Den Haag: Vogelwijk - Duindorp

Transcriptie

1 Den Haag: Vogelwijk - Duindorp Ik geef je mijn hand, doe jij mij je ogen Proef de zilte zeelucht, laat de zeewind rond het hoofd gaan, koester het zand onder de voeten, geniet van de vele momenten van stilte en laat u imponeren door grillig gevormde bomen op eeuwenoude stronken in een al even oud duin- en bosgebied. \'t Kan allemaal in deze wandeling die begint in het meest westelijk deel van de Haagse Vogelwijk, die het Westduinpark doorkruist, door het Scheveningse Duindorp voert en die ons via de Bosjes van Poot en langs een fraaie architectonische favade in de Vogelwijk terugbrengt naar de plek waar we de wandeling zijn begonnen. Geen echt lange route dit keer; en bovendien met een overvloed aan rustpunten. Maar wel een wandeling door een landschap waar de tijd soms lijkt te hebben stil gestaan. Routebeschrijving Waar de Laan van Poot en de De Savornin Lohmanlaan in elkaar overgaan, ligt het Westduinpark (kp 1) er uitnodigend bij. In het verlengde van de De Savornin Lohmanlaan gaan we het park binnen. Infoborden bij de entree vertellen de bezoeker uitgebreid over fauna en flora. Rechts van ons pad ligt, enigszins in de diepte, een fraaie waterplas. (kp 1) Het Westduinpark en de Bosjes van Poot, ofschoon in het oosten van elkaar gescheiden door de drukke Nieboerweg, worden niettemin als één geheel beschouwd. Het park - eerder duin dan park - beslaat in totaal ruim 235 hectaren. Na een grootschalige metamorfose van het duingebied, enkele jaren terug, zijn er Schotse Hooglanders uitgezet met de bedoeling het duinlandschap meer open te houden. Vrij snel na onze binnenkomst in het natuurgebied is er rechts, duin op, het uitkijkpunt de Vulkaan, van waar we een mooi zicht hebben op de zee, vóór ons, op Kijkduin, links, op Scheveningen, rechts en op Den Haag, schuin achter ons. Terug van de Vulkaan lopen we verder richting zee en gaan bij de aanduiding Zuiderstrand 7 naar rechts waar het gecombineerde fiets- en wandelpad Cort van der Lindenpad heet. We houden links aan over het voetpad. (Advocaat en rechtsgeleerde Cort van der Linden, Hagenaar van geboorte (in 1846), is vooral bekend geworden als de eerste partijloze premier van ons land, die als leider van een extra-parlementair minderheidskabinet van liberalen en vrijzinnig-democraten Nederland door de Eerste Wereldoorlog loodste. Hij zorgde ook voor de grondwetsherziening van 1917 waarbij mannen actief en vrouwen passief kiesrecht werd verleend). Bij strandafslag 8 houden we links aan, blijven het geasfalteerde pad volgen en laten de fietsers rechts van ons. We blijven dus consequent parallel aan zee lopen. Bij afslag 9 gaan we op de splitsing het tweede pad naar rechts - langs de fietsenstalling (aan onze linkerhand), niet het Fuutpad dus. Bij de splitsing even verder met het fietspad gaan we rechtdoor; het zuiltje met de aanduiding wandelpad helpt ons. versiedatum:

2 Bij de viersprong, bij de informatiepaal, gaan we linksaf (kp 2). (kp 2) De naast gelegen zandvlakte rechts is een zijstap waard. Op houten staanders zijn grote foto's te zien van het landschap en van een aantal van zijn bewoners, ook van de nieuwste, de Schotse Hooglanders die na de landschappelijke metamorfose van het Westduinpark hier zijn uitgezet. De voorlichting is op kunstzinnige wijze vormgegeven en past voortreffelijk in het duingebied. Terug op ons wandelpad blijven we geruime tijd rechtdoor lopen. Negeer afslagen en geniet nu en dan van de natuurlijke kunst die door de bizarre structuur van de bomen hier en daar spontaan is ontstaan. Vlak voor de kruising met een ruiterpad houden we schuin links aan. Waar we opnieuw een ruiterpad kruisen, houden we links aan over het asfalt. Ruim voor aankomst in Duindorp is al het uitgebreide antennepark (kp 3) zichtbaar, van wat vroeger Scheveningen Radio was, zoals het radiostation in de volksmond heette. (kp 3) Van 1904 tot 1999 was Radio Scheveningen, zoals de officiële benaming luidde, het radiostation voor de communicatie met schepen. De eerste signalen werden op 19 december 1904 uitgezonden, de laatste om vier uur 's middags op 31 december Het zendstation, destijds onderdeel van de PTT, werd overbodig nadat nieuwe communicatietechnieken, zoals met behulp van satellieten, hun intrede hadden gedaan. Ons wandelpad eindigt uiteindelijk op de Baden Powellweg. Bij de kruising met de Duivelandsestraat begint de bebouwing van Duindorp. Hier gaan we linksaf en lopen, op het tramplein (lijn 12) rechts aanhoudend, de Wieringsestraat (kp 4) binnen. (kp 4) De Wieringsestraat is beter bekend als de Duinstrip, die in 2009 werd bekroond met de Nieuwe Stad Prijs van de gemeente Den Haag. De keuze voor het project werd niet alleen bepaald door de architectuur of het uitzicht op de duinen en op zee, maar zeker ook door de duurzame wijze van verwarming en koeling van de woningen door een zeewaterwarmtecentrale, de eerste in de wereld. Op de Wieringsestraat houden we direct links aan en vervolgen we onze route over het schelpenpad richting strandafslag 11. Bij het hek gaan we rechtdoor richting zee en dat doen we ook bij de splitsing erna. Bij strandafslag 11 gaan we rechtsaf. Het heet hier Wieringsepad. Het wandelpad komt tenslotte weer uit op de Wieringsestraat, waar we naar links gaan om direct naar rechts de Griendsestraat in te lopen. We dalen de trap af en gaan rechtsaf de Markensestraat in - de aanduiding is even verder. Bij de volgende kruising gaan we naar links, de Schiermonnikoogsestraat, om direct daarna rechtsaf te gaan, de Pluvierstraat (kp 5). (kp 5) Het zijn de fraai vormgegeven ingangen van de trappenhuizen van de portiekwoningen die om aandacht vragen. Portiekwoningen van de soort die we hier aantreffen zijn typisch Haags. De woningen behoren tot de oudere bebouwing van Duindorp, waarvan er al vele zijn gesloopt vanwege de gehorigheid en de geringe afmetingen.

3 Op het Tesselseplein aangekomen gaan we naar links om via de Tesselsestraat op de Nieboerweg uit te komen. Maar eerst slaan we even acht op de bijzondere aankleding van het elektriciteitshuisje op het midden van het knus aandoende Tesselseplein, waar de door de Duitse bezetter afgedwongen evacuatie van de bewoners van Duindorp in het begin van de Tweede Wereldoorlog, de bezetting als zodanig en de terugkeer van de bewoners in de jaren na de oorlog zijn afgebeeld. Halverwege de Tesselsestraat lopen we langs het Gandhicentrum (kp 6). (kp 6) In de voormalige Pniëlkerk is sinds 2011 het Gandhicentrum gevestigd, een Indiaas cultureel centrum. Het centrum wil de diversiteit aan culturen in India promoten. Er wonen in Nederland circa mensen van Indiase afkomst of die hun herkomst vinden in de Surinaams-Hindoestaanse gemeenschap. De voormalige kerk is in 1937 in expressionistische stijl gebouwd naar een ontwerp van architect B.W. Plooij. Het kerkgebouw heeft tot 2009 als zodanig dienst gedaan. De Nieboerweg steken we over om via het wandelpad de Bosjes van Poot (kp 7) binnen te gaan. We vervolgen de route door bij de eerste splitsing eerst even links af te slaan en het duin op te lopen naar een uitzichtpunt van waaruit fraai over Duindorp en de haven van Scheveningen kan worden uitgekeken. Ook de ministeriële kantoorkolossen in Den Haag zijn 'in de achteruit' bij helder weer goed te zien. Schuin achter ons is er het immense complex van de rioolwaterzuiveringsinstallatie dat het zicht beheerst. Het uitzichtpunt is overigens het restant van een open geschutsopstelling op een bunker die in de oorlogsjaren onderdeel is geweest van de door de Duitsers aangelegde Atlantikwall. (kp 7) Het gebied Bosjes van Poot is vernoemd naar Willem Poot ( ), jachtopziener in dienst van groothertogin Elisabeth van Saksen-Weimar, kleindochter van koning Willem II die tot in de jaren '20 van de vorige eeuw eigenaresse was van het duingebied, inclusief de Westduinen tot voorbij Kijkduin. Het zuidelijk deel van de Bosjes behoorde in de 17de eeuw tot de buitenplaats Houtrust. De Bosjes van Poot zijn in de loop der tijd tot een heus wandelbos getransformeerd. Terug van het uitzichtpunt gaan we dus naar links - rechtdoor vanuit de oorspronkelijke route - om via een wirwar van wandelpaden de Bosjes van Poot te doorkruisen. Daartoe gaan we op de eerste splitsing scherp naar rechts, een smal pad dat overigens na een twintigtal meters weer breder wordt en aanvankelijk stijgt. Bij een t-splitsing houden we rechts aan - de rioolwaterzuivering ligt links van ons en een kerktoren recht voor ons. Op de volgende t-splitsing houden we links aan om op de volgende viersprong rechtsaf te gaan - de wit-rode markering op de boom helpt ons dit keer bij de keuze van de afslag. Het brede pad blijven we ook bij de volgende vijfsprong rechtdoor volgen - onze route gaat door tussen de twee bomen met de wit-rode markering. Na ongeveer 50 meter bij de volgende viersprong - bij een bankje aan onze linkerhand - gaan we rechtsaf en bij de viersprong daarna houden we ook rechts aan - links staat een boom met een wit-rode markering. We lopen nu almaar rechtdoor en negeren zijpaden bij drie opeenvolgende splitsingen - ook het geasfalteerde pad rechts laten we aan anderen.

4 De druk bereden Nieboerweg vormt de uitgang van de Bosjes van Poot - de aanduiding van het gebied staat rechts op een groot houten bord. We steken de weg over naar het aan de overzijde gelegen Westduinpark, waar een wandelzuiltje het begin van het vervolgtraject aangeeft. Het eerste deel van het wandelpad is flink stijgend. Op de eerstvolgende splitsing gaan we rechtdoor. We passeren, rechts van ons, een open vlakte in het verder stevig begroeide duinlandschap. Op de volgende driesprong houden we links aan en op de driesprong daarna gaan we rechtdoor. We belopen nu even het traject van de heenweg. We verlaten het weer op de volgende viersprong waar we naar links gaan, direct nadat we het ruiterpad hebben gekruist - zie het zuiltje. Op de volgende splitsing gaan we aan het einde rechtsaf om op de viersprong daarna linksaf te gaan. De afdaling leidt naar de uitgang van het duinpark. We lopen nu voor een kort moment de Vogelwijk binnen (kp 8). Daarvoor steken we de Laan van Poot over. Het is om het even hoe we de lus van de Kwartellaan nemen, links om of rechts om, of over de middenberm voor een nog beter zicht op de woningen, de bestemming is sowieso de andere kant van de lus. (kp 8) De Vogelwijk is één van de meest geliefde woonbuurten van Den Haag. De eerste woningen dateren van 1910, de laatste zijn eind jaren '50 gebouwd. De Vogelwijk is gebouwd als een tuinwijk en moest vanaf de jaren '20 tegenwicht bieden tegen de verpauperde binnenstadswijken. De Kwartellaan wordt als de meest bijzondere straat in de Vogelwijk beschouwd vanwege de 86 robuuste, in rode baksteen opgetrokken woningen die in 1927 en 1928 in expressionistische stijl zijn gebouwd naar een ontwerp van architect A.J. Kropholler. Kropholler, die vooral veel kerken en raadhuizen ontwierp, gold als een exponent van de Delftse School. We verlaten de Vogelwijk door bijna aan het einde van de Kwartelllaan naar rechts te gaan, de Sijzenlaan in, daarna aan het einde schuin rechts de Wildhoeflaan, vervolgens weer naar rechts om via de Vliegenvangerlaan naar het Eiberplein te lopen. De Fuutlaan (links) brengt ons weer naar de Laan van Poot, die we opnieuw oversteken om via het Fuutpad - een gecombineerd fiets- en wandelpad - weer het Westduinpark binnen te gaan. Na een kleine honderd meter gaan we op een zevensprong (!) naar links om over of langs het veerooster over het geasfalteerde pad als het ware in rechte lijn terug te lopen naar waar we de wandeling zijn begonnen. Alle zijpaden worden dus genegeerd. Onderweg zijn het bankjes met dichterlijke teksten als 'ik geef je mijn hand, doe jij mij je ogen' en 'ik wens je een merel in de morgen' die uitnodigen voor een korte stop; het uitzicht over de duinen op zee is hier magnifiek. Op een kruising met een bredere asfaltweg gaan we linksaf. Het is dan nog enkele honderden meters naar de De Savornin Lohmanlaan.

5 Praktische informatie Parkeren omgeving De Savornin Lohmanlaan en andere straten in de Vogelwijk. OV Bus 24, halte De Savornin Lohmanlaan Horeca geen Auteur Loek Heskes en zijn vrouw Irene willen je in 'Wandelen buiten de binnenstad van Den Haag' verleiden om te gaan wandelen in de Haagse 'buitenstad'. Door de wijken rond het centrum, van Bezuidenhout tot Kijkduin en van Scheveningen tot de Schilderswijk. De gids is te koop bij de boekhandel of online te bestellen via