Monitor Freelancers en Media 2017

Transcriptie

1 Monitor Freelancers en Media 2017 Onderzoek werk en inkomen freelance journalisten, schrijvers, fotografen, illustratoren en ontwerpers Henk Vinken

2

3 Monitor jaarlijks in najaar sinds 2015 Profiel: Beroep, opleiding, motieven freelancerschap Werkzaamheden: wat, (on)betaalde uren, soorten opdrachtgevers? Verdiensten: per opdrachtgever per uur, per opdracht, etc.? 2016, 2017: wat betalen grote mediatitels per uur, opdracht, etc.? Auteursrechten: wordt er onderhandeld, kennis Wet Auteurscontractenrecht? Voorzieningen: o.a. voor arbeidsongeschiktheid, oude dag? Ca van mediafreelancers (schatting) met monitor gestart: 24% Van starters 875 freelancers monitor ingevuld: 52% Voor zover bekend: goede afspiegeling ledenbestanden qua leeftijd, sekse en woonplaats

4 Profiel Opnieuw ca. 60% man, rond 50 jaar, hoog opgeleid 23% gedwongen freelancer (na ontslag, geen vacatures) 6% liever in loondienst Ander motief (vrijheid, balans werk/privé, anders) Gedwongen (ontslag, geen vacatures) Uit ondernemerschap Figuur 1 Motieven om freelancer te zijn (%)

5 Werkzaamheden Werken in uur, betaald 22 uur/week (in , ) Vooral (journalistiek) schrijfwerk, fotografie, (journalistiek) werk op internet Top 5 opdrachtgevers voor omzet: regionale media, bedrijven, landelijke media, overig, publiekstijdschriften/lokale omroepen & h.a.h.-bladen Journalistiek werk, schrijfwerk, fotografie, illustratiewerk en/of ontwerpen ook ander werk Figuur 2 Beroepspraktijk in soorten werk (%)

6 Inkomsten 1/4 Bruto jaarinkomen 2016 = euro 40% aangewezen inkomen partner wv. 42% in (zeer) grote mate Betaling per opdracht 560,84 548,95 592,20 529,17 Betaling per illustratie/infographic/ontwerp 237,03 241,74 403,53 486,54 Betaling per online gebruik van werk 69,37 75,49 100,29 88,95 Betaling per foto 66,78 67,16 50,60 78,54 Betaling per uur 58,97 57,74 58,10 58,68 0,00 100,00 200,00 300,00 400,00 500,00 600,00 700,00 Figuur 3 Gemiddelde tarieven per betaalwijze (euro)

7 Inkomsten 2/4 Gecorrigeerde cijfers met 2014 op 100 Vooral foto gedaald; stijging online en illustratie/ontwerp Betaling per woord Betaling per uur Betaling per opdracht Betaling per foto Betaling per illustratie/infographic/ontwerp Betaling per online gebruik van werk 0 Figuur 4 Indexcijfers tariefontwikkeling (gecorrigeerd voor inflatie in 2014-euro s)

8 Inkomsten 3/4 Regionale en lokale media betalen per opdracht lage tarieven, maar beter in 2017 dan in 2016 Elsevier Vrij Nederland 278,44 847,50 Libelle Margriet De Volkskrant Telegraaf 295,19 265,00 397,47 584,00 516,19 569,38 516, Trouw Het Parool AD 244,72 267,81 203,65 175,24 150, Telegraaf MG regionale bladen De Persgroep regionale bladen De Persgroep h-a-h-bladen 141,14 89,00 111,29 127,21 63,78 69, Figuur 5a Betaling per opdracht naar mediatitel (euro)

9 Inkomsten 4/4 Telegraaf, AD en regionale titels Persgroep betalen per foto (steeds) minder Elsevier De Volkskrant 112,43 151,5 Telegraaf 62,50 76,32 Trouw Het Parool AD 61,74 51,23 82,37 100,00 90, Telegraaf MG regionale bladen 41,62 42,70 De Persgroep regionale bladen 44,51 34,81 De Persgroep h-a-h-bladen 30, Figuur 5b Betaling per foto naar mediatitel (euro)

10 Auteursrechten 1/2 Bewustzijn belang van auteursrechten groot 40% heel, 33% tamelijk belangrijk voor beroepspraktijk (zoals in 2016) Exploiteer mijn auteursrechten zelf Alle, de meeste afspraken zijn schriftelijk vastgelegd Maak altijd, meestal afspraken voor alle media Maak altijd, meestal afspraken hergebruik Maak altijd, meestal afspraken voor bepaalde duur Maak altijd, meestal afspraken over exclusiviteitstermijn Figuur 6a Afspraken over (her)gebruik met opdrachtgevers (%)

11 Auteursrechten 2/2 Bekendheid met Wet Auteurscontractenrecht en Geschillencommissie beperkt Niet bekend met Wet Auteurscontractenrecht 67 Niet bekend met Geschillencommissie Auteurscontractenrecht 79 Geen geschil gehad over exploitatieovereenkomst 90 Indien wel gehad, geschil voorgelegd aan exploitant 60 Indien voorgelegd, geschil opgelost 52 Wil een geschil voorleggen aan Geschillencommissie Auteurscontractenreacht Figuur 6b Wet Auteurscontractenrecht (ACR) en Geschillencommissie ACR (%)

12 Onderhandelen Er wordt meer onderhandeld over auteursrechten (Zeer) Succesvol onderhandeld over volledige afkoop Onderhandeld over vergoeding volledige afkoop/overdracht van rechten (Zeer) Succesvol onderhandeld over vergoeding hergebruik Onderhandeld over vergoeding hergebruik Figuur 7 Waarover onderhandeld en tevredenheid met het resultaat (%)

13 Voorzieningen Orderportefeuille 4,5 maanden (2016: 4,4; 2015: 4,2) Meer freelancers zonder verzekeringen oude dag Nee, geen pensioenverzekering, spaar niet voor oude dag 2015 Nee, geen verzekering tegen werkloosheid Nee, geen verzekering tegen ziekte of arbeidsongeschiktheid Figuur 8 Voorzieningen getroffen? (%)

14 Uitsplitsingen 1/2 Stijging uurtarief niet meer alleen bij freelancers met motief ondernemerschap Daling uurtarief bij jonge freelancers gekeerd (fluctueert) freelance om ondernemerschap gedwongen freelancer freelancer om ander motief motief leeftijdsgroep Figuur 9 Betaling per uur naar motief freelancerschap en leeftijdsgroep (%)

15 Uitsplitsingen 2/2 Daling tarieven vooral bij journalistieke beroepsgroepen schrijvend journalist schrijver schrijvend journalist/ schrijver niet-schrijvend journalist/ schrijver fotojournalist fotograaf fotojournalist/fotograaf niet-fotograaf schrijven fotografie Figuur 10 Betaling per uur (schrijven) en per foto (fotografie) naar beroepsgroep (%)

16 Conclusies Iets meer freelancer uit ondernemerschap vs. flinke groep gedwongen Iets meer betaalde uren, gestegen aandeel niet-landelijke media in omzet Jaarinkomen omhoog, laag voor hoogopgeleide beroepsgroep Veel tarieven licht omlaag, daling tarief per foto opvallend sterk Vooral regionale/lokale titels betalen slechter per uur/foto Grotere inzet op auteursrechten, wordt ook meer over onderhandeld Jongeren verdienen nog steeds evident minder Forse groepen treffen geen voorzieningen oude dag Vooral journalistieke beroepsgroepen blijven achter