Ex a m e n re g le m e nt

Transcriptie

1 Ex a m e n re g le m e nt

2 Radulphus College

3 Inhoud examenreglement INLEIDING... 5 Wat vindt u in dit reglement Toelating tot de examens Verantwoordelijkheden van de bij dit examen betrokken spelers Delen van dit examenreglement I ARTIKELEN UIT HET LANDSBESLUIT EINDEXAMENS VWO-HAVO-VSBO 1 Algemene bepalingen Het eindexamen, algemeen Het schoolexamen Het centraal examen Uitslag, herkansing en diploma Bewijs van vrijstelling en bewijs van kennis II PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING: ALGEMEEN DEEL 1 Het eindexamen: onderdelen en slagen Vakken, schoolexamen, centraal examen Regels om te kunnen slagen Aanvullende regels om te kunnen slagen Weging e.d. bij schoolexamen en eindexamen Beoordeling van examens en uitslag 19 2 Toetsen en opdrachten Handelingsopdrachten Toetsen Praktische opdracht Profielwerkstuk Toetsrooster schoolexamens Inleverdatum, Grace Period en de deadline Herkansingsregeling schoolexamen Vrijstellingsregeling Examencommissie, onregelmatigheden/fraude, beroep tegen opgelegde maatregel Cijferbepaling Absentie, ziekte en te laat komen tijdens een schoolexamen Uitstel van een SE-onderdeel Beroep Inzage van examenwerk Overstapnormen van 5 havo naar 5 vwo

4 III PRAKTISCHE INFORMATIE OVER HET (CENTRAAL) EXAMEN 1 Algemene regels.28 2 Begin van een examenzitting 28 3 Tijdens een examenzitting.29 4 Einde van een examenzitting 29 5 Absentie, ziekte en te laat komen tijdens een centraal examen 29 6 Aangepaste wijze van examineren Data van de centrale examens (uit Examenblad) 30 8 Toegestane hulpmiddelen bij centrale examens 2018 (uit Examenblad)..33 4

5 INLEIDING Wat vindt u in dit reglement? Dit document is het examenreglement van het Radulphus College. Hierin is vastgelegd welke regelingen gelden voor het eindexamen havo en vwo. Bij dit document hoort het programma van toetsing en afsluiting (PTA), waarin voor onze examenkandidaten de schoolexamens worden toegelicht. Samen vormen deze twee documenten een belangrijke leidraad voor de examenkandidaten. Scholen zijn verplicht in het PTA tenminste de regelingen op te nemen voor toetsen die meetellen voor het schoolexamen. In 5 havo en 6 vwo zijn de examentoetsen geconcentreerd in drie toetsperiodes. Voor de examenkandidaten geldt dat in hun eindexamenjaar praktisch alle toetsen meetellen voor het schoolexamen. De stof voor deze toetsen en de afnamewijze is opgenomen in het PTA. In dit examenreglement staat algemene informatie over de onderdelen van het eindexamen, de rechten en plichten die daarmee samenhangen, de cijfergeving, de regels voor slagen, en praktische informatie. Voordat we op ingaan op de diverse delen van dit examenreglement, eerst kort iets over toelating tot de examens en verantwoordelijkheden van degenen die bij de examens op school betrokken zijn. Toelating tot de examens Het bevoegd gezag stelt de leerlingen in staat om een eindexamen af te leggen ter afsluiting van het genoten onderwijs. De leerling dient op onze school te zijn ingeschreven als leerling. Als het voorgaande onderwijs conform het programma van toetsing en afsluiting is afgenomen en de leerling conform de normen van overgang of toelating is toegelaten tot het leerjaar waarin het examenonderdeel wordt afgenomen, dan mag de leerling deelnemen aan het schoolexamen(onderdeel). Om toegelaten te worden tot het centraal eindexamen dient de leerling te hebben deelgenomen aan alle vooraf gegane schoolexamenonderdelen (van het examendossier) en daarvoor een beoordeling te hebben gehad. Verantwoordelijkheden van de bij het examen betrokken spelers Verantwoordelijkheden examencommissie De examencommissie van de school (bestaande uit rector Thomasia als voorzitter, conrector Anthony als secretaris en lesgevende docenten aan examenklassen als leden), heeft als hoofdtaak te zorgen voor een correcte afname en beoordeling van examens en vastlegging van de bij de examens behaalde cijfers. De examencommissie moet zorgen voor een effectieve, objectieve, kwalitatief goede en doelmatige wijze van examineren. Daarbij worden de wettelijke regelingen en de bepalingen uit het Handboek Examinering in acht genomen. De voorzitter van de examencommissie is verantwoordelijk voor de algehele juiste gang van zaken. Zij neemt geëigende maatregelen bij ongeregeldheden en rapporteert daarover aan de Inspectie. Zij ziet erop toe dat de opgaven voor het centraal examen geheim blijven tot het afnamemoment. Zij zit vergaderingen van de examencommissie voor. En zij onderhoudt contact met Inspectie en Bevoegd gezag. De examencommissie heeft vele taken. Hoewel een deel hiervan is belegd bij de examensecretaris en soms bij de examenvoorzitter, is de commissie als geheel verantwoordelijk en heeft ieder lid een rol bij de juiste uitvoering van de genoemde examentaken. Taken van de examencommissie zijn: 5

6 Het tijdig samenstellen/invullen/opsturen naar instanties van: Het examenreglement ; het PTA ; het AWP- en overige formulieren m.b.t. examens ; de correctiekalender; het examenverslag over het voorgaande examen. het bewaken van de kwaliteit van de organisatie, de afname, de beoordeling en vastlegging van de cijfers van de examens; het archiveren van examenwerken; het regelen van inzage; het behandelen van verzoeken van kandidaten voor het treffen van bijzondere maatregelen bij een schoolexamen of toets, wegens persoonlijke omstandigheden van die kandidaat; het doorgeleiden van verzoeken van kandidaten voor vrijstelling of ontheffing naar de Inspectie ; het aanmelden van examenkandidaten met een beperking die op grond van een deskundigenverklaring en het bewandelde voortraject (in tenminste het voorexamenjaar) in aanmerking komen voor het afleggen van examen op een aangepaste wijze (NB uiterlijk 31 aug 2018). het behandelen van klachten van kandidaten over de inhoud of de beoordeling van een schoolexamen of toets; het opstellen van een surveillancerooster en het organiseren van een voorbereidende bijeenkomst met de surveillanten bij het centraal examen ; het aanwijzen van een vervanger bij afwezigheid van de examenvoorzitter/secretaris; het toezien op de correcte en volledige invulling van de procesverbaallijsten (Ex3-formulier) en tijdige inlevering daarvan bij de inspectie; het bijhouden van een examendossier. Voor zover relevant voor de examenleerlingen, komen deze taken in het vervolg van dit examenreglement terug. Verantwoordelijkheden van de examenkandidaten zelf De examenkandidaten hebben zelf ook verantwoordelijkheden. Samengevat komen die neer op het volgende: op tijd de juiste aanvragen te doen/verklaringen in te leveren (bijv. zorgleerlingen, aanvragen herkansingen etc); zichzelf goed te informeren over wat, hoe en wanneer examens worden afgenomen (informatiebijeenkomsten bijwonen, schriftelijke informatie grondig doornemen); zorgen dat de school over de juiste gegevens beschikt (geboorte, naw, contactgegevens, leerbeperkingen etc). Bij afname van een examenonderdeel ervoor zorgen dat ze zijn voorbereid, dat ze op tijd aanwezig zijn op de juiste plaats, dat ze de juiste hulpmiddelen bij zich hebben en geen verboden zaken meebrengen; De regels naleven bij afname van een examenonderdeel; Tekenen voor aanwezigheid en er bij het inleveren van het werk goed op letten dat hun naam en examennummer correct genoteerd zijn en dat het aantal ingeleverde bladen met werk correct genoteerd is op de lijst; Bij ziekte of verhindering van deelname aan een examen(onderdeel) op tijd de conrector (indien afwezig de rector) te informeren en op tijd een doktersverklaring aan te leveren. Verderop in dit reglement wordt dit uitgebreider uitgelegd. 6

7 Delen van dit examenreglement Dit examenreglement bestaat in feite uit drie delen. In deel I vindt u een onverkorte afdruk van de wettelijke regeling rond de eindexamens vwo/havo. In deel II zijn de examenregelingen op onderdelen voor onze school nader uitgewerkt. Deel III geeft praktische informatie over het examen. Deels is deze overgenomen uit het Examenblad van ETE (juni 2018). 7

8 I ARTIKELEN UIT HET LANDSBESLUIT EINDEXAMENS VWO-HAVO-VSBO (P.B.2008, NO. 54) plus het LANDSBESLUIT, HOUDENDE ALGEMENE MAATREGELEN, van de 3de mei 2016 tot wijziging van Landsbesluit eindexamens v.w.o., h.a.v.o., v.s.b.o. 1 Algemene bepalingen Artikel 1 In dit landsbesluit wordt verstaan onder: de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie : bevoegd gezag de ingevolge artikel 2 van de Landsverordening voortgezet onderwijs (P.B. 1979, no. 29) met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie; : voor wat betreft: a. een openbare school: 1 0 het bestuurscollege van het desbetreffende eilandgebied, of 2 0 het openbaar orgaan, bedoeld in artikel 40a van de Landsverordening voortgezet onderwijs; b een bijzondere school: het schoolbestuur; directeur : de rector of directeur van een school, als bedoeld in artikel 34, tweede lid, van de Landsverordening voortgezet onderwijs of diens waarnemer; adjunct-directeur kandidaat examinator eindexamen deeleindexamen certificaat bewijs van kennis : de conrector of adjunct-directeur van een school, als bedoeld in artikel 34, derde lid, van de Landsverordening voortgezet onderwijs; : een leerling als bedoeld in artikel 2, eerste lid; : een leraar van wie de leerling onderwijs heeft ontvangen in het schooljaar waarin de leerling eindexamen aflegt en die het eindexamen in één of meer vakken afneemt, of diens door de directeur aangewezen plaatsvervanger; : het schoolexamen en het centraal examen in alle vakken, bedoeld in artikel 4, eerste lid, van de desbetreffende scholen, tenzij het tegendeel blijkt; : het schoolexamen en het centraal examen in één of meer vakken, bedoeld in artikel 4, eerste lid, van de betreffende scholen; : een aan een kandidaat afgegeven bewijs, waarop één of meer vakken vermeld staan, waarvoor een eindcijfer van een 6 of meer is behaald; : een bewijs van een, bij een eindexamen, met goed gevolg afgelegd examen in een vak, waarin tenminste een zeven als eindcijfer is behaald, met dien verstande dat het cijfer van het schoolexamen en, indien van toepassing, van het centraal examen van dat vak ten minste 6,0 bedraagt; bewijs van vrijstelling : een bewijs, als bedoeld in artikel 48; profielwerkstuk examenstof : een werkstuk, waarin op geïntegreerde wijze kennis, inzicht en vaardigheden die van betekenis zijn in het desbetreffende profiel, aan de orde komen; : de aan de kandidaat te stellen eisen. 8

9 2 Het eindexamen, algemeen Artikel 3 1. Het eindexamen bestaat voor ieder vak uit een schoolexamen en, voorzover dat is aangegeven in het eindexamenprogramma, genoemd in artikel 7, tevens uit een centraal examen. 2. Het schoolexamen vwo en havo omvat mede een profielwerkstuk. Het bevoegd gezag bepaalt op welk vak of welke vakken binnen het profiel van de kandidaat het profielwerkstuk betrekking heeft. Artikel 4 1. Het eindexamen vwo omvat: a. de vakken van het gemeenschappelijk deel van het profiel, genoemd in artikel 19, eerste en tweede lid, van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo, met dien verstande dat, indien het bevoegd gezag hiervoor heeft gekozen, voor de bepaling van de eindcijfers de onderdelen literatuur van de talen tezamen als het vak literatuur van het gemeenschappelijk deel worden aangemerkt. b. de vakken van het profieldeel van een van de profielen, genoemd in artikel 19, vijfde tot en met achtste lid, van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo, waaronder tevens begrepen een profielwerkstuk, en c. vakken en andere programmaonderdelen van het vrije deel van elk profiel, genoemd in artikel 19, negende lid, van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo met dien verstande dat door het bevoegd gezag vast te stellen vakken en andere programmaonderdelen onderdeel zijn van het eindexamen uitlsuitend voorzover de Minister daarvoor goedkeuring heeft verleend. 2. In afwijking van het eerste lid is de kandidaat die het eindexamen aflegt aan een school voor vwo, bij het eindexamen vrijgesteld van de vakken, waarvoor hij een bewijs van kennis of een certificaat kan overleggen. 3. In afwijking van het eerste lid is de kandidaat die het eindexamen aflegt aan een school voor vwo en in het bezit is van het diploma havo, bij het eindexamen vrijgesteld van de volgende vakken van het gemeenschappelijk deel: algemene natuurwetenschappen, algemene sociale wetenschappen en culturele & artistieke vorming. Artikel 5 1. Het eindexamen havo omvat: a. De vakken van het gemeenschappelijk deel van elk profiel, genoemd in artikel 19a, eerste tot en met derde lid, van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo; b. De vakken van het profieldeel van een van de profielen, genoemd in artikel 19a, vierde tot en met zevende lid, van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo, waaronder tevens begrepen een profielwerkstuk, en c. Vakken en andere programmaonderdelen, genoemd in artikel 19a, achtste lid, van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo met dien verstande dat door het bevoegd gezag vast te stellen vakken en andere programmaonderdelen onderdeel zijn van het eindexamen uitsluitend voorzover de Minister daaraan goedkeuring heeft verleend. 2. In afwijking van het eerste lid is de kandidaat die het eindexamen aflegt aan een school voor havo, bij het eindexamen vrijgesteld van de vakken, waarvoor hij een bewijs van kennis of een certificaat kan overleggen. Artikel 8 1. Het deelexamen en eindexamen wordt onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag afgenomen door de examencommissie, bedoeld in het tweede lid. 2. De examencommissie bestaat uit de directeur en de examinatoren van de desbetreffende school. De directeur is voorzitter van de examencommissie. De directeur wijst één van de personeelsleden van de school aan als secretaris van de examencommissie. 9

10 3. De voorzitter draagt zorg voor een goed verloop van het eindexamen. 4. Het centraal examen staat onder toezicht van de gecommitteerden. 3 Het schoolexamen Artikel 9 1. Van alle vakken, deelvakken en programmaonderdelen, bedoeld in de artikelen 19, 19a en 20 van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo, behalve van door het bevoegd gezag vast te stellen vakken die geen onderdeel zijn van het eindexamen, wordt een schoolexamen afgenomen. 2. Het bevoegd gezag bepaalt het tijdstip waarop het schoolexamen aanvangt. Het schoolexamen wordt tenminste tien dagen vóór de aanvang van het centraal examen afgesloten. 3. Het bevoegd gezag kan in afwijking van tweede lid, tweede volzin, een kandidaat die ten gevolge van ziekte of een andere van zijn wil onafhankelijke omstandigheid het schoolexamen niet heeft kunnen afsluiten voor de aanvang van het eerste tijdvak, in de gelegenheid stellen het schoolexamen in dat vak af te sluiten na de aanvang van het eerste tijdvak doch vóór het centraal examen in dat vak. 4. In afwijking van het tweede lid, tweede volzin, geldt voor het havo dan wel vwo dat het schoolexamen voor de vakken lichamelijke opvoeding, culturele en artistieke vorming en het profielwerkstuk uiterlijk moet zijn afgesloten op een datum gelegen na de aanvang van het eerste tijdvak van het centraal examen, doch uiterlijk een week voor de aanvang van het tweede tijdvak. In geval van een afwijking in de zin van de eerste volzin zendt het bevoegd gezag de met het schoolexamen en het profielwerkstuk behaalde resultaten zo spoedig mogelijk aan de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie. Artikel 10 4 Het schoolexamen in een vak bestaat uit mondelinge, schriftelijke of praktische toetsen dan wel een combinatie daarvan. 5 Van iedere beoordeling die bij het bepalen van het eindoordeel over een kandidaat meetelt, stelt de examinator de kandidaat zo spoedig mogelijk in kennis. Artikel 11 Het schoolexamen bestaat uit een examendossier. Het examendossier is het geheel van de onderdelen van het schoolexamen zoals gedocumenteerd in een door het bevoegd gezag gekozen vorm. Artikel Het bevoegd gezag stelt een examenreglement vast. Het examenreglement bevat in elk geval informatie over de maatregelen, bedoeld in artikel 13, en de toepassing daarvan, alsmede regels met betrekking tot de organisatie van het eindexamen, de gang van zaken tijdens het eindexamen, het herexamen van het schoolexamen. Ten aanzien van het herexamen wordt in elk geval bepaald, in welke gevallen een herexamen mogelijk is. Ook kan worden bepaald dat tot die gevallen kunnen behoren gevallen dat de kandidaat door ziekte of als gevolg van een bijzondere, van zijn wil onafhankelijke, omstandigheid niet in staat is geweest aan de desbetreffende toets deel te nemen. 2. Het bevoegd gezag stelt jaarlijks vóór 1 augustus een programma van toetsing en afsluiting vast, dat in elk geval betrekking heeft op het desbetreffende schooljaar. In het programma wordt in elk geval aangegeven welke onderdelen van het examenprogramma in het schoolexamen wordt getoetst, de inhoud van de onderdelen van het schoolexamen, de wijze waarop het schoolexamen plaatsvindt, de tijdvakken waarbinnen de toetsen van het schoolexamen aanvangen, het herexamen daaronder mede begrepen de wijze van het herexamen van het schoolexamen, alsmede de regels voor de wijze waarop de beoordeling van de toetsen en de totstandkoming van cijfers voor het schoolexamen voor een kandidaat tot stand komt. 10

11 3. Het examenreglement en het programma van toetsing en afsluiting worden door de directeur vóór 1 augustus toegezonden aan de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie en verstrekt aan de kandidaten. Artikel Indien een kandidaat zich aan het schoolexamen onttrekt of zich aan enige andere onregelmatigheid ten aanzien van het schoolexamen schuldig maakt, kan, ongeacht hetgeen daaromtrent nader in de regeling wordt bepaald, de voorzitter van de examencommissie, na overleg met de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie: a) de kandidaat de deelname aan één of meer delen van het schoolexamen ontzeggen; b) één of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen van de kandidaat ongeldig verklaren; c) het cijfer 1 voor een toets van het schoolexamen van de kandidaat toekennen. 2. Een beslissing als bedoeld in het eerste lid, wordt niet genomen dan nadat de kandidaat en bij minderjarigheid van de kandidaat in aanwezigheid van diens ouders, voogden of verzorgers, in de gelegenheid is gesteld om zich te verweren. 3. Een beslissing als bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, houdt ontzegging van deelname aan het centraal examen in. 4. Een beslissing als bedoeld in het eerste lid, onderdeel b, houdt in dat de kandidaat op een door de voorzitter van de examencommissie te bepalen tijdstip in de gelegenheid moet worden gesteld de ongeldig verklaarde toetsen wederom af te leggen. 5. Van een beslissing als bedoeld in het eerste lid, stelt de voorzitter van de examencommissie de kandidaat, en bij minderjarigheid van de kandidaat ook diens ouders, voogden of verzorgers van de kandidaat, en de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie schriftelijk binnen drie dagen in kennis. 6. Na in kennis te zijn gesteld kan de kandidaat tegen een schriftelijke beslissing van de voorzitter van de examencommissie binnen drie dagen schriftelijk in beroep gaan bij de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie. 7. In het geval van het zesde lid stelt de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie een onderzoek in en beslist binnen twee weken op het beroep. Hij kan de termijn, bedoeld in de vorige volzin, met redenen omkleed verlengen met ten hoogste twee weken. De met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie deelt zijn beslissing schriftelijk mede aan de kandidaat en de voorzitter van de examencommissie. Artikel De examinator drukt zijn eindoordeel over kennis, inzicht en vaardigheden van een kandidaat in elk vak uit in een cijfer voor het schoolexamen. 2. Daartoe wordt gebruikt één van de cijfers 1 tot en met 10, met de daartussen liggende cijfers met een decimaal. In deze schaal van cijfers komt aan de gehele cijfers 1 tot en met 10 de volgende betekenis toe: 1 = zeer slecht 6 = voldoende 2 = slecht 7 = ruim voldoende 3 = zeer onvoldoende 8 = goed 4 = onvoldoende 9 = zeer goed 5 = bijna voldoende 10 = uitmuntend 3. In afwijking van het tweede lid wordt het cijfer van het schoolexamen voor een vak, waarvan geen centraal examen wordt afgenomen, afgerond op een geheel getal. 11

12 4. Voor zover een kandidaat door twee of meer leraren gezamenlijk is geëxamineerd, bepalen deze leraren in onderling overleg het cijfer voor het schoolexamen. 5. Indien de leraren niet tot overeenstemming komen, wordt het cijfer bepaald op het rekenkundige gemiddelde van hun beoordeling. Indien bedoeld gemiddelde een cijfer met twee of meer decimalen is, wordt dit cijfer afgerond op de eerste decimaal, met dien verstande dat deze decimaal met 1 wordt verhoogd indien de tweede decimaal zonder afronding 5 of hoger is. 6. In afwijking van het tweede lid, worden het deelvak culturele en artistieke vorming en het deelvak lichamelijk opvoeding uit het gemeenschappelijk deel van elk profiel, beoordeeld met voldoende of goed. Deze beoordeling gaat uit van de mogelijkheden van de leerling en geschiedt op de grondslag van het genoegzaam afsluiten van de desbetreffende deelvakken, zoals blijkend uit het examendossier. Artikel 16 Voor de aanvang van het centraal examen maakt de voorzitter van de examencommissie aan de kandidaat en bij minderjarigheid van de kandidaat ook diens ouders, voogden of verzorgers, schriftelijk bekend, voorzover van toepassing: a) welke cijfers hij heeft behaald voor het schoolexamen, b) de beoordeling van de vakken waarvoor geen cijfer wordt vastgesteld, en c) de beoordeling van het profielwerkstuk. 6 Het centraal examen Artikel Het centraal examen kent een eerste, tweede en derde tijdvak. 2. Het eerste en tweede tijdvak worden afgenomen in het laatste leerjaar. 3. Het derde tijdvak wordt aansluitend aan het laatste leerjaar afgenomen door de landsexamencommissie. 4. De Minister kan vakken aanwijzen waarin volgens zijn aanwijzingen het eindexamen in een of meer tijdvakken wordt afgenomen door de landsexamencommissie. 5. Bij toepassing van het derde of vierde lid, leveren de kandidaten de opgaven, de door hen gemaakte aantekeningen alsmede andere door hen gemaakte stukken in bij een van degenen die toezicht houden. De voorzitter van de landsexamencommissie bepaalt, in welke gevallen wordt afgeweken van de eerste volzin, alsmede in welke gevallen en op welk tijdstip de opgaven, de aantekeningen en de andere stukken, bedoeld in die volzin, aan de kandidaten worden teruggegeven. 6. De voorzitter van de landsexamencommissie kan bij toepassing van het derde of vierde lid een locatie aanwijzen, waar de examens worden afgenomen. Artikel De voorzitter van de examencommissie kan toestaan dat een gehandicapte kandidaat het examen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast aan de mogelijkheden van die kandidaat. In dat geval bepaalt de voorzitter van de examencommissie de wijze waarop het examen zal worden afgelegd. Hij doet hiervan zo spoedig mogelijk mededeling aan de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie. 2. Tenzij sprake is van een objectief waarneembare lichamelijke handicap, geldt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde aangepaste wijze van examineren dat: a) er een deskundigenverklaring is die door een ter zake deskundige psycholoog of orthopedagoog is opgesteld, b) de aanpassing voor zover betrekking hebbend op het centraal examen in ieder geval kan bestaan uit een verlenging van de duur van de desbetreffende toets van het centraal examen met ten hoogste 30 minuten, en 12

13 c) een andere aanpassing slechts kan worden toegestaan voor zover daartoe in de onder a genoemde deskundigenverklaring ten aanzien van betrokkene een voorstel wordt gedaan dan wel indien de aanpassing aantoonbaar aansluit bij de begeleidingsadviezen, vermeld in die deskundigenverklaring. 3. Van elke afwijking op grond van het tweede lid wordt mededeling gedaan aan de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie. Artikel Het centraal examen wordt gemaakt op gewaarmerkt papier dat is verstrekt door of namens de voorzitter van de examencommissie, tenzij door het Hoofd van het Examenbureau ander papier is verstrekt. Kladpapier wordt gewaarmerkt en verstrekt door of vanwege de voorzitter van de examencommissie. Opmerking: uitwerkingen op kladpapier worden NIET beoordeeld als zijnde een examenuitwerking. Alleen uitwerkingen op officieel examenpapier worden meegenomen in de beoordeling. 2. Bij het centraal examen is alleen het gebruik van die boeken, logaritmetafels, tabellen en andere hulpmiddelen toegestaan die op grond van artikel 7, tweede lid onderdeel d, zijn toegestaan. Deze boeken, logaritmetafels, tabellen en andere hulpmiddelen zijn in het examenlokaal aanwezig en worden vóór de aanvang van het centraal examen door de voorzitter van de examencommissie of een door hem aangewezen leraar onderzocht. Artikel Gedurende het centraal examen verlaten de kandidaten niet zonder toestemming van een surveillant het examenlokaal. 2. Een kandidaat wordt tot uiterlijk een half uur na de aanvang van het centraal examen tot dat centraal examen toegelaten. 3. Een kandidaat die na aanvang van het centraal examen tot het centraal examen is toegelaten, levert zijn werk uiterlijk in op hetzelfde tijdstip dat voor de andere kandidaten geldt. 4. In bijzondere gevallen kan de voorzitter van de examencommissie, de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie gehoord, afwijken van de tijdstippen, bedoeld in het tweede en derde lid, met dien verstande dat de duur van de toets niet wordt overschreden. 5. De aan de kandidaten voorgelegde opgaven voor een toets van het centraal examen blijven in het examenlokaal tot het einde van die toets. Artikel Indien een kandidaat om een geldige reden ter beoordeling van de voorzitter van de examencommissie is verhinderd bij één of meer toetsen in het eerste tijdvak tegenwoordig te zijn, wordt hem in het tweede tijdvak de gelegenheid gegeven het centraal examen te voltooien. In overleg met de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie bepaalt de voorzitter van de examencommissie hoeveel toetsen maximaal afgenomen worden. Indien artikel 19, vierde lid, toepassing vindt, wordt gelegenheid gegeven het centraal examen op meer dan twee toetsen te voltooien, afhankelijk van de feitelijke mogelijkheden. 2. Indien een kandidaat in het tweede tijdvak evenzeer verhinderd is, of wanneer hij het centraal examen in het tweede tijdvak niet kan voltooien, wordt hij in de gelegenheid gesteld in het derde tijdvak ten overstaan van de landsexamencommissie zijn eindexamen te voltooien. 3. De kandidaat meldt zich zo spoedig mogelijk, in geval van een examen aan een van de scholen door tussenkomst van de voorzitter van de examencommissie aan bij de voorzitter van de landsexamencommissie. In geval dat ten behoeve van de kandidaat toepassing is gegeven aan artikel 21, eerste, tweede dan wel derde lid, deelt de voorzitter van de examencommissie dit en waaruit de toepassing bestaat, tevens mede aan de voorzitter van de landsexamencommissie. 4. Na afloop van het derde tijdvak deelt de voorzitter van de landsexamencommissie het resultaat mede aan de voorzitter van de examencommissie. Artikel 34 13

14 1. Indien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het centraal examen dan wel ten aanzien van een aanspraak op vrijstelling aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, dan wel zonder geldige reden afwezig is, kan de voorzitter van de examencommissie maatregelen nemen. 2. De maatregelen, bedoeld in het eerste lid, die afhankelijk van de aard van de onregelmatigheid ook in combinatie met elkaar genomen kunnen worden, zijn: a) het toekennen van het cijfer 1 voor een toets van het centraal examen, b) het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan een of meer toetsen van het centraal examen, c) het ongeldig verklaren van een of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het centraal examen, d) het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de voorzitter van de examencommissie aan te wijzen onderdelen. Indien het hernieuwd examen bedoeld in de vorige volzin betrekking heeft op een of meer onderdelen van het centraal examen legt de kandidaat dat examen af in een volgend tijdvak van het centraal examen. 3. Alvorens een beslissing, als bedoeld in het eerste en tweede lid, te nemen wordt de kandidaat in de gelegenheid gesteld door de voorzitter van de examencommissie te worden gehoord. Bij minderjarigheid van de kandidaat geschiedt dit in aanwezigheid van diens ouders, voogden of verzorgers. 4. De voorzitter van de examencommissie stelt de kandidaat, en bij minderjarigheid van de kandidaat ook diens ouders, voogden of verzorgers, van zijn beslissing in kennis en wijst daarbij op het bepaalde in het zesde lid. 5. De voorzitter van de examencommissie maakt van de beslissing en van de feiten waarop deze steunt, onverwijld een rapport op. Hij zendt van dit rapport terstond een afschrift aan de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie. 6. De kandidaat kan binnen drie dagen nadat de beslissing van de voorzitter van de examencommissie te zijner kennis is gebracht, schriftelijk aan de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie verzoeken de beslissing te herzien. De met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie stelt vervolgens een onderzoek in en beslist op het verzoek. In de beslissing wordt zo nodig vastgelegd op welke wijze de kandidaat alsnog in de gelegenheid zal worden gesteld het centraal examen af te leggen in de vakken waarvan hij de zittingen gedeeltelijk of geheel niet heeft meegemaakt. 7 Uitslag, herkansing en diploma Artikel Kennis, inzicht en vaardigheden van een kandidaat worden voor elk vak uitgedrukt in een eindcijfer. Artikel 14, tweede lid, is hierbij van toepassing. 2. De voorzitter van de examencommissie bepaalt het eindcijfer op het rekenkundig gemiddelde van het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen. 3. Bij vakken waarin alleen een schoolexamen wordt afgenomen, is het gewogen gemiddelde van de beoordelingen voor een schoolexamen tevens eindcijfer van het desbetreffende vak. 5. Voor de slagingsregeling van het vwo en havo, bedoeld in artikel 36, derde lid, wordt het gemiddelde bepaald van de eindcijfers van de verplicht te volgen vakken en deelvakken van het gemeenschappelijk deel en het gekozen profieldeel, bedoeld in de artikelen 19 en 19a van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo, met een studielast van ten hoogste 160 uren in het havo respectievelijk 200 uren in het vwo. 6. Indien het gemiddelde niet een geheel getal is, wordt dit getal afgerond naar het dichtstbijgelegen geheel getal, waarbij een getal van 50 of meer achter de komma naar boven wordt afgerond tot een geheel getal. 14

15 Artikel De kandidaat die eindexamen vwo of havo heeft afgelegd, is geslaagd indien hij met inachtneming van artikel 35, vijfde lid, tweede volzin: a. voor al zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 6 of hoger heeft behaald, of b. voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 5 en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 6 of hoger heeft behaald, of c. voor één van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 4 en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 6 of hoger heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers ten minste 6.0 bedraagt, met dien verstande dat het eindcijfer 4 niet is behaald voor één van de kernvakken 1 ; d. voor twee van zijn vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 5 heeft behaald, dan wel voor één van de vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld het eindcijfer 4 en voor één van deze vakken het eindcijfer 5 heeft behaald, en voor de overige vakken waarvoor een eindcijfer is vastgesteld, het eindcijfer 6 of hoger heeft behaald, en het gemiddelde van de eindcijfers ten minste 6.0 bedraagt, met dien verstande dat het eindcijfer 4 niet is behaald voor de kernvakken Nederlandse taal en literatuur, Engelse taal en literatuur, dan wel, voor zover van toepassing, Wiskunde A, B, C en voor deze vakken hooguit één maal het eindcijfer 5 is behaald. 4. In aanvulling op het derde lid geldt dat de vakken culturele en artistieke vorming en lichamelijke opvoeding van het gemeenschappelijk deel van elk profiel, moeten zijn beoordeeld als voldoende of goed. 5. In aanvulling op het derde lid geldt tevens dat kandidaten, die het vak Spaans niet in hun profiel hebben, en ook geen vrijstelling voor dat vak hebben, een certificaat voor de beheersing van de Spaanse taal, als bedoeld in artikel 17 van het Landsbesluit scholen vwo, havo, vsbo, kunnen overleggen. 6. De kandidaat die eindexamen heeft afgelegd en niet voldoet aan één van de voorwaarden, genoemd in het derde en vierde lid, is afgewezen. 7. Indien een kandidaat in het laatste leerjaar ziek is dan wel lange tijd niet in staat is onderwijs in het laatste leerjaar te volgen, kan het bevoegd gezag van een dagschool, de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie gehoord, toestaan dat, in afwijking van het zesde lid deze kandidaat het eindexamen gedurende twee achtereenvolgende schooljaren aflegt. Artikel Ten aanzien van een kandidaat die in één schooljaar het eindexamen verspreid aan twee of meer scholen aflegt, is bij de bepaling van de uitslag artikel 36, eerste lid tot en met vierde lid, van toepassing. 2. De kandidaat, bedoeld in het eerste lid, doet een schriftelijk verzoek tot toepassing van artikel 38, tweede lid, aan de directeur van de school waar hij eindexamen in het grootste aantal vakken aflegt. 3. De Minister kan nadere voorschriften stellen met betrekking tot de uitvoering van het eerste en tweede lid. Artikel Elke kandidaat die eindexamen dan wel deeleindexamen heeft afgelegd, heeft het recht om in één vak herkansing te doen. 2. Indien de kandidaat een schriftelijk verzoek om herkansing doet aan de voorzitter van de examencommissie vóór een door de voorzitter van de examencommissie te bepalen en tijdig bekendgemaakt tijdstip, is de uitslag, bedoeld in artikel 40, tweede lid, voorlopig. 3. Indien de kandidaat in het tweede tijdvak geen mogelijkheid tot herkansing heeft gehad, en hij een schriftelijk verzoek daartoe indient bij de voorzitter van de examencommissie vóór een door de voorzitter van de examencommissie te bepalen en tijdig bekendgemaakt tijdstip, alsmede in geval van artikel 29, tweede lid, is de uitslag, bedoeld in artikel 40, eerste lid, voorlopig. 4. Indien de kandidaat niet tijdig herkansing heeft aangevraagd, is de uitslag, bedoeld in artikel 40, eerste lid, definitief. 1 kernvakken: de vakken Wiskunde A, B, C, Engelse taal en literatuur en Nederlandse taal en literatuur. 15

16 Artikel De herkansing in een eindexamenvak geschiedt op dezelfde wijze als het examen is afgenomen in het eerste tijdvak. 2. Het cijfer van de herkansing wordt vastgesteld met overeenkomstige toepassing van artikel Het hoogste van de cijfers, behaald bij de herkansing en bij het eerder afgelegde centraal examen, geldt als definitief cijfer voor het centraal examen. Artikel Na vaststelling van de uitslag van het eindexamen worden de diploma s en de cijferlijsten opgemaakt. 2. Bij ministeriële beschikking wordt het model voor de diploma s en de cijferlijsten vastgesteld. 3. De voorzitter van de examencommissie van een dagschool reikt aan elke kandidaat die eindexamen heeft afgelegd, een cijferlijst uit waarop zijn vermeld, voor zover van toepassing: a) de cijfers voor het schoolexamen en de cijfers voor het centraal examen, b) de vakken en het onderwerp of de titel van het profielwerkstuk, alsmede de beoordeling van het profielwerkstuk, e) de beoordeling van de vakken culturele en artistieke vorming en lichamelijke opvoeding in vwo en havo, h) de eindcijfers voor de examenvakken, i) de uitslag van het eindexamen, alsmede j) de vakken die niet bij de bepaling van de uitslag zijn betrokken tenzij de kandidaat daartegen bedenkingen heeft geuit. 4. De voorzitter van de examencommissie van een dagschool reikt op grond van de definitieve uitslag aan elke voor het eindexamen geslaagde kandidaat, daaronder mede begrepen de kandidaat die zijn eindexamen met gunstig gevolg heeft voltooid ten overstaan van de examencommissie, een diploma uit, waarop het profiel of de profielen zijn vermeld die bij de uitslag zijn betrokken. 6. De diploma s en cijferlijsten worden ondertekend door de voorzitter en de secretaris van de examencommissie. Artikel Duplicaten van afgegeven diploma s, certificaten, vrijstellingsbewijzen en cijferlijsten worden niet verstrekt. 2. Een schriftelijke verklaring dat een in het eerste lid bedoeld document is afgegeven, welke verklaring dezelfde waarde heeft als dat document zelf, kan uitsluitend door de met het uitoefenen van het toezicht daarop belaste instantie worden verstrekt. 3. De voorzitter van de examencommissie is bevoegd aan degene die eindexamen of deeleindexamen heeft afgelegd een verklaring over het eindexamen en een afschrift van de cijferlijst te verstrekken. 8 Bewijs van vrijstelling en bewijs van kennis Artikel Een bewijs van kennis wordt op verzoek van de kandidaat door de voorzitter van de examencommissie uitgereikt binnen drie weken nadat de uitslag, bedoeld in artikel 40, eerste lid, aan de kandidaat is medegedeeld. 2. Op het bewijs van kennis worden in ieder geval vermeld: a) het vak of de vakken waarin de kandidaat het volgende schooljaar geen examen behoeft af te leggen; b) de cijfers die voor de in onderdeel a bedoelde vak of bedoelde vakken zijn behaald; c) de datum van afgifte van het bewijs van kennis. 3. Het bewijs van kennis is slechts één jaar geldig. 16

17 17

18 II PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING: ALGEMEEN DEEL 1 Het eindexamen: onderdelen en slagen 1.1 Vakken, schoolexamen, centraal examen Vakken Binnen het eindexamen bestaan twee aparte deelexamens: het Schoolexamen (SE) en het Centraal Examen (CE). Niet voor alle vakken geldt dat ze een CE hebben. Er zijn drie groepen van vakken te onderscheiden: ASW SP1-FA1-Profielwerkstuk Godsdienst: alleen SE, SE-eindcijfer = examencijfer; CAV LO: alleen SE, moet minimaal voldoende zijn; Overige vakken: SE + CE, elk 50% van het examencijfer. Het Schoolexamen (SE) Het Schoolexamen bestaat uit een reeks handelingsopdrachten, toetsen, praktische opdrachten en het profielwerkstuk, waarvan in het PTA is aangegeven dat ze voor het Schoolexamen meetellen. Deze verzameling wordt ook wel het examendossier genoemd. Het Schoolexamen begint in 4 havo en 4 vwo, hoewel nog niet alle vakken in dat leerjaar SE-toetsen op het programma hebben staan. De weging van SE-toetsen en -opdrachten wordt vermeld in het PTA per vak (kolom weging SE ). Voor een aantal vakken geldt dat het overgangscijfer van 4 havo, 4 vwo en 5 vwo als SE-cijfer meetelt. De handelingsopdrachten voor de vakken CAV en LO worden over het algemeen met een cijfer beoordeeld. De uiteindelijke eindbeoordeling voor deze vakken wordt uitgedrukt in onvoldoende, voldoende of goed. De cijfers/beoordelingen voor het Schoolexamen bepalen voor 100% de eindcijfers/eindbeoordelingen voor SEvakken en voor 50% voor CE-vakken. Het centraal Examen (CE) Het Centraal Examen bestaat uit een afsluitende reeks toetsen voor de CE-vakken in 5 havo en 6 vwo gedurende ongeveer tien dagen in mei. Leerlingen kunnen na afloop van het CE voor één vak aan een CE-herexamen deelnemen. De cijfers voor het CE bepalen voor 50% de eindexamencijfers van de eindexamenvakken. 18

19 1.2 Regels om te kunnen slagen Om te kunnen slagen moet het pakket van een HAVO-kandidaat voldoen aan: - De vakken in het gemeenschappelijk deel: Papiamentu, Nederlands, Engels, Algemene sociale wetenschappen (ASW), Culturele en artistieke vorming (CAV) en Lichamelijke opvoeding (LO); - Drie vakken in het profieldeel; - Eén of meer vakken in het vrije deel. Om te kunnen slagen moet het pakket van een VWO-kandidaat voldoen aan: - De vakken in het gemeenschappelijk deel: Papiamentu, Nederlands, Engels, een deeltaal (Spaans, Frans of Duits), Algemene sociale wetenschappen (ASW), Culturele en artistieke vorming (CAV) en Lichamelijke opvoeding (LO); - Vier vakken in het profieldeel; - Eén of meer vakken in het vrije deel. Een kandidaat is geslaagd als: alle eindcijfers 6 of hoger zijn, of er één 5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, of er één 4 of twee 5-en of één 5 en één 4 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, waarbij het gemiddelde tenminste 6,0 is. Daarnaast moeten CAV en LO zijn beoordeeld als voldoende of goed. De cijfers voor ASW, godsdienst en het profielwerkstuk maken deel uit van het combinatiecijfer. Dit combinatiecijfer telt mee voor de zak/slaagregeling. De verschillende onderdelen van het combinatiecijfer dienen minimaal met het cijfer 4,0 te zijn beoordeeld. Daarnaast dient de kandidaat een certificaat te kunnen overleggen voor Spaans. 2 Om te slagen moet de kandidaat verder voldoen aan de regels die in de volgende paragraaf worden genoemd. 1.3 Aanvullende regels om te kunnen slagen Aanvullend aan de in de vorige paragraaf genoemde slaagregels gelden ook nog de volgende eisen. 1. Gemiddelde CE: de kandidaat moet gemiddeld ten minste 5,5 hebben voor het Centraal Eindexamen. 2. Kernvakkenregel: de kandidaat mag maar voor één van de vakken Nederlands, Engels en wiskunde ten hoogste een 5 als eindcijfer hebben; de overige cijfers voor deze vakken moeten tenminste 6 zijn. Deze slagingsregels zijn vervat in de nieuwe tekst van artikel 36, lid 3, zoals in de vorige paragraaf geciteerd. 1.4 Weging e.d. bij schoolexamen en eindexamen Het centraal Examen (CE) Het Centraal Examen bestaat uit een afsluitende reeks toetsen voor de CE-vakken in 5 havo en 6 vwo gedurende ongeveer tien dagen in de tweede helft van mei. Leerlingen kunnen na afloop van het CE voor één vak aan een CE-herexamen deelnemen. De cijfers voor het CE bepalen voor 50% de eindexamencijfers van de eindexamenvakken. 2 Vanaf het moment dat een certificatenregeling van kracht is; voor leerlingen die geen Spaans in hun profiel hebben. 19

20 Het Schoolexamen (SE) Het Schoolexamen bestaat uit een reeks handelingsopdrachten, toetsen, praktische opdrachten en het profielwerkstuk, waarvan in het PTA is aangegeven dat ze voor het Schoolexamen meetellen. Deze verzameling wordt ook wel het examendossier genoemd. Het Schoolexamen begint in 4 havo en 4 vwo, hoewel nog niet alle vakken in dat leerjaar SE-toetsen op het programma hebben staan. De weging van SE-toetsen en -opdrachten wordt vermeld in het PTA per vak (kolom weging SE ). Voor een aantal vakken geldt dat het overgangscijfer van 4 havo, 4 vwo en 5 vwo als SE-cijfer meetelt. De handelingsopdrachten voor de vakken CAV en LO worden over het algemeen met een cijfer beoordeeld. De uiteindelijke eindbeoordeling voor deze vakken wordt uitgedrukt in onvoldoende, voldoende of goed. De cijfers/beoordelingen voor het Schoolexamen bepalen voor 100% de eindcijfers/eindbeoordelingen voor SEvakken en voor 50% voor CE-vakken. 1.5 Beoordeling van examens en uitslag De schoolexamens worden beoordeeld door de examinator, waarbij een correctiemodel en vastgestelde normering van de school wordt toegepast. De uitslag wordt door de examinator meegedeeld en besproken met de leerlingen en deze wordt in Magister en in het examensoftwareprogramma AWP opgenomen. De opgaven en de werken van de leerlingen worden door de school bewaard. De centrale examens worden beoordeeld door zowel een examinator als een gecommitteerde (tweede beoordelaar). Daarbij worden de correctievoorschriften en de normering aangeleverd door een externe instantie, namelijk ETE of het College van Examens. Ook hiervoor geldt dat de opgaven en de werken van de leerlingen door de school worden bewaard. De uitslagen worden opgenomen in het examensoftwareprogramma AWP. De resultaten van het centraal examen en de einduitslag worden eerst vastgesteld door de examencommissie van de school. Vervolgens wordt de uitslag op de dag van de examenuitslag bekend gemaakt aan de leerlingen door de mentoren of door de rector/conrector. Dit gebeurt eerst telefonisch/mondeling en vervolgens krijgt men een kopie van de cijferlijst. 2 Toetsen en opdrachten In het Schoolexamen worden de volgende toetsvormen onderscheiden: - handelingsopdrachten - toetsen - praktische opdrachten - profielwerkstuk Hieronder volgt een toelichting op elk van deze termen. 2.1 Handelingsopdrachten Sommige vakken kennen een zogenaamd handelingsdeel. Het handelingsdeel bestaat uit een of meerdere handelingsopdrachten die verplicht door de leerling naar behoren moeten worden verricht. Bij de talen moet de leerling voldoende geoefend hebben in de verschillende vaardigheden. Voorbeelden hiervan zijn het schrijfdossier en het leesdossier. 20

21 Maar ook sommige andere vakken kennen een enkele keer dit verschijnsel. Wanneer hiervan sprake is staat dit steeds in het PTA per vak aangegeven in de kolom onderdeel met de aanduiding (handelingsopdracht). De vakken CAV en LO bestaan geheel uit handelingsdelen. Zij kennen uiteindelijk bij de eindbeoordeling ook geen cijfer toe. De voorgeschreven handelingsopdrachten moeten zodanig zijn verricht dat het eindoordeel minimaal voldoende is. 2.2 Toetsen We onderscheiden drie type toetsen: - SE-toetsen - proefwerken of voortgangstoetsen - overhoringen SE-toetsen zijn schriftelijke toetsen over grotere stofeenheden. In 5 havo en 6 vwo worden voor alle vakken alleen maar SE-toetsen afgenomen. De cijfers die worden behaald voor SE-toetsen spelen een belangrijke rol bij het bepalen van zowel het overgangscijfer als het SE-eindcijfer. In het PTA per vak wordt in de kolom weging o(vergang) aangegeven welke weging het cijfer heeft voor het bepalen van het overgangscijfer. In de kolom weging SE wordt aangegeven welke weging het cijfer heeft voor het bepalen van het SE-eindcijfer. Voor sommige vakken geldt dat het overgangscijfer in 4 havo, 4 vwo en 5 vwo meetelt als een SE-cijfer. Bij deze vakken zijn eigenlijk alle toetsen indirect SE-toetsen. Zie in het specifieke PTA per vak voor meer informatie hierover. Proefwerken of voortgangstoetsen gaan vaak over iets kleinere stofeenheden. Het resultaat voor deze toetsen telt alleen mee voor het bepalen van het overgangscijfer, dus in het algemeen niet voor het bepalen van het SEeindcijfer. In het PTA per vak wordt de weging van het resultaat van deze toetsen aangegeven in de kolom weging of weging o(vergang). Bij vooral de talen worden nog overhoringen afgenomen in verband met idioom en woordenkennis. Ook bij andere vakken kunnen overhoringen worden afgenomen. Deze staan vaak niet in het PTA per vak vermeld. Het resultaat voor een overhoring telt alleen mee voor het bepalen van het overgangscijfer. 2.3 Praktische opdracht Buiten de talen kennen vrijwel alle vakken de toetsvorm van een praktische opdracht. De aard van zo n opdracht kan verschillend zijn. Vaak gaat het om een onderzoek, een ontwerp, literatuurstudie of een gegevensanalyse. Ook practica vallen onder de categorie praktische opdrachten. De uitwerking van een opdracht kan op verschillende manieren worden gerealiseerd. De bekendste vormen zijn: werkstuk, presentatie, computerdemonstratie en video-opname. Het is de bedoeling dat leerlingen variatie aanbrengen zowel in de aard als in de uitwerkingsvormen van hun diverse opdrachten. Naast individuele opdrachten zullen af en toe ook groepsopdrachten moeten worden verricht. De eisen waaraan een opdracht moet voldoen worden tevoren aan de leerlingen bekendgemaakt. De meeste praktische opdrachten die in het PTA worden vermeld, vallen binnen het Schoolexamen. 2.4 Profielwerkstuk Een van de onderdelen van het examendossier is het profielwerkstuk. De leerling moet hierin een zinvol onderwerp behandelen dat betrekking heeft op tenminste één van zijn vakken. De leerling bepaalt in principe zelf het onderwerp, op voorwaarde dat het voldoende niveau en diepgang heeft. Op onze school wordt het profielwerkstuk als regel door twee leerlingen samen gemaakt. 21

22 Doorgaans is het profielwerkstuk een onderzoek op natuurwetenschappelijk of sociaal-wetenschappelijk terrein, maar een kritisch literatuuronderzoek is eveneens toegestaan. Ook kan het onderzoek uitmonden in een technisch of creatief ontwerp. Bij het profielwerkstuk wordt het eindproduct beoordeeld, maar ook de manier waarop dit tot stand is gekomen (het proces). Aan het profielwerkstuk wordt een studielast van 80 uren besteed. Het profielwerkstuk wordt beoordeeld met een cijfer dat meetelt voor het combinatiecijfer. Aan het profielwerkstuk wordt gewerkt in de eerste helft van het hoogste leerjaar. 3 Toetsrooster schoolexamens Het schooljaar is ingedeeld in vier kwartalen van ongeveer gelijke lengte: telkens ongeveer 7 of 8 lesweken, gevolgd door een lesvrije toetsweek. In de jaarplanning van de school, meestal te vinden in het Vademecum, is de indeling in lesweken en toetsweken opgenomen. Voor het eerste kwartaal krijgen de leerlingen het toetsrooster zo spoedig mogelijk uitgereikt. Voor de overige kwartalen krijgen de leerlingen het toetsrooster tijdens de eerste week uitgereikt. In dit rooster worden de data van de verschillende proefwerken/schoolexamens vermeld en tevens de inleverdata van de verschillende praktische opdrachten en handelingsopdrachten. 4 Inleverdatum, Grace Period en de deadline Voor elke praktische opdracht en handelingsopdracht die moet worden ingeleverd of afgerond d.m.v. een presentatie, wordt een inleverdatum vastgesteld. Een leerling die het werk niet voor of op de inleverdatum heeft ingeleverd of afgerond, wordt nog een Grace Period van 10 schooldagen gegund. Na de Grace Period volgt de deadline, deze is om uur op de tiende schooldag van de Grace Period. Inleveren na de deadline is niet meer mogelijk, het werk wordt dan beoordeeld met het cijfer 1 of onvoldoende. Ziekte of elke andere reden die wordt aangevoerd voor het inleveren na de deadline worden niet als geldige reden geaccepteerd. Wat betreft de beoordeling van praktische opdrachten en handelingsopdrachten zij ook opgemerkt dat een docent maximaal 25% van het totaal aantal punten mag reserveren voor planning. D.w.z. dat het inleveren van het werk ná de inleverdatum al puntenverlies kan opleveren. 5 Herkansingsregeling schoolexamen Een leerling krijgt in totaal voor hooguit drie vakken een herkansing om het SE-eindcijfer te verbeteren. - Voor de vakken die met zowel een schoolexamen als een centraal examen worden afgesloten, krijgt een leerling voor hooguit twee vakken een herkansing om het SE-eindcijfer te verbeteren. - Voor de vakken die alleen een schoolexamen kennen, krijgt een leerling voor hooguit één vak een herkansing om het SE-eindcijfer te verbeteren. Het betreft hier de vakken: ASW, Frans 1en Spaans 1 (vwo) en godsdienst. - In verband met de kernvakkenregel is toegestaan dat men naast het hierboven gestelde- één van de kernvakken Nederlands, Engels of wiskunde herkanst. De herkansingen voor vakken die in 4 havo, 4 vwo of 5 vwo worden afgesloten, vinden vóór 1 september van het volgend schooljaar plaats. De herkansingen voor vakken die in 5 havo of 6 vwo worden afgesloten, vinden plaats in de periode na de derde toetsperiode tot drie weken voor het centraal schriftelijk examen. De leerlingen melden zich schriftelijk aan voor een herkansing bij de secretaris van de examencommissie. 22

23 Per vak wordt in het PTA aangegeven welk onderdeel herkansbaar is. Aangegeven wordt in het PTA wat de leerstof is voor de herkansing en de wijze waarop de toets wordt afgenomen.. Per vak wordt in het PTA de weging van de herkansingstoets aangegeven. Deze herkansingsregeling geldt alleen voor leerlingen die tijdens het schooljaar hooguit drie waarschuwingsbrieven hebben ontvangen in verband met lesabsentie en die nooit zijn geschorst in verband met absentie tijdens de lessen. 6 Vrijstellingsregeling Vrijstelling voor leerlingen die niet geslaagd zijn voor het examen Een leerling die in 5 havo of 6 vwo zakt, kan in dat leerjaar vrijgesteld worden voor: het profielwerkstuk indien dit met het cijfer 6 of hoger is beoordeeld. SE-vakken waarvoor de leerling als SE-eindcijfer een 6 of hoger heeft gescoord; CE-vakken waarvoor de leerling als eindcijfer een 7 of hoger heeft behaald, en voor zowel het SE-eindcijfer als het CE-cijfer een 6,0 of hoger (Landsbesluit eindexamens vwo, havo en vsbo, artikel 1, lid o): Vrijstelling voor leerlingen die met een havo-diploma instromen in het vwo Een leerling in 5 of 6 vwo met een havo-diploma wordt vrijgesteld voor de vakken: algemene sociale wetenschappen (ASW), en culturele en artistieke vorming (CAV) (Landsbesluit eindexamens vwo, havo en vsbo, artikel 4, lid 4 3 ) Een leerling kan kiezen of hij van een aangeboden vrijstelling gebruik maakt of niet. Van een vrijstelling blijven de behaalde resultaten in stand. Doubleurs: geen vrijstellingen meer Er worden vanaf klas 4 havo en 4 vwo geen vrijstellingen meer verleend als een leerling doubleert. Noch voor het vak 4, noch voor losse onderdelen (handelingsdelen, praktische opdrachten etc.) binnen het vak. Dit betekent dat leerlingen die aan het eind van het schooljaar niet bevorderd worden, geen recht meer hebben op enige vrijstelling. Deze bepaling komt voort uit de opdracht van de Onderwijsinspectie om de vrijstellingsregeling eenduidig te maken voor de scholen havo/vwo. 5 Examencommissie, onregelmatigheden/fraude, beroep tegen opgelegde maatregel Examencommissie en commissie van beroep Het schoolexamen wordt afgenomen onder verantwoordelijkheid van de examencommissie. We kennen een kleine examencommissie, een grote examencommissie en een voltallige examencommissie. De kleine examencommissie is de commissie van beroep, die de klachten behandelt die door kandidaten worden ingediend na afname van een examenonderdeel. De commissie van beroep bestaat uit de voorzitter van de examencommissie, de secretaris van de examencommissie en de leerjaarcoördinator van de examenleerjaren. 3 In dit artikel van het Landsbesluit wordt ook het vak ANW (algemene natuurwetenschappen) genoemd voor vrijstelling. Dit vak is echter per cohort 2016 afgeschaft. 4 Het betreft vakken die met een schoolexamen worden afgesloten, te weten Algemene Sociale Wetenschappen (ASW), Frans klein, Spaans klein, Culturele Artistieke Vorming (CAV). 23

24 De grote examencommissie bestaat uit de voorzitter (rector), secretaris (conrector examenklassen) en de coördinator van de examenklassen, vertegenwoordiger talen (Ne, En, Pa, Sp, Fa), vertegenwoordiger exacte vakken (Wi, Na, Sk, Bi, If, Re), vertegenwoordiger zaakvakken (Ak, Gs, Ec, M&O, ASW), vertegenwoordiger vormende vakken (LO, Gd, Kubv, RT-er). De voltallige examencommissie bestaat uit: de rector als voorzitter, de eerste conrector als plaatsvervangend voorzitter tevens secretaris, en de docenten die in het betreffende leerjaar (4, 5 havo of 4, 5, 6 vwo) lesgeven in één of meer examenvakken. Voor ieder leerjaar zijn er dus afzonderlijke afdelingen van de commissie. Indien kandidaten menen dat zij gegronde redenen hebben om een klacht in te dienen, dan kunnen zij, na overleg met de examinator, een schriftelijk, gemotiveerd en van handtekening(en) voorzien beroep indienen bij de commissie van beroep. Deze commissie van beroep bepaalt vervolgens of het beroep in behandeling wordt genomen en door welke commissie dat gebeurt: door de kleine examencommissie, de grote examencommissie of de voltallige examencommissie. Zie verder paragraaf 11. Onregelmatigheden of fraude Bij ongeregeldheden neemt de voorzitter als verantwoordelijke voor het examen geëigende maatregelen (Lb eindexamens v.s.b.o., h.a.v.o. en v.w.o. artikel 34 lid 1 t/m 4). Deze stelt een rapport op na de nodige stappen te hebben ondernomen en zendt een afschrift van dit rapport naar de Inspectie (Lb eindexamens v.s.b.o., h.a.v.o. en v.w.o. artikel 34 lid 5). Indien een leerling zich aan het schoolexamen onttrekt of zich aan enige andere onregelmatigheid ten aanzien van het schoolexamen schuldig maakt, wordt hiervan proces verbaal gemaakt en wordt dit gemeld aan de voorzitter/secretaris van de examencommissie. Vervolgens wordt de leerling in aanwezigheid van diens ouders door de rector in de gelegenheid gesteld om zich te verweren. Na overleg met de inspecteur van het voortgezet onderwijs, roept de rector de examencommissie bijeen. De examencommissie neemt een beslissing welke van de volgende maatregelen worden getroffen: a. de leerling wordt verdere deelname aan één of meer delen van het schoolexamen ontzegd. - Voor een leerling in 4 havo houdt dit in dat de leerling niet kan worden bevorderd naar 5 havo. Voor een leerling in 5 havo houdt dit een ontzegging van deelname aan het centraal examen in. - Voor een leerling van het vwo 4 betekent dit dat de leerling niet kan worden bevorderd naar vwo 5; voor een leerling van vwo 5 betekent het dat hij niet kan worden bevorderd naar vwo 6. b. één of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen van de leerling worden ongeldig verklaard. Dit houdt in dat de leerling op een door de rector te bepalen tijdstip in de gelegenheid moet worden gesteld de ongeldig verklaarde toetsen alsnog te maken. c. Voor de toets van het schoolexamen van de leerling wordt het cijfer 1 toegekend. Binnen drie dagen deelt de rector de beslissing van de examencommissie mee aan de leerling en zijn ouders en tevens aan de inspecteur. Na in kennis te zijn gesteld kan de leerling tegen de beslissing binnen drie dagen schriftelijk in beroep gaan bij de inspecteur van het voortgezet onderwijs. 6 Cijferbepaling Schoolexamen De deelcijfers voor de verschillende onderdelen van het schoolexamen worden afgerond op de eerste decimaal, met dien verstande dat deze decimaal met 1 verhoogd wordt indien de tweede decimaal zonder afronding 5 of hoger is. Voorbeeld: een leerling heeft voor een SE-toets een 7,45.., dan wordt het cijfer afgerond tot een 7,5. 24

25 Het SE-eindcijfer van ieder vak wordt bepaald d.m.v. een gewogen gemiddelde. De wegingsfactoren van ieder onderdeel staan vermeld in het PTA per vak. Voor de SE-vakken wordt het SE-eindcijfer afgerond tot een geheel getal, waarbij 50 of meer achter de komma naar boven worden afgerond. Centraal examen Voor de CE-vakken wordt het SE-eindcijfer afgerond op de eerste decimaal, met dien verstande dat deze decimaal met 1 verhoogd wordt indien de tweede decimaal zonder afronding 5 of hoger is. Het eindcijfer voor CE-vakken wordt bepaald op het rekenkundig gemiddelde van het SE-eindcijfer en het cijfer voor het centraal schriftelijk examen. Is dit gemiddelde niet een geheel getal, dan wordt het cijfer afgerond naar het dichtst bijgelegen geheel getal, waarbij 50 of meer achter de komma naar boven worden afgerond tot een geheel getal. Voor een overzicht van de regels voor slagen: zie onder paragraaf 1.2 van deel II van dit reglement. 7 Absentie, ziekte en te laat komen tijdens een schoolexamen Als een leerling door ziekte of door een andere vorm van overmacht niet in staat is aan een bepaalde toets van het schoolexamen deel te nemen, moet dit schriftelijk en door een van de ouders of verzorgers getekend, vóór de aanvang van de toets gemeld worden aan de betreffende afdelingsconrector. In het uiterste geval dient de betreffende afdelingsconrector door een telefonische mededeling op de hoogte te worden gesteld. Bij ziekte van de leerling, ook in geval dat hij tijdens het maken van de toets ziek is geworden, moet de leerling zich verder op de dag (in de ochtend) van de ziekte met de arts in verbinding stellen, ten einde een doktersverklaring te krijgen. Op de dag zelf moet deze doktersverklaring overlegd worden. In de doktersverklaring moet staan dat de leerling wegens ziekte niet in staat was op de bewuste dag examen af te leggen. Het overleggen van de doktersverklaring dient te geschieden vóór uur. Opmerking: sommige huisartsen geven een dergelijke verklaring niet af. Is dat bij uw huisarts het geval, dan raden wij u aan om een andere arts te zoeken, dan wel een getekende verklaring van de huisarts te vragen dat de leerling zich wel gemeld heeft bij de huisarts, met datum en tijdstip. Voor de achtergrond hiervan verwijzen wij naar een schrijven van de huisartsenvereniging Bij absentie zonder berichtgeving vooraf aan de betreffende afdelingsconrector kan de rector de examencommissie bijeen roepen. In geval van gedwongen absentie dient een leerling zich uit eigen beweging met de betreffende afdelingsconrector in verbinding te stellen. Een leerling die zich reeds enige minuten na aanvang van een SE-toets beroept op ziekte krijgt het cijfer 1 toegekend. Een leerling wordt tot uiterlijk een half uur na de aanvang van een schoolexamentoets of het centraal examen toegelaten. Een leerling die na aanvang van een examentoets is toegelaten, levert zijn werk in op hetzelfde tijdstip dat voor de andere leerlingen geldt. 8 Uitstel van een SE-onderdeel In noodgevallen kan uitstel van een SE-toets, een praktische opdracht of een handelingsopdracht verleend worden. Dit uitstel wordt verleend door de rector die het geval kan overleggen aan de betreffende afdeling van de examencommissie. 25

26 Het uitstel kan slechts verleend worden als de ouders een gemotiveerd verzoek daartoe bij de rector indienen uiterlijk twee dagen voor de vastgestelde datum van de SE-toets of voor de inleverdatum van de praktische opdracht of handelingsopdracht. Tijdens de Grace Period wordt er in geen geval uitstel verleend. 9 Beroep Beroep i.v.m. omstandigheden Wanneer er tijdens het maken van een schoolexamenonderdeel buiten zoveel lawaai wordt gemaakt dat de leerlingen er last van hebben, dient dit onmiddellijk gemeld te worden. Soms heeft men de beheersing ervan in eigen hand. Direct melden geldt ook bij slecht leesbare opgaven of onverstaanbare geluidsbanden. De surveillant noteert wat er gebeurd is. Indien een leerling of een groep van leerlingen een protest wil indienen i.v.m. het verloop van een onderzoek, lawaai, tijdskwestie of andere ongunstige omstandigheden, dient dit binnen drie dagen na de betreffende SEtoets schriftelijk te gebeuren, voorzien van handtekening(en). Men wendt zich tot de betreffende afdelingsconrector/secretaris van de examencommissie die de commissie van beroep zal gelasten een onderzoek in te stellen. Bij het onderzoek kan de leerling zich laten bijstaan door een medeleerling of een docent. Beroep i.v.m. toegekend cijfer Mocht een leerling de juistheid van een aan hem toegekend cijfer in twijfel trekken, dan kan hij zich binnen drie dagen na bekendmaking van het cijfer schriftelijk, voorzien van handtekening, tot de betreffende afdelingsconrector/secretaris van de examencommissie wenden, die de commissie van beroep inschakelt. Ieder leerjaar en iedere afdeling van de bovenbouw kent zijn eigen commissie van beroep. Deze commissie bestaat uit alle mentoren en de conrector van het betreffende leerjaar en afdeling. De afdelingsconrector is voorzitter van de commissie. De afdelingsconrector kan zich laten vervangen door een andere conrector of de rector. Tegen maatregelen getroffen door de afdelingsconrector en/of rector en/of examencommissie en/of commissie van beroep kan een leerling slechts in beroep gaan bij de Inspecteur van het voortgezet onderwijs. Beroep i.v.m. maatregel in geval van fraude Zoals eerder gemeld kan een kandidaat schriftelijk in beroep gaan bij de Inspectie binnen 3 dagen nadat (de voorzitter van) de examencommissie een maatregel wegens fraude/onregelmatigheden heeft opgelegd. 10 Inzage van examenwerk Schoolexamen Gemaakte schoolexamens worden altijd door leerlingen ingezien; ze worden namelijk in de klas besproken. Schriftelijk examen Lb eindexamens v.w.o., h.a.v.o. en v.s.b.o. artikel 52 lid 1, beschrijft de inzage van examenwerk voor belanghebbende. Inzage gebeurt meestal ter voorbereiding op een herkansing. Voor de inzage gelden in elk geval de volgende regels (Examenhandboek p.29-30) : 1. Inzage geldt voor alle centraal schriftelijke examens na de vaststelling van de uitslag; 2. Inzage is eenmalig en vindt plaats na de vaststelling van de uitslag; 3. Verzoeken voor inzage van het CE moeten uiterlijk 2 weken na bekendmaking van de uitslag schriftelijk ingediend worden bij de examenvoorzitter; 4. De examenvoorzitter geeft toestemming tot inzage in het examenwerk; 26

27 5. De examenvoorzitter regelt de inzage binnen 6 weken na bekendmaking van de uitslag; 6. De inzage van de kandidaat/belanghebbende geschiedt onder toezicht en in de aanwezigheid van de examenvoorzitter, de examinator en de gecommitteerde; 7. Indien de kandidaat minderjarig is, moet deze vergezeld zijn van een ouder/voogd; 8. Het is ten strengste verboden dat de kandidaat/belanghebbende tijdens de inzage schrijfgerei, mobiele telefoon, camera of tablet bij zich heeft; 9. Er mogen geen aantekeningen gemaakt worden in het werk en discussie is in principe niet mogelijk; 10. Kopiëren, laten kopiëren, scannen, foto s maken en dergelijke of meenemen van het gemaakte werk en/of andere verstrekte documenten is niet toegestaan; 11. Na afloop worden alle ter inzage verstrekte materialen weer ingenomen door school; 12. Na inzage wordt een proces-verbaal opgemaakt, dat door alle aanwezigen getekend wordt. 11 Overstapnormen van 5 havo naar 5 vwo Een leerling die niet is gedoubleerd in de havo-bovenbouw (4 en 5 havo), wordt toegelaten tot 5 vwo. Een leerling die eenmaal is gedoubleerd in de havo-bovenbouw (4 en 5 havo), wordt besproken. De leerling wordt toegelaten tot 5 vwo wanneer 2/3 deel of meer van de, tijdens de vergadering aanwezige, lesgevende docenten toestemt. Een leerling die tweemaal of vaker is gedoubleerd in de havo-bovenbouw (4 en 5 havo), wordt niet toegelaten tot 5 vwo. In 5 vwo volgt de leerling hetzelfde profiel als dat wat hij in de havo-bovenbouw heeft gevolgd. 27

28 III PRAKTISCHE INFORMATIE OVER HET (CENTRAAL) EXAMEN 1 Algemene regels Bestudeer het examenrooster goed, om vergissingen in de datum/tijd te voorkomen (zie verderop). Bestudeer goed de tabel van de toegestane hulpmiddelen (zie verderop), zodat je niet de verkeerde spullen meeneemt. Zorg ervoor dat je minstens 15 minuten voor het begin van het examen aanwezig bent. Je wilt immers op tijd beginnen en de surveillanten zullen voor aanvang van het examen kunnen/moeten controleren of de hulpmiddelen die je bij je hebt, voldoen aan de regels. Zoek je plaats op (schooltype en examennummer). Je dient in schooluniform naar het examen te komen. Korte broeken, petten, zonnebrillen en slippers zijn NIET toegestaan. Dit geldt ook voor (her)examens die elders worden afgenomen (bijvoorbeeld bij ETE). Mobiele telefoons of andere mobiele devices mag je niet bij je hebben. Zorg ervoor dat ze uit staan en in je tas zitten. Neem voor de tijd zelf een gewoon horloge mee. Smartwatches en smartglasses en andere smart wearables zijn niet toegestaan. Je mag eten en drinken tijdens het examen, maar zorg dat dat géén onnodige geluidsoverlast geeft. De school zorgt voor iets te drinken. Het is NIET toegestaan zelf papier mee te brengen. De school zorgt voor alle papier, ook kladpapier. NB examenuitwerkingen die op kladpapier zijn gemaakt worden NIET nagekeken/beoordeeld. Ze worden en blijven als klad beschouwd. Meestal heb je niet voldoende tijd om alles eerst op kladpapier uit te werken en dan in het net op officieel examenpapier op te schrijven. Wen jezelf dus aan om je uitwerking meteen op officieel toetspapier te zetten en gebruik je kladpapier als hulpmiddel, om dingetjes uit te rekenen, een schrijfwijze te bekijken etcetera etcetera. Gebruikelijk is het met pen te schrijven op het examenpapier. Mocht je onverhoopt toch potlood gebruiken, gebruik dan een potlood 2HB. Alleen een examen geschreven met blauwe inktkleur wordt beschouwd als een geldig examen. Bekijk vooraf op het reeds uitgedeelde schema welke hulpmiddelen zijn toegestaan (zoals woordenboeken, type rekenmachine, binas). Waar geen specifiek vakhulpmiddel is toegestaan, is alleen het basispakket hulpmiddelen toegestaan. Zorg zelf voor pennen en potloden. Gebruik van Typex is NIET toegestaan. Foute antwoorden streep je door. Bij bedrog vóór, tijdens of na de zitting kan de kandidaat van verdere deelname aan het examen worden uitgesloten, of kan je het diploma onthouden worden. Leerlingen die recht hebben op extra voorzieningen (bijvoorbeeld extra tijd) weten dat en weten wat te doen (bijvoorbeeld in geval van extra tijd). 2 Begin van een examenzitting Laat je tas (met mobiele telefoon etcetera UIT) achter in het daarvoor desbetreffende lokaal (op eigen risico). Zoek je plaats in de zaal op (geordend op schooltype en examennummer); zorgleerlingen zitten in een afzonderlijke rij. Op tafel mag je uitsluitend hebben: pennen/potloden/gum/geodriehoek, gewone rekenmachine, (schoon) woordenboek Nederlands en andere toegestane hulpmiddelen. Dus géén etui. Een lid van de schooldirectie zal de pakken met examenopgaven openen, waarna de opgaven worden uitgedeeld door de surveillanten. Tijdens dit uitdelen moet het stil zijn in ze zaal, het examen is immers begonnen. Schrijf op elk vel dat je inlevert je naam, je examennummer en je docent. Doe dat voordat je wat anders doet. 28

29 Een surveillant komt langs met het procesverbaal dat je moet tekenen (je tekent voor aanwezigheid). Neem eerst je examenopgaven in hun geheel door. Verdeel dan je tijd over de opgaven. Zorg daarbij dat je nog tijd over hebt om alles te controleren voordat je klaar bent. 3 Tijdens een examenzitting Binnen 1 uur na aanvang van het examen mag je NIET je werk inleveren. Tijdens het examen mag je de zaal niet zonder toestemming of begeleiding verlaten. Je mag niet opstaan van je plaats. Heb je echt iets nodig dan steek je je vinger op. Als je naar het toilet moet, dan steek je je vinger op. Een surveillant begeleidt je naar het toilet in de examenzaal. Je mag tijdens het examen NIETS lenen/gebruiken van andere leerlingen. Zorg voor je eigen spullen. Vóór de eindtijd van het examen mogen de opgaven, uitwerkingen en kladpapier NIET uit de examenzaal meegenomen worden. Ook niet als je eerder klaar bent. 4 Einde van een examenzitting Als je klaar bent (vóór het einde van de beschikbare tijd), steek je je vinger op. Blijf op je plaats zitten. Een surveillant komt bij je en haalt je werk op. Daarna kun je de zaal verlaten. 20 minuten voor het officiële einde van het examen wordt dit duidelijk gezegd. Vanaf dat moment mag je niet meer weg tot de eindtijd van het examen. Wanneer de examentijd is verstreken en dit is aangegeven door een surveillant, legt iedereen de pen neer. Blijf STIL zitten, want de surveillanten komen het werk ophalen. Pas op teken van de surveillanten mag je de zaal verlaten. De opgaven mag je (NA de officiële eindtijd) meenemen. 5 Absentie, ziekte en te laat komen bij het centraal examen De regels hiervoor zijn eerder uitgelegd en zijn bij het centraal examen hetzelfde als voor schoolexamens. Nogmaals dus: als je wegens ziekte, ongeval of andere vormen van overmacht verhinderd bent om een examen bij te wonen, laat dat dan de school ruim van tevoren weten. Bij ziekte van de leerling, ook in het geval hij tijdens het maken van de toets ziek is geworden, moet de leerling zich op de dag van de ziekte /het examen met een arts in verbinding stellen teneinde een doktersverklaring te krijgen. Op de dag zelf moet deze doktersverklaring worden overlegd (vóór uur). Daarin staat vermeld dat de leerling wegens ziekte op de bewuste dag geen examen kon afleggen. Wil de arts zo n verklaring niet afgeven, dan dient de arts een verklaring mee te geven dat de leerling zich gemeld heeft met datum en tijdstip, en dat de arts geen verdere verklaring wenst te verstrekken. Ben je meer dan 30 minuten te laat, meld je dan bij de directie. Je mag dan niet meer worden toegelaten en je zult het desbetreffende examen, met toestemming van de Inspectie, in het tweede tijdvak (herkansing) moeten doen. Als je tijdens het examen ziek wordt, kun je onder begeleiding de examenzaal verlaten. In overleg met de secretaris van de examencommissie (mw. Anthony) wordt bepaald of je na enige tijd het examen kunt hervatten. Indien je het werk na enige tijd kunt hervatten, kan na overleg met de Inspectie, de gemiste tijd aan het eind van het examen worden ingehaald. Indien je je werk niet kunt hervatten kan, in overleg met de Inspectie, worden besloten het werk ongeldig te verklaren. Dan kan besloten worden dat je het werk in het tweede tijdvak (=herkansing) kunt maken. 29

30 6 Aangepaste wijze van examineren voor zorgleerlingen (voorschrift Examenhandboek p ) Een aangepaste wijze van examineren, zoals extra tijd krijgen of met een speciaal hulpmiddel werken, kan de voorzitter van de examencommissie toestaan. Dat gebeurt echter niet automatisch en het mag alleen onder de volgende voorwaarden: De leerling heeft al in het voorafgaand schooljaar als zorgleerling gebruik mogen maken van extra voorzieningen. De toegekende aanpassing is door de school vastgelegd in het zorgdossier van de leerling en de school moet dit kunnen tonen aan de inspectie. De leerling heeft aan het begin van het schooljaar, namelijk uiterlijk 28 augustus, een geldige deskundigenverklaring ingeleverd bi jde Intern Begeleider mw. Olario (voorzien van een begeleidingsadvies of expliciet voorstel over welke aanpassing nodig is tijdens het examen). Hierover heeft de leerling ook een gesprek gehad met mw. Olario en zij heeft de geldigheid van het document gechecktde school dient een kopie van deze verklaring, samen met trajectverklaring, in te leveren bij de instanties in verband met de aanmelding van de leerling voor extra voorzieningen tijdens de examens. Voor kandidaten met een (ernstige) visuele of auditieve beperking of een langdurige/chronische ziekte is een medische verklaring nodig en overlegt de examenvoorzitter met de Inspectie. De aanpassingen voor het centraal examen moeten ook in het voorafgaand onderwijs en in het schoolexamen (waar relevant) zijn gebruikt (dus geen andere aanpassingen zijn toegestaan). NB kandidaten met faalangst of concentratiestoornissen krijgen uitsluitend in nog gelegenheid voor extra tijd, als zij aan bovenstaande voorwaarden voldoen. Voor leerlingen met faalangst of concentratieproblemen in andere leerjaren geldt, dat zij NIET meer in aanmerking komen voor extra tijd. Deze leerlingen kunnen zich bij de intern begeleider melden; zij kunnen zich oefenen in het opbouwen van concentratie en in het gebruik van faalangstreductietechnieken. 7 Data van de centrale examens Het eerste tijdvak centraal examen (CE) vindt plaats voor HAVO en VWO in de periode van 06 t/m 23 mei 2019; Het tweede tijdvak CE begint op 17 juni en eindigt op 21 juni De dagen en uren waarop de examens van de centrale examens in het tweede tijdvak worden afgenomen, worden per maart 2018 bekendgemaakt en vastgesteld. Het derde tijdvak CE vindt plaats in augustus Het derde tijdvak wordt uitsluitend door de landsexamencommissie afgenomen. Deelname aan het derde tijdvak dient door de Inspectie goedgekeurd te worden. Aanmelding voor het derde tijdvak dient bij het ETE of de desbetreffende Examendienst plaats te vinden, na goedkeuring door de Inspectie. Op de volgende pagina s staan de roosters van de centrale examens havo en vwo eerste tijdvak, gevolgd door een overzicht van toegestane hulpmiddelen bij de examens. Dit zijn letterlijke overdrukken uit het Examenblad VO-ETE no

31 31

32 32

33 8 Toegestane hulpmiddelen bij centrale examens

34 34

35 35

36 36

37 37