directie waterhuishouding en waterbeweging Aan verzonden; buicgen: SR 52 toestel: 4 t Het hoofd van de Hoofdafdeling, Waterhuishouding, ir. K.P.

Transcriptie

1 rijkswaterstaat SC directie waterhuishouding en waterbeweging Aan geadresseerde. uw kenmerk: e-gravenhage. 6 j an u a r i uw brief van; one kenmerk; W H projectcode verzonden; in behandeling bij: P W. Spa a rman toestel: onderwerp: Stormvloed van 1 januari 1981 buicgen: SR t Hierbij die ik U toekomen rapport SR 52 betreffende de weersgesteldheid en de waterstanden langs de Nederlandse kust de stormvloed van 1 januari Zoals is een overzicht toegevoegd van de teerde duinafsiag als gevolg van deze vloed. tijdens bruikelijk ge geconsta Het hoofd van de Hoofdafdeling, Waterhuishouding, ir. K.P. Blumenthal. 4 postbuc verzoeke bij uw antwoord kenmerk en 2500 E)C s-gravenhage datum dezee te vermelden en slechte hooftskade 1 éën zaak In een brief te behandelen tel. (070) , telex 33566

2 RIJKSWATERSTAAT Directie Waterhuishouding en Waterbeweging Operationele Afdeling VERSLAG VAN DE STORMVLOED VAN 1 JANUARI 1981 fsr 52) Voor een overzicht der sectorenindeling van het getijgebied (met per sector het basisstation) raadplege men bijlage OVERZICHT VAN DE WEERSSITUATIE VAN 31 DECEMBER 1980 EN 1 JANUARI 1981 (samengesteld door het KNMI). De windsnelheden en richtingen, die gedurende deze storm werden waargenomen aan de Huibertgatpaal, te Terschelling en op het lichteiland Goeree, zijn weergegeven op de bovenste helft van bijlage 2. De depressiebanen zijn op bijlage 3 ge tekend. Oudejaarsmiddag stond er op vrijwel de gehele Noordzee een zuidwestelijk windveld van 30 tot 35 knopenuur (windkracht 7 8 Beaufort). Pas in de avond ruimde op de Noordzee de wind naar westnoordwest, maar in het Nederlandse kustgebied alsook in de districten Thames en Humber bleef hij aanvanke lijk nog zuidwest tot west (windkracht 7); in deze gebieden zette de ruiming pas tegen middernacht door. Die ruiming volgde op een trogpassage, die gepaard met hagel en onweer s nachts aan het begin van het nieuwe jaar over Nederland naar het oosten trok. In de loop van de nacht werd de windrichting op de gehele Noordzee pal noordwest met op het midden en het noordelijk deel der Noordzee een toeneming der windsnelheid tot 40 kmuur (windkracht 9 Beaufort). Tegelijkertijd werd de aan gevoerde lucht instabieler en trokken buien met hagel en sneeuw mee; door die buien ontstonden flinke buioscilla ties. Daarop trok in de nanacht, vooral in de aanvoerbaan via Doggersbank en Duitse Bocht naar de Eemsmonding, het windveld nog wat aan. De storm besloeg toen het gebied van IJsland via de Noordzee tot in de Duitse Bocht met het zwaartepunt (zware storm, 10 Beaufort) in het gebied van Vi kingbank, Fladengronden en Vissersbank. Dit zwaartepunt pas seerde rond de middag de Vissersbank, het noordelijk deel der Duitse Bocht en Denemarken en trok daarna in Zuidooste lijke richting weg. Tegen de avond werd al snel de invloed merkbaar van een rug van hoge luchtdruk, die snel over de Britse eilanden naar het oosten trok. Samenhangend hiermee boette het stormveld op de Noordzee spoedig aan betekenis in. Vooral op de zuidelijke Noordzee nam de wind toen snel af en tegen middernacht op 1 januari 1981 was de storm voorbij.

3 2 2. DE WATERSTANDEN TIJDENS DE STORMVLOED Bijlage 2 geeft de opgetreden windrichtingen en windkrach ten, alsmede de hoogwaterstanden ten opzicht van het grens peil aan. In de onderste helft van de figuur verbinden de hellende flauw gebogen lijnen de vooruitberekende tijdstip pen van het astronomisch hoogwater langs de kust. Voor de aan de linkerzijde vermelde stations zijn bij deze tijdlij nen de eerder genoemde waterstanden ten opzichte van het grenspeil opgenomen. Bijlagen 4 geeft een overzicht van de verwachte en de opge treden waterstanden t.o.v. NA? voor de basisstations Vlis singen, Hoek van Holland, Dordrecht, Den Helder, Harlingen en Delfzijl. De bijlagen 5 en 6 geven een gedetailleerd overzicht van de opgetreden hoogwaterstanden t.o.v. de grenspeilen; deze ge gevens hebben voor de stations bezuiden Petten betrekking op achtereenvolgens het 2e hoogwater van 31 december 1980, en het le hoogwater van 1 januari 1981 en voor de overige sta tions op het (lokale) le resp. 2e hoogwater van 1 januari Tevens geven deze hijlagen informatie over de ouderdom van het betrokken getij, de windrichting en de voor de vloed van belang zijnde waterstanden van de Rijn te Lobith (van twee dagen tevoren) en van de Maas te Borgharen dorp (van drie dagen tevoren). Tabel 1 geeft een overzicht van de verzonden telegrammen. De stormvloed van de iste januari is opgetreden tijdens doodtij in het Noordelijke gedeelte langs de Nederlandse kust. Een krachtig hogedrukgebied van 1044 mbar tussen de Azoren en Ierland en een omvangrijk depressiegebied boven Scandina vié hielden boven de Noordzee een noordwesterstorm in stand. Randstoringen trokken van zuid Noorwegen naar Dene marken en SleeswijkHolstein. Op de avond van 31 december 1980 te omstreeks uur voorzag het K.N.M.I. voor het eerste hoogwater op 1 januari 1981 in het noorden des lands verhogingen van: - 11 dm te Den Helder (te 3.02 uur), d.i. 2 dm onder het 3 peil, (dit peil is de ondergrens voor het advies be perkte dijkbewaking); 15 dm te Harlingen (te 5.06) d.i. 1 dm onder het 3 peil; 16 dm te Delfzijl (te 7.30 uur), d.i. 2 dm onder het B pei 1. Te zelfder tijd verwachtte het K.N.M.I., voor het eerste hoogwater van 1 januari 1981 in het zuiden des lands dm en dm verhoging voor Vlissingen (te uur, 5 dm onder het B peil) respectievelijk Hoek van Holland (te uur, 2 dm onder het B-peil).

4 3 De voor Den Helder en Harlingen verwachte verhogingen waren daarop voor de SVSD aanleiding telefonisch beheerders te Den Helder en in de provincie Friesland te waarschuwen voor mo gelijke hoogwaterstanden rond of net onder het peil beperk te bewaking (voor Den Helder is dit B peil : NAP cm, voor Harlingen NA? 250 cm). Deze verwachtingen gaven toen nog geen aanleiding tot het bezetten van het waarschuwings bureau, dit mede omdat men bij het berekenen van de te ver wachten verhogingen aan de voorzichtige kant was gebleven. De verwachte waterstanden Den Helder NA? cm en Harlin gen NAP cm werden echter in de vroege ochtend van 1 januari 1981 met achtereenvolgens 15 en 47 cm overschreden. Toen dit eenmaal duidelijk was bleek tevens dat te Delfzijl de eerder verwachte verhoging evenzeer met enige dm s zou worden overtroffen. Zodra de ingenieur van dienst hiervan op de hoogte was zijn (even voor 6.00 uur) de beheerders in Groningen telefonisch op de hoogte gesteld, o.a. met het oog op het sluiten van de coupure te Delfzijl, waarna het waar schuwingsbureau is bezet. De opgetreden stand te Delfzijl tijdens hoogwater werd NA? cm, waarmee de hiervoor ge noemde verwachting met 57 cm werd overtroffen. De daarop door het K.N.M.I. berekende verhoging voor het hoogwater van uur te Hoek van Holland (t.w. 15 dm) was te 8.30 uur aanleiding per spoedalarmering het advies beperkte dijkbe waking te doen uitgaan voor de sector Westholland (verwach te stand te Hoek van Holland NA? cm) met een informa tie voor de sector Dordrecht (verwachte stand te Dordrecht NA? cm). Te 9.50 uur verwachtte het K.N.M.I. aan de stations Den Hel der en Harlingen een verhoging van achtereenvolgens 15 dm en 19 dm. Deze verwachtingen en de toen, resp. nadien optreden de verhogingen tijdens laagwater aan de stations Den Helder (16 dm) en Harlingen (ongeveer 20 dm) waren aanleiding voor de sectoren Den Helder (te 9.55 uur) en Harlingen (te uur) ook het advies beperkte dijkbewaking te verzenden. De in de telegrammen vermelde verwachte stand voor Den Helder was NA? cm en voor Harlingen NA? cm. Inmiddels was het hoogwater te Hoek van Holland gepasseerd waarbij de hoogste stand beperkt bleef tot HAP cm, d.i. 11 cm onder het plaatselijk B peil. In de sector Schel de waren geen B peilen overschreden. Voor de sector Delfzijl werd een advies beperkte dijkbewa king verzonden te uur voor het hoogwater van uur (verwachte stand: NA? cm). De verhoging ten op zichte van het astronomische getij tijdens laagwater te Delfzijl bedroeg toen reeds 26 dm. De opgetreden standen tijdens het hoogwater te Den Helder en Harlingen waren achtereenvolgens NA? cm en NA? cm, waarmee aan beide stations de hoogste stand 3 cm onder de verwachting bleef. Het advies voor de sector Den Helder werd te uur en dat voor de sector Harlingen te uur ingetrokken.

5 De windverwachting en de daarmee samenhangende verwachte verhogin optrad dan verwacht was: bereikt werd als hoogwaterstand NAP getrokken. ziji opgeheven waarmee alle gegeven dijkbewakingsadviezen waren in bleef. Te uur werd het geldende advies voor de sector Delf cm, waarmee het water 43 cm onder de voorspelde hoogwaterstand een geleidelijke afneming van de wind waardoor een lagere verhoging Enige tijd voor het tijdstip van het Hoogwater te Deifziji begon Delfzijl dm tijdens 2e LW Lauwersoog dm tijdens le 1W Harlingen dm 3 uur voor 2e HW Den Helder dm 3 uur voor 2e HW Hoek van Holland dm 3 uur na le HW Rak Zuid dm tijdens 2e LW Vlissingen dm tijdens 2e LW Zierikzee dm tijdens 2e 1W stormvloed Station gedurende de tijd datum maximale verhoging Tabel II (opgetreden verhogingen) * spoedalarmering Delfzijl B Den Helder Dordrecht Informatie Westholland B (beperkt)* Harlingen B Sector kingsadvies van verzen van opheffing Soort bewa- datum + tijd datum + tijd ding Tabel 1 (waarschuwingstelegrammen) januari 1981 op te heffen. dat besloten werd de bureau bezetting van de SVSD te uur op 1 gen van de waterstanden voor het komende hoogwater waren dusdanig 4

6 5 3. CLASSIFICATIE In tabel III staan voor de vijf basisstations vermeld: de overschrijdingsfrequenties van de tijdens deze stormvloed opgetre den hoogste hoogwaterstanden en de classificatie van het hoogwater. Deze classificatie is verricht volgens de gangbare classificatietabel (bijlage 6). Tabel III Overschrijdingsfrequenties en classificaties hoge vloed! station datum stand overschr. classificatie stormvloed (NAP + cm) frequentie hoge lage vloedstormvl. 1 januari Den Helder x2 jaar x Harlingen x5 jaar x Delfzijl x10 jaar x Den Helder ixjaar x Harlingen x10 jaar x Delfzijl x20 jaar x 4. GLOBALE DUINAFSLAG E.D. LANGS DE NEDERLANDSE KUST T.G.V. DE STORM VAN 1 JANUARI 1987 (bijlage 8) (samengesteld door de afdeling Kustonderzoek van het District Kust en Zee) Zeeuwsch Tussen Groede en Breskens bij de hoek van de Walendijk is Vlaande van de basaltglooiing 100 m2 beschadigd. ren: Plaatselijk zijn enkele strandhoofden licht beschadigd. Ter hoogte van Cadzand is een zeer geringe strandverlaging. Walcheren:De schade heeft zich beperkt tot ongeveer 200 m2 aan de met basalt heklede dijkglooiing te Westkapelle. Brouwers Bij de aansluitingspunten van de Brouwersdam op Schouwen en dam: Goeree is de duinvoet licht aangetast. Ter plaatse van bo vengenoemde punten zijn hier en daar rijsschermen, afraste ringen en duinaanplant verloren gegaan. Zuid Hol Ten noorden van de Noorderdam bij Hoek van Holland is een land: lichte afneming van de in aangebrachte zandsupple tie teweeggebracht. Ten hoogte van Scheveningen en Wassenaar is plaatselijk een geringe strandverlaging.

7 6 Noord holland: Texel: Vanaf Zandvoort in Noordelijke richting is een af slag van 3 tot 5 m tussen kin Ter hoogte van kin en is plaatselijk de af slag 3 tot 10 in. Tussen genoemde punten is ca. 2 km afrastering verloren gegaan. Incidenteel is tussen kin en kin io540 een af slag van 3 tot 5 in. Vrijwel langs de gehele kust is er stormschade, afslag is er als volgt: bij kin 10 : 9 in; bij kin 12 2 m; hij kin 13 : 5 in; tussen kin en kin : 4 in, tussen kin en kin : 10 m en tussen kin en km 31 : 15 in. Tussen kin en kin zijn de zomerduinen en rietschermen weggeslagen. Vlieland: Aan de noordoost hoek is sprake van 1 tot 4 in af slag. Terschel Plaatselijk lichte afslag in het oostelijk deel ling: van het eiland. Ame land: Afslag aan de duinvoorberm en de duinen is gecon stateerd tussen kin en kin van 4 tot 8 in, van kin tot kin : 10 in; van kin tot 1000 : 4 in; van km 2400 tot kin 3000 eveneens 4 m en van kin 9000 tot : 2 tot 4 in. Van de in 1980 aangebrachte zandsuppietie tussen kin en kin is ongeveer 15 in van het voortalud ver dwenen Verder tussen kin en kin een afslag van ongeveer 10 in en van kin tot kin een af slag aflopend van 10 m tot 0 in, van kin tot kin een afslag van ongeveer 10 m en van kin tot kin een afslag aflopend van 10 m tot 0 in Het hoofd van de Hoofdafdeling Waterhuishouding, t v ir. KIP. Blumenthal.

8 1.::f.::::::::::IHARLINGEN SR.52 B JLAGE 1 OperationeLe AfdeLing Di r. Waterhuishouding en Waterbcweging Hoofdafdeling Waterhuishouding RUKS WATERSTAAT SECTOREN SVSD t,.-,.-. * S LISSINGEN..$ 4% Ci) 0

9 z20 z ORKAAN 12 STORM g ZWARE STORM ZEER ZWARE STORM 11 BEAUF0RTSCHAAL LE. GOEREE,,1 RICHflNG TERSCHELLING H UP B ER T GA T UREN MET GRONDCALQUE A hoofdafdeling waterhuishouding operationele afdeling dit. waterhuishouding en waterbeweging rij kswaterstaat OVERZICHT STORMVLOEDEN 1 BEPERKTE BEWAKING BOVEN GRENSPEIL t STORMVLOED) ii UITGEBREiDE BEWAKING BEWAKINGSADVIES DESBETREFFENDE SECTOR: VerbindingsIijn tijdstippen hoogwater MEER DAN 5Qcm standen aan zuidelijke resp noordelijke BENEDEN GRENSPEIL MINDER DAN 50cm hoogwaterstand en het grenspeil. gemarkeerd. L.E. GOEREE resp. TERSCHELLING stations, is de windkrachtverlooplijn von In een periode met stormvloed hoog water het verschil (in cm ) tussen de opgetreden VERKLARING B JZONDERHEDEN HW -STAND: De getallen geven per vermetd station aan VLISSINGEN HOEK VAN HOLLAND x JMUIDEN c DEN HELDER 18 DELFZ JL 1 HARLINGEN +16! ZWAK MATIG 9 VRIJ KRACHTIG HARDE WIND 7 KRACHTIGE WIND 6 STORMACHTIGE WIND 8 DATUM DECEMBER 1 JANUARI SR 52 B JLAGE 2

10 \ GMT.1 uur= MET _ b..:: 00. S SRS2 RULAGE 3 0 \ MT OMT.. 1::. : :. 1 :1.H: :1 :.:..:. 971m. 11 b 967m.... kern.. 963mb. 975mb b _ 2 Ç m t \ MI \ O6.OOGMT 31dec jan.1981 DEPRESSIEBANEN.. 967mb

11 Har-lingen Delfzijl Vlissingen Harlingen Delfzijl w (5 n Overzicht van verwachte en opgetreden UW-standen datim station astronasisch UW anstreeks 6 uur verwachte UW opgetreden opgetreden peil uit UW standen t.o.v. eil UW-standen t.o.v vig. getijtafel voor UW door standen in t.o.v. ver- gebreide peil uitgebreide beperkte peil beperkte cm UW standen lc.fli verwachte t. v. o. NAP wachte lip bewaking bewaking bewaking bewaking tijd hoogte in c.q. (x) verhoging t.o.v. MWr as t.o.v. verwacht opgetreden verwacht opgetre NAP (4)+(3b)= telegram (6) (5b)= fvlg. 4) vig. (6) (5a) astr. stand in f5a) (8) (6) (8)= (5a) tlo) den erschu as wingspeil tsb)(8) (Sb) (10)= (6) (10) (3) (2) (3a) (3h) (4) (5a) (5h) (6) (7) (8) (9a) (9h) (10) (lia) (11h) 1 Jan. Den Helder Hoek van Holland Dordrecht Den Helder waarschringspeil

12 t.a:c,teoc * VERKLARING: B2.SEN N N-. ELL (c q ELS OPEE) N Cm ELESEr. ARENSPEIC (c q RSLDDPEII) s cm HTDDTE PLANT ENLE SRENSPTLL. IN ILAP HDDGTE PLANTSELJE HISCOPEIL IS NAP, ] OVERSR DN5 AAN LIET SRENPELL AAN LES DER SCAlA. T VtISSN.. EN. HOE T SAIL HOL AND. JOS DES. EEN PEtDER HARLINDES ES CELF7Jt DEC21 EE StEED ALS 5550, SR 52 B JLAGE 5 0 h STORMVLOED 1 JANUARI eHW 3h. Cc 1 C4 LK RK.L5ss\ 2 2 NM OUDERDOM GET J overzicht waterstanden.per.tk,n.e etd.iin directi. w.t.,floi.hor,dlng en w.t.,b.wngiflg rijkswaterstaat L_j STATION : TERSCHELLING WINDKRACHT. 8 BEAUFORI WINDRICHTING 5h 8h t L 10n J %

13 STORMVLOED 1JANUARI e HW t SR 52 B JLAGE h 17 15h 12 6 T1H 8 16h 20h TERSCHELLING 40\ O : :S6 S Q _:_I - 1 rijkswdterstaat w,huhm:dflgoflwaterbawo9flj cperdcn&e afdo9ng overzicht waterstanden

14 Overschrijdingskans in gemiddeld aantal malen per jaar 0,5 0, ,5 0,5 â 0,1 0, i0 Ibi LP. r Overzicht maatgevende standen basisstafions S.V.S.D. in NAP cm Sector Schelde Westholland Den Helder Harlingen Del fzi ji Basisstation Vliss ingen H.v.Holland Den Helder Harlingen Del fzijl Peil beperkte bewaking Grenspeil Peil uitge breide bewaking Hoge vloeden 280 â â â 334 Lage storm vloeden â â 410 Middel bare stormvloeden â Hoge storm vi oeden â Buitengewoon hoge storm vloeden â Extreme storm vi oeden (basispeil) > 565 ) > febr jan hoogste bekende S tand

15 overzicht stormschade ditd.n. dfu. w m.hoodi,g.n wtbing 1 1 CJN4FScAG VERKLARING - SR 52 B AGE 8 rijkswaterstaat cm 6 PLAATSELJj< GREFISPEIL VLISSINGEN p 257 cm 6 70 cm HOER VAN HOLLAND NAP JMUfDEN NAP. cm6 DEN HELDER HAP. 197 cm 6 cm WEST TERSCHEILWJG NAP, , DELF2UL NAP 37 Cm HOOGSTE WATERSTAND N0 WINDRICHTING WINDKRACHT 7-8 BEUFORT