Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik

Transcriptie

1 Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik Verkeerskundige toets drie alternatieven Onderdoorgang onder spoorlijn Utrecht- Arnhem ProRail Spoorontwikkeling November 2008 Definitief

2 Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik Verkeerskundige toets drie alternatieven Onderdoorgang onder spoorlijn Utrecht- Arnhem ProRail Spoorontwikkeling November 2008 Definitief dossier : B registratienummer : VB-SE versie : 4 DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

3 INHOUD BLAD 1 INLEIDING Introductie van het project Situatie Opdracht Leeswijzer 4 2 BESCHRIJVING DRIE ALTERNATIEVE LOCATIES SPOORWEGTUNNEL Inleiding Groeneweg rechtdoor Runnenburg rechtdoor Verlengde Baan van Fectio 10 3 VERKEERSEFFECTEN Inleiding Criteria Huidige situatie Groeneweg rechtdoor Runnenburg rechtdoor Verlengde Baan van Fectio 20 4 AFWEGING TRACES Afweging Conclusie 25 5 BRONNEN 26 6 COLOFON 27 BIJLAGEN 1 Modelstudie alternatieven tunnellocatie 2 Afgevallen variaties op alternatieven - 1 -

4 1 INLEIDING 1.1 Introductie van het project Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat zorgt voor verbeteringen van de spoorlijn Utrecht-Arnhem, zodat deze veiliger wordt en beter benut kan worden. Als onderdeel van het MIT-project Traject Oost heeft het ministerie aan ProRail opgedragen om deze verbeteringen uit te werken. ProRail onderzoekt in dit kader twee onderdelen van het Traject Oost. Één van de maatregelen daaruit is het ongelijkvloers maken van een overweg in Bunnik. De uitvoering van dit advieswerk is aan DHV opgedragen. De voorliggende rapportage heeft betrekking op de verkeerseffecten van de drie alternatieve locaties voor de onderdoorgang in Bunnik. 1.2 Situatie Het wegennet van Bunnik wordt gebruikt door inwoners, maar zeker ook forenzen uit de omliggende grote gemeenten (Utrecht, Zeist, Houten) die op werkdagen door de gemeente Bunnik pendelen 1. De N229 is de gebiedsontsluitingsweg voor de gemeente Bunnik richting A12 en richting het zuiden (Afbeelding 1). Richting Utrecht Oost wordt Bunnik ontsloten door de Provincialeweg (N411) 2. De stroomwegen A12, A27 en A28 vervullen een functie voor onder andere het verkeer uit Zeist richting Utrecht. Er zijn echter alternatieve routes, vooral bij congestie op deze wegen. Zo vindt veel verkeer vanuit Zeist naar Utrecht zijn weg via de Koelaan, Julianaweg en de traverse door Bunnik. Dit heeft negatieve gevolgen voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid in Bunnik. Utrecht Bunnik Zeist Binnen het project A12/Salto bestaan er plannen om Houten van een tweede aansluiting op het rijkswegennet te voorzien 3. Één van de opties is een nieuwe aansluiting (via het Rijsbruggerwegtracé ) op de A12 direct westelijk van de kern van Bunnik. Houten Afbeelding 1: Ligging Bunnik ten opzichte van Utrecht, Zeist en Houten, inclusief wegennet (ondergrond: Google Maps) 1 Gemeente Bunnik (2004). Toekomstvisie Bunnik 2 Gemeente Bunnik (2005). Bestemmingsplan buitengebied (voorontwerp) 3 Provincie Utrecht. Strategisch Mobiliteitsplan Provincie Utrecht (december 2003) - 2 -

5 De nieuwe gebiedsontsluitingsweg moet de verkeersoverlast als gevolg van de congestieproblematiek rond de aansluiting A27 Rondweg verminderen. In deze studie is ervan uitgegaan dat de nieuwe aansluiting op de A12 bij Houten niet aansluit op de Baan van Fectio. Hiermee wordt voorkomen dat de hoeveelheid doorgaand verkeer door Bunnik verder toeneemt. In Bunnik zijn op dit moment twee gelijkvloerse overwegen: de Schoudermantel in het verlengde van de Stationsweg en de Groeneweg bij station Bunnik. In de afgelopen jaren heeft de gemeente in de kern van Bunnik maatregelen getroffen om de kern verkeersluw te maken. In samenhang daarmee heeft de gemeenteraad zich in 2003 uitgesproken tegen een ongelijkvloerse kruising in de Stationsweg/Schoudermantel, deze zou juist weer meer verkeer aantrekken. Deze visie is ook in het coalitieakkoord Bunnik (2006) vastgelegd. Een groot deel van het doorgaande verkeer rijdt op dit moment dwars door de kern van Bunnik, over de Stationsweg en Provincialeweg. Het overige deel van het doorgaand verkeer wordt in de huidige situatie deels buiten de kern van Bunnik omgeleid, via de Baan van Fectio, met een aansluiting via de Groeneweg en Runnenburg langs station Bunnik, over de provinciale weg (N411) 4. Er worden drie alternatieve locaties voor de onderdoorgang onderzocht. Deze alternatieven worden in hoofdstuk 2 nader omschreven en zijn weergegeven in Afbeelding Groeneweg rechtdoor 2. Runnenburg rechtdoor 3. Verlengde Baan van Fectio 1 Groeneweg rechtdoor 2 Runnenburg rechtdoor 3 Verlengde Baan van Fectio Zeist Utrecht Oprit A12 Afbeelding 2: De drie alternatieven voor de spoorweg onderdoorgang (bron ondergrond: Google Maps) 4 Gemeente Bunnik (2002). Integrale verkeer en vervoer visie gemeente Bunnik

6 1.3 Opdracht Aan DHV is de vraag gesteld om de verkeersafwikkeling van spoorkruising en kruispunten te toetsen. Hiertoe zijn criteria opgesteld waarop de drie alternatieven voor de spoorwegonderdoorgang zijn beoordeeld. Deze criteria betreffen onder andere de effecten op lokaal verkeer, regionaal verkeer, openbaar vervoer, langzaam verkeer en verkeersveiligheid. 1.4 Leeswijzer Hoofdstuk 2 beschrijft de drie alternatieve routes en geeft in het kort de verkeersstromen van gemotoriseerd en langzaam verkeer weer per alternatief. In hoofdstuk 3 worden de criteria behandeld en de scores van de drie alternatieven op deze criteria ten opzichte van de huidige situatie. In hoofdstuk 4 worden de drie alternatieven tegen elkaar afgewogen. Dit hoofdstuk eindigt met een conclusie

7 2 BESCHRIJVING DRIE ALTERNATIEVE LOCATIES SPOORWEGTUNNEL 2.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat een beknopte beschrijving van de drie alternatieven en de gevolgen voor de verkeersstromen (uitgesplitst naar gemotoriseerd en langzaam verkeer). Er worden drie alternatieven in beschouwing genomen: 1. Groeneweg rechtdoor 2. Runnenburg rechtdoor 3. Verlengde Baan van Fectio Op elk van de alternatieven zijn variaties mogelijk, met name voor de oplossing voor het fietsverkeer. We presenteren de oplossing die door het ambtelijk overleg tussen de gemeente Bunnik, de provincie Utrecht en ProRail als meest wenselijk is beoordeeld. De afgevallen oplossingen zijn in bijlage 2 opgenomen, inclusief een beknopte toelichting op de reden voor het afvallen

8 2.2 Groeneweg rechtdoor Aan de noordzijde van het spoor volgt de variant Groeneweg rechtdoor het huidige tracé van de Runnenburg. Ter hoogte van de huidige locatie van de spoorwegovergang gaat de weg onder het spoor door (zie Afbeelding 3). Zuidelijk van het spoor wordt de weg rechtdoor doorgetrokken en sluit vervolgens aan op de Baan van Fectio. Deze aansluiting is hier vormgegeven als voorrangskruispunt, met de doorgaande route in de voorrang. In een later stadium moet het ontwerp van deze aansluiting worden gedetailleerd. Aan de noordzijde is de straal van de boog ontworpen op een snelheid van 50 km/uur. Aan de oostzijde van de weg is er (in de onderdoorgang) een fietspad en aan de westzijde is er een voetpad voorzien. Voor fietsers vanaf en naar de fietsbrug over de A12 wordt er een fietsbrug in het verlengde van het Anton van Dampad aangelegd. De hellingbaan voor fietsers is minder lang, omdat voor de fietstunnel minder hoogte vereist is. Het voetpad aan de westzijde van de tunnel dient tevens als ontsluiting van de perrons van station Bunnik. De toegang van het station en het P&R-terrein aan de noordkant van het station loopt deels over het terrein van Calibris. Het station blijft ook via de zuidkant bereikbaar, hierdoor hoeft verkeer vanuit de zuidkant niet om te rijden om iemand bij het station op te halen of af te zetten. Omdat de Groeneweg binnen de bebouwde kom is gelegen, geldt hier een maximum snelheid van 50 km/u. De maximale helling voor het gemotoriseerde verkeer is 5%, voor het langzaam verkeer (o.a. voetgangers en fietsers) is deze maximaal 4%

9 Bus (halteert buiten de rijbaan) verbinding Maatschapslaan- Runnenburg alleen voor fiets, niet voor auto Oversteek met risico voetbrug naar Groeneweg/ Maatschapslaan Fiets/voetbrug naar Anton v Dampad Wegontsluiting o.a. Groeneweg-zuid, bedrijven (zonder fietsers) Afbeelding 3: Tracé Groeneweg rechtdoor - 7 -

10 2.3 Runnenburg rechtdoor Noordelijk van het spoor volgt deze route het huidige tracé van de Runnenburg. Ter hoogte van het INGgebouw (Runnenburg 30), waar de weg nu afbuigt, wordt de weg rechtdoor getrokken (zie Afbeelding 4). Ter hoogte van het midden van de huidige perrons van station Bunnik gaat de weg onder het spoor door. Zuidelijk van het spoor loopt de weg rechtdoor naar de Baan van Fectio. In de onderdoorgang wordt aan de oostzijde van de weg voorzien in een fietspad en een voetpad. Dit voetpad dient tevens als ontsluiting van de perrons van station Bunnik. De onderdoorgang wordt ongeveer 240 meter lang. Om het Calibris-gebouw en het Kiss & Ride-terrein aan de noordkant van het station bereikbaar te houden, moet het parkeerterrein van Calibris heringericht worden. Daarbij wordt voorzien in een vervangend parkeerterrein. Aan de zuidkant is er ook een mogelijkheid om een Kiss & Ride terrein aan te leggen. In Afbeelding 4 is een rotonde gepland, maar verkeerskundig gezien is een rotonde in een doorgaande route niet logisch. Met name omdat de intensiteiten op de zijwegen laag zijn. Een mogelijk alternatief kan worden gevonden in een T-splitsing met de Runnenburg en de Baan van Fectio. De plaatsing en de wenselijkheid van de rotonde zijn daarom slechts indicatief aangegeven

11 Toegang Calibris via Maatschapslaan Vervangend parkeerterrein Calibris Stations pleintje met K&R, bushalte en beperkte fietsenstalling Eénrichtings circuit ter ontsluiting Groeneweg en zuidkant station haakse parkeervakken (vervangt parkeren noordzijde) Rotonde met 25m buitendiameter Afbeelding 4: Tracé Runnenburg rechtdoor - 9 -

12 2.4 Verlengde Baan van Fectio In dit alternatief wordt de Baan van Fectio doorgetrokken langs de A12, onder het spoor door geleid en ter hoogte van de monumentale boerderij Runnenburg aangesloten op de Provincialeweg (N411) (Afbeelding 5 en Afbeelding 6). In principe wordt de weg ontworpen op een snelheid van 80 km/uur. Ook een ontwerpsnelheid van 50 km/uur is mogelijk, in dat geval is een kortere zichtlengte vereist (met een kleinere boogstraal) en mag een groter hellingspercentage gebruikt worden. Langzaam verkeer is op dit moment niet toegestaan op de Baan van Fectio. Uitbreiding van het tracé met fietspad is mogelijk, maar vooralsnog niet voorzien. Ter hoogte van de huidige spoorwegovergang komt een voorziening voor langzaam verkeer. Hiervoor zijn twee opties. Een befietsbare tunnel en een voetgangerstunnel. Deze onderdoorgang onder het spoor voor langzaam verkeer dient tevens als ontsluiting van de perrons. De aansluiting met de N411 kan vormgegeven worden met en rotonde of een geregeld kruispunt. De bus kan niet tot vlakbij het station komen, maar halteert op de Baan van Fectio, ter hoogte van het kruispunt met de Groeneweg (Afbeelding 6). Fietsverbinding Ontsluitingsroute station voor auto s P Station Afbeelding 5: Tracé Verlengde Baan van Fectio

13 Verbinding Runnenburg- Maatschapslaan handhaven Voorplein reorganiseren ivm nieuwe entree Bus (halteert buiten de rijbaan) ontsluiting woningen noordzijde handhaven; wordt heel smal (tunnelbak alleen fiets bruto minimaal 5m breed) Viaduct voor ontsluiting van een deel van de bedrijven aan zuidzijde Groeneweg + fietsers en voetgangers van/naar Anton van Dampad Afbeelding 6: Tracé Verlengde Baan van Fectio (incl voorziening voor langzaam verkeer en variant)

14 3 VERKEERSEFFECTEN 3.1 Inleiding 3.2 Criteria In dit hoofdstuk worden de verkeerseffecten van de drie alternatieven behandeld. Deze effecten zijn onderverdeeld in een aantal criteria. In 3.2 wordt toegelicht hoe de scores op de criteria bepaald worden en in 3.3 hoe de huidige situatie is. De scores van de drie alternatieven ten opzichte van de huidige situatie worden onderbouwd in de paragrafen 3.4 tot en met 3.6. De samenvatting van de scores en de afweging komen in het volgende hoofdstuk aan bod. Voor het beoordelen van de verkeerseffecten zijn criteria opgesteld. Deze zijn onder andere opgesteld aan de hand van de memo Criteria toetsing tunnellocaties Bunnik (gemeente Bunnik, januari 2008). De criteria waarop de verkeerseffecten beoordeeld worden zijn: Regionale verkeersafwikkeling Bunnik ligt op een centrale positie tussen Utrecht, Zeist en Houten. Veel (doorgaand) verkeer uit deze steden maakt gebruik van de wegen in Bunnik. Dit criterium heeft betrekking op de regionale verkeersstromen door Bunnik en bestaat uit twee aspecten. Doorgaand verkeer via traverse: Het wordt positief gescoord als doorgaand verkeer dat nu via de traverse door Bunnik rijdt (Stationsweg - Provincialeweg), verplaatst wordt naar de route via de Baan van Fectio en het nieuwe tracé met de spoorwegtunnel. De score wordt bepaald door de intensiteit op de Stationsweg in Bunnik te vergelijken met de huidige situatie (zie bijlage 1). Aanzuigende werking: Als de aanleg van de tunnel er echter voor zorgt dat er meer verkeer door de gemeente Bunnik gaat rijden wordt dit als negatief gescoord. De score wordt bepaald door de intensiteiten op de Provincialeweg, ten westen van de eventuele aansluiting met de verlengde Baan van Fectio, te vergelijken met de huidige situatie. De intensiteiten zijn bepaald met een modelstudie (zie bijlage 1) 5. Lokale verkeersafwikkeling De lokale verkeersafwikkeling heeft betrekking op de ontsluiting van de woonwijken Engboogerd en Lage Engh en het bedrijventerrein De 12 apostelen. Ontsluiting woonwijk Enghboogerd: Hierbij wordt kwalitatief de ontsluitingsstructuur van de woonwijk Enghboogerd beoordeeld, in relatie tot de verkeersstromen binnen Bunnik (intensiteit door het centrum en op de spoorwegovergang in de Schoudermantel). Ontsluiting woonwijk Lage Engh: Hierbij wordt kwalitatief de ontsluitingsstructuur van de woonwijk Lage Engh beoordeeld, in relatie tot de verkeersstromen binnen Bunnik (intensiteit door het centrum en op de spoorwegovergang in de Schoudermantel). Ontsluiting bedrijventerrein De Twaalf Apostelen : Hierbij wordt kwalitatief de aansluiting van het bedrijventerrein op de bestaande wegenstructuur beoordeeld. Langzaam verkeer Hieronder wordt de ontsluiting van het fietsverkeer en voetgangers verstaan. Het opheffen van de spoorwegovergang mag niet ten koste gaan van de volledigheid en kwaliteit van het netwerk voor langzaam verkeer. Onder kwaliteit van het netwerk wordt het comfort en de verkeersveiligheid voor het langzame verkeer verstaan. 5 Gemeente Bunnik (december 2007); Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel

15 Openbaar vervoer Autobereikbaarheid station: Dit aspect wordt kwalitatief beoordeeld aan de hand van de ontsluitingsstructuur van het station en de mogelijkheid om een goed functionerend P&R-terrein aan te leggen. OV-bereikbaarheid station: Dit aspect wordt kwalitatief beoordeeld door de mogelijkheid om het station per bus te bereiken. Verkeersveiligheid Hierbij wordt beoordeeld of het ontwerp van het tracé verkeersveilig is. Verder wordt er gekeken of het gebruik van wegen overeenkomt met de functie die de wegen gekregen hebben volgens het wegencategoriseringsplan uit de Integrale Verkeer en Vervoer Visie Bunnik. Verkeersleefbaarheid Verkeersleefbaarheid wordt kwalitatief beoordeeld door de hoeveelheid verkeer in woonstraten te schatten. Dit geeft een indicatie van de geluidsoverlast en uitstoot van schadelijke stoffen waar bewoners aan worden blootgesteld. Verkeersoverlast tijdens bouwfase De bouwtijd van de spoortunnel neemt ongeveer een jaar in beslag. Dit criterium betreft de verkeersoverlast veroorzaakt tijdens en door de aanleg van de tunnel. Onder verkeersoverlast wordt zowel de overlast voor het verkeer verstaan dat bijvoorbeeld om moet rijden, als de overlast voor omwonenden door het omgeleide verkeer

16 3.3 Huidige situatie Om de scores van de alternatieven op de criteria te bepalen, worden de alternatieven vergeleken met de huidige situatie. In deze paragraaf wordt de huidige situatie beschreven. In de volgende paragrafen worden de alternatieven beoordeeld, ten opzichte van de huidige situatie. De volgende bronnen zijn gebruikt voor het vaststellen van de scores op de criteria: Bestuur Regio Utrecht (2005); Spoorkruisingen Bunnik, Verkenning Gemeente Bunnik (2002); Integrale Verkeer en Vervoer Visie Bunnik Gemeente Bunnik (december 2007); Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel Provincie Utrecht; Provinciaal Verkeers- en VervoerPlan (PVVP) Regionale verkeersafwikkeling Doorgaand verkeer Doorgaand verkeer via traverse: Een groot deel van het doorgaande verkeer rijdt op dit moment over de Stationsweg en Provincialeweg, dwars door de kern van Bunnik. Dit geldt voor het Lage Engh Zeist doorgaande verkeer van Zeist naar Utrecht (Sportlaan Stationsweg Provincialeweg), maar ook verkeer vanaf de A12 naar Utrecht Oost over de Schoudermantel. Het overige deel Utrecht Enghboogerd van het doorgaande verkeer door de gemeente Bunnik wordt in de huidige situatie deels buiten de kern van Bunnik omgeleid, via de Baan van Fectio Groeneweg Runnenburg Oprit A12 Provincialeweg (N411), langs station Bunnik. Op Station dit moment rijden er meer dan motorvoertuigen per dag 6 door de kern van Bunnik. Afbeelding 7: Doorgaand verkeer door Bunnik Aanzuigende werking: Op dit moment rijden er op de Provincialeweg, ten westen van Bunnik, iets minder dan motorvoertuigen per dag en op de Baan van Fectio Lokale verkeersafwikkeling Ondanks de wachttijd bij het spoor zijn er geen grote problemen voor het lokale verkeer ter hoogte van de huidige spoorwegoverweg aan de Groeneweg. De verkeersintensiteiten op de Runnenburg en Groeneweg zorgen niet voor problemen voor de lokale verkeersafwikkeling (rond de motorvoertuigen per dag). Ontsluiting woonwijk Enghboogerd: De woonwijk Enghboogerd heeft drie ontsluitingen: via de stationsweg, via de Provincialeweg en via de Maatschapslaan en Runnenburg naar de zuidzijde van het spoor. Ontsluiting woonwijk Lage Engh: Verkeer uit de wijk Lage Engh, aan de noordkant van de Provincialeweg, wordt ontsloten via de Provincialeweg, via de Camminghalaan of via de Van Zijldreef en de Runnenburg. Ontsluiting bedrijventerrein De Twaalf Apostelen : Het bedrijventerrein wordt via de Regulierenring op twee locaties op de Runnenburg ontsloten. Van daaruit kan het verkeer richting de Baan van Fectio of de Provincialeweg. 6 De verkeerscijfers in deze studie zijn gebaseerd op het rapport: Gemeente Bunnik (december 2007). Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel

17 3.3.3 Langzaam verkeer De fiets en te voet zijn een belangrijk voor- en natransportmiddel voor het openbaar vervoer (ketenmobiliteit). Station Bunnik is daarom een belangrijke bestemming voor fietsers en voetgangers. In de huidige situatie moet langzaam verkeer de Runnenburg oversteken, deze is bedoeld voor doorgaand verkeer. Dit is negatief voor de kwaliteit van het netwerk voor langzaam verkeer. De situatie bij de spoorwegovergang is onoverzichtelijk en oncomfortabel voor fietsers, deze situatie wordt veroorzaakt door de smalle spoorwegovergang. Vlak voor de spoorwegovergang eindigt het fietspad abrupt op het voetpad en moeten fietsers op de rijbaan. Ter hoogte van de spoorwegovergang is de weg smal. De spoorweg wordt gelijkvloers gekruist. Op het station zijn wel goede voorzieningen om de fiets te stallen, in de vorm van een overdekte fietsenstalling en fietskluisjes. De ontsluiting van de perrons verloopt via de spoorwegovergang Openbaar vervoer Autobereikbaarheid station: Aan de noordzijde van het station bevindt zich een klein parkeerterrein en een fietsenstalling, ook zijn er langs de Groeneweg parkeerplaatsen aanwezig. Het station is vanaf de zuidkant van het spoor niet direct bereikbaar. Auto s en fietsers moeten naar de noordkant om te (fiets)parkeren, de noordkant is bereikbaar via de spoorwegovergang. OV-bereikbaarheid station: Buslijnen 241 en 242 halteren bij station Bunnik. Deze rijden via de Runnenburg en de Groeneweg over de Baan van Fectio tussen Utrecht en Wijk bij Duurstede. Lijn 241 rijdt overdag met een hoge frequentie (iedere 6 a 15 minuten), lijn 242 rijdt alleen tijdens de spits. De buslijnen 40, 41 (Utrecht Wijk bij Duurstede) en 43 (Utrecht Driebergen) rijden over de Stationsweg. Vanaf de halte Van Zijldreef is het meer dan 400 meter lopen naar station Bunnik, dat is te ver om goed op elkaar aan te sluiten Verkeersveiligheid Een gelijkvloerse spoorwegovergang in een doorgaande route is niet bevorderlijk voor de verkeersveiligheid. Verder is de beperkte ruimte en de onoverzichtelijke situatie bij de spoorwegovergang niet alleen oncomfortabel voor fietsers, maar ook verkeersonveilig. Tot slot is het feit dat fietsers en voetgangers op weg naar het station de route voor doorgaand verkeer over moet steken negatief voor de verkeersveiligheid Verkeersleefbaarheid Het doorgaande verkeer gaat nu grotendeels door de kern van Bunnik. De hoge intensiteiten (meer dan motorvoertuigen per dag) hebben een negatieve invloed op de luchtkwaliteit en de geluidshinder voor de inwoners van Bunnik. Daarnaast vormt de weg een barrière door Bunnik. Ook het doorgaande verkeer dat over de Runnenburg rijdt gaat door bebouwd gebied, ook al is dit grotendeels bedrijventerrein. De gelijkvloerse spoorwegovergang zorgt regelmatig voor opstoppingen, dit is ook negatief voor de uitstoot van schadelijke stoffen en de geluidsoverlast

18 3.4 Groeneweg rechtdoor Regionale verkeersafwikkeling Doorgaand verkeer via traverse: Ten opzichte van de referentiesituatie rijdt er ongeveer 25% minder verkeer door het centrum van Bunnik (zie bijlage 1). Dit wordt als zeer positief gescoord. (++) 7 Aanzuigende werking: De aanzuigende werking zorgt voor 4% 8 extra verkeer op de Provincialeweg, ten westen van Bunnik. Dit wordt als licht negatief gescoord. De route over de Baan van Fectio en de Groeneweg wordt namelijk aantrekkelijker doordat de eventuele wachttijd voor het spoor wordt gereduceerd tot 0 en doordat in het nieuwe tracé minder scherpe bogen zitten (betere aansluiting Groeneweg op Baan van Fectio). Dit resulteert in een stijging van de intensiteit in de tunnel met 18% ten opzichte van de overweg in de referentiesituatie. Een deel van dit verkeer reed eerst via de traverse. De eerder genoemde 4% is extra verkeer door Bunnik, dat in de huidige situatie bijvoorbeeld over de A12 rijdt, en met de tunnel in de Groeneweg sneller in Utrecht kan zijn over de Provincialeweg. Het doorgaande verkeer wordt via de Groeneweg overigens nog steeds door de bebouwde kom van Bunnik geleid. Doordat er nog steeds een relatief scherpe boog in de tunnel zit, is de route waarschijnlijk nog steeds niet aantrekkelijk voor doorgaand vrachtverkeer. Vrachtverkeer door de tunnel is overigens wel mogelijk. (-) Lokale verkeersafwikkeling Ontsluiting woonwijk Enghboogerd: Doordat de Groeneweg in een tunnelbak ligt, wordt de woonwijk Enghboogerd niet meer ontsloten op de Groeneweg en Runnenburg. Hiermee verliest de wijk haar westelijke ontsluitingsroute. Dit betekent dat de hele wijk wordt ontsloten op de Provincialeweg, aan de noord-oost kant van de wijk. Dit is een verslechtering ten opzichte van de huidige situatie. (-) Ontsluiting woonwijk Lage Engh: De ontsluiting van het de Lage Engh wordt verbeterd. De nieuwe onderdoorgang zorgt voor een snellere verbinding naar de A12. (+) Ontsluiting bedrijventerrein De Twaalf Apostelen : De bereikbaarheid van de bedrijven aan de Runnenburg verbetert licht, door de snellere verbinding naar de A12. (+) Utrecht 1 1 Groeneweg rechtdoor Zeist Oprit A Langzaam verkeer Door de tunnel wordt de spoorweg ongelijkvloers gekruist. Enerzijds levert het hoogteverschil discomfort op voor fietsers, maar daar staat tegenover dat er geen wachttijd meer is door een gesloten spoorwegovergang. De kwaliteit van het netwerk voor langzaam verkeer wordt verbeterd, doordat het fietspad in de tunnel vrijliggend is. De oost-west verbinding bij de Groeneweg voor fietsers en 7 Tussen haakjes wordt de score op het criterium vermeld. 8 De verkeerscijfers in deze studie zijn gebaseerd op het rapport: Gemeente Bunnik (december 2007). Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel

19 voetgangerswordt in stand gehouden door een brug voor fietsers en voetgangers over de onderdoorgang, parallel aan het spoor. Deze brug heeft als neveneffect dat langzaam verkeer de doorgaande route niet meer gelijkvloers hoeft te kruisen. De score op dit criterium is per saldo positief. (+) Openbaar vervoer Auto-bereikbaarheid station: het station blijft bereikbaar via de noordzijde. De ontsluiting van het station is mogelijk, maar lastig inpasbaar. De tunnelbak begint op het punt op de Runnenburg waar de ontsluiting van het parkeerterrein van het station zou moeten komen (zie Afbeelding 3). De ontsluitingsweg loopt deels over het naastgelegen erf, in verband met de bestaande bebouwing is hier weinig ruimte voor. De parkeerplaatsen langs de Groeneweg zijn per auto niet meer direct vanaf de Runnenburg bereikbaar, maar kunnen alleen door de wijk worden bereikt. De score op dit criterium is neutraal. (0) OV-bereikbaarheid station: Ter hoogte van het begin van de tunnel aan de noordkant kan een bushalte aangelegd worden, waardoor de OV-bereikbaarheid op het zelfde niveau als de huidige situatie blijft. (0) Verkeersveiligheid Het vervangen van een gelijkvloerse spoorwegovergang door een ongelijkvloerse onderdoorgang is positief voor de verkeersveiligheid. Ook het scheiden van fiets- en autoverkeer is positief voor de verkeersveiligheid. De tunnel in dit alternatief bevat echter een scherpe boog, dit is zeer ongewenst uit het oogpunt van de verkeersveiligheid. Door de helling is het rijzicht al kleiner dan normaal, dit wordt verslechterd door een scherpe boog. Verder is er een oversteek voor langzaam verkeer aan het begin/eind van de tunnelbak en bij een bushalte, dit is verkeersonveilig. Hierdoor is de score op verkeersveiligheid negatief. (--) Verkeersleefbaarheid Het wegtrekken van verkeer uit de kern van Bunnik is bevorderlijk voor de leefbaarheid in de kern van Bunnik. Het doorgaande verkeer blijft echter door de bebouwde kom van Bunnik rijden (over de Groeneweg en Runnenburg), dit wordt nog verergerd door de aanzuigende werking van 4%. De verbeterde doorstroming op deze route is juist positief voor de leefbaarheid, het aantal stops voor de spoorwegovergang daalt, waardoor er minder uitstoot en geluidsoverlast wordt veroorzaakt. Het kruispunt van de Runnenburg met de Provincialeweg wordt zwaarder belast, waardoor het positieve effect op de leefbaarheid van de verbeterde doorstroming teniet gedaan wordt. Per saldo blijft de verkeersleefbaarheid op hetzelfde niveau. (0) Overlast tijdens bouwfase De bouw van de tunnel neemt ongeveer een jaar in beslag. Tijdens dit jaar kan het verkeer geen gebruik maken van de route over de Baan van Fectio. Aangezien er in de nabijheid van de spoorwegovergang in de Groeneweg geen alternatieven zijn om het spoor te kruisen, moet het verkeer over de Schoudermantel en door de kern van Bunnik rijden. Dit zorgt ook voor een toename van het verkeer op de gelijkvloerse spoorwegovergang in de Schoudermantel. Gedurende één jaar leidt de bouw van dit alternatief tot flinke overlast voor zowel het doorgaande en lokale verkeer als voor de bewoners van Bunnik. (--)

20 3.5 Runnenburg rechtdoor Regionale verkeersafwikkeling Er wordt aangenomen dat het effect van een tunnel in de Runnenburg op het regionale verkeer even groot is als een tunnel in de Groeneweg, omdat het reistijdverschil veroorzaakt door deze twee alternatieven vergelijkbaar wordt geschat. Het verschil door de betere berijdbaarheid (de scherpe boog in de Runnenburg verdwijnt) wordt verwaarloosd. Doorgaand verkeer via traverse: Ten opzichte van de referentiesituatie rijdt er ongeveer 25% minder verkeer door het centrum van Bunnik (zie bijlage 1). Dit wordt als zeer positief gescoord. (++) 9 Aanzuigende werking: De aanzuigende werking zorgt voor 4% 10 extra verkeer op de Provincialeweg, ten westen van Bunnik. Dit wordt als licht negatief gescoord. Dit is nader toegelicht in paragraaf (-) Lokale verkeersafwikkeling Ontsluiting woonwijk Enghboogerd: Doordat de Runnenburg in een tunnelbak ligt, wordt de woonwijk Enghboogerd niet meer ontsloten op de Runnenburg (zie Afbeelding 4). Hiermee verliest de wijk haar westelijke ontsluitingsroute. Dit betekent dat de hele wijk wordt ontsloten op de Provincialeweg, aan de noord-oost kant van de wijk. Dit is een verslechtering ten opzichte van de huidige situatie. (-) Ontsluiting woonwijk Lage Engh: De ontsluiting van de Lage Engh wordt verbeterd. De nieuwe onderdoorgang zorgt voor een snellere verbinding naar de A12. (+) Ontsluiting bedrijventerrein De Twaalf Apostelen : De bereikbaarheid van de bedrijven aan de Runnenburg verbetert licht, door de snellere verbinding naar de A12. (+) Utrecht Station 2 2 Runnenburg rechtdoor Zeist Oprit A Langzaam verkeer Door de tunnel wordt de spoorweg ongelijkvloers gekruist. Enerzijds levert het hoogteverschil discomfort op voor fietsers, maar daar staat tegenover dat er geen wachttijd meer is door een gesloten spoorwegovergang. Door het nieuwe tracé wordt doorgaand verkeer gescheiden van langzaam verkeer. Langzaam verkeer hoeft de doorgaande route niet meer te kruisen om bij het station te komen. De omgeving van het station wordt aantrekkelijker voor fietsers en voetgangers, het doorgaande verkeer wordt daar namelijk weggehaald. Dit verhoogt de kwaliteit van de verkeersafwikkeling voor langzaam verkeer in Bunnik. Verder wordt doorgaand fietsverkeer op een vrijliggend fietspad in de tunnel afgewikkeld, dit is positief voor de kwaliteit van het fietsnetwerk. Voor voetgangers vanaf het Anton van Dampad en vanuit de wijk wordt de loopafstand naar de perrons vergroot. De ontsluiting van de perrons verschuift ongeveer 100 meter naar het westen. De score op dit criterium is positief. (+) 9 Tussen haakjes wordt de score op het criterium vermeld 10 De verkeerscijfers in deze studie zijn gebaseerd op het rapport: Gemeente Bunnik (december 2007) Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel

21 3.5.4 Openbaar vervoer Autobereikbaarheid station: Bij een tunnel in de Runnenburg verschuift de ontsluiting van het station naar de zuidzijde van het spoor. Aan de noordzijde is het station niet meer bereikbaar via de Runnenburg, waardoor het station via de woonstraten uit de naastgelegen wijk (Maatschapslaan en Groeneweg) zou moeten worden ontsloten. Deze wegen zijn echter ingericht voor een maximumsnelheid van 30 km/uur en derhalve niet geschikt als ontsluiting van het station. Aan de zuidzijde is beperkt ruimte aanwezig, vooral de afstand van het eind van de tunnel tot de aansluiting met de Baan van Fectio is kritisch. De score op dit criterium is neutraal. (0) OV-bereikbaarheid station: De ontsluiting van het station verschuift naar de zuidzijde van het spoor. Aan de noordzijde kan het station bereikt worden via de Maatschapslaan en Groeneweg. Beide 30 km/uur wegen zijn achter niet geschikt voor bussen. Ook een halte in de tunnel is niet wenselijk in verband met de verkeersveiligheid en de beschikbare ruimte. In plaats hiervan wordt voorzien in een bushalte aan de zuidzijde van het spoor. Doordat deze halte niet direct aan het station ligt wordt het discomfort voor overstappers van bus op trein en andersom vergroot. De score op dit criterium is negatief. (-) Verkeersveiligheid Het vervangen van een gelijkvloerse spoorwegovergang door een ongelijkvloerse onderdoorgang is positief voor de verkeersveiligheid. Ook het scheiden van fiets- en autoverkeer is positief voor de verkeersveiligheid. De score op verkeersveiligheid is positief. (+) Verkeersleefbaarheid Het wegtrekken van verkeer uit de kern van Bunnik is bevorderlijk voor de leefbaarheid in de kern van Bunnik. Het doorgaande verkeer blijft echter door de bebouwde kom van Bunnik rijden (over de Groeneweg en Runnenburg), dit wordt nog verergerd door de aanzuigende werking van 4%. Daarbij komt dat de nieuwe weg dichter bij bestaande bebouwing komt te liggen, dit is negatief voor de geluidsbelasting en luchtkwaliteit bij deze gebouwen. De verbeterde doorstroming op deze route is juist positief voor de leefbaarheid, het aantal stops voor de spoorwegovergang daalt, waardoor er minder uitstoot en geluidsoverlast wordt veroorzaakt. Het kruispunt van de Runnenburg met de Provincialeweg wordt zwaarder belast, waardoor het positieve effect op de leefbaarheid van de verbeterde doorstroming teniet gedaan wordt. Het is de vraag of het bestaande kruispunt Runnenburg met de Provincialeweg in de nieuwe situatie het verkeersaanbod kan verwerken. Aanvullende studie zal dat moeten uitwijzen. Per saldo blijft de verkeersleefbaarheid op hetzelfde niveau. (0) Overlast tijdens bouwfase De bouw van de tunnel neemt ongeveer een jaar in beslag. Als de zuidelijke ontsluitingsweg van het station, parallel aan de tunnel, eerst gebouwd wordt, kan het verkeer gebruik blijven maken van de route over de Baan van Fectio en de huidige spoorwegovergang. Alleen tijdens de bouw van het noordelijke deel van de tunnel kan het verkeer geen gebruik meer maken van de Runnenburg. Tijdens deze periode moet er een tijdelijke omleidingsroute ingesteld worden. Gedurende deze periode leidt de bouw van dit alternatief tot flinke overlast voor zowel het doorgaande en lokale verkeer als voor de bewoners van Bunnik. In de periode daarvoor is de overlast minder groot. (-)

22 3.6 Verlengde Baan van Fectio Regionale verkeersafwikkeling Doorgaand verkeer via traverse: Ten opzichte van de referentiesituatie rijdt er ongeveer 25% minder verkeer door het centrum van Bunnik (zie bijlage 1). Dit wordt als zeer positief gescoord. (++) 11 Aanzuigende werking: De aanzuigende werking zorgt voor 28% 12 extra verkeer op de Provincialeweg, ten westen van Bunnik. Dit wordt als zeer negatief gescoord. De route over de Verlengde Baan van Fectio wordt namelijk om vier redenen aantrekkelijker: de route wordt korter, de eventuele wachttijd voor het spoor wordt gereduceerd tot 0, de nieuwe route bevat een kruispunt minder en het nieuwe tracé bevat geen scherpe bogen. Dit resulteert in een stijging van de intensiteit in de tunnel met 77% ten opzichte van de overweg in de referentiesituatie. Een deel van dit verkeer reed voorheen door het centrum. De eerder genoemde 28% is extra verkeer door Bunnik, dat in de huidige situatie bijvoorbeeld over de A12 rijdt, en door het nieuwe tracé sneller in Utrecht kan zijn over de Provincialeweg. Doordat er geen scherpe bogen meer in het nieuwe tracé zitten, is de route aantrekkelijker voor doorgaand vrachtverkeer. Het aandeel vrachtverkeer op de Baan van Fectio gaat stijgen, dit is positief als dit verkeer is dat nu door de kern van Bunnik rijdt, maar is negatief als het nu helemaal niet in Bunnik rijdt. Het doorgaande verkeer wordt in deze variant buiten de bebouwde kom van Bunnik geleid. In de modelstudie is daarom uitgegaan van een maximumsnelheid van 80 km/uur op de gehele Baan van Fectio, wordt deze snelheid lager, dan wordt de aanzuigende werking ook lager. (--) Lokale verkeersafwikkeling Ontsluiting woonwijk Enghboogerd: Doordat de overweg wordt gesloten verdwijnt de directe verbinding naar de Baan van Fectio. Wel blijft de westelijke ontsluiting, via de Runnenburg op de Provincialeweg in stand. Per saldo wordt er neutraal gescoord. (0) Ontsluiting woonwijk de Lage Engh: De ontsluiting van de Lage Engh wordt verbeterd. De nieuwe onderdoorgang zorgt voor een snellere verbinding naar de A12 vanaf de aansluiting met de Provincialeweg. Lokaal verkeer moet echter wel omrijden om van deze route gebruik te maken. Per saldo wordt er neutraal gescoord. (0) Ontsluiting bedrijventerrein De Twaalf Apostelen : De bereikbaarheid van de bedrijven Utrecht Station 3 3 Verlengde Baan van Fectio Zeist Oprit A12 11 Tussen haakjes wordt de score op het criterium vermeld 12 De verkeerscijfers in deze studie zijn gebaseerd op het rapport: Gemeente Bunnik (december 2007). Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel

23 aan de Runnenburg verslechtert licht 13, doordat deze voor de ontsluiting nu geheel zijn aangewezen op de Provincialeweg en er omgereden moet worden voor de route over de Baan van Fectio. Aan de andere kant is de route over de Baan van Fectio in tijd niet korter dan de huidige route. Per saldo wordt er neutraal gescoord op dit criterium. (0) Langzaam verkeer In verband met de grote omrijroute is een tunnel voor langzaam verkeer noodzakelijk, deze is ter hoogte de huidige spoorwegovergang gepland (Afbeelding 6). Door de tunnel wordt de spoorweg ongelijkvloers gekruist. Enerzijds levert het hoogteverschil discomfort op, daar staat tegenover dat er geen wachttijd meer is voor langzaam verkeer. Er moet aandacht worden besteedt aan de sociale veiligheid van de langzaam verkeer tunnel, mede omdat door de bocht in de tunnel het overzicht niet optimaal is. Op het nieuwe tracé wordt doorgaand verkeer gescheiden van langzaam verkeer. Langzaam verkeer hoeft de doorgaande route niet meer te kruisen om bij het station te komen. Dit is positief voor de verkeersafwikkeling voor langzaam verkeer. Ook wordt de omgeving van het station aantrekkelijker, doordat het doorgaande verkeer daar weg wordt gehaald. Dit verhoogt de kwaliteit van de verkeersafwikkeling voor langzaam verkeer in Bunnik. De score op dit criterium is positief. (+) Indien niet gekozen wordt voor een befietsbare tunnel, maar een voetgangerstunnel, dan verslechtert de score op dit criterium. Het spoor kan weliswaar te voet en met de fiets aan de hand gekruist worden, dit is echter oncomfortabel. In de huidige situatie is er een smalle spoorwegovergang en spoorbomen die regelmatig dicht zijn. Met een voetgangerstunnel moet echter al het fietsverkeer afstappen en met de fiets aan de hand naar beneden en weer omhoog. Dit is een verslechtering voor fietsers, de score op dit criterium is daarom negatief. (-) Openbaar vervoer Auto-bereikbaarheid station: De ontsluitingsstructuur van het station verandert enigszins als gevolg van de inpassing van de tunnel voor langzaam verkeer. Het station blijft van beide zijden van het spoor wel bereikbaar. Aan de noordzijde is dat nog steeds vanaf de Runnenburg en aan de zuidzijde vanaf de Baan van Fectio en de Groeneweg. (0) OV-bereikbaarheid station: Het is de vraag of de doorgaande bus het station nog aan blijft doen, doordat het station nu niet meer aan een doorgaande route ligt. In overleg met de provincie is het mogelijk om de snelbussen naar Wijk bij Duurstede over de Verlengde baan van Fectio te laten rijden. De bussen kunnen dan aan de zuidzijde van het station halteren op de Baan van Fectio. In verband met de grote loopafstand is de score voor de bereikbaarheid van het station per openbaar vervoer negatief. (-) Verkeersveiligheid Het vervangen van een gelijkvloerse spoorwegovergang door een ongelijkvloerse onderdoorgang is positief voor de verkeersveiligheid. Fietsers en voetgangers worden in het stationsgebied minder blootgesteld aan (doorgaand) gemotoriseerd verkeer, ook dit is positief voor de verkeersveiligheid. Doordat een deel van het doorgaande verkeer dat nu door de kern van Bunnik rijdt in de toekomst buiten de bebouwde kom over de verlengde Baan van Fectio gaat rijden, daalt de verkeersintensiteit in Bunnik. 13 Bij de fietsbare tunnel zal ook de bereikbaarheid van het complex Groeneweg 23 verslechteren; de belastbaarheid van hiervoor geprojecteerde brugdek is beperkt

24 Hierdoor verbetert de verkeersveiligheid in Bunnik. Aan de andere kant rijdt verkeer dat eerst op de A12 reed, door de aanzuigende werking nu over een 80 km/uur weg. Dit heeft een negatief effect op de verkeersveiligheid op de Provincialeweg. De totale score op verkeersveiligheid is door dit laatste aspect niet zeer positief, maar licht positief. (+) Verkeersleefbaarheid Het wegtrekken van verkeer uit de kern van Bunnik en van de Runnenburg is bevorderlijk voor de verkeersleefbaarheid. Bewoners van Bunnik worden minder blootgesteld aan geluidsoverlast en schadelijke emissies van het verkeer. De aanzuigende werking van dit alternatief is negatief, maar doordat dit verkeer buiten de bebouwde kom van Bunnik wordt afgewikkeld, heeft dit geen gevolgen voor de leefbaarheid in Bunnik. Per saldo treedt er een grote verbetering op van de leefbaarheid. (++) Overlast tijdens bouwfase De bouw van de tunnel neemt ongeveer een jaar in beslag. Doordat het een nieuw tracé is, heeft het verkeer geen overlast tijdens de bouw. Alleen tijdens het aansluiten van het nieuwe tracé op de bestaande infrastructuur is er overlast, vooral bij de reconstructie van de aansluiting op de Provincialeweg. Indien er een tijdelijke weg om de aansluiting heen aangelegd wordt, wordt voorkomen dat de hele Provincialeweg afgesloten moet worden en wordt de overlast beperkt. (0)

25 4 AFWEGING TRACES 4.1 Afweging Tabel 1: Scores alternatieven op de criteria Regionale verkeersafwikkeling Groeneweg rechtdoor Runnenburg rechtdoor Verlengde Baan van Fectio (fietsbare tunnel) Verlengde Baan van Fectio (voetgangerstunnel) Doorgaand verkeer via traverse Aanzuigende werking Lokale verkeersafwikkeling Ontsluiting Enghboogerd woonwijk Ontsluiting woonwijk Lage Engh Ontsluiting bedrijventerrein Langzaam verkeer Openbaar vervoer Autobereikbaarheid station OV-bereikbaarheid station Verkeersveiligheid Verkeersleefbaarheid Verkeersoverlast bouwfase tijdens Regionale verkeersafwikkeling Wat betreft de regionale verkeersafwikkeling is er niet veel verschil tussen de oplossingen. Op basis van een modelstudie van de gemeente Bunnik wordt geconcludeerd dat alle drie de alternatieven voor een afname van het (doorgaande) verkeer via de traverse van rond de 25% zorgen. Voor het doorgaande verkeer is de verlengde Baan van Fectio het meest aantrekkelijk. Dit is te zien aan de aanzuigende werking van 28%. Bij de andere alternatieven is deze aanzuigende werking kleiner (4%). Lokale verkeersafwikkeling Bij alle alternatieven verliest de wijk Enghboogerd haar directe route naar de Baan van Fectio en wordt de wijk volledig ontsloten op de Provincialeweg, dit is een verslechtering ten opzichte van de huidige situatie. Bij de verlengde Baan van Fectio blijft de westelijke ontsluitingsroute via de Runnenburg in stand, in tegenstelling tot de andere twee alternatieven. De ontsluiting van de woonwijk Lage Engh verbetert bij de alternatieven Groeneweg rechtdoor en Runnenburg rechtdoor, doordat de nieuwe onderdoorgang voor een snellere verbinding naar de A12 zorgt. Bij de verlengde Baan van Fectio moet verkeer uit de Lage Engh naar de A12 omrijden. Hierdoor wordt de route naar de A12 langer in afstand, maar niet in tijd. De bereikbaarheid van bedrijventerrein De Twaalf Apostelen verbetert bij de tunnel in de Runnenburg of Groeneweg, doordat de route naar de A12 korter wordt in tijd. De Baan van Fectio scoort neutraal op dit criterium, omdat de route naar de A12 langer in afstand wordt, maar niet in tijd

26 Langzaam verkeer In alle drie de varianten wordt de spoorweg ongelijkvloers gekruist door de tunnel. Dit levert enerzijds discomfort op voor fietsers door het hoogteverschil, maar daar staat tegenover dat er geen wachttijd meer is door een gesloten spoorwegovergang. Ook wordt het doorgaande verkeer beter gescheiden van langzaam verkeer. Hierdoor wordt ook de omgeving van het station aantrekkelijker voor fietsers en voetgangers. Bij alle varianten hoeft langzaam verkeer de doorgaande route niet meer te kruisen om bij het station te komen. Dit is positief voor de verkeersafwikkeling en verkeersveiligheid voor langzaam verkeer. Per saldo onderscheiden de varianten zich niet op dit criterium, alle varianten scoren positief. Als bij de variant verlengde Baan van Fectio echter gekozen wordt voor een voetgangerstunnel en geen befietsbare tunnel, dan is de score op dit criterium negatief. Openbaar vervoer Autobereikbaarheid station: Alle alternatieven scoren neutraal op dit criterium. Bij de verlengde Baan van Fectio verandert de ontsluitingsstructuur van het station niet. Het station blijft van beide zijden van het spoor bereikbaar, aan de noordzijde vanaf de Runnenburg en aan de zuidzijde vanaf de Baan van Fectio en de Groeneweg. Ook bij de Groeneweg rechtdoor verandert de bereikbaarheid van het station vanaf de noordzijde niet. Bij een tunnel in de Runnenburg wordt de ontsluiting van het station verplaatst naar de zuidzijde, dit heeft geen effect op de kwaliteit van de autobereikbaarheid. OV-bereikbaarheid station: Bij de verlengde Baan van Fectio en de Runnenburg rechtdoor verslechtert de OV-bereikbaarheid van het station, omdat de halte niet in de directe nabijheid van het station kan worden gerealiseerd. Dit levert discomfort op voor mensen die moeten overstappen van de bus op de trein of andersom. Bij de Groeneweg rechtdoor blijft de OV-bereikbaarheid op het huidige niveau indien er een halte aan de noordzijde, vlak voor het begin van de tunnel wordt geplaatst. Verkeersveiligheid Het vervangen van een gelijkvloerse spoorwegovergang door een ongelijkvloerse onderdoorgang is positief voor de verkeersveiligheid. Ook het scheiden van doorgaand verkeer van fietsers en voetgangers is positief voor de verkeersveiligheid. Verder maakt het weren van verkeer in de kern van Bunnik de kern verkeersveiliger, dit gebeurt bij alle drie de alternatieven. Het alternatief Groeneweg rechtdoor scoort echter slecht door de scherpe boog in de tunnel. Door de helling in de tunnel is het rijzicht al kleiner dan normaal, dit wordt verergerd door de scherpe boog. Verkeersleefbaarheid Het weren van verkeer door de kern van Bunnik is positief voor de leefbaarheid in de kern, dit gebeurt bij alle drie de alternatieven. Het doorgaande verkeer blijft bij de tunnels in de Runnenburg en de Groeneweg echter door de bebouwde kom van Bunnik rijden, en kruispunt van de Runnenburg met de Provincialeweg wordt zwaarder belast, dit heeft een negatief effect op de leefbaarheid rond dat kruispunt. Aan de andere kant is een daling van het aantal stops voor de spoorwegovergang juist positief voor de leefbaarheid. Bij de verlengde Baan van Fectio wordt het doorgaande verkeer buiten de bebouwde kom geleid. Dit is niet alleen positief voor de verkeersveiligheid, maar zorgt er ook voor dat de bevolking van Bunnik minder blootgesteld wordt aan geluid en uitstoot veroorzaakt door het verkeer. Overlast tijdens bouwfase Alle drie de alternatieven zorgen voor overlast voor het verkeer en de inwoners van Bunnik tijdens de bouwfase. Bij de verlengde Baan van Fectio is deze overlast beperkt tot lichte vertraging in de periode dat de nieuwe infrastructuur wordt aangesloten op de bestaande. De bestaande spoorwegovergang kan tijdens de gehele bouwperiode in bedrijf blijven. Dit kan ook bij de tunnel in de Runnenburg. Wanneer de noordzijde van de tunnel afgemaakt wordt, moet het verkeer tijdelijk omgeleid worden.bij de bouw van de

27 tunnel in de Groeneweg moet deze overweg gedurende de gehele bouwperiode (ongeveer een jaar) gesloten worden. Aangezien er in de nabijheid van de spoorwegovergang in de Groeneweg geen alternatieven zijn om het spoor te kruisen, moet het verkeer over de Schoudermantel en door de kern van Bunnik rijden. Dit zorgt ook voor een toename van het verkeer op de gelijkvloerse spoorwegovergang in de Schoudermantel. 4.2 Conclusie Op basis van bovenstaande afwegingen blijkt dat de verlengde Baan van Fectio het beste scoort op de criteria verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid. De alternatieven over de Runnenburg en de Groeneweg scoren neutraal op verkeersleefbaarheid. Het alternatief Groeneweg rechtdoor scoort slecht op het gebied van verkeersveiligheid, door de scherpe boog in de tunnel en door de oversteek voor langzaam verkeer aan het eind van de tunnel en bij een bushalte. Aangezien de aanleiding van dit project het verbeteren van de verkeersveiligheid (en spoorveiligheid) is, weegt dit criterium zwaar mee. De aanzuigende werking van de Baan van Fectio voor doorgaand verkeer is een negatief punt. Dit wordt gecompenseerd door de verbeterde leefbaarheid en verkeersveiligheid in Bunnik zelf, doordat het verkeer grotendeels buiten de bebouwde kom wordt geleid. Bij de alternatieven over de Runnenburg en de Groeneweg blijft het doorgaande verkeer door de bebouwde kom van Bunnik rijden. De varianten onderscheiden zich niet op het criterium langzaam verkeer ; alle varianten scoren positief. Als bij de variant verlengde Baan van Fectio echter gekozen wordt voor een voetgangerstunnel en geen befietsbare tunnel, dan verslechtert de situatie voor fietsers. Alle fietsers die het spoor willen kruisen moeten afstappen en met de fiets aan de hand naar beneden en weer omhoog, dit is niet comfortabel. Bij de variant Runnenburg rechtdoor en bij de verlengde Baan van Fectio verslechtert de bereikbaarheid van het station voor bussen, door de grotere afstand van de bushalte tot het treinstation. De ontsluiting van de wijk Enghboogerd verslechtert alleen bij de Baan van Fectio niet, bij de overige alternatieven verliest de wijk de ontsluiting op de Runnenburg. De ontsluiting van de woonwijk Lage Engh en van het bedrijventerrein De Twaalf Apostelen verbeteren niet bij de Verlengde Baan van Fectio, in tegenstelling tot de overige alternatieven. Tot slot leidt de bouw van de variant verlengde Baan van Fectio tot de minste overlast, doordat bouw van de nieuwe verkeerstunnel geen of nauwelijks invloed heeft op de verkeersafwikkeling via de huidige infrastructuur

28 5 BRONNEN Bestuur Regio Utrecht (2005); Spoorkruisingen Bunnik verkenning DHV; Ontwerptekeningen, dossier B1668 Gemeente Bunnik (2002); Integrale Verkeer en Vervoer Visie Bunnik Gemeente Bunnik (2004); Toekomstvisie Bunnik Gemeente Bunnik (2005); Bestemmingsplan buitengebied (voorontwerp) Gemeente Bunnik (2006); Coalitieakkoord gemeente Bunnik Drie leefbare kernen, één gemeente. Gemeente Bunnik (2007); Structuurplan gemeente Bunnik (Voorontwerp) Gemeente Bunnik (december 2007); Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel. Gemeente Bunnik (2008); Memo Criteria toetsing tunnellocaties Bunnik (versie 7 januari 2008) ProRail (juni 2007); Vraagspecificatie Planstudie Bunnik & Maarsbergen (referentie DOCSEDMS_AKI v1) Provincie Utrecht; Strategisch Mobiliteitsplan Provincie Utrecht (2003)

29 6 COLOFON ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik Opdrachtgever : ProRail Project : Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik Dossier : B Omvang rapport : 27 pagina's Auteur : Alex van Gent Interne controle : Peter Nijhout Projectleider : Gerben Tornij Projectmanager : Joost Hooning Datum : 14 november 2008 Naam/Paraaf :

30 DHV B.V. Ruimte en Mobiliteit Laan 1914 nr EX Amersfoort Postbus BC Amersfoort T (033) F (033) ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage

31 BIJLAGE 1 Modelstudie alternatieven tunnellocatie Door derden is in opdracht van de gemeente Bunnik een studie uitgevoerd naar de effecten van het (deels) afsluiten van de Schoudermantel, als onderdeel van het project A12 Salto 14. Doel van de studie is het zoeken naar mogelijkheden om de verkeersintensiteiten op de hoofdroutes in Bunnik te verminderen. De modelstudie is uitgevoerd met het model VRU2.0, deelgebied Bunnik Het blijkt dat het door de afsluiting van de Schoudermantel (zie Afbeelding 8) nauwelijks drukker wordt op de Baan van Fectio parallel aan de A12 (+8%). Dit heeft te maken met de reistijd van de routes tussen de Schoudermantel en het westelijke deel van de Provincialeweg. De snelheid op de route via de Baan van Fectio is door de bochtige weg, de verkeerslichten en de spoorwegovergang relatief laag. De noordelijke route blijft daardoor aantrekkelijker, ondanks dat er meer verkeerslichten staan. Het is de verwachting dat door het aanleggen van een spoortunnel de reistijd zodanig verkort wordt, dat de route via de Baan van Fectio meer gebruikt gaat worden. De effecten van het vervangen van de gelijkvloerse spoorwegovergang door een spoorwegtunnel zijn voor twee alternatieve locaties doorgerekend. Er wordt aangenomen dat de effecten van de variant Groeneweg rechtdoor gelijk is aan het effect van de variant Runnenburg rechtdoor, omdat beide routes voor een vergelijkbare reistijdwinst zorgen. Afsluiting Schoudermantel Afbeelding 8: Modelvariant afsluiting Schoudermantel. De Schoudermantel In deze twee tunnelvarianten is is tussen de Baan van Fectio en de Kosterijland afgesloten. overigens rekening gehouden met de volledige afsluiting van de Schoudermantel tussen de Baan van Fectio en Kosterijland. Daarom is als referentie de situatie met de huidige spoorwegovergang en de volledige afsluiting van de Schoudermantel tussen de Baan van Fectio en Kosterijland genomen. Verder is het oorspronkelijke model opnieuw gekalibreerd voor 2007, aan de hand van verkeerstellingen. De aanzuigende werking van de varianten is bepaald door de verkeersintensiteiten op de Provincialeweg, ten westen van de eventuele aansluiting met de Verlengde Baan van Fectio, te vergelijken met de referentiesituatie. Hieruit blijkt dat de verkeersaantrekkende werking van de Verlengde Baan van Fectio + 28% is en van de tunnel in de Groeneweg + 4%. Beide alternatieven zorgen voor een verlaging van de intensiteit in het centrum van Bunnik van ongeveer 25%. Bij de variant waarbij de Baan van Fectio wordt doorgetrokken wordt de Baan van Fectio (en de tunnel) het meest intensief gebruikt. De intensiteit stijgt tot boven de mvt per etmaal (+ 77% tov referentie). Bij een tunnel in de Groeneweg stijgt het gebruik van deze route met 18%. 14 Gemeente Bunnik (december 2007). Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel. Een samenvatting van de resultaten van de modelstudie is weergegeven in tabel B1 op de volgende pagina. ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage 1-1 -

32 Tabel B1: Vergelijking verkeersintensiteiten alternatieven tunnellocatie Bunnik 15. Huidig Variant afsluiting Schoudermantel Locatie 2007 Referentie 16 Baan van Fectio Groeneweg 17 4 Prov weg centrum Noord mvt/etm Zuid mvt/etm 6 Prov weg rand Bunnik Noord mvt/etm ten westen van aansluiting BvF Zuid mvt/etm 7 Baan van Fectio Noord mvt/etm Zuid mvt/etm Tunnel/overweg Noord mvt/etm Zuid mvt/etm 4 Prov weg centrum Totaal mvt/etm 6 Prov weg rand Bunnik Totaal mvt/etm 7 Baan van Fectio Totaal mvt/etm Tunnel/overweg Totaal mvt/etm Verschil ten opzichte van referentie (absoluut) tov huidig tov referentie tov referentie 4 Prov weg centrum Totaal mvt/etm 6 Prov weg rand Bunnik Totaal mvt/etm 7 Baan van Fectio Totaal mvt/etm Tunnel/overweg Totaal mvt/etm Verschil ten opzichte van referentie (relatief) tov huidig tov referentie tov referentie 4 Prov weg centrum Totaal -12% -24% -26% mvt/etm 6 Prov weg rand Bunnik Totaal -5% 28% 4% mvt/etm 7 Baan van Fectio Totaal 8% 47% 31% mvt/etm Tunnel / overweg Totaal 15% 77% 18% mvt/etm 15 Bron: Gemeente Bunnik (december 2007). Verkeersmaatregelen kern Bunnik, studie afsluiting Schoudermantel. 16 Referentie is de geactualiseerde situatie 2007, met de variant volledige afsluiting Schoudermantel 17 Er wordt aangenomen dat het effect van de variant Groeneweg rechtdoor gelijk is aan het effect van de variant Runnenburg rechtdoor, omdat beide routes voor een vergelijkbare reistijdwinst zorgen. ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage 1-2 -

33 BIJLAGE 2 Afgevallen variaties op alternatieven In deze bijlage zijn de varianten opgenomen die zijn afgevallen. Hieronder wordt kort weergegeven wat de belangrijkste reden of redenen daarvoor zijn. De tekeningen van de varianten staan op de volgende pagina s. Groeneweg rechtdoor met fietsers aan de westkant (Afbeelding 9). Het kruispunt bij het noordelijke begin van de tunnelbak wordt zeer complex. Dit omdat een parallelweg (met fietsers in twee richtingen en de ontsluiting van de woonwijk), de ontsluiting van het station en een tweerichtingsfietspad aan de zuidzijde van de Runnenburg daar bij elkaar zullen komen. Dit zorgt voor een onoverzichtelijke en dus verkeersonveilige situatie. Door de beperkte ruimte is dit probleem zeer moeilijk op te lossen. Runnenburg rechtdoor met fietsers aan de westkant (Afbeelding 10). Het kruispunt met de Regulierenring, bij het noordelijke begin van de tunnelbak, wordt zeer complex. Dit omdat een parallelweg (met de ontsluiting van de woonwijk en het station) en de tunnelbak daar bij elkaar zullen komen Daarnaast is er ook nog rekening te houden met een fietspad. Dit zorgt voor een onoverzichtelijke en dus verkeersonveilige situatie op het kruispunt. Door de beperkte ruimte is dit probleem zeer moeilijk op te lossen. Ook het kruispunt aan het zuidelijke eind van de tunnel is problematisch, doordat er twee wegen op korte afstand van elkaar op de Baan van Fectio aansluiten. Een mogelijk alternatief hiervoor is een rotonde. Langzaam verkeer tunnel in tracé Runnenburg rechtdoor bij alternatief Baan van Fectio (Afbeelding 11). Door de beperkte lengte van de tunnel, kan het hoogteverschil alleen overbrugd worden door een hellingspercentage groter dan 7%. Dit is onacceptabel voor fietsers. Daarnaast is het fietspad noordelijk van het spoor minder prettig vanuit sociale veiligheid, in verband met de ligging tussen gebouwen. In de rechter afbeelding is het tracé verlengd, zodat het hellingspercentage plaatselijk kleiner is. Nadeel hiervan is dat de tunnel daardoor een bocht bevat, wat ongewenst is in verband met de verkeersveiligheid. Langzaam verkeer tunnel in binnenbocht Groeneweg bij alternatief Baan van Fectio (Afbeelding 12). Deze variant is afgevallen omdat het ruimtebeslag van de haarspeld en de keerlus groter zal zijn dan de tekening doet voorkomen. Voor deze variant zou de bebouwing tussen de zuidkant van het station en de huidige Groeneweg vrijwel geheel gesloopt moet worden. ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage 2-1 -

34 Bus (halteert buiten de rijbaan) Verbinding Maatschapslaan- Runnenburg met auto s in 1- en fietsers in 2- richtingen Complex kruispunt Toegang voor kiss&ride Schuin aflopend maaiveld naar tunnelbak toe Fiets/voetbrug naar Anton v Dampad Wegontsluiting o.a. Groeneweg-zuid, bedrijven (zonder fietsers) Afbeelding 9: Groeneweg rechtdoor met fietsers aan de westkant. ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage 2-2 -

35 Bus (halteert buiten de rijbaan) Complex knooppunt van tunnelbak, ontsluiting station, ontsluiting terrein BAM en Regulierenring; met overstekende fietsers Toegang station + Calibris +BAM vanaf Runnenburg via tweerichtingsweg met fietsers op de rijbaan. Herinrichten parkeren Calibris en voorplein station, (nader uit te werken) Afstand tot INGgebouw kritisch Stationsplein met K&R en beperkte fietsenstalling Wegontsluiting o.a. Groeneweg-zuid met fietsers op de rijbaan Ontsluiting Groeneweg met fietsers op de rijbaan Aansluitingen op Baan van Fectio met veiligheidrisico s: overstekende fietsers van/naar Anton v Dampad) en verwarrend verkeersbeeld door twee aansluitingen naast elkaar Afbeelding 10: Runnenburg rechtdoor met fietsers aan de westkant. ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage 2-3 -

36 Stations pleintje met K&R en beperkte fietsenstalling Bus (halteert buiten de rijbaan) Afbeelding 11: Langzaam verkeer tunnel in tracé Runnenburg rechtdoor bij alternatief Baan van Fectio ProRail/Rapportage verkeerseffecten spoortunnel Bunnik bijlage 2-4 -