Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts"

Transcriptie

1 Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts 24 november 2018

2 IBD en buikpijn Pijn is belangrijk als waarschuwing voor mogelijk schadelijke invloeden Veel voorkomende klacht bij IBD Bij colitis ulcerosa vaak krampend en hele buik, bij M. Crohn vaak meer gelocaliseerd (rechteronderbuik) Beangstigend, belemmerend en vermindert kwaliteit van leven Oorzaken: - Ontstekingsactiviteit - Abces (= pusholte) - Obstructie (= afsluiting darm) - Perforatie (= gaatje in darm) Ook als je IBD hebt kan er altijd een andere oorzaak zijn!

3

4

5 Oorzaken buikpijn naar locatie

6 Oorzaken buikpijn naar locatie

7 Presentatie buikpijn Acuut (pas ontstaan) of chronisch (langdurig bestaand) Ernst Plaats Aard (stekend, zeurend, brandend etc.) Wisselend of continue Uitlokkende zaken (voedsel, activiteiten, stress, houding etc.) Relatie menstruatie-cyclus Reactie (stil liggen/ bewegingsdrang, houding) Bijkomende verschijnselen (zweten, koude rillingen, koorts, misselijkheid, diarree, moeilijke stoelgang, plasproblemen etc)

8 Onderzoeken Anamnese (het verhaal) Lichamelijk onderzoek (kijken, luisteren, kloppen, voelen) Laboratorium-onderzoek (bloed, urine, ontlasting) Afbeeldend onderzoek Buikfoto Echo CT MRI Endoscopische onderzoeken (gastroscopie, colonscopie e.d.) Soms pijn van buiten de buik (bijvoorbeeld longontsteking)!

9 Waarop letten? Zeer heftige aanhoudende pijn Pijn bij bijvoorbeeld lichte aanraking, stoten tegen bed of hobbels Bolle, pijnlijke buik Geen ontlasting en windjes meer Koorts Koude rillingen Terugkerend braken Aanhoudend bloed bij ontlasting Aanhoudende of bloederige diarree Gewichtsverlies Andere verschijnselen zoals geelzucht, bloed in urine

10 Behandeling pijn bij IBD Ziekte-activiteit behandelen Intensiveren van IBD-therapie Pijnstilling Paracetamol NSAIDs (bij voorkeur wat minder op darm werkende NSAIDs, de zgn. COX-2-remmers) Morfine-preparaten (alleen bij zeer ernstige pijn) Antibiotica Drainage (afvoerslang in abces) Endoscopische oprekking van vernauwingen Operatie

11 Oorzaken chronische buikpijn * Functionele klachten bijv. prikkelbare darmsyndroom, maagklachten, obstipatie. * Buikwandpijn (bijv. ACNES) * Voedselintolerantie (bijv. lactose-intolerantie, coeliakie) * Medicatie (bijv.cholesterolverlagers) Maagzweer Chronische alvleesklierontsteking Gezwel Zuurstoftekort maag/darmen Gynaecologische/urologische problemen of buiten de buik gelegen oorzaken Etcetera

12

13 Buikwandpijn!

14 Buikwandpijn Oorzaken ACNES: Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome Rib-tip syndroom Littekenpijn Herniaties Herpes Zoster Hematoom, post-traumatisch Spiergerelateerd Uitstraling vanuit een rugaandoening?

15

16 Symptomen ACNES Zeurend, doof of brandend, stekend Min of meer continue met opvlammingen Soms pijn in proximale beloop zenuw (Valleix-fenomeen), soms uitstraling richting lies Uitgelokt door beweging, houding, druk. Regelmatig gepaard met misselijkheid, gevoel zwelling, relatie eten Meestal 1 plek, 6% meer locaties 63% rechtszijdig 47% in de rechteronderbuik

17 Lichamelijk onderzoek: Locale pijn (de lanceerknop ) Carnett-test Gevoelsverandering (Pinch test)

18

19 Prikkelbare darm syndroom (PDS) Mensen met IBD hebben vaak ook PDS! Terugkerende buikpijn, gemiddeld minimaal 1 dag per week in de afgelopen 3 maanden met 2 of meer van de volgende criteria: Gerelateerd aan ontlasting (verlichting na ontlasting) Samengaand met een verandering in ontlastingsfreqeuntie Samengaand met een verandering in aspect (vorm) van de ontlasting Klachten minimaal 6 maanden voor diagnose begonnen Rome IV criteria

20 Behandeling * Afhankelijk van oorzaak Oorzaak behandelen, indien mogelijk Voedselgerelateerd: Dieet (bijv. glutenvrijvrij, lactosebeperkt) Buikwandpijn/ACNES: Injectie-therapie, zenuwblokkades, medicijnen tegen zenuwpijn, operatie, fysiotherapie Functionele klachten (mn Prikkelbare Darm Syndroom) - Geruststelling, uitleg, leefadviezen, dieet - Medicatie (pijnstillers, antikrampmiddelen, psychofarmaca, laxeermiddelen, antibiotica/probiotica, etc) -Pyschologische behandelingen (bijv. hypnotherapie, gedragstherapie etc).

21 6 e zintuig?

22 De darm-brein as

23 De darm-brein as?

24 1. IBD kan oorzaak pijn zijn 2. Pijn activiteit IBD 3. Vele andere oorzaken 4. Vaak onschuldig, maar pas op bij alarmsignalen 5. Vele - mogelijk niet zo voor de hand liggende- behandelingsopties, afhankelijk van oorzaak 6. Geen paniek, maar wees waakzaam!

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P De diagnose PDS 2 Het Prikkelbare Darm Syndroom, een functionele aandoening Ziekten met een duidelijke diagnose zijn

Nadere informatie

Buikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt.

Buikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt. ACNES Wat is ACNES? ACNES is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen last hebben van hevige buikpijnklachten aan een kant van de buik als gevolg van afknelling van een zenuwtakje in de huid van

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen Kennislacunes Buikpijn bij kinderen Kennislacunes 1. Prevalentie prikkelbare darm syndroom bij kinderen met chronische buikpijn (noot 5, 15). 2. Verschil in prognose van kinderen met prikkelbare darm syndroom

Nadere informatie

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) 26-1-2018 1574 Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Het prikkelbare darmsyndroom is een stoornis van de functie van het maagdarmkanaal. Patiënten met een prikkelbare darmsyndroom hebben vaak klachten van buikpijn

Nadere informatie

Vragenlijst buikpijnklachten Dr. Claeys. Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet. Vragenlijst buikpijn klachten.

Vragenlijst buikpijnklachten Dr. Claeys. Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet. Vragenlijst buikpijn klachten. Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet Vragenlijst buikpijn klachten Beste ouder, Om een goed idee te krijgen van de buikpijn van uw kind, vragen wij om onderstaande vragenlijst zo

Nadere informatie

Prikkelbare Darm Syndroom

Prikkelbare Darm Syndroom Prikkelbare Darm Syndroom Prikkelbare Darm Syndroom Te behandelen of behelpen? Synoniemen Prikkelbare darm syndroom Irritable bowel syndrome Spastische dikke darm Spastisch colon Definitie Chronische buikpijn

Nadere informatie

Het prikkelbare darmsyndroom (PDS)

Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Het prikkelbare darmsyndroom Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak

Nadere informatie

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.

Nadere informatie

Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling

Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle

Nadere informatie

Dermatologie. Gordelroos. Afdeling: Onderwerp:

Dermatologie. Gordelroos. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Dermatologie 1 Wat is gordelroos (herpes zoster) is een aandoening, veroorzaakt door een virus, die gekenmerkt wordt door blaasjesvorming en pijn, meestal op de borstkas of rond de

Nadere informatie

Lokale infiltratie bij ACNES

Lokale infiltratie bij ACNES Lokale infiltratie bij ACNES Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Lokale infiltratie bij verdenking ACNES Deze folder is bestemd voor patiënten, die in aanmerking komen voor een lokale infiltratie van een

Nadere informatie

Oorzaken Diagnose stellen Medische behandeling

Oorzaken Diagnose stellen Medische behandeling Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare

Nadere informatie

Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum

Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Prednison bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison. In deze

Nadere informatie

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te

Nadere informatie

Maag-, darm- en leverziekten

Maag-, darm- en leverziekten Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten Prednison bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa Inleiding De maag-darm-leverarts (MDL-arts) heeft samen met u besloten om u te behandelen met Prednison.

Nadere informatie

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014

Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Informatiefolder. N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder N-ICC folder PRED uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL artsen

Nadere informatie

Intakeformulier FODMaP-dieet

Intakeformulier FODMaP-dieet Intakeformulier FODMaP-dieet Om een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen van uw huidige darmklachten, vraagt de diëtist u onderstaande vragen te beantwoorden. De ingevulde vragenlijst zal vertrouwelijk

Nadere informatie

ACNES FRANCISCUS GASTHUIS

ACNES FRANCISCUS GASTHUIS ACNES FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding In deze folder leest u over de klachten en behandelmogelijkheden van ACNES. Het is goed om u te realiseren dat bij het vaststellen van een aandoening en de behandeling

Nadere informatie

Diverticulose en diverticulitis

Diverticulose en diverticulitis Diverticulose en diverticulitis U heeft last van uitstulpingen in uw dikke darm (diverticulose) of van een ontsteking van deze uitstulpingen (diverticulitis). In deze folder leest u meer over het ontstaan

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer

Nadere informatie

Maag-, darm- en leverziekten

Maag-, darm- en leverziekten Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten (PDS) 1 Het Prikkelbare darmsyndroom Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak te vinden. Men

Nadere informatie

Het prikkelbare darmsyndroom. polikliniek maag-, darm-, leverziekten

Het prikkelbare darmsyndroom. polikliniek maag-, darm-, leverziekten Het prikkelbare darmsyndroom polikliniek maag-, darm-, leverziekten Uw behandelend arts en/of maag, darm, lever (MDL) verpleegkundig specialist heeft met u gesproken over het prikkelbare darm syndroom

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde 00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier

Nadere informatie

Blindedarmontsteking Appendicitis. Poli Chirurgie

Blindedarmontsteking Appendicitis. Poli Chirurgie 00 Blindedarmontsteking Appendicitis Poli Chirurgie Wat is een blindedarm (appendix)? De appendix (letterlijk aanhangsel) bevindt zich daar waar de dunne darm overgaat in de dikke darm, dat wil zeggen

Nadere informatie

Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling?

Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling? Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling? Hoe belangrijk is genezing van het darmslijmvlies voor afname van

Nadere informatie

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt u informatie over de

Nadere informatie

Antwoordformulieren open vragen

Antwoordformulieren open vragen Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O0 Datum : 9 juli 009 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. BLOKTOETS STOFWISSELING 5O0 9 juli 009 Sint Radboud. Het uitvragen van de pijnklachten is van

Nadere informatie

Maag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis

Maag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis Maag-, Darm- en Leverziekten Azathioprine / 6-mercaptopurine i Patiënteninformatie Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Slingeland Ziekenhuis Algemeen Azathioprine (merknaam Imuran ) en 6-mercaptopurine

Nadere informatie

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa informatiefolder NNIC folder AZA uitgave maart 2011 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen binnen het

Nadere informatie

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa formatiefolder Polikliniek Maag-Darm-Leverziekten 2 Uw behandelend arts en/of IBD verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik

Nadere informatie

Pijnstilling. Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp

Pijnstilling. Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp 00 Pijnstilling Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp Uw behandelend arts heeft u pijnstilling voorgeschreven. Deze folder is bedoeld voor volwassenen en geeft uitleg over: welke pijnstillers voor u geschikt

Nadere informatie

Buikklachten, altijd een opvlamming? Rinze ter Steege, MDL-arts Martini ziekenhuis Groningen IBD dag 22 september 2018

Buikklachten, altijd een opvlamming? Rinze ter Steege, MDL-arts Martini ziekenhuis Groningen IBD dag 22 september 2018 Buikklachten, altijd een opvlamming? Rinze ter Steege, MDL-arts Martini ziekenhuis Groningen IBD dag 22 september 2018 Korte introductie MDL-arts in Martini ziekenhuis sinds 1 september 2016 Gestudeerd

Nadere informatie

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt

Nadere informatie

SPIJSVERTERINGSKOLDER

SPIJSVERTERINGSKOLDER Ik wil de Maag Lever Darm Stichting steunen: Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS en stort mijn gift op giro 2737 Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS. Ik betaal

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P Het Prikkelbare Darm Syndroom 2 Wat is PDS? Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen,

Nadere informatie

Vragenlijst voor volwassenen:

Vragenlijst voor volwassenen: Vragenlijst voor volwassenen: Voorletters + achternaam : Adres : Telefoon privé : werk : mobiel : E-mail adres : Geboortedatum : Geslacht : Man / Vrouw Huisarts : 1 Wat is de voornaamste klacht? 2 Wanneer

Nadere informatie

Buikprobleem SEH appendicitis?

Buikprobleem SEH appendicitis? Buikprobleem SEH 08-11-2013 appendicitis? Appendicitis? SEH: 08-11-2013 30 jaar 3 e dag menstruatie Pijn rechts onder in de buik Temp 37 8 Anamnese? Onderzoek? 2 Buikprobleem SEH 08-11-2013 appendicitis?

Nadere informatie

Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren

Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren Somatostatine analogen bij neuro-endocriene tumoren Inleiding De informatie in dit document is bedoeld als aanvulling op de informatie die u al heeft gekregen van uw behandelend internist-oncoloog en de

Nadere informatie

Maag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis

Maag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis Maag-, Darm- en Leverziekten Azathioprine / 6-mercaptopurine i Patiënteninformatie Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Slingeland Ziekenhuis Algemeen Azathioprine (merknaam Imuran ) en 6-mercaptopurine

Nadere informatie

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Azathioprine (Imuran). In deze folder krijgt u informatie

Nadere informatie

Functionele buikklachten

Functionele buikklachten Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Menstruatiepijn VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL

Menstruatiepijn VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL Menstruatiepijn WAT IS MENSTRUATIEPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL

Nadere informatie

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL Inhoudsopgave Algemeen...4 Werking...4 Gebruik...5 Bijwerkingen...6 Foliumzuur...6 Aanvullende informatie...7 Zwangerschap en borstvoeding...7 Tot slot...8

Nadere informatie

Diverticulitis. chirurgie

Diverticulitis. chirurgie Diverticulitis chirurgie Bij u is door uw behandelend arts de darmaandoening diverticulitis vastgesteld. Voor de behandeling hiervan bent u opgenomen op de afdeling chirurgie. In deze brochure krijgt u

Nadere informatie

Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren

Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren Lanreotide bij neuro-endocriene tumoren Inleiding De informatie in dit document is bedoeld als aanvulling op de informatie die u al heeft gekregen van uw behandelend internist-oncoloog en de oncologieverpleegkundige.

Nadere informatie

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn Uw behandelend arts en/of verpleegkundige specialist heeft met u gesproken over het gebruik van Methotrexaat (MTX). In deze folder krijgt u informatie over de

Nadere informatie

6-Mercaptopurine (Purinethol )

6-Mercaptopurine (Purinethol ) 6-Mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder 6MP uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen

Nadere informatie

MDL. Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

MDL. Prednis(ol)on. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa MDL Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inhoudsopgave Algemeen 4 Werking 4 Gebruik 5 Bijwerkingen 5 Stoppen met Predni(so)lon 7 Interactie met andere geneesmiddelen 8 Vaccinaties

Nadere informatie

Vedoluzimab. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Vedoluzimab. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Vedoluzimab Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa 2 Uw maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) heeft u vedoluzimab (merknaam Entyvio ) voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn of colitis

Nadere informatie

Morfine. Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken

Morfine. Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken Morfine Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken Inhoudsopgave Morfine en andere sterke pijnstillers... 3 De functie van pijn... 3 De behandeling van pijn... 3 De juiste

Nadere informatie

Geachte mevrouw /meneer, verzorger(s),

Geachte mevrouw /meneer, verzorger(s), Geachte mevrouw /meneer, verzorger(s), Wilt u onderstaande vragen aandachtig doorlezen en zo nauwkeurig mogelijk beantwoorden. Bij het intakegesprek zullen de gegevens met u worden besproken. Uiteraard

Nadere informatie

IBD en bijwerkingen: Ziekte of medicatie Wat kan ik doen? Mariëlle Oosterveer Verpleegkundig Specialist MDL Alrijne ziekenhuis.

IBD en bijwerkingen: Ziekte of medicatie Wat kan ik doen? Mariëlle Oosterveer Verpleegkundig Specialist MDL Alrijne ziekenhuis. IBD en bijwerkingen: Ziekte of medicatie Wat kan ik doen? Mariëlle Oosterveer Verpleegkundig Specialist MDL Alrijne ziekenhuis. Bijwerkingen: -van de ziekte -moeheid/psychische klachten -bijwerkingen van

Nadere informatie

Ik krijg er buikpijn van

Ik krijg er buikpijn van Ik krijg er buikpijn van Anterior cutaneous nerve entrapment syndrome Duodagen 2018 Niels Heins & Annemarie Boer Jelmer Bergsma & Steven Buijk Vrouw 31 jaar VG/ sectio Pijn ROB, Stekend, hevig & kortdurend.

Nadere informatie

Inflammatoire darmontsteking (IBD), maagdarmontsteking bij honden en katten

Inflammatoire darmontsteking (IBD), maagdarmontsteking bij honden en katten Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Inflammatoire (ontsteking) van darmziekten (IBD) is een groep van gastro-intestinale (maagdarm) ziekten waarbij ontstekingen

Nadere informatie

Thiopurines Azathioprine (Imuran ) Mercaptopurine( puri-nethol ) Tioguanine (Lanvis )

Thiopurines Azathioprine (Imuran ) Mercaptopurine( puri-nethol ) Tioguanine (Lanvis ) Thiopurines Azathioprine (Imuran ) Mercaptopurine( puri-nethol ) Tioguanine (Lanvis ) Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u verteld dat u in aanmerking komt voor een onderhoudsbehandeling met een

Nadere informatie

Andere klachten die samenhangen met de menstruatiecyclus zijn:

Andere klachten die samenhangen met de menstruatiecyclus zijn: Menstruatieklachten Er zijn van die dagen dat je niets kunt hebben, dat je snel geïrriteerd bent en moe. Soms heb je ook last van pijnlijke borsten, een opgeblazen gevoel of gewichtstoename. En de meeste

Nadere informatie

Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa

Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Patiënteninformatie Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa rkz.nl Uw MDL-arts (maag-,darm-,leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte

Nadere informatie

Urineweginfecties en antibiotica

Urineweginfecties en antibiotica Urologie Urineweginfecties en antibiotica www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Algemene oorzaken urineweginfecties... 3 Blaasontsteking... 4 Verschijnselen kunnen zijn:... 4 Diagnose... 4 Behandeling... 5

Nadere informatie

Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie

Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle

Nadere informatie

Ontstoken alvleesklier

Ontstoken alvleesklier INTERNE GENEESKUNDE Ontstoken alvleesklier Pancreatitis Ontstoken alvleesklier In deze folder vindt u informatie over pancreatitis, een ontstoken alvleesklier (de pancreas). De meest voorkomende oorzaken,

Nadere informatie

Morfine Feiten en fabels. Apotheek

Morfine Feiten en fabels. Apotheek 00 Morfine Feiten en fabels Apotheek In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Verwijderen van de. galblaas. Cholecystectomie

PATIËNTEN INFORMATIE. Verwijderen van de. galblaas. Cholecystectomie PATIËNTEN INFORMATIE Verwijderen van de galblaas Cholecystectomie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u een globaal overzicht geven van de klachten en

Nadere informatie

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van prednison/ prednisolon. In

Nadere informatie

Azathioprine (Imuran )

Azathioprine (Imuran ) Azathioprine (Imuran ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder AZA uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL

Nadere informatie

Patiënten vragenlijst baseline - chronische urticaria

Patiënten vragenlijst baseline - chronische urticaria Patiënten vragenlijst baseline - chronische urticaria Beste patiënt De vragenlijst hieronder betreft vragen over urticaria (galbulten) en/of angio-oedeem (zwellingen). De antwoorden op de vragen zijn van

Nadere informatie

Verwijderen van de galblaas

Verwijderen van de galblaas Patiënteninformatie Verwijderen van de galblaas Informatie over symptomen en operatietechnieken 1234567890-terTER_ Verwijderen van de galblaas Informatie over symptomen en operatietechnieken. U heeft

Nadere informatie

Verwijderen van de galblaas

Verwijderen van de galblaas Patiënteninformatie Verwijderen van de galblaas Informatie over symptomen en operatietechnieken 1234567890-terTER_ Verwijderen van de galblaas Informatie over symptomen en operatietechnieken. U heeft

Nadere informatie

6-Mercaptopurine (Purinethol) bij Inflammatoire Darmziekten (Ziekte van Crohn / colitis ulcerosa )

6-Mercaptopurine (Purinethol) bij Inflammatoire Darmziekten (Ziekte van Crohn / colitis ulcerosa ) 6-Mercaptopurine (Purinethol) bij Inflammatoire Darmziekten (Ziekte van Crohn / colitis ulcerosa ) Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het

Nadere informatie

Informatie over de behandeling met het medicijn adalimumab bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Informatie over de behandeling met het medicijn adalimumab bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Patiënteninformatie Adalimumab Informatie over de behandeling met het medicijn adalimumab bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa 1234567890-terTER_ Adalimumab Informatie over de behandeling met het

Nadere informatie

Een korte cursus behandeling van Crohn en Colitis voor patiënten met ervaring.

Een korte cursus behandeling van Crohn en Colitis voor patiënten met ervaring. Een korte cursus behandeling van Crohn en Colitis voor patiënten met ervaring. 1. wat is er aan de hand bij uw klachten? 2. wat is uw behandeldoel? Leerdoelen 1. Hoe ontstaat IBD (inflammatory bowel disease)

Nadere informatie

6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa 6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inleiding Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van 6-Mercaptopurine (Purinethol ).

Nadere informatie

Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran ) en 6-Mercaptopurine (6-MP, Puri-Nethol )

Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran ) en 6-Mercaptopurine (6-MP, Puri-Nethol ) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran ) en 6-Mercaptopurine (6-MP, Puri-Nethol ) Maag-, Darm- en Leverziekten IJsselland Ziekenhuis Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts)

Nadere informatie

Trastuzumab (Herceptin )

Trastuzumab (Herceptin ) Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve

Nadere informatie

Methotrexaat bij de ziekte van Crohn

Methotrexaat bij de ziekte van Crohn Methotrexaat bij de ziekte van Crohn Interne geneeskunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Methotrexaat bij de ziekte van Crohn De MDL-arts heeft samen met u besloten u te behandelen met methotrexaat. In deze folder

Nadere informatie

Kinderen met hoofdpijn

Kinderen met hoofdpijn Kinderen met hoofdpijn 01-12-2016 M. Flohil, kinderneuroloog Inleiding Hoofdpijn bij kinderen is gek Prevalentie 53% Classificatie conform ICHD-3 (2013) Primair versus secundair Angst voor hersentumor

Nadere informatie

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder Ian Faneyte Ongemak van onder Persoonlijke observatie Patienten met proctologische klachten komen veelal met een diagnose al in het hoofd en ook vaak met een verwachting van (chirurgische) therapie Patienten

Nadere informatie

*** Jaar Metaanalyse

*** Jaar Metaanalyse 1. Alvleesklierontsteking (Post-ERCP Pancreatitis) Bij een alvleesklierontsteking ontstaat meestal (hevige) pijn boven in de buik die vaak recht doorstraalt naar de rug. Ziekenhuisopname is dan noodzakelijk.

Nadere informatie

Chirurgie ACNES. Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome

Chirurgie ACNES. Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome Chirurgie ACNES Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome Inhoudsopgave Algemeen...4 Wat is ACNES?...4 Ligging en functie...5 Meest voorkomende klachten...5 Oorzaak van ACNES...8 Behandelingsmogelijkheden...9

Nadere informatie

acute blindedarmontsteking

acute blindedarmontsteking acute blindedarmontsteking De arts heeft vastgesteld dat u een acute blindedarmontsteking heeft. Een andere naam hiervoor is appendicitis acuta. Wat is een blindedarmontsteking? Hoe verloopt een operatie?

Nadere informatie

Delier voor de patiënt. Inhoud presentatie delier. Delier. Symptomen. Diagnose delier 21-6-2012. n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt

Delier voor de patiënt. Inhoud presentatie delier. Delier. Symptomen. Diagnose delier 21-6-2012. n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie Inhoud presentatie delier Wat is een delier Wat zijn de gevolgen van een delier Wat zijn risicoverhogende en

Nadere informatie

Zorg bij maagklachten en misselijkheid

Zorg bij maagklachten en misselijkheid Zorg bij maagklachten en misselijkheid Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer moet je een arts raadplegen 5 Voorkomen van maagklachten 6 Wat kun je er zelf aan doen 6 Geneesmiddelen

Nadere informatie

Adalimumab (Humira )

Adalimumab (Humira ) Patiënteninformatie Adalimumab (Humira ) Informatie over de behandeling met het medicijn adalimumab bij de ziekte van Crohn en collitis ulcerosa 1234567890-terTER_ Adalimumab (Humira ) Informatie over

Nadere informatie

Om deze geneesmiddelen juist te gebruiken is het belangrijk, dat u er een aantal dingen over weet. Lees ook de bijsluiter van de apotheek.

Om deze geneesmiddelen juist te gebruiken is het belangrijk, dat u er een aantal dingen over weet. Lees ook de bijsluiter van de apotheek. 6Thioguanine of 6TG 6THIOGUANINE OF 6TG Uw maag-darm-leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met het middel 6 Thioguanine of 6TG. Dit geneesmiddel dient ter behandeling van de ziekte

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Macrogol en elektrolyten Naturel Tramedico, poeder voor drank 13,7 g

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Macrogol en elektrolyten Naturel Tramedico, poeder voor drank 13,7 g pagina 1 van 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Macrogol en elektrolyten Naturel 13,7 g macrogol 3350, natriumwaterstofcarbonaat, natriumchloride, kaliumchloride Lees de hele bijsluiter zorgvuldig

Nadere informatie

Informatie over de behandeling met het medicijn prednison bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Informatie over de behandeling met het medicijn prednison bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Patiënteninformatie Prednison Informatie over de behandeling met het medicijn prednison bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa 1234567890-terTER_ Prednison Informatie over de behandeling met het

Nadere informatie

Azathioprine (Imuran) bij kinderen bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis

Azathioprine (Imuran) bij kinderen bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis Azathioprine (Imuran) bij kinderen bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis In overleg met de behandelend arts is besloten dat uw kind het medicijn Azathioprine gaat gebruiken.

Nadere informatie

Blindedarmontsteking bij kinderen en jongeren

Blindedarmontsteking bij kinderen en jongeren Blindedarmontsteking bij kinderen en jongeren De arts heeft na onderzoek geconstateerd dat de buikklachten van uw kind worden veroorzaakt door een ontstoken blindedarm (appendicitis). Waar in deze folder

Nadere informatie

6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa)

6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa) 6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u ge sproken over het gebruik van 6-mercaptopurine (Puri-Nethol). In deze

Nadere informatie

Prednison bij kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednison bij kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednison bij kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder prednison- kinder uitgave juni 2015 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen

Nadere informatie

Longontsteking (pneumonie)

Longontsteking (pneumonie) Longontsteking (pneumonie) In deze folder informeren wij u over wat een longontsteking is, hoe de behandeling verloopt en welke adviezen er zijn om uw herstel te bevorderen. Wat is een longontsteking?

Nadere informatie

Antwoordformulieren open vragen

Antwoordformulieren open vragen Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O0 Datum : 9 juli 009 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. BLOKTOETS STOFWISSELING 5O0 9 juli 009 Sint Radboud. Het uitvragen van de pijnklachten is van

Nadere informatie

Darmproblemen bij acute buikpijn

Darmproblemen bij acute buikpijn Darmproblemen bij acute buikpijn U bent voor onderzoek op de spoedeisende hulp geweest omdat u buikklachten heeft. De arts heet bij u geen acute oorzaak kunnen vaststellen. De klachten kunnen vele oorzaken

Nadere informatie

Chirurgie. Patiënteninformatie. Blindedarmoperatie (appendectomie) Bij volwassenen. Slingeland Ziekenhuis

Chirurgie. Patiënteninformatie. Blindedarmoperatie (appendectomie) Bij volwassenen. Slingeland Ziekenhuis Chirurgie Blindedarmoperatie (appendectomie) i Patiënteninformatie Bij volwassenen Slingeland Ziekenhuis Inleiding U heeft een (acute) blindedarmontsteking. In deze folder vindt u informatie over de aandoening

Nadere informatie

Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane

Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk

Nadere informatie

Longontsteking. Pneumonie

Longontsteking. Pneumonie Longontsteking Pneumonie Inleiding U bent opgenomen in het ziekenhuis en de arts heeft bij u de diagnose longontsteking (pneumonie) gesteld. De informatie in deze brochure is bedoeld als aanvulling op

Nadere informatie

Azathioprine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Azathioprine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa 2 Uw maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) heeft u azathioprine (merknaam Imuran ) voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn of

Nadere informatie

Mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Mercaptopurine Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa 2 Uw MDL-arts heeft u 6-Mercaptopurine (merknaam Purinethol) voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Om

Nadere informatie

OBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND

OBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND OBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND Wat is obstipatie? Voedsel komt via de slokdarm en de maag in de darm terecht. Water en voedingsstoffen worden in de darm gedeeltelijk in de bloedbaan opgenomen. De stoffen

Nadere informatie

Delier in de palliatieve fase. Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ

Delier in de palliatieve fase. Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ Delier in de palliatieve fase Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie

Nadere informatie

Delier in de palliatieve fase

Delier in de palliatieve fase Delier in de palliatieve fase Marlie Spijkers Specialist ouderengeneeskunde Consulent Palliatieve zorg IKZ Delier voor de patiënt n droom woar de geen sodemieter van op aan kunt angstdroom nachtmerrie

Nadere informatie