Gemeente DEVENTER. Sorteeranalyse Prullenbakken en straatvuil in de openbare ruimte

Transcriptie

1 Gemeente DEVENTER Sorteeranalyse Prullenbakken en straatvuil in de openbare ruimte Nulmeting, Oktober 2013

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding Steekproefmonsters Resultaten van de sorteeranalyse Samenstelling o.b.v. gewicht Samenstelling o.b.v. volume Afvalscheiding in de openbare ruimte Aansluiten bij huishoudens: oud papier, kunststof verpakkingen en rest Alternatief: PET, drankkarton, blikjes en flessen Foto s... 9

3 1 Inleiding Gemeente Deventer is voornemens een proef te starten met het scheiden van afval in de openbare ruimte. Dit kan door ken voor diverse afvalstoffen te plaatsen en door selectief te prikken van de straat. Om te zien op welke wijze afvalscheiding hier het best vorm gegeven kan worden, en om later het effect van afvalscheiding te kunnen evalueren, is voorafgaand aan de pilot de samenstelling van het ken- en straatvuil bepaald. Eureco heeft op 25 september 3 monsters ontvangen: 2 afkomstig van ken uit resp. wijk 2 (centrum) en wijk 5 (woonwijk) en 1 monster straatvuil afkomstig van wijk2 (centrum). Het betreft ken en straatvuil in de nulsituatie: er zijn geen mogelijkheid om in de openbare ruimte het afval gescheiden aan te bieden. Beide monsters zijn volledig uitgesorteerd in een aanzienlijk aantal fracties. Dit om een goed beeld te verkrijgen van het afval dat in ken en op straat wordt aangeboden. De samenstelling van ken- en straatvuil in de openbare ruimte is nog weinig onderzocht in Nederland. Onze bevindingen naar aanleiding van deze nulmeting zijn opgetekend in deze rapportage en daar waar nodig ondersteund met foto s. 2 Steekproefmonsters Alle 3 de monsters worden visueel gedomineerd door voedsel- en drankverpakkingen. Vooral voor het kenvuil betreft het zowel verpakkingen die we associëren met het verblijf in de openbare ruimte (snackbakjes, milkshake-, ijsbekers), als verpakkingen en items die we associëren met de thuissituatie (flacons van afwasmiddelen, boterkuipjes, vleesschaaltjes, koffiepads, appelmoespotten en wijnflessen). Een groot deel van de verpakkingen wordt universeel gebuikt: petfles, drankkarton, drankblikjes, bierflesjes). In het kenvuil zijn er opvallend veel dichtgeknoopte zakken en zakjes gemengd vuil aangetroffen. Het betreft hier dumpingen van huisvuil, gelet op de aard van hetgeen we in de zakken aantreffen (bijv. koffiepads, vleesschaaltjes). Ook in het straatvuil is huisvuil aanwezig (bijv. aardappelschillen), maar in mindere mate. De zakjes huisvuil zijn opengegaan en niet meer als zodanig herkenbaar. Er is dus sprake van ontwijkgedrag door huishoudens. Het toepassen van diftar kan het ontwijkgedrag versterken, doordat bewoners van hun afvalstoffen kunnen ontdoen, zonder hiervoor te betalen. Het is de vraag of het project afvalscheiding in de openbare ruimte zich misschien ook zou moeten richten op het tegengaan van dumping in de openbare ruimte. 3

4 3 Resultaten van de sorteeranalyse In dit hoofdstuk worden de resultaten voor de nulsituatie gepresenteerd: kenafval zonder scheidingsmogelijkheden en het straatvuil. 3.1 Samenstelling o.b.v. gewicht Hieronder is de samenstelling van de 3 monsters aangegeven per materiaalsoort. De samenstelling is uitgedrukt in gewichtsprocenten van het totale steekproefmonster. De zakken waarin het vuil is aangeleverd zelf zijn buiten de resultaten gehouden.. Afval in openbare ruimte, detailsamenstelling obv gewicht straatvuil Wijk 5 woonwijk overig afval dichte zakken huisvuil hondenzakjes organisch papier niet herbruikbaar drankkarton oud papier karton kunststof niet herbruikbaar kunststof v. folie kunststof v. vormvast kunststof v. petfles drankblikjes drankfles glas In het straatvuil ontbreken de dichtgeknoopte zakje huisvuil. Verder zien we hier meer drankblikjes, petflesjes en niet herbruikbaar papier (milkshake beker ed) en verhoudingsgewijs minder folie. Het kenafval uit het centrum en de woonwijk verschillen op de volgende punten van elkaar: 1. In het centrum zijn beduidend meer zakken huisvuil aangeboden dan in de woonwijk. 2. Het organisch materiaal bestond in alle drie de proeven uit etensresten (die inmiddels onherkenbaar zijn geworden). In het centrum zijn o.a. veel appels aangetroffen. In het straatvuil zagen we naast etensresten ook enig blad. 3. Er is relatief weinig glas aangetroffen. Wel zagen we in de ken zowel bierflesjes als wijnflessen, flessen voor sterke dank en conservenglas (wijst op huisvuil). In het straatvuil alleen bierflesjes. 4. Kunststof wordt onderscheiden in 3 fracties die geaccepteerd worden door Nedvang en fracties die bekend staat als niet herbruikbaar : de chipszakken, piepschuim en gebruiksartikelen (niet verpakking). 4

5 5. Blik is het centrum is vooral afkomstig van energiedrank, in de woonwijk veel bier. 6. Herbruikbaar papier in het centrum varieert van golfkartonnen dozen tot reclamefolders. In de woonwijk vooral klein papier (bonnetjes, snoepverpakking). Het straatvuil zowel dozen als kleien papier. 7. Niet herbruikbaar papier is in het centrum en in het straatvuil vooral hamburgerdoosjes en milkshake- en ijsbekers. In de woonwijk veel meer tissue, sigarettendoosjes etc. Samenstelling op basis van gewicht, zonder aanwezigheid van zakken huisvuil. We hebben gezien dat een groot deel van de samenstelling van het kenafval bepaald wordt door aanwezigheid van volle zakken met huisvuil. In wijk 5 is dit 26% en in wijk 2 ruim 38% Voor de beeldvorming is de samenstelling van het kenafval uiteengezet zonder de aanwezigheid van zakken huisvuil. Afval in openbare ruimte, detailsamenstelling obv gewicht excl dichte zakken huisvuil straatvuil Wijk 5 woonwijk overig afval hondenzakjes organisch papier niet herbruikbaar drankkarton oud papier karton kunststof niet herbruikbaar kunststof v. folie kunststof v. vormvast kunststof v. petfles drankblikjes drankfles glas De grootste fracties van de samenstelling werden door aanwezigheid van dichte zakken met huisvuil het meest onderdrukt. Kunststof, papier en organische materiaal zijn de 3 grootste fracties van het kenafval. 3.2 Samenstelling o.b.v. volume Hieronder is de volume samenstelling van beide monsters weergegeven per materiaalsoort. De volumes zij belangrijk om de inhoud van de nieuwe afvalbakken die afvalscheiding mogelijk gaan maken vast te stellen. 5

6 Prullenbakkenafval, samenstelling obv volume overig afval dichte zakken huisvuil hondenzakjes organisch papier niet herbruikbaar drankkarton oud papier karton kunststof niet herbruikbaar kunststof v. folie kunststof v. vormvast kunststof v. petfles drankblikjes drankfles glas straatvuil Wijk 5 woonwijk Uit deze grafiek blijkt dat een groot van het volume wordt ingenomen door kunststoffen (alle soorten: 30-4). Hiervan valt het overgrote deel binnen de acceptatiecriteria van Nedvang. Kunststof niet herbruikbaar bestaat vooral chipszakken en diverse gebruiksartikelen (wieldop, stiften, verhuisbord, etc.). 6

7 4 Afvalscheiding in de openbare ruimte Voor het scheiden van afval wordt vaak uitgegaan van maximaal drie afvalstromen: 2 grondstofstromen en 1 reststroom. Er kan hierbij aangesloten worden op de scheidingsregels zoals die in-huis worden gehanteerd (oud papier, kunststof Nedvang). Ook kan worden uitgegaan van typische out-door afvalstromen die gemakkelijk te herkennen, te communiceren en te scheiden zijn. Voor beide scheidingswijzen hebben we in kaart gebracht welk gewicht en volume gescheiden kan worden, bij optimale afvalscheiding. 4.1 Aansluiten bij huishoudens: oud papier, kunststof verpakkingen en rest 10 Prullenbakkenafval, scheidingsregels zoals in-home (gewicht) Overige afval Kunststof (nedvang) Oud papier straatvuil Wijk 5 woonwijk Bij de keuze oud papier kunststofverpakking komt 2 (ken) tot 3 (straatvuil) van het gewicht in aanmerking voor afval scheiden. Deze grondstoffen bepalen samen 4 van het totale volume. Het is wel de vraag of mensen die huisvuil dumpen bereidt zijn tot het scheiden van afval. Zo niet, dan is de mogelijke respons lager Prullenbakkenafval, scheidingsregels binnen pilot (volume) straatvuil Wijk 5 woonwijk Overig afval Kunststof (nedvang) Oud papier 7

8 4.2 Alternatief: PET, drankkarton, blikjes en flessen Goed herkenbare en gemakkelijk te recyclen soorten afval binnen het straat- en kenvuil zijn de drankblikjes, drankkartonnen, petflesjes en flessenglas. Deze fracties kunnen apart of als combinatiefractie worden ingezameld. In geval van gecombineerde inzameling is een sorteerslag een vereisten. Dit zou opgepakt kunnen worden in samenwerking met de sociale werkvoorziening, in het kader van arbeidsprojecten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Met deze indeling wordt 15 tot 25% van het gewicht bereikt en zo n 25-35% van het volume. Risico bij deze indeling is de vraag of ook jongeren (naar verwachting een grote groep ontdoeners) bereid zullen zijn het afval te scheiden Prullenbakkenafval, gemakkelijk te herkennen soorten (gewicht) straatvuil Wijk 5 woonwijk Drankkarton PETflesjes Drankblikjes Flessenglas Overige afval Prullenbakkenafval, gemakkelijk te herkennen soorten (volume) straatvuil Wijk 5 woonwijk Drankkarton PETflesjes Drankblikjes Flessenglas Overige afval 8

9 5 Foto s 9

10 10