontwikkeling van een doeltreffend centraal strafregister, gericht op het toekomstig Europees strafregister. De responsabilisering van de Rechterlijke Orde, zowel op het vlak van P&O en logistiek als op dat van de gerechtskosten. De verhoging van de kwaliteit van de normatieve teksten en adviezen via een gestandaardiseerde werkmethode, een code wetgevingstechnieken, een projectmatige benadering en een geïnformatiseerd beheer van de documenten en dossiers. De waarborging van een correcte administratieve uitvoering van de straffen en vrijheidsberovende maatregelen. Het managementmodel voor de regionale entiteiten is hier van toepassing. Managementmodel Het managementmodel is geen dienst van de voorzitter, maar een referentiekader dat de werkwijze van alle entiteiten van de FOD bepaalt. Dit gemeenschappelijk kader houdt rekening met de diversiteit en de complexiteit van de verschillende entiteiten van de FOD Justitie. Het doel van het nieuwe managementmodel is ervoor te zorgen dat de richtsnoeren van het Directiecomité in alle gereorganiseerde diensten van het nieuwe organogram van de FOD tot uiting komen. Een organisatiestructuur gericht op het goedgekeurde Strategisch en Operationeel plan. Een nieuw beheersmodel voor de FOD, zowel op regionaal als op lokaal vlak. 46

46 Jaarverslag

47 4.3 SD Informatie- en Communicatietechnologie Opdrachten De Stafdienst ICT ondersteunt alle werkzaamheden van de FOD Justitie en de Rechterlijke Orde via het aanreiken en het beheer van een modern en goed presterend informaticaplatform. Ze verschaft klantgerichte diensten en ontwikkelt en implementeert aldus de IT-processen en applicaties die nodig zijn om de doelstellingen van de FOD te verwezenlijken, in samenwerking met andere overheidsdiensten en diverse organisaties. Leidend ambtenaar : Dirk MINNAERT, directeur Aantal personeelsleden : 74,4 (VTE) 48

48 Organogram Jaarverslag 2004 Stafdienst ICT Stafcel PMI Stafcel Ondersteunende diensten Correspondenten Stafcel Klantenrelaties 4.3 Directie Applicatie Directie Infrastructuur Directie Acceptatie en Methodieken Directie Ondersteuning Dienst FOD Dienst Infrastructuur Dienst Infrastructuur & Standaarden Service Desk Gebruikers Dienst USM (buitendiensten) Dienst USM (buitendiensten) Dienst Acceptatie Regionale Centra Dienst Rechterlijke Orde Dienst Netwerken Engineering Dienst Vorming Dienst Technologie & Ontwikkeling Dienst Exploitatie 49

49 Beschrijving van de diensten Stafcel Project Management ICT De Cel PMI (Project Management ICT) heeft als voornaamste taken : Het verzekeren van de coherentie van strategische ICT-doelstellingen. Het strategisch opvolgen van alle projecten. Fungeren als uniek contactpunt voor alle vragen en wijzigingen van de ICT-omgeving. De vertegenwoordiging samen met de Relatiebeheerder ICT van de Stafdienst ICT in de PMO. Voorstellen doen betreffende het budget en de in te zetten middelen aan de directie. Stafcel Klantenrelaties Deze entiteit staat in voor het unieke aanspreekpunt van de klanten voor wat betreft afstemming omtrent de ICT dienstverlening. Haar werking is zowel proactief als reactief. De proactieve rol is het zoeken naar ICT-oplossingen die de processen en de doelstellingen van de klant ondersteunen. In deze entiteit zijn de Relatiebeheerders (Account Managers) vertegenwoordigd. Stafcel Ondersteunende diensten Deze afdeling ondersteunt de Stafdienst ICT in haar operationele werking. Hierin worden de transversale processen opgenomen aangestuurd vanuit de andere stafdiensten van de FOD : P&O, B&B, Logistiek en Communicatie. Directie Applicatie De Directie Applicaties is georganiseerd volgens de klanten van ICT. Zij bevat de kennis van de klantenapplicaties zowel op functioneel als op technisch gebied. Dienst Applicaties FOD Beheer van de applicaties van het centraal hoofdbestuur en gedeelde (horizontale) toepassingen (voorbeelden hiervan zijn het Centraal Strafregister, Justel en Internet- en intranettoepassingen). Dienst Applicaties USM Beheer van de applicaties van strafinrichtingen en justitiehuizen (voorbeelden hiervan zijn Sidis/griffie en Sipar). Dienst Applicaties Rechterlijke Orde Beheer van de applicaties van de rechterlijke orde (voorbeelden hiervan zijn Juridat en toepassingen voor de verschillende hoven en rechtbanken). Dienst Technologie en Ontwikkeling Deze cel bestaande uit technische experts en externen, biedt ondersteuning aan de vorige cellen op gebied van technologie en ontwikkelingsmethoden. Directie Infrastructuur De afdeling infrastructuur staat in voor het ontwerpen, realiseren en opereren van de infrastructuur van de klanten. Inzake infrastructuur worden de structurele ingrepen op projectmatige basis georganiseerd. Elk project kent een voorbereidende fase, een fase van uitbouw, acceptatie en operationele opvolging. Dienst Infrastructuur Deze dienst heeft als voornaamste taak het ontwerpen, voorbereiden en coördineren van roll-outs en verhuizen met betrekking tot PC configuratie, buroticasoftware en periferieën. Hij wordt eveneens betrokken bij het definiëren van de standaarden, ondersteuning bij lastenboeken en acceptatie. Dienst Systeem Engineering Deze cel heeft als voornaamste taak het ontwerpen, voorbereiden en begeleiden van projecten met betrekking tot onder andere de centrale server architectuur, file en print servers en database administratie. Hij wordt eveneens betrokken bij het definiëren van de standaarden, ondersteuning bij lastenboeken en acceptatie. Dienst Netwerken Engineering Deze cel heeft als voornaamste taak het ontwerpen, voorbereiden en begeleiden van projecten met betrekking tot LAN architectuur, telecommunicatie architectuur, DMZ en PKI infrastructuur. Hij wordt eveneens betrokken bij het definiëren van de standaarden, ondersteuning bij lastenboeken en acceptatie. Dienst Exploitatie Beschikbaar houden van de netwerk-, mail-, internet-, en centrale server infrastructuur. Geautomatiseerde virusopvolging op verschillende niveaus van verdediging. Garanderen van geautomatiseerde netwerk back-ups voor alle vitale centrale machines. Opvolging en realisatie van bekabelingsaanvragen en uitbouw van nieuwe of vernieuwde (geredesignde) lokale LAN s. Opvolging van infrastructuur gerelateerde problemen voor de centrale machinezaal (airco, personendetectie, stroom, KVMinfrastructuur, ). Controle op toegangspolicy voor vitale lokalen. Directie Acceptatie en Methodieken Deze directie heeft als doelstelling de ICT-projecten en operaties te ondersteunen met methodieken en standaarden. Daarnaast heeft zij een onafhankelijke rol in het begeleiden van het acceptatieproces van nieuwe applicaties en infrastructuur voor de in productiestelling. Ze heeft een medeverantwoordelijkheid inzake de kwaliteit van de dienstverlening. 50

50 Dienst Architectuur en Standaarden Bewaken van strategie rond Architectuur en Standaarden. Ontwikkelen van technische expertise in samenwerking met experts uit Applicaties en Infrastructuur. Bijhouden en verzorgen van de beslissing der standaarden. Bijhouden documentatie framework. Organiseren overleg i.v.m. wijziging standaarden. Creëren dynamiek voor herziening. Definiëren en toezien op Security Policy. Dienst Acceptatie De Cel Acceptatie staat in voor de formele acceptatieprocessen bij de oplevering van projecten en de voorbereiding naar productie. Directie Ondersteuning De Directie Ondersteuning is verantwoordelijk voor een professionele en klantgerichte dienstverlening t.o.v. de diverse klanten. De Regionale ICT-ondersteuning in de buitendiensten en de rechterlijke orde heeft als voornaamste taken : Coördinatie van interventies naar de lokale entiteiten in de regio op vraag van de centrale Service Desk. Ondersteuning en administratie van de lokale burotika systemen. Bewaking van de standaard ICT infrastructuur in de lokale entiteiten. Coördinatie van roll-outs in de lokale entiteiten van de regio. Software distributie m.b.t. buroticasystemen in de lokale entiteiten van de regio. Dienst Vorming Coördinatie van de ICT-opleidingen nodig voor de gebruikers. Overleg met de Stafdienst P&O over de opleidingsbehoeften van het interne ICT-personeel. Het opleidingsaanbod van de mogelijke opleidingsinstituten volgen. Organisatie van de ICT-opleidingen in samenwerking met de Stafdienst P & O. Jaarverslag Service Desk Gebruikers Als uniek contactpunt voor alle gebruikers betreffende ICT ondersteuning wordt een centrale Service Desk opgezet met als voornaamste taken : Instaan voor het in ontvangst nemen van de incidenten gemeld door de gebruikers (calls). Een eerstelijnsoplossing leveren. Dispatching naar andere partners (hardware onderhoudsbedrijf, applicatieverantwoordelijke, netwerk, enz ). Registreren van de calls, opvolging en afsluiten van de incidenten. Regionale Centra De eindgebruikers van de buitendiensten van de FOD Justitie (strafinrichtingen en justitiehuizen) en de rechterlijke orde nemen steeds contact op met de centrale Service Desk in verband met vragen, incidenten of aanvragen. Indien een lokale interventie noodzakelijk is zal de Service Desk contact opnemen met de Regionale ICT Centra die ter plaatste de interventie zullen uitvoeren. 51

51 Verwezenlijkingen 2004 Phenix Het computersysteem dat ontwikkeld wordt voor de Belgische hoven, rechtbanken en parketten kreeg de naam Phenix. In 2004 werd hiervoor het framework (het voor de ontwikkeling vereiste technische kader) uitwerkt. Er werd ook een bestek bekendgemaakt voor de verwezenlijking van een volledige structuur voor het opslaan van gegevens en het leveren van CPU-kracht voor alle behoeften van de Rechterlijke Orde. Concreet is het de bedoeling het volledig gerechtelijk informaticasysteem uit te werken op grond van het elektronisch dossier. De nieuwe geüniformeerde en gecentraliseerde softwarestructuur die wordt uitgewerkt, is gebaseerd op dit concept. Zodra het systeem verwezenlijkt is, kunnen de zaken veel vlotter worden behandeld en kan de burger of advocaat zijn zaak makkelijker volgen en zijn eigen dossier beheren. Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen (NBMV) Dit project werd verwezenlijkt samen met de Dienst Voogdij over Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen. Het biedt de mogelijkheid om in te gaan op alle verzoeken om op te treden via een vorm van dienstwaarneming die 24 uur op 24 toegankelijk is. Dit is mogelijk gemaakt door het gebruik van een via https beveiligde internetsite en ADSL-netwerkaansluitingen. Kruispuntbank Wetgeving Dit project is het resultaat van de samenwerking tussen de Kamer van volksvertegenwoordigers, de Senaat, het Hof van Cassatie, de Raad van State en de FOD Justitie en vormt de grondslag voor een enkele toegang tot de wetgevende gegevensbanken van de verschillende deelnemende instellingen. Via een website bij de FOD Justitie, hebben de magistraten, de advocaten, de juridische diensten en alle burgers vrij toegang tot al deze gegevens. Ontwikkelingen met betrekking tot de nieuwe verkeersovertredingen Naar aanleiding van de wet-durant inzake de verkeersovertredingen, werden alle applicaties aangepast zodat rekening gehouden wordt met de nieuwe wetsbepalingen inzake de verschillende graden van ernst van de overtredingen en de nieuwe tarieven voor de minnelijke schikkingen. Ook de statistische gegevens werden aangepast om de weerslag van deze maatregel te kunnen opvangen. Om de administratieve processen op dit vlak te vereenvoudigen, wordt het verval van het recht op sturen nu elektronisch overgezonden aan de FOD Mobiliteit. Beheer van de personele middelen Naast de nieuwe ontwikkelingen zorgt de Stafdienst ICT voor het beheer, het onderhoud en de talrijke bijwerkingen van de applicatie voor het personeelsbeheer, naar aanleiding van de hervormingen en wijzigingen van de verschillende statuten. De in dit systeem bewaarde gegevens hebben in 2004 de mogelijkheid geboden talrijke essentiële inlichtingen te extraheren en te zorgen voor een efficiënt dagelijks beheer van de personele middelen van de FOD Justitie en het personeel van de Rechterlijke Orde. Strafregister De applicatie met betrekking tot het strafregister werd aangepast om de mogelijke opzoekingen op basis van het rijksregisternummer uit te breiden. Dankzij een vergelijking van de identiteit van de personen die in beide systemen voorkomen, kon een verband gelegd worden tussen dossiers. Dit heeft geleid tot een duidelijke identificatie van de daarbij betrokken personen. Op basis van dit nummer is het nu ook mogelijk gegevens te zoeken die twee keer voorkomen in de dossiers. Kansspelen Krachtens een koninklijk besluit van 1999 is de FOD Justitie via de Kansspelcommissie belast met het bijhouden van een gegevensbank van personen die niet aan kansspelen mogen deelnemen. De Stafdienst ICT leverde deze commissie een nieuwe applicatie die het beheer van de toegang van personen, in samenwerking met de federale politie en de Dienst Strafregister, makkelijker maakt. Beheer van de dossiers van de gevangenen De applicatie SIDIS biedt de mogelijkheid het signalement en alle bewegingen van de gevangenen te beheren : invrijheidstelling, overbrenging of penitentiaire verloven. Dankzij een SIDIS-module voor de griffie kunnen alle gegevens betreffende een gevangene nu nauwkeuriger worden gevolgd. Streepjescodes en optische lezers waarborgen een strikt beheer van de stukken die in of uit zijn dossier gaan. Diensten aan de penitentiaire beambten Gezien de werkperiodes en de verplichtingen van de functie is het beheer van de uurroosters en de planning van de penitentiaire beambten een erg complexe aangelegenheid. Om dit eenvoudiger te maken heeft de Dienst ICT, in samenwerking met het Directoraat-Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen, in de gevangenis te Bergen en te Gent een volledig beheersysteem ingevoerd op grond van het programma SP-Expert. Barometer van het wegverkeer De Stafdienst ICT en het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid hebben samen een barometer van het wegverkeer ontwikkeld. Elke maand verschaft de Stafdienst ICT het BIVV de gegevens waarmee de Minister van Mobiliteit de stand van zaken met betrekking tot de verkeersongevallen kan voorstellen. 52

52 Jaarverslag

53 Gemeenschappelijke virtuele catalogus van de federale bibliotheken In samenwerking met de FOD P&O en Fedict werd een gemeenschappelijke algemene virtuele bibliotheek opgericht met de catalogi van de bibliotheken van alle FOD s. Deze virtuele bibliotheek is toegankelijk voor de burgers, de ambtenaren en de bibliotheken via de federale portaalsite ( Toegang tot informatie over processen voor de hoven van assisen Om het beheer en de controle van de accreditatie-aanvragen van journalisten die verslag uitbrengen over een proces te vergemakkelijken, kunnen zij voortaan hun kandidatuur on line registreren. Deze mogelijkheid werd toegepast in het kader van het proces Dutroux. Bovendien kan de burger voortaan op de website van de FOD Justitie via een aantal vragen en antwoorden informatie vinden over de werking van de hoven van assisen. Inzake doeltreffender beheer kan het voorbeeld worden aangehaald van het systeem voor de digitalisering van het volledige dossier Dutroux. Dat werd gebruikt om het de magistraten en de advocaten belast met de zaak makkelijker te maken de tienduizenden bladzijden van dit dossier te raadplegen. Deze manier van werken heeft een aanzienlijke besparing van de uitgaven voor fotokopies mogelijk gemaakt. Infrastructuur Om de ontwikkeling van het Phenix-project te ondersteunen, zijn in verschillende diensten van de Rechterlijke Orde moderne werkstations geïnstalleerd. In de komende drie jaar worden alle PC s van de Rechterlijke Orde aan dit tempo vervangen, zodat alle tekstterminals van de parketten en de politierechtbanken Pentium 4 pc s worden. Ook in de justitiehuizen werden meer dan 500 pc s geüpgraded. Dankzij de installatie van nieuwe servers in 13 van deze huizen konden alle betrokken personeelsleden uitgerust worden met de SIPAR-applicatie. Gezien het grote aantal nieuwe applicaties, werd het netwerk van de FOD Justitie in een eerste fase in meer dan 300 gebouwen versterkt. Hierdoor hebben de gebruikers sneller toegang tot hun gegevens en hun programma s. Er werd ook nieuwe bedrading en een upgrading van de 160 verbindingen van de 230 vredegerechten van het land met het nieuwe WAN-netwerk van de FOD Justitie voorzien. Met de jaren is het strategisch belang van het systeem steeds toegenomen. De veiligheid van dit systeem werd daarom opgevoerd door de installatie van een beveiliging tegen nietgewenste s (anti-spam) voor alle gebruikers van het departement. Ook de website van het Belgisch Staatsblad werd beschermd tegen externe aanvallen door het gebruik van een reverse proxy. Technologie en standaarden Om justitie voor iedereen toegankelijker te maken, werd de website van het departement aangepast om het BlindSurfer label te krijgen. Dit label werd aan onze website toegekend omdat bij de aanpassingen de regels in acht werden genomen die een slechtziend persoon of een persoon met een leeshandicap de mogelijkheid bieden vrij en zo gemakkelijk mogelijk op deze website te surfen. Bovendien werd de toegang tot alle informatie die elke andere gebruiker kan raadplegen, gewaarborgd. De Stafdienst ICT verleent ook actieve steun aan de modernisering van de werkmethodes van de verschillende gerechtelijke instanties en heeft in 2004 gezorgd voor de digitalisering van de berichten van inbeslagneming van de burgerlijke griffie van de rechtbank van eerste aanleg te Brussel. Tot slot zijn er op basis van vergevorderde technologieën inzake informatiebeheer twee data warehouses gerealiseerd voor de penitentiaire gezondheidsdienst en voor de Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid. Deze BI(Business Inteligence)-systemen bieden de mogelijkheid een complexe statistische analyse te maken van de gegevens die hen worden verschaft. Klantendiensten Naast de projecten op middellange termijn, steunt de Stafdienst ICT ook initiatieven van de FOD Justitie. Zo werd tijdens de jobbeurs Talent@Public die plaatsvond in Tour & Taxis het succes van de voorstelling van de carrièremogelijkheden in onze FOD verzekerd door de actieve deelname van de PC-Cel. En in het kader van een professionele klantendienst hebben de parketten van Dendermonde, Ieper en Luik gebruik kunnen maken van de IT-deskundigheid van de FOD Justitie bij de verhuis van hun informaticamiddelen. Naar aanleiding van het verzoek om de werklast van de politieparketten te meten, heeft de dienst ICT het mogelijk gemaakt de coderingen van de applicaties te uniformeren zodat duidelijke en gedetailleerde verslagen kunnen gemaakt worden. Zo kunnen de werkomstandigheden verbeterd worden door een betere spreiding van de werklast. In de samenwerking met de diensten van de federale politie worden de processen-verbaal nu elektronisch herwerkt. Ze moeten niet langer manueel gecodeerd worden, wat een aanzienlijke tijdwinst oplevert voor de gebruikers van deze systemen. Bovendien werden alle applicaties inzake correctionele aangelegenheden aangepast zodat zij beantwoorden aan de verplichtingen van de Europese Unie in het kader van de toepassing van een Europees aanhoudingsbevel. Aan de Veiligheid van de Staat werd ondersteuning verschaft via toegang tot de gegevens van het wachtregister en andere bronnen. Tevens werd voor de procureurs-generaal een nieuwe applicatie ontwikkeld om de computercriminaliteit te volgen. Tot slot werd een centrale hulpdienst (help desk) opgericht voor alle informaticaproblemen van de Rechterlijke Orde, zowel voor de soft- als de hardware. 54

54 Jaarverslag

55 4.4 Diensten van de Voorzitter Opdrachten Naast de Staf en de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk (IDPB) die onder het rechtstreeks gezag van de voorzitter ressorteren, zijn de Diensten van de Voorzitter belast met diverse diensten en taken die niet passen in het kader van de bevoegdheden die de verschillende stafdiensten verrichten. Leidend ambtenaar : Pierre BAUDEWYN Aantal personeelsleden : 186 (VTE) 56

56 Organogram Voorzitter van het Directiecomité Jaarverslag 2004 IDPB Directie Diensten van de Voorzitter Staf van de Voorzitter Secretariaat van de Voorzitter Secretariaat van het Directiecomité Cel Parlementaire vragen Cel Buitenlandse zendingen 4.4 Communicatiedienst Facilitaire diensten Dienst PMO Dienst Juridische Zaken Dienst Internationale betrekkingen Cel Communicatie Cel Bibliotheek Cel Geschillen & Juridische Adviezen Cel Internationale betrekkingen Cel Informatieambtenaar Cel Vertalingen Cel Genade Cel Protocol Cel Statistieken Cel Algemene Zaken Cel Restaurant & Personeelskantines Cel Security & Huisbewaarders Cel Ontvangst & Telefooncentrale Cel Reprografie Cel Dienstvoertuigen Vergaderzalen Cel Expeditie 57

57 Beschrijving van de diensten Communicatiedienst Cel Communicatie Interne communicatie ten behoeve van de medewerkers van de FOD. Proactieve en reactieve externe communicatie ten behoeve van de burgers en de klanten van de FOD Justitie. Cel Informatieambtenaar Informatie aan de burger en andere klanten van de FOD Justitie Cel Statistieken Terbeschikkingstelling van statistieken over de werkzaamheden van de hoven en rechtbanken. Facilitaire diensten De facilitaire diensten, die uit de verschillende onderstaande cellen bestaan, leveren diverse horizontale prestaties ten behoeve van de interne gebruikers of de burgers. Cel Bibliotheek Aankoop, bewaring en raadpleging van boeken, officiële publicaties en tijdschriften over het Belgische en buitenlandse recht; toegang tot verschillende juridische gegevensbanken. Cel Vertalingen Vertaling van de wettelijke, regelgevende en administratieve teksten. Cel Algemene Zaken Authentificatie van handtekeningen, bewaring van s Lands zegel, beëdigde vertalers, bewaring van de originele wetteksten. Andere facilitaire diensten Cel Restaurant / Personeelskantines Beheer van het restaurant en van de verschillende personeelskantines van het centraal bestuur. Cel Security / Huisbewaarders Toegangscontrole en toezichtmaatregelen in de drie hoofdgebouwen van het centraal bestuur. Ontvangst en toezicht in de hoofdgebouwen buiten de normale diensturen. Cel Ontvangst / Telefooncentrale Ontvangst, informeren en doorverwijzen van de bezoekers. Telefonisch onthaal en doorschakeling van de oproepen. Cel Reprografie Identificatiefoto s van gedetineerden, verschillende fotoreportages. Centrale dienst voor fotokopie en inbinding van documenten. Cel Dienstvoertuigen / Vergaderzalen Terbeschikkingstelling van dienstvoertuigen in het kader van zendingen. Beheer van de verschillende vergaderzalen van het centraal bestuur. Cel Expeditie Verwerking en verdeling van de inkomende en uitgaande correspondentie. Dienst PMO De Dienst PMO programmeert en begeleidt het projectwerk in het departement door methodologische ondersteuning te bieden en brengt aan het directiecomité verslag uit over de goede uitvoering van het managementplan. Dienst Juridische Zaken Cel Genade Onderzoek van de verzoeken om genade. Cel Geschillen en juridische adviezen Contentieuze en precontentieuze dossiers, juridisch advies. Dienst Internationale Betrekkingen Cel Internationale betrekkingen Deze cel is belast met de coördinatie van alle internationale betrekkingen van het departement in nauwe samenwerking met de directoraten-generaal. Ontwikkeling van projecten van internationale gerechtelijke samenwerking, jumelageprojecten. Uitwerking van projecten op het stuk van preventieve diplomatie. Cel Protocol Deskundigheid op het vlak van de organisatie van de protocollaire activiteiten van de centrale diensten van het departement. 58

58 Jaarverslag

59 Verwezenlijkingen 2004 Aanbieden van informatie Een van de taken van de Dienst Communicatie is het ter beschikking stellen van informatie aan de burger. Vragen van burgers komen op de Cel Informatie aan per , telefoon, brief of fax. Deze vragen betreffen : het vinden van informatie op de website van de FOD Justitie dmv het gebruik van de databanken (vnl. het Belgisch Staatsblad, geconsolideerde wetgeving en rechtspersonen); vragen naar wetgeving die niet beschikbaar is op de website en die zowel onder de bevoegdheid van onze FOD valt als onder die van andere overheden; individuele vragen om juridisch advies; klachten over advocaten, gerechtsdeurwaarders, notarissen, magistratuur; opmerkingen en suggesties ter verbetering van bestaande wetgeving. Het antwoord op regelmatig terugkerende vragen of informatie met betrekking tot de actualiteit, nieuwe diensten en/of nieuwe wetgeving wordt door de Cel Communicatie toegankelijker gemaakt in de vorm van folders en brochures. (kadertje met publicaties). De website, wordt meer en meer gebruikt als middel om de burger de meest actuele informatie aan te bieden. Zo werden in 2004 speciale websites gecreëerd naar aanleiding van het proces Dutroux en na de gasramp in Gellingen. En in het kader van de jobbeurs Talent@Public is de manier waarop vacatures op de website bekend gemaakt worden onder handen genomen. Ook de jaarlijkse publicaties van de Cel Statistieken kan u raadplegen op onze website, In 2004 werd hierop een luik gecreëerd dat moet uitgroeien tot een uniek referentiepunt voor alle statistieken inzake Justitie. U vindt er ook de brochure Justitie in cijfers, die de evolutie van Justitie in haar geheel weergeeft. Hiervoor werden voor de domeinen waarin dit technisch haalbaar was, de gegevens in 2004 voor het eerst elektronisch ingezameld. Sinds haar lancering is de elektronische versie meer dan maal geconsulteerd en werden exemplaren verspreid. De Dienst Communicatie neemt ook deel aan verschillende FOD-overschrijdende initiatieven die de federale communicatoren verenigen. Zo is er bijvoorbeeld de federale portaalsite die informatie biedt aan burgers, bedrijven en de federale ambtenaren. De Cel Communicatie is voortdurend bezig met het mee up-to-date houden van deze informatie en publiceerden in 2004 regelmatig nieuwe berichten op deze website. De informatieambtenaar werkte mee aan het project Belgopocket van de Kanselarij van de Eerste Minister. Dit is een burgerzakboekje waarin een 100-tal vragen zijn opgenomen die de meeste burgers aanbelangen. De informatieambtenaar was coördinator voor de vragen (1/5 van het boekje) die Justitie aangaan. De Cel Communicatie zorgde samen met de andere FOD s in 2004 voor een meer eenvormige overheidscommunicatie. In elke communicatie moet de burger duidelijk het merk van de federale overheid herkennen. Daarom staat nu op al onze publicaties het logo.be. Ook de andere richtlijnen van de federale huisstijl werden in onze communicaties toegepast. Om de interne communicatie binnen de FOD Justitie vlotter te laten verlopen, beschikt de dienst al over enkele zeer uiteenlopende middelen. Voorbeelden hiervan zijn de Flash Info, waarmee mededelingen vlug alle medewerkers bereiken en Intra-Just, de intranet site die in 2003 ontwikkeld werd. Met de twee interne kranten (Just News en Parketbrief) wordt iedereen op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen binnen de administratie. Tijdens het afgelopen jaar is de lay-out van deze kranten in een moderner kleedje gestoken. En ook inhoudelijk wordt aan verbetering gewerkt : sinds 2004 wordt elk directoraat-generaal en elke stafdienst vertegenwoordigd in het redactiecomité. In het kader van de Business Process Reengineering werd Justin-time toegevoegd op Intra-Just. Deze rubriek moet de ambtenaren van de FOD Justitie op de hoogte houden van de vorderingen binnen het ambitieuze project dat de BPR is. Maar dat was niet de enige informatie die verspreid werd. De Cel Communicatie stond ook in voor de opmaak van de drie Just-intime nieuwsbrieven die in 2004 verspreid werden. De Cel Communicatie zorgt ook voor een persoverzicht. Hiervoor volgen we de belangrijkste Belgische kranten en gespecialiseerde tijdschriften. In 2004 werd het persoverzicht dagelijks aan ongeveer 160 medewerkers van de FOD Justitie bezorgd. Per in 2004 ontvangen vragen van burgers : Nederlands Frans Engels Duits

60 Jaarverslag Publicaties in Slachtofferonthaal bij parket en rechtbank - Financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden - U bent slachtoffer - U bent veroordeeld - De verzoening of minnelijke schikking - Uw rechten als slachtoffer van een misdrijf - U bent gedagvaard - Justitiehuizen - Het handelsonderzoek - Legalisatie - Veranderen van naam of voornaam - U bent slachtoffer - Federale Overheidsdienst Justitie - De 1001 gezichten van Justitie - Rechtsbijstand : een betere toegang tot justitie - Aanbevelingen van het nationaal forum voor slachtofferbeleid. Deze brochures kan u in pdf-versie raadplegen op U kan ze ook bestellen per (info@just.fgov.be) of per telefoon (02) (Internationale) relaties onderhouden De Cel Protocol heeft in 2004 in samenwerking met de Cel Internationale Betrekkingen 19 delegaties ontvangen (88 magistraten, 8 griffiers, 2 inspecteurs, verschillende hoge ambtenaren en 4 juridisch experten). De landen die zij vertegenwoordigden zijn Roemenië, Frankrijk, China, Algerije, Taiwan, Tsjaad, Burkina Faso, de Verenigde Staten, Moldavië, Rwanda, Thailand en Tsjechië. Deze delegaties hebben zowel onze rechterlijke instanties als de gespecialiseerde diensten van onze FOD bezocht. Daarnaast heeft de Cel Protocol de logistieke en protocollaire organisatie van enkele forums op zich genomen : een rondetafelconferentie over het Nationaal actieplan inzake kinderen met 120 deelnemers, een forum voor 150 deelnemers met als titel België en het Internationaal Strafhof (in samenwerking met Amnesty International België, het Belgische Rode Kruis en de Coalitie voor het Internationaal Strafhof) en Herstelrecht en de invoering ervan in de gevangenis, een forum voor 420 personen. 61

61 4.5 Belgisch Staatsblad Opdrachten Het Belgisch Staatsblad staat in voor de productie en verspreiding van een brede waaier officiële en overheidspublicaties, zowel via traditionele kanalen (papier) als elektronisch (internet). Voor de belangrijkste officiële publicaties gebeurt de distributie enkel via elektronische weg. Het Staatsblad biedt een aantal databanken aan waarvan het Staatsblad zelf, de bijlage van de rechtspersonen, de openbare aanbestedingen en de Justel databanken (geconsolideerde wetgeving en rechtspraak) de meest bekende zijn. Daarnaast geven de diensten van het Staatsblad in beperkte mate informatie over in de publicaties verschenen gegevens. Het Staatsblad staat ook in voor de logistieke ondersteuning bij de distributie van een breed gamma informatiebrochures uitgegeven door de FOD Justitie en voor de aanmaak van traditioneel drukwerk (kaartjes, brochures, omslagen,...) voor de diensten van Justitie. Leidend ambtenaar : Albert VAN DAMME, adviseur Aantal personeelsleden : 171,4 (VTE) 62

62 Beschrijving van de diensten Secretariaat van de adviseur Logistieke en administratieve ondersteuning van de directie van het Belgisch Staatsblad. Dienst IDPB Dienst Justel Beheer van de databanken geconsolideerde wetgeving, rechtspraak en omzendbrieven. Dienst Prepress niet Officiële Publicaties Lay-out van diverse drukwerken en grafische verzorging website. Jaarverslag 2004 Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk. Dienst Personeel Opvolging personeelsdossiers en coördinatie met de Stafdienst P&O. Dienst Facturatie, Boekhouding en Begroting Economaat, opvolging inkomsten en uitgaven, aanmaken, versturen en opvolgen van +/ facturen op jaarbasis, BTW aangiften, opmaak en opvolging begroting. Dienst Restaurant Beheer van het restaurant van het Belgisch Staatsblad in een tweeploegenstelsel. Onderhoud van een aantal lokalen. Dienst Drukkerij en afwerking niet Officiële Publicaties Drukken en afwerken (lijmen, nieten, inbinden, enz ) van diverse drukopdrachten. Productiediensten Belgisch Staatsblad, bijlagen Rechtspersonen en Bulletin der Aanbestedingen Verwerking, nazicht en opmaak van de aan het Belgisch Staatsblad toevertrouwde officiële publicaties. Dienst ICT Informaticaondersteuning van de diensten van het Belgisch Staatsblad zowel op het vlak van hard- als van software. Laden van de website met de officiële publicaties. 4.5 Dienst Herstellingen Opvolging van herstellingen aan het gebouw en het machinepark. Dienst Onthaal en Communicatie Onthaal van bezoekers, telefonisch onthaal en doorschakeling van oproepen, telefonische helpdesk. Dienst Verkoop en Documentatie Voor het publiek toegankelijke verkoopdienst, uitvoeren van bestellingen en opzoekingen, beheer van de interne bibliotheek, logistieke opvolging van de gratis publicaties aangeboden aan de burger door de FOD Justitie. 63

63 Verwezenlijkingen 2004 Kranten schreven erover, politici stelden vragen, het is onmiskenbaar : 2004 was voor het Staatsblad weer eens een jaar waarin records verpulverden. Het volume van het Staatsblad zelf steeg tot bijna bladzijden. Dat zou dertig jaar productie geweest zijn in 1845 toen het huidige Staatsblad zijn vorm kreeg en zelfs nog iets meer dan 5 jaar productie in de jaren 70 van de vorige eeuw. Er waren in 2004 ook 2 monsterstaatsbladen : De eerste editie van 26 april 2004 telde zo maar even 9708 bladzijden waardoor de eerste editie van 21 juni 2004 met zijn 4344 bladzijden nauwelijks nog aandacht kreeg. Uiteraard zou een dergelijke dagproductie onmogelijk geweest zijn in de periode voor de afschaffing van de papieren distributie van het Staatsblad. Ook de andere producten piekten in Zowel de akten van de rechtspersonen (ondernemingen en verenigingen) als de neergelegde jaarrekeningen als de berichten van openbare aanbestedingen bereikten ongekende hoogten wat zich vervolgens natuurlijk ook vertaalde in aanzienlijke meerinkomsten. Deze inkomsten, voornamelijk uit de publicatiekosten, stegen met 20 procent zodat meer dan euro (+ BTW) overgemaakt kon worden aan de Schatkist. Sterk verhoogde productie en sterk verhoogde inkomsten met daaraan gekoppeld natuurlijk meer facturatieverrichtingen werden opgevangen met steeds minder personeelsleden wat zich vooral in de piek- en in de vakantieperiodes liet voelen. Steeds meer personeelsleden moeten immers verschoven worden van minder dringende opdrachten (databanken, facturatie, logistieke ondersteuning, enz ) naar de prioritaire taken (productiediensten). Hierdoor liepen de verwerkingstermijnen van afgeleide producten (referentiedatabanken, justel, enz ) soms hoog op en werd het aanzienlijk moeilijker om na een piekperiode de achterstand terug in te halen. Ook het aantal internetconsultaties bleef stijgen. De verschillende webproducten van het Staatsblad samen (zonder Justel) werden in 2004 net geen keer bezocht. Op het vlak van de investeringen ging vooral aandacht uit naar het vervangen van verouderd informaticamaterieel. Zo werden o.a. meer dan 100 PC s aangekocht om van windows 95 te kunnen overschakelen op windows XP. Op het vlak van nieuwe projecten werd vooreerst verder gegaan met het uitbreiden van het systeem van elektronische aanlevering van wetteksten aan het Staatsblad waardoor het doorsturen van andere informaticadragers kan afgebouwd worden. Uiteraard worden hiervoor beveiligde verbindingen aanbevolen en is het gebruik van dus minder geschikt. Er werd verder gewerkt aan het systeem van elektronische neerlegging door notarissen van akten van ondernemingen. Deze toepassing moet normaal gezien midden 2005 operationeel zijn. Ook voor het Bulletin der Aanbestedingen (BDA) waren er wijzigingen door de invoering van de standaardformulieren voor het Belgische niveau. Hier werd de overheid op snelheid genomen door de private sector die onmiddellijk online invulformulieren aanbood aan de Aanbestedende diensten. Eind 2004 werd al ongeveer 50% van de publicatieopdrachten bestemd voor het Bulletin der Aanbestedingen langs deze weg ingediend en elektronisch doorgestuurd. In de loop van 2005 zullen ook ALLE berichten die gepubliceerd worden via het BDA beschikbaar gesteld worden via het Federale JEPP Portal (Joint Electronic Public Procurement). Het Staatsblad zal instaan voor de aanmaak en aanlevering van deze teksten en financiert de hosting van de centrale website. Het belangrijkste punt van 2004 is uiteraard de vernietiging door het Arbitragehof van de artikelen 474 en 475 van de programmawet van 24 december 2002 (arrest nr. 106/2004 van 16 juni 2004). Deze twee artikelen regelen de uitsluitende internetdistributie van het Staatsblad en het Hof vindt dat er onvoldoende begeleidende maatregelen genomen zijn om elke burger, zonder discriminatie, toegang te geven tot het Belgisch Staatsblad. De wetgever krijgt echter de tijd tot en met 31 juli 2005 om de nodige maatregelen te nemen om de vastgestelde discriminatie weg te werken. Ondanks dit arrest werd er verder gewerkt aan onlinetoepassingen. Zo zal begin 2005 de Kruispuntbank wetgeving operationeel worden. Hierin vindt de gebruiker een aantal van de belangrijkste databanken betreffende de wetgeving terug en deze databanken zullen ook intern op tekstniveau zo veel mogelijk met elkaar gelinkt worden. Het Staatsblad stelt hiervoor zijn databanken Staatsblad online, Justel (geconsolideerde wetgeving) en wetgevingsindex ter beschikking. Aantal gepubliceerde pagina s BS H.V * niet meer gepagineerd * * * MED * * * V.Z.W * * Aanbest Totaal Totaal (BS, VZW, Aanbestedingen) Totaal (BS en, Aanbestedingen)

64 Jaarverslag Aantal gepubliceerde akten rechtspersonen Inkomsten Aantal akten rechtspersonen* Aantal mededelingen jaarrekeningen Aantal akten VZW** , , , , , , * tot 30 juni 2003 enkel ondernemingen vanaf 1 juli 2003 zowel ondernemingen als verenigingen (vzw s) samen. ** vanaf 1 juli 2003 samen met akten rechtspersonen. 65

65 5. Onafhankelijke diensten en commissies 66

66 Jaarverslag 2004 p Veiligheid van de Staat - Opdrachten - Organogram - Meer uitleg bij de opdracht p Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Geweldplegingen - Opdrachten - Verwezenlijkingen 2004 p Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie - Opdrachten - Organogram - Verwezenlijkingen 2004 p Kansspelcommissie - Opdrachten - Verwezenlijkingen 2004 p Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid - Opdrachten - Organogram - Beschrijving van de diensten - Verwezenlijkingen 2004 p Informatie-en Adviescentrum inzake de Schadelijke Sektarische Organisaties - Opdrachten - Verwezenlijkingen

67 5.1 Veiligheid van de Staat Opdrachten De Veiligheid van de Staat, s lands enige burgerlijke inlichtingen- en veiligheidsdienst, heeft vier hoofdtaken : de fundamentele waarden en belangen van de Staat beschermen : de inwendige en uitwendige veiligheid van de Staat, het voortbestaan van de democratische en grondwettelijke orde en de bescherming van het wetenschappelijk en economisch potentieel; veiligheidsonderzoeken uitvoeren over personen die wegens hun ambt in het bezit moeten zijn van een veiligheidsmachtiging om toegang te hebben tot geheime of vertrouwelijke informatie; beschermingsopdrachten uitvoeren (bijvoorbeeld ten behoeve van buitenlandse staatshoofden); de door of krachtens de wet toevertrouwde opdrachten uitvoeren, bijvoorbeeld de verwerking van aanvragen voor het dragen van een vuurwapen door personen die geen verblijfplaats in België hebben. Leidend ambtenaar : Koenraad DASSEN, administrateur-generaal 68

68 Organogram Directie Generaal Jaarverslag 2004 Operationele stafdienst Logistieke stafdienst Directeur Operaties Personenbescherming Directeur Analyse Inlichtingen 5.1 Inlichtingen Veiligheid Veiligheid Vorming Veiligheidsonderzoeken 69

69 Meer uitleg bij de opdracht De wet die de werking van de Veiligheid van de Staat regelt is de Wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst (B.S., 18 december 1998). Deze tekst wordt hier niet integraal weergegeven. Er hoort echter wel een woordje uitleg bij de wettelijke opdrachten (artikel 7). Inlichtingenopdracht De taken van de Veiligheid van de Staat bestaan voor een groot deel uit het inwinnen, analyseren en verwerken van informatie. Daarbij moet worden opgemerkt dat informatie hier niet zomaar gelijk staat aan inlichtingen. Naarmate bepaalde informatie wordt bevestigd door verschillende bronnen kan men met stijgende zekerheid zeggen dat het om inlichtingen gaat. Het is echter niet altijd evident om gegevens te laten bevestigen door verschillende bronnen. Toch wordt ernaar gestreefd om zoveel mogelijk informatie te verzamelen om zo een context te creëren waarin ze verwerkt kan worden tot inlichtingen. De Veiligheid van de Staat wint informatie in over activiteiten van personen of groeperingen die de fundamentele waarden en belangen van het land bedreigen of zouden kunnen bedreigen. De wet maakt een onderscheid in de waarden die dienen beschermd te worden : a) De inwendige veiligheid van de Staat en het voortbestaan van de democratische en grondwettelijke orde De Belgische instellingen moeten in een veilig klimaat kunnen functioneren om de continuïteit te garanderen. In de praktijk betekent dit onder meer dat de Veiligheid van de Staat inlichtingen inwint over eventuele dreigingen tegen overheidsinstanties, maar ook dat er fysieke bescherming wordt geboden aan Belgische regeringsleden en buitenlandse gezagsdragers wanneer zij in België zijn voor officiële activiteiten. De democratische en grondwettelijke orde verwijst naar de elementaire beginselen die eigen zijn aan een rechtsstaat, maar ook naar de mensenrechten en de fundamentele vrijheden. Met de inwendige veiligheid van de staat worden niet alleen de Belgische instellingen bedoeld maar ook de inwoners van de Belgische Staat. De Veiligheid van de Staat vrijwaart dus ook de veiligheid van personen en goederen. b) De uitwendige veiligheid van de Staat en de internationale betrekkingen Dit betekent dat de Veiligheid van de Staat ervoor verantwoordelijk is dat het nationaal grondgebied ongeschonden blijft en dat de Staat soeverein en onafhankelijk kan functioneren. Daarnaast moet ervoor worden gezorgd dat de relaties van België met andere landen, internationale instellingen en overheden goed kunnen verlopen. c) Het wetenschappelijk en economisch potentieel De Veiligheid van de Staat heeft de taak om de Belgische industrie en wetenschappelijke centra te sensibiliseren over eventuele pogingen uit het buitenland om hoogstaande technologie, die België een economisch voordeel verleent tegenover andere landen, te kopiëren. Deze opdeling geeft een beter idee van de waarden die de Veiligheid van de Staat moet beschermen, maar laat nog steeds interpretatieruimte over het type dreiging dat moet worden opgevolgd. Daarom heeft de wet een opsomming voorzien van een aantal dreigingen die moeten worden opgevolgd, vergezeld van een definitie van elke dreiging : spionage : het opzoeken of het verstrekken van inlichtingen die voor het publiek niet toegankelijk zijn, en het onderhouden van geheime verstandhoudingen die deze handelingen kunnen voorbereiden of vergemakkelijken; terrorisme : het gebruik van geweld tegen personen of materiële belangen om ideologische of politieke redenen met het doel zijn doelstellingen door middel van terreur, intimidatie of bedreigingen te bereiken; extremisme : racistische, xenofobe, anarchistische, nationalistische, autoritaire of totalitaire opvattingen of bedoelingen, ongeacht of ze van politieke, ideologische, confessionele of filosofische aard zijn, die theoretisch of in de praktijk strijdig zijn met de beginselen van de democratie of de mensenrechten, of met de goede werking van de democratische instellingen of andere grondslagen van de rechtsstaat; proliferatie : de handel of de transacties betreffende materialen, producten, goederen, of know-how die kunnen bijdragen tot de productie of de ontwikkeling van non-conventionele of zeer geavanceerde wapensystemen. In dit verband worden onder meer bedoeld de ontwikkeling van nucleaire, chemische en biologische wapenprogramma s, de daaraan verbonden transmissiesystemen, alsook de personen, structuren of landen die daarbij betrokken zijn; schadelijke sektarische organisatie : elke groep met filosofische of religieuze inslag, of die voorwendt dat te zijn, die qua organisatie of in haar praktijk schadelijke, onwettige activiteiten uitoefent, individuen of de maatschappij nadeel berokkent of de menselijke waardigheid schendt; criminele organisatie : iedere gestructureerde vereniging van meer dan twee personen die duurt in de tijd, met als oogmerk het in onderling overleg plegen van misdaden en wanbedrijven, om direct of indirect vermogensvoordelen te verkrijgen, waarbij gebruik wordt gemaakt van intimidatie, bedreiging, geweld, listige kunstgrepen of corruptie, of waarbij commerciële, of andere structuren worden aangewend om het plegen van misdrijven te verbergen of te vergemakkelijken. In dit kader worden bedoeld de vormen en structuren van de criminele organisaties die wezenlijk betrekking hebben op spionage, terrorisme, extremisme, proliferatie, schadelijke sektarische organisaties en inmenging, of die destabiliserende gevolgen kunnen hebben op het politieke of sociaaleconomische vlak; inmenging : de poging om met ongeoorloofde, bedrieglijke of clandestiene middelen beslissingprocessen te beïnvloeden. 70

70 Jaarverslag Veiligheidsonderzoeken De Veiligheid van de Staat voert op vraag van de Nationale Veiligheidsautoriteit veiligheidsonderzoeken uit. De regels voor de veiligheidsonderzoeken zijn vastgelegd in de Wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen (B.S. 7 mei 1999). Zulke veiligheidsonderzoeken en screenings zijn als het ware een doorlichting van natuurlijke en rechtspersonen die op een of andere manier in aanraking komen met geclassificeerde (i.e. vertrouwelijke of geheime) informatie of die in een gevoelige omgeving tewerkgesteld zijn. Deze onderzoeken en screenings proberen de betrouwbaarheid van de aanvrager vast te stellen en te beoordelen in hoeverre deze kwetsbaar is voor druk van buitenaf. Wie een risicovol profiel heeft kan via dergelijke screening dan toegang tot de gevoelige materie ontzegd worden. Voorbeelden van zulke veiligheidsonderzoeken en screenings zijn aanvragers van veiligheidsmachtigingen (toelating om geheime informatie te behandelen) voor personeel van inlichtingendiensten en politie, bepaalde bewakingsfirma s (bv. werkzaam in de luchthaven), exporteurs van wapens, privé-detectives, tolken bij het parket, bezoekers en werknemers van nucleaire installaties, etc De meeste screenings gebeuren op aanvraag. Opdrachten tot bescherming van personen Op vraag van de Minister van Binnenlandse Zaken kan de Veiligheid van de Staat bescherming bieden aan : - buitenlandse staatshoofden; - buitenlandse regeringshoofden; - familieleden van de buitenlandse staats- en regeringshoofden; - de Belgische en buitenlandse regeringsleden; - bepaalde belangrijke personen die het voorwerp uitmaken van bedreigingen. De bescherming van personen gebeurt door een afdeling van de operationele diensten. Bij het uitoefenen van deze beschermingsopdracht beschikken zij over beperkte en specifieke politionele bevoegdheden. Dit laat hen toe om tussen te komen wanneer het leven of de fysieke integriteit van een te beschermen persoon wordt bedreigd. Zij kunnen bijvoorbeeld identiteitscontroles, veiligheidsfouilleringen, administratieve inbeslagnemingen en maatregelen van vrijheidsbeneming uitvoeren. In welbepaalde wettelijke gevallen kunnen zij ook geweld gebruiken, zoals bij de wettige zelfverdediging. Opdrachten toevertrouwd door of krachtens de wet Er kunnen ook opdrachten worden toevertrouwd aan de Veiligheid van de Staat door specifieke wetten. Zo wordt de dienst geconsulteerd wanneer een persoon die niet in België woont een wapenvergunning aanvraagt. Contact Veiligheid van de Staat Koning Albert II-laan 6, bus Brussel Tel. : (02) Fax : (02) Voor meer informatie over de concrete verwezenlijkingen van de Veiligheid van de Staat in 2004 verwijzen wij naar het Jaarverslag van deze dienst. 71

71 5.2 Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie Opdrachten Het Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en Criminologie is een federale wetenschappelijke instelling onder het gezag van de Minister van Justitie. Het is een openbare dienst die in volledige onafhankelijkheid wetenschappelijk onderzoek uitvoert in dienst van Justitie. In de afdelingen criminalistiek wordt de wetenschap aangewend in dienst van het onderzoek naar de daders van strafbare feiten en de samenstelling van de bewijslast. De opdrachten ervan kunnen als volgt worden samengevat : wetenschappelijke deskundigenonderzoeken uitvoeren op verzoek van de bevoegde gerechtelijke overheden; gegevensbanken inzake criminalistiek aanleggen, van gegevens voorzien en onderhouden (genetische [DNA] en ballistische profielen, verfsoorten, verdovende middelen en precursoren,...); meewerken aan de wetenschappelijke coördinatie van de laboratoria van de federale politie; meewerken aan de opleiding van de gerechtelijke actoren; onderzoeks- en ontwikkelingswerkzaamheden verrichten ter bevordering van de kennis op het vlak van de criminalistiek. In het Departement Criminologie wordt het wetenschappelijk onderzoek ten dienste gesteld van een betere kennis van de criminele verschijnselen en de antwoorden erop. Het departement moet aldus onderzoeken verrichten die rechtstreeks van nut zijn voor het strafrechtelijk beleid, dat zowel het preventief beleid als het strafbeleid omvat, het beleid met betrekking tot het uitspreken en uitvoeren van straffen en maatregelen en het beleid met betrekking tot slachtoffers van misdrijven. Leidend ambtenaar : Alain BOURLET, wnd. inrichtingshoofd sinds 1 juli Departementshoofden: Charlotte VANNESTE Anne LERICHE Aantal personeelsleden :

72 Organogram Inrichtingshoofd Receptie Dossierbeheer Jaarverslag 2004 ICT Directiesecretariaat Bibliotheek Kwaliteitswaarborg Technische Dienst Preventiedienst Personeel en Organisatie Budget en Beheerscontrole 5.2 Afdeling Drugs en Toxicologie Afdeling Algemene Analytische Chemie Afdeling Biologie Afdeling Ballistiek Departement Criminologie Drugs Stoffen Genetische Identificatie (DNA) Mechanische Ballistiek Politioneel en Gerechtelijk Onderzoek Toxicologie Branden DNA-gegevensbank Chemische Ballistiek Vervolgingsbeleid Textiel Microsporen Ballistische Gegevensbank Straffen, Maatregelen en Sancties Jeugdbescherming Slachtofferbeleid 73

73 Verwezenlijkingen 2004 Verwezenlijkingen in het licht van de opdrachten inzake criminalistiek Gerechtelijke deskundigenonderzoeken Het gerechtelijke deskundigenonderzoek begint op de plaats van het misdrijf, waar gespecialiseerde politieteams (laboratoria voor technische en wetenschappelijke politie) naar biologische sporen, sporen van brandstichting, verdovende middelen, diverse materialen, vezels en haren, wapens en munitie... zoeken en deze afnemen. Die sporen worden vervolgens onderzocht en geanalyseerd in onze laboratoria door middel van samenwerking tussen verscheidene wetenschappelijke disciplines zoals chemie, biologie, fysica... (chromatografische en spectroscopische technieken, technieken van elektroforese, DNA-analyse, optische en elektronische microscopie,...). De verschillende gebieden waarop deskundigenonderzoeken worden gevoerd, zijn toegelicht op de website van het Instituut ( De dossiers van deskundigenonderzoeken worden bezorgd aan de Dienst Dossierbeheer van het NICC die voor het administratieve beheer ervan zorgt en toeziet op de traceerbaarheid ervan bij de verschillende gerechtelijke deskundigen die de gevraagde onderzoeken uit te voeren. Zodra het deskundigenonderzoek is uitgevoerd brengt de deskundige aan de vorderende magistraat verslag uit over de resultaten en getuigt in sommige gevallen voor de hoven en rechtbanken over zijn werk. In 2004 hebben de gerechtelijke overheden aan het NICC 7279 dossiers bezorgd, hetzij 33% meer dan het vorige jaar. Zoals uit onderstaande tabel blijkt, ligt deze evolutie in de lijn van een aanzienlijk toenemende tendens gedurende de laatste jaren. Ook het aantal behandelde en gesloten dossiers wordt erin vermeld. Uit het verschil tussen beide cijfers blijkt hoezeer een gebrek aan middelen moet worden vastgesteld, ondanks de opeenvolgende wervingen. De volgende tabel betreft de verdeling van de dossiers 2004 per specialisatie : er moet worden onderstreept dat het aantal dossiers niet het aantal geanalyseerde stalen weerspiegelt, aangezien een dossier enkele tot enkele tientallen overtuigingsstukken of aanwijzingen kan bevatten Totaal aantal ingediende dossiers Totaal aantal behandelde dossiers Ingediende dossiers Behandelde dossiers Behandelings % Mechanische ballistiek ,9 Brandstichtingen ,4 Chemiche ballistiek ,6 DNA ,4 DNA-gegevensbanken ,7 Verdovende middelen ,2 Microsporen ,7 Materialen ,6 Textiel ,4 Toxicologie ,5 TOTAAL ,4 74

74 Gegevensbanken inzake criminalistiek De ontwikkeling van de gegevensbanken leidt vandaag tot meer stelselmatige vergelijkingen van specifieke kenmerken van de behandelde stalen. Hierdoor bestaat de mogelijkheid verbanden te leggen met feiten of personen die bij verschillende dossiers zijn betrokken. Op nationaal vlak is het NICC ermee belast de twee DNA Index System -bestanden (wet van 22 maart 1999 : gegevensbank van DNA-profielen van bestreden sporen (gegevensbank Criminalistiek ) en gegevensbank van profielen van veroordeelden) en de Nationale Bank van ballistische gegevens met gegevens te spijzen en te controleren. Op 31 december 2004 bevatte de gegevensbank Criminalistiek de DNA-profielen van bestreden sporen terwijl de gegevensbank Veroordeelden er bevatte. Ondanks een nog beperkt aantal genetische profielen, hebben wij een indrukwekkend aantal verbanden tussen dossiers vastgesteld : meer dan 5% van de geregistreerde genetische profielen konden met andere zaken in verband worden gebracht. Gelet op de veralgemening van de DNA-gegevensbanken in Europa vragen de Europese magistraten regelmatig profielvergelijkingen met de Belgische gegevensbanken. Inzake ballistiek bevatte de nationale gegevensbank op 31 december de karakteristieke gegevens van wapens (alle kalibers samen) en van munitieonderdelen. De aanwending van die gegevens heeft tot ongeveer 90 verbanden met niet opgeloste dossiers geleid. Kwaliteitszorg Het NICC ontwikkelt een op de internationale norm ISO/EN gegrond kwaliteitssysteem om te waarborgen dat alle werkzaamheden in het kader van een gerechtelijk deskundigenonderzoek aan strikte eisen voldoen. Door middel van de Kwaliteitsgarantie, een op verschillende gevalideerde acties gegrond beheersinstrument, wordt voortdurend een beroep gedaan op alle leden van de instelling om de kwaliteit van de producten (de deskundigenonderzoeken), diensten, werking en doelstellingen te verbeteren, gelet op de evolutie van de technologieën, de toegekende bedragen en de verwachtingen van de klanten (magistraten en politiediensten). Aangezien het NICC aan de wettelijke vereisten voldoet, heeft het in 2003 een BELTEST-accreditatie verkregen (accreditatiegebied : genetische analyses). Na de controle-audit werd die accreditatie in 2004 bekrachtigd. Medewerking aan de wetenschappelijke coördinatie van de laboratoria van de federale politie In 2004 heeft het NICC gestandaardiseerde pakketten voor het nemen van stalen op de plaats van het misdrijf en referentiemonsters voor een totaalbedrag van euro geleverd. Die pakketten worden samengesteld, bekrachtigd en voortdurend verbeterd door werkgroepen samengesteld uit leden van de laboratoria voor technische en wetenschappelijke politie van de federale politie en het Instituut. De evaluatiecommissie voor het DNA-onderzoek, opgericht bij het KB van 28 mei 2004, heeft zich overigens gebogen over de voorbereiding van een richtlijn betreffende het afnemen van biologische sporen op de plaats van het misdrijf. Onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma s inzake criminalistiek en nationale en internationale samenwerking De onderzoekers van het NICC werken mee aan verschillende onderzoeksprogramma s en programma s van nationale en internationale samenwerking inzake criminalistiek. Chemisch terrorisme Sedert de aanslagen van 2001 in de Verenigde Staten moest België verschillende keren het hoofd bieden aan vermoedelijk terroristisch alarm, bijvoorbeeld door de ontvangst van verdachte pakjes. Onder leiding van de Cel Medische Bewaking van de FOD Volksgezondheid heeft een werkgroep van deskundigen, waarmee de deskundigen van het NICC nauw hebben samengewerkt, een actieplan voor risicobeheer uitgewerkt met het oog op het beheer van de verdachte stukken en om de chemische en bacteriologische deskundigheid te waarborgen. Het actieplan moet binnenkort aan de Ministers van Justitie, Landsverdediging en Volksgezondheid worden voorgelegd. Jaarverslag

75 Besturen van een voertuig onder invloed van drugs In het kader van de wetgeving betreffende het wegverkeer werden nieuwe analysetechnieken voor producten als MDMA XTC, MDEA Eve, MBDB, cocaïne, morfine en cannabis ontwikkeld die zich momenteel in de fase van evaluatie in het veld bevinden. Dat werk wordt uitgevoerd in samenwerking met de federale politie in het kader van een ruim Europees programma ( Entomologie Het project past in het kader van de verbetering van het onderzoek van de klimatologische parameters van België die gevolgen hebben voor de ontwikkeling van insecten en andere geleedpotigen om zo bij te dragen tot het oplossen van misdrijven, door de evaluatie van het post mortem interval (PMI). Entomotoxicologie Deze studie beoogt nieuwe technieken te ontwikkelen om de aanwezigheid van giftige stoffen te meten (verdovende middelen, geneesmiddelen, vergiften,...) in de insecten in de lijken, en als dusdanig de eventuele intoxicatie van het slachtoffer aan te tonen. Resten van schoten De recente evolutie van de chemische samenstelling van de explosieve en voortdrijvende ladingen van de munitie (afschaffing van het lood, giftig en schadelijk voor de gezondheid van de schutters) heeft de ontwikkeling van nieuwe analysetechnieken vereist. Het onderzoeksproject heeft dit jaar tot de bekrachtiging en de toepassing ervan in onze onderzoeksdossiers geleid. Internationale samenwerking Het NICC heeft het in oktober 2003 opgestarte opleidingsprogramma van 10 Algerijnse politieambtenaren voortgezet in het kader van de oprichting van een Instituut voor Criminalistiek in Algerije. Verschillende deskundigen van het NICC zijn tevens nauw betrokken bij de onderzoeksprogramma s en de programma s voor internationale samenwerking inzake uitwisseling van DNA-gegevens (Interpol, Europese Unie), identificatie van slachtoffers van rampen (Federale Politie, Interpol), ontwikkelingen inzake criminalistiek (European Network of Forensic Science Institutes), enz. Naar de in het kader van die verschillende onderzoeksprogramma s opgestelde publicaties wordt verwezen op de website van het NICC ( Opleidingen van de gerechtelijke actoren In 2004 waren verscheidene docenten van het NICC betrokken bij de aan de gerechtelijke actoren gegeven opleidingscycli inzake criminalistiek : Gerechtelijke stagiairs : 4 sessies (40 u.); Voortgezette opleiding van de magistraten : 3 sessies (24 u.); Nationale Rechercheschool : 2 sessies (112 u.); Politieacademie te Jurbise : 10 sessies (70 u.); Politieschool te Luik : 1 sessie (7 u.); Centrale dienst drugs federale politie : 2 sessies (10 u.); Lokale politie te Oudenaarde. Verwezenlijkingen in het licht van de opdrachten inzake criminologie Algemene context van ontwikkeling van onderzoek inzake criminologie Het aantal activiteiten van het Departement Criminologie is aanzienlijk gestegen in de loop van De wervingsmogelijkheden (team van 5 personen begin 2003 uitgebreid tot 13 eind 2004) hebben immers de mogelijkheid geboden nieuwe onderzoeksprojecten op te starten of reeds bestaande projecten te intensiveren, zulks op verzoek van de Minister van Justitie of met haar goedkeuring naar aanleiding van een voorstel van het departement. Hoewel de uitwerking van het strafrechtelijk beleid een juridische aanpak onderstelt, impliceert zij tevens een grondige kennis van de daadwerkelijk gangbare handelwijzen, want enkel op die wijze kan worden overgegaan tot een evaluatieve aanpak en een zo goed mogelijke anticipatie van de gevolgen van de beslissingen inzake strafrechtelijk beleid. Deze analyse van de handelwijzen is in het departement criminologie ontwikkeld door middel van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden die het gebruik van diverse technieken met zich meebrachten : gebruik van geïnformatiseerde gegevensbanken, statistische analyses, onderzoek van gerechtelijke dossiers, onderzoeken, interviews of rechtstreekse waarnemingen in het veld. Op het moment dat geïnformatiseerde gegevensbanken werden uitgebouwd in de diverse sectoren van het strafrecht, heeft het departement verschillende permanente programma s inzake de wetenschappelijke aanwending van die gegevensbanken ingevoerd met het oog op het strafrechtelijk beleid. Permanente evaluatieprogramma s werden overigens opgestart inzake aangelegenheden die nog niet worden behandeld. Ten slotte geven onderzoeken van bepaalde duur antwoord op meer gerichte vragen gesteld in het kader van projecten tot uitwerking van nieuwe wetgevende of regelgevende normen. De in 2004 aan de gang zijnde of aangevatte onderzoeksprogramma s De in het departement verrichte onderzoeken vergroten de wetenschappelijke kennis op verschillende gebieden inzake de werking van het strafrechtstelsel : het politioneel en gerechtelijk onderzoek; het vervolgingsbeleid; de uitspraak en de toepassing van de maatregelen, straffen en sancties; het beleid inzake jeugdbescherming; het beleid ten aanzien van de slachtoffers. De in 2004 lopende projecten worden kort voorgesteld. Een meer gedetailleerde omschrijving en de documenten en publicaties betreffende die verschillende projecten zijn beschikbaar op de website van het NICC ( 76

76 Onderzoek inzake de gerechtelijke deskundigenonderzoeken in strafzaken Na een vorig onderzoek dat ertoe had geleid dat de handelwijzen van deskundigenonderzoeken in kaart werden gebracht, heeft het huidige project inzonderheid betrekking op het statuut van de deskundige. De bedoeling is een analyse uit te voeren van de normen en handelwijzen ter zake om toegangscriteria voor de functie van gerechtelijk deskundige te bepalen, dit in het kader van een politieke wil het statuut van de deskundige te normaliseren en het beleid inzake gerechtelijk deskundigenonderzoek te evalueren. Dat veronderstelt een grootschalig onderzoek bij deskundigen, interviews en rondetafelgesprekken met de verschillende betrokken actoren (magistraten, politieagenten, advocaten,...) en een gerechtelijke en criminologische documentenanalyse. Onderzoek inzake de evaluatie van de bepalingen opgesteld ten aanzien van de slachtoffers van misdrijven In België is bijzonder veel vooruitgang geboekt inzake het slachtofferbeleid en tal van initiatieven werden terzake genomen. De tenuitvoerlegging in het veld van die bepalingen werd evenwel slechts zelden geëvalueerd. Het in 2004 begonnen onderzoek beoogt bijgevolg de belangrijke leemten inzake kennis betreffende de concrete tenuitvoerlegging van het slachtofferbeleid weg te werken. Daartoe wordt een beroep gedaan op alle nuttige methodieken die de mogelijkheid bieden de standpunten van zowel de verschillende bij de tenuitvoerlegging van de bepalingen betrokken actoren als van de slachtoffers zelf in aanmerking te nemen en te analyseren : documentenanalyses, interviews, waarnemingen in het veld, rondetafelgesprekken, enz. Onderzoek inzake de opmaak en het gebruik van statistische gegevens betreffende jeugdcriminaliteit en jeugdbescherming Het eind 2002 aan het departement toevertrouwde onderzoek beoogt een wetenschappelijke ondersteuning inzake de opmaak van relevante statistische gegevens over jeugdcriminaliteit en jeugdbescherming en de aanwending van die gegevens met het oog op het strafrechtelijk beleid. Het project werd in 2004 met meer middelen voortgezet. Concreet heeft het geleid tot een eerste reeks wijzigingen in het registratiesysteem van de geïnformatiseerde gegevens van de jeugdparketten zodat we sinds mei 2004 over de eerste geldige statistische gegevens beschikken betreffende de zaken op het tijdstip van de instroom ervan op het niveau van de jeugdparketten. Een tweede reeks wijzigingen heeft betrekking op de gegevens inzake de beslissingen van de parketten in de verschillende zaken. Onderzoek inzake het gebruik van de bestaande gegevensbanken in de justitiehuizen Op het moment waarop wordt besloten SIPAR (Système Informatique PARajudicaire) te veralgemenen tot alle justitiehuizen, beoogt dit nieuwe project meer in het bijzonder het wetenschappelijke gebruik van de gegevensbank die momenteel wordt aangelegd met het oog op het strafrechtelijk beleid. In een eerste verkennende fase worden twee soorten methodieken analyse van gegevensextracties en interviews van kernactoren ten uitvoer gelegd om voor een grondige kennis van het proces van gegevensopmaak te zorgen. Onderzoek inzake het wetenschappelijke gebruik van de penitentiaire gegevensbanken Het departement heeft sedert enkele jaren een specifieke deskundigheid inzake de penitentiaire gegevensbanken ontwikkeld. In 2004 heeft het departement het kader uitgewerkt van een nauwe samenwerking met het Directoraat- Generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen en de Stafdienst ICT die in de eerste plaats de uitwerking beoogde van een conceptueel kader dat beantwoordt aan de behoeften van een regelmatige en stelselmatige opmaak van penitentiaire statistieken. Het proces moet op termijn leiden tot de invoering van een datawarehousestelsel dat de mogelijkheid biedt statistieken op routineuze wijze op te maken. Jaarverslag

77 Onderzoek inzake de voorlopige hechtenis In het kader van het onderzoek van de eventuele goedkeuring van nieuwe wetgevende normen (beslissing van de Ministerraad van 30/03/04) werd het departement belast met een onderzoek van 1 jaar (maart 2004-maart 2005) dat de analyse beoogde van de rechtsmiddelen door welke het gebruik van de voorlopige hechtenis kan worden verminderd, zowel inzake het aantal aanhoudingsbevelen als inzake de duur van de hechtenis. Het onderzoek houdt rechtstreeks verband met de werkzaamheden die in het departement hadden geleid tot de uitwerking van een prospectief instrument dat de mogelijkheid bood de potentiële gevolgen na te bootsen van maatregelen waarin is voorzien voor de omvang van de gevangenisbevolking. Zo werden verschillende mogelijkheden inzake hervorming onderzocht die zowel betrekking hebben op de criteria van afgifte van het aanhoudingsbevel als op de voorlopige hechtenisprocedure en de duur ervan. Onderzoek inzake de invoering van het elektronisch toezicht als autonome straf Het onderzoek beoogt de concretisering van de beslissing van de Ministerraad van 30 en 31 maart 2004 waardoor het elektronisch toezicht een autonome straf wordt, zulks onder de voorwaarden bedoeld in de nota inzake de tenuitvoerlegging van de straffen, (in het bijzonder) te weten dat het elektronisch toezicht daadwerkelijk wordt toegepast op personen die in de huidige stand van zaken een gevangenisstraf uitzitten. Het gaat bijgevolg erom de mogelijke nadere regels voor de invoering ervan te onderzoeken door zowel een analyse uit voeren van de beschikbare kwantitatieve gegevens als door de betrokken actoren te interviewen en een gerechtelijke en criminologische documentenanalyse uit te voeren (duur oktober 2004-oktober 2005). Nationale en internationale samenwerking Bijdragen aan de opleidingen van de gerechtelijke actoren Andere activiteiten De onderzoekers van het departement nemen actief deel aan verschillende (nationale en internationale) netwerken in de diverse door het departement behandelde bevoegdheidsdomeinen, zijn betrokken bij in de Federale Overheidsdienst Justitie of in andere contexten ingevoerde werkgroepen, werken mee aan colloquia of studiedagen, zorgen voor opleidingen van gerechtelijke actoren, nemen deel aan begeleidingscomités van door andere centra verrichte onderzoeken en beantwoorden tal van informatieaanvragen van burgers en instellingen. Opleidingen gevolgd door de medewerkers van het NICC In 2004 heeft 1/3 van het personeel één of meer van de 90 georganiseerde opleidingen gevolgd, waarvan de meeste verband houden met de specifieke functie die de medewerkers uitoefenen. Daaraan werd een bedrag van euro gespendeerd. Alle medewerkers kunnen tevens deelnemen aan de interne seminaries die het regelmatig verstrekken van inlichtingen over in het NICC gevoerde projecten beogen. Bijdrage tot het onderzoek inzake de afschaffing van de korte gevangenisstraffen Het departement is tevens belast met de statistische analyse die nuttig is voor het aan de Universiteit Luik toevertrouwde onderzoek (dat eveneens een beslissing van de Ministerraad van 30 en 31 maart 2004 concretiseert) om de nadere regels voor de afschaffing van de korte gevangenisstraffen te onderzoeken. 78

78 Jaarverslag Contact Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie Vilvoordsesteenweg 98/ Brussel Tel. : (02) of (02) Fax : (02) incc@just.fgov.be 79

79 5.3 Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid Opdrachten De Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid (DSB) werd opgericht bij het koninklijk besluit van 14 januari 1994 (B.S. 3 maart 1994), voornamelijk naar aanleiding van het verslag van de parlementaire commissie betreffende het banditisme. Deze dienst heeft ruime opdrachten, onder meer het verstrekken van advies aan de Minister van Justitie die op grond van artikel 151 van de Grondwet het recht heeft de bindende richtlijnen van het strafrechtelijk beleid, inclusief die van het opsporings- en vervolgingsbeleid, vast te leggen. Derhalve moet de DSB, zowel op nationaal als op internationaal vlak, het zenuwcentrum worden van een algemeen beleid dat het gerechtelijk optreden, de voorbereiding en de follow-up ervan omvat, waarbij aandacht moet uitgaan naar de coördinatie met het preventiebeleid en het beleid inzake de uitvoering van straffen en maatregelen. In de regeringsverklaring van 1990 was gesteld dat de Minister van Justitie moest kunnen rekenen op een gespecialiseerde dienst voor het strafrechtelijk beleid, met een wetenschappelijke en juridische benadering van de criminele fenomenen. Derhalve hangt deze dienst, die wordt geleid door een adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid bijgestaan door een adjunct-adviseur-generaal, rechtstreeks af van de Minister van Justitie en niet van het Centraal Bestuur van Justitie. Daarnaast verleent de dienst het College van Procureursgeneraal bijstand bij de uitwerking van het strafrechtelijk beleid en bij de coördinatie van de respectieve beleidslijnen. Daarom heeft de wet van 12 april 2004 houdende verticale integratie van het openbaar ministerie de oprichting van de expertisenetwerken van het College van Procureurs-generaal officieel bekrachtigd door artikel 143bis, 3, van het Gerechtelijk Wetboek te wijzigen. De DSB neemt actief deel aan al die netwerken die inzonderheid ervoor zorgen dat de informatie en documentatiedoorstroming tussen de leden van het openbaar ministerie wordt bevorderd, onder het gezag van het College van Procureurs-generaal en onder het toezicht van de voor een aangelegenheid speciaal aangewezen procureur-generaal. De adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid en de adjunct-adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid zijn titularis van een verlengbaar mandaat. De minister stelt het administratieve en wetenschappelijke personeel ter beschikking van de adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid, alsook de middelen die nodig zijn voor de uitvoering van de opdrachten. Leidend ambtenaar : Diane REYNDERS, adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid. Aantal personeelsleden : 50 80

80 Organogram Jaarverslag 2004 Minister van Justitie Adviseur - generaal voor het Strafrechtelijk Beleid Adjunct - adviseur - generaal voor het Strafrechtelijk Beleid Personeel, logistiek en begroting Documentatiecentrum - Vertaling Secretariaat Communicatie 5.3 Research & Development & Statistiek Coördinatie van Conceptie en Implementatie Research & Development Statistiek Fenomeenbeheersing Ketenbeheer Intern onderzoek Onderzoekscoördinatie en programmering Veroordelingen Monitoring Zware en georganiseerde criminaliteit Misdrijven tegen personen/goederen Opsporing en vervolging Straffen en maatregelen Witteboordcriminaliteit Procedure Internationale vraagstukken 81

81 Beschrijving van de diensten De multidisciplinaire aanpak wordt inzonderheid gewaarborgd door de uiteenlopende academische achtergrond van het personeel : rechten, criminologie, politieke sociologie, filosofie, vertaling, enz. In de structuur van de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid wordt rekening gehouden met de evolutie van de criminaliteit. De structuur ervan vertoont enige soepelheid in die zin dat de taken van de verschillende cellen en eenheden kunnen worden gewijzigd naar gelang van de opdrachten die hun worden toevertrouwd. Die cellen en eenheden werken permanent samen en overleggen voortdurend, een dynamisch gegeven waardoor rekening moet worden gehouden met de interactie tussen de verschijnselen. De adviseur-generaal voor het strafrechtelijk beleid, bijgestaan door de adjunct-adviseur-generaal, heeft als opdracht : Alle nuttige informatie te verzamelen of te laten verzamelen voor de opbouw van de criminaliteitsbestrijding; De evolutie van de criminaliteit vast te stellen en op te volgen, de oorzaken ervan te onderzoeken en te analyseren; De oriëntaties van het strafrechtelijk beleid voor te stellen en de voor de uitvoering en voor de organisatie ervan vereiste middelen te formuleren; Advies te verstrekken over de coördinatie van het preventief, het repressief en het penitentiair beleid; De criteria voor te stellen die de uitoefening van de strafvordering structureren; Tot de algemene voorlichting van de magistraten en de politiediensten bij te dragen. In het kader van zijn opdrachten informeert de adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid de Minister van Justitie over elk gegeven dat belang vertoont voor de criminaliteitsbestrijding en doet hij hem alle voorstellen die hij nuttig acht. 82

82 Verwezenlijkingen 2004 In 2004 heeft de DSB zijn gewone opdrachten uitgevoerd, waaraan op verzoek van de Minister van Justitie twee prioritaire opdrachten werden toegevoegd : het opstellen van de kadernota integrale veiligheid en de tenuitvoerlegging ervan. Gewone opdrachten Afdeling Research en Development De sectie Onderzoekscoördinatie en -programmering zorgt voor de administratieve follow-up en de inhoud van het door de Minister van Justitie bevolen wetenschappelijk onderzoek. Deze sectie zorgt eveneens voor de publicaties van de DSB, en voor de coördinatie van het Overlegplatform Justitie en Veiligheid, dat de mogelijkheid biedt informatie uit te wisselen tussen de verscheidene federale departementen en het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie inzake de onderzoeken die moeten worden verricht of aan de gang zijn. Daarbij wordt stelselmatig een inventaris van deze onderzoeken opgesteld. In 2004 heeft deze sectie eigen wetenschappelijke onderzoeken verricht op gerechtelijk vlak (vb. evaluatie van de bijdrage van de procureur des Konings tot de zonale veiligheidsplannen). De sectie Statistiek heeft de statistieken van veroordelingen, opschortingen en interneringen voor 2002 opgesteld en geduid. Afdeling Beleidsontwikkeling en Beleidsvertaling Enkele voorbeelden van gewone activiteiten in 2004 : a) Bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel De DSB heeft voor rekening van de regering het jaarverslag inzake mensenhandel opgesteld met het oog op de indiening ervan bij het parlement. Na overleg tussen verschillende actoren, waaronder de DSB, en op grond van een tekst opgesteld door het Directoraat-Generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden van de FOD Justitie, werd een ontwerp van wet uitgewerkt betreffende de aanpassing van de Belgische wetgeving inzake mensenhandel en mensensmokkel aan de wijzigingen die de Verenigde Naties en de Europese Unie in hun regelgeving hebben aangebracht. Deze wetgeving, waarin een onderscheid moet worden gemaakt tussen handel en smokkel, moet specifiek huisjesmelkers strafbaar stellen wegens het exploiteren van de kwetsbaarheid van personen in een precaire situatie. Op meer operationeel vlak heeft de DSB bijzonder actief meegewerkt aan de uitwerking van een ontwerp dat heeft geleid tot het koninklijk besluit van 16 mei 2004 tot hervorming van de Interdepartementale Coördinatiecel ter Bestrijding van Mensensmokkel en Mensenhandel, door te voorzien in een bureau dat het werk tussen de vergaderingen moet volgen en in het Informatie- en Analysecentrum Mensensmokkel en Mensenhandel (IAMM). Dit centrum, dat informatie ontvangt van verscheidene openbare overheden, waaronder het parket en het Centrum voor Gelijkheid van Kansen, moet uitgroeien tot een geïnformatiseerd netwerk voor de uitwisseling van anonieme gegevens. Een en ander moet leiden tot een betere kennis van het fenomeen, waardoor de handel en de smokkel op meer doeltreffende wijze kan worden bestreden. Zowel het Bureau als het IAMM worden voorgezeten door de DSB. b) Opsporing en vervolgingen Politie en magistratuur In samenwerking met inzonderheid het departement Binnenlandse Zaken evalueert de DSB de 196 zonale veiligheidsplannen, waarbij hij inzonderheid aandacht besteedt aan de bijdrage van de procureur des Konings en aan het gegeven dat de zonepolitie over voldoende bekwaamheden beschikt voor de specifiek gerechtelijke werkzaamheden ervan. De DSB is eveneens lid van groep 44, met betrekking tot de wet op het politieambt, die toezicht houdt op de naleving van de basisregels inzake de uitwisseling van gegevens tussen de politie. Jaarverslag

83 c) Georganiseerde criminaliteit Veel belang wordt gehecht aan de rol van de DSB als autonoom evaluatieorgaan op dat vlak. De dienst heeft niet enkel tot taak de cijfers van de verslagen inzake de georganiseerde criminaliteit te volgen en te evalueren, maar ook regelmatig verslag uit te brengen aan het parlement of aan andere actoren die betrokken zijn bij de opstelling van wetteksten of richtlijnen. Inzake het afluisteren van privé-communicatie en telecommunicatie is het eveneens de DSB die de bij wet vereiste periodieke verslagen opstelt, die zowel betrekking hebben op kwantitatieve als op kwalitatieve gegevens. Onlangs werd een richtlijn COL 02/2004 opgesteld over de evaluatieprocedure die nauwe contacten met het veld vereist en waarin rekening is gehouden met de laatste technische ontwikkelingen. Dezelfde richtlijn belast de DSB eveneens ermee verslag uit te brengen over de aanwending van de bijzondere onderzoeksmethoden bedoeld in de wet van 6 januari 2003, die zowel betrekking heeft op de observatie, de infiltratie en de informantenwerking als op het onderscheppen van post, uitgestelde tussenkomsten en het inwinnen van gegevens over bankrekeningen en banktransacties. Op grond van dezelfde richtlijn brengt de DSB eveneens verslag uit over de toepassing van de wet betreffende de anonimiteit van getuigen en de (bescherming van) bedreigde getuigen. In samenwerking met Zweden, Slovenië en de Universiteit Gent is de DSB eveneens betrokken bij een onderzoek betreffende de geleidelijke ontwikkeling van de dreigingsanalyse inzake georganiseerde criminaliteit, teneinde een methodologie uit te werken die moet leiden tot een beter begrip van sociaaleconomische, politieke en technologische gebieden en tot het opstellen van een risk assessment instrument. Een en ander moet de mogelijkheid bieden vooruit te lopen op bepaalde ontwikkelingen inzake de georganiseerde misdaad en een gepast preventiebeleid uit te werken. Dit project maakt deel uit van het Agis-programma van de Europese Unie. De DSB heeft het jaarverslag inzake de georganiseerde criminaliteit opgesteld. Eind 2003 werd de Europese regelgeving in de Belgische wetgeving opgenomen door de wet van 19 december 2003 betreffende het Europees aanhoudingsbevel en de wet van 19 december 2003 betreffende terroristische misdrijven. Het College van procureurs-generaal heeft in de loop van 2004 een gemeenschappelijke circulaire opgesteld teneinde de algemene gerechtelijke aanpak van het terrorisme te regelen, inzonderheid inzake de uitoefening van de strafvordering en de uitwisseling van gegevens, de toepassing van de wet betreffende terroristische misdrijven, de samenwerking met de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de verdeling van de taken in het kader van de federale politie, het NBC-terrorisme, de administratieve bevriezing op grond van de lijsten van de Verenigde Naties en de Europese Unie en de internationale politionele en justitiële samenwerking. Teneinde de communicatie tussen de politie- en veiligheidsdiensten, alsmede met andere bij deze aangelegenheid betrokken departementen te verbeteren en te doen toenemen, zijn werkzaamheden inzake de hervorming van de A.G.G. begonnen. d) Penologie De dienst neemt tevens het voorzitterschap waar van de werkgroep uitwisseling van inlichtingen betreffende personen die als (vermoedelijke) daders van delicten te maken krijgen met het optreden van het strafgerecht. Het gaat erom te weten wie wat weet over wie en hoe deze informatie circuleert tussen de betrokken autoriteiten. In samenwerking met onder meer de partners van de federale en de lokale politie, het openbaar ministerie en de justitiehuizen heeft de werkgroep een duidelijk standpunt ingenomen inzake een beter gebruik van de algemene nationale gegevensbank. Kadernota integrale veiligheid en haar uitwerking Op verzoek van de minister voerde de Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid in 2004 naast zijn gewone opdrachten twee prioritaire opdrachten uit : het opstellen van de Kadernota integrale veiligheid die als overkoepelend beleidsdocument dient voor het opstellen van het nationaal en de zonale (politionele) veiligheidsplannen en de uitwerking ervan in samenwerking met de Algemene Directie Veiligheids- en Preventiebeleid van de FOD Binnenlandse Zaken. Deze Kadernota werd goedgekeurd tijdens de bijzondere ministerraad van 30 maart 2004* en coördineert het veiligheidsbeleid van de Federale Regering. Wetende dat samenhangende, doorlopende en geplande beleidsrichtsnoeren zowel op middellange als op lange termijn noodzakelijk zijn voor een doeltreffende bestrijding van de criminaliteit, werd beslist overleg met alle partners te bevorderen teneinde een conceptueel kader uit te werken dat de coördinatie van het veiligheidsbeleid van de federale regering mogelijk maakt. De Kadernota bevat drie delen : het conceptueel kader met de grote krachtlijnen van een integraal en geïntegreerd veiligheidsbeleid; een beschrijving van de criminele fenomenen die prioritair zijn voor deze legislatuur en van de fenomenen die voortdurende en bijzondere aandacht vragen; een schets van de gevolgen van dit veiligheidsbeleid op het vlak van het beheer en de coördinatie-inspanningen tussen de verschillende betrokken departementen. * In samenwerking met de Algemene Directie Veiligheids- en Preventiebeleid van de FOD Binnenlandse Zaken. De kadernota integrale veiligheid staat op de website : 84

84 Jaarverslag Deze Kadernota vormt de hoeksteen van een coherent strafrechtelijk beleid en is dan ook van fundamenteel belang. Rond deze nota komt immers een systeem tot stand waarbij alle actoren rekening houden met elkaar. De prioritaire criminele fenomenen zijn : terrorisme; een aantal vormen van georganiseerde criminaliteit, waaronder misdrijven gepleegd door rondreizende criminele bendes; misdrijven gepleegd door buitenlandse criminele netwerken die actief zijn op ons grondgebied; mensenhandel en mensensmokkel; grote economische, financiële en sociale fraude, de zogenaamde witteboordencriminaliteit; stedelijke criminaliteit; verkeerscriminaliteit; hinder (bestrijden van de onveiligheid). De Dienst voor Strafrechtelijk Beleid werkte beleidsnota s uit in al deze prioritaire criminele fenomenen. Contact Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid Mevrouw Diane REYNDERS, adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid (NL) De heer Freddy GAZAN, adjunct-adviseur-generaal voor het Strafrechtelijk Beleid (FR) Hallepoortlaan Brussel Tel. : (02) /23 Fax : (02) spc@just.fgov.be of dsb@just.fgov.be Naast deze prioritaire fenomenen werd bijzondere nadruk gelegd op misdrijven tegen personen. Zoals op de problemen van geweld binnen het gezin, kindermishandeling, seksueel geweld en ouderontvoeringen en op racisme en xenofobie. 85

85 5.4 Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Geweldplegingen Opdrachten De Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de occasionele redders onderzoekt enerzijds de aanvragen voor financiële bijstand van slachtoffers van opzettelijke gewelddaden of hun naasten en anderzijds de aanvragen voor financiële bijstand van personen die vrijwillig hulp bieden aan slachtoffers, niet in het kader van de uitoefening van een beroepsactiviteit in verband met de veiligheid en niet in het kader van een deelname aan enige gestructureerde vereniging teneinde hulp en bijstand te verlenen aan derden of, in geval van overlijden, hun rechthebbenden. Zij bepaalt het bedrag ervan. Voorzitter : Luc DE MUYER Leidend ambtenaar : Philip VERHOEVEN, adviseur Commissieleden : 18 Plaatsvervangende commissieleden : 23 Personeelsleden : 14 86

86 Verwezenlijkingen 2004 Verbeterde dienstverlening Met het oog op een nog betere en snellere dienstverlening ten aanzien van slachtoffers voorzien de wetten van 26 maart 1 en 22 april met ingang van 1 januari 2004 een aanzienlijke wijziging van de procedure voor het bekomen van een noodhulp. Hierdoor is het mogelijk geworden voor een alleenzetelend magistraat om dergelijke beslissingen te nemen. Het is ook mogelijk om deze beslissingen te nemen zonder het verplicht voorafgaandelijk horen van de verzoeker(s). Bovendien werd het maximum bedrag voor de noodhulp opgetrokken naar euro en kan een noodhulp ook meer dan één keer gevraagd worden. Ook de ouders van minderjarigen die het slachtoffer waren van geweldmisdrijven (in de praktijk hoofdzakelijk seksueel misbruik) komen sinds 1 januari 2004 in aanmerking voor een financiële tegemoetkoming. Hier is wel een voorwaarde aan verbonden : de minderjarige moet ten gevolge van de feiten een langdurige of therapeutische medische behandeling nodig hebben. Tenslotte werd in deze wetswijziging ook een hand gereikt naar de verwanten van een vermist slachtoffer. De wetgever liet de invulling van het begrip vermiste persoon in vrij ruime bewoordingen aan het oordeel van de commissieleden over. Hierdoor konden in 2004 al enkele positieve beslissingen genomen worden. Zoals bij de onrustwekkende verdwijning van een kind, waarbij ondanks een uitvoerig gerechtelijk onderzoek, nog geen resultaten konden worden geboekt. Uitbreiding van de bevoegdheden De wet van 1 augustus 1985 werd opnieuw gewijzigd door de programmawet van 27 december Voortaan zullen ook occasionele redders die een ernstig nadeel geleden hebben (en eventueel ook hun nabestaanden) zich met een hulpvraag tot de Commissie kunnen wenden. De wetgever zelf omschrijft deze personen als zij die vrijwillig hulp bieden aan slachtoffers, niet in het kader van een beroepsactiviteit in verband met de veiligheid en niet in het kader van een deelname aan eender welke gestructureerde vereniging teneinde hulp en bijstand te verlenen aan derden. Daardoor heeft de wetgever de bevoegdheden van de Commissie met ingang van 1 januari 2005 gevoelig uitgebreid. Het valt daarnaast te verwachten dat tegen einde 2005 opnieuw een wetswijziging zal doorgevoerd worden die haar weerslag zal hebben op de Commissie en vooral op de leden van het secretariaat. Op dit ogenblik wordt immers op wetgevend vlak gewerkt aan de omzetting in het Belgisch recht van een Europese richtlijn van 29 april 2004 betreffende de schadeloosstelling van slachtoffers van misdrijven. Deze richtlijn wil de mogelijkheid creëren voor een onderdaan van een bepaalde Lidstaat, slachtoffer van een opzettelijke gewelddaad gepleegd in een andere Lidstaat, om zich te wenden tot het bevoegde orgaan van zijn eigen Staat voor bijstand en behartiging van zijn belangen bij het bevoegde orgaan van de Staat op wiens grondgebied de feiten gepleegd werden. Het wetsontwerp dat momenteel voorligt beoogt deze opdracht ook toe te wijzen aan de Commissie. Jaarverslag Wet houdende de voorwaarden waaronder de commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden een hulp kan toekennen, B.S., 22 mei Wet houdende de samenstelling en werking van de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden, B.S., 22 mei B.S., 31 december Publicatieblad van de Europese Unie, 6 augustus 2004, L261/15. 87

87 Toegekende hulp Totaal bedrag : 54,98 miljoen Jaarlijks toegekende sommen (in miljoen Euro) : ,02 0,14 0,30 0,33 0,72 0,79 1,33 1, ,50 1,29 2,38 4,18 6,31 5,17 7,77 10,58 10,94 Verzoekschriften Totaal : Jaarlijks ingediend :

88 Jaarverslag Beslissingen Contact Totaal : Jaarlijks genomen : Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de occasionele redders Hallepoortlaan Brussel Briefwisseling : Waterloolaan Brussel Tel. : (02) Fax : (02)

89 5.5 Kansspelcommissie Opdrachten De taak van de Kansspelcommissie is drieledig. In de eerste plaats beslist de Kansspelcommissie over de toekenning van vergunningen aan casino s (klasse I), speelautomatenhallen (klasse II), drankgelegenheden (klasse III), personen tewerkgesteld in de kansspelinrichtingen klasse I en II, en de fabrikanten en leveranciers van kansspeltoestellen. Tegen de vergunninghouders kan de Kansspelcommissie een administratieve sanctie nemen zoals een waarschuwing, de schorsing of de intrekking van de vergunning. Vervolgens brengt zij adviezen uit aan de wetgevende en uitvoerde macht over de kansspelen en de bescherming van de spelers. Tenslotte is de Kansspelcommissie belast met de controle op de naleving van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers en zijn uitvoeringsbesluiten. Voorzitter : Etienne MARIQUE, Raadsheer bij het Hof van Beroep te Brussel Dienstdoend leidend ambtenaar : Marc CALLU Commissieleden : 13 Plaatsvervangende commissieleden : 13 Personeelsleden : 24 90

90 Verwezenlijkingen 2004 De Kansspelcommissie heeft in 2004 haar drieledige taak verder uitgevoerd. Door de ontwikkeling van nieuwe informatietechnologieën moest de Kansspelcommissie het hoofd bieden aan nieuwe uitdagingen. De behandelingstermijn van de verschillende dossiers werd aanzienlijk verkort door de ingebruikname van een nieuwe gegevensbank. In 2005 wordt een loket geopend waardoor de aanvragen van een vergunning klasse C sneller kunnen worden behandeld. Jaarverslag 2004 Toekennen van vergunningen Naast de toekenning van de vergunningen werden in 2004 ook volgende maatregelen genomen in de diverse klasses van vergunningen : Vergunning klasse A : in de zaak Casino de Namur werd een sanctieprocedure opgestart die resulteerde in de intrekking van de vergunning. Een nieuwe vergunning werd toegekend aan een andere exploitant. Vergunning klasse B : het door de wet opgelegde maximale aantal van 180 vergunningen werd in 2004 toegekend. De Kansspelcommissie heeft een wachtlijst opgesteld waarin de nieuw ingediende dossiers worden geplaatst. Deze wachtlijst bepaalt de volgorde waarin de dossier worden behandeld. Vergunning klasse C : nieuwe aanvragen kunnen worden ingediend via formulieren die beschikbaar zijn op de website van de Kansspelcommissie. Vergunning klasse D : de vergunninghouders moeten elke 5 jaar een verplichte cursus van één dag volgen die wordt ingericht door de Kansspelcommissie. Tijdens deze cursus wordt de nadruk gelegd op de juridische en technische aspecten van de kansspelwetgeving en wordt nader ingegaan op de bescherming van de spelers. Vergunning klasse E : een financiële audit van verschillende vergunninghouders werd opgestart en zal in 2005 bekend zijn. De Kansspelcommissie heeft gemotiveerde sancties genomen tegen de houders van een klasse A, B, C, D en E. De wetgeving op het vlak van het gemiddeld uurverlies en de speelduur bleef ongewijzigd in Het aantal spelen dat is toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse I en II werd verhoogd. In de kansspelinrichtingen klasse I zijn 15 automatische kansspelen toegelaten per geopende tafel van 5 uur. 30 toestellen waarvan 3 toestellen mogen zijn uitgerust met 6 speelposten zijn toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse II. Op 30 maart 2004 werd de Staten-Generaal gehouden om samen met de sector en de hulpverleningsorganisaties van gedachten te wisselen en de diverse pijnpunten te bespreken. De Kansspelcommissie verspreidt informatieve nota s, gericht aan de sector, die de toepassing van de kansspelwet en zijn uitvoeringsbesluiten moeten verduidelijken. Controles De controlecel van de Kansspelcommissie is bevoegd om de naleving van de wet van zijn uitvoeringsbesluiten na te gaan in de diverse klassen kansspelinrichtingen. Vergunningen klasse A : naast de gewone controles werd geen enkele klacht tegen casino s geregistreerd met betrekking tot het witwassen van geld. Enkele exploitanten van casino s hebben een waarschuwing gekregen wegens diverse kleinere onregelmatigheden. Vergunningen klasse B : naast de gewone controles werden ook gerichte controles uitgevoerd naar aanleiding van een klacht. Diverse sanctieprocedures werden opgestart waarvan enkele hebben geleid tot de intrekking van de vergunning

91 Vergunning klasse C : ten gevolge van de talrijke controles die werden verricht in de cafés, heeft de Kansspelcommissie opgemerkt dat diverse leveranciers hun kansspelen reeds in het café opstellen en exploiteren zonder dat hiervoor een vergunning werd afgeleverd. Vergunning klasse D : er werden controles uitgevoerd die geen noemenswaardige opmerkingen opleverden. Vergunning klasse E : naar aanleiding van de controles in de cafés werden sanctieprocedures opgestart tegen de leveranciers die de kansspelen plaatsten zonder vergunning klasse C. De Kansspelcommissie heeft in 2004 naast de controles op het terrein ook de solvabiliteit en de transparantie van de ondernemingen die een vergunning klasse A, B of E bezitten, gecontroleerd. Tevens werd nagekeken of de exploitanten voldoen aan de vereisten van de functie om in het bezit van hun vergunning te kunnen blijven. Het aantal processen-verbaal van de Kansspelcommissie is afgenomen in 2004, maar in werkelijkheid is het aantal processen-verbaal uitgaande van de politiediensten aanzienlijk toegenomen. De lokale en federale politie hebben een groot aantal PV s opgesteld met de steun van de controledienst van de Kansspelcommissie. Voor de samenwerking van de politiediensten werd besloten contact op te nemen met de leden van de parketten opdat een initiatief tot controles zou worden genomen van hogerhand. Een proefproject werd opgestart door het Parket van Bergen en toonde het succes van een gestructureerde aanpak. Ontwikkelingen op wetgevend en reglementair vlak In 2004 werd de basiswet van 7 mei 1999 gewijzigd door de programmawet van 27 december. De inbelspelletjes bij televisieprogramma s werden als uitzondering op de kansspelen toegevoegd. Elf Koninklijke Besluiten werden in 2004 uitgevaardigd. KB van 2 maart 2004 tot vaststelling van de lijst van de kansspelen waarvan de exploitatie is toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse III; KB van 26 april 2004 tot vaststelling van de lijst van de kansspelen waarvan de exploitatie is toegestaan in de kansspelinrichtingen klasse II; KB van 14 juni 2004 tot wijziging van het KB van 8 april 2003 betreffende de werking van de automatische kansspelen waarvan de exploitatie is toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse II; KB van 12 juli 2004 betreffende de aanstelling van de leden van het secretariaat van de Kansspelcommissie in de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie, hulpofficier van de procureur des Konings; KB van 24 november 2004 tot wijziging van het KB van 19 juli 2001 tot vaststelling van de lijst van de kansspelen waarvan de exploitatie is toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse I; KB van 24 november 2004 tot wijziging van het KB van 19 juli 2001 betreffende de werking en het beheer van de kansspelinrichtingen klasse I, de wijze van aanvraag en de vorm van de vergunning klasse A; KB van 7 december 2004 betreffende de bijdrage in de werkings-, personeels en oprichtingskosten van de Kansspelcommissie verschuldigd door de houders van de vergunningen klasse A, B, C en E voor het burgerlijk jaar 2005; KB van 14 december 2004 tot wijziging van het KB van 10 oktober 2003 betreffende de samenstelling, de organisatie en de werking van de Kansspelcommissie alsook betreffende het presentiegeld, waarvan de leden en hun plaatsvervangers genieten; KB van 15 december 2004 betreffende het toegangsregister in de speelzalen van kansspelinrichtingen klasse I of II; KB van 15 december 2004 betreffende het instellen van een systeem van informatieverwerking voor spelers aan wie de toegang tot kansspelinrichtingen van klasse I en klasse II wordt ontzegd; KB van 15 december 2004 betreffende de wijze waarop de toegang tot de kansspelinrichtingen klasse I en II wordt verboden of ontzegd. Tevens werden de protocollen inzake de modelgoedkeuring door de metrologische dienst aangepast. Hiernaast werden protocollen goedgekeurd die voorzien in een controlesysteem door middel van een passend informaticasysteem. Bescherming van de spelers In de loop van 2004 is de Kansspelcommissie erin geslaagd haar beleid inzake de bescherming van de spelers verder uit te bouwen. Het EPIS-systeem (Excludes Persons Information System) werd uitgewerkt waardoor de kansspelinrichtingen klasse I en II in 2005 elektronisch zullen kunnen controleren welke spelers de toegang tot de speelzaal dient te worden ontzegd. De personeelsleden van de kansspelinrichtingen klasse I en II hebben verdere vorming gekregen onder meer op het vlak van de gokverslaving. In opdracht van de Kansspelcommissie voert de KULeuven een studie uit aangaande de juridische definitie van de diverse aspecten van kansspelen en de coherentie van de huidige wetgeving. Nieuwe uitdagingen De Kansspelcommissie is in 2004 geconfronteerd geweest met de problematiek van kansspelen via de nieuwe informatietechnologieën, zoals internet, telefoon, sms en mms. Voor de inbelspelletjes heeft de Kansspelcommissie de werkzaamheden gecoördineerd die hebben geresulteerd in de programmawet van 27 december Deze spelletjes zijn toegelaten indien zij voldoen aan de voorwaarden die de Koning hen kan opleggen. Dit KB zal in 2005 verder worden uitgewerkt. 92

92 Jaarverslag Internationale omkadering In het kader van de externe betrekkingen heeft de Kansspelcommissie in 2004 deelgenomen aan de ATEI/ICEtentoonstelling te Londen, de GREF vergadering te Oslo, het colloquium over gokverslaving te Barcelona, het Europees congres over i-gaming te Barcelona, het internetdebat op de rechtsfaculteit van de KULeuven, ontmoetingen met de Albanese administratie, de Europese Commissie, de Courses et Jeux van het Franse Ministerie van Binnenlandse Zaken en met het Nederlands College van Toezicht op de kansspelen en de de jobbeurs van Selor. Contact Kansspelcommissie Kantersteen Brussel ksc-cjh@just.fgov.be Voor meer uitgebreide informatie over de Kansspelcommissie en haar werkzaamheden kan u terecht op de website van de Kansspelcommissie ( die sinds oktober 2004 online is. Het jaarverslag van de Kansspelcommissie is ook beschikbaar op deze site. 93

93 5.6 Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties Opdrachten Het Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties houdt zich bezig met het onderzoeken van het verschijnsel van schadelijke sektarische organisaties in België en hun internationale bindingen. Het centrum heeft nog andere belangrijke opdrachten zoals : de burgers en de autoriteiten informeren; adviezen en aanbevelingen formuleren voor de autoriteiten; een documentatiecentrum ter beschikking stellen van het publiek; instellingen, organisaties en centra voor rechtsbijstand ondersteunen en begeleiden. Voorzitter : Adelbert DENAUX Leidend ambtenaar : Eric BRASSEUR Leden : 10 Plaatsvervangende leden : 7 Personeelsleden : 7 94

94 Jaarverslag