Getallen en breuken. 1 Doel: helen in breuken verdelen en helen uit de breuk halen. Herhalen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Getallen en breuken. 1 Doel: helen in breuken verdelen en helen uit de breuk halen. Herhalen"

Transcriptie

1 Getallen en breuken Basisstof structuur van de getallen tot breuken Lesdoelen De leerlingen kunnen: helen in breuken verdelen en helen uit de breuk halen; helen en breuken verdelen; getallen op de getallenlijn plaatsen; delingen uitrekenen met de rekenmachine; getallen verdelen in honderdduizendtallen, tienduizendtallen, duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden; de waarde van een cijfer in een getal opschrijven. Herhalen Doel: helen in breuken verdelen en helen uit de breuk halen De leerlingen verdelen helen in breuken en halen helen uit een breuk. Klassikale instructie Introductie van het verdelen van helen en breuken. 0 : = : = 0 0 Nieuw Leg eerst uit dat je bij het delen van breuken door een heel getal alleen de teller deelt. De noemer blijft gelijk. Reken samen de eerste rij met deelsommen uit. Bij de tweede rij deelsommen moet je eerst de helen delen en dan de breuken. Vraag wie de sommen op het bord kan uitrekenen. 0 : = en : =. Het antwoord is. Introductie van de getallenlijn tot miljoen Materialen Klassikaal: Per leerling: leerlingenboek 7a, blz. 0- rekenschrift 7, blok en, blz. - rekenmachine ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat breuken optellen en aftrekken (met gelijknamig maken) centraal Bespreek samen de waarde van de lange en korte streepjes op de getallenlijn. Tel van naar en weer terug in sprongen van Doe hetzelfde van naar Wijs een getal aan tussen en Welk getal is het? Noteer het getal op het bord. Oefen zo verder met andere getallen. Introductie van het delen met de rekenmachine. 000 : = 00 : 0 = 70 : = Leg de leerlingen de plaats van de aanknop, de deelknop en de =-knop uit en oefen met de deelsommen die op het bord staan. Vertel de leerlingen in stappen wat ze moeten zetten bij het delen met de rekenmachine: Stap : toets het eerste getal in. Stap : druk op de deeltoets (:) Stap : toets het tweede getal in. Stap : druk op het = -teken: je krijgt het antwoord. Bespreek de waarde van de cijfers in een getal. Wijs steeds een cijfer aan. Vraag naar de waarde ervan in het getal. 0 Blok Week

2 Getallen en breuken / Schrijf de helen als breuken, of haal de helen uit de breuk. = =.. 0 = = =.. =.. = = = =.. = = =.. 0 =.. 0 = = Doel: breuken verdelen De leerlingen delen breuken door een heel getal. Let op: wijs de leerlingen erop dat de noemer hetzelfde blijft. Verdeel de breuken. kinderen verdelen deel. Elk kind krijgt deel. : = Je kunt breuken delen door een heel getal. Je deelt de teller. De noemer blijft gelijk. =.. 7 =.. 7 = 7 = Doel: helen en breuken verdelen De leerlingen delen de helen en de breuken door een heel getal. : = : = : = : = : = : = : = : = Verdeel de breuken. : = : = : = : = : = : = 0 : = : = Doel: getallen op de getallenlijn plaatsen De leerlingen plaatsen de juiste getallen achter de letters onder de getallenlijn. Doel: delen met de rekenmachine De leerlingen rekenen de delingen uit met de rekenmachine. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de leerlingen door. U kunt van iedere opdracht naast het voorbeeld nog een som maken. Doel: getallen verdelen De leerlingen verdelen getallen in honderdduizendtallen, tienduizendtallen, duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden. Verdeel eerst de helen, dan de breuken. : = : = 7 : = : = : = : = : = : = 0 0 : = Reken uit met de rekenmachine. : = : = 0 : = 0 : = 7 : = : = 7 : = 7 : = Welk getal wijst de letter aan? Schrijf het getal achter de letters A B C D E F G H I J K L A D G J B E H K C F I L Met deze knop deel je. 0 7 Doel: de waarde van een cijfer in een getal bepalen De leerlingen schrijven de waarde van de cijfers in een getal op en tellen die op. Doel: getallenrij afmaken (T) De leerlingen ontdekken de sprongen in de getallenrij en maken de getallenrij af. Doel: sommen uit een context halen (N) De leerlingen schrijven de lengte van de gelopen afstand in cm op. Verlengde instructie Werk aan de instructietafel en neem de sommen stap voor stap door. Help de leerlingen die dat nodig hebben met de breukendoos en het verdelen van breuken. Laat bijvoorbeeld leggen en deel die breuk met drie leerlingen. Hoeveel krijgt elk kind? Laat zien bij het delen van breuken dat alleen de teller wordt gedeeld, de noemer blijft gelijk. Oefen met de leerlingen het lezen en verdelen van grote getallen tot Zo leren ze de waarde van de plaats van de cijfers kennen door de getallen te verdelen in honderdduizendtallen, tienduizendtallen, duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden. Met deze knop krijg je de uitkomst. : = 0 : 0 = 7 : = 7 7 : 7 = 0 : = 7 0 : 0 = 0 70 : = : = 7 : = Verdeel de getallen in honderdduizendtallen, tienduizendtallen, duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden = 7 = = = = 0 07 = = 0 00 = 0 0 = 7 Schrijf de waarde van de cijfers op en tel op. HD honderdduizendtallen H honderdtallenen TD tienduizendtallen T tientallen D duizendtallen E eenheden HD 7 TD D H T // Maak de reeksen af. Steeds hetzelfde getal erbij of eraf E HD = = = = = 7 = 7 = = = = = + = + / Reken de afstand uit. De kubus is bij bij cm. Een mier loopt over de roodgetekende route, van A naar B. Hoeveel cm loopt de mier? TD D H T E 7 A 0 0 cm Noordhoff Uitgevers bv B 0

3 Hoofdrekenen Basisstof hoofdrekenen Lesdoelen De leerlingen kunnen uit het hoofd: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen; sommen maken over tijd, geld en meten; allerlei breuksommen maken. Materialen Klassikaal: meetlat gewichten Per leerling: leerlingenboek 7a, blz. rekenschrift 7, blok en, blz. ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat breuken optellen en aftrekken (met gelijknamig maken) centraal Rekenpatronen In deze hoofdrekenles kunt u bij het onderdeel meten en tijd aandacht besteden aan oefenen met en herkennen van rekenpatronen. U kunt dit doen voorafgaand aan het zelfstandigwerk-deel van de les, zodat de leerlingen patronen herkennen en toepassen in de les. U kunt er ook voor kiezen om de les na te bespreken met de rekenpatronen. De leerlingen reflecteren dan hun eigen rekenhandelingen bij tijd, geld en meten. Laat de leerlingen steeds eerst goed naar een som kijken, zodat ze zelf ontdekken met welk patroon ze de som uit kunnen rekenen. In deze les kunnen de leerlingen gebruik maken van de volgende patronen. Kunnen de leerlingen zelf het patroon ontdekken in onderstaande sommen? Meten. m = 00 cm m = 0 cm m = 0 cm Het patroon is 0. Meten kg = 00 gram kg = 0 gram kg = 70 gram. Het patroon is 0. Tijd. jaar = maanden (kwartaal) Het patroon is. Tijd. jaar = weken Het patroon is. Tijd. uur = 0 minuten (kwartier) Het patroon is. Rekenpatronen jaar = maanden jaar = maanden jaar = weken jaar = weken (kwartaal) uur = 0 minuten uur = minuten Vooruitblik zelfstandig werken Laat de sommen allemaal uit het hoofd uitrekenen. De sommen zijn een herhaling van sommen die de leerlingen al eerder hebben gehad. Let op: de leerlingen mogen alleen een kladblaadje gebruiken als het echt niet lukt om een som uit het hoofd uit te rekenen. Neem de opdrachten kort met de leerlingen door. Doel: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen De leerlingen maken de sommen met getallen tot Doel: sommen maken over tijd, geld en meten De leerlingen maken verschillende soorten sommen over tijd, geld en meten. Tip: reken eerst uit wat tussen haakjes staat. Houd meetlat en gewichten binnen handbereik om bepaalde opgaven te verduidelijken. 0 Blok Week

4 Hoofdrekenen Optellen en aftrekken. Vermenigvuldigen en delen = 0 0 = = : = + 7 = = 0 = 0 : = = = = 0 : 0 = = = 0 = 0 : = Doel: breuksommen maken De leerlingen rekenen allerlei breuksommen uit. Maak de sommen over geld, meten en tijd. Reken eerst uit wat tussen haakjes staat. 0,7 + = 0,00 : = euro + ( 0,0) + ( 0,0) = ( 0,0) (7 0,0) = hm = m, km = km en m kg = g m = cm uur = minuten uur = minuten jaar = maanden jaar = weken Doel: alle bewerkingen door elkaar uitrekenen (T) De leerlingen maken verschillende soorten sommen. Maak de sommen met breuken. = + + = = = = = = = euro = cent euro euro = euro Doel: de waarde van één onbekende uitrekenen (N) De leerlingen vergelijken de totale waarde links van het =-teken met de waarde rechts van het =-teken. / Reken uit. 0 + = 00 0 = = = = 00 0,0 = minuten minuut = seconden + + = 0 = = = m mm = minuten voor half s middags = uur Verlengde instructie Bied individuele hulp. Help de leerlingen met de aftrekkingen van de Welke cijfers veranderen er bij de 0 000? Laat zien dat hetzelfde is als De som wordt nu gemakkelijker. Help de leerlingen met het optellen van drie breuken. De leerlingen halen de helen uit de breuk. Geef een voorbeeldsom. + + = = / Wat is de waarde van kangoeroe? + = Noordhoff Uitgevers bv 0

5 Breuken Basisstof breuken Lesdoelen De leerlingen kunnen: gelijknamige breuken optellen; breuken als een andere breuk opschrijven; breuken gelijknamig maken; breuken verdelen. Materialen Klassikaal: breukenset Per leerling: leerlingenboek 7a, blz. - rekenschrift 7, blok en, blz. breukendoos ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat breuken optellen en aftrekken (met gelijknamig maken) centraal Herhalen Doel: gelijknamige breuken optellen De leerlingen tellen gelijknamige breuken op door de tellers op te tellen. Klassikale instructie Introductie van het vergelijken van breuken. De leerlingen leggen met de breukendoos de derden en de zesden op hun tafel. Vraag de leerlingen hoeveel zesden gelijk is aan. Laat ze dan vergelijken met de zesden. Hoeveel zesden heb je nodig? Laat ze op een blaadje opschrijven wat ze voor zich hebben liggen. =. Doe hetzelfde met de vierden en de achtsten en de vijfden en de tienden. Op deze manier zien ze welke breuken gelijk en ongelijk zijn. Zo zien ze dat meer is dan en dat minder is dan 0. Introduceer het gelijknamig maken van breuken. + = +... = = = Nieuw Vertel de leerlingen dat je ongelijknamige breuken, dus breuken met verschillende noemers, niet bij elkaar kunt optellen. Je moet ze daarom gelijknamig maken. Leg uit aan de hand van de eerste som hoe dat gaat. Kijk naar de hoogste noemer. Past de andere noemer hierin? Zo ja, dan wordt de naam van beide breuken achtsten. De som wordt dan + = 7. Leg nu de tweede som uit. Stap : past de in de? Zo nee, dan moet je een noemer zoeken waar beide noemers in passen. Stap : zeg de tafel van de hoogste noemer op tot beide noemers erin passen. = : daar past de niet in. = : daar passen beide noemers in. Stap : reken met de nieuwe noemer, in dit geval. De som wordt + = + = 0. Doel: breuken als een andere breuk opschrijven De leerlingen schrijven de breuken op als een andere breuk met dezelfde waarde. Doel: ongelijknamige breuken optellen en aftrekken De leerlingen maken de breuken eerst gelijknamig en tellen ze dan op of trekken ze af. Doel: ongelijknamige breuken optellen en aftrekken De leerlingen maken de breuken eerst gelijknamig en tellen ze dan op of trekken ze af. 0 Blok Week

6 Breuken / Maak de breuksommen. teller De teller telt het aantal stukjes. noemer De noemer is de naam van de breuk. Je kunt een breuk makkelijk optellen en aftrekken, als ze dezelfde noemer hebben. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de leerlingen door. U kunt van iedere opdracht naast het voorbeeld nog een som maken. / Schrijf de breuken op. + = + =.. =.. + = = = =.. + =.. =.. Als je de noemer van een breuk zo groot maakt, maak je de teller ook zo groot = =.. 7 =.. Doel: breuken verdelen De leerlingen delen de breuken door hele getallen. = =.. =.. =.. 0 =.. =.. =.. =.. 0 =.. =.. =.. =.. 0 =.. =.. =.. =.. 0 Doel: ongelijknamige breuken optellen en aftrekken (T) De leerlingen maken de breuken eerst gelijknamig en tellen ze dan op of trekken ze af. Maak de breuken gelijknamig en reken uit. + = + = = = Als de noemers niet hetzelfde zijn, moet je die eerst gelijk maken. Dit heet: breuken gelijknamig maken. 0 7 Doel: het kleinste gemeenschappelijke veelvoud (k.g.v.) van getallen uitrekenen (N) De leerlingen schrijven het kleinste getal op dat je door beide getallen kunt delen. = + = + + = + = = = = = = = = = 0 = + = Verlengde instructie Werk aan de instructietafel en neem de sommen stap voor stap door. Help de leerlingen met het gelijknamig maken van breuken. U kunt aan de leerlingen het gelijknamig maken uitleggen met behulp van de breukendoos. Leg en. is gelijk aan. De som wordt en =. Bied hulp bij het gelijknamig maken van breuken waarbij de noemers niet op elkaar passen. + 0 = Vierden en tienden passen niet op elkaar. Vermenigvuldig de hoogste noemer hier met. 0 = 0. Twintigsten past wel op beide noemers. Reken verder met de nieuwe noemer; = 0. Maak de breuken gelijknamig en reken uit. + De past niet in de = = = = = =.. =.... =.. 0 = =.. 0 =.... =.. Verdeel de breuken. De volgende in de tafel van is. Beide noemers passen hierin. Gelijknamig maken. Kijk naar de hoogste noemer. Past de noemer van de andere breuk hierin? Dan is het makkelijk. + De past in de = + = + = = = = Past de noemer van de andere breuk er niet in? Zoek dan naar een noemer waar beide breuken in passen. Zeg de tafel van de hoogste noemer op, tot beide noemers hierin passen. : = : =.. : =.. : =.. : =.. : =.. : =.. : =.. / Maak de breuken gelijknamig en reken uit. + = + + = + = + = = = + = = = 0 = 0 + = /7 Schrijf het kleinste gemeenschappelijke veelvoud op. Het kleinste gemeenschappelijke veelvoud (k.g.v.) van twee getallen is het kleinste getal dat je door beide getallen kunt delen. Voorbeeld Reken het k.g.v. van en uit. De tafel van is:,, 7,,,,, 7,, 0. De tafel van is:,,,, 0, 7,,, 0, 0. is het eerste getal van de tafel van dat ook in de tafel van voorkomt. Het k.g.v. van en is dus. Het k.g.v. van en is, want is het kleinste getal dat je door beide kunt delen. en k.g.v. = en k.g.v. = en k.g.v. = en k.g.v. = en 0 k.g.v. = en k.g.v. = en k.g.v. = en k.g.v. = Noordhoff Uitgevers bv 07

7 Ontdek de som Fietsen op de Veluwe Basisstof sommen vanuit een tekst en een grafiek of afbeelding afleiden en maken Lesdoelen De leerlingen kunnen: een grafiek aflezen; een schema invullen; sommen uit een context halen; werken met het begrip windrichting. Materialen Klassikaal: Per leerling: leerlingenboek 7a, blz. 7- rekenschrift 7, blok en, blz. - ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat breuken optellen en aftrekken (met gelijknamig maken) centraal Vooruitblik zelfstandig werken Introductie van het thema Houd met de leerlingen een gesprek over fietsen. Vraag of ze wel eens fietstochten maken. Spreek over de fietsvierdaagse. Wie kan uitleggen wat dat is? Heb je er wel eens aan meegedaan? Hoeveel kilometer heb je toen gefietst? Trek een vergelijk met de wandelvierdaagse. Wie heeft er wel eens een vierdaagse gelopen? Introduceer de windroos met de windrichtingen. Bespreek de begrippen bij de windroos van opdracht. Aandachtspunten Besteed tijdens de introductie van het thema aandacht aan de volgende zaken: fietsen en windrichting, tegenwind lengte van de fietstochten verschillende windrichtingen en de bijpassende afkortingen Doel: een grafiek aflezen en de informatie verwerken in een tabel De leerlingen vullen een schema in over het aantal deelnemers aan de verschillende afstanden. Doel: vragen over de grafiek beantwoorden De leerlingen beantwoorden de vragen over aantallen deelnemers aan de hand van de grafiek. Doel: sommen uit een context halen De leerlingen rekenen het aantal te verwachten deelnemers uit. Doel: het begrip windrichtingen toepassen De leerlingen bepalen aan de hand van de windrichting of ze op de fietsroute voor- of tegenwind hebben en in welke richting ze rijden. Doel: vermenigvuldigen en optellen (T) De leerlingen rekenen het totale aantal gereden km van alle fietsers in het eerste en tweede jaar uit. Doel: het gemiddelde uitrekenen (N) De leerlingen rekenen het gemiddelde aantal km per fietser uit. Klare taal In opdracht staat: maak het schema compleet. Dat betekent: vul het schema helemaal in, maak het af. Evaluatie van de les U kijkt de les samen met de leerlingen na. Laat de leerlingen zo veel mogelijk de antwoorden geven. Besteed extra aandacht aan opdracht. Voordat de leerlingen kunnen gaan rekenen, moeten ze eerst informatie zoeken en combineren met de informatie uit de tekst. Welke stappen hebben de leerlingen gezet bij het uitrekenen van deze som? Heeft iemand het anders gedaan? Leg eens uit? 0 Blok Week

8 Ontdek de som Fietsen op de Veluwe Verlengde instructie Bied individuele hulp terwijl u rondloopt in de klas. Zet leerlingen die moeite hebben met het lezen van de opdrachten naast een betere lezer. Help leerlingen bij het oplossen van contextopgaven door de som stap voor stap door te nemen. Stap : lees de tekst door, bekijk eventueel de tekening Stap : met welke getallen moet je rekenen? Stap : welke bewerking moet je uitvoeren? Help de leerlingen bij opdracht. Het aantal deelnemers is deel hoger dan het jaar ervoor. Welk aantal deelnemers was dat? aantal deelnemers e jaar e jaar e jaar e jaar Lees af in de grafiek en maak het schema compleet. Elk jaar wordt er een fietstocht georganiseerd op de Veluwe. De deelnemers kunnen kiezen uit verschillende afstanden. deelnemers km 0 km 0 km 0 km eerste jaar 00 tweede jaar derde jaar vierde jaar = km = 0 km = 0 km = 0 km 7 a b c Hoeveel fietsers doen het eerste jaar mee? Schrijf voor elke afstand het antwoord op. km 00 0 km 0 km 0 km Reken voor elk jaar het totale aantal deelnemers uit. eerste jaar 00 tweede jaar derde jaar vierde jaar Hoeveel fietsers zijn er in het vierde jaar meer dan in het derde jaar? Reken uit per afstand. km 0 0 km 0 km meer 0 km meer In totaal zijn er fietsers meer in het vierde jaar. Reken uit. a Bij welke afstand neemt het aantal fietsers elk jaar toe? Bij de km b c d e Bij welke afstand blijft het aantal fietsers in vier jaar bijna gelijk? Bij de km In het tweede jaar zijn er deelnemers minder op de km en deelnemers minder op de km. Bij welke afstand verdubbelt het aantal deelnemers in drie jaar tijd? Bij de km Hoeveel fietsers doen er alle vier jaren in totaal mee? Reken uit per afstand. km 0 0 km 0 km 0 km Reken uit. Bij de inschrijving voor het vijfde jaar blijkt de 0 km erg in trek. Het aantal deelnemers is hoger dan het jaar ervoor. Hoeveel deelnemers worden er verwacht? Het aantal verwachte deelnemers wordt dan Jonathan fietst van A naar B naar C, enzovoort. Beantwoord de vragen. NOORD Een windroos geeft de windrichtingen aan. NO = noordoost ZO = zuidoost ZW = zuidwest NW = noordwest NW NO WEST OOST ZW ZO ZUID windrichting A = start = rijrichting a b c Op welke stukken heeft Jonathan de wind mee? A-B, -, - Op welke stukken heeft Jonathan de wind tegen? Op welke stukken heeft Jonathan zijwind? Hoeveel kilometer fietst Jonathan in totaal? km Op het stuk D-E rijdt Jonathan naar het noorden. Op het stuk I-J rijdt Jonathan naar het. Op het stuk B-C rijdt Jonathan naar het. Op het stuk J-K rijdt Jonathan naar het. Op het stuk K-A rijdt Jonathan naar het. / Hoeveel km hebben alle fietsers afgelegd? eerste jaar tweede jaar 00 km = 0 km = 0 0 km = 0 km = 0 0 km = 7 0 km = 00 0 km = km = + totaal totaal Kijk naar opdracht. / Bereken het gemiddelde aantal km per fietser. In het eerste jaar is de gemiddelde afstand van elke fietser : ( ) = : = rest km. Of met de rekenmachine: km. Afgerond is dat km. Rond af op hele km. In het tweede jaar is de gemiddelde afstand van elke fietser : ( ) = km : = km. Afgerond is dat km. Noordhoff Uitgevers bv 0

9 Herhalen Herhalen basisstof les t/m Lesdoelen De leerlingen kunnen: een rekendictee maken; schattend en cijferend vermenigvuldigen en delen; optellen en aftrekken; teller en noemer met hetzelfde getal vermenigvuldigen; breuken gelijknamig maken; helen met breuken vermenigvuldigen en breuken door helen delen; maten op twee manieren opschrijven. Materialen Klassikaal: Per leerling: leerlingenboek 7a, blz rekenschrift 7, blok en, blz. 7- half A ruitjespapier voor rekendictee ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat breuken optellen en aftrekken (met gelijknamig maken) centraal Rekendictee We beginnen de les met een rekendictee. Ik zeg de sommen op. Het antwoord schrijf je in je schrift = 00 Schrijf in cijfers: = = : = = : = 00 Schrijf op met het -teken: 0,0 Schrijf in digitale tijd: minuten over s avonds : uur 0 Hoeveel jaar is een halve eeuw? 0 jaar Kijk het rekendictee samen na en bespreek het na. Besteed hierbij aandacht aan de duur van een eeuw. Eén hele eeuw is 00 jaar. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de leerlingen door. U kunt van iedere opdracht naast het voorbeeld nog een som maken. Doel: schattend en cijferend vermenigvuldigen en delen De leerlingen maken eerst een schatting en rekenen de som dan cijferend uit. Doel: optellen en aftrekken met 000 en De leerlingen tellen eerst terug en dan verder vanuit het getal in het midden. Doel: teller en noemer met hetzelfde getal vermenigvuldigen De leerlingen schrijven breuken op met een andere naam, maar met dezelfde waarde. Doel: ongelijknamige breuken optellen De leerlingen maken ongelijknamige breuken gelijknamig en tellen ze op. Doel: breuken vermenigvuldigen met helen en breuken delen door helen De leerlingen vermenigvuldigen helen met een breuk en verdelen breuken. Doel: meters en centimeters op twee manieren noteren De leerlingen schrijven meters en centimeters met en zonder komma op. 7 Doel: sommen uit een context halen (T) De leerlingen rekenen de leeftijd van Sophies moeder uit. Doel: delen in een cirkeldiagram benoemen en ermee werken (N) De leerlingen herkennen de grootte van de delen in een diagram en tellen ze op. 0 Blok Week

10 Herhalen / Eerst schatten, dan uitrekenen. Nauwkeurig schatten bij delen: of bij vermenigvuldigen: en of en = = = 0 = Verlengde instructie Werk aan de instructietafel en neem de sommen stap voor stap door. Help de leerlingen bij het gelijknamig maken van breuken als de beide noemers niet in elkaar passen. Werkwijze: zeg de tafel van de hoogste noemer op tot ook de andere noemer in het getal past. Voorbeeldsom: + = =. en passen in de. De nieuwe noemer wordt. De nieuwe som is: + = Laat aan de hand van de breukendoos zien dat breuken een andere naam maar dezelfde waarde kunnen hebben. Leg met de breukendoos. De leerlingen zien dat de waarde en gelijk is. Laat de leerlingen hiermee oefenen. / Steeds 000 en eraf en erbij. 000 eraf 000 erbij eraf erbij / Schrijf de breuk op bij het antwoord. = =.. = : : 0 = : : 0 = 0 : = : = =.. =.. =.. =.. =.. =.. / Maak de breuken gelijknamig en reken uit. + De past niet in de =.. =.. =.. De volgende in de tafel van is. Beide noemers passen hierin Gelijknamig maken Kijk naar de hoogste noemer. Past de noemer van de andere breuk hierin? Dan is het makkelijk. + De past in de. + =.. =.. =.. Past de noemer van de andere breuk er niet in? Zoek dan naar een noemer waar beide breuken in passen. Zeg de tafel van de hoogste noemer op, tot beide noemers hierin passen = + = = = =.... = = + 0 = =.. 0 = + = 0 = =.. 0 = + = =.. + = =.... =.. = = / Reken uit. Haal de helen uit de breuk. = 0 = = = 7 7 = = = 0 : 0 = : = : = : = : = : 7 = / Schrijf de maten op twee manieren. m + 0 cm kun je ook schrijven als m 0 of,0 m. m 0 of,0 m m + 0 cm = of m + 7 cm = of m + 0 cm = of m + cm = of /7 Maak de rekenpuzzel. Sofie is 0 jaar. Haar moeder is keer zo oud. Hoe oud is haar moeder als Sophie drie keer zo oud is als nu? / Kijk naar de breukencirkels en schrijf de delen op. b a e d c b = d =.. = c + d =.. = a =.. = c =.. = d + e =.. = a + b =.. = a + b + e =.. = a + b + c + d + e =.. = 0 Noordhoff Uitgevers bv

Getallen en breuken. /1 Schrijf de helen als breuken, of haal de helen uit de breuk. 2 Verdeel de breuken. 3 Verdeel de breuken.

Getallen en breuken. /1 Schrijf de helen als breuken, of haal de helen uit de breuk. 2 Verdeel de breuken. 3 Verdeel de breuken. Getallen en breuken 9 0 0 / Scrijf de elen als breuken, of aal de elen uit de breuk. = =.. =.. 7 =.. =.. =.. 0 9 =.. 0 =.. 0 =.. 7 =.. 9 = = = 0 = 7 = = = = = 7 = 7 Verdeel de breuken. kinderen verdelen

Nadere informatie

I I. Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten

I I. Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten H A N D L E I D I N G 7 I I Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten H A N D L E I D I N G Lesbeschrijvingen Breuken en procenten Basisstof breuken procenten Lesdoelen De leerlingen kunnen: helen vermenigvuldigen

Nadere informatie

Getallen. 1 Doel: een getallenreeks afmaken De leerlingen maken de getallenreeks af met sprongen van 150 000.

Getallen. 1 Doel: een getallenreeks afmaken De leerlingen maken de getallenreeks af met sprongen van 150 000. Getallen Basisstof getallen Lesdoelen De leerlingen kunnen: een reeks afmaken; waarde van cijfers in een groot getal opschrijven; getallen op de getallenlijn plaatsen; afronden op miljarden; getallen in

Nadere informatie

I I. Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten

I I. Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten H A N D L E I D I N G I I Noordhoff Uitgevers bv Groningen/Houten H A N D L E I D I N G Lesbeschrijvingen Getallen en breuken Basisstof structuur van de getallen breuken Lesdoelen De leerlingen kunnen:

Nadere informatie

optellen 1 Doel: plaats bepalen op de getallenlijn 2 Doel: optellen met de rekentekens + en 3 Doel: optellen van concreet naar abstract Herhalen

optellen 1 Doel: plaats bepalen op de getallenlijn 2 Doel: optellen met de rekentekens + en 3 Doel: optellen van concreet naar abstract Herhalen 1 Basisstof t/m 10 Lesdoelen De kinderen: kunnen hoeveelheden t/m ; kunnen een optelsom met voorwerpen t/m in de abstracte vorm noteren; kunnen werken met de rekentekens en. Materialen Klassikaal: Per

Nadere informatie

Getallen. 1 Doel: getallen plaatsen op de getallenlijn. 2 Doel: getallen invullen op het 60-veld. 3 Doel: 5-structuur aangeven.

Getallen. 1 Doel: getallen plaatsen op de getallenlijn. 2 Doel: getallen invullen op het 60-veld. 3 Doel: 5-structuur aangeven. 1 Getallen Basisstof getallenstructuur t/m 60 Lesdoelen De kinderen: kunnen tellen/doortellen t/m 60; kunnen de getallen in het 60-veld schrijven; kunnen werken met de begrippen 2 en meer en 2 en minder

Nadere informatie

Reken zeker: leerlijn breuken

Reken zeker: leerlijn breuken Reken zeker: leerlijn breuken B = breuk H = hele HB = hele plus breuk (1 1/4) Blauwe tekst is theorie uit het leerlingenboek. De breuknotatie in Reken zeker is - anders dan in deze handout - met horizontale

Nadere informatie

De teller geeft hoeveel stukken er zijn en de noemer zegt wat de 5. naam is van die stukken: 6 taart geeft dus aan dat de taart in 6

De teller geeft hoeveel stukken er zijn en de noemer zegt wat de 5. naam is van die stukken: 6 taart geeft dus aan dat de taart in 6 Breuken Breuk betekent dat er iets gebroken is. Het is niet meer heel. Als je een meloen doormidden snijdt, is die niet meer heel, maar verdeeld in twee stukken. Eén zo n stuk is dan een halve meloen,

Nadere informatie

Overstapprogramma 6-7

Overstapprogramma 6-7 Overstapprogramma - Cijferend optellen 9 Verdeel het getal. Het getal 8 kun je verdelen in: duizendtallen honderdtallen tientallen eenheden D H T E 8 D H T E 8 = 8 9 9 9 = = = = Zet de getallen goed onder

Nadere informatie

Lesopbouw: instructie. Lesinhoud. 1 Start. 2 Instructie. Blok 4 Week 2 Les 1. Vermenigvuldigen: rekenen met de factor 10, 100 en

Lesopbouw: instructie. Lesinhoud. 1 Start. 2 Instructie. Blok 4 Week 2 Les 1. Vermenigvuldigen: rekenen met de factor 10, 100 en Blok Week Les 6 6 7 7 6 7 96 7 6 6 7 9 a 7 c 76 e 7 6 g 7 79 b d f h 7 7 9 9 () 6 7 6 6 6 9 7 7 6 799 9 6 6 77 6 6 79 7 6 66 6 6 6 7 9 6 Lesinhoud Vermenigvuldigen: rekenen met de factor, en Bewerkingen:

Nadere informatie

Leerlijnen groep 6 Wereld in Getallen

Leerlijnen groep 6 Wereld in Getallen Leerlijnen groep 6 Wereld in Getallen 1 REKENEN Boek 6a: Blok 1 - week 1 - buurgetallen - oefenen op de getallenlijn Geld - optellen van geldbedragen - aanvullen tot 10 105 : 5 = 2 x 69 = - van digitaal

Nadere informatie

Afspraken hoofdrekenen eerste tot zesde leerjaar

Afspraken hoofdrekenen eerste tot zesde leerjaar 24/04/2013 Afspraken hoofdrekenen eerste tot zesde leerjaar Sint-Ursula-Instituut Rekenprocedures eerste leerjaar Rekenen, hoe doe ik dat? 1. E + E = E 2 + 5 = 7 Ik heb er 2. Er komen er 5 bij. Dat is

Nadere informatie

Instructie voor Docenten. Hoofdstuk19 KOMMAGETALLEN - BASIS

Instructie voor Docenten. Hoofdstuk19 KOMMAGETALLEN - BASIS Instructie voor Docenten Hoofdstuk9 KOMMAGETALLEN - BASIS Instructie voor docenten H9: KOMMAGETALLEN DE BASIS DOELEN VAN DE LES: Leerlingen weten dat getallen in de plaatswaarde kaart een bepaalde waarde

Nadere informatie

Instructie voor Docenten. Hoofdstuk 4 KOMMAGETALLEN BASIS

Instructie voor Docenten. Hoofdstuk 4 KOMMAGETALLEN BASIS Instructie voor Docenten Hoofdstuk 4 KOMMAGETALLEN BASIS Instructie voor docenten H4 KOMMAGETALLEN BASIS DOELEN VAN DE LES: Leerlingen weten dat getallen in de plaatswaardekaart een bepaalde waarde hebben,

Nadere informatie

Reken zeker: leerlijn kommagetallen

Reken zeker: leerlijn kommagetallen Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde

Nadere informatie

Opdracht 2.1 a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde grootte te krijgen.

Opdracht 2.1 a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde grootte te krijgen. Uitwerkingen hoofdstuk Gebroken getallen. Kennismaken met breuken.. Deel van geheel Opdracht. a t/m c. Er zijn veel mogelijkheden. De vorm hoeft dus niet gelijk te zijn om toch een vierkant van dezelfde

Nadere informatie

Leerlijnen groep 7 Wereld in Getallen

Leerlijnen groep 7 Wereld in Getallen Leerlijnen groep 7 Wereld in Getallen 1 2 REKENEN Boek 7a: Blok 1 - week 1 in geldcontext 2 x 2,95 = / 4 x 2,95 = Optellen en aftrekken tot 10.000 - ciferend; met 2 of 3 getallen 4232 + 3635 + 745 = 1600

Nadere informatie

Het Breukenboekje. Alles over breuken

Het Breukenboekje. Alles over breuken Het Breukenboekje Alles over breuken breuken breukentaal tekening getal een hele 1 een halve een kwart een achtste ½ of ½ ¼ of ¼ ⅛ of ⅛ 3 breuken breukentaal tekening getal een vijfde ⅕ of ⅕ een tiende

Nadere informatie

Klok dag en nacht. Hulpkaart OPTELLEN/AFTREKKEN

Klok dag en nacht. Hulpkaart OPTELLEN/AFTREKKEN OPTELLEN/AFTREKKEN Zet de getallen onder elkaar in je schrift eerst zelf proberen uit te rekenen bij aftrekken: denk om lenen bij optellen: denk om doorschuiven geen vergissingen? bij lang nadenken: rekenmachine

Nadere informatie

Onthoudboekje rekenen

Onthoudboekje rekenen Onthoudboekje rekenen Inhoud 1. Hoofdrekenen: natuurlijke getallen tot 100 000 Optellen (p. 4) Aftrekken (p. 4) Vermenigvuldigen (p. 5) Delen (p. 5) Deling met rest (p. 6) 2. Hoofdrekenen: kommagetallen

Nadere informatie

6 Breuken VOORBEELDPAGINA S. Bestelnr Het grote rekenboek - overzicht - Hoofdstuk Breuken

6 Breuken VOORBEELDPAGINA S. Bestelnr Het grote rekenboek - overzicht - Hoofdstuk Breuken Bestelnr. Het grote rekenboek - overzicht - Hoofdstuk Breuken K-Publisher B.V. Prins Hendrikstraat NL- CS Bodegraven Telefoon +(0)- 0 Telefax +(0)- info@k-publisher.nl www.k-publisher.nl Breuken Breuk

Nadere informatie

Getallen en cijferen

Getallen en cijferen 1 Getallen en cijferen Basisstof structuur van de getallen cijferen Lesdoelen De leerlingen kunnen: getallen in cijfers schrijven; een getallenrij afmaken; getallen op een getallenlijn plaatsen; cijferend

Nadere informatie

WISo. Handleiding breukendoos. www.zwiso.be. Inhoud breukendoos. Gebruik van de breukendoos. Inzicht in breuken

WISo. Handleiding breukendoos. www.zwiso.be. Inhoud breukendoos. Gebruik van de breukendoos. Inzicht in breuken Handleiding breukendoos Inhoud breukendoos De breukendoos bevat: - metalen breukenbord met vermelding van het geheel en de stambreuken van t.e.m. en ruimte voor de kommagetallen- en de procentstrook -

Nadere informatie

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen ( 15 x 3 = 45

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (  15 x 3 = 45 15 x 3 = 45 2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 is een product. 15 en 3 zijn de factoren van het product. 15 : 3 = 5 15 : 3 is een

Nadere informatie

Reken zeker: leerlijn kommagetallen

Reken zeker: leerlijn kommagetallen Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde

Nadere informatie

Rekentermen en tekens

Rekentermen en tekens Rekentermen en tekens Erbij de som is hetzelfde, is evenveel, is gelijk aan Eraf het verschil, korting is niet hetzelfde, is niet evenveel Keer het product kleiner dan, minder dan; wijst naar het kleinste

Nadere informatie

Bij het cijferend optellen beginnen we bij de eenheden en werken we van rechts naar links:

Bij het cijferend optellen beginnen we bij de eenheden en werken we van rechts naar links: Cijferend optellen t/m 1000 Voor u ligt de verkorte leerlijn cijferend optellen groep 5 van Reken zeker. Deze verkorte leerlijn is bedoeld voor de leerlingen die nieuw instromen in groep 6 en voor de leerlingen

Nadere informatie

0,6 = 6 / 10 0,36 = 36 / 100 0,05 = 5 /100 2,02 = 2 gehelen en 2 / 100

0,6 = 6 / 10 0,36 = 36 / 100 0,05 = 5 /100 2,02 = 2 gehelen en 2 / 100 Breuken 8 teller breukstreep 9 noemer Breukvorm - kommagetal 0,6 6 / 10 0,36 36 / 100 0,05 5 /100 2,02 2 gehelen en 2 / 100 Breuken en gehelen 1) Hoeveel keer gaat de noemer in de teller? 2) Hoeveel is

Nadere informatie

Leerstofoverzicht groep 3

Leerstofoverzicht groep 3 Leerstofoverzicht groep 3 Getallen en relaties Basisbewerkingen Verhoudingen Leerlijn Groep 3 uitspraak, schrijfwijze, kenmerken begrippen evenveel, minder/meer cijfer 1 t/m 10, groepjes aanvullen tot

Nadere informatie

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Zwijsen jaargroep 7 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Waar staat deze paddenstoel ongeveer? Teken op de kaart. Welke afstand of welke route fietsen de kinderen? naam route afstand Janna

Nadere informatie

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs

rekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Zwijsen jaargroep 7 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Waar staat deze paddenstoel ongeveer? Teken op de kaart. Welke afstand of welke route fietsen de kinderen? naam route afstand Janna

Nadere informatie

Onderstreep in elke opgave wat je eerst moet uitrekenen. Je hoeft de opdrachten niet uit te rekenen. 788 : (1 500 : 3)

Onderstreep in elke opgave wat je eerst moet uitrekenen. Je hoeft de opdrachten niet uit te rekenen. 788 : (1 500 : 3) Blok 5 G/B vraag : volgorde van bewerkingen bepalen en correct uitvoeren Volgorde van bewerkingen Heel MoDerne PopMuziek Reken eerst uit wat tussen Haakjes staat. Daarna werk je verder van links naar rechts.

Nadere informatie

tafels van 6,7,8 en 9 X

tafels van 6,7,8 en 9 X tafels van 6,7,8 en 9 X 6 7 8 9 6 36 42 48 54 7 42 49 56 63 8 48 56 64 72 9 54 63 72 81 1 alle tafels X 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 3 3 6 9 12 15 18 21 24 27

Nadere informatie

Onderstreep in elke opgave wat je eerst moet uitrekenen. Je hoeft de opdrachten niet uit te rekenen. 788 : (1 500 : 3)

Onderstreep in elke opgave wat je eerst moet uitrekenen. Je hoeft de opdrachten niet uit te rekenen. 788 : (1 500 : 3) Blok G/B vraag : volgorde van bewerkingen bepalen en correct uitvoeren Volgorde van bewerkingen Heel MoDerne PopMuziek Reken eerst uit wat tussen Haakjes staat. Daarna werk je verder van links naar rechts.

Nadere informatie

Lesopbouw: instructie. 2 Instructie. 1 Start. Blok 4 Week 2 Les 1

Lesopbouw: instructie. 2 Instructie. 1 Start. Blok 4 Week 2 Les 1 Blok Week 2 Les 1 0 70 30 0 35 5 20 10 1 36 2 11 12 1 0 739 00 96 325 10 71 02 9 327 330 69 56 1 210 332 700 566 20 212 59 29 3 599 76 551 300 5 1 770 99 0 00 109 3 991 10 02 111 350 70 270 96 596 150

Nadere informatie

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 = 45

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 = 45 15 x 3 = 45 2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen (http://www.youtube.com/watch?v=cceqwwj6vrs) 15 x 3 is een product. 15 en 3 zijn de factoren van het product. 15 : 3 = 5 15 : 3 is een

Nadere informatie

Getallen. 1 Doel: doortellen en terugtellen. 2 Doel: getallen plaatsen op getallenlijn. 3 Doel: doortellen en terugtellen

Getallen. 1 Doel: doortellen en terugtellen. 2 Doel: getallen plaatsen op getallenlijn. 3 Doel: doortellen en terugtellen 1 Getallen Basisstof structuur van de getallen t/m 600 Lesdoelen De kinderen: kunnen getallen op een getallenlijn plaatsen; kunnen getallenreeksen tot 600 afmaken; kunnen getallen in woorden omzetten in

Nadere informatie

Leerlijnen groep 8 Wereld in Getallen

Leerlijnen groep 8 Wereld in Getallen Leerlijnen groep 8 Wereld in Getallen 1 2 3 4 REKENEN Boek 8a: Blok 1 - week 1 Oriëntatie - uitspreken en schrijven van getallen rond 1 miljoen - introductie miljard - helen uit een breuk halen 5/4 = -

Nadere informatie

Begin situatie Wiskunde/Rekenen. VMBO BB leerling

Begin situatie Wiskunde/Rekenen. VMBO BB leerling VMBO BB leerling Verbanden en Hoge -bewerkingen onder 100 -tafels t/m 10 (x:) -bewerkingen met eenvoudige grote en -makkelijk rekenen -vergelijken/ordenen op getallenlijn -makkelijke breuken omzetten -deel

Nadere informatie

Leerstofoverzicht groep 6

Leerstofoverzicht groep 6 Leerstofoverzicht groep 6 Getallen en relaties Basisbewerkingen Leerlijn Groep 6 Uitspraak, schrijfwijze, kenmerken getallen boven 10 000 in cijfers schrijven haakjesnotatie deler en deeltal breuknotatie

Nadere informatie

2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13

2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13 REKENEN MET BREUKEN. De breuk. Opgaven. Optellen van breuken 6. Opgaven 8. Aftrekken van breuken 9.6 Opgaven 9.7 Vermenigvuldigen van breuken.8 Opgaven.9 Delen van breuken.0 Opgaven. Een deel van een deel.

Nadere informatie

Instructie voor Docenten. Hoofdstuk B2 WERKEN MET GETALLEN

Instructie voor Docenten. Hoofdstuk B2 WERKEN MET GETALLEN Instructie voor Docenten Hoofdstuk B WERKEN MET GETALLEN Instructie voor docenten B ORDENEN & UITSPREKEN DOELEN VAN HET HOOFDSTUK: Leerlingen spreken getallen tot 100 000 000 juist uit. Leerlingen kunnen

Nadere informatie

Het weetjesschrift. Weetjesschrift Galamaschool

Het weetjesschrift. Weetjesschrift Galamaschool Het weetjesschrift Dit is het weetjesschrift. In dit schrift vind je heel veel weetjes over taal, rekenen en andere onderwerpen. Sommige weetjes zal je misschien al wel kennen en anderen leer je nog! Uiteindelijk

Nadere informatie

Strategiekaarten. Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Rekenen: een hele opgave, deel 2

Strategiekaarten. Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Rekenen: een hele opgave, deel 2 Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Joep van Vugt Anneke Wösten Handig optellen; tribunesom* Bij optellen van bijna ronde getallen zoals 39, 198, 2993,..

Nadere informatie

TOELICHTING REKENEN MET BREUKEN

TOELICHTING REKENEN MET BREUKEN TOELICHTING REKENEN MET BREUKEN 1 2 3 11628_rv_wb_breuken_bw.indd 2 13-11-12 23:2611628_rv_wb_breuken_bw.indd 3 13-11-12 23:27 4 5 6 Rekenvlinder Rekenen met breuken Toelichting Uitgeverij Zwijsen B.V.,

Nadere informatie

Groep 3. Getalbegrip hele getallen. Optellen en aftrekken. Geld

Groep 3. Getalbegrip hele getallen. Optellen en aftrekken. Geld Groep 3 Getalbegrip hele getallen De leerlingen werken de eerste periode in het getallengebied tot 20 en 40. De tweede helft van het jaar ook tot 100. De leerlingen leren het verder- en terugtellen, tellen

Nadere informatie

Memoriseren: Een getal is deelbaar door 10 als het laatste cijfer een 0 is. Of: Een getal is deelbaar door 10 als het eindigt op 0.

Memoriseren: Een getal is deelbaar door 10 als het laatste cijfer een 0 is. Of: Een getal is deelbaar door 10 als het eindigt op 0. REKENEN VIJFDE KLAS en/of ZESDE KLAS Luc Cielen 1. REGELS VAN DEELBAARHEID. Luc Cielen: Regels van deelbaarheid, grootste gemene deler en kleinste gemeen veelvoud 1 Deelbaarheid door 10, 100, 1000. Door

Nadere informatie

Leerlijnen groep 5 Wereld in Getallen

Leerlijnen groep 5 Wereld in Getallen Leerlijnen groep 5 Wereld in Getallen 1 2 3 4 REKENEN Boek 5a: Blok 1 - week 1 Oriëntatie - Getallen tot en met 1000 - Tafels 0 t/m 6 en 10 - Herhalen strategieën - Herhalen hele, halve uren en kwartieren

Nadere informatie

2.1 Kennismaken met breuken. 2.1.1 Deel van geheel. Opdracht 1 Welk deel van deze cirkel is zwart ingekleurd?

2.1 Kennismaken met breuken. 2.1.1 Deel van geheel. Opdracht 1 Welk deel van deze cirkel is zwart ingekleurd? Oefenopdrachten hoofdstuk Gebroken getallen RekenWijzer, oefenopdrachten hoofdstuk Gebroken getallen. Kennismaken met breuken.. eel van geheel Opdracht Welk deel van deze cirkel is zwart ingekleurd? deel

Nadere informatie

spiekboek De beste basis voor het rekenen

spiekboek De beste basis voor het rekenen spiekboek rekenen plus spiekboek De beste basis voor het rekenen groep 3 COLOFON DiKiBO presenteert het spiekboek complete reken-zakboek rekenen voor groep voor 5 groep 5 & 6 3 Auteur: DiKiBO behandelt

Nadere informatie

Onderwijsassistent REKENEN BASISVAARDIGHEDEN

Onderwijsassistent REKENEN BASISVAARDIGHEDEN Onderwijsassistent REKENEN BASISVAARDIGHEDEN Verhoudingstabel Wat zijn verhoudingen Rekenen met de verhoudingstabel Kruisprodukten Wat zijn verhoudingen * * * 2 Aantal rollen 1 2 12 Aantal beschuiten 18

Nadere informatie

Optellen van twee getallen onder de 10

Optellen van twee getallen onder de 10 Splitsen tot 0 uit het hoofd 2 Optellen 2 7 6 2 5 3 4 Splitsen tot 20 3 2 8 7 2 6 3 5 4 4 4 3 2 2 9 8 2 7 3 6 4 5 5 4 2 3 0 9 2 8 3 7 4 6 5 5 6 5 2 4 3 3 Bij een aantal iets erbij doen heet optellen. Je

Nadere informatie

rekenboek 5a lessen

rekenboek 5a lessen rekenboek 5a lessen 507006 De stad in Blok 2 21 770 1000 500 400 Blok 2 Week 1 Les 1 1 Tellen. atel verder. 396 397 598 797 Tel terug. 402 401 903 101 bmaak sprongen van 10. Maak sprongen van 50. 480 490

Nadere informatie

Opmerking 2: laat de tussenstap aanvankelijk luidop doen, later (als het vlot gaat) in stilte.

Opmerking 2: laat de tussenstap aanvankelijk luidop doen, later (als het vlot gaat) in stilte. MONDELINGE HERHALING REKENEN Luc Cielen De opgaven hieronder staan in een willekeurige volgorde genoteerd. 1 Neem een willekeurig getal. Bijvoorbeeld 37 of 256 enz. Laat elk kind een bepaald getal bijtellen.

Nadere informatie

Hieronder ziet u per 2 blokken wat er getoetst wordt in groep 4

Hieronder ziet u per 2 blokken wat er getoetst wordt in groep 4 Hieronder ziet u per 2 blokken wat er getoetst wordt in groep 4 Blok 1A en 2A Telrij, uitspraak en notatie Getallenlijn en getalvolgorde Opbouw getallen tot 100 Sprongen van 1, 2 en 5 tussen 10 en 20 t/m

Nadere informatie

De tiendeligheid van ons getalsysteem

De tiendeligheid van ons getalsysteem De tiendeligheid van ons getalsysteem Tiendeligheid is het principe dat telkens als je 10 keer iets hebt, je het kan vervangen door iets anders. Vb. 10E = 1T, 10T = 1H, Dat andere is dus telkens 10 keer

Nadere informatie

Leerroutes Passende Perspectieven Alles telt groep 5 blok 1

Leerroutes Passende Perspectieven Alles telt groep 5 blok 1 Leerroutes Passende Perspectieven Alles telt groep 5 blok Legenda kleuren Getalbegrip Optellen en aftrekken Vermenigvuldigen en delen Verhoudingen Meten Meten Tijd Meten Geld Meetkunde Verbanden Legenda

Nadere informatie

Aanbod rekenstof augustus t/m februari. Groep 3

Aanbod rekenstof augustus t/m februari. Groep 3 Aanbod rekenstof augustus t/m februari Groep 3 Blok 1 Oriëntatie: tellen van hoeveelheden tot 10, introductie van de getallenlijn tot en met 10, tellen en terugtellen t/m 20, koppelen van getallen aan

Nadere informatie

Kennis van de telrij De kinderen kunnen tellen en terugtellen tot 10 met sprongen van 1 en van 2.

Kennis van de telrij De kinderen kunnen tellen en terugtellen tot 10 met sprongen van 1 en van 2. Rekenrijk doelen groep 1 en 2 De kinderen kunnen tellen en terugtellen tot 10 met sprongen van 1 en van 2. Aantallen kunnen tellen De kinderen kunnen kleine aantallen tellen. De kinderen kunnen eenvoudige

Nadere informatie

1 Rekenen met gehele getallen

1 Rekenen met gehele getallen 1 Inhoudsopgave 1 Rekenen met gehele getallen... 1.1 De gehele getallen... 1. Optellen... 1. Opgaven... 1. Aftrekken... 1. Opgaven... 1. Vermenigvuldigen... 1. Opgaven... 1.8 Delen... 9 1.9 Opgaven...9

Nadere informatie

5.327 703 x 15.981 3.728.900 + 3.744.881. 2.160 3.007 x 15.120 6.480.000 + 6.495.120. 2.160 3.007 x 15.120 00.000 0 00.000 6.480.000 + 6.495.

5.327 703 x 15.981 3.728.900 + 3.744.881. 2.160 3.007 x 15.120 6.480.000 + 6.495.120. 2.160 3.007 x 15.120 00.000 0 00.000 6.480.000 + 6.495. Bij vermenigvuldigen van twee grote getallen onder elkaar staan de rijen onder de streep elk voor een tussenstap. De eerste rij staat voor het vermenigvuldigen met het cijfer dat de eenheden van het onderste

Nadere informatie

Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd?

Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Geef dan eventueel aan het begin van het schooljaar enkele lessen uit het voorafgaande

Nadere informatie

Derde domein: gebroken getallen. 1 Kennismaking met breuken. 1.1 De breuk als deel van een geheel. Opdracht 1. Opdracht 2. blaadje 1.

Derde domein: gebroken getallen. 1 Kennismaking met breuken. 1.1 De breuk als deel van een geheel. Opdracht 1. Opdracht 2. blaadje 1. Derde domein: gebroken getallen 1 Kennismaking met breuken 1.1 De breuk als deel van een geheel Opdracht 2 blaadje 1 blaadje 2 blaadje 3 blaadje 4 Een blaadje in twee delen vouwen geeft de helft van een

Nadere informatie

Derde domein: gebroken getallen. 1 Kennismaking met breuken. 1.1 De breuk als deel van een geheel. Opdracht 1. Opdracht 2. blaadje 1.

Derde domein: gebroken getallen. 1 Kennismaking met breuken. 1.1 De breuk als deel van een geheel. Opdracht 1. Opdracht 2. blaadje 1. Derde domein: gebroken getallen 1 Kennismaking met breuken 1.1 De breuk als deel van een geheel blaadje 1 blaadje 2 blaadje 3 blaadje 4 Een blaadje in twee delen vouwen geeft de helft van een heel blaadje.

Nadere informatie

spiekboek De beste basis voor het rekenen groep

spiekboek De beste basis voor het rekenen groep spiekboek De beste basis voor het rekenen groep 3 COLOFON 3 DiKiBO presenteert het spiekboek complete reken-zakboek rekenen voor groep voor 5 groep 5 & 6 (een uittreksel van DiKiBO Rekenen Compleet groep

Nadere informatie

spiekboek rekenen beter rekenen op de entreetoets van het Cito groep

spiekboek rekenen beter rekenen op de entreetoets van het Cito groep spiekboek rekenen beter rekenen op de entreetoets van het Cito groep de o ra en a oor a 1. ik lees de opgave 2. ik kijk naar het plaatje 3. wat is de som die schrijf ik op kladpapier 4. ik kijk naar de

Nadere informatie

Deel C. Breuken. vermenigvuldigen en delen

Deel C. Breuken. vermenigvuldigen en delen Deel C Breuken vermenigvuldigen en delen - 0 Sprongen op de getallenlijn. De sprongen op de getallenlijn zijn even groot. Schrijf passende breuken of helen bij de deelstreepjes. 0 Welk eindpunt wordt bereikt

Nadere informatie

Deel A. Breuken vergelijken

Deel A. Breuken vergelijken Deel A Breuken vergelijken - - 0 Breuken en brokken (). Kleur van elke figuur deel. Doe het zo nauwkeurig mogelijk.. Kleur van elke figuur deel. Doe het telkens anders.. Kleur steeds het deel dat is aangegeven.

Nadere informatie

1. REGELS VAN DEELBAARHEID.

1. REGELS VAN DEELBAARHEID. REKENEN VIJFDE KLAS Luc Cielen 1. REGELS VAN DEELBAARHEID. Deelbaarheid door 10, 100, 1000 10: het laatste cijfer (= cijfer van de eenheden) is 0 100: laatste twee cijfers zijn 0 (cijfers van de eenheden

Nadere informatie

Breuken. Tel.: Website:

Breuken. Tel.: Website: Breuken Leer- en oefenboek Versie - april 08 Auteur en uitgever: Klaas van der Veen Tel.: 00-700 E-mail: info@ info@meesterklaas.nl Website: www. www.meesterklaas.nl Inhoud Wat is een breuk Wat is groter:

Nadere informatie

kun je op verschillende manieren opschrijven of uitspreken: XX Daarnaast kun je een breuk ook opschrijven als een decimaal getal.

kun je op verschillende manieren opschrijven of uitspreken: XX Daarnaast kun je een breuk ook opschrijven als een decimaal getal. . Breuken Je kunt breuken gebruiken om een verhouding weer te geven. Een breuk schrijf je als een streepje met een getal erboven (de teller) en een getal eronder (de noemer), bijvoorbeeld. De streep zelf

Nadere informatie

RekenWijzer, uitwerkingen hoofdstuk 2 Gebroken getallen

RekenWijzer, uitwerkingen hoofdstuk 2 Gebroken getallen Uitwerkingen 2. Kennismaken met breuken 2.. Deel van geheel Opdracht B 8 deel. ( deel + 8 deel). Opdracht 2 C 5 deel Opdracht C Driehoek C past in driehoek A. Aangezien driehoek A deel is van de tekening,

Nadere informatie

2. Optellen en aftrekken van gelijknamige breuken

2. Optellen en aftrekken van gelijknamige breuken 1. Wat is een breuk? Een breuk Een breuk is een verhoudingsgetal. Een breuk geeft aan hoe groot een deel is van een geheel. Stel een taart is verdeeld in stukken. Je neemt 2 stukken van de taart. Je hebt

Nadere informatie

Blok 6 G/B vraag 1: een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers

Blok 6 G/B vraag 1: een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers Blok 6 G/B vraag : een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers Een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers 50,8 : 20 =? Ik schat

Nadere informatie

Voorbereidend Cijferend rekenen Informatie voor ouders van leerlingen in groep 3 t/m 8

Voorbereidend Cijferend rekenen Informatie voor ouders van leerlingen in groep 3 t/m 8 nummer 2 bijgesteld in nov. 2013 Voorbereidend Cijferend rekenen Informatie voor ouders van leerlingen in groep 3 t/m 8 Hoe cijferend rekenen wordt aangeleerd Deze uitgave van t Hinkelpad gaat over het

Nadere informatie

Leerlijnen voor groep 3-8

Leerlijnen voor groep 3-8 Leerlijnen voor groep 3-8 Groep 3, eerste half jaar de begrippen meer, minder, evenveel juist toepassen de ontbrekende getallen op de getallenlijn t/m 12 invullen van hoeveelheden t/m 20 groepjes van 5

Nadere informatie

Wiskunde/rekenen. Quintie Beerens. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Wiskunde/rekenen. Quintie Beerens. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Quintie Beerens 16 may 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61252 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Leerlijnen groep 4 Wereld in Getallen

Leerlijnen groep 4 Wereld in Getallen Leerlijnen groep 4 Wereld in Getallen 1 REKENEN Boek 4a: Blok 1 - week 1 - optellen en aftrekken t/m 10 (3 getallen, 4 sommen) 5 + 4 = / 4 + 5 = 9 5 = / 9 4 = - getallen tot 100 Telrij oefenen met kralenstang

Nadere informatie

Tussendoelen domein GETALLEN, subdomein Getalbegrip

Tussendoelen domein GETALLEN, subdomein Getalbegrip Tussendoelen domein GETALLEN, subdomein Getalbegrip HELE GETALLEN kan de telrij opzeggen tot ten minste 20. kan vanuit elk getal tot 20 verder tellen en vanuit elk getal onder 10 terugtellen. herkent en

Nadere informatie

Rekenzeker. Weet binnen een context wat bedoeld wordt met bij elkaar doen, erbij doen, eraf halen en dit vertalen naar een handeling

Rekenzeker. Weet binnen een context wat bedoeld wordt met bij elkaar doen, erbij doen, eraf halen en dit vertalen naar een handeling Groepsplan groep Vakgebied Rekenen Rekenzeker Tijdsvak Namen Evaluatie Niveau leerlijn 1 2 3 Functioneringsniveau

Nadere informatie

TOELICHTING REKENEN MET DECIMALE GETALLEN

TOELICHTING REKENEN MET DECIMALE GETALLEN TOELICHTING REKENEN MET DECIMALE GETALLEN LEERSTAP 1 LEERSTAP 2 LEERSTAP 3 LEERSTAP 4 LEERSTAP 5 LEERSTAP 6 Rekenvlinder Rekenen met decimale getallen Toelichting Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg www.rekenvlinder.nl

Nadere informatie

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1]

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] 4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1] Voorbeeld 1: 5 x 3 = 15 (3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15) Voorbeeld 2: 5 x -3 = -15 (-3 +-3 +-3 +-3 +-3 = -3-3 -3-3 -3 = -15) Voorbeeld 3: -5 x 3 = -15 Afspraak: In plaats

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden

Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Wiskunde VMBO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Wiskunde 1. Basisvaardigheden 2. Grafieken en formules 3. Algebraïsche verbanden 4. Meetkunde Getallen

Nadere informatie

Deel 1: Getallenkennis

Deel 1: Getallenkennis Deel 1: Getallenkennis 1 Natuurlijke getallen 10 1.1 De waarde van cijfers in natuurlijke getallen 10 Les 1: Natuurlijke getallen kleiner dan 10 000 10 Les 2: Natuurlijke getallen kleiner dan 100 000 13

Nadere informatie

BLOKMENU BLOKLESSEN. halfslagsymmetrie. 2 De wereld in getallen groep 4 Handleiding Malmberg 's-hertogenbosch. toetsboek. werkboek

BLOKMENU BLOKLESSEN. halfslagsymmetrie. 2 De wereld in getallen groep 4 Handleiding Malmberg 's-hertogenbosch. toetsboek. werkboek BLOKMENU BLOKLESSEN werkboek toetsboek les inhoud domein lesdoel 1 x 2 x doel 1 Eureka De kinderen gaan aan de slag met keerkunst. Dit is kunst die je een halve slag kunt draaien zonder dat je het ziet.

Nadere informatie

Blok 6 G/B vraag 1: een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers

Blok 6 G/B vraag 1: een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers Blok 6 G/B vraag : een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers Een natuurlijk getal of kommagetal cijferend delen door een getal van 3 cijfers 50,8 : 0 =? Ik schat 500

Nadere informatie

Tijd: seconden, minuten, uren, dagen, weken, maanden, jaren

Tijd: seconden, minuten, uren, dagen, weken, maanden, jaren Uren, Dagen, Maanden, Jaren,. Tijd: seconden, minuten, uren, dagen, weken, maanden, jaren 1 minuut 60 seconden 1 uur 60 minuten 1 half uur 30 minuten 1 kwartier 15 minuten 1 dag (etmaal) 24 uren 1 week

Nadere informatie

Routeboekje. bij Rekenrijk. Groep 7 Blok 6. Van...

Routeboekje. bij Rekenrijk. Groep 7 Blok 6. Van... Routeboekje bij Rekenrijk Groep 7 Blok 6 Van... Groep 7 Blok 6 Les 1 Leerkrachtgebonden LB 7a 142 1 Hoeveel bussen? meedoen LB 7a 142 2 Reken uit - LB 7a 142 3 Reken uit maken LB 7a 143 4 Schat eerst,

Nadere informatie

Lesbrief groep 5/6. Beste ouders,

Lesbrief groep 5/6. Beste ouders, Lesbrief groep 5/6 Beste ouders, We starten met rekenen, taal en spelling weer met een nieuw blok. Hier dus weer een lesbrief om u op de hoogte te houden over wat uw kind de komende tijd zal leren/oefenen.

Nadere informatie

i n s t a p h a n d l e i d i n g

i n s t a p h a n d l e i d i n g jaargroep 7 reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs i n s t a p h a n d l e i d i n g k o l o m s g e w i j s d e l e n Inleiding Het programma laat de leerlingen kennismaken met vernieuwende elementen

Nadere informatie

Deel 1. het complete zakboek voor groep 7 & 8 deel 1 hele getallen, kommagetallen en breuken

Deel 1. het complete zakboek voor groep 7 & 8 deel 1 hele getallen, kommagetallen en breuken Deel 1 78 & het complete zakboek voor groep 7 & 8 deel 1 hele getallen, kommagetallen en breuken 2 DIT IS HET DiKiBO-BOEK VAN TIP PAS OP 2 HOE? hoi, ik ben DiKiBO samen met mijn vrienden help ik jou bij

Nadere informatie

Rekenportfolio. Naam: cm 2. m 3 + = 1 _ 12

Rekenportfolio. Naam: cm 2. m 3 + = 1 _ 12 Tytsjerksteradiel Rekenportfolio Naam: cm 2 1 5 7 + = 5 10 10 m 3 1 _ 12 X 5 1 + = 5 1 + Inhoudsopgave Voorwoord 3 Domein getallen 4 - Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen 5 - Breuken 6 - Rekenvolgorde

Nadere informatie

Lesopbouw: instructie. Start. Instructie. Blok 4. Lesinhoud Kommagetallen: vermenigvuldigen met kommagetallen Kommagetallen: delen met kommagetallen

Lesopbouw: instructie. Start. Instructie. Blok 4. Lesinhoud Kommagetallen: vermenigvuldigen met kommagetallen Kommagetallen: delen met kommagetallen Week Blok Bijwerkboek 0 Les Rekenboek Lessen 0 0, 0 0, 0, keer 0, 0,, flesjes 0,, 0, 0 0 plankjes stukjes 0 0 Lesinhoud Kommagetallen: vermenigvuldigen met kommagetallen Kommagetallen: delen met kommagetallen

Nadere informatie

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Maerlant College Brielle 5 oktober 2009 c Swier Garst - RGO Middelharnis 2 Inhoudsopgave Rekenen met gehele getallen 7. De gehele getallen.....................................

Nadere informatie

TVE TIEN VRAGEN EXTENSIE LVS - VCLB WISKUNDE Begin 1 ste leerjaar

TVE TIEN VRAGEN EXTENSIE LVS - VCLB WISKUNDE Begin 1 ste leerjaar TVE TIEN VRAGEN EXTENSIE LVS - VCLB WISKUNDE Begin 1 ste leerjaar INSTRUCTIE BIJ VRAGEN Wiskunde Begin 1 ste leerjaar Voor de afname leg je aan iedereen kort de betekenis uit van de tekens =, < en > a.d.h.v.

Nadere informatie

Overzicht rekenstrategieën

Overzicht rekenstrategieën Overzicht rekenstrategieën Groep 3 erbij tot tien Groep 3 eraf tot tien Groep 4 erbij tot twintigt Groep 4 eraf tot twintigt Groep 4 erbij tot honderd Groep 4 eraf tot honderd Groep 4 en 5 tafels tot tien

Nadere informatie

Het Breukenboekje. Alles over breuken

Het Breukenboekje. Alles over breuken Het Breukenboekje Alles over breuken 1 d elen colofon en hal eren Het ik maak DiKiBO de Breukenboekje som makkelijk Voor groep 6, 7 en 8 DiKiBO behandelt op iedere kaart een bepaald soort som en aan de

Nadere informatie

Procenten 75% 33% 10% 50% 40% 25% 50% 100%

Procenten 75% 33% 10% 50% 40% 25% 50% 100% Procenten 50% 75% 25% 100% 10% 40% 50% 33% Uitleg procenten & Hoofdstuk 1A: hele procenten Uitleg : Procent betekent: 1/100 deel Bij procentrekenen werken we met HOEVEELHEDEN Bij een hoeveelheid van iets

Nadere informatie

Wat betekenen de getallen? Samen bespreken. Kies uit kilometer, meter, decimeter of centimeter.

Wat betekenen de getallen? Samen bespreken. Kies uit kilometer, meter, decimeter of centimeter. 70 blok 5 les 23 C 1 Wat betekenen de getallen? Samen bespreken. 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 60 981 540 C 2 Welke maten horen erbij? Samen bespreken. Kies uit kilometer, meter, decimeter of centimeter.

Nadere informatie

Ouderbijeenkomst Rekenen

Ouderbijeenkomst Rekenen Ouderbijeenkomst Rekenen Breuken Breuken, procenten en kommagetallen horen bij elkaar. Vooraf Ga ik te snel, geef het aan Ga ik te langzaam, geen het aan Heeft u vragen, stel ze. op stil/tril a.u.b. Wat

Nadere informatie