Inleiding. Gastric bypass en de gevolgen voor borstvoeding 28/11/2017. Inhoud. 1. Inleiding. 2. Pilot study. 3. Main study. 4.
|
|
- Evelien Dekker
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gastric bypass en de gevolgen voor borstvoeding Goele Jans (Vroedvrouw, MSc. Public Health, Dr.) 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Pilot study 3. Main study 4. Discussie 2 Inleiding 3 1
2 Nutritionele status Mentale gezondheid Moedermelk Leefstijlinterventie Optimale multidisciplinaire zorg Voeding & nutritionele status 4 Chirurgische ingrepen voor de behandeling van obesitas Bariatrische heelkunde (BHK) België: ± ingrepen / jaar Leuven & Diest (2016) 232 ingrepen 101 (44%) in vrouwen jaar 5 6 2
3 7 Nutritionele status na BHK Verschillende mechanismen na RYGB Restrictie voedingsinname onvoldoende inname & intolerantie voedingsmiddelen weinig gevarieerde voeding Inactieve deel van de maag minder secretie van maagzuur (nodig voor de absorptie van vitaminen en mineralen) Absorptieplaatsen van verschillende specifieke nutriënten zijn gebypassed Asynergie tussen darmbolus en biliopancreatische secreties verminderde absorptiecapaciteit in het deel van de dunne darm zonder bypass Meer frequent na malabsorptieve ingrepen, maar ook na restrictieve ingrepen 8 Maternale nutritionele status na BHK Anatomische & fysiologische veranderingen t.g.v. de ingreep Fysiologische verandering t.g.v. de zwangerschap Maternale nutritionele status en uitkomsten? Fetale/neonatale nutritionele status en uitkomsten? 9 3
4 Nutritionele status Zwangere vrouwen April 2009 Januari 2011 Restrictieve ingreep (R): N=18 Malabsorptieve ingreep (M): N=31 Nuchtere bloedname <15w, 20-22w en 30-34w zwangerschap Vit. A, 25-OH-D, E, B-12, B-1, foliumzuur, albumine, ferritine, haemoglobine, MCV, stolling (vit. K1, PT, aptt, stollingsfactoren) Gerapporteerd gebruik van voedingssupplementen 10 Karakteristieken van de studiepopulatie R groep M groep P-waarde Leeftijd (jaren) 30 ± 3 30 ± Pre-operatieve BMI (kg/m²) 40 ± 5 42 ± Maximale 30 ± ± gewichtsverlies (kg) Interval (maanden) BMI start zwangerschap (kg/m²) 45 ± ± ± 6 27 ± Eerstbarende 6 (33%) 13 (42%) Nutritionele status De meeste micronutriënten zijn verlaagd of deficiënt Zowel in de R als de M groep Ondanks supplementatie, doorheen de zwangerschap Bijvoorbeeld: 19% van de heeft een vitamin A tekort in het 1ste trimester van de zwangerschap, 58% van de heeft een vitamin A tekort in het 3de trimester van de zwangerschap micronutriënten < normale zwangerschap, obese zwangerschap en na bariatrische heelkunde Inname van voedingssupplementen T1: multivitamine (57.1%) T2 en T3: specifieke voedingssupplementen (69.4 en 73.5%) Meeste met nutritioneeltekort voedingssupplement 12 4
5 Lage / deficiënte concentraties maternaal vit. A, B-12, K-1, foliumzuur en Fe Gerapporteerde fetale/neonatale complicaties Visuele complicaties (vit. A) Vit. K deficiency bloedingen (vit. K-1) Vertraagde (neurologische) ontwikkeling (vit. B- 12) Neurale buisdefecten (foliumzuur en vit. B-12) 13 Borstvoeding na BHK Anatomische & fysiologische veranderingen t.g.v. de ingreep Fysiologische verandering t.g.v. de zwangerschap Slechte maternale voedingsgewoonten Maternale nutritionele status en uitkomsten? Samenstelling van moedermelk Fetale/neonatale nutritionele status en uitkomsten? 14 Macronutriënten bij obesitas Energy Lipids Proteins Carbohydrat es Mean composition 1 65 to 70 kcal/dl 3.2 to 3.6 g/dl 0.9 to 1.2 g/dl 6.7 to 7.8 g/dl Study Chang et al. 2 Bachour et al. 3 Janset al. 4 Effect of obesity BMI: proteins, fat and lactose BMI: no significant difference in protein and lipid content BMI: fat 1 Ballard O, Morrow AL. Human Milk Composition: Nutrients and Bioactive Factors. Pediatr Clin North Am 2013;60(1): Chang N, Jung JA, Kim H, Jo A, Kang S, Lee S, Yi H, Kim J, Yim J, Jung B. Macronutrient composition of human milk from Korean mothers of full term infants born at gestational weeks. Nutr Res Pract 2015;9(4): Bachour P, Yafawi R, Jaber F, Chouieri E, Abdel-Razzak Z. Effects of smoking, mother s age, body mass index, and parity number on lipid, protein, and secretory immunoglobulin A concentrations of human milk. Breastfeed Med 2012;7(3): Jans G, Matthys C, Lannoo M, Van Der Schueren B, Devlieger R. Breast milk macronutrient composition after bariatric surgery. 15 Obes Surg
6 Micronutriënten bij obesitas en BHK Micronutrient Influencing factors Iron Vitamin B 12 Vitamin D Vitamin A Pregnancy fetal iron demandsin the third trimester hepcidin Obesity hepcidin iron Bariatric surgery hepcidin, iron intake and absorption Effect on breastmilk conflicting results Pregnancy vitamin B 12 levels during pregnancy Obesity conflicting results ( or =) Bariatric surgery vitamin B 12 intake and absorption Effect on breastmilk conflicting results Pregnancy synthesis of active 1,25(OH) 2D by the placenta Obesity retention in adiposetissue, sun exposure, intake Bariatric surgery restriction and malabsorption of lipids Effect on breastmilk possible correlation with maternal serum levels Pregnancy vitamin A necessary during the third trimester Obesity vitamin A Bariatric surgery vitamin A Effect on breastmilk possiblecorrelation with maternal serum levels Pilot study 18 6
7 Achtergrond Doel: Analyseren van de moedermelk macronutriënten samenstelling in relatie tot het maternale dieet, BMI, het al of niet hebben ondergaan van BHK en referentiewaarden voor moedermelk van de UK food composition table Moedermelk variabelen: vet (g/100ml ), koolhydraten (g/100 ml), eiwitten (g/100 ml) en energy (g/100 ml) Monocentrisch cross-sectioneel design Inclusie september 2013 april 2014 Opzet: Dag 3 PP: Rekrutering Dag 3 PP: 24 hour food record Dag 4 PP: Collectie + invriezen (-80 C) 3-5ml moedermelkstaal
8 Enkele belangrijke vragen Beste meetmethode maternale dieet? Andere nutriënten? Andere beïnvloedende factoren? Wat na dag 4? 22 Main study 23 Achtergrond Doel: Wekelijks onderzoeken van de moedermelk concentraties van energy, macronutriënten en vit.a vanaf dag 4 PP tot en met week 6 PP in vrouwen met en zonder BHK. Studieopzet Multicentrische prospective cohort study (University Hospitals of Leuven and Ghent University Hospitals) AURORA study:
9 - Energy, fat, protein & carbs: MIRIS HMA - Vitamin A: icheck Fluoro - Kaiser Physical Activity Survey - Diet: Food Frequency Questionaire Studiepopulatie Normal weight Overweight Obese Bariatric P-value (N=24) (N=39) (N=12) surgery (N=11) Age (years) 29 ± 6 29 ± 5 29 ± 5 30 ± Pre-pregnancy BMI (kg/m²) 22 ± 7 27 ± 2 35 ± 6 28 ± 4 <0.001 Smoking 3 (13%) 1 (3%) 1 (8%) Procedure (M versus R) 9 (82%) Interval (months) 31 ± 16 Maximum weight loss (kg) 37 ± 9 Combined spinal epidural (CSE) 17 (71%) 32 (82%) 12 (100%) 7 (64%) Neonatal birth weight (kg) 3454 ± ± ± ±
10 Globale bevindingen Beperkte en kleine groepsverschillen Moedermelksamenstelling in alle groepen adequaat in vergelijking met referenties UK Food Composition Table Moedermelk vit. A correleert sterk met moedermelk vet Beperkte en kleine groepsverschillen Globaal in lijn met de Belgische voedingsaanbevelingen Geen groepsverschillen Globaal in lijn met studies bij (zwangere) vrouwen met een gezonde BMI 28 Gemiddelde moedermelk samenstellingen eerste 6 wkn PP *Multivariate models buildwith the followingsignificant univariate variables: time, the use CSE, dietary vit. A CSE = combined spinal epidural 29 Discussie 30 10
11 Studieopzet laat niet toe te concluderen dat MM perfect voldoet na BHK Andere nutriënten? Status moeder? Status baby? Vroedvrouwen, midwifes, sage-femmes WIJZE vrouwen MAAR wel eerste bewijs dat we MM niet zomaar moeten afraden na BHK!!! In lijn met referenties. Geen klinische problemen. 31 Bedankt! Roland Devlieger, Christophe Matthys, Vicky De Preter Studenten UZ Leuven raadpleging en materniteiten UZ Gent raadpleging en materniteiten BioAnalyt UC Leuven-Limburg 32 11
Naam:
Naam: www.aurorastudy.org JE BARIATRISCHE INGREEP KOMT ER AAN Weldra onderga je een gewichtsreducerende ingreep. Veel succes! Als jonge vrouw denk je er misschien aan om na je ingreep zwanger te worden?
Nadere informatieNaam: www.aurorastudy.org
Naam: www.aurorastudy.org JOEPIE ZWANGER!!! Proficiat met je zwangerschap! Negen maanden draag je een kindje. Een unieke, maar ook ingrijpende gebeurtenis in het leven van jou en je partner. Zwanger na
Nadere informatieZorgpad bariatische operatie ia
Zorgpad bariatische operatie ia Periode Professional Actie en Beleid Informatie Preconceptioneel Verloskundige - ZwangerWijzer bespreken en risicoschatting - Nagaan of zwangere nog gevolgd wordt door chirurg/diëtiste,
Nadere informatieBariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep
Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling
Nadere informatieBariatrische chirurgie. Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen
Bariatrische chirurgie Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen Inleiding tot de bariatrische chirurgie Inleiding Bariatrics volgens The
Nadere informatieBariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs
Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Waar gaat het over? Niet over mensen die een beetje te dik zijn. maar over mensen die extreem en gevaarlijk overgewicht
Nadere informatieSarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC
Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat
Nadere informatieEffecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht
Briefrapport 350020010/2009 L.T.M. van der Ven M.E.T. Dollé Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht Voorstel voor een dierproef RIVM Briefrapport 350020010
Nadere informatieMEMO. Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP
MEMO Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP 2007-2010 Colofon RIVM 2012 Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: 'Rijksinstituut
Nadere informatieVoeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD
Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD Onderzoeker Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing Disclosure belangen spreker: M. Sealy Geen (potentiële)
Nadere informatieHow to counsel women between pregnancies?
Hot topic meeting: Obesity and Reproduction The cradle of the epidemic How to counsel women between pregnancies? Roland Devlieger, MD, PhD University Hospitals Leuven, Belgium KULeuven gewichtsverloop
Nadere informatieHet effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later
Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Karolien Lagrin Master in de Verpleeg- en Vroedkunde Overgewicht en obesitas Wereldwijd gezondheidsprobleem
Nadere informatieObesitas Een gevarieerd verhaal. Dr Tom Vleugels
Obesitas Een gevarieerd verhaal Dr Tom Vleugels Titel, Calibri 28, wi8e tekst 2600 2800kcal/d >3600Kcal/d Le8ertype: Calibri Kleuren: Twee hoofdkleuren: Greige: A > meer kleuren > kleurenmodel RGB > Rood:
Nadere informatieErica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein
Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby
Nadere informatieVoeding op jonge leeftijd: de rol van voedingspatronen in de kindertijd op gezondheid. Dr.ir. Trudy Voortman 11 oktober 2016
Voeding op jonge leeftijd: de rol van voedingspatronen in de kindertijd op gezondheid Dr.ir. Trudy Voortman 11 oktober 2016 Disclosures Het Generation R onderzoek is mede mogelijk gemaakt door financiële
Nadere informatieObesitas en zwangerschap
Obesitas en zwangerschap Prevalentie, determinanten en interventies Roland Devlieger, MD, PhD Dienst Verloskunde-Gynaecologie UZ Leuven Venus in front of the mirror PP Rubens, 1613 Gewichtstoename (kg)
Nadere informatieEen goed begin.. 12-11-2012. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding
Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby
Nadere informatieHet nagaan van het verloop van borstvoeding bij de pasgeborene
INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL (IBFAT) Matthews M.K. (1988) Developing an instrument to assess infant breastfeeding behavior in early neonatal period. Midwifery, 4, 154-165. Meetinstrument Afkorting
Nadere informatieEllen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen
Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen
Nadere informatieOBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof
OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas
Nadere informatieWereldwijd 333.000 per jaar
1998 13,386 2008 220,000 Bariatrische Chirurgie Wereldwijd 333.000 per jaar Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling
Nadere informatieGezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015
Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015 Waar hebben we het over? Gezonde voeding Nieuwe richtlijnen Gezondheidsraad
Nadere informatieBARIATRISCHE CHIRURGIE
BARIATRISCHE CHIRURGIE Toename chirurgie voor MA in the US 1992-2003 criteria voor operatie bmi > 40 kg/m 2 bmi > 35 kg/m 2 en ernstige comorbiditeit meerdere afvalpogingen compliance gang van zaken wordt
Nadere informatieNEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY
NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY NIRS-experiences in University Hospitals Leuven M. Machiels, L. Al Tmimi, MD Congenitale cardiochirurgie Grote vooruitgang
Nadere informatieWLS. Multivitamine speciaal voor na een gastric bypass. Informatie voor professionals
WLS Multivitamine speciaal voor na een gastric bypass Informatie voor professionals Flinndal WLS Flinndal WLS Deze krachtige multivitamine is speciaal ontwikkeld voor na een gastric bypass. Eén tablet
Nadere informatieWat mag je verwachten? Geneesmiddelengebruik gerelateerd aan comorbiditeiten. Farmacokinetiek en formuleringen. Micronutriënten.
22/1/213 Geneesmiddelengebruik bij de obese patiënt voor en na bariatrie Apr. Ina Gesquiere PhD student Promotor: Prof. Veerle Foulon Copromotors: Prof. Bart Van der Schueren en Prof. Patrick Augustijns
Nadere informatieTips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden
Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Ilse Mertens, RD, PhD Metabole Eenheid Dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole Ziekten, UZA Oostende, 28 maart 2014 Jeanne Doorverwezen door
Nadere informatieZwangerschap na Bariatrische ingreep 02/2016
Zwangerschap na Bariatrische ingreep 02/2016 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
Nadere informatieWat als het toch misloopt?
Wat als het toch misloopt? Isabelle Debergh, MD, PhD Algemene en bariatrische heelkunde AZ Delta Torhout ------------------------ 5 e terugkomdag obesitascentrum 17 november 2018 Bariatrische chirurgen
Nadere informatieMICRONUTRIËNTEN AUTEUR
MICRONUTRIËNTEN AUTEUR Sarah BEL 1. INLEIDING Voedingstoffen of nutriënten zijn bestanddelen van voedingsmiddelen die zorgen voor de groei, het herstel en het in stand houden van onze lichaamsfuncties
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieZwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog
Zwangerschap na bariatrische chirurgie Informatie voor de behandelend gynaecoloog Uw patiënte heeft een bariatrische ingreep ondergaan bij het Centrum voor Obesitas Nederland (CON). Het CON is gespecialiseerd
Nadere informatieZwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog
Zwangerschap na bariatrische chirurgie Informatie voor de behandelend gynaecoloog Uw patiënte heeft een bariatrische ingreep ondergaan bij het Centrum voor Obesitas Nederland (CON). Het CON is gespecialiseerd
Nadere informatieIs de slagingskans van borstvoeding in de eerste weken postpartum gerelateerd aan de plaats van de baring?
Is de slagingskans van borstvoeding in de eerste weken postpartum gerelateerd aan de plaats van de baring? Paul de Cock, Judith Manniën, Caroline Geerts, Trudy Klomp, Ank de Jonge Borstvoeding: Positieve
Nadere informatieDe rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie. Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen Even voorstellen... Milou Beelen Sportarts SMC Zuid-Limburg en MUMC+ Post-doc
Nadere informatieVoeding na ontslag. Eerste symposium regionale neonatologie. Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam
Voeding na ontslag Eerste symposium regionale neonatologie Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam Presentatie 1. Belang groei eerste jaar 2. Wel of niet verrijkte voeding/bmf 3. Best practice 4. Conclusie
Nadere informatieRegionaal Protocol Bariatrische chirurgie
Regionaal Protocol Bariatrische chirurgie Doel Beschrijven zorg en aandachtspunten rondom zwangerschap en partus van patiënten die bariatrische chirurgie hebben ondergaan. Achtergrond Bariatrische chirurgie
Nadere informatiegastric banding (maagbandje)
gastric banding (maagbandje) GASTRIC BANDING (MAAGBANDJE) Inleiding Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond de plaatsing van gastric banding, oftewel maagbandje. Het is
Nadere informatieNationaal Preventie Akkoord
Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Doelstellingen in 2040: Overgewicht bij jeugdigen van 13,5 -> 9,1% Overgewicht volwassenen van 48,7 -> 38% Obesitas volwassenen van 14,5 -> 7,1%
Nadere informatieProtocol Obesitas. 1.0 Definitie obesitas
Protocol Obesitas 1.0 Definitie obesitas Obesitas is een abnormale gezondheidstoestand waarbij er een overschot aan vetweefsel is. De meest gebruikte definitie is gebaseerd op de Quetelet-index of Body
Nadere informatieDe rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Dr. M. Beelen en Prof. L.J.C. Van Loon, Maastricht University Milou Beelen De menselijke motor Prof. L.J.C. van Loon www.kenniscentrumsuiker.nl
Nadere informatieBelangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.
Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese patiënten vaker voedingsdeficiënties hebben
Nadere informatieLaboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen
Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese
Nadere informatieOuderen, kanker en ondervoeding
Ouderen, kanker en ondervoeding Lisette CPGM de Groot Wageningen Universiteit, Wageningen Malnutrition / ondervoeding Stratton, 2003: a state of nutrition in which a deficiency or excess of energy, protein
Nadere informatieBariatrischeChirurgie. Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis
BariatrischeChirurgie Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling 1998 13,386 2008 220,000 Wereldwijd 333.000 per
Nadere informatieMotivatie om te gaan bewegen
Motivatie om te gaan bewegen Onderzoek 5 Welke cognities zijn van invloed op de motivatie om te starten met een bewegingsprogramma? Motivatie Beweging: om te motivatie gaan bewegen Onderzoek 5 Angst voor
Nadere informatieBewust eten is belangrijk! A. Van de Sompel - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten
Bewust eten is belangrijk! - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten 2 Waarom eten wij??? Eten wij om te leven OF leven wij om te eten?? 3 Waarom eten wij? Bouwstoffen Eiwitten
Nadere informatieVoeding en Valpreventie bij Ouderen
Voeding en Valpreventie bij Ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 6 e Landelijk Valsymposium, 2 november 2018 2017 een jaar van (herziene) richtlijnen Richtlijn preventie van valincidenten
Nadere informatieVitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas
Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Donderdag 21 juni 2018 Waarom supplementen? Waarom supplementen? Vitamines en mineralen vormen de bouwstenen van ons lichaam.
Nadere informatieDifferences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children
1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-
Nadere informatieMatthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl
In beweging! Gezondheidsuniversiteit 2015 Matthijs Hesselink Department of Human Movement Sciences Faculty of Health, Medicine and Life sciences Maastricht University Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl
Nadere informatieTiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent
Tiffany Naets Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Marijke Ysebaert Faculty of Medicine, University of Antwerp Department of Pediatrics,
Nadere informatieMedicalisering van de partus:
Medicalisering van de partus: Gevolgen voor de borstvoeding Rob Hardeman Klinisch verloskundige Ziekenhuis Rivierenland Tiel "Borstvoeding loont" 7-10-2008 Medicaliseren van de partus Actief ingrijpen
Nadere informatieBariatrische Chirurgie
Bariatrische Chirurgie Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling 1 1998 13,386 2008 220,000 Wereldwijd 333.000 per
Nadere informatieVascularisatie van het placenta bed in het eerste trimester
Doel van de studie Vascularisatie van het placenta bed in het eerste trimester Symposium Jonge Zwangerschap 08-02-2013 Averil Reus Arts Prenatale Geneeskunde 1. Het introduceren van een nieuwe techniek
Nadere informatieFarmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC
Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie
Nadere informatieObesitas en bariatrische zorg
Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Toelichting Pagina 1 Aanleiding Overgewicht, maar ook morbide obesitas is een groeiend probleem. Binnen enkele jaren komen
Nadere informatieRol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease
Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van
Nadere informatieGezondheid en prestatie: voldoende groente in de voeding maakt bietensap overbodig!
Gezondheid en prestatie: voldoende groente in de voeding maakt bietensap overbodig! Kristin L. Jonvik, phd studente & sportdiëtiste Dag van de Atletiek 19 maart 2016 Programma Bietensap en nitraat Wat
Nadere informatieStudy of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies
Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies Vrijdag 5 april 2013 Bram Peeters, Medical Student René Heylen, MD, PhD Guy Wilms, MD, PhD Marc Van de Velde,
Nadere informatie11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren
Geboorte.. De mens Een minuutje geduld Vroeg- of Laattijdig afnavelen Dr. David Van Laere Neonatoloog UZ Antwerpen. andere zoogdieren Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? Zoek de verschillen?
Nadere informatieBijdrage tot de nutritionele kwaliteit van de voeding in Europa
Nutriëntrijk Bijdrage tot de nutritionele kwaliteit van de voeding in Europa Gezien hun rijke voedingswaarde is het niet verwonderlijk dat melk en melkproducten een belangrijke bijdrage leveren tot de
Nadere informatieGezondheidsaspecten van de Gastric Bypass
Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass Dr. Bruno Dillemans AZ Sint-Jan Brugge/Oostende AV 2 e Terugkomdag 26/09/2011 Leven na de Gastric Bypass Wie is OBEES? Terminologie BMI = gewicht (kg)/lengte²(m²)
Nadere informatieHEEFT HET GEBRUIK VAN HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES 4/16/2013 TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE?
HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? Een blik in de literatuur. Ilse Dejaeger HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE? Inleiding Zoekstrategie Literatuur
Nadere informatieVETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM
VETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM ACHTERGROND Geregistreerd voedingswetenschapper: Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen
Nadere informatie25 jaar whiplash in Nederland
25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale
Nadere informatieEffects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function. Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016
Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016 1 e promotor: prof. dr. P.D. Siersema, UMC Utrecht, 2 e promotor: prof. dr. A.J.P.M. Smout, AMC
Nadere informatieStrijden tegen de kilo s. met chirurgie. Algemene Abdominale Chirurgie
Strijden tegen de kilo s met chirurgie Algemene Abdominale Chirurgie H a s s e l t 2 Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het Jessa Ziekenhuis Hasselt. Deze brochure werd ontwikkeld
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING
HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de β-keten van
Nadere informatieDe ontwikkeling van smaakvoorkeuren en eetgedrag tussen 0 en 4 jaar. Nature vs. Nurture? Oktober 2014, Kees de Graaf
De ontwikkeling van smaakvoorkeuren en eetgedrag tussen 0 en 4 jaar. Nature vs. Nurture? Oktober 2014, Kees de Graaf Ontwikkeling smaakvoorkeuren en eetgedrag Nature vs. Nurture; Aangeboren vs. Aangeleerd
Nadere informatieVoeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011
Voeding bij diabetes Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven Ede, 08.02.2011 DIABETES ATLAS, 3rd ed, IDF 2006 2007 2025 Total population (millions) 6600 7900 Adult population (millions)
Nadere informatieBerekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016
70 kg Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 Voedingstoestand Daling van het gewicht (BMI) en ALSFRS-R gerelateerd, wijst
Nadere informatieDIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be
Bariatrische Heelkunde DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Bariatrische heelkunde, ook wel obesitas-chirurgie genoemd, is die tak van de heelkunde die zich bezighoudt met de heelkundige behandeling van zwaarlijvigheid
Nadere informatieEffectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek
Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatieObesitas is een dodelijke ziekte!
Rode Kruis ziekenhuis Obesitas is een dodelijke ziekte! Niet opereren is een kunstfout! Rode Kruis ziekenhuis Wat is bariatrische chirurgie? Bariatrie = wetenschap van de medische begeleiding van de toename
Nadere informatieVroege ontwikkeling voorkeuren en later overgewicht. Kees de Graaf Wageningen Universiteit, Humane Voeding
Vroege ontwikkeling voorkeuren en later overgewicht Kees de Graaf Wageningen Universiteit, Humane Voeding Vroege voorkeuren, later overgewicht 1. Overgewicht en tracking overgewicht 2. Voorkeuren kinderen
Nadere informatieLeefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens, edith.feskens@wur.
Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type
Nadere informatieInhoud. Leefstijlinterventies met stip op 1! Voorbeeld van de PP: het effect van bloeddrukverlaging op sterfte. Over de zgn.
Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type
Nadere informatieLeefstijlinterventies met stip op 1!
Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type
Nadere informatieWist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ
NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016
Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2015 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische
Nadere informatieDagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality
Dagelijkse Stress, Snackgewoonte en Persoonlijkheid 1 Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de Modererende Rol van Persoonlijkheid Daily Stress and Snack Habit: the Moderating Role of Personality Josine
Nadere informatieStop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.
Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleaders:
Nadere informatieHoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen
Hoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen Tim Nawrot, PhD. Centre for Environmental Sciences, Hasselt University,
Nadere informatieBehandeling 15-10-2013. Obese patients have unrealistic weight loss goals. Initial 218 0. Outcome Weight (lbs) % Reduction
Obesitas Obesitas is een chronische ziekte waarbij een zodanige overmatige vetstapeling in het lichaam bestaat dat dit aanleiding geeft tot gezondheidsrisico s. 1. Obesitas is een ziekte. 2. Deze ziekte
Nadere informatieEr gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen
Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling
Nadere informatiePeuters en groente eten: Een moeilijke combinatie?
Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie? GroenteCongres 26 Maart 2015, Dr. Gerry Jager Disclosure belangen spreker Gerry Jager Geen (potentiële) belangenverstrengeling Wageningen Universiteit
Nadere informatieOvergewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling
Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling Dr. G.H. de Groot, mdl-arts Nederlandse Obesitas Kliniek Hilversum Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Prevalentie van obesitas naar geslacht
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016
Factsheet en Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2014 Inclusiecriteria Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische interventie ondergaan
Nadere informatieGoede voeding volgens de wetenschap
Goede voeding volgens de wetenschap Prof.dr. Frans J Kok Wageningen campus Inhoud 1. Ongezond buikvet 2. Zelfexperiment 3. Richtlijnen goede voeding 4. Brood, zuivel, vis en chocola Obesitas: voeding-beweging-genen
Nadere informatieBoerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/
Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Wat dacht u van een mogelijke vermindering van andere ziekten? kans op sterfte Gezondheidsrisico s Ernstig overgewicht is
Nadere informatieDe rol van voeding bij wondzorg. Bo Delesie, diëtiste
De rol van voeding bij wondzorg Bo Delesie, diëtiste 2 Belang goede voedingstoestand Essentieel voor goede wondheling Ondervoeding = vertraagde wondheling Verkorte duur wondheling Ondervoeding = >risico
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014
Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2017 Start registratie: 2014 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische
Nadere informatiehet dopaminerge beloningssysteem
het dopaminerge beloningssysteem 27/05/2016 51 mesolimbic DA system lekker eten zorgt voor DA afgifte 27/05/2016 52 Bassareo and Di Chiara, 1997 palatable food and dopamine why would some people overeat
Nadere informatieAandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen
Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen Masterclass Bariatrische Chirurgie 23 november 2013 Jan Steven Burgerhart Ter introductie Sinds 2008 werkzaam als arts
Nadere informatie