Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814."

Transcriptie

1 STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Nr april 2018 Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 24 april 2018 nummer , houdende vaststelling van een geactualiseerde Rode Lijst Bijen DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, Gelet op de artikelen 1 en 3 van het Verdrag inzake het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijke leefmilieu in Europa van 19 september 1979 (Trb. 1979, 175); Gelet op artikel 1.5, vierde lid, van de Wet natuurbescherming; BESLUIT: Enig artikel De Rode Lijst Bijen in de bijlage bij het Besluit Rode lijsten flora en fauna wordt vervangen door de Rode Lijst Bijen, opgenomen in de bijlage bij dit besluit. Dit besluit zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst. s-gravenhage, 24 april 2018 De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit C.J. Schouten 1 Staatscourant 2018 nr april 2018

2 BIJLAGE ALS BEDOELD IN ARTIKEL I VAN HET BESLUIT HOUDENDE VASTSTELLING VAN EEN GEACTUALISEERDE RODE LIJST BIJEN Rode Lijst Bijen NEDERLANDSE NAAM WETENSCHAPPELIJKE NAAM Verdwenen uit Nederland zandloperbij matte dwergzandbij goudstaartzandbij rimpelsnuit gewone klokjeszandbij kruisbloemzandbij oranje zandbij rode zandbij roodstaartklaverzandbij zwartflankzandbij mooie sachembij kleine sachembij noordelijke sachembij schoorsteensachem gewone pantserbij lichte koekoekshommel boloog waddenhommel gele hommel Limburgse hommel grote tuinhommel donkere tuinhommel gewone klokjesglansbij zandblauwtjesglansbij klokjesglansbij waddenviltbij holkopgroefbij zesbandgroefbij zwaluwbij papaverbij gladde groefbij gedoornde groefbij noordelijke groefbij witte rouwbij zwarte wespbij rode wespbij platkielwespbij kale wespbij tweekleurige slakkenhuisbij waddenmetselbij grote metselbij slurfbij kraagbloedbij gele tubebij vlekkenbij grote harsbij Ammobates punctatus Andrena alfkenella Andrena chrysopyga Andrena combinata Andrena curvungula Andrena distinguenda Andrena marginata Andrena schencki Andrena similis Andrena thoracica Anthophora aestivalis Anthophora bimaculata Anthophora borealis Anthophora plagiata Biastes truncatus Bombus barbutellus Bombus confusus Bombus cullumanus Bombus distinguendus Bombus pomorum Bombus ruderatus Bombus subterraneus Dufourea dentiventris Dufourea halictula Dufourea inermis Epeolus alpinus Halictus compressus Halictus sexcinctus Hoplitis anthocopoides Hoplitis papaveris Lasioglossum laeve Lasioglossum laevigatum Lasioglossum sexmaculatum Melecta luctuosa Nomada argentata Nomada mutabilis Nomada obtusifrons Nomada rhenana Osmia bicolor Osmia maritima Osmia xanthomelana Rophites quinquespinosus Sphecodes spinulosus Stelis signata Thyreus orbatus Trachusa byssina Ernstig bedreigd boszandbij Gelderse zandbij noordelijke klaverzandbij breedbanddwergzandbij zwarte sachembij Andrena coitana Andrena gelriae Andrena intermedia Andrena pusilla Anthophora retusa 2 Staatscourant 2018 nr april 2018

3 NEDERLANDSE NAAM WETENSCHAPPELIJKE NAAM heidehommel late hommel boshommel zandhommel heidekegelbij grote kegelbij rosse kegelbij gewone langhoornbij zuidelijke bronsgroefbij vierbandgroefbij klavermetselbij kleine lookmaskerbij rode maskerbij combigroefbij schoorsteengroefbij zuidelijke dwerggroefbij borstelgroefbij zadelgroefbij bergbehangersbij ericabij kleine bleekvlekwespbij kleine bonte wespbij grote wespbij gestreepte bloedbij zwarte tubebij Bombus humilis Bombus soroeensis Bombus sylvarum Bombus veteranus Coelioxys conica Coelioxys conoidea Coelioxys rufescens Eucera longicornis Halictus leucaheneus Halictus quadricinctus Hoplitis ravouxi Hylaeus leptocephalus Hylaeus variegatus Lasioglossum intermedium Lasioglossum lineare Lasioglossum minutulum Lasioglossum nitidiusculum Lasioglossum rufitarse Megachile alpicola Megachile analis Nomada baccata Nomada roberjeotiana Nomada sexfasciata Sphecodes rufiventris Stelis phaeoptera Bedreigd donkere wilgenzandbij zilveren zandbij zadeldwergzandbij knautiabij donkere zomerzandbij schermbloemzandbij gebandeerde dwergzandbij donkere klokjeszandbij koolzwarte zandbij roodrandzandbij tormentilzandbij variabele zandbij kattenkruidbij moshommel rode koekoekshommel zuidelijke klokjesbij gouden kegelbij zuidelijke langhoornbij blokhoofdgroefbij moerasmaskerbij Rinks maskerbij breedbuikgroefbij kleine groefbij viltige groefbij kleine bandgroefbij duingroefbij ruige behangersbij kustbehangersbij langsprietdwergwespbij dubbeldoornwespbij bruinsprietwespbij gedrongen wespbij Andrena apicata Andrena argentata Andrena falsifica Andrena hattorfiana Andrena nigriceps Andrena nitidiuscula Andrena niveata Andrena pandellei Andrena pilipes Andrena rosae Andrena tarsata Andrena varians Anthophora quadrimaculata Bombus muscorum Bombus rupestris Chelostoma distinctum Coelioxys aurolimbata Eucera nigrescens Halictus maculatus Hylaeus pfankuchi Hylaeus rinki Lasioglossum lativentre Lasioglossum parvulum Lasioglossum prasinum Lasioglossum quadrinotatum Lasioglossum tarsatum Megachile circumcincta Megachile maritima Nomada distinguenda Nomada femoralis Nomada fuscicornis Nomada guttulata 3 Staatscourant 2018 nr april 2018

4 NEDERLANDSE NAAM WETENSCHAPPELIJKE NAAM tweekleurige wespbij donkere dubbeltand boswespbij stomptandwespbij kauwende metselbij boommetselbij lichte bloedbij minitubebij witgevlekte tubebij blauwzwarte houtbij Nomada integra Nomada obscura Nomada opaca Nomada striata Osmia leaiana Osmia parietina Sphecodes hyalinatus Stelis minima Stelis ornatula Xylocopa violacea Kwetsbaar donkere rimpelrug Texelse zandbij sporkehoutzandbij weidebij paardenbloembij donkere klaverzandbij wikkebij bremzandbij grote glimmende zandbij roodscheen-zandbij halfgladde dwergzandbij geelstaartklaverzandbij tweekleurige koekoekshommel veenhommel grashommel grote koekoekshommel slanke kegelbij slangenkruidbij geelgespoorde houtmetselbij duinmaskerbij weidemaskerbij rietmaskerbij kleine tuinmaskerbij kortsprietgroefbij glimmende smaragdgroefbij steilrandgroefbij lapse behangersbij bruine rouwbij knautiawespbij bonte wespbij roodsprietwespbij heidewespbij matglanswespbij gouden slakkenhuisbij blauwe metselbij zwartbronzen houtmetselbij grote roetbij gewone tubebij Andrena bimaculata Andrena fulvago Andrena fulvida Andrena gravida Andrena humilis Andrena labialis Andrena lathyri Andrena ovatula Andrena polita Andrena ruficrus Andrena semilaevis Andrena wilkella Bombus bohemicus Bombus jonellus Bombus ruderarius Bombus vestalis Coelioxys elongata Hoplitis adunca Hoplitis claviventris Hylaeus annularis Hylaeus incongruus Hylaeus pectoralis Hylaeus pictipes Lasioglossum brevicorne Lasioglossum nitidulum Lasioglossum quadrinotatulum Megachile lapponica Melecta albifrons Nomada armata Nomada bifasciata Nomada fulvicornis Nomada rufipes Nomada similis Osmia aurulenta Osmia caerulescens Osmia niveata Panurgus banksianus Stelis breviuscula Gevoelig blauwe zandbij eikenzandbij gekielde dwergzandbij doornkaakzandbij groene zandbij kielstaartkegelbij ijszijdebij Andrena agilissima Andrena ferox Andrena strohmella Andrena trimmerana Andrena viridescens Coelioxys alata Colletes impunctatus 4 Staatscourant 2018 nr april 2018

5 NEDERLANDSE NAAM WETENSCHAPPELIJKE NAAM lombardgroefbij driedoornige metselbij gestippelde maskerbij boemerangmaskerbij lookmaskerbij kleine slanksprietmaskerbij stipmaskerbij gestippelde smaragdgroefbij waaiergroefbij dwerggroefbij bruine slobkousbij rotsbehangersbij vlekpootwespbij gele wespbij borstelwespbij kortsnuitbloedbij zwarte bloedbij kleine tubebij Halictus langobardicus Hoplitis tridentata Hylaeus clypearis Hylaeus difformis Hylaeus punctulatissimus Hylaeus paulus Hylaeus styriacus Lasioglossum aeratum Lasioglossum pallens Lasioglossum pygmaeum Macropis fulvipes Megachile pilidens Nomada melathoracica Nomada mutica Nomada stigma Sphecodes majalis Sphecodes niger Stelis minuta 5 Staatscourant 2018 nr april 2018

6 TOELICHTING 1. Inleiding Het Verdrag inzake het behoud van wilde dieren en planten en hun natuurlijke leefmilieu in Europa 1 verplicht er in de artikelen 1 en 3 toe in het beleid bijzondere aandacht te besteden aan soorten die met uitsterven worden bedreigd en kwetsbaar zijn. Tegen die achtergrond heeft Nederland ervoor gekozen om lijsten vast te stellen van deze met uitsterven bedreigde en kwetsbare soorten, zodat daar in het beleid door de verschillende overheden en natuurbeheerders rekening mee kan worden gehouden (Besluit Rode Lijsten flora en fauna). 2 De Rode Lijsten flora en fauna omvatten verdwenen, ernstig bedreigde, bedreigde, kwetsbare en gevoelige planten en dieren in Nederland, verdeeld over achttien soortgroepen. Zij zijn samengesteld aan de hand van de criteria trend en zeldzaamheid. Met onderhavig besluit wordt de Rode Lijst Bijen in de bijlage bij het Besluit Rode Lijsten flora en fauna vervangen door de Rode Lijst Bijen, opgenomen in de bijlage bij dit besluit. 2. Actualisatie Rode Lijst Bijen In opdracht van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is voor bijensoorten een basisrapport Rode Lijst Bijen opgesteld door EIS Kenniscentrum insecten en andere ongewervelden ten behoeve van de actualisering van de Rode Lijst Bijen. De in het basisrapport voorgestelde rode lijst is gebaseerd op strikt wetenschappelijke, ecologische criteria en is integraal overgenomen in onderhavig besluit tot vaststelling van de geactualiseerde Rode Lijst Bijen. Opname op de Rode Lijst Bijen geeft aan dat de bijensoort uit Nederland verdwenen is of in zijn voorkomen in Nederland bedreigd wordt. De Rode Lijsten flora en fauna en het daarop gerichte bijzondere beleid maken integraal onderdeel uit van de Rijksnatuurvisie Natuurlijk verder 4 (artikel 1.5, vierde lid, van de Wet natuurbescherming). Deze geactualiseerde Rode Lijst Bijen is uitsluitend op basis van ecologische criteria tot stand gekomen en betreft als zodanig geen beleidsvisie. Onderhavige wijziging van de Rode Lijst Bijen is derhalve te beschouwen als een wijziging van ondergeschikte aard van de Rijksnatuurvisie, waarop afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht niet van toepassing is (artikel 1.6, tweede lid, van de Wet natuurbescherming). 3. Regeldruk De actualisatie van de rode lijsten heeft geen gevolgen voor de administratieve lasten. Deze publicatie heeft geen rechtsgevolgen voor burgers of bedrijfsleven. De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit C.J. Schouten 1 Bern, 19 september 1979; Trb. 1980, Besluit Rode Lijsten Flora en Fauna, besluit van de Minister van LNV van 4 november 2004 (Stcrt. 218); Kamerstukken II , , nr Staatscourant 2018 nr april 2018

Wilde bijensoorten en hommels verdwijnen in hoog tempo door neonicotinoïden?

Wilde bijensoorten en hommels verdwijnen in hoog tempo door neonicotinoïden? Wilde bijensoorten en hommels verdwijnen in hoog tempo door neonicotinoïden? Toetsing webpublicatie Bijensterfte.nl van de Universiteit Utrecht 10 april 2019 STAF Research, projectcoördinatie G.R. Rotgers,

Nadere informatie

Nederlandse Rode Lijst (bijen)

Nederlandse Rode Lijst (bijen) van 6 10/07/2008 10:11 Nederlandse Rode Lijst (bijen) Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie De Rode Lijsten worden regelmatig, bijvoorbeeld eens in de 10 jaar, bijgewerkt. Minister Cees Veerman van Landbouw,

Nadere informatie

Typische Brabantse bijen. Menno Reemer, Ivo Raemakers, Tim Faasen & John Smit EIS Kenniscentrum Insecten & Ecologica

Typische Brabantse bijen. Menno Reemer, Ivo Raemakers, Tim Faasen & John Smit EIS Kenniscentrum Insecten & Ecologica Typische Brabantse bijen Menno Reemer, Ivo Raemakers, Tim Faasen & John Smit EIS Kenniscentrum Insecten & Ecologica Honingbij Honingbij Sociale volken Honing Huisdier Sociale volken Honing Huisdier Sociale

Nadere informatie

Menno Reemer Ivo Raemakers Tim Faasen. De bijenfauna van Noord-Brabant: trends, prioritaire soorten en beheertypen

Menno Reemer Ivo Raemakers Tim Faasen. De bijenfauna van Noord-Brabant: trends, prioritaire soorten en beheertypen Menno Reemer Ivo Raemakers Tim Faasen 2016 De bijenfauna van Noord-Brabant: trends, prioritaire soorten en beheertypen De bijenfauna van Noord-Brabant: trends, prioritaire soorten en beheertypen 6 juni

Nadere informatie

- - - 2 3 4 5 6 7 1.2 1.4 1.2 1 1.2 1 1 0.8 0.8 0.8 0.6 0.6 0.6 0.4 0.4 0.4 0.2 0.2 0.2 0 Bijen 0 Zweefvliegen totaal 0 Plantgebonden zweefvliegen 8 9 10 11 12 geriemde zandbij geriemde zandbij donkere

Nadere informatie

De bijen en dagvlinders van Overijssel: trends, karakteristieke soorten en belangrijke gebieden

De bijen en dagvlinders van Overijssel: trends, karakteristieke soorten en belangrijke gebieden John T. Smit & Roy H.A. van Grunsven 2017 De bijen en dagvlinders van Overijssel: trends, karakteristieke soorten en belangrijke gebieden De bijenfauna van Overijssel: trends, karakteristieke soorten en

Nadere informatie

De bijenfauna van Zuid-Holland: trends, prioritaire soorten en belangrijke gebieden

De bijenfauna van Zuid-Holland: trends, prioritaire soorten en belangrijke gebieden Menno Reemer 2017 De bijenfauna van Zuid-Holland: trends, prioritaire soorten en belangrijke gebieden De bijenfauna van Zuid-Holland: trends, prioritaire soorten en belangrijke gebieden mei 2017 tekst

Nadere informatie

HOOFDSTUK 9 ZEVEN LANDSCHAPSTYPEN: HUN BIOTOPEN EN HUN BIJEN

HOOFDSTUK 9 ZEVEN LANDSCHAPSTYPEN: HUN BIOTOPEN EN HUN BIJEN 9 HOOFDSTUK 9 ZEVEN LANDSCHAPSTYPEN: HUN BIOTOPEN EN HUN BIJEN HANS NIEUWENHUIJSEN CHIEL JACOBUSSE FRANK VAN DER MEER IVO P. RAEMAKERS Wie kriskras door Nederland reist ontdekt algauw dat vrijwel ons hele

Nadere informatie

WILDE BIJEN NATUURMONUMENTEN IN TERREINEN VAN MENNO REEMER, THEO PEETERS, THEO ZEEGERS, WILLEM ELLIS

WILDE BIJEN NATUURMONUMENTEN IN TERREINEN VAN MENNO REEMER, THEO PEETERS, THEO ZEEGERS, WILLEM ELLIS 1999 WILDE BIJEN IN TERREINEN VAN NATUURMONUMENTEN MENNO REEMER, THEO PEETERS, THEO ZEEGERS, WILLEM ELLIS 7 april 1999 tekst Menno Reemer, Theo Peeters, Theo Zeegers, Willem Ellis productie Stichting European

Nadere informatie

De bijenfauna van Zeeland Een overzicht van de prioritaire bijen in Zeeland

De bijenfauna van Zeeland Een overzicht van de prioritaire bijen in Zeeland De bijenfauna van Zeeland Een overzicht van de prioritaire bijen in Zeeland December 2018 Lucien Calle Elly Jacobusse Rapport 2018-12-4 Stichting Landschapsbeheer Zeeland De bijenfauna van Zeeland Een

Nadere informatie

Wilde bijen in Amsterdam 2000 en 2014

Wilde bijen in Amsterdam 2000 en 2014 Wilde bijen in Amsterdam 2000 en 2014 Ontwikkeling van de bijenpopulatie in relatie met beheer Arie Koster Ga voor de Amsterdamse bijen naar: www.denederlandsebijen.nl Inhoud presentatie Een korte terugblik

Nadere informatie

Basisrapport voor de Rode Lijst Bijen

Basisrapport voor de Rode Lijst Bijen Menno Reemer 2018 Basisrapport voor de Rode Lijst Bijen Basisrapport voor de Rode Lijst Bijen 6 maart 2018 tekst Menno Reemer productie EIS Kenniscentrum Insecten, Leiden rapportnummer EIS2018-06 opdrachtgever

Nadere informatie

Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN. De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht maart 2017.

Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN. De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht maart 2017. Voorjaarsweekend Tuinplezier EEN TUIN VOL LEVEN De Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht 11-12 maart 2017 Bijen in de tuin www.denederlandsebijen.nl Arie Koster Wat zijn bijen - Insecten zijn dieren

Nadere informatie

BEDREIGDE EN VERDWENEN BIJEN

BEDREIGDE EN VERDWENEN BIJEN BEDREIGDE EN VERDWENEN BIJEN IN NEDERLAND (APIDAE S.L.) Basisrapport met voorstel voor de Rode Lijst Theo M.J. Peeters & Menno Reemer 2003 Stichting European Invertebrate Survey - Nederland Leiden JUNI

Nadere informatie

Hoe krijg je wilde bijen in de tuin. In de Oude Ijsselstreek. Arie Koster. Arie Koster

Hoe krijg je wilde bijen in de tuin. In de Oude Ijsselstreek. Arie Koster.   Arie Koster Hoe krijg je wilde bijen in de tuin In de Oude Ijsselstreek Arie Koster www.denederlandsebijen.nl Arie Koster Wat zijn bijen? Insecten! - Insecten zijn dieren met een uitwendig skelet met kop, borststuk,

Nadere informatie

John T. Smit & Frank van der Meer. Inventarisatie van de bijen van het Nationaal Park Dwingelderveld bij Natuurmonumenten

John T. Smit & Frank van der Meer. Inventarisatie van de bijen van het Nationaal Park Dwingelderveld bij Natuurmonumenten John T. Smit & Frank van der Meer 2016 Inventarisatie van de bijen van het Nationaal Park Dwingelderveld bij Natuurmonumenten Inventarisatie van de bijen van het Nationaal Park Dwingelderveld bij Natuurmonumenten

Nadere informatie

Bijlage 1 Van de Nederlandse naar de wetenschappelijke namen van de bijen in dit boek

Bijlage 1 Van de Nederlandse naar de wetenschappelijke namen van de bijen in dit boek Bijlage 1 Van de Nederlandse naar de wetenschappelijke namen van de bijen in dit boek Nederlandse naam genus species aardhommel Bombus terrestris akkerhommel Bombus pascuorum andoornbij Anthophora furcata

Nadere informatie

HOOFDSTUK 7 PARASITAIRE BIJEN

HOOFDSTUK 7 PARASITAIRE BIJEN 7 HOOFDSTUK 7 PARASITAIRE BIJEN JAN SMIT Niet alle bijen zijn nijverig. Sommige zijn ronduit lui. Zij laten het bouwen van een nest en het zoeken naar voedsel voor hun nageslacht liever over aan andere

Nadere informatie

Zonering gevoelige wilde bijen Eindhoven. Gemeente Eindhoven

Zonering gevoelige wilde bijen Eindhoven. Gemeente Eindhoven Zonering gevoelige wilde bijen Eindhoven Gemeente Eindhoven Zonering gevoelige wilde bijen Eindhoven Door: Ivo Raemakers Tim Faasen In opdracht van: Gemeente Eindhoven Maart 2017 Colofon Door: Ecologica

Nadere informatie

Solitaire bijen determineren

Solitaire bijen determineren Solitaire bijen determineren Door Dries Laget Faculteit WETENSCHAPPEN Vakgroep: BIOCHEMIE, FYSIOLOGIE en MICROBIOLOGIE Laboratorium voor Zoöfysiologie Krijgslaan, 281 S33, B 9000 GENT Tel. 09 2644929 Fax

Nadere informatie

Bijengenera: hun etymologie en naamgevers 1

Bijengenera: hun etymologie en naamgevers 1 Bijengenera: hun etymologie en naamgevers 1 Aad van Diemen & Theo Peeters Tijdens een determinatiesessie van Andrena s in Tilburg, vroeg iemand: Wat betekent Andrena eigenlijk?. Niemand die het wist, en

Nadere informatie

Handreiking bijvriendelijk beheer. Een advies voor het bijvriendelijk beheren van landschapselementen in natuurgebieden in Noord-Brabant

Handreiking bijvriendelijk beheer. Een advies voor het bijvriendelijk beheren van landschapselementen in natuurgebieden in Noord-Brabant Handreiking bijvriendelijk beheer Een advies voor het bijvriendelijk beheren van landschapselementen in natuurgebieden in Noord-Brabant HAS Kennistransfer en Bedrijfsopleidingen Onderwijsboulevard 221

Nadere informatie

Bijen en zweefvliegen in het Land van Wijk en Wouden: herhaling Menno Reemer Martijn Kos Linde Slikboer

Bijen en zweefvliegen in het Land van Wijk en Wouden: herhaling Menno Reemer Martijn Kos Linde Slikboer EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden Stichting EIS is het kenniscentrum voor insecten en andere ongewervelden. De stichting doet onderzoek en geeft adviezen over beleid en beheer. Daarnaast

Nadere informatie

Aan de slag met (wilde) bijen - biotoopverbetering

Aan de slag met (wilde) bijen - biotoopverbetering Project: Samen voor Bijen Projectpartners Samen voor Bijen : Citaverde College, Hogeschool VHL; Lectoraat Bijengezondheid, Nordwin College, Plattelandscooperatie Peel en Maas, De Vlinderstichting, Imkervereniging

Nadere informatie

De Groene Long Bij-vriendelijk-er. sturen op meer micromilieus

De Groene Long Bij-vriendelijk-er. sturen op meer micromilieus De Groene Long Bij-vriendelijk-er sturen op meer micromilieus Groene Long Paspoort Groene Wijk uit 1975: 35 jaar bos/groenontwikkeling Grootste aantal bewoners: 13.000 > hoogste waardering voor groen Gehele

Nadere informatie

Verslag inventarisatie bijen en angeldragende wespen (Hymenoptera: Aculeata) in Westduinpark en Bosjes van Poot 2015

Verslag inventarisatie bijen en angeldragende wespen (Hymenoptera: Aculeata) in Westduinpark en Bosjes van Poot 2015 Verslag inventarisatie bijen en angeldragende wespen (Hymenoptera: Aculeata) in Westduinpark en Bosjes van Poot 2015 Martijn Kos Resultaten In totaal werden er in de periode van 8 maart 2015 tot en met

Nadere informatie

KORTE INTRODUCTIE IN DE DIVERSITEIT, ECOLOGIE & ACTUELE STATUS VAN WILDE BIJEN IN NEDERLAND

KORTE INTRODUCTIE IN DE DIVERSITEIT, ECOLOGIE & ACTUELE STATUS VAN WILDE BIJEN IN NEDERLAND VELDWERKPLAATS INSECTEN-2 16 JANUARI 2019, HART VAN DRENTHE WILDE BIJEN KORTE INTRODUCTIE IN DE DIVERSITEIT, ECOLOGIE & ACTUELE STATUS VAN WILDE BIJEN IN NEDERLAND EDUARD PETER DE BOER WWW.FAUNAX.NL WWW.BIODIVERSUM.NL

Nadere informatie

Wilde bijen in de betuwe

Wilde bijen in de betuwe Wilde bijen in de betuwe Arie Koster Wellantcollege Houten Lector Bijenbeheer en bijenvriendelijke tuinen Wellantcollege laat de bijen zoemen www.denederlandsebijen.nl Arie Koster Welke factoren bepalen

Nadere informatie

DE NED ERLAND SE BIJEN

DE NED ERLAND SE BIJEN NATUUR VAN NEDERLAND 11 DE NED ERLAND SE BIJEN (HYMENOPTERA: A PIDAE S.L.) NATUUR VAN NEDERLAND 11 DE NED ERLAND SE BIJEN (HYMENOPTERA: A PIDAE S.L.) THEO M.J. PEETERS, HANS NIEUWENHUIJSEN, JAN SMIT,

Nadere informatie

Begin van een hobby (1983)

Begin van een hobby (1983) Wilde Bijen Frans van Alebeek april 2011 Voor de KNNV afdeling Lelystad Begin van een hobby (1983) Vosje (Andrena fulva) Signaalbij (Nomada signata) Grote wolzwever (Bombylus major) Insecten in Nederland

Nadere informatie

Gemeente Eindhoven. Monitoring wilde bijen in Eindhoven belangrijke biotopen voor bijen

Gemeente Eindhoven. Monitoring wilde bijen in Eindhoven belangrijke biotopen voor bijen Gemeente Eindhoven Monitoring wilde bijen in Eindhoven belangrijke biotopen voor bijen Monitoring wilde bijen in Eindhoven belangrijke biotopen voor bijen Door: Ivo Raemakers & Tim Faasen In opdracht van:

Nadere informatie

Bijen en hommels. En alles dat je moet weten om ze te beschermen. John Smit EIS Kenniscentrum Insecten

Bijen en hommels. En alles dat je moet weten om ze te beschermen. John Smit EIS Kenniscentrum Insecten Bijen en hommels En alles dat je moet weten om ze te beschermen John Smit EIS Kenniscentrum Insecten Foto s Roy Kleukers Foto s Roy Kleukers Beschermen van bijen en hommels Honingbij Honingbij Sociale

Nadere informatie

(CELARy 1991, WESTRICH 1989B), die slechts één generatie kent. TRICH 1989B). Stelis tubebijen

(CELARy 1991, WESTRICH 1989B), die slechts één generatie kent. TRICH 1989B). Stelis tubebijen hoofdstuk 1 soortbesprekingen Ontwikkeling van ei tot imago vindt plaats in lente en voorzomer. Paart in nazomer. Volwassen vrouwtjes overwinteren en vliegen vanaf half april. In Duitsland (WESTRICH 1B)

Nadere informatie

Hymeno. Massimiliano Spinola, Italiaans entomoloog ( ) John Curtis, Engels illustrator en entomoloog ( )

Hymeno. Massimiliano Spinola, Italiaans entomoloog ( ) John Curtis, Engels illustrator en entomoloog ( ) Stelis - tubebijen Panzer, 1806: Kritische Revision der Insektenfauna Deutschlands 2: 246. Stelis is het Griekse woord voor Viscum of maretak, een halfparasiet. 31 Met deze naamgeving wordt dus aangesloten

Nadere informatie

Inventarisatie wilde bijen Kolis Meeuwen-Gruitrode

Inventarisatie wilde bijen Kolis Meeuwen-Gruitrode Inventarisatie wilde bijen Kolis Meeuwen-Gruitrode 2017-2018 Inventarisatie Kolis 1 Colofon Rapport: Nature-ID gcv Beukenlaan 14 2200 Herentals België Veldwerk, rapportage en foto's: Maarten Jacobs (Nature-ID

Nadere informatie

Bijen in graslanden en ruigten

Bijen in graslanden en ruigten RAPPORT Natuur.studie nummer 16 2014 Jens D Haeseleer De natuur heeft je nodig. En vice versa. Aanzet PPS-soorten Vlaams- Brabant in Vlaams-Brabant Opdrachtgever: Met de steun van en in samenwerking met

Nadere informatie

Hoe gaat het met de wilde bijen?

Hoe gaat het met de wilde bijen? Hoe gaat het met de wilde bijen? Natuurgebieden het domein van natuurbeheerders Soortenrijk, maar wel achteruitgang t Het agrarische landschap het domein van de boeren Al lange tijd verdwenen Stedelijk

Nadere informatie

Van veenweidegebied tot bijenlandschap. Menno Reemer

Van veenweidegebied tot bijenlandschap. Menno Reemer Van veenweidegebied tot bijenlandschap Menno Reemer Hoeveel soorten bijen komen er in Nederland voor? Foto s Roy Kleukers Foto Roy Kleukers Honingbij Honingbij, een apart geval Foto Roy Kleukers Sociale

Nadere informatie

2 BERTRAM. Determinatietabel voor solitaire bijen in aangeboden nestgelegenheden. Tijdschrift van de Natuurstudiewerkgroep van de JNM BIS

2 BERTRAM. Determinatietabel voor solitaire bijen in aangeboden nestgelegenheden. Tijdschrift van de Natuurstudiewerkgroep van de JNM BIS 2 BERTRAM Tijdschrift van de Natuurstudiewerkgroep van de JNM BIS 2005 België - Belgique P.B. 9000 Gent 1 BC 5688 Determinatietabel voor solitaire bijen in aangeboden nestgelegenheden. Je adres verkeerd?

Nadere informatie

HOOFDSTUK 16 BIJEN DETERMINEREN

HOOFDSTUK 16 BIJEN DETERMINEREN 16 HOOFDSTUK 16 BIJEN DETERMINEREN KEES VAN ACHTERBERG THEO M.J. PEETERS Bijen behoren tot de angeldragers (Hymenoptera Acu leata), tezamen met mieren en angeldragende wespen. Bijen zijn gemakkelijk van

Nadere informatie

Iets over mijzelf. Wilde Bijen. Dit zijn wel bijen. Wat zijn bijen en wat niet? Honingbij. Goudwesp. Zweefvlieg. Sluipwesp Zweefvlieg

Iets over mijzelf. Wilde Bijen. Dit zijn wel bijen. Wat zijn bijen en wat niet? Honingbij. Goudwesp. Zweefvlieg. Sluipwesp Zweefvlieg Iets over mijzelf Wilde Bijen Frans van Alebeek februari 2013 Onderzoek Bijen & Bloemen in de stad (Lelystad) Wat zijn bijen en wat niet? Dit zijn geen bijen Zweefvlieg Goudwesp Sluipwesp Zweefvlieg Zweefvlieg

Nadere informatie

John T. Smit Vincent J. Kalkman Jeroen de Rond. Basisgids hommels

John T. Smit Vincent J. Kalkman Jeroen de Rond. Basisgids hommels 2018 John T. Smit Vincent J. Kalkman Jeroen de Rond Basisgids hommels Basisgids hommels Basisgids hommels 1 2 Basisgids hommels Basisgids hommels 2018 John Smit, Vincent Kalkman & Jeroen de Rond EIS Kenniscentrum

Nadere informatie

Andr e na g e lriae van der Vecht, 1927 Gelderse zandbij Andr e na gr a vida Imhoff, 1832 weidebij Andr e na haemorrh o a (Fabricius, 1781) roodgatje

Andr e na g e lriae van der Vecht, 1927 Gelderse zandbij Andr e na gr a vida Imhoff, 1832 weidebij Andr e na haemorrh o a (Fabricius, 1781) roodgatje Wetenschappelijke bijennamen en hun uitspraak In de onderstaande lijst is, in navolging van de flora van Heimans et al. (1994) met een vette letter aangegeven waar de klemtoon moet vallen, bij de uitspraak

Nadere informatie

Nieuwsbrief winter 2014

Nieuwsbrief winter 2014 Nieuwsbrief winter 2014 Jaaroverzicht van 2014 Wildebijenwerkgroep van het Mechels rivierengebied Het lijkt stil rond onze werkgroep maar niks is minder waar. Allerlei realisaties dit jaar door leden van

Nadere informatie

EEN NIEUWE DETERMINEERTABEL. HET is nu al vele jaren geleden, dat ik in dit Tijdschrift een tabel gaf voor het determineeren

EEN NIEUWE DETERMINEERTABEL. HET is nu al vele jaren geleden, dat ik in dit Tijdschrift een tabel gaf voor het determineeren DE EIDEREEND OP VLIELAND. 137 de vogel, die Burdet in 1909 fotografeerde of voor heide en kraaiheide, zooals de vogel in deze aflevering. Voedsel is er te kust en te keur, zoowel in ondiep water als in

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera nummer 15 november 2017 Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera Nederlandse Entomologische Vereniging In dit nummer onder meer: Meewerken aan de bijenatlas voor België Veldobservaties Bijen en wespen in het natte

Nadere informatie

Wilde planten voor wilde bijen

Wilde planten voor wilde bijen Lathyrusbijen op brede lathyrus Wilde planten voor wilde bijen Over geschikte begroeiing en andere voorwaarden in de tuin Tekst en foto s: Arie Koster Wilde bijen staan al een aantal jaren in de belangstelling

Nadere informatie

Ajuga (zie zenegroen) Ajuga reptans (zie kruipend zenegroen) akkerhoornbloem 216 akkerklokje 201 akkerkool 280 akkerleeuwenbek 453

Ajuga (zie zenegroen) Ajuga reptans (zie kruipend zenegroen) akkerhoornbloem 216 akkerklokje 201 akkerkool 280 akkerleeuwenbek 453 INDEX Deze index bevat wetenschappelijke en Nederlandse namen van de in dit boek genoemde bijen, overige dieren en planten. Wetenschappelijke soortnamen zijn zowel onder de genusnaam als onder het soortsdeel

Nadere informatie

Bijen in Leuven. De natuur heeft je nodig. En vice versa. RAPPORT Natuur.studie nummer 17 2014. Jens D Haeseleer

Bijen in Leuven. De natuur heeft je nodig. En vice versa. RAPPORT Natuur.studie nummer 17 2014. Jens D Haeseleer Bijen in Leuven RAPPORT Natuur.studie nummer 17 2014 Jens D Haeseleer De natuur heeft je nodig. En vice versa. Wilde bijen in Leuven Onderzoek naar voorkomen van wilde bijensoorten in het Leuvense stadscentrum

Nadere informatie

2 BERTRAM. Determinatietabel voor solitaire bijen in aangeboden nestgelegenheden. Tijdschrift van de Natuurstudiewerkgroep van de JNM BIS

2 BERTRAM. Determinatietabel voor solitaire bijen in aangeboden nestgelegenheden. Tijdschrift van de Natuurstudiewerkgroep van de JNM BIS 2 BERTRAM Tijdschrift van de Natuurstudiewerkgroep van de JNM BIS 2005 België - Belgique P.B. 9000 Gent 1 BC 5688 Determinatietabel voor solitaire bijen in aangeboden nestgelegenheden. Je adres verkeerd?

Nadere informatie

Rapport Natuurpunt Studie. BIJvriendelijk. Beersel. Diversiteit, hotspots & behoud. nr 14 I 2015

Rapport Natuurpunt Studie. BIJvriendelijk. Beersel. Diversiteit, hotspots & behoud. nr 14 I 2015 Rapport Natuurpunt Studie BIJvriendelijk Beersel Diversiteit, hotspots & behoud nr 14 I 2015 BIJvriendelijk Beersel Wilde bijen in Beersel: diversiteit, hotspots & behoud Natuurpunt Studie contact: jens.dhaeseleer@natuurpunt.be

Nadere informatie

de wespbijen (NOMADA) van nederland (hymenoptera: apidae)

de wespbijen (NOMADA) van nederland (hymenoptera: apidae) de wespbijen (NOMADA) van nederland (hymenoptera: apidae) Jan Smit Wespbijen danken hun naam aan de vaak geelzwarte kleur, waardoor ze op een wesp lijken. De wetenschappelijke naam Nomada refereert aan

Nadere informatie

OBN-INVENTARISATIES VAN BIJEN IN BUURSERZAND, KAMPINA, SPRENGENBERG, VELHORST EN WITTE VEEN

OBN-INVENTARISATIES VAN BIJEN IN BUURSERZAND, KAMPINA, SPRENGENBERG, VELHORST EN WITTE VEEN 2008 OBN-INVENTARISATIES VAN BIJEN IN BUURSERZAND, KAMPINA, SPRENGENBERG, VELHORST EN WITTE VEEN ANNE JAN LOONSTRA, MENNO REEMER, FRANK VAN DER MEER & JAN SMIT OBN-inventarisaties van bijen in Buurserzand,

Nadere informatie

Bijen en vlinders in de educatieve tuinen

Bijen en vlinders in de educatieve tuinen Bijen en vlinders in de educatieve tuinen RAPPORT Natuur.studie nummer 8 2014 Jens D Haeseleer uitgevoerd in opdracht van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid De natuur

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera nummer 11 november 2015 Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera Nederlandse Entomologische Vereniging In dit nummer onder meer: Bijen en wespen op een gronddepot bij Itteren, zomer 2015 Veldobservaties De kleine

Nadere informatie

Bijen. Veldgids. voor Nederland en Vlaanderen. en Vlaanderen. Veldgids. voor Nederland. Steven Falk Illustraties: Richard Lewington.

Bijen. Veldgids. voor Nederland en Vlaanderen. en Vlaanderen. Veldgids. voor Nederland. Steven Falk Illustraties: Richard Lewington. Bijen Veldgids voor Nederland en Vlaanderen voor Nederland en Vlaanderen Auteur: Steven Falk, Brits entomoloog Illustraties: Richard Lewington, internationaal geroemd tekenaar Bijen Een uitgebreide inleiding

Nadere informatie

Nederlandse heidelandschappen

Nederlandse heidelandschappen rslien in,^,eters Marijn Nijssen & Hans Esselink Nederlandse heidelandschappen Als gevolg van aantasting van het heidelandschap zijn veel bijensoorten achteruit gegaan. Om de relaties tussen het heidelandschap

Nadere informatie

Tabellen. Determinatietabel voor de Nederlandse soorten metselbijen (Hoplitis en Osmia) Hans Nieuwenhuijsen

Tabellen. Determinatietabel voor de Nederlandse soorten metselbijen (Hoplitis en Osmia) Hans Nieuwenhuijsen Tabellen Inleiding De sectie Hymenoptera heeft als één van de doelstellingen het stimuleren van de uitgave van Nederlandstalige determinatietabellen voor Hymenoptera. In een aantal nummers van Bzzz en

Nadere informatie

Bijen en graafwespen van het Hulshorsterzand

Bijen en graafwespen van het Hulshorsterzand Menno Reemer Theo M.J. Peeters 2016 Bijen en graafwespen van het Hulshorsterzand Bijen en graafwespen van het Hulshorsterzand November 2016 tekst Menno Reemer & Theo Peeters productie EIS Kenniscentrum

Nadere informatie

Slaapgedrag en slaapgezelschappen van solitaire bijen (Apidae s.l.)

Slaapgedrag en slaapgezelschappen van solitaire bijen (Apidae s.l.) entomologische berichten 85 Slaapgedrag en slaapgezelschappen van solitaire bijen (Apidae s.l.) TREFWOORDEN Bijzondere waarnemingen, Nederland, roest Theo M.J. Peeters Entomologisch Berichten 72 (1-2):

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera nummer 14 april 2017 Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera Nederlandse Entomologische Vereniging In dit nummer onder meer: Verslag zomerexcursie De Bruuk Kort verslag Dwingelderveld Leuke waarnemingen 2016 Systematiek

Nadere informatie

In het belang van de bijen Analyse en advies aangaande wilde bijen in Zeist

In het belang van de bijen Analyse en advies aangaande wilde bijen in Zeist In het belang van de bijen Analyse en advies aangaande wilde bijen in Zeist Robin van Beers Martin Brussaard Sander Malkus Carolina Castagna Maarten Frank van der Schee Winfried Vertommen ZoomIn Consultancy

Nadere informatie

Artikelen. Bijen en wespen in het natte natuurgebied De Bruuk. Stijn J.J. Schreven

Artikelen. Bijen en wespen in het natte natuurgebied De Bruuk. Stijn J.J. Schreven Artikelen Bijen en wespen in het natte natuurgebied De Bruuk Stijn J.J. Schreven Inleiding Op 6 augustus vorig jaar ging de sectie op mijn uitnodiging op excursie in Natura2000-gebied De Bruuk bij Groesbeek

Nadere informatie

Bijen & Hommels MAUREEN KEMPERINK VERRASSEND VLAKBIJ KNNV UITGEVERIJ

Bijen & Hommels MAUREEN KEMPERINK VERRASSEND VLAKBIJ KNNV UITGEVERIJ Bijen & Hommels VERRASSEND VLAKBIJ MAUREEN KEMPERINK KNNV UITGEVERIJ Inhoud 4 Over bijen Voorwoord Herman van Bekkem 9 'Mijn vader is imker!' 11 Wat heb je nodig om bijen en hommels te kijken? 12 Januari

Nadere informatie

(Ge)wilde bijen monitoren! Bijen in het algemeen. Geleedpotigen. Bijen, wespen en vliegen. Dezelfde soort? Waar gaan we het over hebben vanavond?

(Ge)wilde bijen monitoren! Bijen in het algemeen. Geleedpotigen. Bijen, wespen en vliegen. Dezelfde soort? Waar gaan we het over hebben vanavond? Waar gaan we het over hebben vanavond? over bijen in het algemeen en : waarom monitoren? wáár vind je bijen? En hoe kun je ze helpen? (Ge)wilde bijen monitoren! welke soorten doen mee? en wat valt er over

Nadere informatie

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera

Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera nummer 12 april 2016 Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera Nederlandse Entomologische Vereniging In dit nummer onder meer: Verslagen excursies: Goeree 11 juli 2015, de Kampina 2015 Leuke waarnemingen 2015 Lasioglossum

Nadere informatie

Nulmeting Nationale Bijenstrategie

Nulmeting Nationale Bijenstrategie Menno Reemer Arjen de Groot 2019 Nulmeting Nationale Bijenstrategie Nulmeting Nationale Bijenstrategie februari 2019 tekst Menno Reemer & Arjen de Groot productie EIS Kenniscentrum Insecten, Leiden rapportnummer

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 De bijen van Nederland

Hoofdstuk 4 De bijen van Nederland Hoofdstuk 4 De bijen van Nederland Er zijn in ons land gegevens verzameld over meer dan 350 soorten bijen. Daaruit blijkt dat het met veel soorten niet echt goed gaat. Om een beeld te geven van de grote

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 Het leven van solitaire bijen en wespen

Hoofdstuk 5 Het leven van solitaire bijen en wespen Hoofdstuk 5 Het leven van solitaire bijen en wespen De grote diversiteit aan bijen en wespen betekent een grote variatie in levenswijzen. Bijen zorgen met hun bloembezoek voor bestuiving, terwijl wespen

Nadere informatie

Hoe gaat het met de wilde bijen?

Hoe gaat het met de wilde bijen? Hoe gaat het met de wilde bijen? Natuurgebieden het domein van natuurbeheerders Soortenrijk, maar wel achteruitgang t Het agrarische landschap het domein van de boeren Al lange tijd verdwenen Stedelijk

Nadere informatie

Wilde bijen in Deventer 2012

Wilde bijen in Deventer 2012 Wilde bijen in Deventer 2012 Jan Smit, Frank van der Meer, Erik van der Spek & Wim Klein Wilde bijen in Deventer 2012 Jan Smit, Frank van der Meer, Erik van der Spek & Wim Klein Colofon 2012, Jan Smit,

Nadere informatie

OBN-MONITORING VAN BIJEN IN

OBN-MONITORING VAN BIJEN IN 2007 OBN-MONITORING VAN BIJEN IN GEBIEDEN VAN NATUURMONUMENTEN (HYMENOPTERA, APIDAE S.L.) HANS NIEUWENHUIJSEN, MENNO REEMER, THEO PEETERS, JAN SMIT & ANDRÉ VAN ECK OBN-monitoring van bijen in gebieden

Nadere informatie

Verwacht en uiteindelijk gevonden in de Gelderse Poort: de broedparasieten Nomada armata en Nomada sexfasciata (Hymenoptera: Apidae)

Verwacht en uiteindelijk gevonden in de Gelderse Poort: de broedparasieten Nomada armata en Nomada sexfasciata (Hymenoptera: Apidae) 36 entomologische berichten Verwacht en uiteindelijk gevonden in de Gelderse Poort: de broedparasieten Nomada armata en Nomada sexfasciata (Hymenoptera: Apidae) TREFWOORDEN Broedparasitisme, faunistiek,

Nadere informatie

BIJEN EN GRAAFWESPEN ALMELO-NORDHORN LANGS KANAAL MENNO REEMER & FRANK VAN DER MEER MET AANDACHT VOOR ANDERE INSECTEN

BIJEN EN GRAAFWESPEN ALMELO-NORDHORN LANGS KANAAL MENNO REEMER & FRANK VAN DER MEER MET AANDACHT VOOR ANDERE INSECTEN 2001 BIJEN EN GRAAFWESPEN LANGS KANAAL ALMELO-NORDHORN MET AANDACHT VOOR ANDERE INSECTEN MENNO REEMER & FRANK VAN DER MEER 7 november 2001 tekst Menno Reemer & Frank van der Meer productie Stichting European

Nadere informatie

Hymeno. Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera. nummer april. Nederlandse Entomologische Vereniging. In dit nummer onder meer:

Hymeno. Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera. nummer april. Nederlandse Entomologische Vereniging. In dit nummer onder meer: - nummer april Nieuwsbrief Sectie Hymenoptera Nederlandse Entomologische Vereniging In dit nummer onder meer: Verslag studiedag Coelioxys en Megachile Verslagen excursies sectie in Leuke waarnemingen in

Nadere informatie

357 soorten wilde bijen in Nederland. Wereldwijd c. 20,000 soorten

357 soorten wilde bijen in Nederland. Wereldwijd c. 20,000 soorten 357 soorten wilde bijen in Nederland Wereldwijd c. 20,000 soorten Bijen zijn kwetsbaar en robuust tegelijk Kustbehangersbij, Megachile maritima Staatsbosbeheer reservaat Plak 17, Terschelling Pluimvoetbij,

Nadere informatie

WILDE BIJEN IN RELATIE TOT HET GROENBEHEER IN DEVENTER. A. Koster. IBN-DLO Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek

WILDE BIJEN IN RELATIE TOT HET GROENBEHEER IN DEVENTER. A. Koster. IBN-DLO Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek WILDE BIJEN IN RELATIE TOT HET GROENBEHEER IN DEVENTER A. Koster IBN-DLO Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek 2 3 WILDE BIJEN IN RELATIE TOT HET GROENBEHEER IN DEVENTER Een inventarisatie van wilde bijen

Nadere informatie

HOOFDSTUK 17 DIVERSITEIT, VERWANTSCHAPPEN EN NAAMLIJST

HOOFDSTUK 17 DIVERSITEIT, VERWANTSCHAPPEN EN NAAMLIJST 17 HOOFDSTUK 17 DIVERSITEIT, VERWANTSCHAPPEN EN NAAMLIJST THEO M.J. PEETERS KEES VAN ACHTERBERG Iedereen heeft voor zichzelf wel een voorstelling van hoe bijen er uitzien. Maar van de diversiteit aan kleuren,

Nadere informatie

Hoplitis metselbijen. Hoplitis adunca slangenkruidbij

Hoplitis metselbijen. Hoplitis adunca slangenkruidbij hoofdstuk soortbesprekingen broedcellen tegen te gaan. Oude nestgangen worden vaak hergebruikt nadat ze eerst flink zijn schoongepoetst. Het ei wordt centraal op de voorkant van de pollenvoorraad in de

Nadere informatie

Nationale Bijentelling. Onderzoeksactiviteit 1

Nationale Bijentelling. Onderzoeksactiviteit 1 Nationale Bijentelling Onderzoeksactiviteit 1 1 Nationale BIJENTELLING Onderzoeksactiviteit 1 Hoe gaat het met de wilde bijen in Nederland? Vincent Kalkman, onderzoeker bij Naturalis en EIS Kenniscentrum

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 30.10.2017 COM(2017) 628 final 2017/0277 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het standpunt dat op de zevenendertigste vergadering van het Permanent Comité

Nadere informatie

Tien jaar bijen bijeen in een stadstuin in Appingedam: een methodologische en ecologische analyse

Tien jaar bijen bijeen in een stadstuin in Appingedam: een methodologische en ecologische analyse Tien jaar bijen bijeen in een stadstuin in Appingedam: een methodologische en ecologische analyse Jan Kuper Inleiding Geïnspireerd door het enthousiasme van Stichting Bargerveen-collega Theo Peeters, die

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39569 17 juli 2018 Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 7 juli 2018, nr. WJZ/18102268,

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 69148 21 december 2016 Beleidsregel van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 17 december 2016, nr. WJZ / 16189044,

Nadere informatie

WORKSHOP BIJENFOTOGRAFIE

WORKSHOP BIJENFOTOGRAFIE WORKSHOP BIJENFOTOGRAFIE Hoe fotograferen we wilde bijen om ze later als soort te herkennen? Arie Koster www.denederlandsebijen.nl Arie Koster (bijenmakelaar, stadsecoloog, specialist bijenbeheer) www.bijenhelpdesk.nl

Nadere informatie

nummer 11 april 2000 ISSN

nummer 11 april 2000 ISSN nummer 11 april 2000 ISSN 1387-1773 Nieuwsbrief sectie Hymenoptera van de Nederlandse Entomologische Vereniging Redactie: H. Nieuwenhuijsen, T. Peeters, J. Smit Redactieadres: Plattenburgerweg 7, 6824

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 BIJENSTUDIES IN NEDERLAND: EEN HISTORISCH OVERZICHT

HOOFDSTUK 2 BIJENSTUDIES IN NEDERLAND: EEN HISTORISCH OVERZICHT 2 HOOFDSTUK 2 BIJENSTUDIES IN NEDERLAND: EEN HISTORISCH OVERZICHT THEO M.J. PEETERS Bijen en de mens delen een lange historie met elkaar. Aan de speciale relatie van de mens met de honingbij is een apart

Nadere informatie

Wilde bijen in en rond Leiden

Wilde bijen in en rond Leiden Wilde bijen in en rond Leiden Welke bijen mogen we in onze streek verwachten? http://www.denederlandsebijen.nl/bijenperregio/leiden/index.htm Arie Koster (bijenmakelaar, stadsecoloog, specialist bijenbeheer)

Nadere informatie

HOOFDSTUK 3 HET BIJENLEVEN

HOOFDSTUK 3 HET BIJENLEVEN 3 HOOFDSTUK 3 HET BIJENLEVEN THEO M.J. PEETERS HANS NIEUWENHUIJSEN Bijen blijken een grote variatie aan manieren te hebben ontwikkeld om elkaar te ontmoeten, om te paren, om nesten te bouwen en deze van

Nadere informatie

II. - AANTEEKENINGEN OVER NEDERLANDSCHE HYMENOPTERA

II. - AANTEEKENINGEN OVER NEDERLANDSCHE HYMENOPTERA 'srijks MUSEUM VAN NATUURLIJKE HISTORIE LEIDEN. 7 II. - AANTEEKENINGEN OVER NEDERLANDSCHE HYMENOPTERA (Mutillidae, Psammocharidae en Apidae). DOOR J. V A N D E R V E C H T. Sedert 1923 zjjn door mij een

Nadere informatie

Bijenonderzoek in Nederland

Bijenonderzoek in Nederland 141 Synthese Bijenonderzoek in Nederland Theo M.J. Peeters Jinze Noordijk TREFWOORDEN Apidae s.l., bedreigingen, bescherming, diversiteit, levenscyclus, symbiose Entomologische Berichten 72 (1-2): 141-145

Nadere informatie

Expertadvies wilde bijen

Expertadvies wilde bijen Rapport Natuurpunt Studie Expertadvies wilde bijen Gestroomlijnd Landschap Molenbeek-Graadbeek nr 37 I 2017 Expert-advies wilde bijen Gestroomlijnd Landschap Molenbeek-Graadbeek OPDRACHTGEVER Provincie

Nadere informatie

Basisgids. Wilde bijen. Pieter van Breugel

Basisgids. Wilde bijen. Pieter van Breugel Basisgids Wilde bijen Pieter van Breugel de VlIesVleugelIgen Grote wolbij Anthidium manicatum Bijen behoren tot de orde van de vliesvleugeligen (Hymenoptera). Daar vallen alle mieren, alle wespen en alle

Nadere informatie

Wanneer God, Mozes vanuit de brandende braamstruik roept en hem de opdracht geeft om zijn volk uit Egypte te leiden, dan geeft Hij ook aan wat het

Wanneer God, Mozes vanuit de brandende braamstruik roept en hem de opdracht geeft om zijn volk uit Egypte te leiden, dan geeft Hij ook aan wat het Wilde bijen en zo. Daar gaat het over vanmorgen. De bijbelgedeelten die we hebben gelezen gaan eigenlijk ook over wilde bijen. Dat waren in het wild levende honingbijen. Wij hebben het vanmorgen over wilde

Nadere informatie

MEDEDELINGEN TABEL EN VERSPREIDINGSATLAS VAN DE NEDERLANDSE. (Hymenoptera: Apidae) G. VAN DER ZANDEN. met tekeningen van J. J. A. M.

MEDEDELINGEN TABEL EN VERSPREIDINGSATLAS VAN DE NEDERLANDSE. (Hymenoptera: Apidae) G. VAN DER ZANDEN. met tekeningen van J. J. A. M. NEDERLANDSE FAUNISTISCHE MEDEDELINGEN 3 TABEL EN VERSPREIDINGSATLAS VAN DE NEDERLANDSE NIET-PARASITAIRE MEGACHILIDAE (Hymenoptera: Apidae) G. VAN DER ZANDEN met tekeningen van J. J. A. M. Wessendorp 1982

Nadere informatie

2007 ONGEWERVELDE DIEREN VAN DE BIESBOSCH

2007 ONGEWERVELDE DIEREN VAN DE BIESBOSCH 2007 ONGEWERVELDE DIEREN VAN DE BIESBOSCH MENNO REEMER & JOHN T. SMIT Ongewervelde dieren van de Biesbosch februari 2007 tekst Menno Reemer & John T. Smit productie Stichting European Invertebrate Survey

Nadere informatie

18 ANTenne APRIL JUNI 2017 NR 2

18 ANTenne APRIL JUNI 2017 NR 2 Koude oorlog als historische achtergrond van bijzondere bijenwaarnemingen in de provincie Antwerpen Julien Nuyts, e-mail: julien.nuyts3@hotmail.com; alle foto s van de auteur tenzij anders vermeld Excursie:

Nadere informatie

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT,

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van, TRCJZ/2004/5727, houdende vaststelling van rode lijsten flora en fauna DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, Gelet

Nadere informatie

Bijen in Appèlbergen Anne Jan Loonstra

Bijen in Appèlbergen Anne Jan Loonstra Bijen in Appèlbergen Anne Jan Loonstra Inleiding Appèlbergen is een gebied waar ik sinds een jaar of vijf regelmatig kom om er bijen, wespen en vliegen te bestuderen. Het afgelopen jaar heb ik zeer frequent

Nadere informatie