Inleiding. Gastric bypass en de gevolgen voor borstvoeding 28/11/2017. Inhoud. 1. Inleiding. 2. Pilot study. 3. Main study. 4.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inleiding. Gastric bypass en de gevolgen voor borstvoeding 28/11/2017. Inhoud. 1. Inleiding. 2. Pilot study. 3. Main study. 4."

Transcriptie

1 Gastric bypass en de gevolgen voor borstvoeding Goele Jans (Vroedvrouw, MSc. Public Health, Dr.) 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Pilot study 3. Main study 4. Discussie 2 Inleiding 3 1

2 Nutritionele status Mentale gezondheid Moedermelk Leefstijlinterventie Optimale multidisciplinaire zorg Voeding & nutritionele status 4 Chirurgische ingrepen voor de behandeling van obesitas Bariatrische heelkunde (BHK) België: ± ingrepen / jaar Leuven & Diest (2016) 232 ingrepen 101 (44%) in vrouwen jaar 5 6 2

3 7 Nutritionele status na BHK Verschillende mechanismen na RYGB Restrictie voedingsinname onvoldoende inname & intolerantie voedingsmiddelen weinig gevarieerde voeding Inactieve deel van de maag minder secretie van maagzuur (nodig voor de absorptie van vitaminen en mineralen) Absorptieplaatsen van verschillende specifieke nutriënten zijn gebypassed Asynergie tussen darmbolus en biliopancreatische secreties verminderde absorptiecapaciteit in het deel van de dunne darm zonder bypass Meer frequent na malabsorptieve ingrepen, maar ook na restrictieve ingrepen 8 Maternale nutritionele status na BHK Anatomische & fysiologische veranderingen t.g.v. de ingreep Fysiologische verandering t.g.v. de zwangerschap Maternale nutritionele status en uitkomsten? Fetale/neonatale nutritionele status en uitkomsten? 9 3

4 Nutritionele status Zwangere vrouwen April 2009 Januari 2011 Restrictieve ingreep (R): N=18 Malabsorptieve ingreep (M): N=31 Nuchtere bloedname <15w, 20-22w en 30-34w zwangerschap Vit. A, 25-OH-D, E, B-12, B-1, foliumzuur, albumine, ferritine, haemoglobine, MCV, stolling (vit. K1, PT, aptt, stollingsfactoren) Gerapporteerd gebruik van voedingssupplementen 10 Karakteristieken van de studiepopulatie R groep M groep P-waarde Leeftijd (jaren) 30 ± 3 30 ± Pre-operatieve BMI (kg/m²) 40 ± 5 42 ± Maximale 30 ± ± gewichtsverlies (kg) Interval (maanden) BMI start zwangerschap (kg/m²) 45 ± ± ± 6 27 ± Eerstbarende 6 (33%) 13 (42%) Nutritionele status De meeste micronutriënten zijn verlaagd of deficiënt Zowel in de R als de M groep Ondanks supplementatie, doorheen de zwangerschap Bijvoorbeeld: 19% van de heeft een vitamin A tekort in het 1ste trimester van de zwangerschap, 58% van de heeft een vitamin A tekort in het 3de trimester van de zwangerschap micronutriënten < normale zwangerschap, obese zwangerschap en na bariatrische heelkunde Inname van voedingssupplementen T1: multivitamine (57.1%) T2 en T3: specifieke voedingssupplementen (69.4 en 73.5%) Meeste met nutritioneeltekort voedingssupplement 12 4

5 Lage / deficiënte concentraties maternaal vit. A, B-12, K-1, foliumzuur en Fe Gerapporteerde fetale/neonatale complicaties Visuele complicaties (vit. A) Vit. K deficiency bloedingen (vit. K-1) Vertraagde (neurologische) ontwikkeling (vit. B- 12) Neurale buisdefecten (foliumzuur en vit. B-12) 13 Borstvoeding na BHK Anatomische & fysiologische veranderingen t.g.v. de ingreep Fysiologische verandering t.g.v. de zwangerschap Slechte maternale voedingsgewoonten Maternale nutritionele status en uitkomsten? Samenstelling van moedermelk Fetale/neonatale nutritionele status en uitkomsten? 14 Macronutriënten bij obesitas Energy Lipids Proteins Carbohydrat es Mean composition 1 65 to 70 kcal/dl 3.2 to 3.6 g/dl 0.9 to 1.2 g/dl 6.7 to 7.8 g/dl Study Chang et al. 2 Bachour et al. 3 Janset al. 4 Effect of obesity BMI: proteins, fat and lactose BMI: no significant difference in protein and lipid content BMI: fat 1 Ballard O, Morrow AL. Human Milk Composition: Nutrients and Bioactive Factors. Pediatr Clin North Am 2013;60(1): Chang N, Jung JA, Kim H, Jo A, Kang S, Lee S, Yi H, Kim J, Yim J, Jung B. Macronutrient composition of human milk from Korean mothers of full term infants born at gestational weeks. Nutr Res Pract 2015;9(4): Bachour P, Yafawi R, Jaber F, Chouieri E, Abdel-Razzak Z. Effects of smoking, mother s age, body mass index, and parity number on lipid, protein, and secretory immunoglobulin A concentrations of human milk. Breastfeed Med 2012;7(3): Jans G, Matthys C, Lannoo M, Van Der Schueren B, Devlieger R. Breast milk macronutrient composition after bariatric surgery. 15 Obes Surg

6 Micronutriënten bij obesitas en BHK Micronutrient Influencing factors Iron Vitamin B 12 Vitamin D Vitamin A Pregnancy fetal iron demandsin the third trimester hepcidin Obesity hepcidin iron Bariatric surgery hepcidin, iron intake and absorption Effect on breastmilk conflicting results Pregnancy vitamin B 12 levels during pregnancy Obesity conflicting results ( or =) Bariatric surgery vitamin B 12 intake and absorption Effect on breastmilk conflicting results Pregnancy synthesis of active 1,25(OH) 2D by the placenta Obesity retention in adiposetissue, sun exposure, intake Bariatric surgery restriction and malabsorption of lipids Effect on breastmilk possible correlation with maternal serum levels Pregnancy vitamin A necessary during the third trimester Obesity vitamin A Bariatric surgery vitamin A Effect on breastmilk possiblecorrelation with maternal serum levels Pilot study 18 6

7 Achtergrond Doel: Analyseren van de moedermelk macronutriënten samenstelling in relatie tot het maternale dieet, BMI, het al of niet hebben ondergaan van BHK en referentiewaarden voor moedermelk van de UK food composition table Moedermelk variabelen: vet (g/100ml ), koolhydraten (g/100 ml), eiwitten (g/100 ml) en energy (g/100 ml) Monocentrisch cross-sectioneel design Inclusie september 2013 april 2014 Opzet: Dag 3 PP: Rekrutering Dag 3 PP: 24 hour food record Dag 4 PP: Collectie + invriezen (-80 C) 3-5ml moedermelkstaal

8 Enkele belangrijke vragen Beste meetmethode maternale dieet? Andere nutriënten? Andere beïnvloedende factoren? Wat na dag 4? 22 Main study 23 Achtergrond Doel: Wekelijks onderzoeken van de moedermelk concentraties van energy, macronutriënten en vit.a vanaf dag 4 PP tot en met week 6 PP in vrouwen met en zonder BHK. Studieopzet Multicentrische prospective cohort study (University Hospitals of Leuven and Ghent University Hospitals) AURORA study:

9 - Energy, fat, protein & carbs: MIRIS HMA - Vitamin A: icheck Fluoro - Kaiser Physical Activity Survey - Diet: Food Frequency Questionaire Studiepopulatie Normal weight Overweight Obese Bariatric P-value (N=24) (N=39) (N=12) surgery (N=11) Age (years) 29 ± 6 29 ± 5 29 ± 5 30 ± Pre-pregnancy BMI (kg/m²) 22 ± 7 27 ± 2 35 ± 6 28 ± 4 <0.001 Smoking 3 (13%) 1 (3%) 1 (8%) Procedure (M versus R) 9 (82%) Interval (months) 31 ± 16 Maximum weight loss (kg) 37 ± 9 Combined spinal epidural (CSE) 17 (71%) 32 (82%) 12 (100%) 7 (64%) Neonatal birth weight (kg) 3454 ± ± ± ±

10 Globale bevindingen Beperkte en kleine groepsverschillen Moedermelksamenstelling in alle groepen adequaat in vergelijking met referenties UK Food Composition Table Moedermelk vit. A correleert sterk met moedermelk vet Beperkte en kleine groepsverschillen Globaal in lijn met de Belgische voedingsaanbevelingen Geen groepsverschillen Globaal in lijn met studies bij (zwangere) vrouwen met een gezonde BMI 28 Gemiddelde moedermelk samenstellingen eerste 6 wkn PP *Multivariate models buildwith the followingsignificant univariate variables: time, the use CSE, dietary vit. A CSE = combined spinal epidural 29 Discussie 30 10

11 Studieopzet laat niet toe te concluderen dat MM perfect voldoet na BHK Andere nutriënten? Status moeder? Status baby? Vroedvrouwen, midwifes, sage-femmes WIJZE vrouwen MAAR wel eerste bewijs dat we MM niet zomaar moeten afraden na BHK!!! In lijn met referenties. Geen klinische problemen. 31 Bedankt! Roland Devlieger, Christophe Matthys, Vicky De Preter Studenten UZ Leuven raadpleging en materniteiten UZ Gent raadpleging en materniteiten BioAnalyt UC Leuven-Limburg 32 11

Naam:

Naam: Naam: www.aurorastudy.org JE BARIATRISCHE INGREEP KOMT ER AAN Weldra onderga je een gewichtsreducerende ingreep. Veel succes! Als jonge vrouw denk je er misschien aan om na je ingreep zwanger te worden?

Nadere informatie

Naam: www.aurorastudy.org

Naam: www.aurorastudy.org Naam: www.aurorastudy.org JOEPIE ZWANGER!!! Proficiat met je zwangerschap! Negen maanden draag je een kindje. Een unieke, maar ook ingrijpende gebeurtenis in het leven van jou en je partner. Zwanger na

Nadere informatie

Zorgpad bariatische operatie ia

Zorgpad bariatische operatie ia Zorgpad bariatische operatie ia Periode Professional Actie en Beleid Informatie Preconceptioneel Verloskundige - ZwangerWijzer bespreken en risicoschatting - Nagaan of zwangere nog gevolgd wordt door chirurg/diëtiste,

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling

Nadere informatie

Bariatrische chirurgie. Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen

Bariatrische chirurgie. Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen Bariatrische chirurgie Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen Inleiding tot de bariatrische chirurgie Inleiding Bariatrics volgens The

Nadere informatie

Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs

Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Waar gaat het over? Niet over mensen die een beetje te dik zijn. maar over mensen die extreem en gevaarlijk overgewicht

Nadere informatie

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC

Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat

Nadere informatie

Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht

Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht Briefrapport 350020010/2009 L.T.M. van der Ven M.E.T. Dollé Effecten van perinatale blootstelling aan foliumzuur op de ontwikkeling van lichaamgewicht Voorstel voor een dierproef RIVM Briefrapport 350020010

Nadere informatie

MEMO. Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP

MEMO. Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP MEMO Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP 2007-2010 Colofon RIVM 2012 Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: 'Rijksinstituut

Nadere informatie

Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD

Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD Onderzoeker Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing Disclosure belangen spreker: M. Sealy Geen (potentiële)

Nadere informatie

How to counsel women between pregnancies?

How to counsel women between pregnancies? Hot topic meeting: Obesity and Reproduction The cradle of the epidemic How to counsel women between pregnancies? Roland Devlieger, MD, PhD University Hospitals Leuven, Belgium KULeuven gewichtsverloop

Nadere informatie

Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later

Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Karolien Lagrin Master in de Verpleeg- en Vroedkunde Overgewicht en obesitas Wereldwijd gezondheidsprobleem

Nadere informatie

Obesitas Een gevarieerd verhaal. Dr Tom Vleugels

Obesitas Een gevarieerd verhaal. Dr Tom Vleugels Obesitas Een gevarieerd verhaal Dr Tom Vleugels Titel, Calibri 28, wi8e tekst 2600 2800kcal/d >3600Kcal/d Le8ertype: Calibri Kleuren: Twee hoofdkleuren: Greige: A > meer kleuren > kleurenmodel RGB > Rood:

Nadere informatie

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby

Nadere informatie

Voeding op jonge leeftijd: de rol van voedingspatronen in de kindertijd op gezondheid. Dr.ir. Trudy Voortman 11 oktober 2016

Voeding op jonge leeftijd: de rol van voedingspatronen in de kindertijd op gezondheid. Dr.ir. Trudy Voortman 11 oktober 2016 Voeding op jonge leeftijd: de rol van voedingspatronen in de kindertijd op gezondheid Dr.ir. Trudy Voortman 11 oktober 2016 Disclosures Het Generation R onderzoek is mede mogelijk gemaakt door financiële

Nadere informatie

Obesitas en zwangerschap

Obesitas en zwangerschap Obesitas en zwangerschap Prevalentie, determinanten en interventies Roland Devlieger, MD, PhD Dienst Verloskunde-Gynaecologie UZ Leuven Venus in front of the mirror PP Rubens, 1613 Gewichtstoename (kg)

Nadere informatie

Een goed begin.. 12-11-2012. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding

Een goed begin.. 12-11-2012. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby

Nadere informatie

Het nagaan van het verloop van borstvoeding bij de pasgeborene

Het nagaan van het verloop van borstvoeding bij de pasgeborene INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL (IBFAT) Matthews M.K. (1988) Developing an instrument to assess infant breastfeeding behavior in early neonatal period. Midwifery, 4, 154-165. Meetinstrument Afkorting

Nadere informatie

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen

Nadere informatie

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas

Nadere informatie

Wereldwijd 333.000 per jaar

Wereldwijd 333.000 per jaar 1998 13,386 2008 220,000 Bariatrische Chirurgie Wereldwijd 333.000 per jaar Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling

Nadere informatie

Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015

Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015 Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015 Waar hebben we het over? Gezonde voeding Nieuwe richtlijnen Gezondheidsraad

Nadere informatie

BARIATRISCHE CHIRURGIE

BARIATRISCHE CHIRURGIE BARIATRISCHE CHIRURGIE Toename chirurgie voor MA in the US 1992-2003 criteria voor operatie bmi > 40 kg/m 2 bmi > 35 kg/m 2 en ernstige comorbiditeit meerdere afvalpogingen compliance gang van zaken wordt

Nadere informatie

NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY

NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY NEAR-INFRARED SPECTROSCOPY IN PEDIATRIC CARDIAC SURGERY A MATCHED CASE-CONTROL STUDY NIRS-experiences in University Hospitals Leuven M. Machiels, L. Al Tmimi, MD Congenitale cardiochirurgie Grote vooruitgang

Nadere informatie

WLS. Multivitamine speciaal voor na een gastric bypass. Informatie voor professionals

WLS. Multivitamine speciaal voor na een gastric bypass. Informatie voor professionals WLS Multivitamine speciaal voor na een gastric bypass Informatie voor professionals Flinndal WLS Flinndal WLS Deze krachtige multivitamine is speciaal ontwikkeld voor na een gastric bypass. Eén tablet

Nadere informatie

Wat mag je verwachten? Geneesmiddelengebruik gerelateerd aan comorbiditeiten. Farmacokinetiek en formuleringen. Micronutriënten.

Wat mag je verwachten? Geneesmiddelengebruik gerelateerd aan comorbiditeiten. Farmacokinetiek en formuleringen. Micronutriënten. 22/1/213 Geneesmiddelengebruik bij de obese patiënt voor en na bariatrie Apr. Ina Gesquiere PhD student Promotor: Prof. Veerle Foulon Copromotors: Prof. Bart Van der Schueren en Prof. Patrick Augustijns

Nadere informatie

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Ilse Mertens, RD, PhD Metabole Eenheid Dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole Ziekten, UZA Oostende, 28 maart 2014 Jeanne Doorverwezen door

Nadere informatie

Zwangerschap na Bariatrische ingreep 02/2016

Zwangerschap na Bariatrische ingreep 02/2016 Zwangerschap na Bariatrische ingreep 02/2016 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Wat als het toch misloopt?

Wat als het toch misloopt? Wat als het toch misloopt? Isabelle Debergh, MD, PhD Algemene en bariatrische heelkunde AZ Delta Torhout ------------------------ 5 e terugkomdag obesitascentrum 17 november 2018 Bariatrische chirurgen

Nadere informatie

MICRONUTRIËNTEN AUTEUR

MICRONUTRIËNTEN AUTEUR MICRONUTRIËNTEN AUTEUR Sarah BEL 1. INLEIDING Voedingstoffen of nutriënten zijn bestanddelen van voedingsmiddelen die zorgen voor de groei, het herstel en het in stand houden van onze lichaamsfuncties

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog Zwangerschap na bariatrische chirurgie Informatie voor de behandelend gynaecoloog Uw patiënte heeft een bariatrische ingreep ondergaan bij het Centrum voor Obesitas Nederland (CON). Het CON is gespecialiseerd

Nadere informatie

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog

Zwangerschap na bariatrische chirurgie. Informatie voor de behandelend gynaecoloog Zwangerschap na bariatrische chirurgie Informatie voor de behandelend gynaecoloog Uw patiënte heeft een bariatrische ingreep ondergaan bij het Centrum voor Obesitas Nederland (CON). Het CON is gespecialiseerd

Nadere informatie

Is de slagingskans van borstvoeding in de eerste weken postpartum gerelateerd aan de plaats van de baring?

Is de slagingskans van borstvoeding in de eerste weken postpartum gerelateerd aan de plaats van de baring? Is de slagingskans van borstvoeding in de eerste weken postpartum gerelateerd aan de plaats van de baring? Paul de Cock, Judith Manniën, Caroline Geerts, Trudy Klomp, Ank de Jonge Borstvoeding: Positieve

Nadere informatie

De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie. Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen

De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie. Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen Even voorstellen... Milou Beelen Sportarts SMC Zuid-Limburg en MUMC+ Post-doc

Nadere informatie

Voeding na ontslag. Eerste symposium regionale neonatologie. Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam

Voeding na ontslag. Eerste symposium regionale neonatologie. Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam Voeding na ontslag Eerste symposium regionale neonatologie Sophie van der Schoor OLVG, Amsterdam Presentatie 1. Belang groei eerste jaar 2. Wel of niet verrijkte voeding/bmf 3. Best practice 4. Conclusie

Nadere informatie

Regionaal Protocol Bariatrische chirurgie

Regionaal Protocol Bariatrische chirurgie Regionaal Protocol Bariatrische chirurgie Doel Beschrijven zorg en aandachtspunten rondom zwangerschap en partus van patiënten die bariatrische chirurgie hebben ondergaan. Achtergrond Bariatrische chirurgie

Nadere informatie

gastric banding (maagbandje)

gastric banding (maagbandje) gastric banding (maagbandje) GASTRIC BANDING (MAAGBANDJE) Inleiding Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond de plaatsing van gastric banding, oftewel maagbandje. Het is

Nadere informatie

Nationaal Preventie Akkoord

Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Doelstellingen in 2040: Overgewicht bij jeugdigen van 13,5 -> 9,1% Overgewicht volwassenen van 48,7 -> 38% Obesitas volwassenen van 14,5 -> 7,1%

Nadere informatie

Protocol Obesitas. 1.0 Definitie obesitas

Protocol Obesitas. 1.0 Definitie obesitas Protocol Obesitas 1.0 Definitie obesitas Obesitas is een abnormale gezondheidstoestand waarbij er een overschot aan vetweefsel is. De meest gebruikte definitie is gebaseerd op de Quetelet-index of Body

Nadere informatie

De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie

De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Dr. M. Beelen en Prof. L.J.C. Van Loon, Maastricht University Milou Beelen De menselijke motor Prof. L.J.C. van Loon www.kenniscentrumsuiker.nl

Nadere informatie

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden. Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese patiënten vaker voedingsdeficiënties hebben

Nadere informatie

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese

Nadere informatie

Ouderen, kanker en ondervoeding

Ouderen, kanker en ondervoeding Ouderen, kanker en ondervoeding Lisette CPGM de Groot Wageningen Universiteit, Wageningen Malnutrition / ondervoeding Stratton, 2003: a state of nutrition in which a deficiency or excess of energy, protein

Nadere informatie

BariatrischeChirurgie. Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis

BariatrischeChirurgie. Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis BariatrischeChirurgie Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling 1998 13,386 2008 220,000 Wereldwijd 333.000 per

Nadere informatie

Motivatie om te gaan bewegen

Motivatie om te gaan bewegen Motivatie om te gaan bewegen Onderzoek 5 Welke cognities zijn van invloed op de motivatie om te starten met een bewegingsprogramma? Motivatie Beweging: om te motivatie gaan bewegen Onderzoek 5 Angst voor

Nadere informatie

Bewust eten is belangrijk! A. Van de Sompel - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten

Bewust eten is belangrijk! A. Van de Sompel - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten Bewust eten is belangrijk! - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten 2 Waarom eten wij??? Eten wij om te leven OF leven wij om te eten?? 3 Waarom eten wij? Bouwstoffen Eiwitten

Nadere informatie

Voeding en Valpreventie bij Ouderen

Voeding en Valpreventie bij Ouderen Voeding en Valpreventie bij Ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 6 e Landelijk Valsymposium, 2 november 2018 2017 een jaar van (herziene) richtlijnen Richtlijn preventie van valincidenten

Nadere informatie

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas Donderdag 21 juni 2018 Waarom supplementen? Waarom supplementen? Vitamines en mineralen vormen de bouwstenen van ons lichaam.

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl

Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl In beweging! Gezondheidsuniversiteit 2015 Matthijs Hesselink Department of Human Movement Sciences Faculty of Health, Medicine and Life sciences Maastricht University Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl

Nadere informatie

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Tiffany Naets Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Marijke Ysebaert Faculty of Medicine, University of Antwerp Department of Pediatrics,

Nadere informatie

Medicalisering van de partus:

Medicalisering van de partus: Medicalisering van de partus: Gevolgen voor de borstvoeding Rob Hardeman Klinisch verloskundige Ziekenhuis Rivierenland Tiel "Borstvoeding loont" 7-10-2008 Medicaliseren van de partus Actief ingrijpen

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie

Bariatrische Chirurgie Bariatrische Chirurgie Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling 1 1998 13,386 2008 220,000 Wereldwijd 333.000 per

Nadere informatie

Vascularisatie van het placenta bed in het eerste trimester

Vascularisatie van het placenta bed in het eerste trimester Doel van de studie Vascularisatie van het placenta bed in het eerste trimester Symposium Jonge Zwangerschap 08-02-2013 Averil Reus Arts Prenatale Geneeskunde 1. Het introduceren van een nieuwe techniek

Nadere informatie

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie

Nadere informatie

Obesitas en bariatrische zorg

Obesitas en bariatrische zorg Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Obesitas en bariatrische zorg Toelichting Pagina 1 Aanleiding Overgewicht, maar ook morbide obesitas is een groeiend probleem. Binnen enkele jaren komen

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

Gezondheid en prestatie: voldoende groente in de voeding maakt bietensap overbodig!

Gezondheid en prestatie: voldoende groente in de voeding maakt bietensap overbodig! Gezondheid en prestatie: voldoende groente in de voeding maakt bietensap overbodig! Kristin L. Jonvik, phd studente & sportdiëtiste Dag van de Atletiek 19 maart 2016 Programma Bietensap en nitraat Wat

Nadere informatie

Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies

Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies Vrijdag 5 april 2013 Bram Peeters, Medical Student René Heylen, MD, PhD Guy Wilms, MD, PhD Marc Van de Velde,

Nadere informatie

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren

11/01/2013. Een minuutje geduld. Geboorte.. De mens. Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? . andere zoogdieren Geboorte.. De mens Een minuutje geduld Vroeg- of Laattijdig afnavelen Dr. David Van Laere Neonatoloog UZ Antwerpen. andere zoogdieren Afklemmen van de navelstreng anno 2012 Controversieel? Zoek de verschillen?

Nadere informatie

Bijdrage tot de nutritionele kwaliteit van de voeding in Europa

Bijdrage tot de nutritionele kwaliteit van de voeding in Europa Nutriëntrijk Bijdrage tot de nutritionele kwaliteit van de voeding in Europa Gezien hun rijke voedingswaarde is het niet verwonderlijk dat melk en melkproducten een belangrijke bijdrage leveren tot de

Nadere informatie

Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass

Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass Dr. Bruno Dillemans AZ Sint-Jan Brugge/Oostende AV 2 e Terugkomdag 26/09/2011 Leven na de Gastric Bypass Wie is OBEES? Terminologie BMI = gewicht (kg)/lengte²(m²)

Nadere informatie

HEEFT HET GEBRUIK VAN HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES 4/16/2013 TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE?

HEEFT HET GEBRUIK VAN HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES 4/16/2013 TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE? HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? Een blik in de literatuur. Ilse Dejaeger HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE? Inleiding Zoekstrategie Literatuur

Nadere informatie

VETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM

VETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM VETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM ACHTERGROND Geregistreerd voedingswetenschapper: Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function. Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016

Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function. Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016 Effects of bariatric surgery on gastroesophageal motor function Jan Steven Burgerhart MD PhD 15 juni 2016 1 e promotor: prof. dr. P.D. Siersema, UMC Utrecht, 2 e promotor: prof. dr. A.J.P.M. Smout, AMC

Nadere informatie

Strijden tegen de kilo s. met chirurgie. Algemene Abdominale Chirurgie

Strijden tegen de kilo s. met chirurgie. Algemene Abdominale Chirurgie Strijden tegen de kilo s met chirurgie Algemene Abdominale Chirurgie H a s s e l t 2 Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het Jessa Ziekenhuis Hasselt. Deze brochure werd ontwikkeld

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING

SAMENVATTING SAMENVATTING HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de β-keten van

Nadere informatie

De ontwikkeling van smaakvoorkeuren en eetgedrag tussen 0 en 4 jaar. Nature vs. Nurture? Oktober 2014, Kees de Graaf

De ontwikkeling van smaakvoorkeuren en eetgedrag tussen 0 en 4 jaar. Nature vs. Nurture? Oktober 2014, Kees de Graaf De ontwikkeling van smaakvoorkeuren en eetgedrag tussen 0 en 4 jaar. Nature vs. Nurture? Oktober 2014, Kees de Graaf Ontwikkeling smaakvoorkeuren en eetgedrag Nature vs. Nurture; Aangeboren vs. Aangeleerd

Nadere informatie

Voeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011

Voeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011 Voeding bij diabetes Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven Ede, 08.02.2011 DIABETES ATLAS, 3rd ed, IDF 2006 2007 2025 Total population (millions) 6600 7900 Adult population (millions)

Nadere informatie

Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016

Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 70 kg Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 Voedingstoestand Daling van het gewicht (BMI) en ALSFRS-R gerelateerd, wijst

Nadere informatie

DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be

DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be Bariatrische Heelkunde DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Bariatrische heelkunde, ook wel obesitas-chirurgie genoemd, is die tak van de heelkunde die zich bezighoudt met de heelkundige behandeling van zwaarlijvigheid

Nadere informatie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Obesitas is een dodelijke ziekte!

Obesitas is een dodelijke ziekte! Rode Kruis ziekenhuis Obesitas is een dodelijke ziekte! Niet opereren is een kunstfout! Rode Kruis ziekenhuis Wat is bariatrische chirurgie? Bariatrie = wetenschap van de medische begeleiding van de toename

Nadere informatie

Vroege ontwikkeling voorkeuren en later overgewicht. Kees de Graaf Wageningen Universiteit, Humane Voeding

Vroege ontwikkeling voorkeuren en later overgewicht. Kees de Graaf Wageningen Universiteit, Humane Voeding Vroege ontwikkeling voorkeuren en later overgewicht Kees de Graaf Wageningen Universiteit, Humane Voeding Vroege voorkeuren, later overgewicht 1. Overgewicht en tracking overgewicht 2. Voorkeuren kinderen

Nadere informatie

Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens, edith.feskens@wur.

Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens, edith.feskens@wur. Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type

Nadere informatie

Inhoud. Leefstijlinterventies met stip op 1! Voorbeeld van de PP: het effect van bloeddrukverlaging op sterfte. Over de zgn.

Inhoud. Leefstijlinterventies met stip op 1! Voorbeeld van de PP: het effect van bloeddrukverlaging op sterfte. Over de zgn. Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type

Nadere informatie

Leefstijlinterventies met stip op 1!

Leefstijlinterventies met stip op 1! Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type

Nadere informatie

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2015 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische

Nadere informatie

Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality

Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality Dagelijkse Stress, Snackgewoonte en Persoonlijkheid 1 Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de Modererende Rol van Persoonlijkheid Daily Stress and Snack Habit: the Moderating Role of Personality Josine

Nadere informatie

Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.

Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleaders:

Nadere informatie

Hoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen

Hoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen Hoe gevoelig is onze bevolking aan luchtvervuiling: van epidemiologische determinanten naar moleculaire mechanismen bij tweelingen Tim Nawrot, PhD. Centre for Environmental Sciences, Hasselt University,

Nadere informatie

Behandeling 15-10-2013. Obese patients have unrealistic weight loss goals. Initial 218 0. Outcome Weight (lbs) % Reduction

Behandeling 15-10-2013. Obese patients have unrealistic weight loss goals. Initial 218 0. Outcome Weight (lbs) % Reduction Obesitas Obesitas is een chronische ziekte waarbij een zodanige overmatige vetstapeling in het lichaam bestaat dat dit aanleiding geeft tot gezondheidsrisico s. 1. Obesitas is een ziekte. 2. Deze ziekte

Nadere informatie

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling

Nadere informatie

Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie?

Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie? Peuters en groente eten: Een moeilijke combinatie? GroenteCongres 26 Maart 2015, Dr. Gerry Jager Disclosure belangen spreker Gerry Jager Geen (potentiële) belangenverstrengeling Wageningen Universiteit

Nadere informatie

Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling

Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling Overgewicht en Obesitas Conservatieve en operatieve behandeling Dr. G.H. de Groot, mdl-arts Nederlandse Obesitas Kliniek Hilversum Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Prevalentie van obesitas naar geslacht

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016

Factsheet Indicatoren Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Factsheet en Bariatrische chirurgie (DATO) 2016 Start registratie: 2014 Inclusiecriteria Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische interventie ondergaan

Nadere informatie

Goede voeding volgens de wetenschap

Goede voeding volgens de wetenschap Goede voeding volgens de wetenschap Prof.dr. Frans J Kok Wageningen campus Inhoud 1. Ongezond buikvet 2. Zelfexperiment 3. Richtlijnen goede voeding 4. Brood, zuivel, vis en chocola Obesitas: voeding-beweging-genen

Nadere informatie

Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/

Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Wat dacht u van een mogelijke vermindering van andere ziekten? kans op sterfte Gezondheidsrisico s Ernstig overgewicht is

Nadere informatie

De rol van voeding bij wondzorg. Bo Delesie, diëtiste

De rol van voeding bij wondzorg. Bo Delesie, diëtiste De rol van voeding bij wondzorg Bo Delesie, diëtiste 2 Belang goede voedingstoestand Essentieel voor goede wondheling Ondervoeding = vertraagde wondheling Verkorte duur wondheling Ondervoeding = >risico

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014

Factsheet Indicatoren Bariatrische Chirurgie (DATO) Start registratie: 2014 Factsheet en Bariatrische Chirurgie (DATO) 2017 Start registratie: 2014 Inclusie & exclusie criteria DATO Inclusie De patiënten die geregistreerd dienen te worden zijn die patiënten die een chirurgische

Nadere informatie

het dopaminerge beloningssysteem

het dopaminerge beloningssysteem het dopaminerge beloningssysteem 27/05/2016 51 mesolimbic DA system lekker eten zorgt voor DA afgifte 27/05/2016 52 Bassareo and Di Chiara, 1997 palatable food and dopamine why would some people overeat

Nadere informatie

Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen

Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen Aandachtspunten voor de diëtist bij bariatrische chirurgie en uitleg over de gevolgen Masterclass Bariatrische Chirurgie 23 november 2013 Jan Steven Burgerhart Ter introductie Sinds 2008 werkzaam als arts

Nadere informatie