En nu verder. Pensioen akkoord brengt verandering Korting noodzakelijk Premies en parameters 2013 Wijzigingen in de pensioenregeling

Transcriptie

1 jaargang 11 nummer Een uitgave van Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel En nu verder Pensioen akkoord brengt verandering Korting noodzakelijk Premies en parameters 2013 Wijzigingen in de pensioenregeling

2 Voorwoord avh magazine nummer Colofon is een uitgave van Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Bpf AVH Laan van Zuid Hoorn DD Rijswijk Postbus GC Rijswijk Tel.: Fax: verschijnt twee maal per jaar in een oplage van circa exemplaren. wordt gratis verzonden aan de deelnemers, werkgevers en gepensioneerden van Bpf AVH. Redactie: Bpf AVH Concept / Realisatie / Druk: Drecht Graphics, Dordrecht Informatie: Voor vragen of informatie over de artikelen kunt u terecht bij Bpf AVH, tel Op werkdagen bereikbaar van tot uur. Of raadpleeg Rechten: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en / of andere auteursrechthebbenden. Bpf AVH kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Pijnlijk besluit Korting. Het klinkt zo positief. Korting betekent immers dat je iets goedkoper krijgt, dat je geld kunt uitsparen. En dat geld kun je vervolgens weer aan andere dingen besteden. Daar word je toch blij van? Hoe anders is het als we het hebben over korting van pensioenen. Daar is niets leuks aan. Het is een laatste redmiddel, dat we eigenlijk niet willen inzetten. Een pensioenfonds is er immers om haar deelnemers van een zo goed mogelijk pensioen te voorzien. Daartoe zijn wij op aard, zogezegd. Dat mogen deelnemers ook van ons verwachten. Daar is al die jaren premie voor betaald. Helaas dwingt de werkelijkheid soms tot zware maatregelen. Als de dekkingsgraad laag is en er geen of te weinig uitzicht is op verbetering moet je als bestuur wel zulke maatregelen nemen. Doe je dat niet, dan kan de schade nog wel eens veel groter worden. Als je lange tijd meer uitkeert dan je eigenlijk in kas hebt worden de problemen alleen maar groter. Dan geldt: zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Het gaat dus om korte termijn denken versus lange termijn denken. Hoe verleidelijk het ook is om voor het korte termijn belang te gaan, als bestuur moet je naar de toekomst kijken. En dat doen we dus ook. Anders is de kas op een dag leeg en hebben vele deelnemers het nakijken. Daarom hebben wij besloten de opgebouwde en ingegane pensioenen met 2% te verlagen. Het is een maatregel die wij met pijn in ons hart nemen. Gelukkig is de korting lager dan we een tijdje geleden dachten. Toen voorzagen we nog een korting van 5,25%. Maar even goed blijft het een pijnlijke maatregel. Wij begrijpen heel goed dat dit vooral onze gepensioneerden hard treft. Zij voelen het immers direct in hun portemonnee. Wij willen ons als bestuur dan ook inzetten voor reparatie van deze pijnlijke maatregel als de financiële situatie van Bpf AVH weer verbeterd is. Dat beloven we u. Hoe en wanneer dat zal zijn? Daar is nu nog niets over te zeggen. Dat zal de tijd moeten uitwijzen. U heeft in ieder geval mijn woord dat we het offer dat onze deelnemers en gepensioneerden nu brengen, niet zullen vergeten. Ik besef dat dat de pijn niet verzacht, maar hopelijk geeft het u weer wat vertrouwen in de toekomst van uw pensioen. Jacqueline Bergervoet, voorzitter Bpf AVH Inhoud Brengt de nieuwe rekenrente redding? Pensioen akkoord brengt verandering Column 10 AOW-leeftijd omhoog Pensioenfonds Het Goede Voorbeeld Mevrouw J. Klijnsma Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Anna van Hannoverstraat BJ Den Haag Meer weten? Grotere rol werkgever bij communicatie Minder is meer: Pensioen PENSIOEN Beste mevrouw Klijnsma, Welkom! Je bouwt vanaf nu pensioen op bij pensioenfonds Het Goede Voorbeeld. In Nederland kennen we verschillende pensioenregelingen. Dat is belangrijk om te weten, zeker als je van baan wisselt. Dit Pensioen laat zien wat er in jouw pensioenregeling zit. Maar ook wat er niet in zit. Je leest wanneer je in actie moet komen en wat je zelf kunt kiezen. Een keuze die je nu moet maken is: neem je eerder opgebouwd pensioen wel of niet mee naar je nieuwe pensioenregeling. Verderop lees je daar meer over. Het Pensioen bestaat totaal uit drie delen. Dit is deel 1. Hierin staat de belangrijkste informatie in het kort. Wil je meer weten? Kijk dan op Daar vind je deel 2 en 3 van Pensioen Waaruit bestaat je pensioen? C B A Korting noodzakelijk Levensverwachting wéér gestegen 12 Kom in actie bij betalingsonmacht Pensioenregeling aangepast. A. Je AOW: dit is pensioen van de overheid. Kijk op voor meer informatie over de AOW B. Je pensioen bij pensioenfonds Het Goede Voorbeeld en eerdere pensioenregelingen via je werk C. Je pensioen dat je zelf regelt. Bijvoorbeeld met een lijfrente of banksparen Pensioen opbouwen, hoe werkt dat? Je betaalt elke maand premie voor je pensioen. Ook je werkgever doet dat. Bij Het Goede Voorbeeld betaal jij 5 en je werkgever 5. Het Goede Voorbeeld belegt een deel van je premies. Dat is om prijsstijgingen zoveel mogelijk bij te houden. Met sparen alleen lukt dat niet. Beleggen levert op lange termijn meer op dan sparen 15 Wat biedt jouw pensioenregeling wel? Als je met pensioen gaat, ontvang je ouderdomspensioen Zolang je in dienst bent bij je huidige werkgever, ontvangt je partner partnerpensioen als jij overlijdt Wat biedt jouw pensioenregeling niet? Als je niet meer in dienst bent bij je huidige werkgever en je overlijdt, dan ontvangt je partner geen partnerpensioen Wat zijn de belangrijkste risico s? Lagere FVP-bijdrage voor recente instroom RISICO A. Beleggingsresultaten kunnen tegenvallen. Door een zorgvuldig beleggingsbeleid doet pensioenfond Het Goede Voorbeeld er alles aan om dit risico zo klein mogelijk te houden B. Mensen worden gemiddeld steeds ouder. Dat is plezierig. Maar het maakt de kosten van pensioen omdat we het pensioen dan langer moeten uitbetalen C. Een lage rentestand maakt pensioen duurder. Om hetzelfde pensioen te kunnen uitkeren heeft pens fonds Het Goede Voorbeeld dan meer geld nodig Als je arbeidsongeschikt wordt, loopt je pensioenopbouw door. Je betaalt daarvoor dan geen premie meer Als je arbeidsongeschikt wordt, ontvang je geen arbeidsongeschiktheidspensioen Welke kosten maken wij? Stijgt je pensioen mee met de prijzen? PRIJS Wat kun je zelf kiezen? Je pensioen meenemen naar de pensioenregeling van je nieuwe baan. Dit heet waardeoverdracht Je pensioen later laten ingaan dan je 65 e Je pensioen eerder laten ingaan dan je 65 e Wij proberen je pensioen mee te laten groeien met de jaarlijkse prijsstijging. Dit heet indexatie. Dit kan alleen als de financiële situatie van pensioenfonds Het Goede Voorbeeld het toelaat. De afgelopen jaren indexeerden wij de pensioenen zo: Hoe gaan we om met een tekort? Tekorten kunnen wij op verschillende manieren oplossen: de premie verhogen, de pensioenleeftijd verhoge de pensioenen niet aanpassen aan prijsstijgingen. In het uiterste geval kunnen wij de pensioenen verlagen De premies en parameters 2013 z.o.z. Onze uitvoeringskosten bestaan uit twee delen: de kosten van de administratie en de kosten om de gespaarde premies te beleggen Wanneer moet je in actie komen? Als je van baan verandert. Je kunt ervoor kiezen je pensioen mee te nemen naar de pensioenregeling van je nieuwe baan Als je gaat trouwen, samenwonen of een geregistreerd partnerschap aangaat Bijna met pensioen? Weet wat te doen! Als je gaat scheiden Benieuwd naar je persoonlijke pensioensituatie? Kijk op NL Ouderdomspensioen omzett partnerpensioen Eerst hoger pensioen, daarna la Eerst lager pensioen, daarna hoge 2011 Indexatie Prijsstijgin ,5% 1,5% Als je verhuist naar het buitenland Als je gebruik wilt maken van een keuzemogelijkheid Als je vragen over je pensioen hebt of als je ons pensioenreglement wilt ontvangen Waar in de tekst het woord hij in algemene zin voorkomt, kan uiteraard ook zij worden gelezen. 13 Nieuw kabinet, nieuwe pensioenplannen 2 3

3 pensioen pensioen Korting noodzakelijk Gezien de financiële situatie is Bpf AVH helaas genoodzaakt de pensioenaanspraken per 1 april 2013 met 2% te verlagen. In dit artikel leest u meer over het hoe en waarom van deze maatregel met 2% te verlagen. Dit geldt voor zowel de ingegane als de opgebouwde pensioenen en treft dus zowel gepensioneerden als (gewezen) deelnemers. Er is wel afgesproken dat, zodra er meer financiële ruimte ontstaat, de korting zo spoedig mogelijk gecompenseerd wordt. Brengt de nieuwe rekenrente redding? Hoe staat Bpf AVH ervoor? Hoe een pensioenfonds ervoor staat wordt gemeten met de zogenaamde dekkingsgraad. Die geeft de verhouding weer tussen het vermogen en de huidige en toekomstige uitkeringen. Bij een dekkingsgraad van 10 heeft het fonds precies genoeg geld om alle toegezegde pensioenen ook daadwerkelijk uit te keren. Daarnaast moet het fonds een buffer aanhouden voor onvoorziene kosten. De vereiste minimale dekkingsgraad voor Bpf AVH bedraagt 104,8%. Onze toezichthouder, de Nederlandsche Bank, eist van ons dat we eind 2013 op deze minimale dekkingsgraad zitten. Op 31 december 2012 bedroeg de dekkingsgraad van Bpf AVH 99%. Daarin is al rekening gehouden met de zogenaamde UFR, waarover u elders in dit magazine meer kunt lezen. De dekkingsgraad ligt daarmee fors onder de minimaal vereiste 104,8%. Voornaamste oorzaken daarvan zijn de aanhoudende lage rente en de sterk gestegen levensverwachting. Het is dus niet zo dat Bpf AVH door haar beleggingen in de problemen is gekomen. Sterker nog, de beleggingen dragen (nog steeds) positief bij aan het vermogen. Helaas bleef de rente laag en is het niet mogelijk gebleken om tijdig op de minimaal vereiste dekkingsgraad te komen. Zonder korting van de pensioenaanspraken zal het ook niet lukken om uiterlijk eind 2013 de vereiste dekkingsgraad te halen. Besluit Gezien de lage dekkingsgraad en de wettelijke eisen waaraan Bpf AVH moet voldoen, ziet het bestuur zich helaas genoodzaakt de pensioenen per 1 april Wij hebben de korting gemeld aan onze toezichthouder, De Nederlandsche Bank (DNB). Het kan zijn dat DNB nog opmerkingen maakt over de korting en ons vraagt het besluit te wijzigen. Als dat zo is, zullen wij het uiteraard aan u melden. Korting valt lager uit Al eerder hebben wij u gemeld dat de eventuele korting naar verwachting 5,25% zou bedragen. Uiteindelijk blijkt een korting van 2% voldoende om de dekkingsgraad op het vereiste niveau te krijgen. Dat de korting lager uitvalt heeft een drietal redenen. Ten eerste heeft de invoering van de UFR een gunstig effect gehad op de dekkingsgraad. Ten tweede bleken de door Bpf AVH gehanteerde aannames ten aanzien van de levensverwachting na onderzoek in de sector te voorzichtig. Ten derde hebben de beleggingen van Bpf AVH in 2012 meer opgebracht dan vooraf verwacht werd. Verdere maatregelen Naast de korting worden er ook andere maatregelen getroffen om de financiële toestand van het fonds te verbeteren. Zo wordt er al een tijdje niet meer geïndexeerd, is de pensioenregeling per 1 januari 2013 aangepast en is de premie verhoogd. Met deze maatregelen en de korting verwacht Bpf AVH eind 2013 op de vereiste dekkingsgraad uit te komen. Meer informatie Binnenkort ontvangt u een brief van ons met daarin de definitieve aankondiging van de korting. Bent u gepensioneerd? Dan leest u in de brief met welk bedrag uw pensioen per 1 april zal dalen. Deelnemers zullen in de brief nog geen concrete bedragen aantreffen. Die worden opgenomen in het Uniform Pensioenoverzicht dat uiterlijk 1 juni verzonden wordt. In de herfst van 2012 heeft de politiek besloten de rekenrente voor pensioenfondsen aan te passen. Betekent dat de redding voor de Nederlandse pensioenfondsen? Hoe werkt dat nu met die rente? Stel, u heeft over een jaar 100 nodig. Als de rente nu 5% is kunt u 95 op de bank zetten. Over een jaar heeft u dan 95 x 1,05 = afgerond 100. Is de rente lager, dan krijgt u minder rendement en moet u dus een groter bedrag storten. Bij een rente van 2% moet u dan geen 95, maar afgerond 98 op de bank zetten. Pensioenfondsen berekenen hun verplichtingen (de huidige en toekomstige uitkeringen) aan de hand van de rekenrente. Dit is het fictieve rendement dat het belegd vermogen van het fonds geacht wordt op te brengen in de toekomst. Hoe lager die rekenrente is, hoe hoger de verplichtingen en hoe lager de dekkingsgraad. Voorheen moesten fondsen rekenen met de zogenaamde swaprente. Dat was voorgeschreven door De Nederlandsche Bank. Die swap-rente is op dit moment historisch laag, waardoor ook de dekkingsgraden van de pensioenfondsen flink gedaald zijn. Realistisch? Het is echter zeer de vraag of de swap-rente wel de juiste rente is voor de berekening van de langetermijnverplichtingen. De verplichtingen van pensioenfondsen hebben betrekking op een zeer lange periode van 40 jaar of meer. De swap-rente daarentegen wordt slechts realistisch geacht voor verplichtingen van hooguit 20 jaar. Daarnaast zorgt het gebruik van de swap-rente voor flinke schommelingen in de dekkingsgraad. Door het gebruik van de swap-rente zijn de dekkingsgraden flink gedaald. Dat leidde weer tot premiestijgingen en korting van pensioenen. Zeker in een economische crisis is dat ongewenst. Zo werkt het ook bij pensioenfondsen. Bij een lagere rente moeten we met een lager verwacht rendement rekenen. Dat betekent dat we nu meer vermogen moeten hebben om te zijner tijd aan onze verplichtingen te kunnen voldoen. De oplossing? Om deze ingrijpende problemen op te lossen heeft toenmalig minister Kamp voorgesteld om met een meer realistische rekenrente, de zogenaamde Ultimate Forward Rate (UFR), te gaan rekenen. Daarmee stijgt voor langetermijnverplichtingen de rente van 2,4% naar 3,3%. Gemiddeld zal dit een verbetering van de dekkingsgraad van 3 procentpunt betekenen, ook voor Bpf AVH. Voor sommige fondsen kan dit het verschil tussen wel of niet korten van pensioenen betekenen. Bpf AVH moet echter sowieso korten, ook bij gebruik van de UFR. Even belangrijk is dat de UFR leidt tot een stabielere waardering van de verplichtingen en daarmee tot een stabielere dekkingsgraad. Daarmee wordt bijgedragen aan de financiële stabiliteit van de pensioenfondsen. Toch is de UFR niet onomstreden. Tegenstanders zijn van mening dat de effecten nog onvoldoende duidelijk zijn. Met een hogere dekkingsgraad zou er sneller geïndexeerd kunnen worden. De rekening daarvan komt dan bij de volgende generaties te liggen. Ook wordt het voor pensioenfondsen moeilijker om het zogenaamde renterisico af te dekken, waardoor dekkingsgraden gevoeliger worden voor renteschommelingen. 5

4 Pensioen Pensioen Pensioenakkoord brengt verandering Er is veel over te doen: het pensioenakkoord. Wat houdt het precies in? Het vorige kabinet heeft in september 2011 overeenstemming bereikt met de werkgeversorganisaties en vakbonden over de toekomst van het pensioenstelsel. Dat wordt het pensioenakkoord genoemd. Daarin staan maatregelen die de pensioenen betaalbaar moeten houden, zoals een hogere pensioenleeftijd en nieuwe pensioencontracten. Langer werken We leven gemiddeld steeds langer. Dat betekent dat ook de pensioenen tot op steeds hogere leeftijd, en dus over een steeds langere periode, worden uitbetaald. Daarvoor is in het verleden niet voldoende gespaard. Dat komt bijvoorbeeld doordat de stijging van de levensverwachting veel sneller verloopt dan eerder werd gedacht. Om de AOW en ons pensioen toch betaalbaar te houden, is afgesproken dat we langer gaan werken. Dat gaat u merken aan twee dingen: uw AOW zal later ingaan en de pensioenleeftijd wordt verhoogd. U leest daar elders in dit magazine meer over. In het pensioenakkoord staat dat de pensioenleeftijd bij pensioenfondsen moet gaan meebewegen met de stijgende levensverwachting. Waarschijnlijk zal ook de pensioenleeftijd bij Bpf AVH in de toekomst omhoog gaan. U kunt echter nog steeds eerder stoppen met werken. U krijgt dan wel een lagere uitkering. Risico Om een goed en betaalbaar pensioen mogelijk te maken, wordt de pensioenpremie belegd. Zonder beleggen zou ons pensioen een stuk duurder en/of lager zijn. Maar beleggen brengt ook risico s met zich mee. Die risico s worden in het vervolg voor iedereen duidelijk gemaakt, zo is afgesproken in het pensioenakkoord. Er moeten vooraf duidelijkere afspraken komen over risico s en de gevolgen voor de pensioenen als het slecht gaat met de economie. In het pensioenakkoord staat dat pensioenfondsen zelf kunnen kiezen hoeveel risico ze willen lopen, zolang ze daarover maar duidelijk zijn. Dat is geen gemakkelijke keuze. Want hoe zekerder het pensioen, hoe duurder. Het is dus kiezen tussen een heel zeker maar lager pensioen, of iets minder zekerheid maar een grotere kans op een beter pensioen. Minder zekerheid betekent wél dat uw pensioen ook lager kan uitvallen dan verwacht. Nieuwe contracten Als het pensioenakkoord wetgeving wordt komen er twee soorten pensioencontracten: nominale en reële. Het nominale contract is de pensioenregeling zoals u die nu kent. U bouwt jaarlijks een vast percentage van uw pensioen op en dit opgebouwde pensioen wordt jaarlijks afhankelijk van de beleggingsrendementen wel of niet geïndexeerd. Korten van het pensioen kan alleen als het fonds in financiële moeilijkheden verkeert. Daarmee biedt het nominale contract behoorlijk wat zekerheid. Het reële contract is feitelijk het tegenovergestelde. Zeker is dat de pensioenopbouw jaarlijks geïndexeerd wordt, maar de jaarlijkse opbouw is afhankelijk van het rendement dat gemaakt wordt op de beleggingen. Tegenvallers als gevolg van slechte rendementen of een stijgende levensverwachting mogen bij het reële contract gespreid in de tijd worden verwerkt in de pensioenaanspraken. Daardoor is het risico op grote kortingen kleiner. Sociale partners mogen zelf kiezen welk soort contract zij met de deelnemers in hun sector willen sluiten. Daarbij zal rekening gehouden moeten worden met de risicobereidheid onder de deelnemers. Kiest men voor het nominale, zekere contract, dan moet er aan zwaardere financiële eisen worden voldaan. Premie De overheid en werkgevers- en werknemersorganisaties willen de premie zo veel mogelijk stabiel houden. Een verdere stijging van de levensverwachting en tegenvallende rendementen leiden dan niet meer automatisch tot hogere premies. Premies kunnen nog wel stijgen als sociale partners in de sector dat noodzakelijk vinden. Opgebouwde pensioenen Maar wat gebeurt er met opgebouwde pensioenrechten en pensioenen die al zijn ingegaan? Kiezen sociale partners voor een nominaal contract, dan verandert er niets. Uw pensioenregeling blijft dan immers hetzelfde. Bij de keuze voor een reëel contract is het nog de vraag of de opgebouwde en/of ingegane pensioenen kunnen worden overgedragen naar de nieuwe regeling. Experts zijn het er nog niet over eens of, en zo ja hoe, dat juridisch kan. Hoe nu verder? Het wetsvoorstel dat dit allemaal moet gaan regelen zal waarschijnlijk in de tweede helft van 2013 aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Als het daadwerkelijk wetgeving wordt kunnen sociale partners aan de slag; zij moeten een keuze maken tussen de beide contracten en nieuwe regelingen invoeren. Er is dus nogal wat werk aan de winkel. 6 7

5 communicatie column Column De deelnemersraad adviseert het bestuur van Bpf AVH gevraagd en ongevraagd over allerlei pensioenonderwerpen en komt op die manier op voor de rechten en belangen van alle deelnemers en gepensioneerden van Bpf AVH. René Weststrate, voorzitter van de deelnemersraad, doet dit samen met de andere vier leden van de deelnemersraad. Hij vertelt u waar de raad zich sterk voor wil maken. Levensverwachting wéér gestegen In september heeft het Actuarieel Genootschap de overlevingstafel gepubliceerd. Pensioenfondsen moeten deze overlevingstafel gebruiken om te berekenen hoeveel zij in de toekomst aan pensioen uit zullen moeten keren. Het Actuarieel Genootschap heeft geconstateerd dat de levensverwachting weer iets is toegenomen. Die toename geldt zowel voor mannen als voor vrouwen. Gevolg daarvan is dat de pensioenfondsen langer uit zullen moeten keren dan eerder werd aangenomen. Daardoor stijgen de verplichtingen van het fonds. Als andere factoren de stijging van de verplichtingen niet compenseren zal de dekkingsgraad door de langere levensverwachting lager uitvallen. Bij het ter perse gaan van dit magazine was nog niet bekend welk effect de gestegen levensverwachting op de dekkingsgraad van Bpf AVH heeft. Naar verwachting zullen de dekkingsgraden van pensioenfondsen gemiddeld met 1 procentpunt dalen als gevolg van de nieuwe overlevingstafel. De meest recente dekkingsgraad van Bpf AVH kunt u vinden op onze website Als deelnemersraad zien wij veel bestuursbesluiten passeren. Soms mogen we daar een advies over geven, soms ligt dat buiten onze bevoegdheden. Hoewel alle besluiten belangrijk zijn omdat ze direct of indirect over onze pensioenen gaan, zijn er toch weinig zo belangrijk als het besluit dat het bestuur onlangs heeft moeten nemen: het kortingsbesluit. In vorige columns heb ik u verteld over de taak van de deelnemersraad en de wijze waarop wij die taak invullen. Ook bij het kortingsbesluit zijn wij betrokken. Daarover een advies moeten geven is geen sinecure. Het is immers geen besluit dat je zomaar even neemt, maar een uiterste maatregel die alle deelnemers, gewezen deelnemers en gepensioneerden treft. Als je over een dergelijke maatregel advies uitbrengt moet je uiterst zorgvuldig handelen. Dat betekent dat je als deelnemersraad het bestuur goed bevraagt op de redenen voor dit besluit. Is het een noodzakelijke maatregel? Kunnen we echt niets anders doen om de dekkingsgraad te verhogen? Wat zijn de gevolgen als we de korting doorvoeren? En wat als we het niet doen? Met die informatie moeten wij ons als deelnemersraad een beeld vormen en tot een advies komen. Korten is een pijnlijke maatregel. Toch hebben wij als deelnemersraad positief geadviseerd. Natuurlijk hadden we het liever anders gezien, maar omstandigheden en wet- en regelgeving dwingen tot dit moeilijke besluit. Feit is dat de dekkingsgraad lager is dan de toezichthouder van ons eist. Feit is ook dat de andere maatregelen die getroffen zijn niet toereikend zijn voor de benodigde verhoging van die dekkingsgraad. Dan blijft er nog maar één maatregel over, hoe pijnlijk ook. Als deelnemersraad hebben we wel gekeken of de kortingsmaatregel noodzakelijk is, in verhouding staat tot het beoogde resultaat en of de belangen van alle betrokkenen voldoende afgewogen zijn. De korting treft iedereen in gelijke mate; zowel deelnemers als gepensioneerden leveren 2% in. Dat lijkt ons wel zo eerlijk. In een collectieve regeling deel je tenslotte niet alleen de lusten, maar ook de lasten. Natuurlijk is het zo dat gepensioneerden de korting direct in hun portemonnee voelen. De korting komt voor hen harder aan, dat realiseren wij ons ook. Daar staat tegenover dat de actieve deelnemers een hogere premie moeten gaan betalen en dat óók in hun portemonnee voelen. Van die hogere premieinkomsten profiteren ook de gepensioneerden weer mee. Dat in overweging nemend vinden wij het redelijk ook van de gepensioneerden een bijdrage te vragen en dus ook hun pensioen te korten. Het zijn moeilijke afwegingen die wij als deelnemersraad moeten maken. Belangrijk is dat we tot een advies komen dat recht doet aan alle betrokkenen en we aan de deelnemers en gepensioneerden uit kunnen leggen. En volgens mij kunnen we dat. Al wordt het daarmee niet gemakkelijker René Weststrate, voorzitter deelnemersraad 8 9

6 Pensioen communicatie Kom in actie bij betalingsonmacht AOW-leeftijd omhoog Met ingang van 2013 wordt de AOW-leeftijd stapsgewijs verhoogd. Het nieuwe kabinet wil die stijging sneller doorvoeren. Wat gaat er gebeuren? Huidige wetgeving In 2012 is besloten de AOW-leeftijd in stappen te verhogen. De AOW-leeftijd gaat in 2013 met een maand omhoog en stijgt daarna stapsgewijs verder naar 67 jaar in Na 2023 wordt de AOW-leeftijd verder verhoogd als de levensverwachting verder toeneemt. Let wel, het gaat hier nog slechts om een voornemen en nog niet om wetgeving. De plannen moeten nog voorgelegd worden aan de Tweede en Eerste Kamer. U bent U bent U krijgt Uw AOW-leeftijd geboren na: geboren vóór AOW in wordt maand maanden maanden maanden maanden maanden maanden maanden maanden nog niet bekend In tegenstelling tot eerdere voorstellen wordt het niet mogelijk om de AOW-uitkering eerder of later in te laten gaan. Nog sneller? In oktober 2012 hebben VVD en PvdA een regeerakkoord gesloten. Daarin is afgesproken de AOW-leeftijd sneller te laten stijgen dan al besloten was. In de nieuwe plannen wordt de AOW-leeftijd stapsgewijs verhoogd tot 66 jaar in 2018 en 67 jaar in Pensioenrichtleeftijd Wat betekent dit voor uw pensioenleeftijd? De nieuwe wet schrijft ook voor dat pensioenfondsen een pensioenrichtleeftijd van 67 jaar moeten gaan hanteren. Dit is de leeftijd waarop volgens het reglement het ouderdomspensioen ingaat. Bpf AVH biedt deelnemers de mogelijkheid het ouderdomspensioen te vervroegen. U kunt uw ouderdomspensioen gelijk met uw AOW laten ingaan, maar u krijgt dan wel een lager pensioen. Na de verhoging van de pensioenrichtleeftijd doet u er twee jaar langer over om eenzelfde pensioen op te bouwen als nu het geval is. Uw uiteindelijke pensioen blijft dus gelijk, maar de opbouwperiode wordt verlengd. Daarom worden de maximale jaarlijkse opbouwpercentages verlaagd. Wat dit voor de premie betekent zal nog worden bezien. Veel ondernemingen voelen de crisis. Sommigen zo erg dat een failissement dreigt. Werkt u bij zo n bedrijf, dan heeft een surseance van betaling of faillissement gevolgen voor de betaling van uw pensioenpremie. Wanneer uw werkgever geen salaris en/of premies meer kan betalen zal in bepaalde gevallen het UWV de betaling van salaris en (pensioen)premie van de werkgever overnemen. In die gevallen krijgt u van het UWV een uitnodiging voor een bijeenkomst. Daar ontvangt u een aanvraagformulier voor een zogenaamde uitkering wegens betalingsonmacht. Vul dit formulier altijd in en lever het in bij UWV. U moet betaling van salaris en pensioenpremies namelijk zelf bij UWV aanvragen. Doet u dit niet, dan ontvangt u geen salaris en wordt uw deelname aan de pensioenregeling van Bpf AVH beëindigd

7 Pensioen pensioen Pensioenregelingen aangepast Sociale partners hebben besloten de pensioenregelingen per 1 januari 2013 aan te passen. Wat verandert er? Door de lage dekkingsgraad en de lage rente zouden de premies bij een ongewijzigde regeling flink stijgen. Om dit te voorkomen hebben sociale partners in de aangesloten sectoren de pensioenregelingen aangepast. Elke sector heeft zijn eigen regeling. Basisregeling Voor alle sectoren geldt dat de premie van de basisregeling stijgt. Hoeveel die stijging bedraagt verschilt per sector. Tegelijkertijd is voor de deelnemers in de groothandel in aardappelen, groothandel in groenten en fruit en groothandel in eieren de franchise verlaagd. Dat betekent dat deelnemers in deze sectoren meer premie gaan betalen over een hoger pensioengevend loon. Voor de deelnemers in het Partikulier Kaaspakhuisbedrijf blijft de opbouw gelijk, te weten 1,75% per jaar. Voor de overige sectoren wordt de opbouw lager. Werknemers in de groothandel in aardappelen en groothandel in groente en fruit bouwen dit jaar 1,6% van hun pensioengevend loon op. Dit was vorig jaar 1,9%. In de groot handel in eieren daalt van opbouwpercentage van 1,75% naar 1,5%. Aanvullende regelingen Voor alle aanvullende regelingen geldt dat de premie omhoog gaat. Hoeveel, dat verschilt per regeling. Voor de aanvullend eindloonregeling zal vanaf 2013 een actuariële premie geheven worden. Dat betekent dat de premie afhankelijk wordt van de samenstelling van het medewerkersbestand van uw bedrijf. Per werkgever zal dus een andere premie gaan gelden. Voor de aanvullend middelloonregeling en de aanvullend middelloon-plusregeling geldt dat er drie mogelijke opbouwpercentages zijn. Bij de aanvullend middelloonregeling zijn dat 1,5%, 1,6% en 1,75%. Werkgevers die zijn aangesloten voor de middelloon-plusregeling kunnen hun werknemers een opbouw van 1,75%, 2, of 2,25% aanbieden. De premies en andere parameters voor 2013 vindt u elders in dit magazine. Sector Premie 2012 Premie 2013 Franchise 2012 Franchise 2013 Aardappelen 2 22,75% Groente & fruit 2 22,75% Kaaspakhuizen 18,75% 25% Eieren 18,75% 21,5% Nieuw kabinet, nieuwe pensioenplannen We hebben een nieuw kabinet. Wat zijn hun pensioenplannen? In oktober 2012 heeft het nieuwe kabinet hun plannen bekend gemaakt. Daarbij zijn ook een aantal plannen die betrekking hebben op de pensioenopbouw. Opbouwpercentage In Nederland geldt dat u over uw pensioen premies geen belasting betaalt. Het pensioen dat u fiscaal vriendelijk mag opbouwen is echter wel begrenst. Die begrenzing is afhankelijk van het soort regeling. Jaartal Maximaal opbouwpercentage o.b.v. huidige wetgeving (middelloon/eindloon) Bij een middelloonregeling, waarbij pensioen wordt opgebouwd over het gemiddeld tijdens de loopbaan verdiende salaris, mag op dit moment 2,25% van de pensioengrondslag (salaris minus franchise) per jaar worden opgebouwd. Voor eindloonregelingen, waarbij pensioen wordt opgebouwd op basis van het laatst verdiende loon, geldt een maximale opbouw van 2% per jaar. Deze percentages worden per 1 januari 2014 verlaagd tot 2,15% en 1,9%. Het kabinet is echter van plan hier nog eens 0,4 procentpunt extra vanaf te halen ,25 / 2,0 2,25 / 2, ,15 / 1,9 2,15 / 1, ,15 / 1,9 1,75 / 1,5 Maximaal opbouwpercentage o.b.v. regeerakkoord (middelloon/eindloon) De mogelijkheden om fiscaal vriendelijk pensioen op te bouwen worden dus waarschijnlijk verder ingeperkt. Dat betekent niet dat u niet meer pensioen op zou mogen bouwen, maar wel dat u belasting moet betalen over de premie voor het pensioen boven deze (fiscale) grens. Maximaal salaris Verdient u meer dan ? Dan kunt u als het aan het kabinet ligt vanaf 2015 niet langer fiscaal vriendelijk pensioen opbouwen over het inkomen boven die Ook hier geldt: meer pensioen opbouwen kan wel, maar zonder fiscaal voordeel. Bpf AVH Wat betekent dit nu concreet? De basis regeling van Bpf AVH is een middelloon regeling. Werknemers in de AGF-groothandel bouwen jaarlijks 1,9% van de pensioengrondslag aan pensioen op, werknemers in de kaas- en eierenhandel 1,75%. Daarnaast zijn er een aantal aanvullende regelingen met een opbouwpercentage van 1,75% of hoger. Als de kabinetsplannen doorgaan zal de opbouw van de regelingen met een opbouwpercentage boven 1,75% worden verlaagd. Het gaat dan vooralsnog om de basisregeling voor de AGF-groothandel en de aanvullende middelloon-plusregeling

8 communicatie diverse Pensioen minder is meer Grotere rol werkgever bij communicatie Pensioen is belangrijk. Daarom willen we u er zo goed mogelijk over informeren. Tegelijkertijd realiseren pensioenfondsen en verzekeraars zich dat deelnemers met al die informatie soms door de bomen het bos niet meer zien. Daarom willen we het stuwmeer aan informatie terugbrengen tot een overzichtelijk minimum. Minder papier, duidelijkere informatie. De Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars werken op dit moment samen aan de ontwikkeling van het Pensioen 1-2-3, een nieuw communicatie-instrument in drie onderdelen. Onderdeel 1 schetst met eenvoudige iconen en korte teksten de eigen pensioenregeling op hoofdlijnen. Wilt u meer informatie over een deelonderwerp, bijvoorbeeld het nabestaandenpensioen, dan kunt u die vinden in onderdeel 2. Voor de echte liefhebber is er onderdeel 3, met daarin alle details van de pensioenregeling. Alle onderdelen kunnen zowel op papier als digitaal worden aangeboden. In digitale vorm kunt u van onderdeel 1 doorklikken naar onderdeel 2 en 3. Op die manier is de informatie gemakkelijk toegankelijk. Het Pensioen is inmiddels aan een testpanel voorgelegd en als zeer positief beoordeeld. In 2014 zal dit nieuwe document de huidige startbrief voor nieuwe deelnemers vervangen en wellicht ook de toelichting op het uniform pensioenoverzicht (UPO). Pensioenfonds Het Goede Voorbeeld Mevrouw J. Klijnsma Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Anna van Hannoverstraat BJ Den Haag Beste mevrouw Klijnsma, Welkom! Je bouwt vanaf nu pensioen op bij pensioenfonds Het Goede Voorbeeld. In Nederland kennen we verschillende pensioenregelingen. Dat is belangrijk om te weten, zeker als je van baan wisselt. Dit Pensioen laat zien wat er in jouw pensioenregeling zit. Maar ook wat er niet in zit. Je leest wanneer je in actie moet komen en wat je zelf kunt kiezen. Een keuze die je nu moet maken is: neem je eerder opgebouwd pensioen wel of niet mee naar je nieuwe pensioenregeling. Verderop lees je daar meer over. Het Pensioen bestaat totaal uit drie delen. Dit is deel 1. Hierin staat de belangrijkste informatie in het kort. Wil je meer weten? Kijk dan op Daar vind je deel 2 en 3 van Pensioen Waaruit bestaat je pensioen? C B A Meer weten? PENSIOEN A. Je AOW: dit is pensioen van de overheid. Kijk op voor meer informatie over de AOW B. Je pensioen bij pensioenfonds Het Goede Voorbeeld en eerdere pensioenregelingen via je werk C. Je pensioen dat je zelf regelt. Bijvoorbeeld met een lijfrente of banksparen Pensioen opbouwen, hoe werkt dat? Je betaalt elke maand premie voor je pensioen. Ook je werkgever doet dat. Bij Het Goede Voorbeeld betaal jij 5 en je werkgever 5. Het Goede Voorbeeld belegt een deel van je premies. Dat is om prijsstijgingen zoveel mogelijk bij te houden. Met sparen alleen lukt dat niet. Beleggen levert op lange termijn meer op dan sparen Wat biedt jouw pensioenregeling wel? Als je met pensioen gaat, ontvang je ouderdomspensioen Zolang je in dienst bent bij je huidige werkgever, ontvangt je partner partnerpensioen als jij overlijdt Wat biedt jouw pensioenregeling niet? Als je niet meer in dienst bent bij je huidige werkgever en je overlijdt, dan ontvangt je partner geen partnerpensioen Wat zijn de belangrijkste risico s? RISICO A. Beleggingsresultaten kunnen tegenvallen. Door een zorgvuldig beleggingsbeleid doet pensioenfonds Het Goede Voorbeeld er alles aan om dit risico zo klein mogelijk te houden B. Mensen worden gemiddeld steeds ouder. Dat is plezierig. Maar het maakt de kosten van pensioen hoger, omdat we het pensioen dan langer moeten uitbetalen C. Een lage rentestand maakt pensioen duurder. Om hetzelfde pensioen te kunnen uitkeren heeft pensioenfonds Het Goede Voorbeeld dan meer geld nodig Als je arbeidsongeschikt wordt, loopt je pensioenopbouw door. Je betaalt daarvoor dan geen premie meer Als je arbeidsongeschikt wordt, ontvang je geen arbeidsongeschiktheidspensioen Welke kosten maken wij? Stijgt je pensioen mee met de prijzen? PRIJS Wat kun je zelf kiezen? Wij proberen je pensioen mee te laten groeien met de jaarlijkse prijsstijging. Dit heet indexatie. Dit kan alleen als de financiële situatie van pensioenfonds Het Goede Voorbeeld het toelaat. De afgelopen jaren indexeerden wij de pensioenen zo: Hoe gaan we om met een tekort? Tekorten kunnen wij op verschillende manieren oplossen: de premie verhogen, de pensioenleeftijd verhogen, de pensioenen niet aanpassen aan prijsstijgingen. In het uiterste geval kunnen wij de pensioenen verlagen z.o.z. Onze uitvoeringskosten bestaan uit twee delen: de kosten van de administratie en de kosten om de gespaarde premies te beleggen Wanneer moet je in actie komen? Als je van baan verandert. Je kunt ervoor kiezen je pensioen mee te nemen naar de pensioenregeling van je nieuwe baan Als je gaat trouwen, samenwonen of een geregistreerd partnerschap aangaat Als je gaat scheiden Je pensioen meenemen naar de pensioenregeling van je nieuwe baan. Dit heet waardeoverdracht Je pensioen later laten ingaan dan je 65 e Je pensioen eerder laten ingaan dan je 65 e Benieuwd naar je persoonlijke pensioensituatie? Kijk op NL Indexatie Prijsstijging ,5% 1,5% 1,5% Als je verhuist naar het buitenland Als je gebruik wilt maken van een keuzemogelijkheid Ouderdomspensioen omzetten naar partnerpensioen Eerst hoger pensioen, daarna lager Eerst lager pensioen, daarna hoger Als je vragen over je pensioen hebt of als je ons pensioenreglement wilt ontvangen Communicatie over pensioen is belangrijk. Daarbij is ook een rol weggelegd voor de werkgever. Bpf AVH wil die rol vergroten. Als pensioenfonds geven wij deelnemers en gepensioneerden informatie over hun oudedagsvoorziening. Wettelijk gezien ligt die informatieplicht echter voor een belangrijk deel bij de werkgever. Daarnaast staat de werkgever dichter bij de deelnemer. Communicatie vanuit de werkgever is daardoor effectiever. Bpf AVH wil daar gebruik van maken. Enige tijd geleden hebben wij een onderzoek gehouden naar de communicatie van Bpf AVH. Daaruit kwam naar voren dat een groot deel van de werkgevers graag zelf een rol wil spelen bij het informeren van de medewerkers als het over pensioen gaat. Aan die wens geeft Bpf AVH graag gehoor. In het communicatiebeleid voor 2013 en verder is een belangrijke rol weggelegd voor de werkgever. Zo zal er een toolkit ontwikkeld worden die kan worden ingezet in gesprekken met de medewerkers en zullen werkgevers ook op andere manieren worden ondersteund op pensioengebied. Heeft u zelf ideeën over hoe wij dit vorm kunnen geven? Laat het ons vooral weten! We nemen uw ideeën graag mee in ons communicatieplan. Lagere bijdrage voor laatste FVP ers Bent u op of na 1 januari 2010 en vóór 1 januari 2011 in de WW terecht gekomen? En komt u in aanmerking voor een bijdrage van de Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP) om uw pensioenopbouw voort te zetten? Dan zult u waarschijnlijk niet de volledige bijdrage krijgen. FVP is een stichting die onder bepaalde voorwaarden WW-gerechtigden in staat stelt hun pensioenopbouw kosteloos voort te zetten. Al eerder heeft FVP laten weten dat de bijdrage voor de groep die in 2010 is ingestroomd lager zal liggen dan de gebruikelijke 10. Reden hiervoor is de grote instroom in de WW en het grote aantal WW-ers dat een beroep doet op FVP. De financiële middelen van de stichting zijn niet toereikend om alle nieuwe WW-ers een volledige bijdrage te geven. Om dezelfde reden is nieuwe opname in de FVP-regeling sinds 1 januari 2011 niet meer mogelijk. In september 2011 ging men nog uit van een bijdrage van 5 voor FVP-gerechtigden die in 2010 zijn ingestroomd. Inmiddels is dat percentage bijgesteld naar 60 tot 8. Het gaat echter nog steeds om ramingen. In april 2014 zal het FVPbestuur een definitieve beslissing nemen over de hoogte van het FVP-verstrekkingspercentage. De FVP-gerechtigden die zijn ingestroomd voor 1 januari 2010 kunnen naar alle waarschijnlijkheid wel rekenen op een FVP-bijdrage van 10. Meer informatie over FVP kunt u vinden op

9 Premies Premies Premies en parameters 2013 Parameter Parameter Vaste bedragenregeling (VR) Weekbijdrage Basisgrondslag Normpensioen Verhoging pensioen: 26, , ,-- 26, , ,-- 26, , ,-- Aanvullend pensioen (AP-middelloon) Premie (opbouw 1,5) Premie (opbouw 1,6) Premie (opbouw 1,75%) Franchise Max. jaarsalaris 25, 26,5% 29, , , -- 22% , , -- 22% , , --- Basis Pensioen Middelloonregeling *) Premie Aardappel Groothandel (opbouw is 1,6) Premie GF-groothandel (opbouw is 1,6) Premie Particulier Kaaspakhuisbedrijf (opbouw is 1,75%) Premie Groothandel in Eieren (opbouw is 1,50 %) Franchise Aardappel Groothandel Franchise GF-groothandel Franchise Particulier Kaaspakhuisbedrijf Franchise Groothandel in Eieren Max. Jaarsalaris voor alle sectoren Max, pensioengrondslag/premiegrondslag Aardappel Groothandel Max. pensioengrondslag/premiegrondslag GF-Groothandel Max. pensioengrondslag/premiegrondslag Kaaspakhuisbedrijf Max. pensioengrondslag/premiegrondslag Groothandel in Eieren Verhoging pensioen: 55-plusregeling **) Premie Particulier Kaaspakhuisbedrijf Max. Jaarsalaris Verhoging uitkering Premie Groothandel in Eieren Max. Jaarsalaris Verhoging uitkering Premie VUGaard (wordt geïnd door VUGaard/Servicekantoor AGH) Max. Jaarsalaris Verhoging uitkering 22,75% 22,75% 25, 21,5% , , , , , , , , ,-- 1, , ,-- n.n.b ,-- n.n.b ,75% 18,75% , , , , , , , , ,-- 1, , ,-- 2,3% 1, ,-- 1,75% ,75% 18,75% , , , , , , , , ,-- 1, , ,-- 1,3% 0, ,-- 1,3% Verhoging pensioen: Aanvullend pensioen (middelloon-plus) ***) Premie (opbouw 2,25%) Premie (opbouw 2,0) Premie (opbouw 1,75%) Franchise Max. jaarsalaris Verhoging pensioen: VPgaard aanspraken, verhoging prepensioen: Prepensioenregeling PKP, verhoging prepensioen: *) De premie wordt berekend over de pensioengrondslag (pensioensalaris franchise) **) De premie wordt berekend over salaris (gemaximeerd) en bij Part.Kaaspakhuis over pensioengevend loon (v/a 23 jaar) ***) Deze premie is inclusief de premie voor de basis middelloonregeling 37,5% 33,5% 29,5% ,-- 27,5% ,-- Invaliditeitspensioen (IP) Verhoging toegekende en ingegane pensioenen 27,5% ,--. Aanvullend pensioen (AP-eindloon) Premie (opbouw 1,75%) Franchise Max. jaarsalaris Reguliere pensioenopbouw Eenmalige keuze in 2006 pensioenopbouw Premie pensioenopbouw 2, Verhoging pensioen: Actuariële premie 25,5% (voorschot premie 34%) , , , , -- 1,75% 1,75% 2, 2, Actuariële premie 28, (voorschot premie 39%) 25,5% , , -- 1,75% 2, 28, 16 17

10 pensioen pensioen Bijna met pensioen? Weet wat te doen! Mijnpensioenoverzicht.nl uitgebreid Op kunt u zien hoeveel AOW en pensioen u heeft opgebouwd. De website is nu uitgebreid. Nadert u de pensioenleeftijd? Dan wachten u een aantal belangrijke keuzes. We zetten ze voor u op een rijtje. Wanneer wilt u met pensioen? De standaard pensioenleeftijd is (nog) 65 jaar. U kunt echter ook eerder met pensioen. Dan krijgt u wel een lagere uitkering. Voorwaarden zijn dat u niet eerder dan op 55-jarige leeftijd met pensioen gaat en u ook daadwerkelijk stopt met werken. U kunt uw pensioen dus niet naast uw salaris laten uitbetalen. Hoeveel pensioen wilt u? Binnen de pensioenregeling van Bpf AVH bouwt u ouderdomspensioen en partnerpensioen op. U heeft de mogelijkheid deze pensioenen tegen elkaar uit te ruilen. Zo kunt u: Partnerpensioen geheel of gedeeltelijk omzetten in ouderdomspensioen. U krijgt dan een hoger ouderdomspensioen, maar bij uw overlijden is er geen of minder uitkering voor uw partner. Ouderdomspensioen omzetten in partnerpensioen. Een gedeelte van uw ouderdomspensioen wordt dan gebruikt om het partnerpensioen te verhogen van 5 tot 7. U krijgt dan wel een lager ouderdomspensioen. Uw pensioenuitkering laten variëren. U krijgt dan gedurende 5 of 10 jaar een hogere uitkering en daarna een lagere. Wanneer moet u beslissen? Voordat u met pensioen gaat ontvangt u gedurende een aantal jaren informatie van ons over uw pensioenregeling en uw keuzemogelijkheden. Aan de hand van die informatie kunt u rustig nadenken welke keuzes voor u het beste zijn. Als u gebruik wilt maken van de keuzemogelijkheden dient u dat minimaal zes maanden vóór uw beoogde pensioendatum aan ons te melden. U kunt dit doen wanneer u de offerte voor uw pensioen van ons ontvangt. Wilt u eerder met pensioen? Meldt dit dan uiterlijk zes maanden vóór de gewenste pensioendatum bij ons. Let op, als u eenmaal een keuze heeft gemaakt is deze onherroepelijk. Denk dus goed na wat u wilt en vraag eventueel advies. Wilt u meer informatie? Neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag! Bent u ooit gescheiden? Dan zijn er bij de scheiding waarschijnlijk afspraken gemaakt over de verdeling van het pensioen. Vanaf nu kunt u op mijnpensioenoverzicht.nl ook zien welk gedeelte van uw pensioen voor uw ex-partner is bestemd. Vooralsnog ziet alleen de betalende partner om hoeveel pensioen het gaat; de ex-partner kan nog niet zien hoeveel hij of zij krijgt. Wilt u een goed overzicht van uw pensioensituatie? Log dan tenminste eenmaal per jaar in op Daarvoor heeft u wel uw DigiD nodig. Met uw DigiD, bestaande uit een gebruikersnaam en een wachtwoord, kunt u inloggen op websites van de overheid en van organisaties die een overheidstaak uitvoeren en uw persoonlijke gegevens bekijken. Zorg dus dat u deze bij de hand heeft als u de website bezoekt. Heeft u nog geen DigiD? Via of kunt u makkelijk een DigiD regelen

11 Bpf AVH wenst u alle goeds voor 2013! De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH), verzorgt al meer dan veertig jaar de pensioenvoorziening voor de Agrarische groothandel. Bpf AVH staat voor heldere communicatie, duidelijke afspraken en een goed georganiseerde administratie. Als werkgever kunt u rekenen op actuele informatie over pensioenregelingen en daaraan gerelateerde onderwerpen. Bpf AVH heeft oog voor het voorkomen van administratieve lasten. Met haar partner ABZend berichtendienst biedt zij de werkgevers een eenvoudige wijze van gegevens aanlevering. Ook de werknemers hebben hiervan voordeel. Zij kunnen rekenen op pensioenvoorzieningen en -regelingen die concreet en adequaat aansluiten bij hun behoeften. Bpf AVH, een belangrijke investering in uw toekomst en die van uw werknemers. Postbus 3144, 2280 GC Rijswijk Tel , Fax , info@ssagh.nl. Kijk voor meer informatie op Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel