ONTWIKKELAGENDA KANSRIJKE WIJKEN VOORTGANG 2017 November 2017, nummer 4

Transcriptie

1 ONTWIKKELAGENDA KANSRIJKE WIJKEN VOORTGANG 2017 November 2017, nummer 4 In Rotterdam werkt de gemeente onverkort aan een aantrekkelijke stad met een sterke economie. Sterke schouders zijn nodig om de wijken aantrekkelijker te maken voor alle gezinnen. Dat vraagt om creëren van genoeg geschikte woningen voor deze gezinnen, om uitnodigende ruimte op straat en om eersteklas onderwijs. Daarom ondersteunen we zoveel mogelijk initiatieven die hieraan bijdragen. Uiteraard in samenwerking met bewoners, investeerders, ondernemers, woningcorporaties en andere partners in de stad. Voor u ligt het vierde en laatste overzicht van de voortgang van de inspanningen van programma Kansrijke wijken in de wijken. 1 januari ,2% Target 1 juli ,5% 1 januari januari % 6,9% 1 juli januari ,8% 8,5 % Groei aandeel draagkrachtige gezinnen in Liskwartier, Oude Noorden, Nieuw-Crooswijk, Kralingen-West, Middelland, Nieuwe Westen, Lloydkwartier, Katendrecht en Kop van Zuid - Entrepot. STAND VAN DE TARGET Voor de target zijn tussentijdse mijlpalen benoemd, per 1 januari van ieder jaar. We kunnen goed nieuws melden. Het aantal en aandeel kansrijke gezinnen in de negen kansrijke wijken is sneller gegaan dan verwacht. De eindmeting per 1 juli 2017 bedraagt 8,5%, waarmee de beoogde eindwaarde van 7,5% ruimschoots is overtroffen. GROEI IN PROCENTEN De nulmeting per 1 januari 2014 is 6,8 %. De eindmeting wijst uit dat per 1 juli 2017 het aandeel kansrijke gezinnen in een ring van negen wijken rond het centrum 8,5 % bedraagt.

2 WONEN We werken samen met corporaties, ontwikkelaars en bewoners aan meer geschikte woningen voor gezinnen. ZELFBOUW Gezinnen krijgen via Programma Zelfbouw volop ruimte hun ideale woning te realiseren. Zowel door helemaal nieuw te bouwen op een kavel of door een kluswoning te verbouwen. Er is veel interesse voor het diverse zelfbouwaanbod, zeker onder (jonge) gezinnen: De gemeente zet haar eigen instrumentarium optimaal in om marktpartijen te verleiden voldoende gezinsvriendelijke woningen te realiseren. Hiervoor is maatwerk nodig. In de ene straat ligt de nadruk vooral op aanpassingen in de buitenruimte. Een andere wijk of straat vraagt om een gezamenlijke aanpak van funderingsproblemen. In de Kansrijke Wijken wil de gemeente voorkomen dat er in de bestaande woningvoorraad meer kleine woningen of complexen voor kamerverhuur worden gevormd. Daarom is sinds 1 januari 2016 het nieuw toevoegen van kamerverhuur en woningvorming verder aan banden gelegd in alle Kansrijke Wijken, vastgesteld in de huisvestingsverordening. Ook zijn er in nieuw beleid voorwaarden en beperkingen gesteld aan het toevoegen van kleine woningen (<50 m 2 ) met nieuwbouw of transformatie. CPO Schonebergerweg en CPO Osseweistraat: deze voormalige schoolgebouwen worden via zelfbouw getransformeerd naar (gezins)woningen. De verkoop van Schonebergerweg gaat begin 2018 van start voor zelfbouwers. De Osseweistraat is recent verkocht aan een CPO groep. Investeren in gezinswoningen = We zetten in op het vergroten van het aandeel geschikte woningen voor gezinnen in samenwerking met belangrijke partners. Denk aan corporaties, ontwikkelaars en beleggers. Dit planaanbod omvat nieuwbouw, zelfbouw, transformatie van bedrijfspanden en verkoop van corporatiewoningen. Parkstad Overmaas: Parkstad is een grote ontwikkellocatie in Feijenoord. Binnen de gebiedsontwikkeling Parkstad is een kavel gereserveerd voor zelfbouw, voor ongeveer woningen. Gestart is met 3 bouwblokken van ongeveer 60 woningen. Deze zelfbouwontwikkeling bevindt zich in de ontwikkelfase, waarbij samengewerkt wordt met diverse architectenbureaus volgens het Duitse Baugruppen model. Hierbij is de architect verantwoordelijk voor het ontwikkelproces. De verkoop is in volle gang. De ambitie is om vanaf woningen per jaar te realiseren.

3 TE HUUR TE KOOP Verkoop huurwoningen door corporaties GOED ONDERHOUD WONINGEN STIMULEREN We ondersteunen en stimuleren duurzaam onderhoud, woningverbetering, woningdifferentiatie en het oplossen van funderingsproblematiek. In dit kader is een aanpak opgezet waarbij de eigenaren van 737 particuliere woningen zijn voorgelicht over het onderhoud van hun panden en in het bijzonder de staat van de fundering. Diverse eigenaren hebben in het vervolg hierop besloten funderingsonderzoek uit te voeren. Zij worden hierbij begeleid door het funderingsloket van de gemeente Rotterdam. De vooroorlogse bouw in deze wijken vaak aantrekkelijk gevonden door kansrijke gezinnen heeft relatief vaak te kampen met funderingsproblematiek. Met Woonstad Rotterdam doorlopen we gezamenlijk onderzoekstrajecten op het gebied van funderingen in Middelland en in het Lusthofkwartier. In de eerste helft van 2017 hebben Woonstad Rotterdam, Havensteder en Woonbron samen door verkoop en liberalisatie (verhuurder is vrij om huurprijs vast te stellen) 29 woningen beschikbaar gesteld die geschikt zijn voor gezinnen. In veel gevallen gaat het om verkoop van vooroorlogse panden, waarbij de nieuwe eigenaren nog grote investeringen doen aan het pand. Hierdoor leveren zij ook een extra positieve bijdrage aan het straatbeeld. Een mooi voorbeeld hiervan is de verkoop van enkele panden in de Ruilstraat in het Nieuwe Westen door Woonbron. Woonstad Rotterdam heeft ook bijgedragen aan een belangrijk deel van het nieuwbouwaanbod in de Kansrijke wijken, zoals het project Kaapvaarder. In totaal zijn er in de periode woningen geschikt voor gezinnen op de markt gebracht door corporaties, door liberalisatie of verkoop.

4 Toevoegen woningen Zoals klushuizen, zelfbouwinitiatieven en nieuwbouw Door de economische crisis viel de bouwproductie de laatste jaren tegen in Rotterdam, maar nu wordt er op veel plekken gebouwd en dat is te merken aan de bouwkranen in de stad. Het gaat ook goed met de woningbouwproductie in de Kansrijke Wijken. Van 1 januari tot 1 december is gestart met de bouw van 327 woningen, waarvan 99 gezinswoningen. De gemeente zet in op het vergroten van het aandeel geschikte woningen voor gezinnen in samenwerking met belangrijke partners zoals corporaties, ontwikkelaars en beleggers. In de 9 wijken was er een planaanbod voorzien van dit woonproduct van circa woningen: nieuwbouw, zelfbouw of transformatie van bestaande panden en de verkoop van corporatiewoningen. Tussen 1 januari en 1 juli 2017 zijn hiervan 121 woningen opgeleverd, bijvoorbeeld Huis van Verlangen in Nieuw-Crooswijk en het project Kaapvaarder op Katendrecht. Allemaal grondgebonden woningen die interessant zijn voor gezinnen. In 2018 worden nog enkele zeer aansprekende projecten opgeleverd, zoals de Paradijshof in Nieuw-Crooswijk. En eind 2017 start de bouw van de Groene Kaap op Katendrecht waar 450 woningen komen, inclusief 120 gezinswoningen. Bovendien start in 2018 de bouw van diverse aansprekende projecten, zoals bijvoorbeeld een aantal in Parkstad met daarin ook een ruim aandeel van 120 gezinswoningen. In totaal zullen er tussen 2014 tot en met 2018 ruim 1200 nieuwe gezinswoningen zijn toegevoegd in de kansrijke wijken. Dit aantal ligt boven de prognose van 1000 woningen. wat mede te danken is aan de gunstige woningmarkt.

5 ONDERWIJS EN JEUGD Samen met schoolbesturen, scholen en ouders, werken we aan een beter aansluitend onderwijsaanbod in de wijk. In iedere wijk twee excellente basisscholen Wij willen de kansrijke wijken aantrekkelijker maken voor alle gezinnen. Excellent onderwijs in de wijk is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Hier dragen wij als gemeente graag ons steentje bij. Scholen met bijzondere kwaliteiten die uitblinken in een specifiek excellentieprofiel kunnen zich opgeven voor het predicaat Excellente School bij de onderwijsinspectie. De afgelopen tijd is veel aandacht besteed om basisscholen in de kansrijke wijken die hiervoor in aanmerking komen hiervoor te enthousiasmeren. Gemeente, schooldirecties en schoolbesturen zetten zich hier gezamenlijk voor in. Meedoen aan het traject levert bij positieve beoordeling niet alleen het predicaat op maar heeft vaak een positief effect op de school, het team en de leerlingen. Het stimuleert de scholen om hun onderwijs nog verder te verbeteren. Hierdoor wordt de kwaliteit van de basisscholen in de wijken vergroot en zullen de scholen beter aansluiten bij de behoeften van de ouders uit de wijken. Hopelijk leidt dit dan in de toekomst naar steeds meer ouders die ervoor zullen kiezen om hun kinderen in hun eigen buurt naar school te laten gaan. Deze ambitie is tevens opgenomen in het Masterplan Onderwijs onder de noemer: De beste basisschool is altijd in de buurt. Begin 2017 ontvingen drie Rotterdamse basisscholen het predicaat Excellent: de Mariaschool in Middelland, de Globetrotter in Katendrecht en de Driemaster in Hoek van Holland. Deze scholen blinken respectievelijk uit in verbondenheid tussen basisvaardigheden en brede talentontwikkeling, gepersonaliseerd leren gericht op talentontwikkeling en Lekker Fit in samenhang met een gezonde school. RK MARIASCHOOL De RK Mariaschool heeft ervaren dat het predicaat ze van verschillende kanten waardering heeft opgeleverd voor hun werk voor de kinderen. Daarnaast zien ze het aantal leerlingen groeien, voelen ze zich trots op hun resultaten en worden ze nu gezien door verschillende partijen. Ineke van Uden, directie van de RK Mariaschool vertelt over het proces: Het is natuurlijk extra werk, maar wel de moeite waard. Het maakt je weer extra bewust van je visie en missie en de blik op de toekomst. ƒ

6 Excellente middelbare scholen in de buurt GLOBETROTTER KATENDRECHT Tabitha Verhulst, directie van de Globetrotter Katendrecht, heeft het proces tot excellente school als zeer leerzaam ervaren: Het is bijzonder prettig dat externe mensen met, in ons geval, een bijzondere staat van dienst in onderwijsland (Eric Verbiest), je school doorlichten. De feedback die je krijgt na alle gesprekken met alle betrokkenen is heel belangrijk voor de ontwikkeling van je school. Deze feedback heeft de school inzicht en wijsheid gebracht om het onderwijs elke dag een beetje beter te maken en verder te gaan op de ingeslagen weg. Excellent staat niet voor perfect, zo benadrukt Tabitha. Het geeft wel aan dat je over alles hebt nagedacht. Dat er een visie ligt, dat er een verhaal is, de school een identiteit heeft en dat je aantoonbaar streeft naar het behalen van de allerbeste resultaten voor kinderen. Dat kinderen en leerkrachten op jouw school GELUKKIG zijn! Op dit moment mogen zeven Rotterdamse middelbare scholen zich Excellent noemen. Zo heeft Accent praktijkonderwijs Delfshaven in Schiemond het predicaat excellent gekregen voor de individuele leerroute van kinderen. Daarnaast excelleert Accent praktijkonderwijs Hoogvliet voor het uitstekende pedagogische klimaat. In Alexanderpolder ligt het Comenius College (mavo/ havo), dat het predicaat excellent heeft gekregen voor het talent- en resultaatgericht onderwijs in een fijne sfeer. Het excellentieprofiel van het LMC Praktijkonderwijs in het Nieuwe Westen richt zich op de toeleiding naar arbeid. De Toorop Mavo in het Molenlaankwartier excelleert in de uitgebreide leerlingbegeleiding en het ruime aanbod van creatieve vakken. De vestiging Juliana in Charlois van het CSG Calvijn (vmbo) excelleert als (t)huiswerkvrije school met veel aandacht voor structuur. Ten slotte is ook het Wolfert Tweetalig (vwo) in Blijdorp een excellente school met een profiel gericht op het leren kennen van culturen en het respecteren van elkaar, andere culturen en andere geloven.

7 Ouderinitiatieven Vrije School West De Vrijeschool Rotterdam-West is opgericht vanuit een ouderinitiatief in 2015, als dependance van de Vrijeschool Vredehof. De Vrijeschool Rotterdam-West groeit nog steeds voorspoedig. Het doel van het ouderinitiatief is bereikt en daarom hebben de ouders het ouderinitiatief opgeheven. Citylab 010 Onderwijs OBS De Kleine wereld heeft van Citylab010 subsidie gekregen voor het uitbreiden van de leslokalen naar het schoolplein en de buurt eromheen, zodat kinderen in een uitdagende en veilige omgeving hun nieuwsgierigheid kunnen botvieren en hun buurtgenoten kunnen leren kennen. Zo helpen ze de kinderen opgroeien tot verstandige Rotterdammers die zorg dragen voor elkaar en de wereld waarin zij leven. Zij maken de buurt mooier en leerzaam voor iedereen. Talmaschool Het ouderinitiatief Crooswijk timmert nog steeds hard aan de weg om van de Talmaschool de wijkschool van Nieuw Crooswijk te maken. Via onder andere open ochtenden op school en ouderborrels laten de initiatiefnemers geïnteresseerde ouders kennismaken met de school. Dit werpt zijn vruchten af, want steeds meer ouders kiezen voor de Talmaschool. Ook de instroom van de Athenaafdeling, een speciale afdeling voor hoogbegaafde kinderen groepen 4 t/m 8, groeit goed. Aan deze afdeling was echt een enorme behoefte in Rotterdam. Ouderparade Tijdens de onderwijsparade op 4 oktober is met een aantal geïnteresseerde ouders gesproken over de invloed van de ouders op de school van het kind. Een ouderinitiatief kan een instrument zijn om invloed uit te oefenen. De ouders hebben ervaringen uitgewisseld en geleerd van elkaars goede voorbeelden in Rotterdam.

8 BUITEN & SPELEN Als steeds meer kinderen opgroeien in de stad, dan is voldoende ruimte nodig om prettig buiten te spelen en elkaar te ontmoeten. We werken samen met scholen, speeltuinen, organisaties en bewoners om bestaande ruimte beter te benutten en nieuwe ruimte te creëren. Verkeersveiligheid rondom scholen Spelen op aantrekkelijke schoolpleinen In de Kansrijke Wijken zijn de speelmogelijkheden voor kinderen beperkt. Net als de ruimte om nieuwe voorzieningen aan te leggen. Door schoolpleinen groener te maken en open te stellen buiten schooltijden, wordt de bestaande openbare ruimte beter benut. Het is bovendien naast een fijne plaats om lekker te spelen en te bewegen goed voor het bewustzijn van de natuur. Tijdens schooltijd kan het gebruikt worden als een speelse leeromgeving en buitenlokaal en buiten schooltijden als een extra speelruimte voor de wijk. Op dit moment zijn drie basisscholen bezig met de subsidieaanvraag voor een groen schoolplein. Basisschool de Kleine Wereld in Kralingen-West heeft de subsidie al aangevraagd en krijgt in 2018 een groen schoolplein. Dit plein biedt de leerlingen en andere buurtkinderen extra speel- en leermogelijkheden. In 2018 verwachten we in totaal 8 basisscholen in de Kansrijke Wijken met een groen schoolplein. Daarnaast ging de gemeente dit jaar een samenwerking aan met de Johan Cruyff Foundation. Scholen met een stenig, niet-uitdagend schoolplein kunnen zich aanmelden voor een Schoolplein14. Op het schoolplein komen dan verschillende coatings die kinderen stimuleren met elkaar te spelen en te sporten. De Juliana van Stolbergschool in het Liskwartier is zo n school die een Schoolplein14 krijgt. Bij een veilige schoolomgeving laten ouders hun kinderen eerder zelfstandig fietsend of lopend naar school gaan. Het is belangrijk dat kinderen ervaring opdoen, zodat zij later veilig en verantwoord kunnen deelnemen aan het verkeer. Naast de aanpak van gevaarlijke situaties in de omgeving van de school biedt de gemeente ook praktische verkeerslessen aan, zodat kinderen vertrouwd raken met diverse verkeerssituaties. Sinds 2016 hebben 85 Rotterdamse scholen meegedaan met het scholenprogramma Verkeersveilige scholen van de gemeente. Ongeveer leerlingen volgden praktische verkeerslessen. Leerlingen oefenden bijvoorbeeld praktijksituaties in de wijk en deelden rode/gele kaarten uit aan ouders die verkeerd geparkeerd stonden. Ook zijn er dodehoeklessen gegeven en oversteeklessen georganiseerd. In circa 30 schoolomgevingen zijn fysieke maatregelen getroffen, zoals schoolmarkeringen, drempels, eenrichtingsstraten en uitloophekken. Sinds 2016 organiseren Rotterdamse ondernemingen het praktisch verkeersexamen in samenwerking met de gemeente. Jaarlijks doen hieraan zo n leerlingen mee. Buurtfietsenstallingen In de eerste vier maanden van 2017 hebben we veel gesprekken gevoerd met partijen die een buurtfietsenstalling willen starten en met woningbouwcorporaties als verhuurders van geschikte locaties. In oktober heeft de gemeente subsidie verleend aan het Fietslokaal voor een buurtfietsenstalling aan de Kabeljauwsestraat. De opening vindt nog in 2017 plaats. De huidige subsidieregeling loopt tot juni In de komende periode wordt de regeling en de toepassing (businesscase) kritisch bekeken. Gekeken wordt of de huidige subsidieregeling voldoende voorziet in ondersteuning voor het opstarten en in bedrijf houden van een economisch duurzame buurtfietsenstalling.

9 Wijknetwerken en wijkprogrammering jeugd Onderzoek Veldacademie Als vervolgonderzoek op het gepubliceerde onderzoek door Karsten/Felder: De nieuwe generatie stadskinderen (2016), zijn de kinderen en ouders tijdens een knutselactiviteit in de herfstvakantie van 2016 door de Veldacademie gevraagd naar hun favoriete speelplekken. Doel was een beter beeld te krijgen van wat kinderen doen, waar ze binnen en buiten spelen en wat verbeterd kan worden. 7 JULI t/m 18 AUGUSTUS maandag, woensdag en vrijdag van uur Schminken HOOP dance Natuurdocumentaire maken Lezen Muziek DJ en Spelletjes Tekenen Knutselen Dansen Fotografie En nog veel meer! GRATIS ENTREE Zomeractiviteit Zoete Inval Kinderen doen volgens hun ouders gemiddeld 1 á 2 keer per week aan buitenschoolse activiteiten. In de agenda hiernaast staat wat de kinderen zelf aangeven dat ze doen. Naast school is er dus nog veel tijd die ze zelfstandig doorbrengen. Dat gebeurt thuis, bij een speeltuin of inloopplek (zoals een wijkgebouw) of gewoon buiten. Voor kinderen kan buitenspelen niet avontuurlijk genoeg zijn, terwijl ouders de (sociale) veiligheid belangrijk vinden. Toezicht bij een speelplek is voor hen van groot belang. Daarbij kan worden opgemerkt dat de deelnemende ouders gemiddeld jongere kinderen hebben dan de kinderen die zelf geïnterviewd zijn. Op de kaarten is aangegeven waar kinderen spelen, waar ze afspreken en welke plekken juist als onveilig worden bestempeld. Opvallend is ook dat kinderen het schoolplein als vanzelfsprekend noemen als één van beste plekken om buiten te spelen. In de beleving van ouders speelt dat schoolplein een minder grote rol, zij denken eerder aan parkjes in de buurt. Een schoolplein dichtbij huis kan een welkome verrijking zijn van het huidige aanbod. Voor verbetering van deze schoolpleinen is wel ruimte. Ouders vinden het vaak stenig en gedateerd, ze hechten veel waarde aan groen. Kinderen dromen van speeltoestellen en langere openingstijden. Maar het is niet altijd mooi weer. Kinderen zijn het liefst thuis om binnen te spelen, maar veel ouders geven aan dat er niet genoeg aanbod in de buurt is om binnen te spelen. Daarbij kan veel breder worden gedacht dan een overdekte speeltuin. Meer activiteiten inbestaande wijkgebouwen kunnen een goede investering zijn. In de zomervakantie vond de Zoete Inval plaats in Studio de Bakkerij. Een initiatief voor kinderen die niet op vakantie kunnen, omdat hun ouders geen tijd hebben of simpelweg geen geld. De Zoete Inval was een gratis zomerproject voor alle kinderen die op de basisschool zitten en wordt mede mogelijk gemaakt door het programma Kansrijke Wijken. Het theater werd in de periode omgetoverd tot één groot speelparadijs en er waren vrijwel op alle dagen van de Zoete Inval gratis workshops en activiteiten. Helden van Noord Echte Helden is een festival vol podiumkunsten voor kinderen in Rotterdam Noord, waar het programma Kansrijke Wijken financieel aan heeft bijgedragen. In de herfstvakantie konden kinderen verschillende workshop volgen bij vakdocenten, zoals theater, zang of woordkunst. Dit jaar werd, in tegenstelling tot eerdere edities, geen bestaand klassiek verhaal als leidraad gebruikt. In plaats daarvan stonden eigen heldenverhalen centraal. Het festival sloot af met een voorstelling bedacht, getekend, gespeeld en geschreven door kinderen uit Rotterdam Noord.

10 Buurtpleinenonderzoek Johannes de Vouplein, Middelland De buitenruimte in de stad, vooral in de stenige wijken, wordt intensief gebruikt. Rotterdammers zijn zeer divers in leefstijlen en hebben ook verschillende behoeften met betrekking tot de buitenruimte. Vanuit groenonderzoeken weten we dat de buurtpleinen matig worden gewaardeerd wanneer het gaat om de inrichtingskwaliteit en het beheer. De wens is het gebruik te laten toenemen en de waardering te laten stijgen. Recent heeft de gemeente Rotterdam een integrale visie op spelen, sporten, bewegen en ontmoeten vastgesteld onder de naam Kom op naar buiten!. Een van de doelen is een kwaliteitsslag te bereiken door buurtpleinen op een andere manier vorm te geven. Dit raakt uitdrukkelijk aan het programma Kansrijke wijken. Foto: Urban Synergy Er zijn twee methodes ontwikkeld waarmee meer variatie in gebruik en beeld wordt ontwikkeld waardoor de buurtpleinen in een wijk/of buurt meer gevarieerd en aantrekkelijker worden voor alle inwoners van jaar. Studio Diekema en Urban Synergy hebben een methode ontwikkeld onder begeleiding van de gemeente. Doelbewust twee verschillende bureaus met verschillende werkwijzen om in de sterk verschillende wijken en werkpraktijken ingezet te kunnen worden. Het resultaat is een buurtpleinenspel (Urban Synergy) en een analysemethode (Studio Diekema). Beide methodes met een focus op de inbreng van en samenwerking met het gebied en de bewoners met als doel meer inzicht in wensen en uiteindelijk meer waardering voor de buurtpleinen. De methode is in het ontwikkelproces in het Oude Noorden en Middeland getest en besproken. De resultaten zijn door beide bureaus gedeeld. Het vervolg is dat de methodes ingezet kunnen worden bij de opgaveformulering van de aanpak van buurtpleinen in de stenige stadswijken en de ontwikkeling van gebiedsvisies, wijkvisies etc. Ook in de komende jaren worden weer een serie buurtpleinen aangepakt waarbij de methodes ingezet kunnen worden in de gebieden. Het doel is uiteraard om de pleinen meer aan te laten sluiten bij de karakteristieke behoeften van de buurt en de variatie aan buitenruimte in de betreffende buurt. De levensduur van een buurtplein is ongeveer 15 jaar. Het ontbreekt echter aan een breder kader waarin alle pleinen en plekken in een buurt worden betrokken bij de inrichting van één enkel buurtplein. Een gevarieerder beeld en gebruik zou kunnen ontstaan wanneer bij een nieuwe inrichting van een plein ook de variatie in de pleinen onderling, oftewel variatie op schaal van de buurt wordt meegenomen. Touwbaan, Oude Noorden Foto: Urban Synergy WIJKCONCIËRGES De wijkconciërges houden zich bezig met schoon, heel en veilig op straat. Inmiddels zijn er 18 wijkconciërges aan het werk, waaronder 4 in de kansrijke wijken. 1 in het Oude Noorden, omgeving Zwaanshals, 1 in Middelland en 2 in het Nieuwe Westen (Pupillenbuurt en de Gerrit van de Lindebuurt).

11 Vergroeningswijken Het Oude Noorden, Nieuwe Westen en Middelland hebben de volle aandacht van de Vergroeningsopgave. In deze stenige stadwijken zoeken we, samen met bewoners, naar plekken waar extra groen past om zo de woonomgeving aantrekkelijker, duurzamer en kindvriendelijker te maken. Zo zijn er in het Oude Noorden geveltuinen en plantvakken aangelegd in de Bingenstraat en Louwerslootstraat en is het plein voor Station Noord in samenwerking met het gebied vergroend. Voor 2018 staat de vergroening en het aantrekkelijker maken van het plein rondom de Hildegardiskerk op de planning. In het Nieuwe Westen en Middelland richten we onze aandacht vooral op pleinen. Het Burgemeester Meineszplein heeft extra groen gekregen en worden het Johannes de Vouplein, het Tidemanplein en het Jaap Valkhoffplein opgeknapt, vergroend en aantrekkelijker gemaakt voor kinderen om te spelen en volwassenen om er te verblijven. De aanpak van het Middellandplein en omgeving staat voor 2018 in de planning. Adopteer een container Door een afvalcontainer te adopteren, kunnen bewoners bijdragen aan de leefbaarheid van de buurt. In de kansrijke wijken zetten 148 bewoners zich in als containeradoptant. Vooral in het Oude Noorden, Nieuwe Westen, Kralingen-West en Middelland zijn veel containers geadopteerd Oude Nieuwe Kralingen- Middelland Noorden Westen West VOOR NA Zwerfvuil verminderen Op speelplekken kunnen ouders snel melding maken van zwerfvuil of snel herstel inschakelen. In mei 2017 is een stadsbrede campagne gevoerd om de BuitenBeter-app bekender te maken. Als gevolg daarvan steeg het aantal meldingen in mei met ten opzichte van de maand ervoor april 2017). In vergelijking met een jaar voor de campagne verdubbelde het aantal. De wijkconciërges van verschillende gebieden spelen een belangrijke rol om te zorgen dat grofvuil niet in de buitenruimte komt of staat. In de parken zijn extra containers geplaatst om zwerfvuil en volle containers op drukke zomerse dagen tegen te gaan en zijn drie extra snel schoon teams ingezet.

12 CIJFERS In 2017 starten vier nieuwe droomstraten. De plannen worden in co-creatie gemaakt tussen bewoners, professionals en gemeente. Citylab010 DROOMSTRATEN Een van de thema s binnen Citylab010 zijn sinds 2015 Kansrijke Wijken/Droomstraten. Er is subsidie beschikbaar voor initiatieven in de stad waarin bewoners experimenteren met een tijdelijke andere invulling van hun straat voor spelen en ontmoeten, de zogenaamde Droomstraten. Het concept Droomstraat is afgeleid van de Leefstraat, een initiatief uit de Belgische stad Gent. Bewoners sluiten daar hun straat een maand af voor autoverkeer en organiseren allerlei activiteiten in en voor de straat. In Rotterdam is de invulling breder: bewoners en professionele organisaties kunnen plannen indienen om hun straat of buurt tijdelijk en soms ook permanent anders in te richten om zo spelen en ontmoeten te bevorderen. Droomstraten in 2017: LEEFSTOEP VOOR DE RUILSTRAAT NIEUWE WESTEN Tijdelijke en permanente ingrepen in de straat om de sociale cohesie tussen de verschillende groepen bewoners te bevorderen. KAAPSE BUURTPADEN (DONARPAD EN FREIAPAD) KATENDRECHT Permanente ingrepen in de straat om verkeersveiligheid te bevorderen, sociale activiteiten om ontmoeting te bevorderen. SPARKJES AAN DE SOETENDAALSEWEG IN HET OUDE NOORDEN Tijdelijke zit- en ontmoetingselementen in de straat (Sparkjes). ASSENDELFTPLEIN KRALINGEN-WEST Tijdelijke en permanente ingrepen om het Assendelftplein aantrekkelijker te maken voor spelen en ontmoeten. Droomstraten maken zichtbaar wat de mogelijkheden zijn om de gemeenschappelijke buitenruimte beter te benutten voor spelen en ontmoeten in wijken waar relatief weinig ruimte hiervoor is. Dit verhoogt de woonkwaliteit, de sociale cohesie tussen de verschillende bewoners (oude en nieuw bewoners, jong-oud) en maakt de wijk aantrekkelijker voor gezinnen. Droomstraatbewoners zijn in de lead, de gemeente faciliteert waar nodig. Rotterdam is partner in het Europese samenwerkingsproject Living Streets. Doel van dit project is kennisuitwisseling tussen steden die experimenteren met Leefstraten, in Rotterdam Droomstraten genoemd. Partnersteden zijn Gent (België), Milton Keynes (Engeland), Zadar (Kroatië), Ivanic Grad (Kroatië), La Rochelle (Frankrijk), Turijn (Italië), Brussel (België). Het project ontvangt subsidie vanuit het Europese LIFE programma. Gedurende drie jaar wisselen deze steden ervaringen uit met het experimenteren met Droomstraten in hun stad. Hierbij is Rotterdam met 14 Droomstraten in 3 jaar, een goed voorbeeld voor de andere steden, die vaak nog aan het begin staan van het experimenteren.

13 Vergroening buitenruimte en stoepen OOSTERVANT In kader van Kansrijke Wijken stelt de gemeente in samenwerking met belanghebbende partijen een gebiedsvisie voor Oostervant op. De visie heeft tot doel de aantrekkelijkheid van dit gebied te versterken door woningen voor hogere en middeninkomens toe te voegen, sociale huurwoningen te vernieuwen en te vervangen, de (sport-)voorzieningen te verbeteren en de kwaliteit van de openbare ruimte te versterken. Bewoners spelen in dit proces een aanzienlijke inhoudelijke rol. In de buurt Middelland loopt het programma Mooi Mooier Middelland en bewoners zijn in deze geest ( Rotterdam gericht werken ) betrokken in zowel de procesaansturing als in de planinhoud. Deze werkwijze past ook bij de bedoelingen van de nieuwe Omgevingswet. Afgelopen periode is met de stakeholders (gemeente, Woonstad, Sportfondsen/ Recreatiecentrum Oostervant, CVO/Marnix College en bewoners) gezamenlijk gewerkt aan een visie voor het gebied. Hiertoe is tijdens enkele workshops een aantal ontwikkelscenario s uitgewerkt met varianten voor woningbouw, het zwembad / recreatiecentrum, het Marnix College, de openbare ruimte en de sportvelden. In alle modellen vervangt of vernieuwt Woonstad Rotterdam (een deel van) haar sociale huurwoningen in dit gebied. TUIN VAN NOORD De transformatie van de gevangenis aan de Noordsingel is dit jaar 2017 in de uitvoering gekomen. De verkoop van de eengezinswoningen in de cellenvleugels verliep voorspoedig, evenals de verkoop van de appartementen in de nieuwbouw Huis van Bewaring. Vanuit het programma wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van de openbare buurttuin, bedoeld voor de nieuwe bewoners en voor de bewoners van de omliggende woonbuurten. IP BLOKLANDSTRAAT (OUDE NOORDEN) Werkzaamheden staan uit het vernieuwen van het riool, ophogen maaiveld en herinrichting buitenruimte. IP BERKELPLEIN/FUIKSTRAAT (CROOSWIJK) Werkzaamheden bestaan uit het vernieuwen van het riool, ophogen maaiveld, herinrichting van het speelplein en herinrichting van de Fuikstraat. VLIEGERSTRAAT (MIDDELLAND) In 2018 wordt het riool in De Vliegerstraat vernieuwd. Deze werkzaamheden zijn de aanleiding voor de gemeente om samen met bewoners van de straat te kijken naar andere kleine ingrepen die de straat kunnen verbeteren, zoals meer groen, speelaanleidingen, herschikking parkeerplaatsen, aanleg geveltuintjes en bijplaatsing fietshekjes. Op die manier wordt de straat verbeterd en kwalitatief aantrekkelijker, voor zowel voor de huidige bewoners als de nieuwkomers. In de straat worden op dit moment woningen gerenoveerd door Woonstad.

14 Verbetering buitenruimte ALEIDISSTRAAT (MIDDELLAND) De transformatie van voormalige confectiefabriek naar woningen zal naar verwachting medio december 2017 starten. De buitenruimte bij de confectiefabriek wordt verbeterd, aansluitend op rioolaanpak. ESSENBURGPARK (NIEUWE WESTEN) Het park is een bewonersinitiatief en wordt voornamelijk een natuurlijk vormgegeven gebied dat door en voor bewoners gerealiseerd en beheerd gaat worden. Het ontwerptraject (IP) is samen met initiatiefnemers opgestart en de aanleg zal in Q3 van 2018 starten. In het park wordt samen het Hoogheemraadschap een waterberging van m 2 gerealiseerd. De koopovereenkomst voor de aankoop gronden voor het Essenburgpark wordt dit jaar gesloten en ook de juridische levering proberen we dit jaar nog rond te krijgen. Op het grootste deel van de aan te kopen grond wordt het Essenburgpark aangelegd. SPEELPLEK LLOYDKWARTIER (LLOYDPIER) De speelplek in het Lloydkwartier is een initiatief van een aantal betrokken bewoners. Op met name de Lloydpier ontbreekt speelgelegenheid voor de jongere kinderen en, hoewel kleinschalig, wordt met de speelplek voorzien in een behoefte. De aanleg van de speelplek is gestart en zal naar verwachting grotendeels in november worden voltooid. In december organiseren de initiatiefnemers een feestelijke opening voor bewoners en met de school in de wijk. BUURTVERBETERPLAN PUPILLENBUURT (NIEUWE WESTEN) Prettiger wonen en leven in de Pupillenbuurt, hoe ziet dat eruit? Daarover zijn bewoners van deze buurt in het Nieuwe Westen met elkaar in gesprek. In samenwerking met de gemeente en woningcorporatie Woonbron worden de thema s veiligheid, wonen & buitenruimte, ondernemen en sociaal besproken. Er zijn al veel ervaringen gedeeld en ideeën genoemd, en daar gaan we gezamenlijk nog even mee door. Begin 2018 brengen we alles samen in een zogenoemd buurtverbeterplan. En nadat het plan definitief is gaan we snel over tot uitvoering. Ook weer met elkaar! Mogelijk maken zelfbeheer buitenruimte In 2017 zijn 10 nieuwe zelfbeheerprojecten gestart in onder meer Nieuwe Westen, Middelland en het Oude Noorden. In de Berkelselaan heeft een Droomstraat een vervolg gekregen in een permanente aanpassing van de buitenruimte in combinatie met zelfbeheer. In Middelland wordt samen met bewoners geëxperimenteerd om de verkeersveiligheid te verbeteren.

15 GROEI IN BEKENDHEID Op het gebied van communicatie hebben we in 2017 het volgende bereikt. OPEN Rotterdam SERIE KRACHT IN DE WIJKEN Publicatie Gezinsappartementen In november is de publicatie Een gezinsappartement verschenen. Het is een verzameling voorstellen en ideeën om aantrekkelijke gezinswoningen te maken binnen de beperkte ruimte van de grote stad. Het boekje is het resultaat van een prijsvraag onder bouwers, ontwikkelaars, architecten èn bewoners zelf om het ideale stadsappartement te ontwerpen. Het bevat een rijkdom aan ideeën die aantonen dat gezinsvriendelijk wonen in de grote stad wel degelijk mogelijk is. In 2015 heeft Gemeente Rotterdam de Open Oproep Gezinsappartementen uitgeschreven. In de eerste ronde van de prijsvraag stond de visie op de typologie gezinsappartement centraal. Na een tweede ronde waarin 5 partijen een ruimtelijk ontwerp en businesscase hebben gemaakt, is het plan Toren van Babel als winnaar uitgeroepen. Naar verwachting zal in het voorjaar van 2018 de eerste paal van het project BABEL worden geslagen. Naast het winnende plan zijn er nog vele interessante en innovatieve ideeën ingezonden. Gezinnen zijn enorm belangrijk voor Rotterdam en om deze ideeën niet zomaar op de plank te laten liggen. hebben we onderzocht welke ideeën uit de inzendingen vaker terugkeren, opvallen of op een andere manier bijdragen aan de ontwikkeling van de typologie van het gezinsappartement. Dit onderzoek is aangevuld met interviews en artikelen en gebundeld om samen het gesprek aan te gaan over het gezinsappartement als een nieuwe typologie. Samen met OPEN Rotterdam TV ontwikkelen we een serie van negen afleveringen waarin Rotterdammers de kracht, inzet en energie laten zien in de Kansrijke Wijken. De filmpjes zijn aansprekend en spelen in op het trotse gevoel van de Rotterdammer voor de stad en de eigen leefomgeving. De kern: passie, energie, warm en vanuit Rotterdammers verteld. De serie zenden we -eind 2017 en uit via OPEN Rotterdam TV en via de verschillende digitale kanalen van gemeente Rotterdam. Woonplatform Wonen in Rotterdam Begin 2017 is gelanceerd, de website die in samenwerking met Rotterdam Partners is ontwikkeld vanuit de behoefte om één (start)platform te hebben voor woningzoekenden. Deze website helpt hoger opgeleiden die zich oriënteren op een (nieuw) huis in Rotterdam met behulp van het woningaanbod, een schets van alle deelgebieden en wijken die Rotterdam rijk is, verhalen van trotse bewoners en een schets van de ontwikkeling in specifieke deelgebieden op de langere termijn. Met behulp van deze ingrediënten inspireren we mensen ook eens te kijken naar wijken die minder bekend zijn, maar waar je fijn kunt wonen of in de (nabije) toekomst veel potentie hebben. UNIEKE BEZOEKERS PER MAAND PAGINAWEERGAVEN BEZOEKDUUR 1:56 MIN. NIEUWSBRIEFABONNEES 9209 cijfers okt 2017

16 Sleutel Met de Sleutel van Rotterdam feliciteren we nieuwe ouders met hun nieuwe Rotterdammertje en bieden we hen de mogelijkheid om de stad te (her)ontdekken. In samenwerking met de Rotterdampas wil de gemeente met deze sleutel jonge ouders en hun pasgeboren kinderen kennis laten maken met de kindvriendelijke kant van Rotterdam, en uitnodigen te proeven van alles wat onze stad te bieden heeft. Als verse ouders verandert er in korte tijd heel veel in je leven, en lijkt je wereld soms op haar kop te staan. Dan kan het lastig zijn om te weten waar in de stad je naartoe kunt met je kleintje. Daarom wil de gemeente jonge ouders helpen wegwijs te worden in het Rotterdam van de allerkleinsten, zodat ze actief mee kunnen blijven doen in de samenleving. Hiervoor werkt de gemeente samen met de Rotterdampas, al 25 jaar dé experts op het gebied van leuke dingen doen in Rotterdam, en een actieve speler in de open en betrokken Rotterdamse samenleving. Met de Rotterdampas doe je meer dan 750 leuke dingen door heel de stad, gratis of met korting. De Rotterdampas is er voor iedereen die in Rotterdam woont, en inspireert iedereen zoveel mogelijk plezier te beleven met alles wat de stad te bieden heeft. Lees meer over de pas op Rotterdampas.nl Bouwhekdoeken nieuwbouwprojecten Voor de nieuwbouwprojecten in de kansrijke wijken laten we in samenwerking met de ontwikkelaar bouwhekdoeken gemaakt. Hiermee laten we zien dat er op deze locaties gezinnen komen wonen en het creëren van aandacht voor het wonen met je gezin in de stad. De kinderen van de toekomstige bewoners vragen we om een tekening van hun droomhuis te maken. Al deze tekeningen brengen we samen op een doek. Deze doeken blijven gedurende de bouw hangen op de bouwlocatie. Onderzoek Customer Journey Rotterdam Partners Ten behoeve van het aantrekken en behouden van hoger opgeleiden voor de stad, heeft Rotterdam Partners een onderzoek laten doen naar de klantreis van deze hoger opgeleiden in het vinden van een nieuw/volgend huis in Rotterdam en hun motieven en barrières. Dit onderzoek bouwt voort op de onderzoeken die vanuit het programma Sterke Schouders en andere gemeentelijke woononderzoeken gedaan zijn. De verkregen inzichten zijn vertaald naar concrete ideeën die Rotterdam Partners, gemeente en woonpartners kunnen implementeren om deze hoger opgeleiden beter te bedienen. Het onderzoekstraject is begeleid door een werkgroep van woonpartners en stakeholders binnen de gemeente (Kansrijke Wijken, Sterke Schouders en communicatie Wonen). Belangrijkste inzichten De hoger opgeleide gezinnen laten zich aanspreken door: een leuk type huis (ofwel jaren 30 of ouder, of nieuwbouw); dat betaalbaar is (goede deal, wordt meer waard) en die ligt in een wijk dichtbij het centrum, waar genoeg mensen wonen waar ze zich in herkennen of bij thuis voelen; en met voldoende voorzieningen (scholen, kinderdagverblijven, speeltuinen, parken, sportscholen, restaurants) waar deze mensen (zoals zij) gebruik van maken. Ze twijfelen dus niet aan de aanwezigheid van voorzieningen, maar willen graag weten of die de sfeer hebben waar ze zich bij thuis voelen. Bij het beoordelen van de aantrekkelijkheid van een wijk vinden de kansrijke gezinnen de volgende punten belangrijk: ontwikkelplannen van de gemeente; status van nieuwbouw en of renovatie projecten; profiel van de wijk (criminaliteitscijfers, kwaliteiten van scholen, groenvoorzieningen, type mensen die er nu wonen, etc.); afstand tot het centrum; en verhalen over de wijk (en dan vooral van gelijkgestemden).

17 Werkbezoek Nederlands netwerk Child Friendly Cities INTERNATIONAAL NETWERK CHILD FRIENDLY CITIES In 2017 was Rotterdam gaststad van de internationale conferentie Child in the City. Deze internationale expertmeeting vond plaats op 19 en 20 juni Hieraan namen ongeveer 80 experts deel die zich bezighouden met kindvriendelijke steden in Nederland en Europa. Dit Seminar Child in the City was een gezamenlijk project van European Network Child Friendly Cities, de Child in the City Foundation (CitC), VNG (Nederlands Netwerk Child Friendly Cities en de Gemeente Rotterdam. Het seminar bood een boeiend programma met inspirerende sprekers uit binnen en buitenland, waaronder prinses Laurentien van de Missing Chapter Foundation. Het doel van de conferentie was meerledig. Het delen van kennis en aanreiken van instrumenten in urban planning voor de verbetering van het welzijn van kinderen. Het versterken van kinder- en jeugdparticipatie in urban planning in steden. En het verstevigen en uitbreiden van samenwerking met Europese steden op het thema urban planning en kinder- en jeugdparticipatie. Op 3 februari 2017 was Rotterdam gastheer van een werkbezoek van het Nederlandse netwerk Child Friendly Cities. Bijna 100 gasten uit het hele land bezochten de Rotterdamse initiatieven, waaronder wethouders (onder andere uit Delft, Groningen, Vlaardingen en Dordrecht) en beleidsambtenaren en -organisaties die een relatie hebben met het thema kindvriendelijke steden. Het programma stond in het teken van het laten zien hoe kindvriendelijk de gemeente Rotterdam is op het gebied van spelen, onderwijs, co-creatie en woningbouw. Een kindvriendelijke stad vraagt om een integrale en meerjarige aanpak. Hieraan wordt college breed vanuit verschillende programma s en vanuit beleid en uitvoering gewerkt. Niet alleen Kansrijke Wijken, maar ook de Integrale visie Kom op naar buiten, Beleidskunde Jeugd , Rotterdam groei en onderwijsvisie 2030 bouwen aan de toekomst en het programma Vitale Stad zijn nauw verbonden aan een kindvriendelijke stad. Om een aantal van deze initiatieven te laten zien en ervaren zijn voor dit werkbezoek twee excursies georganiseerd. De eerste excursie had als thema spelen in de stad & co-creatie. De deelnemers bezochten een plug-and-play speelplek (innovatie & flexibiliteit) en een speelplek die met co-creatie met bewoners tot stand is gekomen. Vervolgens brachten ze een bezoek aan Mooi, Mooier, Middelland en gingen in gesprek met betrokken ambtenaren en bewoners. De tweede excursie was naar Katendrecht met de thema s woningbouwopgave en onderwijs. Zo werd er een bezoek gebracht aan de daltonschool De Globetrotter, en vmbo Young Business school op katendrecht scholen met het predicaat excellent. De gasten volgden samen met de leerlingen een miniles en waren super enthousiast.