Collectie. Collectie Noorderpoort. Tentoonstelling De Streekschool. Pop Dijkemaweg 88, Groningen November Februari 2011

Transcriptie

1 Collectie Noorderpoort Het Noorderpoort nam in 2007 de verantwoordelijkheid om zijn onderwijskundig erfgoed veilig te stellen. Objecten en archieven die de geschiedenis vertellen van 18 onderwijsinstellingen, waaruit het Noorderpoort ontstaan is.deze verschillende fusiepartners waren vaak het resultaat van allerlei voorgaande fusies. De collectie Noorderpoort omvat 14 deelcollecties met een grote verscheidenheid aan objecten en archiefmateriaal. De collectie wordt geïnventariseerd, ontsloten en gepresenteerd, waarbij samengewerkt wordt met diverse musea en archieven.het project fungeert als leerwerkbedrijf voor cursisten..het Noorderpoort is het eerste Regionaal Opleiding Centrum (ROC) met een eigen collectie. Collectie 150 jaar (voorbereidend) middelbaar (beroeps) onderwijs, vormingswerk en educatie in Groningen - Stratingh College - School voor Commercieel Onderwijs - Eemsmond College - MBO-College Oost Groningen - De Zevensprong. - Verrijn Stuart School - Streekschool Groningen - Stichting De Venge - NAC-opleidingen - De Erudiet - St. Volwasseneducatie Centraal Groningen - De Stadspoort - St. Volwasseneducatie Oost-Groningen - Centrum voor beroepsorientatie en beroepsopleiding (CBB) - Het Comenius College - t Stin - Centrum Vakopleiding Noord - SVO MLK Dr. A. van Voorthuijzenschool Overige uitgaven: 2009 Collectie Noorderpoort 150 jaar (voorbereidend), middelbaar (beroeps)onderwijs, vormingswerk en educatie in Groningen de Analistenschool jaaroverzichten en alledaagse verhalen Nieuwsbrief nr. 1. LTS Musselkanaal / MTS Stadskanaal. Informatie: onder over Noorderpoort Contact: collectie@noorderpoort.nl Tentoonstelling De Streekschool Pop Dijkemaweg 88, Groningen November Februari 2011 Historische nieuwsbrief nr. 2 Drukwerk: Repro (leerwerkbedrijf) OCÉ / Noorderpoort. Vormgeving: Nataschia Zijlstra (School voor de Kunsten )

2 Streekschool Personeelsvereniging De Streekschool Groningen werd in 1971 opgericht na een voorbereidingsperiode van 2 jaar. De mammoetwet kende het zogeheten leerlingstelsel en was bedoeld om de aansluiting tussen LBO en MBO en de arbeidsmarkt te verbeteren. Leerlingen mochten in deeltijd werken, maar ze moesten ook één of twee dagen naar school. Daar kregen ze onderwijs in technische en algemeen vormende vakken. De opleidingen in het kader van het leerlingstelsel waren vaak verbonden aan een LTS. Een initiatiefgroep kwam in 1969 tot de conclusie dat het wenselijk was om al deze opleidingen onder te brengen in een centrale onderwijsinstelling met de naam Streekschool voor deeltijd KMBO (Kort Middelbaar BeroepsOnderwijs). De eerste vakopleiding die aan de Streekschool verbonden werd was de banketbakkersopleiding aan de Hereweg in Groningen. Daarna volgden veel meer opleidingen en was het noodzakelijk te denken aan een nieuw gebouw. De eerste paal voor de Streekschool aan de Pop Dijkemaweg werd geslagen in 1974; de school werd geopend in Los van het vakonderwijs via het leerlingstelsel ontstond het vormingswerk, eigenlijk al kort na de Tweede Wereldoorlog. Het vormingswerk was er destijds op gericht de in de naoorlogse euforie wat losgeslagen jeugd weer in het gareel te krijgen. Aanvankelijk richtte het vormingswerk zich op meisjes, maar vanaf de jaren vijftig hoorde ook het mannelijk deel van de bevolking tot de doelgroep. In de jaren zestig kreeg het op jongeren gerichte vormingswerk vaak een emancipatorisch karakter: Het ging zich richten op het weerbaar maken van en het aanleren van sociale vaardigheden aan werkende jongeren. Het vormingswerk in de provincie Groningen ging als eerste van start in de stad Groningen, maar al spoedig ontstond ook de Stichting Vorming Bedrijfsjeugd Oostelijk Groningen, die onder meer actief was in Pekela, Veendam, Hoogezand en later Winschoten. Ook Appingedam kreeg een eigen vormingsinstituut. In de jaren zeventig kwam er een nauwere samenwerking tussen deze regionale instellingen. Doordat er voorbereidingen waren voor de fusie tot ROC werd ook de inhouding aan contributie veranderd en dienden wij zelf de contributierekeningen te gaan uitschrijven, met als gevolg dat personeelsleden zich afvroegen of zij eigenlijk wel lid wilden blijven van de vereniging. Wat het budget van de personeelsvereniging sterk deed verminderen. Het ging toen bergafwaarts met de vereniging wat ik en vele anderen tot vandaag betreuren. Zo zie je maar weer dat de verandering van de organisatie geen verbetering heeft opgeleverd voor onze personeelsvereniging. Het laatste bestuur werd gevormd door Rico van Stralendorf, Christien Cuperie en Joop Londeman. Wij hebben in 1996 tijdens een etentje in het restaurant De Bourgondiër te Zuidlaren de kasinhoud opgemaakt. Tijdens deze avond zijn ook alle foto s uitgedeeld aan de aanwezige leden en oud-leden. Kort daarna hebben we de personeelsvereniging van de Streekschool voor deeltijd KMBO uitgeschreven uit het register van de Kamer van Koophandel. Wat nog bewaard is gebleven is de voorzittershamer, welke permanent in de vitrine van de Hagezaal staat uitgestald. Joop Londeman (oud penningmeester) Eveneens in de jaren zeventig kwam men langzaam maar zeker tot de conclusie dat de activiteiten van de Streekschool en die van de vormingsinstituten in elkaars verlengde lagen, al leek er een wereld van verschil te bestaan. Moeizame onderhandelingen leidden er uiteindelijk toe, dat de Streekschool en de vormingsinstituten in 1984 besloten tot een fusie. Twaalf jaar lang trokken ze samen op, waarna de Streekschool (die in 1986 maar liefst leerlingen had) in 1996 opging in het Noorderpoortcollege. Locatie Hertenkamp, Veendam Locatie Pop Dijkemaweg

3 Personeelsvereniging Streekschool Herinnering aan de Personeelsvereniging van de Streekschool Sinds 1987 ben ik werkzaam bij de Streekschool voor deeltijd KMBO en werd daar geconfronteerd met de personeelsvereniging en het gebruikelijke lidmaatschap hiervan. Het lidmaatschap werd automatisch door de toenmalige afdeling personeelszaken ingehouden op het salaris. Het bedrag was in guldens uitgedrukt en ging naar rato van het inkomen. Gezien het feit dat er nog al wat personeelsleden waren kwam er volgens mij maandelijks een aardig bedrag binnen, hetgeen ook te merken was aan de personeelsavonden die er eens per kwartaal/half jaar werden georganiseerd in de kantine van de school. Eind jaren tachtig was er een vacature binnen de personeelsvereniging en liet ik door- schemeren daar wel interesse voor te hebben, gezien mijn ervaringen met het verenigingsleven.het bestuur was blij dat er weer wat nieuw bloed in het bestuur kwam en zo werd ik na gewoon bestuurslid penningmeester van de vereniging. Het toenmalige bestuur bestond uit: Dolf Bolhuis, Benno Kip, Herman Teisman, Jaap Snoeyer Bob Bierling, Joke Akkerman, Piet Hazekamp en Joop Londeman.Door pensionering van de bestuursleden Dolf Bolhuis, Benno Kip, Jaap Snoeyer, Herman Teisman en Bob Bierling kwamen Trijnie Bijlstra, Christien Cuperi, Hans Kerkhof, Rico Van Stralendorff, Johanna Risamena, Mieke De Vries en Martha Saathof ook in het bestuur. Zij deden hun best de personeelsleden van de Streekschool zo eens in de drie maanden te vermaken door het organiseren van: Boot-/Fietstochten, Spooktochten, Barbecues, Holland Expirions te Amsterdam, Holiday-On- Ice, Zwemmen met een etentje, Rondvaartochten door Groningen, etc. Zo was er voor elk wat wils, en bestond er een trouwe personeelseenheid op onze school. Niets was te dol, zelfs opperden enkele bestuursleden om eens een buitenlandse reis te maken, bijvoorbeeld in de herfstvakantie.er bleek veel animo voor te bestaan en er werd een tocht uitgezocht naar Praag. Tot verbazing van de bestuursleden gaven maar 10 personen zich op, hetgeen voor de reisorganisator te weinig was en zij -om de reis toch doorgang te laten vinden- deze reis in de krant gingen aanbieden Een PV avondje op de locatie Pop Dijkemaweg, waarop de PV bestuursleden hun stem eventjes lieten horen. (vlnr:) Joop Londeman, Rico van Stralendoff, Johanna Risamena, Trijnie Bijlstra (achter Rico Joke Akkerman) De Streekschool verzorgde: 1. Orientatie-en schakelcursussen (persoonlijke en maatschappelijke vorming) 2. Beroepsopleidingen (leerlingenstelsel): Banketbakker, Broodbakker, Voedingsassistent(e), Bouw, Detailhandel, Kantoor, Elektro, Horeca, Installatietechniek, Kappen, Metaal, Motorvoertuigen en Proces en Laboratoriumtechniek Belangrijke jaartallen: 1969 Bijeenkomst initiatiefgroep Concentratie Leerlingstelselopleidingen 1971 Oprichting Stichting Streekschool 1973 Banketbakkersopleiding Hereweg eerste vakrichting verbonden aan de Streekschool 1974 Ing. S.J. van der Zee wordt directeur Vakrichtingen uitgebreid met Stucadoren en Detailhandel 1975 Nieuwe school aan de Pop Dijkemaweg in gebruik 1979 Min. President A.A.M. van Agt dineert aan de Streekschool 1984 Ing. S. J. van der Zee neemt afscheid en wordt opgevolgd door M.J. van der Heijden Fusie Streekschool en vormingscentra en uitbreiding naar vijf vestigingsplaatsen M.J. van der Heijden neemt afscheid en wordt opgevolgd door H. Plenter 1996 De Streekschool telt 150 beroepsopleidingen en gaat op in ROC Noorderpoortcollege Locaties in 1996: 1 Groningen, Pop Dijkemaweg 88 BBO alle opleidingen 2 Veendam, Hertenkampstraat 6 BBO 3 Hoogezand, Van Heemskerckstraat 32 Beroepsgerichte trainingen 4 Appingedam, Burg. Klaucklaan 16 BBO Publicaties: 1994: Een levensechte school : Fragmenten uit de geschiedenis van de Streekschool en het cobo. Door Frans van Gaal. Uitgave: Cpb Onderwijsgroep (ISBN ) 1996: Streekschool Groningen 25 jaar werken en leren (Eigen uitgave Streekschool) Foto voorkant: (links naar rechts) Klaas van Slochteren, Rico van Stralendorff, Hans Kerkhof, Albert Wietses, Kees van Slochteren, Joop Londeman, Sjouke Postma. interviews uit deze nieuwsbrief zijn afkomstig uit de uitgave Streekschool Groningen 25 jaar werken en leren.

4 Dir. S.J. van der Zee Foto s Hij ziet zichtzelf nog in het kale weiland staan. Gewapend met de ontwerpen wandelde hij in de grote grasvlakte rond. Dat ontlokte een nieuwsgierige buurman de vraag: Komt u hier wonen met uw gezin? Waarop de voormalige directeur S.J. van der Zee zei: Houdt u maar even aan t hekje vast, er komen er meer.. Terugkijkend zegt deze eerste directeur, benoemd in 1974: Het was uniek. Ik heb dàt gehad wat elke directeur hoopt mee te maken: een schoolgebouw mogen plaatsen en een fijne tijd met collega s. Zeker in de beginperiode hebben alle betrokkenen als gekken gewerkt. Volgens deze oud-directeur van de toenmalige Prins Bernhardschool tegenwoordig De Hamrik genaamd kenmerkte de beginperiode zich door een soepel verloop. We struinden alle technische scholen af op zoek naar personeel, zegt de man, die daarvoor als HTS er in de tropen werkzaam was geweest voor Standard Oil. Sommigen wilden graag les geven bij het leerlingwezen, terwijl anderen bewust kozen voor het dagonderwijs aan 12 tot 16-jarigen. Rommelig Het was de tijd van de verschillende locaties. Dat was heel rommelig, meldt van der Zee. De banketbakkers aan de Hereweg, Van der Heijden met z n stukadoors aan de Grote Leliestraat, het Ecabo in plan Oost en even later sloten ook de kappers zich aan. Het was inmiddels De school telde 111 docenten en 2000 leerlingen. Een jaar later kwamen daar 700 cursisten bij De nieuwbouw werd dus al snel te klein, verteld van der Zee, dus moesten we uitbreiden. We hebben nog een aantal diverse locaties gehad, maar dat zijn ondingen. Mensen die in de dependances werkten hadden vaak het gevoel dat ze er niet bij hoorden. Tien jaar was deze directeur aan de Streekschool verbonden. Op de vrijdagmiddag Als het qua tijd lukte tenminste moest een Drentse paaltjes wandeling de grens markeren tussen school en thuis. Zo heeft hij al piekerend heel was kilometers afgelegd. M n tas ging wel mee naar huis het weekend, maar die bleef wel dicht. Dick v/d Woude, congiërge Veendam opzolder bij het mechaniek van de klok. WSW-team. Locatie Ulgersmaweg 56, Groningen. Vlnr: Alie Wiertsema, Wim Brink, Ineke Mens, Tom Heyne, Leo Rutten, Bejanka Hoogeveen, Cees van Tricht, Jan Rooda, Ruud Zandt, Willie Leber

5 Deeltijd-KMBO Dir. S.J. van der Zee Nu wordt het beeldmerk van de school gesierd met een simpel Streekschool Groningen. Lange tijd was de naam Streekschool voor deeltijd KMBO. Dit deeltijd Kort Middelbaar Beroeps Onderwijs was het resultaat van de inmiddels veelbesproken fusie in Dat was gebaseerd op een nota van Staatsecretaris Grosheide, vertelt sectordirecteur Jan Buring. Net als afdelingsleider Machiel Jonker komt ook hij uit het vormingswerk. Grosheide schreef dat wat er moest gebeuren tussen het beroepsbegeleidend onderwijs en het vormingswerk. De nota gaf aan dat de werksoorten in elkaar moesten worden geschoven. Dat was de periode waarin we binnen het vormingswerk meer beroepsgericht aan de slag wilden met de jongeren. Zo hadden we bijvoorbeeld toen als beroepsgerichte docenten die bij het vormingswerk solliciteerden. Naast het zoeken naar samenwerking tussen beide partijen, moest ook een situatie worden gezocht waarin de deeltijd- en de volletijdvariant een betere samenhang met elkaar zouden krijgen. Dat stond in het Besluit proefprojecten. Het doel van het deeltijd KMBO was het geven van onderwijs, vorming en begeleiding, gericht op de persoonlijke ontplooiing, beroepsuitoefening en eventuele deelname aan verder onderwijs. In het educatieve programma dat hieruit rolde, werd een scheiding gemaakt tussen beroepsgerichte vakken en die gebaseerd op persoonlijke en maatschappelijke vorming. De doelgroep werd omschreven als: Jongeren die de eerste fase van het voortgezet onderwijs geheel of gedeeltelijk hebben doorlopen, al dan niet afgesloten met een diploma, en die verder deeltijd onderwijs willen volgen. Vreemd Het Eemsmondcollege in Appingedam melde zich aan als proefproject om het volletijd KMBO te integreren met de deeltijd component. Toen kreeg je een vreemde situatie, omdat het volletijd KMBO in Appingedam zat, terwijl het deeltijdonderwijs over de hele provincie was verspreid met de grootste concentratie in de stad Groningen. zegt Buring. Het was een Koninklijk besluit proefproject, maar geëvalueerd is er nooit. De proef duurde tot de komst van de Wet Cursorisch Beroepsonderwijs in 1993, de WCBO. Volgens Jonker, die na twee jaar Veendam overstapte naar Appingedam, was ook het streven van het vormingscentrum steeds meer gericht op doorstroming naar een beroep. Dat is nog steeds niet optimaal, zegt hij. Maar daar speelt vooral de schaarse werkgelegenheid een rol in. Er is een tijd geweest dat randgroepjongeren niet werden gestimuleerd om aan het onderwijs deel te nemen. In die ommezwaai heeft het vormingswerk en later het KMBO een belangrijke rol gespeeld. Juist in deze groep zien we dat eigen inkomsten heel belangrijk zijn. Ook VSO-jongeren (voortgezet speciaal onderwijs) worden zoveel mogelijk beroeps opleidend geschoold. In het verleden is het een hele strijd geweest, zo van: Hoe houd ik ze onderdak. Wat dat betreft had de Jeugdwerk Garantiewet (JWG), voor veel van deze jongeren er eerder moeten komen. De JWG biedt structuur die deze structuur die deze groep nodig heeft. Je ziet de jongeren dan ook veel gemotiveerder zijn, zodra er een traject met hen is uitgestippeld. Het vormingswerk heeft nu een hele andere inhoud. Het is een methodiek geworden. Vroeger bestond het meer uit programma s. Die fusie was pure winst. We wilden al veel langer beroepsgericht aan de slag. Met de Streekschool kregen we ook de faciliteiten om dit te realiseren. Op school was het, ondanks de soepele start, vaak hectisch. Van der Zee: Iedereen moest wennen aan de nieuwe school, het nieuwe gebouw en aan elkaar. Al die mensen uit al die verschillende werelden moest je aan elkaar zien te plakken. Zo hebben we in die periode bijvoorbeeld een personeelsvereniging opgezet. Daar konden mensen elkaar op een wat informelere manier leren kennen. Voor mij was iedereen belangrijk aan de school. Niet alleen de docenten, maar ook het technische en huishoudelijke personeel. Samen moesten we onze opdracht waarmaken. Vrij snel zijn van der Heijden en Wiegmans adjunct-directeur geworden. Dat was de tijd waarin ook de democratisering en inspraak zijn intrede deed. We kregen een medezeggenschapsraad. Soms leek het alsof alles tegelijk moest gebeuren. Pioniersperiode De sfeer tussen zijn komst en vertrek, tien jaar later, schetst Van der Zee als volgt: In het begin was iedereen enthousiast. Niemand lette op de klok. Zo hadden we ooit oud-minister van Agt te gast en een Japanse delegatie kwam dineren. Iedereen deed mee met allerlei extra activiteiten. Langzamerhand zag je een verandering komen, een verzakelijking. Al moet ik zeggen dat een pioniersperiode altijd mooi en anders is. Die eindeloze discussies die later kwamen, dat alles bespreken, daar werd ik wel eens moe van. Op een gegeven moment merkte van der Zee dat hij zijn humor begon te verliezen. De zeer ernstige ziekte van zijn vrouw speelde in diezelfde periode. het werd me allemaal te veel. Zegt hij nu. Steeds dacht ik: ik fiets wel door. Dat lukte niet. Ik werd zwaar overspannen en kwam in 1983 in de ziektewet. Ik ben daarna nog een maand terug geweest, maar werd afgekeurd en ging in 1984 met pensioen. Het is geen leuk afscheid op die manier. Dat was jammer. Wat ik in mijn tijd wel als heel groot voordeel heb gehad, is dat ik altijd maar meer personeel moest aannemen. Dat is later wel eens anders geweest. Start opleiding behoudsmedewerker musea 1992 in Veendam. Later voortgezet in Groningen. Einde opleiding 2003

6 Dir. M.J. van der Heijden Foto s Het huidige opfrisverlof komt op mij dan ook maar vreemd over. Ik vond dat je 24 uur per dag beschikbaar moest zijn. Ik straalde het niet uit, maar ik heb geen dag gehad dat ik niet met plezier naar school ben gegaan. Ik heb vooral veel vriendschap en loyaliteit mogen ervaren. Ik ben dankbaar gewerkt te hebben voor een instituut dat enerzijds ambacht, techniek en vakmanschap hoog in het vaandel heeft en anderzijds zijn verantwoordelijkheid vorm geeft naar doelgroepen toe die extra ondersteuning nodige hebben. Na een kwart eeuw onderwijs, waarvan vijftien jaar aan de Streekschool, zei hij de school in 1989 vaarwel. Ik zie om in harmonie en met tevredenheid. Sprak hij destijds in zijn afscheidsspeech, waarin hij ook de vele als positief ervaren externe contacten nog eens benadrukte. Zijn samenwerking met de toenmalige inspecteur noemde hij een onmiskenbaar element. Ik heb het mandaat en vertrouwen dat ik van het bestuur van de Streekschool had altijd bijzonder gewaardeerd, zegt hij. Ik heb de bestuursvergaderingen als constructief en positief ervaren. Sinds zijn afscheidsreceptie mag Van der Heijden zich Ridder in de Orde van Oranje Nassau noemen. De hierbij behorende versierselen werden hem opgespeld door Jos Staatsen, de toenmalige burgemeester van Groningen. Cadeaus wilde van der Heijden niet hebben. Het geld dat hieraan besteed zou worden, werd op zijn verzoek in het M.J. van der Heijdenfonds gestort. Dankzij aanvullende financiering vanuit het bedrijfsleven, worden uit dit fonds jaarlijks de Streekschool Jaarprijsactiviteiten bekostigd. Deze prijs wordt elk voorjaar uitgereikt aan een door een jury gekozen cursist. Als voorzitter is Van der Heijden nog actief in de commissie die de jaarprijsuitreiking regelt. Open Dag advertentie Dagblad v/h Noorden (1993). In het midden Dick de Valk. Nu concierge bij School voor Gezondheidszorg en Welzijn (locatie Verlengde Visserstraat) Praktijklessen Bouw, Veendam (1973) Zittend vlnr: Margriet Wieldraayer, Hans Robben, Pier Leegsma, Gerard Duitscher Staand vlnr: Jan Kuipers, Dick van Vlierden, Tiemen Oosting, Anneke Nieboer, Marijke Zeilinga, Hans Nijbroek, Ria Knollema, Andries Oldenkamp

7 Vormingswerk Dir. M.J. van der Heijden Het begin van drs. Jeannete Serets verhaal lijkt op een sprookje. Er was een groot bolwerk van het bedrijfsleven en dat heette Streekschool. Zegt ze. Ze wilden niet eens met ons praten! Hiermee doelt ze op de interactie tussen vormingswerk en Streekschool. Dit resulteerde uiteindelijk in 1984 in een fusie. Sinds 1982 was Jeannette Seret in dienst bij de gemeente Groningen. De voormalige lerares ging destijds aan de slag bij de gemeentelijke afdeling Onderwijs. Ze had het beroepsonderwijs, emancipatie en de randgroepjongeren in haar portefeuille. Dat was mijn eerste kennismaking met het vormingswerk. Zegt de huidige secretaris van het Streekschoolbestuur, een functie die ze binnenkort echter neerlegt. Het kruiste mijn pad zou je kunnen zeggen, al had het wel mijn belangstelling. Ik werd al snel gevraagd voor een bestuursfunctie in een stad Groninger vormingscentrum. Zo rolde ik erin. Kater Jeanette noemt die tijd de katerperiode binnen het vormingswerk. We hadden amper bestuursleden en tobden met de identiteit. Bovendien hadden we met de door WVC gesubsidieerde vormingspoot vele discussies over wie de randgroepigste jongeren had. Maar in wezen hadden we dezelfde problemen. Zo van: Er loopt gajes rond. Hoe krijg je dat binnen je deuren. Het was een machtsstrijd tussen beide partijen. Wie mocht welke jongeren tot zijn doelgroep rekenen. Het was namelijk de tijd waarin veel moest worden geteld. Den Haag stelde immers steeds strengere normen. Het was een heel moeilijke periode om een vormingscentrum overeind te houden. Om de haverklap had je iets van een crisis. Tot die tijd was het vormingswerk voor Seret een heel zinnige taak. Er is ooit een boekje over gemaakt. Zegt ze. Dat heette Henny, een meisje van 16. Daarin kun je heel goed zien hoe het vormingswerk in elkaar stak. We hadden ook altijd echte programma s met modules. We hadden gespreksgroepjes over maatschappelijke veranderingen en dergelijke. Er was veel verplicht, al stond er geen sanctie op. De deelnemers werden echt niet alleen maar bezig gehouden en voetbalspelletjes werden bewaard voor in de pauze. Twee werelden Op den duur kampte het stad Groninger vormingscentrum met een gebrek aan bestuursleden en gebrek aan deelnemers. We hadden geen perspectief meer, zegt Jeannette. Door het aanscherpen van de regels was het tot mislukken gedoemd. We hadden alleen nog kosten. Het vormingswerk zou verdwijnen. Dat was jammer, want er zaten hele goede elementen in. Ineens ging alles mis. We wisten niet of het een structurele dip was. Wel moesten we in gesprek met de Streekschool. En dat was vreselijk. Ze zagen zichzelf als een nette school en ons als een stelletje ongerief. Ze zagen de losgeslagen jongeren wel, maar hadden niet het gevoel dat zij daar iets mee moesten. Achteraf zeg ik: we hebben de krachten van beide organisaties weten te bundelen. Toen we eenmaal samen waren, zagen we dat we beiden hebben geknokt voor een goede zaak. Allemaal hadden we het gevoel: het is gelukt. Ook oud directeur S.J. van der Zee blikt nog even terug op die heftige strijd. Ik denk dat het fusieproces soepeler had gekund. Zegt hij nu. De Streekschool is veranderd, maar ook het vormingswerk. Het waren destijds twee werelden. Ik ben er nooit op uit geweest om zelf in beeld te komen. Voor dinertjes konden ze me dan ook niet te pakken krijgen. Ik ging liever naar het ministerie om geld binnen te halen. Het bestuur heeft zelfs wel eens een feestje toegezegd als ik weer een half miljoen wist binnen te slepen. Dit zijn de woorden van M.J van der Heijden, voormalig stukadoor, die wist op te klimmen tot directeur van de Streekschool. Bij het verstrek van zijn voorganger, de heer van der Zee, had hij nog duidelijk aangegeven een dergelijke functie niet te ambiëren. Er was een duidelijke vraag vanuit het personeel voor nodig, voor hij zich in 1984 beschikbaar stelde voor het directeurschap. Hij was op dat moment al, samen met Wiegmans, zo n negen jaar adjunct-directeur. Van der Heijden ging van start als leraar stucadoren aan de Grote Leliestraat. Daarnaast was hij nog dertien jaar reizend docent. Hij droeg zijn vakkennis over op cursisten in Zwolle, Utrecht, Almelo, Arnhem en Bergen op Zoom. Zijn verhalen over het lesgeven stralen nog altijd een enorme betrokkenheid uit ten opzichte van zijn leerlingen. Kracht nog zie ik dat lint van leerkrachten staan om het meubilair de nieuwe school in te brengen, vertelde de man onder wiens ogen de nieuwbouw in 1974/75 tot stand kwam. Een album vol foto s van zijn Streekschool waarmee hij vergroeid was illustreren zijn woorden. De eerste lessen werden gegeven op de kale betonvloeren. Verteld hij. Beetje bij beetje hebben wij het geld voor de aankleding bij het ministerie weten weg te slepen. Dat heb ik steeds weer ervaren als kleine succesjes. In Groningen hadden we te maken met zogeheten versoberde bouw. Maar waar we ook keken, alle nieuwe streekscholen werden gebouwd voor de periode van slechts tien jaar. Maar hun kracht is gebleken, want ze bestaan nog! s Avonds laat was directeur van der Heijden regelmatig trimmend door de straten te vinden. Dit had als doel zijn conditie op peil te houden en z n dagelijkse indrukken te verwerken. Op zulke momenten ging alles als in een film aan me voorbij. Als ik thuiskwam douchte ik en zette alles op papier. Dat heeft me op de been gehouden. Ik liep zo n 80 kilometer per week, inclusief de hele marathon. En nog is deze bijna 70-jarige, samen met zijn 11-jarige kleinzoon, regelmatig trimmend in de woonwijk te zien. Plezier Terugblikkend op zijn directeurschap zegt hij: We hebben spanningen gehad. Neem de fusie tussen beroepskrachten en vormingswerkers. De deskundigheid van de vormingsinstituten is destijds onderschat geweest. Ze hebben een zeer positieve invloed gehad op het geheel en de kwaliteit van het onderwijs versterkt. De school was voor mij destijds één club, bestaande uit allerlei mensen met verschillende functies. We hadden gezamenlijk één doel voor ogen. Daar werkten wij met zijn allen heel hard aan.

8 Dir. H. Plenter Dir. H. Plenter Op 26 maart 1987 krabbelde hij een kladje voor zijn algemeen directeur, de heer Van der Heijden. Daar schreef hij destijds op De man met de mooiste baan (die hij kennelijk niet zo wil loslaten) komt dinsdag morgen iets later. Tot straks!... Deze pennenvrucht is van de hand van de huidige algemeen directeur Henk Plenter, toen nog plaatsvervangend en onderwijsinhoudelijk directeur. En zo te lezen was hij dat naar volle tevredenheid. Dat klopt. Zegt hij bijna 10 jaar later. ik ben meer inhoudelijk directeur. Ik zou ook gelukkig zijn geweest als ik plaatsvervangend directeur was gebleven. Maar eerlijk gezegd ging mijn ambitie toch met me op de loop. Ik ben daar wel eens dubbel in. Aldus een man die laat weten altijd op zoek te zijn naar consensus. En dit staat volgens Van Dale voor eenstemmigheid. ik kan er slecht tegen geen consensus te bereiken, zegt hij. Je wordt ook betaald om compromissen te sluiten, niet om het oneens te zijn met elkaar. Bovendien wil ik graag met meer mensen vormgeven. Het hoeft echt niet persé op mijn manier te gaan. Tot begin jaren tachtig was deze verwoede amateur toneelspeler directeur van het Vormingsinstituut Oost Groningen te Veendam. Vandaar misschien dat het woord regisseur hem meer aanspreek dan directeur. De organisatie telde zo n 65 medewerkers. Plenter: We deden wel mee met de voorbereidende fusiebesprekingen tussen Streekschool en vormingscentra, maar op afstand. We waren een heel pragmatisch instituut ten opzichte van andere Groninger vormingscentra. We hadden bijvoorbeeld destijds al een bestuur dat representatief was voor het bedrijfsleven, terwijl de stad Groningen vanaf 1970 de politisering niet had geschuwd. Groningen was meer een vormingscentrum van de tegenbeweging. Ook in zijn verhaal over de tijd van toen spelen de woorden consensus en pragmatiek een belangrijke rol. Koninklijke weg De Streekschool Groningen hanteert de slagzin: Het succes van werken en leren. Het leerlingwezen en het vormingswerk combineren beide. Plenter vindt dit een unieke methode. En emancipatorisch, zegt hij. het biedt jongeren en volwassenen tweedekansonderwijs. Het leerlingwezen is een koninklijke weg om levensdoelen te bereiken. Om die weg te waarborgen zal er in het toekomstige ROC krachtig gepleit moeten worden. De ROC-vorming ziet Plenter overigens als de geschiedenis die zich herhaalt. Ik heb het allemaal niet bedacht, meldt hij. Soms lijkt het op een toneelstuk, waarvan het script op onderdelen nog niet af is. Toch wordt het wordt het volgens Plenter mogelijk beter dan het nu is. wat we doen is winst, bijvoorbeeld met betrekking tot een betere in- en doorstroom van leerlingen. Dankzij het ene personeelsbestand, dat we straks alle veertien normen, kunnen leerlingen sneller worden geplaatst op de plek waar ze horen. En met mijn snelle pragmatisme, maar ook met mijn idealisme, wil ik me daarvoor inzetten. Praktijkopdracht Metaal Veendam (1973) Objectief De overstap naar de Streekschool was geen gemakkelijke voor Plenter. Ik werkte op dat moment in Veendam al met schoolwerkplannen. Dat kende men hier nog niet. De Streekschool was in die periode meer een verzameling van bedrijfstakgerichte schooltjes. Je moet bovendien niet vergeten dat wij onze verantwoordelijkheden ook altijd delen met landelijke, bedrijfstakgerichte organisaties. Examens worden door anderen afgenomen en elke bedrijfstak voert zijn eigen regie. Toch zie ik schoolwerkplannen, jaarverslagen en dergelijke als een objectief toetsingsinstrument en tegen willekeur. Ik bedoel niet de papieren tijger, maar vooral het gezamenlijke planningsproces. Nu moeten we volgens de wet met dergelijke instrumenten werken, toen nog niet. Toch had ik het nut ervan ervaren en wilde ik het hier ook introduceren. En dan moet ik zeggen dat ik niet maar zo opgeef als ik ergens in geloof. Dan kan ik koppig zijn. Lukt het me niet door de voordeur, dan wel via de achterdeur. Plenter vergelijkt zijn school het liefst met een vloot. Hij plaatst zichzelf op het admiraalschip. Het moet geen mammoettanker zijn, zegt hij. Maar een vloot met allemaal zelfstandige kapiteins. Elke kapitein moet zelf zicht op de wereld houden. Ze moeten wel reageren op de vlag van het admiraalschip. Doen ze dat niet, dan moeten ze even aan boord komen. Op dat moment ben ik diegene die de knopen doorhakt als dat nodig is.