Reuma en de ziekte van Bechterew (AS) Artrose versus Artritis ANNE SILEGHEM REUMATOLOOG REUMACLINIC

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Reuma en de ziekte van Bechterew (AS) Artrose versus Artritis ANNE SILEGHEM REUMATOLOOG REUMACLINIC"

Mark van de Brink
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Reuma en de ziekte van Bechterew (AS) Artrose versus Artritis ANNE SILEGHEM REUMATOLOOG REUMACLINIC

2 Wat is artrose? Wat is artritis? Arthron = gewricht -itis = ontsteking -ose = sleet of degeneratie

3 Structuren belangrijk bij het ontstaan van artrose en artritis 1. Gewrichtskraakbeen 2. Subchondraal bot 3. Synoviale membraan 4. Gewrichtsruimte en gewrichtsvocht

5 Pijn Anamnese Mechanisch type :vooral s avonds, na belasten en betert met rust Inflammatoire type : nachtelijke pijn : 2 de deel met een ochtendstijfheid (typisch meer dan 1uur) en ook bij rust Neurogeen type : typisch distributiedebiet, vooral s nachts en met sensoriele of motorische stoornissen Functionele pijn : geen duidelijk patroon, discrepantie tussen klachten en klinische bevindingen. Elke patient uit zijn/haar klachten op zijn/har manier

6 Andere relevante gegevens Systeemanamnese : algemene bevraging over extra-articulaire symptomen Familiale anamnese Beroepsanamnese functioneren

7 kraakbeen Microscopich : chondrocyt en matrix Macroscopisch : glad samendrukbaar en elastisch

$slechte drukverdeling Verlies van plasticiteit van het sc bot Microfracturen en sclerose van het sc$

8 Ontstaan van artrose Structuur en functieverlies van het kraakbeen Teveel stress op het kraakbeen slechte drukverdeling Verlies van plasticiteit van het sc bot Microfracturen en sclerose van het sc bot

9 Risicofactoren Erfelijkheid Overgewicht Trauma Chronische overbelasting

10 Voorbeelden van secundaire artrose

11 Voorbeelden secundaire artrose

12 Gewrichtspijn : mechanisch versus inflammatoir RA ARTROSE

13 Gezond kraakbeen

14 Ernstige artrose Grade IV OA (exposed Bone)

15 Voorbeelden

16 Rug

17 Ontstaansmechanisme van ontstekingsreuma : Multifactorial Etiopathogenesis Genetics Environment Immune System

18 Impact op de levenskwaliteit Invaliderende pijn Verlies van de functionele capaciteiten Gewichtsverlies Vermindering van eetlust Slaapstoornissen en moeheid Nevenwerkingen van medicatie Emotionele stress : zorgen over de toekomst, gezondheid, relaties

19 Symptomen van gewrichtsontsteking Pijn en zwelling in de gewrichten Nachtelijke pijn Ochtendstijfheid van variabele duur Deze foto van Onbekende auteur is g onder CC BY-NC Diffuse pijn

20 Spondylitis ankylosans (AS) ziekte van Bechterew Inflammatoire rugpijn Verspringende bilpijn : symmetrische sacroilitis Perifere artritis (30%), vooral schouders en heupen Extraskeletale manifestaties (uveitis,,,) HLAB27+ (90% in blanken)

21 Undifferentiated SpA Psoriatic arthritis Juvenile SpA Arthritis associated with ulcerative colitis / Crohn s disease Ankylosing spondylitis Reactive arthritis Acute anterior uveitis

22 Diagnose Anamnese Lichamelijk onderzoek. Bloedonderzoek Röntgenonderzoek

23 Pijn Anamnese Mechanisch type :vooral s avonds, na belasten en betert met rust Inflammatoire type : nachtelijke pijn : 2 de deel met een ochtendstijfheid (typisch meer dan 1uur) en ook bij rust, beter met bewegen

24 Gewrichtspijn : mechanisch versus inflammatoir RA ARTROSE

25 Inflammatoire wervelkolompijn actuele of vroegere symptomen van de hele wervelkolom met minstens 4 van deze kenmerken Voor de leeftijd van 45 jaar Insidieus begin Beterend met bewegen Nachtelijke pijn met Ochtendstijfheid Minstens 3 maand durend

26 sacroilitis Actuele of vroegere pijn in de bilstreek afwisselend van links naar rechts Radiologische gradering van 0 = volledig normale RX tot graad 4 = volledige vergroeiing of ankylose

27 Andere relevante gegevens Systeemanamnese : algemene bevraging over extra-articulaire symptomen oa psoriasis, oogontsteking, ziekte van Crohn Familiale anamnese Beroepsanamnese functioneren

28 Diagnose Anamnese Lichamelijk onderzoek. Bloedonderzoek Röntgenonderzoek

29 AS evolution

33 Enthesitis

35 psoriasis

37 Diagnose Anamnese Lichamelijk onderzoek. Bloedonderzoek Röntgenonderzoek

38 Bloedonderzoek Ontsteking : CRP, sedimentatie Reumatesten : Ra-test, anticcp, ANA HLAB27

39 Diagnose Anamnese Lichamelijk onderzoek. Bloedonderzoek Röntgenonderzoek

41 Normal pelvis

42 Sacroiliitis

45 Osteophytes Syndesmophytes

48 Evaluatie van de ziekteactiviteit BASFI (Bath AS Functional Index) BASDAI (Bath AS Disease Activity Index) BASMI (Bath AS Metrology Index) Assessment of enthesitis Mander Index MASES (Maastricht AS Enthesitis Score)

49 Behandeling bij AS Doel van de behandeling: Controle van de pijn en symptomen Functionele verbetering en behoud van goede ziektecontrole Voorkomen van schade op lange termijn

50 Niet medicamenteuze behandeling Oefeningen, met regelmaat Fysische revalidatie en kinesitherapie Patient educatie Patient zelfhulpgroepen

51 Medicamenteuze behandeling Ontstekingsremmers :NSAIDs/COX-2 inhibitors Verbetering in pijn en functie Nevenwerkinging : GI, cardiovasculair, nierfunctiebeperking Lange termijn behandeling met NSAID : continu or on demand? Er is evidentie dat regelmatige inname van NSAID de fysische revalidatie bevordert Er is evidentie dat continue inname van NSAID de vorming van radiologische afwijkingen en letsels zou vertragen Er is geen consensus, de meeste reumatologen verkiezen beperkt gebruik owv het risico op GI complicaties Zochling J, et al. Ann Rheum Dis Sep 2005; doi: /ard Zochling J, et al. Ann. Rheum. Dis, Sep 2005; doi: /ard

52 Medicamenteuze behandeling Pijnstillers Paracetamol en opioids Corticosteroiden Locale steroid injectie on infiltratie in de SIG s voor sacroiliitis Voor arthritis Er zijn geen klinische studies die voordeel aantonen van po inname cortisone Zochling J, et al. Ann Rheum Dis Sep 2005; doi: /ard Zochling J, et al. Ann. Rheum. Dis, Sep 2005; doi: /ard

53 Medicamenteuze behandeling Sulfasalazine Methotrexate Leflunomide Effectief voor actieve perifere artritis, niet voor inflammatoire rugklachten Clegg DO, et al. Arthritis Rheum 1999; 42: ; Huang F, et al. Arthritis Rheum (Arthritis Care & Research) 2002; 47: ;Davis JC, et al. Rheum Dis Clin North Am 2003; 29

54 De biologische preparaten Gericht tegen TNF, IL17,.orale JAK inhibitoren Te gebruiken bij AS, actief ondanks NSAID verschillende molecules werkingsmechanisme samenstelling type toediening

55 Belgische terugbetalingscriteria voor biolgicals in AS Correcte diagnosestelling, volgens de officiele criteria Actieve ziekte BASDAI > 4 CRP verhoogd Inadequate response op minstens 2 NSAIDs ingenomen gedurende minstens 3 maand of contra-indicatie voor NSAID Uitsluiten van actieve TBC

56 Spondylitis ankylosans is een ernstige en invaliderende ziekte die veel facetten heeft Er bestaan nu doeltreffende behandelingen die vroegtijdig opgestart dienen te worden

57 > Zorg Academie Reuma en de ziekte van Bechterew Artrose versus artritis Dr. Anne Sileghem Reumatoloog Reuma Clinic Genk Dr. Tine Logghe Diensthoofd Fysische Geneeskunde en Revalidatie Sint Dimpna Ziekenhuis Geel - nr. -

58 > Belang van bewegen bij reuma Regelmatig bewegen is goed voor je omdat het: botontkalking tegengaat gewrichten soepel houdt spieren sterker maakt - nr. -

59 > Belang van bewegen bij reuma Regelmatig bewegen is goed voor je omdat het: je risico op vallen verkleint goed is voor je conditie vetpercentage vermindert cholesterol verlaagt - nr. -

60 > Bewegen is meer dan bewegen ook een manier om te ontspannen nieuwe mensen ontmoeten. - nr. -

61 > Bij elke vorm van reuma? Artrose Artritis Weke delen reuma Systeemziekten Doseren bij opstoten! - nr. -

62 > Hoe kan je bewegen? - nr. -

63 > Oefeningen, voor soepelheid en kracht Mobiliserende oefeningen. Spierversterkende oefeningen. Functionele oefeningen. - nr. -

64 > Niet aangeraden bij reuma - nr. -

65 > Minder geschikte sporten - nr. -

66 Respecteer jouw grenzen! - nr. -

67 > Pijn tijdens het bewegen Pijn is niet per sé gelijk aan schade Bouw rustig op Neem voldoende rustpauzes Bij ontsteking rustiger aan doen, maar blijven bewegen - nr. -

68 > Pijn na het bewegen Spierpijn? Vooral dag na de inspanning Niet schadelijk Gewrichtspijn? Pas je activiteit aan als de pijn langer dan 2 uur na het bewegen blijft duren - nr. -

69 > Hulpmiddelen - nr. -

70 > Hulpmiddelen Belast een gewricht in de meest stabiele stand - nr. -

71 Verdeel de belasting over meerdere gewrichten - nr. -

72 Gebruik de grotere gewrichten ipv de kleinere - nr. -

73 - nr. -

74 Kies waar mogelijk een stoel met leuning - nr. -

75 > Nuttige informatie - nr. -

> Dienst Fysische Geneeskunde > en Revalidatie

Lymfedrainage Nek- en rugrevalidatie Revalidatie bij

revalidatie Obesitasrevalidatie Oncologische

76 > Dienst Fysische Geneeskunde > en Revalidatie Revalidatieprogramma s Hartrevalidatie Longrevalidatie Lymfedrainage Nek- en rugrevalidatie Revalidatie bij spondylartritis Schouderrevalidatie Neurologische revalidatie Obesitasrevalidatie Oncologische revalidatie Orthopedische revalidatie Pre- en postnatale revalidatie Totale knie- of heupprotheserevalidatie Ziekte van Parkinson-revalidatie Bekkenbodemrevalidatie Cognitieve revalidatie - nr. -

77 > Tot slot Vergeet niet: Parkeerticket Evaluatieformulier Drankje en stukje cake - nr. -

78 > - nr. -

Vergelijkbare documenten

>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie

>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie >Zorg Academie Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie Dr. Wim Vandesande Dienst orthopedie - 1 - > De Zorg Academie - Artrose Programma