Omschrijving van de Klokhuis introductie filmpjes

Transcriptie

1 Hunebedden zijn de eerste bouwwerken die in Nederland gevonden zijn. De stenen grafkamers zijn meer dan 5000 jaar oud. Ooit stond ons land vol met deze stenen grafkamers. Nu zijn er nog maar 54 over. Hoe zijn al die enorme stenen hier ooit terechtgekomen? En hoe bouw je een hunebed? Bart komt er van alles over te weten in het hunebedcentrum in Borger Zo'n 2000 jaar geleden werd de helft van Nederland bezet door de Romeinen. De grens van het Romeinse rijk liep van Afrika tot in Engeland. De Limes. Het Nederlandse deel daarvan liep langs de Rijn. Nog steeds wordt ieder jaar een koperen kist met mensenbotten door het centrum van Utrecht gedragen. Het zijn botten van 1300 jaar oud! Het zijn de botten van de heilige Willibrord. Karel de Grote is de belangrijkste vorst van de Middeleeuwen en regeerde over een enorm rijk. Bijna net zo groot als Europa nu. Daarom wordt hij ook wel Vader van Europa genoemd. Hoe komt Karel de Grote aan zijn naam? Bart brengt een bezoek aan Aken in Duitsland. In de grote Karel de Grote Quiz kom je van alles over hem te weten. Hebban Olla Vogola Nestas zijn de eerste woorden van een liefdesliedje van bijna 1000 jaar oud. Een bijzonder liedje omdat het bestaat uit de eerste woorden die ooit in het Nederlands zijn opgeschreven. Mustafa laat zien hoe je in de tijd van Floris de Vijfde ridder kon worden. Hij krijgt in een echt harnas van ridder Cor les in zwaardvechten. En hij doet de ultieme riddertest: op een paard in galop met een lans strijden. En natuurlijk legt ridder Mustafa uit wie Floris de Vijfde was. Tot stand gekomen dankzij steun van het Nationaal Historisch Museum Zutphen, Deventer, Tiel, Kampen en Zwolle zijn steden die niet iedere dag in het nieuws zijn. Toch waren deze steden lang geleden het centrum van de handel in de Lage Landen. Van de 12e tot de 16e eeuw waren deze steden - en andere steden in het oosten van het land - belangrijk, welvarend en dus rijk. Deze steden waren allemaal lid van de 'Hanze'. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.1 van 8

2 Erasmus van Rotterdam is misschien wel een van de beroemdste geleerden uit de Nederlandse geschiedenis. Zijn ideeën waren 500 jaar geleden volstrekt nieuw. Hij schrijft meer dan honderd boeken. Het bekendste is waarschijnlijk Lof der Zotheid. Ook schrijft Erasmus een boekje voor kinderen over eetmanieren. Mustafa laat zien hoe je je volgens Erasmus behoort te gedragen aan tafel. Dus niet met je vingers in de vette saus dopen. En ook niet uitgebreid boeren en winden laten. Ruim 500 jaar geleden was Karel de Vijfde één van de machtigste mannen ter wereld. Zijn enorme rijk was zo groot dat de zon er nooit onderging. Ook Nederland maakte deel uit van zijn rijk. Toch weten maar weinig mensen in Nederland wie Karel de Vijfde was. In zijn geboortestad Gent in België kennen ze hem veel beter. Bart brengt een bezoekje aan Gent en komt erachter dat ze daar helemaal niet zo blij zijn met Karel de Vijfde. Hoe komt dat? En waarom heten de inwoners van Gent eigenlijk 'stroppendragers'? Tot stand gekomen dankzij steun van het Nationaal Historisch Museum 500 jaar geleden werd in Nederland maar één geloof toegestaan. Het katholieke geloof. Tot Luther met z'n geloofsgenoten protesteerden. De protestanten. Dit kwam tot een climax tijdens de Beeldenstorm. In de Prinsenhof in Delft is een moord gepleegd. Willem van Oranje werd in koelen bloede neergeschoten. Wie was Willem van Oranje? Nederland is een koninkrijk, maar dat is niet altijd zo geweest. Vanaf 1588 is Nederland ruim twee eeuwen lang een republiek. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Verenigde Oostindische Compagnie (VOC), opgericht in 1602, was bijna 100 jaar lang het grootste handelsbedrijf ter wereld. Er werd handel gedreven en kruiden en specerijen werden mee teruggenomen. Vanuit de helikopter ziet Bart hoe de Beemster in meer dan vijftig stukjes land verdeeld is. Ook laat hij zien hoe de polder ruim 400 jaar geleden is droog gemalen met behulp van molens. De Beemster staat op de lijst van Werelderfgoed van Unesco. Daarop staan de meest bijzondere gebouwen en gebieden van de hele wereld. En bijzonder is de Beemster zeker. Ooit was het namelijk een enorm meer. Maar in 1612 is deze polder in een paar jaar helemaal droog gemalen. Van water land maken, hoe doe je dat? Hoe krijg je zo'n groot meer als de Beemster helemaal leeg? Bart duikt in de geschiedenis van de Beemster. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.2 van 8

3 Zie je een kaart of luchtfoto van Amsterdam, dan valt het centrum met de grachtengordels meteen op. De bijzondere halfronde vorm van de Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht is zo herkenbaar! De grachtengordel is een goed voorbeeld van stadsuitbreiding in de 17e eeuw. Wie was Hugo de Groot en waarom zat hij gevangen in Slot Loevestein? En op welke spectaculaire wijze wist hij te ontsnappen? In 1637 verschijnt in Nederland voor het eerst de Statenbijbel, een Bijbel die in het Nederlands geschreven is. Dolores komt van alles te weten over het ontstaan van de Statenbijbel. Rembrandt van Rijn is misschien wel de bekendst schilder van ons land. Wereldberoemd om z'n prachtige schilderijen. Honderdduizenden mensen uit de hele wereld komen naar het Rijksmuseum om de Nachtwacht en al z'n andere schilderijen te bewonderen. Mustafa zoekt uit waarom het werk van Rembrandt zo bijzonder is. De Atlas Major van de familie Blaauw, gemaakt in 1662, was in heel Europa een topper. Bart bekijkt de elfdelige atlas en smult van de mooie plaatjes en de interessante informatie over verre streken. Michiel de Ruyter ( ), Bestevâer, is de bekendste zeeheld in de Nederlandse geschiedenis. In de eerste drie Engels-Nederlandse Oorlogen speelde hij een belangrijke rol. Hoe draait aarde om de zon? Wat zijn al die lichtjes die je 's nachts ziet? Al eeuwenlang proberen geleerden het zonnestelsel in kaart te brengen. Een van die geleerden is Christiaan Huygens. Hij is misschien wel een van de beste wetenschappers uit de zeventiende eeuw. In 1695 schrijft hij een van de eerste boeken over de ruimte en buitenaards leven. Het is een spannend verslag van een reis door de ruimte. Bart gaat op zoek naar het dit bijzondere boek Cosmotheoros. Ook komt hij van alles te weten over de vele ontdekkingen en uitvindingen die Christiaan Huygens gedaan heeft. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.3 van 8

4 Spinoza is de beroemdste filosoof uit onze geschiedenis. Hij vraagt zich van alles af en is bekend geworden om zijn gedachtes. Spinoza's boeken waren 400 jaar geleden verboden. In zijn tijd kon je namelijk niet altijd zeggen wat je denkt, of schrijven wat je van iets vindt. Samen met filosoof Bas Haring en een groepje kinderen gaat Lisa filosoferen. Ze komt erachter wie Spinoza is, wat zijn ideeën zijn en waarom zijn boeken werden verboden. Dolores gaat naar Ghana in West-Afrika. De plek waar haar familie oorspronkelijk vandaan komt. De Nederlanders haalden daar slaven vandaan die op de plantages in Suriname te werk werden gesteld. Als je in de Gouden Eeuw een beetje geld hebt, dan laat je een mooi 'buiten' bouwen. Deze buitenplaatsen dienen in de 17e en 18e eeuw als zomerverblijf waar je even terug kunt naar de natuur. Het planetarium van Eise Eisinga in Franeker is het grootse en oudste werkende planetarium ter wereld. Eise Eisinga heeft er zeven jaar over gedaan om deze 'mini-hemel' op schaal na te bouwen op het plafond van zijn woonkamer. Waarom bouwt iemand een planetarium in zijn woonkamer en hoe is het hem gelukt om zo'n enorme bouwwerk te maken? Bart gaat op zoek naar het geheim van de werking van het planetarium van Eise Eisinga. En hij ontdekt dat het planetarium na meer dan 230 jaar nog steeds werkt. De Patriotten maakten aanvankelijk vooral spotprenten en pamfletten. Bart gaat naar museum Atlas van Stolk in Rotterdam om de originele prenten te bekijken Zo'n 200 jaar geleden was Napoleon Bonaparte de baas van de Franse provincie Nederland. Er staan hier legerkampen waar soldaten zich voorbereiden op de vele oorlogen die Napoleon voert. Belastingen, de Burgerlijke stand, de meter, de liter en de kilo, het zijn maar een paar dingen die we hebben overgehouden aan de die Franse tijd. Wat betekent die Franse tijd voor Nederland? En hoe is het om soldaat te zijn in de Franse tijd? Mustafa duikt in het leven van een soldaat en laat zich keuren door de chirurgijn. Ooit zijn Nederland en België onderdeel geweest van hetzelfde koninkrijk. Toen de Fransen in 1813 uit de Nederlanden vertrokken werd Koning Willem I vorst van Nederland, België en Luxemburg. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.4 van 8

5 Op 20 september 1839 reed stoomlocomotief 'De Arend' van Amsterdam naar Haarlem. Hij deed er 25 minuten over. Niets bijzonders zou je denken, maar dat was wel de opening van de eerste spoorlijn van Nederland. In het nationaal archief in Den Haag wordt onze allerbelangrijkste wet bewaard. De Grondwet. In de grondwet staat precies wie de macht heeft in een land en hoe hij die moet gebruiken. In de Nederlandse grondwet lees je bijvoorbeeld wat de koning(in) doet. Wat ze mag en wat ze niet mag doen. Ook de rol van de minister-president en de ministers staat erin beschreven. Het jongetje Eduard Douwes Dekker groeit op als een straatschoffie, maar wordt een held. In woede schrijft hij, onder de naam Multatuli, in nog geen vier weken tijd het beroemdste boek uit de Nederlandse literatuur: Max Havelaar. Een bestseller. Een grote hit waarmee Eduard wereldberoemd word. Waar gaat het boek over? Waarom schrijft Eduard het in woede? Waar is hij boos over? Dolores duikt in het leven van Eduard, die te maken krijgt met allerlei tegenslagen, maar met zijn boek grote dingen bereikt Zo'n 150 jaar geleden was kinderarbeid in ons land normaal. Tienjarige kinderen werkten soms al veertien uur per dag in bijvoorbeeld textielfabrieken om wollen dekens te maken. In het Textielmuseum in Tilburg gaat Mustafa aan de slag in de wolfabriek en laat zien hoe zwaar en gevaarlijk het werk was. Verder legt hij uit wat er in 1874 veranderde met 'het kinderwetje van Van Houten'. Tegenwoordig komen miljoenen mensen uit de hele wereld zijn schilderijen bewonderen. Tijdens zijn leven maakte hij 1700 schilderijen, maar verkocht er maar drie. Wat is het verhaal van de wereldberoemde schilder Vincent van Gogh, hoe gaat hij te werk en welke rol speelt zijn broer Theo in het leven van Vincent? En hoe komt het dat hij maar zo weinig schilderijen verkocht? Mustafa brengt een bezoek aan kunstschilder Wim Schot die hem laat zien hoe Vincent van Gogh te werk ging. Lisa over het leven en werk van Aletta Jacobs. Zij was heel belangrijk voor de emancipatie van de vrouw. Zij ging studeren en wordt de eerste vrouwelijke arts in ons land. En verder strijdt ze voor het vrouwenkiesrecht. De Eerste Wereldoorlog duurde van 1914 tot Er kwamen twintig miljoen mensen om. Door brieven van de Engelse soldaat John Gamble komt Dolores alles te weten over deze vuile loopgravenoorlog. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.5 van 8

6 De Stijl is een stroming met bekende schilders en ontwerpers zoals Mondriaan en Rietveld. Lisa laat zien hoe je De Stijl kan herkennen bij huizen, meubels en schilderijen. Er is nu een economische crisis maar heel lang geleden was er ook een. In oktober 1929 stort de aandelenbeurs in Amerika in. Het is het begin van een crisis die uiteindelijk ook Nederland treft. Wat betekent het voor een gezin als je vader plotseling werkloos wordt en je moet rondkomen met heel weinig geld? In de crisisjaren is er heel veel armoede en moet elke cent worden omgedraaid. Hoe is het om te leven in die tijd? En hoe kon je toch nog wat geld verdienen? Dolores gaat op bezoek bij juffrouw Jo Teeuwisse. Zij leeft zoals de mensen in de jaren '30 van de vorige eeuw leefden. Dolores ontdekt dat de crisis van toen wel heel anders is dan de huidige crisis. Een aflevering uit de Klokhuiscanon van de Nederlandse geschiedenis. De Tweede Wereldoorlog heeft in vele opzichten verwoestend werk gedaan. Het eerste deel van een tweeluik over Anne Frank. Het dagboek dat zij tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef is over de hele wereld bekend. Anne heeft de oorlog niet overleefd. Haar beste vriendin Hanneli leeft nog wel. Het tweede deel van een tweeluik over Anne Frank. Zij zat tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan twee jaar ondergedoken in het Achterhuis maar belandt toch in een concentratiekamp. Hanneli vertelt wat een nare tijd zij in het kamp hadden. Van 1815 tot 1949 was Indonesië een kolonie van Nederland. Dolores zoekt uit wat de goede en minder goede kanten van de kolonisatie waren. Verder komt ze te weten hoe het leven in Indonesië was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Veel mensen kwamen in gevangenkampen terecht en hadden het daar heel zwaar. Tot slot legt ze uit hoe Indonesië in 1949 weer een onafhankelijk land werd en waarom veel Indische Nederlanders naar ons land kwamen. Willem Drees is de grondlegger van de verzorgingsstaat. Lisa gaat naar het Nationaal Archief en ziet hoe dankbaar de mensen waren voor zijn werk. Wim Drees, kleinzoon van Willem, vertelt over zijn opa. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.6 van 8

7 Op 1 februari 1953 voltrekt zich een ramp in Nederland, de Watersnoodramp. Lisa gaat op bezoek bij Jaap en Ineke die de ramp als kinderen hebben overleefd. Zij vertellen hun persoonlijke verhaal. Lisa volgt de geschiedenis van de Nederlandse televisie. Rotterdam is nu de grootste haven van Europa. Hoe is dat zo gekomen? Bart bezoekt de Nieuwe Waterweg, die zo'n belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis van de haven. Annie M.G. Schmidt is van ons allemaal. Dat blijkt wel als Lisa een rondje maakt door de bibliotheek. Lisa probeert met Annie's zoon Flip en actrice Loes Luca 't succes van de schrijfster te verklaren. Dolores vertel door een aantal eeuwen de terug in de geschiedenis te duiken over hoe Suriname en de Nederlandse Antillen in Nederlands bezit zijn gekomen. Er was op de Nederlandse Antillen was bijna geen bevolking en vruchtbare grond. Nederland begon zich met de slavenhandel bemoeien en brachten de slaven naar Willemstad en die daar werden verhandeld. Curaçao werd het centrum van de slavenhandel. De Nederlandse soldaat Boudewijn was gestationeerd in het Bosnische plaatsje Srebrenica op het moment dat het daar helemaal mis ging In Nederland leven ongeveer 190 verschillende nationaliteiten naast en door elkaar. Presentatoren Dolores en Mustafa leggen samen met hun ouders uit hoe Nederland zo veelkleurig is geworden. De moeder van Dolores vertelt waarom ze vanuit Suriname naar Nederland kwam. Mustafa gaat samen met z'n vader naar de kaasfabriek waar hij als gastarbeider heeft gewerkt. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.7 van 8

8 In 1959 wordt in het Groningse Slochteren onder het land van boer Kees Boon een enorme hoeveelheid aardgas ontdekt. In korte tijd wordt heel Nederland van aardgas voorzien. We verkopen het aan het buitenland en Nederland verdient er veel geld mee. Aardgas zit diep onder de grond. Hoe komen we aan al dat aardgas? Hoe is het ontstaan? En wat gebeurt er als het aardgas opraakt? Er worden nieuwe manieren bedacht om net als aardgas energie op te wekken. Zoals bijvoorbeeld windenergie en zonne-energie. Er is nog een andere manier om energie op te werken. Biogas. Mustafa gaat op bezoek bij een boerderij waar ze met behulp van koeienmest gas produceren. Europa, Lisa bezoekt een Europese school in Brussel. Daarop zitten kinderen van ouders die bij de Europese Unie werken. Ze vertelt over hoe de Europese Unie tot stand is gekomen. Omschrijving Klokhuis introductie filmpjes blz.8 van 8