Makkelijk Lezen Plein
|
|
- Marina ten Hart
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Makkelijk Lezen Plein Waarom een MLP? 10 % van kinderen heeft leesproblemen Nederland: 25% leesachterstand van 2 jaar eind basisschool 7-10% 15-jarigen is functioneel analfabeet! Vlaanderen: 10% haalt eindtermen lezen en/of luisteren niet Voorkomen uitval in info-maatschappij (voorkomen van laaggeletterdheid) Aanzetten tot lezen Ontsluiten informatie Er is een duidelijke behoefte: Ouders Onderwijs MLP in de School Inmiddels landelijk ingevoerd Onderzoeken CMO-Stimulans: klanten ProBiblio: collega s Master Thesis, faculteit Marketingmanagement Universiteit Tilburg Onderzoek CMO Stimulans Onderzoek onder kinderen en ouders: kennen uitgangspunten niet, maar voelen die wel aan komen er graag Fijne plek, overzichtelijke indeling Erg tevreden over medewerkers Gevolg: positieve leenintentie Van invloed op positieve leesattitude: Afwezigheid drempelvrees: Eigen keus kunnen maken Advies ouders, vrienden, bibliotheek Servicekwaliteit bibliotheek: Personeel Fysieke omgeving Collectie Aanbevelingen: Informatieavonden ouders Kennis vergroten medewerkers MLP optimaal inrichten: Aantrekkelijke inrichting Goede bewegwijzering en duidelijke indeling Actief benaderen ouders en scholen: werken aan vertrouwen in eigen leesvaardigheid van kinderen komt leesplezier ten goede Leesproblemen Dyslexie Concentratieproblemen als AD(H)D Taalachterstand, zowel allochtoon als autochtoon Autisme Visueel handicap Auditief handicap Verstandelijk handicap Onderzoek ProBiblio (medewerkers) Uitleencijfers omhoog Te weinig activiteiten voor ouders/onderwijs Te weinig samenwerking met onderwijs Behoefte aan kennis onderwijs Onderzoek Universiteit Tilburg Kinderen met een leesprobleem: Redelijk positieve leesattitude Erg tevreden over MLP Dyslexie 3,7 % van de bevolking Erfelijk Geen relatie met intelligentie Fonologisch probleem Automatiseringsprobleem: Woordbeeldherkenning Tafels Topografie Moeite met twee dingen tegelijk doen Gaat niet over
2 Gevolgen van dyslexie Problemen met technisch lezen Problemen met begrijpend lezen Kans op achterstand in taalontwikkeling Emotionele problemen Bijkomende verschijnselen dyslexie Slecht werkend korte termijngeheugen Moeilijkheden met complexe opdrachten Problemen met concentratie Gevoelig voor achtergrondruis Links/rechtsonderscheid Tijdgevoel Korte zinnen Woordvindingsproblemen Dyslexie en MLP Diagnose in groep 4 (klas 2) Leeftijdsbegrenzing MLP: 8-12 jaar AD(H)D Attention Deficit (Hyperactivity) Disorder, oftewel Aandachts-Tekort-Stoornis (met Hyperactiviteit) 80% heeft ook ander leerprobleem, vaak dyslexie Slecht zelfbeeld AD(H)D en MLP Prikkelende en aandachtvragende materialen Eenvoudige verhaallijn Niet te dikke boeken Aansluiten bij interesse Autisme (ASS) Zeer diverse groep: Autisme PDD-NOS: Pervasieve Ontwikkelingsstoornis - Niet Anders Omschreven ( (Pervasive Developmental Disorder - Not Otherwise Specified) NLD: Non-verbal Learning Disabilities Syndroom van Asperger Kenmerken autisme Een stoornis in het contact met andere mensen Een stoornis in communicatie en taalgebruik (nemen alles letterlijk) Taalvaardigheid verschilt per soort Een stoornis in het voorstellingsvermogen (ziet geen samenhang/ behoefte aan structuur) Een opvallend beperkt gebied van belangstelling en activiteiten Autisme en MLP Behoefte aan boeken met actie Visuele ondersteuning werkt (strips) Probeer achter interesses te komen Materialen kunnen zelfs op de volwassenafdeling gezocht worden Behoefte aan vaste medewerkers Fysiek handicap en MLP Visueel handicap Auditief handicap Verstandelijk handicap Alleen als er een doelgroep in de regio aanwezig is Taalachterstand Taalarme achtergrond zowel allochtoon, als autochtoon Geen technisch leesprobleem, maar taalachterstandsprobleem, m.n. woordenschatprobleem Goed begrijpend lezen: Hoge correlatie tussen woordenschat en begrijpend lezen 95% van de woorden moet gekend worden Gevaar Mattheüseffect Woordenschatverwerving Tot 6 jaar via interactie Onderzoek naar relatie milieu en grootte woordenschat: 3 jaar: taalrijk milieu: 4 x zo grote woordenschat
3 Verschil aantal woorden per uur: Ongeschoold gezin: 615 woorden Lichtgeschoold: 1251 woorden Hoogopgeleid: 2153 woorden 96% gesproken taal = woorden; aantal verschillende woorden in populaire artikelen: Vanaf klas 3: via onderwijs en lezen Lezen buiten school vergroot woordenschat Belang lezen en woordenschat Effect buiten school lezen: Hoeveelheid geconsumeerde woorden per jaar < 5 minuten p.w.: Dagelijks 10 minuten: minuten p.d.: > 60 minuten p.d.: Belang leesplezier och-meer-lezen-beter-in-taal-3e-druk.pdf Taalachterstand en MLP Taalachterstandproblematiek via VVE Taalontwikkelingsmateriaal Visuele middelen die tekst ondersteunen Voorlezen: interactief (6x herhalen) TV-kijken (kwaliteitsprogramma s) Non-fictie met uitleg en/of visualisering woorden Motivatie tot lezen vaak groot Ml-materiaal voor oudere kinderen Wat is anders? Opstelling Collectie Het starten van een MLP Keuzes en beslissingen vooraf Leesbevordering zwakke lezers in bibliotheekbeleidsplan Inrichting ICT Collectie Lidmaatschap Landelijk: samenwerking: website, Vlaamse consulent Randvoorwaarden regelen Scholing en enthousiasmering personeel Samenwerking Promotie Hulp en ondersteuning Monitor Lidmaatschap MLP-netwerk Medewerkers inloggegevens geven Publieksdeel Bibliotheekdeel Lever input Monitor Fungeert als checklist Inrichting Keuzes ten aanzien van: Logo Grootte Plaats Kast Bewegwijzering Keuze logo en naam Grootte Minimaal 500, maximaal 1000 items Plaats Makkelijk lezen uit verdomhoekje: Centrale of opvallende plaats Doelgroep wordt serieus genomen Aantrekkelijke opstelling
4 Overzichtelijke opstelling Dilemma: ook rustig, kan door kleurkeus Ruimte voor groepsontvangst Frontale opstelling Een must: 100% frontaal Bewegwijzering met zo min mogelijk tekst pictogrammen kleuren MLP-stickers (NBD) of Makkie (ProBiblio) Aanpassing in catalogus Speciaal meubilair: Kast opstelling met voorkanten zichtbaar stimulerend tot gebruik Zitelementen uitproberen materiaal DVD, lezen Niet-kinderachtig, maar stoer Retail MLP opgenomen ICT Mogelijkheden: Computer op MLP met: Dyslexiesoftware Woordenschatprogramma s Selectie geschikte sites Voorlichting ict-hulpmiddelen: Verwijzen of demonstreren? De Collectie Collectie Kennis collectiecriteria Op Handleiding/ overzicht criteria Collectiedatabase: Zelf actuele lijsten maken Vlaamse titels worden afspraken over gemaakt Keuzes ten aanzien van: Opname fictie/non-fictie Genres en onderwerpen Bestickering Ook voor ouders Tijdschriften Dubbelen of overhevelen Avi-indeling Uitleentermijn langer? Catalogusverwerking Collectiedatabase Altijd kritisch blijven gebruiken Kijk naar: eigen uitleencijfers verhouding moeilijk - makkelijk verhouding materialen - vrije ruimte Verhouding leesmaterialen avm Uitleencijfers niet maatgevend voor sanering Plaatsing collectie Fictie gerangschikt op genre Non-fictie gerangschikt op hoofdonderwerp Non-fictie indeling (Antwerpen) Fictie en non-fictie gescheiden, maar verschillende materiaalsoorten door elkaar Uitgangspunten Toegang geven tot informatie: Op elke beschikbare manier Lezen omzeilen Stimuleren tot lezen Uitnodigend leesmateriaal bieden Advies geven aan ouders en leerkrachten Aanzetten tot lezen Werken aan positieve leeservaringen Materialen DVD (fictie en non-fictie) Luisterboeken/ daisy-roms (Cd-roms)
5 Boeken (van zoekboek tot leesboek) Tijdschriften Flyers Bibliotheekmedewerkers Enthousiasme medewerkers basisvoorwaarde voor succes Het MLP moet in de hoofden van alle medewerkers komen Borging van het concept Kennis medewerkers Advisering klanten Benadering klanten Juiste kastplaatsing Middelen Nieuwsbrief Taal- en leesontwikkeling Toegang tot Scholing MLP-specialist Train de trainer cursus Regelmatig zelf bijscholen Regelmatig kennis opfrissen van medewerkers Goed ingevoerde collectie specialist Samenwerking Randvoorwaarde voor effectief MLP: Samenwerking met onderwijs Samenwerking met gemeente Betekenis voor onderwijs Bijdrage leesonderwijs zwakke lezers Scholen hebben verwijsmogelijkheid Groepsontvangsten Makkelijk Lezen Feest Scholing schoolteams (specialist) Activiteiten MLP aankondigen via school Later: MLP in de School MLP in de School Makkelijk Lezen Plein in de School Educatief product van de OB Samenwerking met gemeente Ondersteuning onderwijsbeleid Bijdrage voorkoming laaggeletterdheid Subsidie Advisering Actieve benadering medewerkers Verwijzen naar Informatie-avonden/ -markten Tips op MLP met bijbehorende materialen Hulpmiddelen Vooral doorverwijzen Sprankel Modem Letop Daisybraille.bibliotheek.be Ouders Collectie over leerproblemen Brochures m.n. over hulpmiddelen Sprankelproducten Gelegenheid vragen kwijt te kunnen: Knelpunten Inwerken materialen Actueel houden kennis medewerkers Op orde houden (in Nederland tenminste) Samenwerking met onderwijs Activiteiten rond MLP MLP in de praktijk Stigmatisering? Een MLP is meer dan een verzameling materialen Bewaak het concept Nieuwe doelgroepen binnengehaald Uitleencijfers omhoog Dankbare doelgroep (ouders) Neemt afkeer van bibliotheek weg
6 Brengt leeszwakke kinderen tot lezen Opent nieuwe perspectieven door kennisvergroting van mogelijkheden Mogelijkheden voor samenwerking met onderwijs Kennisvergroting onderwijs Digitaal Makkelijk Lezen Plein overal te bereiken makkelijklezenplein.be Betekenis voor bibliotheken Kenniscentrum Ondersteuning inrichting Vraagbaak voor informatiemedewerkers Jaarlijkse studiedag Aanvulling eigen MLP voor klanten Middel voor leesbevordering Realisatie MLP-netwerk Kinderen Jongeren Ouders Leerkrachten Bibliothecarissen Promotie Promotietafel Activiteiten Tips Nieuwe aanwinsten Extra aandacht voor speciaal collectieonderdeel Eerste voorwaarden Gemotiveerd personeel Aantrekkelijke collectie Frontale opstelling Aantrekkelijke opstelling Overzichtelijke opstelling Centrale of opvallende plaats Weten wat ouders willen weten, maar niet weten dat ze het willen weten Promotie Officiële opening Regelmatig activiteiten met persberichten Nieuwsbrief Scholen zijn je beste promotoren Voorlichting teams Contacten met ib ers Mailing naar scholen Groepsontvangsten Ouders Informatieavonden Uitleg op MLP Voorlichting over leesbevordering Actieve benadering Promotie Makkelijklezenplein.be Brochure Poster Landelijk logo en character Communicatieplan Probiblio Kinderen Aantrekkelijke opstelling Overzichtelijke opstelling Groepsontvangsten Kinderparticipatie Voorlezen voor kinderen Werkstukspreekuur Flyers en Poster Stickers Nanda Geuzebroek Adviseur makkelijk lezen
MLP Stand van zaken. voor bibliotheken
1 MLP Stand van zaken Prioriteiten Borging in landelijk en lokaal beleid zwakke lezers (25% van de kinderen, 15% van de jongeren) Kennisoverdracht en kennisdeling Nadruk op doelgroep kinderen met taalachterstand
Nadere informatieHoe hou je het levend?
Makkelijk Lezen Plein 2015 Hoe hou je het levend? Dia Wesseling ProBiblio Juni 2015 Makkelijk Lezen Plein in de Bibliotheek & Zwakke lezers in de Bibliotheek op School Uitgangspunten inrichting Makkelijk
Nadere informatieMakkelijk Lezen Plein in de School
Makkelijk Lezen Plein in de School Richtlijnen voor bibliotheken Nanda Geuzebroek 1 Nanda Geuzebroek, Stadsbibliotheek Haarlem, Kenniscentrum Makkelijk Lezen Plein, Haarlem, 2008 2 Richtlijnen voor het
Nadere informatieVoor iedereen die lezen lastig vindt, is er het Makkelijk Lezen Plein.
Aan de Bibliotheek T.a.v. de Bibliothecaris Tiel, 14 juni 2013 Betreft: Introductie Makkelijk Lezen Plein Beste, Hierbij willen wij u gaarne informeren betreffende het Makkelijk Lezen Plein. Het Makkelijk
Nadere informatieOverleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang.
Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Aandacht stoornissen ADD Attention Deficit Disorder (letterlijk: aandacht tekort stoornis) - Een vorm van ADHD
Nadere informatieHandleiding voor het opzetten van een Makkelijk Lezen Plein in de School
Handleiding voor het opzetten van een Makkelijk Lezen Plein in de School Nanda Geuzebroek Nanda Geuzebroek, Stadsbibliotheek Haarlem en Omstreken, Kenniscentrum Makkelijk Lezen Plein Haarlem, 2008 2 Woord
Nadere informatieDe bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met
De bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met Waarom? Het leven van Lisa Wist u dat? 1,5 miljoen volwassen Nederlanders zijn laaggeletterd zijn? Dat
Nadere informatieAandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven
Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen
Nadere informatieWelkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door
Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme Hulpmiddelen en materialen Vragen? Autisme?
Nadere informatieLES 3 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid en kinderen
LES 3 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid en kinderen Laaggeletterdheid Bron: refdag.nl Terugblik op de vorige les Wat is je bijgebleven over laaggeletterdheid? Ben je een Jos tegengekomen? Kijk
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Bibliotheek op school. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Kinderen die graag lezen, gaan meer lezen. Kinderen die meer lezen, gaan beter lezen. Kinderen die beter lezen gaan beter leren. Leesbevordering is daarom een
Nadere informatieDeel VI Verstandelijke beperking en autisme
Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde
Nadere informatieWelkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door
Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud DGM en autisme? Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme! Vragen? DGM en Autisme?
Nadere informatieKwispellezen Beestachtig goed lezen met een hond.
Kwispellezen Beestachtig goed lezen met een hond. Met een frisse blik Landelijke studiedag MLP en 4you! 07 juni 2018 Utrecht Demi van der A www.kwispellezen.nl Kwispellezen Kinderen lezen voor aan een
Nadere informatiePlan van aanpak. Makkelijk Lezen Plein. Nanda Geuzebroek en Conny Reijngoudt-Zonderop
Plan van aanpak Makkelijk Lezen Plein Nanda Geuzebroek en Conny Reijngoudt-Zonderop Juli 2007 INHOUD 1 Inleiding 4 2 Beleid 5 3 Doelgroepen 3.1 Kinderen met leesproblemen 7 3.1.1 Leeftijdsbegrenzing 7
Nadere informatieSchool en Bibliotheek
BIBLIOTHEEK TORHOUT School en Bibliotheek Welkom Welkom in de bib van Torhout. In deze folder geven we je graag een overzicht van ons aanbod en onze dienstverlening. Wil je als leerkracht of als school
Nadere informatieLEZEN & MEDIAWIJSHEID
Betere prestaties op het gebied van LEZEN & MEDIAWIJSHEID Wat ons bezighoudt Taalachterstanden zijn een zorg voor veel (brede) scholen (Voor)lezen en de opbrengsten voor het kind Samen sterk met (Vrij)lezen
Nadere informatieKinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van:
Dyslexie Kinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van: Aandacht en concentratie. ze zijn vergeetachtig en lijken of zijn verstrooid,
Nadere informatieWebsites voor mentoren en leerlingen Inleiding
Websites voor mentoren en leerlingen Inleiding Internet is niet meer weg te denken uit het huidige onderwijs en biedt bovendien een bijna onuitputtelijke bron aan informatie en hulpmiddelen. Dit document
Nadere informatieJuf, er staat geen leuk boek in de kast!
Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef
Nadere informatieLezers onder de loep studies naar leesgedrag, MLP en 4You! Cedric Stalpers
Lezers onder de loep studies naar leesgedrag, MLP en 4You! Cedric Stalpers 1 Onderwerpen Waarom lezen kinderen en tieners? Waarom lezen ze niet? Wat kan de bibliotheek nu en in de toekomst verbeteren?
Nadere informatieJong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers
Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende
Nadere informatieLeesplan maken? Introductie basisonderwijs
Leesplan maken? Introductie basisonderwijs Op de www.leespan.nl kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Voor scholen die niet meedoen aan de aanpak de Bibliotheek
Nadere informatiePeriode. Dit onderzoek is uitgevoerd van 24 september t/m 9 oktober 2012.
Rapportage BiebPanel meting 3 2012 Tevredenheid over de bibliotheek; een onderzoek onder klanten over verschillende aspecten en diensten van de bibliotheek Periode Dit onderzoek is uitgevoerd van 24 september
Nadere informatieLate fouten in het taalbegrip van kinderen
1 Late fouten in het taalbegrip van kinderen Petra Hendriks Hoogleraar Semantiek en Cognitie Center for Language and Cognition Groningen Rijksuniversiteit Groningen 2 De misvatting Actief versus passief
Nadere informatieCOMMUNICATIEPLAN MAKKELIJK LEZEN PLEIN
COMMUNICATIEPLAN MAKKELIJK LEZEN PLEIN Dit communicatieplan bevat adviezen voor de communicatie van het Makkelijk Lezen Plein (MLP). Hierin zijn de ideeën uit hoofdstuk 7 1 nader uitgewerkt en aangevuld
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Lezen - Bibliotheek op school. Inleiding - Lezen. Bibliotheek op school. Taal- en leesbevordering
ALITEITSKAART Taal- en leesbevordering PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website bevat
Nadere informatieRebecca Joris Luisterpuntbibliotheek 22 mei 2014
Rebecca Joris Luisterpuntbibliotheek 22 mei 2014 Leesautobiografie Ruben Luisterpuntbibliotheek is de Vlaamse openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking Voor wie Luisterpunt verzendbibliotheek
Nadere informatieVisie leesbevordering
Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet
Nadere informatieHendrika Kooistra student Noordelijke Hogeschool Leeuwarden
Hendrika Kooistra student Noordelijke Hogeschool Leeuwarden 206415 Welke hulvraag speelt er bij ouder, die kinderen, in de leeftijdcategorie van 5 t/m 12 jaar hebben met een ontwikkelingsstoornis die geen
Nadere informatieWat te doen met zwakke begrijpend lezers?
Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen
Nadere informatieLeer- en leesproblemen
Visuele training voor Leer- en leesproblemen De enige manier om informatie op te nemen is via onze zintuigen. De informatie op school/werk wordt tegenwoordig voor het overgrote deel visueel aangeboden
Nadere informatieKennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016
Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke
Nadere informatiePlezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid
Plezier in lezen meer lezen beter in taal Leesplezier Agenda 1. Waarom lezen en leesplezier zo belangrijk is 2. Voorlezen en boeken lezen thuis 3. Samen praten over boeken 4. Boekentips vinden Het belang
Nadere informatieINRICHTING & PRESENTATIE in de Bibliotheek op school
INRICHTING & PRESENTATIE in de Bibliotheek op school Introductie Waarom aandacht voor inrichting en presentatie? Professionele uitstraling Visitekaartje Betere positionering van de Bibliotheek op school
Nadere informatieAutisme Spectrum Stoornissen
www.incontexto.nl to nl Autisme Spectrum Stoornissen Drs. Nathalie van Kordelaar Nathalie van Kordelaar en Mirjam Zwaan Opbouw voorlichting Algemene kennis van autisme. Handelen in werksituaties. Alle
Nadere informatieSamen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals. Stichting PAS
Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals Stichting PAS Inleiding Een taalrijke omgeving is een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke rol spelen. Helaas groeien in Arnhem niet
Nadere informatieThoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid
Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012 Is er een probleem met ons leesonderwijs? Wat leert onderzoek ons? Hoe zou dat er in de praktijk uit moeten zien? Opbrengst Samenvatting Gemiddelde
Nadere informatieOnderzoekrapportage GelukTalent Kinderen met een ontwikkelingsstoornis in de onderwijswereld
Onderzoekrapportage GelukTalent Kinderen met een ontwikkelingsstoornis in de onderwijswereld Hendrika Kooistra student Noordelijke Hogeschool Leeuwarden 206415 Doelstelling en Onderzoeksvraag Een volledig
Nadere informatieBegin bij de basis: een spraaktaalspecialist aan het woord. Astrid Roest GGD/JGZ Zaanstreek-Waterland
Begin bij de basis: een spraaktaalspecialist aan het woord Astrid Roest GGD/JGZ Zaanstreek-Waterland Workshop in opdracht van NVLF Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie www.nvlf.nl Inhoud
Nadere informatieLEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016. Nicole Verkerk
LEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016 Nicole Verkerk Dyslexie en lezen. 1 is geen lekkere combinatie: Weinig dyslecten lezen voor hun plezier Lezen kost veel moeite: leestempo laag, vaak stukken overlezen, snel
Nadere informatie1c. Worden de onderdelen 'leesbevordering' ook uitgevoerd (naar uw inschatting)? Ja, die worden in het algemeen wel uitgevoerd.
Algemeen Titel: Voorbeeldleesplan basisonderwijs feb. 2013 Auteur: A.van Montfoort met dank aan de testgroep NB Dit is een voorbeeld, niet perse het ideale leesplan. Er is geen school hetzelfde dus zet
Nadere informatieHandleiding voor het opzetten van een Makkelijk Lezen Plein voor kinderen Nanda Geuzebroek
Handleiding voor het opzetten van een Makkelijk Lezen Plein voor kinderen Nanda Geuzebroek 2 INHOUDSOPGAVE 3 1. Inleiding 5 2. De doelgroepen 7 7 7 7 8 8 De dyslectische doelgroep De allochtone doelgroep
Nadere informatiede Bibliotheek aan den IJssel
Onderzoek 2-2014 Vindbaarheid en presentatie de Bibliotheek aan den IJssel Een onderzoek onder klanten over de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek Samenvatting - onepager Binnenkomst
Nadere informatieHET MAKKELIJK LEZEN PLEIN
HET MAKKELIJK LEZEN PLEIN Onderzoek naar de invloed van het Makkelijk Lezen Plein op het leengedrag van kinderen met leesproblemen in de leeftijd van 8 tot en met 12 jaar. E. van der Horst Juni 2011 Afstudeerscriptie
Nadere informatieSPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET AUTISME (PDD-NOS EN SYNDROOM VAN ASPERGER) IN DE WERKSITUATIE Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één
Nadere informatieLOKALE CAMPAGNE SPANNENDE BOEKENWEKEN. Communicatieplan
LOKALE CAMPAGNE SPANNENDE BOEKENWEKEN Communicatieplan 1 april 2016 2 1 INLEIDING Dit communicatieplan dient ter ondersteuning van bibliotheken bij het plannen en uitvoeren van hun communicatie-activiteiten
Nadere informatieICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent
ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent Vier in balans 2 ICT coördinator Beleid Organisatie Deskundigheidsbevordering Begeleiding leerkrachten Communicatie Administratie
Nadere informatieSPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD Voor een stagiaire met Ernstige Spraak- en taal Moeilijkheden (esm) in de werksituatie Inzicht, herkennen, handelen Stagiaires
Nadere informatieMonitor BoekStart. Haal meer uit de Monitor. [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019
Monitor BoekStart Haal meer uit de Monitor [voor]leesconsulent Liesbeth Versteeg 14 maart 2019 de Bibliotheek Z-O-U-T Eén van de gemeentelijke doelen waarin de Bibliotheek een rol speelt: Voorkomen laaggeletterdheid
Nadere informatieLeesontwikkeling op de Casimirschool
Leesontwikkeling op de Casimirschool Waarom veel aandacht voor leesontwikkeling? Als kinderen lezen worden allerlei onderdelen van het brein aangesproken Veel aandacht voor leesontwikkeling 1. Als kinderen
Nadere informatieCommunicatie voor iedereen
Communicatie voor iedereen 7 basiselementen: 1. Kies bewust de communicatiemix 2. Zorg dat iedereen de informatie vindt 3. Bouw de communicatie logisch op 4. Gebruik een toegankelijke lay-out 5. Zorg voor
Nadere informatieWaalwijk Taalrijk. - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder. - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen)
1 Waalwijk Taalrijk - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen) - Samenleving: Taalvaardige inwoners die zich goed in
Nadere informatieHersenstichting Nederland. Autismespectrumstoornissen
Hersenstichting Nederland Autismespectrumstoornissen 1 Autismespectrumstoornissen Een autismespectrumstoornis (ASS) is een ontwikkelingsstoornis waarbij de informatieverwerking in de hersenen verstoord
Nadere informatieLeesplezier, ook bij leesproblemen?
Leesplezier, ook bij leesproblemen? Met redelijk gemak vlot en begrijpend leren lezen is niet voor alle kinderen weggelegd. Een deel van de kinderen heeft een leesprobleem. De aard en de ernst van leesproblemen
Nadere informatie2. Begeleidingsdeel van de school 1
2. Begeleidingsdeel van de school 1 Handleiding voor de decaan/mentor Dit is het begeleidingsdeel van de school. Dit document dient te worden ingevuld door een begeleider (mentor, decaan en/of LOB-docent)
Nadere informatieAanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl
Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen
Nadere informatieSamen voor taal in Arnhem
Samen voor taal in Arnhem nataliekuypers.nl Een overzicht voor professionals Inleiding In Arnhem groeien niet alle kinderen op in een taalrijke omgeving; een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke
Nadere informatieLezen hoort erbij. Bouwstenen voor leesbevordering
Lezen hoort erbij Aanvulling Competent in leesbevordering Docentengids voor opleidingen Pedagogisch Werk en Onderwijsassistent Auteur: Margriet Chorus Bouwstenen voor leesbevordering Colofon Auteur: Margriet
Nadere informatieMakkelijk Lezen Pleinen
Makkelijk Lezen Pleinen Connie Harkema helpen dyslectische kinderen op weg 13 Dyslexie is niet alleen een probleem op school. De huidige maatschappij gaat er namelijk van uit dat iedereen goed kan lezen
Nadere informatieVoor wie? Het leesplan is voor basisscholen die structureel en planmatig willen werken aan leesbevordering.
Leesplan maken? Op deze site kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Voor scholen die niet meedoen aan de aanpak de Bibliotheek op school is er een andere
Nadere informatieInformatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar. Het ADHD-team
Informatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar Het ADHD-team Uw kind heeft AD(H)D of er bestaat het vermoeden dat uw kind deze aandachtsstoornis heeft. Op het ADHD-spreekuur van de polikliniek
Nadere informatieHandleiding Leesclub voor Laaggeletterden
Handleiding Leesclub voor Laaggeletterden Tips en suggesties voor het opzetten van een leesclub voor laaggeletterden Inleiding Ontspannen de krant lezen en op de hoogte blijven van het nieuws van de dag.
Nadere informatieEducatieve diensten van de bibliotheek
Educatieve diensten van de bibliotheek voor basisscholen in de gemeenten Renkum, Rheden en Rozendaal 2015-2016 Lezen en voorlezen Omdat u en ik weten dat lezen en voorlezen goed zijn voor de taalontwikkeling
Nadere informatieBibliotheek Hilversum
Onderzoek 2-2014 Vindbaarheid en presentatie Bibliotheek Hilversum Een onderzoek onder klanten over de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek Inhoud Samenvatting 2 Aanbevelingen en
Nadere informatieBiblioMemo. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5
BiblioMemo Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Het spel BiblioMemo is een product van NBD/Biblion en is ontwikkeld in samenwerking met Cubiss. Samenstelling: José Peijen,
Nadere informatieVerenigings-communicatie
1 / Verenigings-communicatie 5 mei 2009 Bocholt mario.knippenberg@vormingplus.be 2 / Weet wat je wil Wie wil je bereiken? Wat wil je hen vertellen? Hoe ga je dat doen? Wat mag het kosten? publiek product
Nadere informatieIk leer anders Opleidingscentrum
Er bestaat geen specifiek type beelddenker. Beelddenkers herkennen zich bijna altijd in meer dan één van bovenstaande types. Deze observatielijst geeft een goede indicatie of een leerling een beelddenker
Nadere informatieDe Voorleesvogel voor ouders en kleuters. Draaiboek voor de leerkracht
De Voorleesvogel voor ouders en kleuters Draaiboek voor de leerkracht 1 Openbare Bibliotheek Amsterdam Team Educatie 020-5230786 / 780 g.vanderbijl@oba.nl 2 Inhoud In het kort... 4 Een planning... 6 1.
Nadere informatieKreami. 2 november 30 november 29 maart 10 mei (van uur uur) Graag inleveren vóór vrijdag 5 oktober
Bibliotheek Sinds dit schooljaar is er aan de zwevende bibliotheek op de bovenverdieping een blok van kasten toegevoegd. Deze is afkomstig van bibliotheek De Kempen en zij hebben ook gezorgd dat de kast
Nadere informatieAltijd blijven lezen en luisteren. Rijn en Venen
Altijd blijven lezen en luisteren Rijn en Venen Altijd blijven lezen en luisteren De Bibliotheek Rijn en Venen wil dat iedereen kan blijven lezen. Ook als lezen moeilijker wordt. Als professional in de
Nadere informatieChecklist Zichtbaarheid
Hoe staat het met de zichtbaarheid van BoekStart in de Bibliotheek en online? Het is belangrijk om regelmatig met een frisse blik te kijken naar de lokale zichtbaarheid van BoekStart. Ouders komen naar
Nadere informatiePRODUCTENBOEK BIBLIOTHEEK WEST-ACHTERHOEK. Bijlage bij de budgetovereenkomst 2013-2016 september 2012
PRODUCTENBOEK BIBLIOTHEEK WEST-ACHTERHOEK Bijlage bij de budgetovereenkomst 2013-2016 september 2012 1 2 BASISDIENSTVERLENING Het aanbieden van een basispakket dienstverlening, bestaande uit: : drempelloze
Nadere informatieMeer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team
Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Stichting Lezen & Schrijven Michiel Sträter Jaarcongres Management Kinderopvang 22-04-2014 Kennismaken - Leidinggevende - Beleidsmedewerker
Nadere informatieDe Bibliotheek Op School. Pilotproject
De Bibliotheek Op School Pilotproject Bibliotheek Hilversum April 2012 Aanbeveling Jacques Vriens (was directeur basisonderwijs, is nu fulltime kinderboekenschrijver) Leeservaring opdoen is een van de
Nadere informatieCure + Care Solutions
Cure + Care Solutions is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure
Nadere informatieIntakevragenlijst ouders Datum van invullen Ingevuld door
Intakevragenlijst ouders Datum van invullen Ingevuld door Uw kind komt in aanmerking voor onderzoek naar lees- en spellingsproblemen. Wij willen u vragen om ten behoeve van dit onderzoek onderstaande vragenlijst
Nadere informatieInformatie en advies voor docenten SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR DEELNEMERS MET AUTISME IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS
Informatie en advies voor docenten SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR DEELNEMERS MET AUTISME IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de twaalf deelnemers op een ROC
Nadere informatieDe participatiebibliotheek
Voor meer informatie: Marjolein Bakker adviseur Communicatie marjolein.bakker@bibliotheek-zoetermeer.nl Hoofdbibliotheek Stadhuisplein 2 2711 EC Zoetermeer T 079-34 38 200 www.bibliotheek-zoetermeer.nl
Nadere informatieLEZEN - Kunst van Lezen
LEZEN - Kunst van Lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat
Nadere informatieDyslexie. Beatrijs Brand
Dyslexie Beatrijs Brand Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c)
Nadere informatieConflict met CASS voorkomen
Conflict met CASS voorkomen Deze 4 daagse cursus wordt aangeboden op de volgende data: Cursuscode Locatie Regulier of gericht op CASS & verstandelijke data CACF-R-0914 Doetinchem Regulier 15-09-2014 27-10-2014
Nadere informatieBIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3
BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 - Kinderen maken kennis met de bibliotheek - De mogelijkheden van de bibliotheek vertellen en verschillende materialen laten zien - Boekpromotie: kinderen enthousiast
Nadere informatieOuderbetrokkenheid bij begrijpend lezen. René Berends, 30-10-2013
Ouderbetrokkenheid bij begrijpend lezen René Berends, 30-10-2013 Actief monitoren bij BL Hij legde een briefje van 20,= voor het glas; Actief monitoren bij BL Hij legde een briefje van 20,= voor het glas;
Nadere informatieInhoud Inleiding Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling Hoofdstuk 2 Ontwikkelingsdysfasie
Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling 15 1.1 Taalontwikkeling: een multidimensioneel gebeuren 16 1.2 Componenten van de taalontwikkeling 18 1.3 Fasen in de taalontwikkeling 21 1.4 Besluit
Nadere informatieWarme overdracht voor studenten met een functiebeperking. Liesbeth Geling 2011
Warme overdracht voor studenten met een functiebeperking Liesbeth Geling 2011 Programma Introductie Facts & figures Wettelijk kader Wat maakt een student succesvol Instroom warme overdracht Vragen handicap
Nadere informatieCommissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016
Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016 Agenda 1. Welkom 2. Ontwikkelingen 3. Strategienota 4. Digitale vaardigheden 5. Taalvaardigheden (inleiding door Chérif Ait Abderrahman (Stichting Lezen en
Nadere informatieAutismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers
Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &
Nadere informatieRapportage onderzoek vindbaarheid een onderzoek naar de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek
Rapportage onderzoek vindbaarheid een onderzoek naar de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek Bibliotheek Den Haag Inhoud Samenvatting onderzoeksresultaten 3 Verantwoording 4 1.
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieRapportage onderzoek meer dan boeken een onderzoek onder klanten naar het aanbod van overige materialen van de bibliotheek. Regiobibliotheek Z-O-U-T
voor bibliotheken Rapportage onderzoek meer dan boeken een onderzoek onder klanten naar het aanbod van overige materialen van de bibliotheek Regiobibliotheek Z-O-U-T Inhoud Beschrijving onderzoeksresultaten
Nadere informatieOuders betrekken via Kijk mij lezen in groep 3. Het Ontdekrijk, Capelle aan den IJssel
Ouders betrekken via Kijk mij lezen in groep 3 Het Ontdekrijk, Capelle aan den IJssel Het Ontdekrijk is een school met 190 leerlingen in een aandachtswijk in Capelle aan den IJssel. De leerlingpopulatie
Nadere informatieLeesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms
Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk
Nadere informatieKMPO 2015/2016. Rapportcijfer: Ouders 7,6 Leerkrachten 7,9 (-0,1) Leerlingen 8,0 (-0,2)
KMPO 2015/2016 Plan van aanpak Inleiding De kwaliteitsmeter PO is afgenomen in april 2015. In de richtlijnen zijn criteria voor zwakke en sterke punten opgesteld. Hieronder de analyse van de zwakke en
Nadere informatieInhoudsopgave. Deel 1 Ter inleiding. Deel 2 Lezen, leesbevordering en jeugdliteratuur
Inhoudsopgave Deel 1 Ter inleiding 1 Rode draden. Onderwijs in jeugdliteratuur, jeugdliteratuur in onderwijs: een inleiding 15 1.1 Meesters en juffen in kinderboeken 16 1.2 Rode draden 24 1.3 Opbouw van
Nadere informatieRapportage onderzoek collectie fictie. voor bibliotheken
Rapportage onderzoek collectie fictie voor bibliotheken Rapportage onderzoek collectie fictie Een onderzoek onder klanten naar de tevredenheid over de collectie fictie van de bibliotheek Regiobibliotheek
Nadere informatieDiensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw OLO
Diensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding vzw Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening Onthaal, pedagogisch adviseren en outreach Doelgroep: Algemene opvoedingsondersteuning (Opvoedingswinkel)
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie
Nadere informatieHoofdstuk 1. Hoe vind ik mijn weg in de map 'Leerzorg'? Handleiding
Hoofdstuk Hoe vind ik mijn weg in de map 'Leerzorg'? Handleiding 5 . Hoe vind ik mijn weg in de map Leerzorg - Handleiding HOE BEGIN JE ER AAN? Kennis maken met de map Werk bij voorkeur in een team: leerkrachten,
Nadere informatieKinderen met ADHD. Inhoudsopgave. Wat is de oorzaak van ADHD? Wat zijn de verschijnselen van ADHD?
Kinderen met ADHD Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is de oorzaak van ADHD? 1 Wat zijn de verschijnselen van ADHD? 1 Hoe wordt de diagnose ADHD gesteld? 2 Behandeling van ADHD
Nadere informatie