Lucas 24:13-35 Geloof jij het?!

Transcriptie

1 Lucas 24:13-35 Geloof jij het?! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: -Weet je dat de lente komt? (Elly en Rikkert) -Psalm 118:9 -Klap in je handen van blijdschap (Elly en Rikkert) Stil gebed Votum en zegengroet Zingen: GKB Gezang 171 Gebed Quiz Waar of niet waar Filmpje Lezen: Lucas 24:13-35 (kinderbijbel) Zingen: Twee mannen zijn op weg gegaan (Lam/ter Burg) Preek Zingen: GKB Gezang 111 Wet Zingen: Kidsopwekking 27 Ik heb Jezus nodig Opwekking Gebed

2 Collecte en luisterlied Zingen: GKB Gezang 99 : 1, 2 en 3 Zegen Preek: Geloof jij het?! Inleiding dia 1 Eise Eisinga Wie weet wie deze man is? Een hint: hij was een bekende inwoner van Franeker. dia 2 planetarium Hij woonde hier vlakbij, midden in het centrum, in dit huis. De straat waar dit huis staat, is zelfs naar hem vernoemd: Eise Eisinga. Misschien ben je wel eens in zijn huis geweest, het is nu een museum, het Planetarium. Vorige week ben ik er geweest, want als je in Franeker woont, dan moet je daar gewoon een keer geweest zijn. Dus ik kan je nu alles over Eise Eisinga vertellen. dia 3 wolkammen Weet er ook iemand wat het beroep van Eisinga was? Ja, hij was een wolkammer.

3 Dat was iemand die van schapenwol een draad maakt, zodat je er kleding van kunt breien. Tegenwoordig wordt dat gewoon door machines gedaan. Toen moest dat nog met de hand. Het was niet heel moeilijk, maar wel zwaar. dia 4 woonkamer Hij is dus een hele gewone man, die Eise Eisinga. Niet iemand van wie je verwacht dat hij extreem slim is, die alles van wiskunde en het heelal weet, en het heelal ook nog kon nabouwen. Geloof jij het?! Dat kan toch niet, door zo n gewone wolkammer?! Volgens mij kun je dat pas geloven als je meer van hem weet, als je hem echt leert kennen. dia 5 wiskunde Eise Eisinga was namelijk geen gewone wolkammer. Dat was hij omdat zijn vader dat ook was. Maar hij was briljant. In zijn vrije tijd was hij altijd met wiskunde bezig. Toen hij 15 was, had hij al een boek over wiskunde geschreven van 650 bladzijden! Jullie zullen het al wel een straf vinden om te lezen, maar schreef het gewoon!

4 En als hij niet met wiskunde bezig was, dan was hij wel met de sterren bezig. Hij wist er alles van. Zo veel dat hij zelfs nog professor werd aan de universiteit. dia 6 plafond Nou, van zo iemand kun je wel geloven dat hij heelal kan nabouwen. En dat kun je nog altijd zien in het Planetarium. De aarde, de planeten, de zon en de maan, en het beweegt ook nog. Alles zelf gemaakt door Eise Eisinga. dia 7 geloven en kennen Dat hij het Planetarium gemaakt heeft, dat kun je alleen geloven als je hem een beetje kent. En zo is het ook met Jezus. Dat Jezus is opgestaan, dat klinkt eigenlijk best ongeloofwaardig. Zoiets kan gewoon niet. Dat kun je alleen geloven als je Jezus echt kent. Daarover gaat dat verhaal van die mannen die op weg zijn naar Emmaüs. Is Jezus wel opgestaan? dia 8 Golgotha

5 Ze zijn met z n tweeën. De een heet Kleopas, van de ander weten we zijn naam niet. Ze komen uit Jeruzalem, waar ze waren om het Pesachfeest te vieren. Dat wilden ze graag met Jezus en zijn vrienden vieren. Ze waren zelf ook vrienden van Jezus. Maar het is een heel andere weekend geworden. Jezus, van wie ze zo veel verwachtten, is gestorven. Ze hebben geen feest gevierd, ze hebben gehuild. Vandaag vinden die twee het wel mooi geweest. Het is zondag, de week begint weer, ze willen naar huis. Weg van Jeruzalem, weg van dat verdriet! Weg ook van die gekke mensen. Die vrouwen die beweren dat Jezus nog leeft. Wat een onzin zeg! Zoiets geloof je toch niet?! Die vrouwen zijn verdrietig, zo in de war, dat ze niet eens meer doorhebben wat voor onzin ze uitkramen. Jezus opgestaan? Houd toch op! En dan geloven die domme discipelen het ook nog Nee, Kleopas en zijn vriend, ze willen zo snel mogelijk weg. dia 9 kaart Daar wandelen ze.

6 Op weg van Jeruzalem naar Emmaüs, een dorpje 11 kilometer verderop. Als je lekker doorloopt een wandeling van 2 uur. En ze praten met elkaar. Waar ze het over hebben, daar hoef je niet naar te raden. Natuurlijk praten ze over Jezus. Wat waren ze van Jezus onder de indruk. Wat had hij hen veel hoop gegeven. Dat hij ze zou verlossen van die ellendige Romeinen. En ook van de farizeeën en schriftgeleerden, die misschien nog wel erger waren. Jezus was hun held! dia 10 graf Nu is Jezus dood. En een ding weten ze heel zeker: dood is dood. Dan kunnen die vrouwen en die ander discipelen zeggen wat ze willen, maar Jezus kan niet opstaan. Dat is gewoon onmogelijk. Ze moeten die Jezus nu maar zo snel mogelijk vergeten. Geloof jij het?! Dat Jezus is opgestaan? Kleopas en zijn vriend in ieder geval niet.

7 Volgens hen kan het gewoon niet. Die vrouwen die vertelden over de opstanding, die zijn gewoon zo verdrietig dat ze niet meer helder kunnen denken. Die kun je niet vertrouwen. Die hebben het vast allemaal verzonnen. En Kleopas en zijn vriend, ze weten niet meer wat ze ermee moeten. Dus lopen ze daar, weg van Jeruzalem, naar huis, naar Emmaüs. 2.Jezus leren kennen dia 11 3 mannen Dan komt er opeens een man naar hen toe. Hij wil een eindje meelopen. Nou ja, prima, daar hebben ze geen moeite mee. De man is Jezus, maar ze herkennen hem niet. Dat lijkt behoorlijk dom. Ze kenden Jezus goed, ze hadden het zelfs net over heem, maar toch hebben ze niets door! Als ze nou gewoon goed kijken, dan weten ze direct dat Jezus leeft. Maar zo gaat het niet. Want God wil niet dat het zo gaat. Dat ze Jezus niet herkennen, dat is niet dom.

8 God wil dat ze hem nog niet herkennen. dia 12 romeinen Het probleem van Kleopas en zijn vriend is dat ze denken dat ze Jezus goed kennen, maar dat ze hem eigenlijk helemaal niet zo goed kennen. Ze denken dat Jezus Israël van de Romeinen zal bevrijden. En als de Romeinen verslagen zijn, dan wordt Jezus de nieuwe koning van Israël. Zo denken ze over Jezus. Maar ze hebben het helemaal verkeerd. Jezus krijgt geen mooie troon in een paleis in Jeruzalem. Jezus is heel anders. God wil dat Kleopas en zijn vriend daar eerst achter komen. Voordat ze Jezus herkennen, moeten ze leren wie Jezus echt is. dia 13 boekrol Dus zorgt God ervoor dat ze Jezus niet herkennen. En Jezus vraagt ze: waar hebben jullie het toch over? Ze vertellen over Jezus, en dat hij nu dood is. Dan begint Jezus te vertellen. Hij gaat de bijbel uitleggen. Hij vertelt over Mozes en over de profeten, en daarmee wordt het hele Oude Testament bedoeld. Jezus legt uit dat de hele bijbel al over hem gaat.

9 Hij begint bij Genesis, over de schepping. Jezus was er toen al bij! En toen Adam en Eva zondigden, was het al de bedoeling dat Jezus voor ons zou sterven. Zo gaat Jezus de hele bijbel door, en Kleopas en zijn vriend hangen aan zijn lippen. Wat kan deze man vertellen! Ze kenden al die verhalen al lang, maar toch horen ze allemaal nieuwe dingen. Ze horen ook dat het altijd al de bedoeling was dat Jezus zou sterven, maar dat hij op de derde dag weer zou opstaan. Ze horen dat Jezus niet alleen koning van Israël wil worden, maar koning van een hele nieuwe wereld die komt. Met open mond van verbazing, luisteren ze naar Jezus. Ze komen erachter dat ze Jezus eigenlijk helemaal niet kenden. Maar als ze die man horen vertellen, dan weten ze: Jezus is veel groter dan wij dachten. dia 14 op weg En als ze daar achter komen, dan kunnen ze ook geloven dat Jezus is opgestaan. Denk maar weer even terug aan Eise Eisinga. Je kunt alleen geloven dat hij het Planetarium heeft gemaakt,

10 als je hem een beetje kent. Nu Kleopas en zijn vriend Jezus echt leren kennen, kunnen ze ook geloven dat hij is opgestaan. Geloof jij het?! Als je het moeilijk te geloven vindt dat Jezus is opgestaan, dan kun je het beste Jezus zelf leren kennen. Je kunt allemaal ideeën over Jezus hebben, net als Kleopas en zijn vriend, maar je leert hem pas echt kennen als je luistert naar wat Jezus over zichzelf vertelt. En als je Jezus dan echt leert kennen, dan kun je het ook geloven. Jezus geloven op zijn woord dia 15 maaltijd Inmiddels zijn ze vlak bij Emmaüs. De twee vrienden nodigen Jezus uit om met hen mee te komen. Jezus kan bij hen eten, en ze hebben ook wel een slaapplaats voor hem. Ze willen nog geen afscheid nemen van deze man, ze zijn veel te nieuwsgierig wat hij verder nog te vertellen heeft. Jezus gaat met hen mee om samen met hen te eten. Als de tafel gedekt is, bid Jezus om een zegen over het eten. Dan pakt hij het brood, en geeft het aan Kleopas en zijn

11 vriend. En opeens hebben ze het door: deze man, naar wie ze zo ademloos hebben geluisterd, hij is Jezus zelf! Alle puzzelstukjes vallen op hun plek. Opeens begrijpen ze waarom ze zo aan Jezus lippen hingen tijdens die wandeling van Jeruzalem naar Emmaüs. Nu begrijpen ze dat Jezus echt is opgestaan. Dat het niet maar een verzonnen verhaal is van verdrietige vrouwen. Nee, Jezus leeft echt! Ze zien het toch met eigen ogen?! En opeens is Jezus ook vertrokken. Misschien vind je dat wel gek. Waarom blijft Jezus niet gewoon even eten? Waarom blijft hij niet om na te praten? Maar nee, Jezus is direct vertrokken. Zijn taak hier zit er op. Hij heeft verteld wat hij wilde vertellen. Jezus hoeft niet langer bij hen te blijven, want de twee vrienden geloven nu dat Jezus is opgestaan. dia 16 bijbels Waar het om gaat, is geloof.

12 Kleopas en zijn vriend moeten niet geloven omdat ze Jezus zien, maar omdat ze zijn woorden geloven. Alleen dan kunnen ze ook geloven als ze Jezus niet meer zien. Ze moeten niet twijfelen als ze Jezus niet kunnen zien, want Jezus woorden blijven altijd. En die woorden van Jezus, die hebben hen veranderd. In de bijbel staat: brandde ons hart niet toen hij onderweg met ons sprak en de bijbel voor ons uitlegde? Dat is het belangrijkste voor hun geloof! Geloof jij het?! Wij kunnen Jezus niet zien. Niemand van ons heeft Jezus ontmoet, zoals Kleopas en zijn vriend. Maar de woorden van Jezus blijven! Die kun je altijd teruglezen. En in de hele bijbel mag je ontdekken wie Jezus is. Als je zo Jezus leert kennen, dan is dat ook genoeg om te geloven dat hij is opgestaan. Amen.

13 Lucas 4:18-21 Themadienst: hoe recht is krom? Liturgie Welkom Zingen: Opwekking 461 Opwekking 687 Opwekking 350 Stil gebed Votum/zegengroet Zingen: Psalm 139 : 1 en 11 Gebed Schrijvers Voor Gerechtigheid Hoe lang nog Heer Lezen: Lucas 4 : Preek Zingen: Opwekking 428 Geloofsbelijdenis Zingen: Opwekking 733 Gebed Collecte Zingen: Opwekking 378 Zegen

14 Preek: hoe recht is krom? Waar hebben we het over? dia 1 zwart Onrecht is overal. Waar mensen met elkaar te maken hebben, is onrecht. En daarmee heeft deze dienst een enorm groot thema. Als ik even op nu.nl rondkijk, dan kom ik zoveel onrecht tegen. Het doet mij niets meer. Het is zoveel, dat ik afgestompt ben. Een oorlog hier, armoede daar, vluchtelingen, mensenhandel maar ook stille armoede. Bij mij dringt het niet meer door, want onrecht is gewoon geworden. Daarom wil ik proberen met wat foto s onrecht wat meer gezicht te geven. dia 2 sloppenwijk Dit is een redelijk willekeurige foto van een sloppenwijk. Op het eerste gezicht denk ik: nou, dat valt nog best mee. De mensen hebben fatsoenlijke kleren aan,

15 en het ziet er allemaal best vredig uit. Maar aan de andere kant: als je kijkt naar die gebouwen, dan wordt je niet vrolijk. Als ik in de tuin een fietsenschuur zou hebben dat in deze staat verkeert, zou ik het direct afbreken en een nieuw schuurtje bouwen. Mijn fiets verdient een beter plaats. Maar dat is toch krom?! Waarom zou mijn fiets een beter plaats verdienen dan deze mensen? Bovendien geeft deze foto maar een fractie van de problemen weer. De hygiëne is zeer slecht, voedsel is een probleem, om het nog maar niet te hebben over de sociale problemen van zo n wijk. Vechtpartijen, moord, verkrachting, het is aan de orde van de dag. Deze mensen verdienen een menswaardiger bestaan. dia 3 kinderarbeid Door naar de volgende foto. Drie kinderen, druk in de weer met naald en draad. Zo te zien is het ergens in Azië. Op het eerste gezicht vind ik dit ook geen schokkende foto. Die kinderen zien er best gezond uit.

16 Toch wringt het: kinderen horen op school te zitten. Het zou zomaar kunnen dat deze kinderen mijn broek in elkaar zetten. Want zij zijn nu eenmaal de goedkoopste arbeidskrachten. Kinderarbeid wordt internationaal gezien als schending van mensenrechten, maar ondertussen gaat het gewoon door. dia 4 de wallen De volgende foto is wat dichter bij huis. Het lijkt een gezellig grachtenstraatje in een Nederlandse stad. Om precies te zijn: het is de Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam. Inderdaad, het zijn de beroemde Wallen. Voor de vrouwen achter de ramen is het niet zo gezellig. Vaak zijn het buitenlandse vrouwen die geen andere uitweg meer zagen. Met een beetje pech mogen ze een groot deel van hun geld weer afdragen aan hun pooier. En dan hebben deze vrouwen nog het geluk dat ze zichtbaar zijn. In de verborgen prostitutie is de situatie nog slechter. Deze vrouwen hebben geen rechten meer. dia 5 vluchtkerk

17 De laatste foto komt ook uit Amsterdam. Het is de vluchtkerk. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet naar hun eigen land terug kunnen, brengen hier de winter door. Zij hebben nog het relatieve geluk dat zij nog onderdak hebben. Veel van hun lotgenoten zwerven rond op straat of gaan van gevangenis naar gevangenis. Waaraan hebben zij dit te danken? Wat zegt de bijbel erover? dia 6 Lucas 4: Jezus missie is onrecht bestrijden Wat zegt de bijbel eigenlijk over onrecht? Het gedeelte dat we gelezen hebben uit Lucas 4, is wat dat betreft veelzeggend. Dit hoofdstuk beschrijft het begin van het publieke optreden van Jezus. Voor het eerst treed Jezus in de openbaarheid. Een goed moment om uit te leggen wat hij komt doen. Je zou kunnen zeggen dat Jezus hier zijn programma, zijn missie, uitvouwt. En wat dat dan is? Jezus vertelt dat door voor te lezen wat de profeet Jesaja schrijft.

18 Armen goed nieuws brengen, gevangen hun vrijlating bekend maken, blinden hun zicht terug geven, onderdrukten hun vrijheid geven, dát is wat Jezus komt doen! De mensen die werden geminacht, die werden uitgebuit, aan hen wil Jezus recht doen. Jezus wil een einde maken aan onrecht. Aan het begin van zijn optreden, is dat wat hij duidelijk wil maken. dia 7 recht doen als centraal thema Recht en onrecht is in de bijbel een heel centraal thema. Bijvoorbeeld in de wetten die God aan het volk Israël geeft. Kwetsbare groepen in de samenleving worden daarin beschermt. dia 8 Deut 24 In Deuteronomium 24 staat bijvoorbeeld: U moet de rechten van vreemdelingen en wezen eerbiedigen; van weduwen mag u het overkleed niet in pand nemen. Weduwen, vreemdelingen, wezen: zij hebben rechten. Overal in de bijbel komt dit terug. Ik wil daarvan nog twee voorbeelden noemen. dia 9 Zach 7 De eerste is aan het einde van het Oude Testament, bij de

19 profeet Zacharia. Hij schrijft: onderdruk geen weduwen en wezen en ook geen vreemdelingen en armen, en wees er niet op uit om een ander kwaad te doen. dia 10 Jak 1 In het Nieuwe Testament schrijft Jakobus er ook heel scherp over: Voor God, de Vader, is alleen dit reine, zuivere godsdienst: weduwen en wezen bijstaan in hun nood, en je in acht nemen voor de wereld en onberispelijk blijven. Ik denk dat het wel duidelijk is: God wil niet dat er onrecht is. Hij heeft mensen gemaakt, en als mensen onrechtvaardig behandeld worden, dan is dat een belediging voor hemzelf. dia 11 rechten en plichten Opkomen voor hen die onrechtvaardig behandelt worden, mensen helpen die het minder goed hebben dan jij, dat is daarom ook geen kwestie van vriendelijkheid. Iets wat je er even bij doet als je er wat tijd of geld voor over hebt. Nee, het gaat om recht doen. Omzien naar de verdrukten is een kwestie van rechten en

20 plichten! Daar is de bijbel heel duidelijk in. En als er een boek is dat de basis is van het denken over mensenrechten, dan is het de bijbel wel! dia 12 geen gemakkelijke weg Maar als je daar serieus werk van maakt, en hoe je dat doet, daar kom ik zo nog op, dan vraagt dat behoorlijk veel van je. De gemakkelijke weg is om gewoon je ogen dicht te doen, en je af te sluiten voor het onrecht in de wereld. Ik wil helemaal al die ellende van anderen horen. Ik wordt helemaal zat van al die bedelbrieven waar vanaf een foto een zielig kindje mij zit aan te kijken. Gelukkig is er het oud papier. Kiezen om onrecht te bestrijden, is niet bepaald kiezen voor de gemakkelijke weg. dia 13 God zelf komt al voor mij op Dat weet God ook wel. God weet dat mensen altijd de neiging hebben te kiezen voor zichzelf, voor de gemakkelijke weg. Daarom geeft hij ook een reden om onrecht te bestrijden.

21 Het gebod uit Deuteronomium 24 wordt gevolgd door een motivatie: bedenk dat u zelf slaaf bent geweest in Egypte, totdat de Heer, uw God, u heeft bevrijd. Daarom gebied ik u zo te handelen. Niet voor jezelf, maar voor anderen opkomen, dat kan alleen als je weet dat er iemand anders voor jou opkomt. En dat is God! Tegen Israël zegt God: ik ben voor jullie belangen opgekomen, ik heb jullie bevrijd, wees nu ook goed voor anderen. Bedenk dat jullie je vrije leven aan mij te danken hebben, ik heb het jullie gegeven. dia 14 uitdelen wat je gekregen hebt Alles wat ik heb, heb ik van God gekregen. En het grootste is nog wel dat Jezus zijn leven voor mij heeft gegeven. Ik ben een hulpeloze die alles van God nodig heeft. Hij zorgt wel voor mijn belangen. Jezus heeft al zijn rechten voor mij opgegeven. Jezus is arm geworden, om mij rijk te maken, hij is klein geworden om mij groot te maken. En dat geeft ruimte om uit te delen.

22 Om je bezig te houden met de rechten van een ander. Wat moet je ermee? dia 15 wat moeten we ermee? Maar goed, dat is de theorie. Wat kun je in de praktijk nu doen tegen onrecht? dia 16 werelddorp Wat het niet gemakkelijker maakt, is dat wij in een hele andere wereld leven dan de wereld in de tijd van de bijbel. Toen was de wereld nog redelijk overzichtelijk. In Israël wisten ze niet eens dat Nederland bestond, dus hoefden ze zich ook geen zorgen te maken over onrecht in Nederland. En zelfs van landen die ze wel kenden, zoals Ethiopië, wisten ze eigenlijk niet veel. dia 17 oorlogsverslaggeving De uitvinding van radio, fotocamera, telefoon, televisie en als laatste ook internet, hebben de wereld hierin enorm veranderd. Als in Syrië een oorlog uitbreekt, gaan de beelden de volgende minuut de wereld al over. Al het onrecht van de wereld wordt bij je thuis gebracht. De wereld is een groot dorp geworden.

23 dia 18 korting Bovendien zijn we ook zelf mede verantwoordelijk voor veel onrecht. Ik wil graag voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Daarom krijgen boeren in Afrika te weinig uitbetaald voor de opbrengst van hun land, waardoor ze naar sloppenwijken verhuizen. Daarom naaien kinderen mijn kleding in elkaar, want zij zijn de goedkoopste arbeidskrachten. Is de slavernij eigenlijk wel echt afgeschaft? Wat het ook lastig maakt, is dat al die economische processen heel ingewikkeld zijn. Wat kan ik voor die kinderen betekenen die mijn kleding naaien? Ik zou het echt niet weten! Ik kan bij een kledingwinkel wel zeggen dat ik meer wil betalen voor mijn broek, maar daarmee komt dat geld nog niet bij die kinderen terecht. Dan maar geen kleding meer kopen uit landen als India en Bangladesh? Maar daarmee help je de hele economie daar ook nog om zeep Wat je moet doen, is dus nog best ingewikkeld. dia 19 belasting En dan zou je ook nog kunnen zeggen:

24 in Israël moesten mensen 10% van hun inkomen weggeven. In Nederland betalen we fors inkomstenbelasting, en als je iets koopt betaal je ook nog BTW, je geeft al snel 50% weg aan de belastingdienst. Daardoor worden allemaal sociale voorzieningen in stand gehouden. dia 20 geen minimum Er zijn genoeg argumenten te bedenken om onrecht in de wereld maar gewoon te laten gebeuren. En in die argumenten zit ook best veel waarheid. Maar het punt is dat het er steeds vanuit gaat dat er een minimum is wat je moet doen. Als je maar minstens zo veel geld weggeeft, dan zit je wel goed. God werkt zo niet. Zou God zo werken, dan zou je je verplichtingen aan je medemens kunnen afkopen. Dan kun je zeggen: ik sponsor een kindje via Red een kind, dus ik heb mijn plicht weer gedaan. En elke ander goed doel dat bij je aanklopt, kun je op die manier afwimpelen. dia 21 je hart Maar dat is niet Gods bedoeling.

25 Het gaat hem om je hart. Ben je heftig verontwaardigd omdat er zoveel onrecht in de wereld is? Doet het jou pijn dat niemand voor het recht van je medemens opkomt? Kun je niet tegen zulke oneerlijkheid, omdat de ander net als jij mens is? En dan zal het best waar zijn dat het moeilijk is om wat te doen aan armoede in de wereld, en dan zal het ook best waar zijn dat je via de belastingdienst al genoeg betaalt, maar dat is geen excuus om je niet druk te maken over onrecht. Het gaat er namelijk niet om of jij genoeg doet, het gaat erom dat er nog veel te veel onrecht in de wereld is. En als het je echt gaat om de ander, en niet om het afkopen van je eigen schuldgevoel, dan kun je niet anders dan daar iets aan te willen doen. dia 22: wees verontwaardigd Als er een ding is wat ik vanmiddag wil meegeven, dan is het dat wel: wees alsjeblieft verontwaardigd over al het onrecht in de wereld. Maak je er maar boos over. Sluit je hart er niet voor af.

26 En als je daar bent, als je oprecht verontwaardigd bent over onrecht, dan kun je ook gaan kijken naar wat je concreet kunt betekenen. Dan blijf je mogelijkheden zoeken om iets te doen. Niet zo veel als minimaal moet, maar zo veel als je maximaal kunt. Dan mag het ook wat kosten. Want dat is offeren: het doet pijn. Als je echt om de ander geeft, mag je er ook iets van jezelf voor opgeven. Zoals Jezus zijn leven voor ons opgaf. dia 23 genoeg te doen Wat je dan concreet kunt doen? Uiteraard kun je geld geven en vrijwilligerswerk doen. Het kan ook verder gaan: je kunt vrienden worden met bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers. En als we het daar toch over hebben: in de Vluchtkerk zitten die asielzoekers nog veilig ver weg. Zou je ook bereid zijn om als iemand bij jou aanklopt, die persoon in huis op te nemen, zodat hij niet buiten hoeft te slapen? Verder kun je goed opletten op hoe je je geld uitgeeft,

27 petities tegen onrecht ondertekenen, en niet onbelangrijk: veel bidden. Als je echt wilt, kun je heel veel doen. dia 24 druppel gloeiende plaat Maar wat je ook doet, het is nooit genoeg. Ik kan geen einde maken aan het onrecht in de wereld. Wij samen kunnen dat ook niet. Het is onbegonnen werk. Dat is geen reden om er maar mee te stoppen. Ieder mens die recht gedaan wordt, is er weer een. God is daar blij mee. dia 25 gloeiende plaat voor Jezus Uiteindelijk kan alleen God een einde maken aan het onrecht. Wat wij doen is niet meer dan een druppel op de gloeiende plaat. Een belangrijke druppel, maar niet meer dan een druppel. Daarmee zijn we weer terug bij Lucas 4. Het is de missie van Jezus om onrecht te bestrijden. En dat blijft het. Als hij terugkomt, zal zijn Amacing Grace een einde maken aan alle onrecht. Amen.

28 Lucas 6:1-11 Sabbatsrust leespreek Tim Keller, door Dingeman van Wijnen Preek gelezen op 6 januari 2013 in Franeker Eerder gehouden door ds. Tim Keller te New York op zondag 23 maart 2003 Vertaald en bewerkt door Dingeman van Wijnen. LITURGIE: Voorzang: Psalm 97:1 Stil gebed Votum Groet Openingslied: Liedboek 144: 1, 3, 5, 7 Schuldbelijdenis & gebed om de opening van het Woord Zingen Psalm 51:4 Kinderen naar club Schriftlezing: Lukas 6: 1-11 Preek

29 Liedboek 448: 2 en 3 Kinderen terug, kinderlied gezang 168 k Stel mijn vertrouwen op de Heer mijn God, in canon Lezing van de Tien Geboden Voorbede Collecte Slotzang: Psalm 90:8 Zegen Amen Geliefde gemeente, Het nieuwe jaar is weer begonnen. Toch weer! We mogen weer aan het werk. Onze baan, onze taken in het gezin, in de kerk, onze vrijwilligersdingen. We mogen weer. We moeten weer. Komt er dan nooit een einde aan? Gaat het dan altijd maar door? We hebben een paar dagen Kerstvakantie gehad maar zijn we uitgerust het nieuwe jaar ingegaan? In de Bijbel gaat het vaak over rust. `Komt tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt en ik zal u rust geven.` Een mooie tekst voor op een tegeltje aan de muur.

30 Maar morgenochtend gaat de wekker weer. We lezen Lukas 6:1-11 Jezus en de sabbat 1 Toen Jezus op sabbat eens door de korenvelden liep, begonnen zijn leerlingen aren te plukken. Ze wreven die stuk tussen hun handen en aten ervan. 2 Enkele farizeeën zeiden echter: Waarom doet u iets dat op sabbat niet mag? 3 Jezus antwoordde: Hebt u dan niet gelezen wat David deed toen hij en zijn metgezellen honger hadden, 4 hoe hij het huis van God binnenging, de toonbroden nam, ervan at en ze uitdeelde aan zijn mannen, ook al mogen alleen de priesters van die broden eten? 5 En hij voegde eraan toe: De Mensenzoon is heer en meester over de sabbat. 6 Op een andere sabbat ging hij naar de synagoge, waar hij onderricht gaf. Daar was ook iemand met een verschrompelde rechterhand. 7 De schriftgeleerden en de farizeeën letten op hem om te zien of hij op sabbat iemand zou genezen, want dan zouden ze hem op grond daarvan kunnen aanklagen. 8 Maar hij wist wat ze van plan waren en zei tegen de man met de verschrompelde hand: Sta op en kom in het midden staan. Dat deed de man. 9 Jezus zei tegen de farizeeën en schriftgeleerden: Ik vraag u of men op sabbat goed mag doen of kwaad, of men een leven mag redden of verloren laten gaan. 10 Nadat hij hen een voor een had aangekeken, zei hij tegen de man: Strek uw hand uit. Dat deed hij en er kwam weer leven in zijn hand. 11 De schriftgeleerden en de farizeeën raakten bijna buiten zinnen en begonnen onderling te overleggen wat ze met Jezus zouden doen. Jezus heeft het in zijn prediking hier op aarde over elk aspect van het leven. En dus ook over werken en rusten.

31 Werk. Dat betekent voor ons allemaal wat anders. Voor sommigen is werk iets moois en ze gaan graag naar hun werk. Anderen vinden het maar lastig, kunnen hun bed niet uitkomen. En dan de zondag. Die vormt misschien nog wel het grootste probleem. Sabbatsrust. Daar gaat de preek over: SABBATSRUST 1. Waarom hebben we het nodig? 2. Hoe vinden we het? 3. Hoe doen we het? De antwoorden op die vragen zijn allemaal in dit gedeelte uit Lukas te vinden. Eerst maar de eerste verzen. Ze mogen niet plukken. Oogsten was één van de 39 verboden dingen op de sabbat. Zo stond het in de Halacha, het grote regelboek van de joodse leiders. Keurig alle 39 opgesomd. O, die regeltjes! Die Joden konden er wat van. We schudden ons wijze hoofd erover.

32 Maar dat doetjezus niet. Hij zegt niet: hou toch op met die sabbat! Dat is allemaal achterhaald. Nee, Hij zegt: ik ben Heer van de Sabbat. De sabbat gaat over mij! Laten we als de meest overwerkte, altijd maar druk-druk-drukke samenleving maar niet neerbuigend doen over een oprechte poging om de sabbat te onderhouden, hoe overdreven ook. Want de Joden gingen er dan toch in elk geval voor, voor een echte rustdag. Want hoe gaat het bij ons? We werken ons een slag in de rondte. En na een week hard werken duiken we compleet uitgeteld het weekend in. Maar dat is geen rusten. Rust nemen gaat niet vanzelf. Echt rust nemen, dat kun je niet zomaar. Het is heus geen kwestie van: als je moe bent stop je met werken en als je uitgerust bent begin je weer. Nee, rusten is net zo goed werk! Laten we eens kijken naar de problemen op dit gebied van de tijd waarin wij leven. We zien vier dingen. [a] Banen zijn onzeker. Vroeger koos je een beroep en voor heel veel mensen gold dan: dat deed je dan rustig voor de rest van je leven. Je wist waar je aan toe was. Maar nu is er voor heel veel mensen voortdurend twijfel.

33 Nog nooit zijn banen zo onzeker geweest als in onze tijd. [b] De hoogstbetaalde mensen verdienen in onze tijd ongeveer 200x zoveel als de laagstbetaalden. Dat was vroeger 10 of 20x. Dat betekent: de bovenlaag werkt ontzettend hard, dat wordt van ze verlangd om dat hoge salaris te rechtvaardigen. Maar de onderlaag moet soms wel twee of drie banen nemen om rond te komen. [c] Technologie: je kunt tegenwoordig overal werken, je bent overal bereikbaar. Maar dat wordt dan dus ook van ons verwacht. Bereikbaar zijn. Het werk gaat thuis door, je logt nog even in, of je bent oproepbaar. [d] En tenslotte, een hele ingrijpende: de zin van je leven vond je vroeger in je gezin. Je baan was om dat gezin te onderhouden. Tegenwoordig is onze baan, ons werk de zin van ons bestaan. Daarin ligt onze identiteit. Dat is nooit zo geweest. Wij zijn de eerste samenleving in de geschiedenis van de mensheid waar het werk voor mensen het belangrijkste in hun leven is. Dus a-c zorgen voor voortdurende onrust, en we smeken om rust. Maar d: we hebben steeds minder ruimte om ons werk te laten rusten, want ons werk is ons leven. Vroeger waren sabbat en zondag feestdagen. Door de week was je een beetje slaaf, zondag was het feest. Een dag lang alles aan de kant.

34 Maar nu, in onze samenleving: we zijn nooit klaar. Omdat we ons in ons werk moeten bewijzen, blijft altijd dat eeuwige gevoel, dat het toch nog niet genoeg was, dat we nooit klaar zijn, dat dit nog moet en dat nog we moeten onszelf steeds weer bewijzen. Ook als we vrij hebben fluistert van binnen die stem die zegt: je werk is nog niet af, je hebt het toch niet goed gedaan. Met rusten van je werk is het net als met onze slaap. We hebben niet alleen maar slaap nodig, maar diepe slaap, REMslaap. Anders helpt het niet. Zo is het ook met ons werk: we moeten het helemaal loslaten. Anders is er geen ware geestelijke rust. 2. Hoe vinden we die rust? Jezus zegt: Heb je niet gehoord van David? Hij komt met het verhaal uit Samuel. Het eten van de toonbroden was verboden. Maar David at ze toch. Wat betekent dat? Hij zet de regel gewoon maar even aan de kant. Hoe kan dat? Nergens in de Bijbel worden geboden gewoon zo maar even aan de kant gezet. Je komt het echt niet tegen: Diefstal, och, je had

35 even geld nodig Of: overspel, ach, het was toch ook wel een erg mooie vrouw, vooruit maar, voor een keertje Maar die regel van de toonbroden wordt gewoon aan de kant geschoven. En het sabbatsgebod wordt hier door Jezus gewoon aan de kant geschoven. Wat betekent dat? Blijkbaar zijn die geboden maar tijdelijk. Als het nieuwe komt gaan ze aan de kant. Jezus zegt: IK ben Heer van de sabbat! IK kan je die diepe rust geven. IK! Rust voor je ziel. IK ben de heer van de RUST. We moeten bij Hem zijn. En als we niet naar Hem gaan zullen we nooit rust vinden. Laten we eens lezen in Genesis 1. Dat mooie refrein: zie het was zeer goed. En dan staat er: op de zevende dag rustte God. Hij rustte! Wat nu? Was God moe? Wat betekent dit? Lees het nog eens, steeds na elke scheppingsdag: en zie, het was zeer goed. Ja, dit is goed! Goed gelukt. Onvoorstelbaar wonderlijk gedaan. En aan het eind zegt God dan nog eens: het is goed. Hij is volkomen tevreden. Er mankeert niets aan. Het is áf!

36 Dát is rust. Dat je dát kunt zeggen: ik ben klaar. Als iets af is, wat kun je dan heerlijk zitten. Dat is rusten, als de klus geklaard is. En lees dan verder in Hebreeën 4: Er wacht het volk van God dus nog steeds een sabbatsrust. En wie is binnengegaan in zijn rust, vindt rust na zijn werk zoals God na het zijne. Christen worden, wat dat inhoudt kun je op allerlei manieren uitleggen. Maar dit is wel een heel een bijzondere! Christen worden is: binnengaan in je rust, zoals God zelf rustte! Als christen kun je net zo naar je werk kijken als God naar het zijne. Naar je leven kijken zoals God naar het zijne. Dat is wat! In Christus kun je van je leven en van je werk zeggen: er mankeert niets meer aan. Ik hoef er niks meer aan te doen. Het is OK. Áf! Maar dat is toch onzin? Dat is onmogelijk. Hoe kan dat? Want ons werk maakt ons wél moe. Niet eens het werk zelf. Maar dat we ons moeten bewijzen. Gelovige mensen houden zich stipt aan de regels en bewijzen zo dat ze goed bezig zijn, en ze verzekeren zich zo van Gods zegen. Ongelovige mensen werken net zo goed keihard, om te bewijzen

37 dat ze iemand zijn, dat ze wat voorstellen. Dát maakt ons moe. En dat is nooit klaar. Het is nooit genoeg. Wij kunnen dat nooit zeggen: het is OK. Maar de Hebreeënbrief-schrijver zegt: in Christus kan het wel. Want Jezus zegt: Komt tot mij, allen die vermoeid en belast zijt en ik zal u rust geven. Mijn juk is zacht en mijn last is licht. Iedereen dient iemand. Iedereen zoekt ergens zijn identiteit. Maar als IK de zin van je leven ben, dan alleen vind je echt rust. Dan is je leven af. Hoe kan dat? Kijk naar het laatste vers. Vers 11. De farizeeën zijn woedend. Ik heb de sabbat bedacht, zegt Jezus. Hij zegt in feite, Ik ben God. En wat doen ze: ze gaan Hem doden. Jezus, die hen rust kan schenken, ze ruimen Hem uit de weg! En wat is de ironie: juist daardoor werd Hij Heer van de sabbat.

38 Kijk naar het kruis. Naar zijn onrust, hoe hij worstelt, het uitroept. Jesaja 57:20: Maar de goddelozen blijven onrustig als de zee, die nooit rust kent; haar golven woelen vuil en modder op. Dat draagt Jezus aan het kruis. II Cor 5:21. God heeft hem die de zonde niet kende voor ons één gemaakt met de zonde, zodat wij door hem rechtvaardig voor God konden worden. Hij ondergaat die eindeloze onrust van óns leven. Die worsteling, die dodelijke vermoeidheid. Dat we het niet meer weten, dat we ons naar ons werk slepen, dat we misschien zelfs niet meer werken kunnen. Dat we alleen nog maar kunnen piekeren: waarom doe ik dit allemaal voor God of voor mezelf. Al onze overspannenheid, al ons gepieker, al ons gepruts, die projecten die mislukken, die klussen die we niet binnenhalen, al onze ONRUST, die droeg Hij, daar aan het kruis. Voor hen die zich van Hem afwenden (zegt Jesaja) is er geen rust. Dat ervoer Hij. En toen Hij klaar was riep Hij het uit: het is volbracht. Ik heb het voor elkaar! Af! Klaar! Het is zeer goed!

39 Wat was volbracht? Alles wat nodig was om ons geweten tot rust te brengen. Het strengste geweten, dat nooit, nooit tevreden is. Nooit genoeg. Het is volbracht. Voor de grootste perfectionist. Voor wie het zelf niet meer weet. Hij deed het voor ons. Hij leefde ons leven volmaakt. En Hij droeg onze schuld volmaakt. En daarom kijkt God, als we Hem als Verlosser aanvaarden, nu tevreden naar ons leven. Alsof, zoals de Catechismus zegt, we nooit zonde hadden gehad of gedaan. Nooit tekort waren geschoten. Onze rust is niet in ons eigen werk maar in dat van Hem! Als we Hem aanvaarden, rekent Hij onze zonden aan Hem toe. En zijn gerechtigheid is voor ons. En nu is het goed! Mijn geliefde kind. In Jezus zegt God: het is volbracht. Je leven is goed.

40 3. Hoe doen we dit? Als we dit allemaalniet snappen, en niet aanvaarden, dan zullen we nooit rust vinden. Dan helpen vakanties niets. Maar als we het wel snappen, dan kunnen we vervolgens nadenken over de praktijk van onze zondagsrust. En dan noemen we kort nog een aantal belangrijke punten. Jezus geneest op de sabbat, maar zegt niet: weg ermee. Hij gebruikt de sabbat voor waar het bij de sabbat, en dus bij de zondag, om gaat: de dingen herstellen! Alles op zijn plaats zetten. Hij geniet. En Hij geneest. Hij geeft ons de sabbat weer terug. Maar het is niet zo, dat omdat die 3000 regeltjes allemaal niet meer gelden, dat het daarom makkelijker voor ons wordt. Het wordt alleen maar gevaarlijker: er zijn geen regels, dus we moeten zelf leren aanvoelen wat de Heer mooi vindt op zondag. Ik geef een paar tips. Allereerst twee basispunten, geen uiterlijke dingen, maar

41 dingen die we van binnen moeten beseffen. [1] Sabbat is bevrijding! Deuteronomium 15: Bedenk dat u zelf slaaf bent geweest in Egypte totdat de HEER, uw God, u bevrijdde. Daarom geef ik u vandaag dit gebod. De wet is er om ons vrijheid te geven! Dus als je niet kunt rusten, dan ben je een slaaf. Als je geen nee kunt zeggen, dan ben je een slaaf. Slaaf van je verwachtingen, van je plichten, van je klanten, van je onzekerheid, van je zelfverlossing, van je familie. Mijn waarde is niet mijn werk. Christus is mijn waarde. Vindt die vrijheid! [2] Vertrouwen. Wij denken zo vaak dat wij het moeten doen. Maar jij bent God niet, Hij wel! De wereld draait niet door mij. Ik breng het geld niet in huis. Ik zorg niet voor succes op het werk, in het bedrijf. Ik ben God niet. God doet het. God zorgt! Ook als ik moet uitrusten werkt God wel door. Heb vertrouwen. Mijn bedrijf, mijn kerk, mijn kring, mijn school, mijn huishouden, mijn vrijwilligersproject draait niet door mij maar door Hem. Dus ik kan gewoon rust nemen. En dan de praktische punten. Dat zijn dingen die op zichzelf niet werken, als je uitgangspunten niet deugen: bevrijding en vertrouwen. Maar als je leeft uit de bevrijding, leeft in vertrouwen, dan zijn hier nog wat praktische tips: [1] Neem meer sabbatstijd. Ga er maar vanuit dat je waarschijnlijk ook op zondag toch teveel doorgaat met de

42 dingen van doordeweek. [2] Breng evenwicht aan in je zondagsbesteding: -Geniet. Doe andere dingen dan anders. Geniet van Gods Schepping, voor jou gemaakt. -Eredienst. Rusten is niet alleen plezier maken. Het is ook stil worden voor God. Hem aanbidden. En zo beseffen wie je zelf bent. -En: niks doen. Het land kreeg vrijaf. Je oogstte wat er vanzelf opkwam. Doe ongeplande dingen. Laat het komen. [3] Leg verantwoording af. Soms moet je wel eens een tijdje te hard werken in onze samenleving. Maar iemand moet tegen je kunnen zeggen: STOP. [Het verhaal van de schoteltjes, het trouwservies dat Kathy Keller aan gruzels sloeg, omdat Tim niet naar haar luisterde en maar doorging met werken.] [4] Sabbat invoegen in je werk. Ook in je dagelijks werk rust inbouwen. In het OT moesten boeren de randen van de akkers laten staan. Laat dingen los. Niet als een gek werken en dan gauw even rusten. Misschien moet je wel iets van je carrière laten lopen. Laat dat maar aan God over. [5] Gemeenschap. Bespreek vragen over de invulling van je werk met andere christenen die vergelijkbaar werk doen. Heb het erover en help elkaar. Leef vanuit hoe God naar ons kijkt.

43 Laat Gods blik regeren in je leven. Hij zegt: het is goed. Ik ben blij met je. Je hoeft je ook in 2013 niet te bewijzen. Doe rustig je werk, Hij zorgt voor je. Hij geeft je rust. AMEN Lucas 11,1-13 en 18,1-8 Heeft bidden zin? Liturgie Zingen: Psalm 84 : 1 Votum en vredegroet Zingen: Psalm 84 : 3, 4 en 6 Gebed Lezen: Lucas 11 : 1 13 en 18 : 1 8 Zingen: GKB Gezang 115 : 1 Preek Zingen: GKB Gezang 38 : 1, 2 en 3 Geloofsbelijdenis Zingen: Psalm 150 : 1 en 2 Gebed Collecte Zingen: GKB Gezang 147 : 1, 3 en 4 Zegen

44 Preek heeft bidden zin? Inleiding dia 1 zwart Vanmiddag gaat het over bidden. Of eigenlijk moet ik iets specifieker zijn, het gaat om dingen vragen van God. Het onderwerp bidden staat al een tijdje op mijn lijstje om eens over te preken. Juist in de afgelopen weken heb ik gemerkt dat het goed is om het daar eens over te hebben. Ik heb hier een aantal bijbelstudies mogen geven over missionair kerkzijn. Hoe kunnen we als kerk iets voor Franeker betekenen? Maar als je niet oppast, bedenk je allemaal schitterende plannen, maar vergeet je God te vragen wat hij wil. Willen we van alles in Franeker bereiken, maar vergeten voor Franeker te bidden. Er is nog een andere, meer persoonlijke reden, om het over het gebed te hebben. Ik ben hier nu vier weken predikant, en ik ben wel van het type aanpakken. De vaart moet er in blijven zitten. Maar God werkt soms heel anders. Ik kan wel van alles bedenken en mooie initiatieven uitwerken, maar kan veel beter God vragen hoe hij het wil. Bidden, dat onderwerp staat dus al even op mijn preeklijstje. Toch heb ik me er nog niet aan gewaagd. Ik durfde het niet zo goed aan. Je kunt hele mooie dingen zeggen over bidden.

45 In theorie is bidden echt fantastisch! Ik bedoel, je mag gewoon praten met God! Hij heeft altijd tijd voor je, hij wil graag naar je luisteren. Wat is er mooier dan bidden?! Maar de praktijk is anders. Ja, er zijn momenten dat ik bidden heerlijk vind. Maar vaak heb ik er ook helemaal geen zin in. Bidden is vervelend. Ik vind bidden moeilijk. Dus wie ben ik om jullie iets over bidden te leren? dia 2 Lewis Tot mijn opluchting kwam ik er in de voorbereiding van deze preek achter dat het helemaal niet zo gek is dat ik bidden moeilijk vind. Christenen waar ik veel van kan leren, lopen tegen hetzelfde aan. Bijvoorbeeld C.S. Lewis. Hij schrijft over bidden: Bidden is vervelend. Een excuus om het over te slaan is altijd welkom. Als het voorbij is, levert het een opgelucht vakantiegevoel op voor de rest van de dag. We beginnen met tegenzin. We sluiten met plezier af. Ik schat zo in dat Lewis en ik niet de enige zijn die dit hebben. En ik vraag me af: hoe kan dat? Hoe kan het dat iets dat in theorie zo fantastisch is, in de praktijk zo moeilijk zijn? dia 3 zwart Misschien heeft het wel te maken met dat bidden zo zinloos lijkt. Waarom zou je bidden, als het toch geen verschil maakt?

46 Daarom wil ik het hebben over de zin van het bidden. 1. Jezus spoort je tot bidden aan dia 4 Jezus spoort je tot bidden aan Voor Jezus is het geen vraag of bidden verschil maakt. In die twee gedeelten die we hebben gelezen, spoort Jezus ons indringend aan om te bidden. Bidden is niet zinloos, integendeel: vraag en er zal je gegeven worden. Laten we even wat nauwkeuriger kijken naar die gelijkenis in Lucas 18. Boven de gelijkenis staat al waar het over gaat: de noodzaak om altijd te bidden en niet op te geven. En dan vertelt Jezus het verhaal van een weduwe. Over die weduwe weten we verder niets. Maar dat ze weduwe is, zegt al genoeg. Zij is een vrouw die niets heeft. Sinds haar man is overleden, is ze niet alleen haar man kwijt, maar ook haar inkomen, haar status en haar rechten. Oke, als weduwe heeft ze natuurlijk wel rechten, de bijbel komt steeds op voor mensen als zij, maar die rechten worden met voeten getreden. Waarom zou je rekening houden met een weduwe, als er toch geen man meer is die haar beschermt en verdedigt? En zo gaat het inderdaad, dus de weduwe stapt naar de rechter. Eentje die werkt volgens het principe: als je maar genoeg betaalt, kun je elke uitspraak krijgen. Deze rechter is de enige die ervoor kan zorgen dat de weduwe beschermd wordt. Dat weet die weduwe ook maar al te goed. Geld heeft ze niet, dus ze maakt geen schijn van kans. Maar omdat het haar enige mogelijkheid is, gaat ze elke dag weer naar die rechter.

47 Echt blij is die er niet mee, maar die vrouw zal het toch geen maanden volhouden? Na een maand begint die rechter het toch wel irritant te vinden, altijd maar weer die klagende vrouw op de stoep. De maanden verstrijken, en de rechter wordt er helemaal gek van. Hoe kom ik van dat zeurende mens af? Hij besluit haar haar zin te geven. Als je maar lang genoeg zeurt, dan krijg je je zin wel. Blijf bidden om wat je graag wilt, God wordt het vanzelf een keer zat. Het is niet makkelijk om God over te halen, maar met doorzettingsvermogen kun je alles bij hem bereiken. Is dat de boodschap van dit verhaal? Ik mag hopen van niet! Toch kun je al snel die kant op denken. Wij zijn de weduwe uit het verhaal, dus God zal de rechter wel zijn. Maar dat is niet het punt. Zelfs die rechter, die van God niets wil weten, geeft de weduwe waar ze om vraagt. Als zo n schurk dat al doet, zou God dat dan niet doen? Bidden heeft zin, want God luistert. In tegenstelling tot die rechter hoeft hij niet omgekocht te worden, hoeft hij er zelf niet beter van te worden. Daarom zegt Jezus: blijf bidden, geef het niet op. Want God wil graag naar je gebeden luisteren. Vraag en er zal je gegeven worden. 2. Ja maar: God verhoort het niet dia 5: ja, maar

48 Dat is nogal een stelling van Jezus. Er is ook behoorlijk wat tegenin te brengen. In het vervolg van deze preek wil ik drie van die tegenwerpingen bespreken. dia 6: God verhoort niet De eerste: ik kan bidden tot ik een ons weeg, maar God verhoort me toch niet. Jezus kan wel mooi zeggen: als je bidt, zul je het krijgen, maar de praktijk laat wel iets anders zien. Ik denk dat iedereen wel onverhoorde gebeden heeft. dia 7: kindergebed Zoals deze: Beste God, bedankt voor het broertje, maar waar ik eigenlijk om gevraagd had, was een hondje. Hoezo, wie vraagt ontvangt? Bidden we dan niet hard genoeg? Doen we iets fout? Het zou natuurlijk ook een gekkenhuis worden als elk gebed verhoord zou worden. Ik hoop dat Floris van dat hondje achteraf blij is dat hij een broertje, en geen hondje heeft gekregen. En z n ouders zullen er waarschijnlijk ook blij mee zijn. Als elk kind dat bidt om een hondje, er ook een krijgt, kan het hondenasiel maar beter snel gaan uitbreiden. dia 8 God verhoort niet God kan niet alle gebeden verhoren. Als tien mensen bidden dat ze die ene baan mogen krijgen, kan echt maar een van die gebeden verhoord worden. Dan wordt wel eens gezegd dat God Sinterklaas niet is, dat je je verlangenlijstje maar bij hem moet inleveren. Ik snap dat niet zo goed. Sinterklaas heeft mij, net als God, nog nooit alles gegeven wat op mijn lijstje staat.

49 Het is maar goed ook dat niet elk gebed verhoord wordt. Laat God de eindregie maar houden. Als al mijn gebeden verhoord zouden worden, zou ik almachtig zijn. En geloof mij maar, daar zou de wereld niet beter van worden. Dat niet alle gebeden verhoord worden, dat is duidelijk. Dat lijkt me ook niet zo n probleem. Het probleem is meer dat Jezus dat wel suggereert: vraag en je zult ontvangen. Toch zegt Jezus het iets preciezer, in Lucas 11:13: hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen. Het gaat dus om het vragen van de heilige Geest. Als je daarom vraagt, dan zul je het krijgen. Of neem Lucas 18:7: zal God dan niet zeker recht verschaffen aan zijn uitverkorenen die dag en nacht tot hem roepen? Die weduwe uit de gelijkenis vraagt om recht. Dat is ook wat God zal geven, als je hem erom vraagt. Jezus bedoelt dus niet: alles wat je aan God vraagt, zal hij je geven. Ja, hij nodigt je uit om alles aan God voor te leggen. Maar gebedsverhoring is geen automatisme. Dan kan het heel goed zijn dat je niet snapt waarom God het ene gebed wel en het andere niet verhoort. Het is soms zo oneerlijk! Ik snap dat ook niet. Ik zou willen dat ik kon zeggen welke gebeden God wel en niet verhoort. Maar ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat het geen reden is om maar niet te

50 bidden. Dan zou Jezus zelf ook wel zijn gestopt met bidden. In de bijbel staan verschillende gebeden van Jezus, maar die zijn niet allemaal verhoord. Jezus bidt bijvoorbeeld voor de kerk: laat hen een zijn. Nou, je hoeft geen kerkgeschiedenis te hebben gestudeerd, om erachter te komen dat dat gebed niet verhoord is. Of neem dat andere gebed van Jezus, vlak voordat hij wordt gearresteerd: Vader, laat dit alstublieft aan mij voorbij gaan! Maar hij werd gearresteerd, veroordeeld en gekruisigd. Als zelfs Jezus dingen aan zijn Vader vraagt, maar het niet krijgt, wie zijn wij dan om te zeggen: God verhoort mijn gebeden niet, laat ik er maar mee stoppen. Nee, Jezus, die ons aanmoedigt om steeds te blijven bidden, geeft ons zelf het goede voorbeeld. Blijf bidden, ook al worden je gebeden niet verhoord. 3. Ja maar: alles staat al vast dia 9 alles staat al vast Jezus spoort je aan: blijf bidden. We hebben nu een tegenwerping gehad: het wordt toch niet verhoord. Laten we verder gaan met een tweede: alles staat toch al vast. Soms, als ik ergens om bid, maar niet weet of dat is wat God wil geven, voeg ik eraan toe: maar niet wat ik wil, maar wat u wilt, doe dat. Het is een manier om bescheiden te zijn: ik kan wel van alles willen, maar God weet wel wat beter is. Jezus voegde die woorden ook toe, toen hij bad of het laatste lijden aan hem voorbij mocht gaan. Maar je kunt die woorden ook anders gebruiken:

51 ik heb nu van alles gebeden, maar u doet toch wel wat u van plan bent. God heeft alles gemaakt, hij is almachtig, hij weet alles, ook wat hij in de toekomst gaat doen. Wat heeft het dan nog voor zin om te bidden? God heeft toch al lang vastgelegd hoe alles zal gebeuren? Wat heb ik daar nog aan toe te voegen? Ach, en dan zijn er ook nog van die bijbelteksten die zeggen dat God onveranderlijk is. Wat God doet, dat ligt vast, daar verandert de mens niets aan. God heeft alles al in zijn grote boek geschreven. Toch komt in de bijbel een heel andere lijn naar voren. God gaat met mensen om, en dat heeft invloed op God. Als God bijvoorbeeld boos wordt op zijn volk Israël, dan is hij ook echt boos om wat Israël heeft gedaan. God is niet een God die eens heeft bedacht hoe het allemaal zou gaan, en nu vanaf een afstandje toekijkt hoe zijn draaiboek werkelijkheid wordt. God doet zelf mee. Een heel mooi verhaal daarover vind ik het verhaal van Mozes in Exodus 32. God is daar woedend op zijn volk, omdat ze een afgodsbeeld hebben gemaakt. Sterker nog, tegen Mozes heeft God het over jouw volk. Hij wil het niet meer zijn eigen volk noemen. Het moet uitgeroeid worden, Gods geduld met Israël is helemaal op. En tegen Mozes zegt God: houd mij niet tegen. En wat staat er dan even later? Mozes probeerde God milder te stemmen. Dat lijkt een kansloze onderneming. Maar het onmogelijke gebeurt: God laat zich overhalen.

52 Dit is niet het verhaal van God die een toneelstuk heeft geschreven dat wij maar moeten uitvoeren. Je zou nog kunnen zeggen: God heeft het stuk geschreven en zichzelf een rol in dat stuk gegeven. Maar laten we het alsjeblieft gewoon lezen zoals het er staat: God laat zich overhalen en verandert zijn plan. Omdat Mozes bad. Ja, God is onveranderlijk. Dat betekent dat hij dezelfde blijft. Dat hij liefde is, dat hij woedend wordt van onrecht en afgoderij, en dat hij graag naar onze gebeden luistert. In de bijbel zijn meer voorbeelden te geven van dingen die God doet, die hij niet had gedaan als hem er niet om was gevraagd. Laten we niet doen alsof bidden zinloos is. God kan zijn plan veranderen omdat hem erom gevraagd wordt. Die oproep van Jezus om te blijven bidden, is niet maar voor de vorm. Nee, je kunt echt dingen mislopen als je er niet om bidt. Laten we daarom ook blijven bidden voor de kerk, en blijven bidden voor de stad. 4. Ja maar: God weet het toch al dia 10 God weet het toch al Ik wil nog een argument om niet te bidden bespreken. Dat is dat God toch al weet wat je wilt. dia 11 kindergebed 2 Ook hierbij vond ik een passend kindergebed: weet u al van dingen af voor ze worden uitgevonden? Ik had de vraag als kind zelf kunnen stellen. En dan had ik het antwoord gevonden: God weet alles. Maar als God alles weet,