Waarom is hieldecubitus (terecht) een indicator voor de kwaliteit van verpleegkundige zorg?

Transcriptie

1 Waarm is hieldecubitus (terecht) een indicatr vr de kwaliteit van verpleegkundige zrg? Prf. dr. Dimitri Beeckman Universitair Centrum vr Verpleegkunde en Vredkunde (UCVV) Universiteit Gent Eurpean Pressure Ulcer Advisry Panel (EPUAP) Scientific Cmmitee

2 WAAROM DEZE PRESENTATIE? Grte aandacht in Vlaanderen, natinaal en internatinaal Federale Raad vr de Kwaliteit van de Verpleegkundige Kwaliteit, Agentschap Zrg en Gezndheid, Vlaams Indicatrenprject (VIP²) Decubitus hg p de agenda vr gezndheidszrg in UK en VS in kader van terugbetaling en gerechtelijke vervlging Internatinale discussies

3 WAAROM DEZE PRESENTATIE?

4 KWALITEIT VAN ZORG Zeer cmplex begrip Betekenis is afhankelijk vanuit welk perspectief gekeken wrdt Wet p de Rechten van de Patiënt (2002) de patiënt heeft recht p kwaliteitsvlle gezndheidszrg die beantwrdt aan zijn beheften Institute f Medicine (USA) gezndheidszrg is kwaliteitsvl wanneer de zrg de kans verhgt m gewenste gezndheidsresultaten te bekmen en wanneer deze zrg vereenstemt met de huidige prfessinele kennis. Vlaams Patiëntenplatfrm definieert 8 kenmerken: veiligheid, effectiviteit, efficiëntie, patiëntgerichtheid, tijdigheid, cntinuïteit, integraliteit en gelijkwaardigheid

5 DEFINITIE IS COMPLEX, EN HOE DAN METEN? Deze vraag is NOG cmplexer Echt meten kan niet, we kunnen wel INDICATIES vinden die WIJZEN p KWALITEIT (= kwaliteitsindicatren) Gebruik geraakt ged ingeburgerd

6 DEFINITIE IS COMPLEX, EN HOE DAN METEN? Een kwaliteitsindicatr is een meetbaar aspect van de zrg dat een aanwijzing geeft ver de kwaliteit van zrg. Om een rdeel te kunnen geven ver de kwaliteit van zrg is infrmatie ndig Deze infrmatie wrdt verkregen dr te METEN Een indicatr geeft betekenis aan een meting, heeft een signaalfunctie Een indicatr krijgt echter pas betekenis, als er k een nrm is bepaald Wrdt er afgeweken van de nrm, dan is er bijsturing ndig

7 METEN OP VERSCHILLENDE NIVEAUS Structuurindicatren Indicatie ver de rganisatrische vrwaarden waarbinnen zrg geleverd kan wrden Prcesindicatren Indicatie ver het verlp van prcessen in een rganisatie Uitkmstindicatren Indicatie ver de uitkmst van de zrg Aanwezigheid van een prtcl Aanwezigheid van een referentie verpleegkundige wndzrg Aanwezigheid van preventiemateriaal Aanwezigheid van een decubituscmité / werkgrep

8 METEN OP VERSCHILLENDE NIVEAUS Structuurindicatren Indicatie ver de rganisatrische vrwaarden waarbinnen zrg geleverd kan wrden Prcesindicatren Indicatie ver het verlp van prcessen in een rganisatie Uitkmstindicatren Indicatie ver de uitkmst van de zrg Tepassen van adequate preventie

9 METEN OP VERSCHILLENDE NIVEAUS Structuurindicatren Indicatie ver de rganisatrische vrwaarden waarbinnen zrg geleverd kan wrden Prcesindicatren Indicatie ver het verlp van prcessen in een rganisatie Uitkmstindicatren Indicatie ver de uitkmst van de zrg Prevalentie decubitus Cat. II-IV Prevalentie verwrven decubitus Cat. II IV Prevalentie decubitus Cat. II IV (hiel) Prevalentie decubitus Cat. II IV (sacrum)

10 VOORBEELD VAN EEN INDICATOR

11 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Waarm is de hiel gevelig vr decubitus ntwikkeling? Weinig spier- en vetweefsel rnd de calcaneus, klein drukppervlak ter hgte van de hiel en dus weinig drukspreiding, Ok in liggende huding is de hiel nderhevig aan druk, Neurlgische en endcriene prblemen leiden frequent tt gevelstrnissen in de vet, Frequent kmen circulatieprblemen vr Oedeem in de vet heeft een impact p de weefseltlerantie vr druk

12 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? 1/3 van alle decubitusletsels kmen vr t.h.v. de hiel Aandeel blijft tenemen

13 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Mechanisme dat leidt tt weefselschade Zuurstftekrt Druk Schuifkracht Vervrming van de spier Druk Schuifkracht Druk Schuifkracht

14 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Weefselschade Krtdurende grte druk/schuifkracht: weefselschade Cntinue lage druk/schuifkracht: weefselschade

15 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR?

16 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR?

17 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Deze inzichten vrmen de basis vr preventie:

18 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Maar bij de hiel: grt gevaar vr hangmateffect

19 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Nieuwe inzichten? Reperfusie schade

20 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Nieuwe inzichten? Micr- klimaat Temperatuur huidppervlak f weefseltemperatuur Luchtvchtigheid f de vchtigheid van het huidppervlak p het raakvlak tussen lichaam en nderlaag Invled p de vatbaarheid van de huid en de weke delen vr de effecten van druk, schuif- en wrijfkrachten?

21 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Nieuwe inzichten? Micr- klimaat In additin t pressure, frictin, and shear reductin, the temperature and misture permeability f these devices shuld be cnsidered when chsing an apprpriate heel prtectr bt in the clinical setting.

22 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Nieuwe inzichten? Micr- klimaat Because elevated skin temperature is assciated with increased metablic demand f 6% t 13% per degree Celsius, it is reasnable t cnclude that tissue susceptibility t injury is increased, particularly when bth nutrient supply and metablite remval are reduced by lading Lachenbruch C. Skin cling surfaces: estimating the imprtance f limiting skin temperature. Ostmy Wund Manage Feb;51(2):70-9.

23 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Nieuwe inzichten? Micr- klimaat A supprt surface s permeability t humidity and perspiratin has a much greater effect n tissue integrity than skin temperature Gefen, A. Hw d micrclimate factrs affect the risk fr superficial pressure ulcers: A mathematical mdeling study. Jurnal f Tissue Viability 2011;20:81-88

24 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Micrklimaat en de elementen ervan meten ng vlledig wrden gedefinieerd, en de relatie tt de ntwikkeling van decubitus met duidelijk wrden gekarakteriseerd. Tt p heden duiden de bewijzen erp dat extremen vr wat betreft de huidtemperatuur en/f de luchtvchtigheid/huidvchtigheid de geveligheid van de huid lijkt te verhgen vr de schadelijke effecten van druk, schuifspanning en wrijfkrachten. Clark M. et al. (2010). Micrklimaat in cntext. In: Preventie van decubitus: druk, schuifkrachten, wrijfkrachten en micrklimaat in cntext een cnsensus dcument. Wunds Internatinal.

25 WAAROM HIELDECUBITUS ALS INDICATOR? Nieuwe inzichten? Blkkage afver lymfevcht Weefselvermrming / directe celschade De cncepten die een rl spelen bij het begrijpen van de effecten van druk, schuifkrachten, wrijfkrachten en micrklimaat en hun synergistische werking bij de vrming van decubitus zijn cmplex en ng niet vlledig begrepen.

26 HOE DAN VOORKOMEN? Inzichten uit de 2014 internatinale richtlijn: De hielen dienen steeds drukvrij gelegd te wrden, zelfs bij gebruik van een drukreducerende matras (visc, lucht, altenerend, lwairlss) Bij gebruik van hieldevices dient de druk ged verdeeld te wrden ver de kuitspier en dient de Achillespees drukvrij gehuden te wrden De knie dient in lichte flexie gepsitineerd te wrden Inspecteer de hiel regelmatig p aanwezigheid van rdheid en huidschade

27 HOE DAN VOORKOMEN? Inzichten uit de 2014 internatinale richtlijn: Flex the knee slightly t avid ppliteal vein cmpressin and increased risk f DVT.

28 CONCLUSIE Vrkmbaar versus nvrkmbaar? Techniek en methden zijn eenvudig te te passen (in therie) Cmplexiteit zit in (1) aandacht vr het prbleem, (2) aanwezigheid van gede materialen, (3) de praktische tepassing en haalbaarheid bij de patiënt en (4) beperkte bservatie Weinig nderzek TERECHTE INDICATOR?

29 CONCLUSIE MEER WETEN? MEE DISCUSSIËREN?

30 PUCLAS3 PROJECT Meer inf via:

31 EPUAP th Annual Meeting f the Eurpean Pressure Ulcer Advisry Panel PUTTING THE PRESSURE IN THE HEART OF EUROPE September 2015, Ghent, Belgium 31

32 CONTACT URL: