Hoofdstuk 5I: Complicatie van diabetes type 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdstuk 5I: Complicatie van diabetes type 2"

Transcriptie

1 Hoofdstuk 5I: Complicatie van diabetes type 2 Duur 30 minuten Leerdoelen deelnemers De deelnemers Kennen de mogelijke complicaties van diabetes Weten dat complicaties van diabetes onder andere bestaan uit schade aan de grote en kleine bloedvaten en zenuwen Weten dat complicaties niet alleen ontstaan door hoge bloedglucose-waarden Weten dat hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol en roken het risico op complicaties vergroten Inhoud Complicaties van diabetes Grote bloedvaten: hartinfarct, herseninfarct, problemen met de bloedsomloop (benen/voeten) Kleine bloedvaten: oogschade (retinopathie), nier aandoeningen (nefropathie), erectieproblemen Zenuw aandoeningen (neuropathie), voeten, erectieproblemen Factoren die het risico op deze complicaties vergroten: Verhoogde bloedglucose, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, roken, te grote middelomtrek/overgewicht, depressie Jaarlijkse screening op vroege aanwijzingen voor complicaties Foto s van de retina (fundusfotografie), voetcontrole, uitgebreid onderzoek in bloed en urine 1

2 Rol trainer Helpt deelnemers Te leren wat de meest voorkomende complicaties van diabetes zijn Te leren dat complicaties niet alleen te maken hebben met de bloedglucosewaarden maar ook met bloeddruk, cholesterol, roken, een te grote middelomtrek en depressie Te begrijpen dat complicaties niet onvermijdelijk zijn en voor een groot deel kunnen worden beperkt door risicofactoren te verminderen Activiteit deelnemers De deelnemers Onderscheiden de meest voorkomende complicaties van diabetes Snappen waarom de urine, bloed, ogen en voeten worden gecontroleerd Weten welke risicofactoren invloed hebben op de complicaties DRAAIBOEK Dit is een voorbeeld van de wijze waarop u de inhoud kunt overbrengen. Als u het verhaal liever op een andere manier wilt vertellen is dat ook goed, zolang de inhoud in grote lijnen hetzelfde blijft en uw verhaal geen schools karakter krijgt. Wel dienen alle flapovers gemaakt te worden ter voorbereiding op het actieplan. Het belangrijkste is de informatie over te brengen en de groep zoveel mogelijk zelf aan het woord te laten. Zorg dat u in deze bijeenkomst zo min mogelijk zelf aan het woord bent. Geef de deelnemers zoveel mogelijk gelegenheid om zelf dingen te ontdekken. Als richtlijn: stel tenminste één vraag voor elk stukje informatie dat u geeft. 2

3 I 1 Complicaties van diabetes In het vorige onderdeel hebben we het gehad over de rol van glucose bij de diabetes. De indruk kan ontstaan dat glucose het enige is dat telt maar er spelen ook andere factoren een rol. In deze bijeenkomst zullen we het hebben over complicaties van diabetes en (de andere) factoren die hierbij belangrijk zijn. Maar vooral over wat u kunt doen om deze te beïnvloeden. Dit kunt u straks gebruiken als u uw actieplan gaat maken. Wat zijn complicaties eigenlijk? Complicaties zijn de schadelijke gevolgen van een aandoening op langere termijn. Ik ben me ervan bewust dat complicaties van diabetes geen plezierig gespreksonderwerp zijn. Daarom wil ik er eerst bij stilstaan waarom we het er op dit moment over gaan hebben. We hebben al eerder besproken (in Mijn eigen verhaal ) dat diabetes bij veel mensen al een tijdje bestond voordat het door de dokter werd vastgesteld. Weet iemand nog wat er toen gezegd werd? Precies. Iemand kan al jaren diabetes hebben voor het wordt ontdekt, en er werd ook gezegd dat iemand zelfs al complicaties kan hebben voordat bekend is dat hij of zij diabetes heeft. Grijp waar mogelijk terug op Mijn eigen verhaal. U kwam er bijvoorbeeld achter dat u diabetes had toen u een hartinfarct kreeg, of de opticien zag iets aan uw ogen dat mogelijk door diabetes werd veroorzaakt en raadde u aan om naar uw huisarts te gaan. Gebruik waar mogelijk voorbeelden uit Mijn eigen verhaal uit de eerste bijeenkomst. Het is dus zaak om direct vanaf het moment dat de diabetes bij u is vastgesteld alert te zijn op complicaties te weten welke complicaties kunnen optreden en vooral hoe deze zo goed mogelijk te voorkomen, om het ontstaan van complicaties zoveel mogelijk te voorkomen, of de juiste behandeling te krijgen. 3

4 De boodschap die we u willen meegeven is dat veel problemen, die zich bij diabetes kunnen voordoen, kunnen worden voorkomen of uitgesteld door ze goed in de gaten te houden en op de juiste manier te behandelen. Wat voor soort problemen kunnen zich voordoen als complicaties, of als gevolgen van de diabetes op langere termijn? Als er geen antwoorden komen, kunt u vragen waar let de dokter op?. Maak de flap-over Complicaties. Maak een onderverdeling in de plek waar de schade plaatsvindt en de gevolgen. Ze worden vaak beter onthouden als u ze in groepjes onder verdeelt. Wanneer niet alles genoemd wordt, bespreek dit later bij de verschillende onderdelen en vul het overzicht daarna aan. U krijgt dan bijvoorbeeld flap-over: Complicaties Grote bloedvaten Hartinfarct Herseninfarct Problemen met de bloedsomloop (benen/voeten) Kleine bloedvaten Nieren (nefropathie) Ogen (retinopathie) Voeten Erectie problemen Schade aan zenuwen Erectie problemen Voeten (neuropathie) Wanneer deelnemers bijvoorbeeld zweren, gangreen of blindheid noemen kunt u deze in de tabel opnemen als gevolgen van de complicaties. U ziet op deze lijst dat diabetes een aantal zorgwekkende complicaties kan hebben. Het is belangrijk dat u begrijpt dat we deze niet bespreken om u bang te maken of om u 4

5 nachtmerries te bezorgen, maar juist om u te vertellen dat u deze gevolgen vaak kunt voorkomen of uitstellen. I 2 Grote bloedvaten We bespreken de grote en kleine bloedvaten afzonderlijk, omdat ze op verschillende manieren beschadigd kunnen raken en verschillende complicaties tot gevolg kunnen hebben, die op een verschillende manier voorkomen en behandeld kunnen worden. Laten we beginnen met de grote bloedvaten. Lichaamsdelen zoals het hart, de hersenen en de benen worden van bloed voorzien door grote bloedvaten, de slagaders. Maak een flap-over Bloedvaten. De bovenste helft is bestemd voor de Grote Bloedvaten. Teken een grote, kronkelige buis. Wat gebeurt er met de slagaders wanneer we ouder worden? Ze slibben dicht en worden minder elastisch. Teken kleine deeltjes aan de binnenkant van de buis. Hoe wordt dat genoemd? Wat zorgt er eigenlijk voor dat de slagaderen dichtslibben? Aderverkalking (Atherosclerose), door cholesterol daar komen we straks nog op terug. Schrijf Cholesterol bij de tekening. Wat is het gevolg van het dichtslibben? Het veroorzaakt een vernauwing of verstopping. Wat gebeurt er op de plek waar het bloed naar toe gaat? Wat doet het bloed? Het bloed komt minder goed of helemaal niet meer waar het moet zijn. Bloed vervoert zuurstof, dat nodig is voor het hart en de hersenen om goed te werken. 5

6 En wat gebeurt er met het gebied dat niet meer van voldoende bloed wordt voorzien? Wat betekent dat? Als er op een bepaalde plek onvoldoende bloed wordt aangevoerd, kunnen cellen op die plek beschadigd raken of afsterven. Dat gebeurt bij een hartinfarct of herseninfarct. Maar ook de grote bloedvaten naar de benen kunnen dichtslibben, met als gevolg schade aan de benen en voeten. Laat duidelijk in de tekening zien dat het bloed er uiteindelijk niet meer door kan. Het dichtslibben van de aderen, waardoor een hartinfarct of herseninfarct kan ontstaan, is een normaal verschijnsel van het ouder worden. Maar wat gebeurt er bij diabetes? Het proces lijkt versneld te worden, waardoor mensen met diabetes een 2 tot 3 keer zo grote kans hebben op een hartinfarct. Welke factoren spelen nog meer een rol bij het dichtslibben van de bloedvaten? Ja, naast glucose spelen andere factoren als bijvoorbeeld bloeddruk, cholesterol, depressie, te grote middelomtrek en roken een rol. Schrijf deze op bij de tekening van het bloedvat. Nogmaals, het is belangrijk dat u zich realiseert dat u dingen kunt doen om deze risicofactoren te beïnvloeden, om zo het risico op complicaties te verkleinen. Is het tot zo ver duidelijk voor iedereen? Heeft iemand vragen of opmerkingen? Welke gevoelens/gedachten roept deze informatie bij u op? 6

7 I 3 Kleine bloedvaten We hebben het gehad over de invloed van diabetes op de grote bloedvaten in het lichaam, we zullen het nu hebben over problemen die in andere delen van het lichaam kunnen ontstaan door schade aan de kleinere bloedvaten. Weet u welke delen van het lichaam dat zijn? Ze staan al op een rijtje op de flap-over Complicaties. Schrijf op de onderste helft van de flap-over Bloedvaten Kleine bloedvaten. Teken een dun, kronkelig bloedvat. De ogen, de nieren, erectieproblemen en voeten. Welke schade kan ontstaan door diabetes in de kleine bloedvaten? Wat zorgt voor het dichtslibben van de kleine bloedvaten? Ja, dat klopt, glucose kan in de kleine bloedvaten blijven plakken, waardoor ze nauwer worden of zelfs geblokkeerd raken. Hierdoor krijgen bepaalde delen van het lichaam onvoldoende zuurstof, waardoor schade ontstaat. Schrijf het woord glucose bij de tekening en laat weer duidelijk zien wat er gebeurt als het bloedvat verstopt is. Laten we eerst naar het oog kijken. Welk deel van het oog raakt beschadigd? Een gebrek aan zuurstof veroorzaakt schade aan de achterkant van het oog, de retina of netvlies. Schade kan op verschillende manieren ontstaan, maar het meest gevaarlijk is het wanneer bloedvaten worden afgesloten en er nieuwe bloedvaatjes gaan groeien. Deze nieuwe bloedvaatjes zijn zwak, ze raken snel beschadigd en gaan dan bloeden. Hoe weet u of uw oog beschadigd is? De eerste veranderingen in uw oog kunnen optreden zonder dat u ergens last van heeft en u nog normaal kunt zien. Als de schade aan het oog in een vroeg stadium wordt ontdekt, kan door een goede behandeling worden voorkomen dat u op langere termijn uw gezichtsvermogen verliest. U moet daarom uw ogen elke twee jaar laten controleren, als u oogproblemen heeft vaker. Op veel plaatsen worden tegenwoordig foto s gemaakt van het 7

8 netvlies van uw ogen ( fundusfoto ). Wanneer er geen oogcomplicaties zijn kan de fundusfoto op de Diabetespolikliniek of bij de opticien gemaakt worden. En wat is er aan de hand bij wazig zien als mogelijk symptoom bij hoge bloedglucosewaarden? Bij hoge bloedglucosewaarden kan het zicht onscherp of wazig zijn doordat de glucose de lens van het oog vervormt net als de lens van een fototoestel. Dit verdwijnt meestal wanneer de bloedglucosewaarden verbeteren en zorgt meestal niet voor schade op de langere termijn. Het is belangrijk om uw ogen te laten controleren, omdat schade aan de ogen bij sommige mensen al snel na het ontstaan van de diabetes kan optreden. Het is niet verstandig een (andere) bril aan te schaffen kort na de diagnose maar ook niet wanneer de bloedglucosewaarden gedurende een periode erg wisselen en/of hoog zijn. En dan nu de nieren. Welke invloed heeft diabetes op de nieren? De nieren werken als een zeef. Ze houden dingen binnen die in het lichaam moeten blijven en laten afvalstoffen door naar buiten. Als de nieren beschadigd zijn, lekken ze. Dingen die het lichaam nodig heeft, zoals eiwit, lekken dan naar buiten. Ook kunnen afvalstoffen zich na verloop van tijd ophopen in het lichaam. De ogen kunnen gecontroleerd worden door erin te kijken, maar hoe kan gecontroleerd worden of de nieren nog goed werken? Dit kan door de urine te controleren op hele kleine hoeveelheden eiwit die naar buiten lekken (dit wordt micro-albuminurie genoemd). Daarom wordt tijdens de jaarcontrole ook uw urine en bloed gecontroleerd. De kleine bloedvaten zijn dus ook belangrijk en zijn ook gevoelig voor schade door de hoge(re) bloedglucoses. We hebben het gehad over regelmatig controleren of er schade aanwezig is: controle of foto s van de ogen, onderzoek van het bloed en de urine voor de nieren. Hoe vaak denkt u dat deze controles nodig zijn? Tenminste één maal per jaar, tenzij aanbevolen wordt dit vaker te doen. De ogen eenmaal per twee jaar. 8

9 I 4 Schade aan de zenuwen Ook de zenuwen kunnen niet goed tegen grote hoeveelheden glucose. Ze raken beschadigd wanneer de bloedglucose hoog is. Wat kan er met de zenuwen gebeuren? Geef wat tijd voor reacties en bespreek deze. Ja, de zenuwen verliezen hun gevoeligheid. Waar gebeurt dat het eerst? Geef tijd voor reacties en bespreek deze. Ja, u kunt het gevoel in uw vingers verliezen, maar meestal verdwijnt eerst het gevoel in de tenen en voeten, of deze worden juist pijnlijk. Wat kan er gebeuren wanneer u uw voeten niet meer goed voelt? Geef tijd voor reacties en bespreek deze. Ja, u kunt ze op een of andere manier beschadigen, bijvoorbeeld doordat u op iets scherps stapt, zonder het te merken. Als u uw voeten niet regelmatig controleert op kleine wondjes, blaren, etc., en deze niet op een goede manier verzorgt, kunnen infecties ontstaan. Deze infecties zijn moeilijk te behandelen als de bloedglucose verhoogd is, omdat ook de bacteriën die de infectie veroorzaken goed gedijen op de glucose in uw bloed. Uiteindelijk kan necrose (afsterven van weefsel) ontstaan, en moet misschien zelfs een amputatie plaatsvinden. Gelukkig is dit te voorkomen wanneer u goed op uw voeten let. Als u uw voeten controleert, waar let u dan op, waar kijkt u naar? Doorvragen tot de volgende antwoorden zijn gegeven: - Niet alleen boven op de voeten kijken maar ook onder de voeten en tussen de tenen. Als dit lastig is, kunt u een spiegel gebruiken om onder uw voeten te kijken. Voordoen! - Striemen (schoenen te nauw, veters te strak aangetrokken) - Rode plekjes (schoenen te nauw, veters te strak aangetrokken) of andere verkleuringen van de huid (bijv bruine verkleuringen kunnen wijzen op vaatproblemen) - Nagels op juiste manier geknipt? Recht knippen - Ingegroeide nagel(s) - Hoefijzer nagel(s) 9

10 - Eelt (wijst op teveel druk, schoenen te nauw, te hoge hakken) Onder eelt kunnen wonden zitten die je niet voelt als het gevoel minder is. - Wondjes. Iedere wond heeft tijd nodig om te genezen maar als er geen wondgenezing optreedt of het duurt (te) lang dan moet u de huisarts of diabetesverpleegkundige raadplegen. Hoe vaak zou het verstandig zijn om naar uw voeten te kijken? Het beste is wekelijks. En als u iets afwijkends heeft gezien, zelfs dagelijks. Het is belangrijk dat een voetinspectie een vast onderdeel van uw lichamelijke verzorging is net als bijv. tanden poetsen. Als u regelmatig kijkt, valt het u ook op als er iets te zien is. Het gevoel verdwijnt tenslotte niet van de een op de andere dag, dit gebeurt sluipend. U kunt na de PRISMA bijeenkomst een folder over voetverzorging inzien of meenemen. Uw voeten worden elk jaar onderzocht: er wordt met een klein staafje op uw voeten geduwd om na te gaan of u nog voldoende voelt. Als hierbij problemen aan het licht komen, wordt u verteld wat u kunt doen om verdere problemen te voorkomen, zoals we al hebben besproken. Er is nog een deel van het lichaam waar zenuwschade door de diabetes kan ontstaan. Heeft iemand enig idee welk deel? Een hint: het komt alleen voor bij mannen. Het is niet ongebruikelijk dat bij mannen erectie problemen ontstaan, wanneer zij een tijdje diabetes hebben. Dit wordt veroorzaakt door zowel schade aan de zenuwen als door problemen met de bloedsomloop. Mensen vinden het soms gênant of moeilijk om er over te praten, maar het helpt wel om te weten dat het vaak voorkomt en dat behandeling goede resultaten kan geven. Ook vrouwen kunnen problemen ervaren. Schimmelinfecties en vaginale droogte komen vaker voor als je diabetes hebt. Dit noemen we geen complicaties maar zijn een gevolg van hoge bloedglucosewaarden. Als voeten en erectieproblemen nog niet genoemd zijn bij de kleine bloedvaten, dit bespreken en aanvullen op het overzicht. 10

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie)

COMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie) COMPLICATIES Lange termijn complicaties Wanneer u al een lange tijd diabetes heeft, kunnen er complicaties optreden. Deze treden zeker niet bij alle mensen met diabetes in dezelfde mate op. Waarom deze

Nadere informatie

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze?

Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Wat doet diabetes met bijvoorbeeld: -> Ogen? -> Hart? -> Nieren? Wat is diabetes? Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam de bloedsuiker

Nadere informatie

Domino-effect. Gevolgen van diabetes

Domino-effect. Gevolgen van diabetes Domino-effect Het gevaar van complicaties is dat ze pas na jaren optreden. Bovendien heeft diabetes een domino-effect. Vanaf dat je één aandoening hebt, zijn deze een trigger voor meerdere aandoeningen.

Nadere informatie

Klachten die kunnen wijzen op oogproblemen: niet scherp zien dubbelzien wazig zien, troebele blik hebben oogontstekingen pijn aan de ogen

Klachten die kunnen wijzen op oogproblemen: niet scherp zien dubbelzien wazig zien, troebele blik hebben oogontstekingen pijn aan de ogen Gevolgen op lange termijn De meeste mensen met diabetes krijgen na jarenlange diabetes te maken met langetermijngevolgen. Die heten ook wel diabetescomplicaties. Ze ontstaan vooral door hoge bloedglucosewaarden.

Nadere informatie

Verklein de kans op het ontstaan/verergeren van vaatziekten

Verklein de kans op het ontstaan/verergeren van vaatziekten Chirurgie Verklein de kans op het ontstaan/verergeren van vaatziekten i Patiënteninformatie Tips en leefregels Slingeland Ziekenhuis Algemeen Vaatziekten ontstaan door het dichtslibben van slagaders als

Nadere informatie

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus

Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde Deze informatie is een aanvulling op de folder Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus, die u heeft

Nadere informatie

Complicaties bij diabetes

Complicaties bij diabetes Complicaties bij diabetes Gevolgen op korte termijn Vanaf het begin van diabetes, kunnen er acute ongemakken optreden. Deze kunnen binnen en paar uur ontstaan. Het gaat hierbij vooral om hypoglykemie (kortweg:

Nadere informatie

Voetzorg is hoofdzaak

Voetzorg is hoofdzaak Voetzorg is hoofdzaak Sta eens stil bij uw voeten Onze voeten hebben dagelijks veel te verduren. Voetverzorging is daarom voor iedereen van belang. Voor mensen met diabetes mellitus is daar nog een extra

Nadere informatie

DIABETES JAARCONTROLE

DIABETES JAARCONTROLE DIABETES JAARCONTROLE 284 Inleiding U krijgt deze folder omdat voor u afspraken gemaakt zijn voor de diabetes jaarcontrole. Mensen met diabetes type 1 of type 2 kunnen op termijn te maken krijgen met complicaties.

Nadere informatie

Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen

Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen 1 Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen Nu u weet dat u aan diabetes lijdt, moet u zich plots geen grote zorgen maken. Waarschijnlijk lijdt u al gedurende lange tijd aan diabetes, mogelijks gedurende

Nadere informatie

Operatie wegens vernauwing beenslagader

Operatie wegens vernauwing beenslagader Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Operatie wegens vernauwing beenslagader Operatie wegens een afsluiting of vernauwing van een of meerder beenslagaders (femoro-popliteale / -crurale bypass) Inleiding Bij

Nadere informatie

Afsluiting of vernauwing beenslagaders Femoro-popliteale/-crurale bypass

Afsluiting of vernauwing beenslagaders Femoro-popliteale/-crurale bypass CHIRURGIE Afsluiting of vernauwing beenslagaders Femoro-popliteale/-crurale bypass BEHANDELING Afsluiting of vernauwing beenslagaders Bij u is een afsluiting of een vernauwing van één of meerdere beenslagaders

Nadere informatie

jaarlijkse controle voor jongeren met diabetes

jaarlijkse controle voor jongeren met diabetes jaarlijkse controle voor jongeren met diabetes Wat controleren we? JAARLIJKSE CONTROLE ÉÉN KEER PER JAAR MOET JE EEN EXTRA ONDERZOEK LATEN DOEN OM NA TE GAAN OF JE TEKENEN VERTOONT DIE KUNNEN WIJZEN OP

Nadere informatie

Naam: BLOEDSOMLOOP. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed?

Naam: BLOEDSOMLOOP. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed? Naam: BLOEDSOMLOOP Bloed Een volwassen persoon heeft 5 á 6 liter bloed. Dat bloed bestaat uit bloedplasma, bloedcellen (rode en witte) en bloedplaatjes. Als bloed een paar dagen heeft gestaan, zakken de

Nadere informatie

Voorkom voetproblemen bij Diabetes Mellitus. Het belang van goede voetzorg bij Diabetes Mellitus

Voorkom voetproblemen bij Diabetes Mellitus. Het belang van goede voetzorg bij Diabetes Mellitus Voorkom voetproblemen bij Diabetes Mellitus Het belang van goede voetzorg bij Diabetes Mellitus Door Diabetes Mellitus (suikerziekte) kunnen de bloedvaten en zenuwvezels in uw voeten beschadigd raken.

Nadere informatie

Diabetes en mondgezondheid

Diabetes en mondgezondheid Diabetes en mondgezondheid Dit doet diabetes met de mond Hebt u suikerziekte? Let dan extra op uw gebit en tandvlees. Mensen met diabetes hebben vaker problemen met hun tanden en tandvlees. Dat kan komen

Nadere informatie

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Patiënteninformatie 1233085PR/1-2015 Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ontstaan en voorkomen van voetwonden

Nadere informatie

Weet wat u doet bij de diabetische voet!

Weet wat u doet bij de diabetische voet! Weet wat u doet bij de diabetische voet! Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.

Nadere informatie

Voetzorg is hoofdzaak

Voetzorg is hoofdzaak Voetzorg is hoofdzaak Adviezen voor patiënten met diabetes mellitus Sta eens stil bij uw voeten Onze voeten hebben dagelijks veel te verduren. Voetverzorging is daarom voor iedereen van belang. Voor mensen

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan

Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Duur 40 minuten Leerdoel deelnemers Deelnemers kunnen tenminste één risicofactor kiezen en actie(s) benoemen om hun gezond in positieve zin te verbeteren. Inhoud

Nadere informatie

Zorgpad chronische diabeteszorg

Zorgpad chronische diabeteszorg Zorgpad chronische diabeteszorg Zorgpad chronische diabeteszorg U wordt op de polikliniek van het Kennemer Gasthuis begeleid vanwege diabetes mellitus (suikerziekte). Uw internist heeft aangegeven dat

Nadere informatie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie 00 Diabetische voetpoli Poli Chirurgie 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld (gaan) worden op de Diabetische voetpoli. In deze folder staat algemene informatie. Uw situatie kan anders zijn

Nadere informatie

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem

Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Adviezen bij een diabetisch voetprobleem Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ontstaan en voorkomen van voetwonden bij suikerziekte (diabetes mellitus). Ook krijgt u advies over wat u kunt

Nadere informatie

Mogelijke oorzaken Wat zijn de klachten? De operatie

Mogelijke oorzaken Wat zijn de klachten? De operatie Bypass in het been Er is bij u een vernauwing of verstopping in één van de slagaderen in uw been vastgesteld. Deze afwijking is het gevolg van verkalking van de wand van de slagader. Dit wordt slagaderverkalking,

Nadere informatie

Diabetes en voetverzorging

Diabetes en voetverzorging Diabetes en voetverzorging Diabetes en voetverzorging Voetverzorging is voor iedereen belangrijk. Wanneer we geen last hebben van voetproblemen, staan we hier eigenlijk niet bij stil. Wanneer u diabetes

Nadere informatie

Operatie voor vernauwing van beenslagaders

Operatie voor vernauwing van beenslagaders Operatie voor vernauwing van beenslagaders Bij u is een ernstige vernauwing van één of beide beenslagaders geconstateerd. Binnenkort zal deze vernauwing via een operatie worden verholpen. De arts heeft

Nadere informatie

Hoge bloedsuiker: Een gevaar voor hart en bloedvaten! Meer weten over...

Hoge bloedsuiker: Een gevaar voor hart en bloedvaten! Meer weten over... Diabetes Interactief Educatie Programma Hoge bloedsuiker: Een gevaar voor hart en bloedvaten! Meer weten over... Waarom zijn hoge glucosewaarden gevaarlijk? Schade aan de grote bloedvaten: hart en hersenen

Nadere informatie

ARTERIEEL VAATLIJDEN 17954

ARTERIEEL VAATLIJDEN 17954 ARTERIEEL VAATLIJDEN 17954 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer arterieel vaatlijden. Het is goed dat u zich realiseert dat bij het vaststellen

Nadere informatie

De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het?

De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het? De diabetische voet Wat is het en hoe ontstaat het? Diabetes mellitus is een ziektebeeld waarbij het evenwicht in de bloedsuikerspiegel verstoord is (suikerziekte). Veel mensen met diabetes mellitus krijgen

Nadere informatie

Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen

Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) kunnen hiervan in veel delen van hun lichaam complicaties ondervinden. De ogen - en vooral de netvliezen - kunnen

Nadere informatie

Heartbeat. Ujala Radio. Leefwijzer is door Ujala Radio ontwikkeld voor met name Hindoestaanse Nederlanders. Leefwijzer 1.

Heartbeat. Ujala Radio. Leefwijzer is door Ujala Radio ontwikkeld voor met name Hindoestaanse Nederlanders. Leefwijzer 1. Heartbeat Leefwijzer 1 Ujala Radio Deze gezondheid Leefwijzer is door Ujala Radio ontwikkeld voor met name Hindoestaanse Nederlanders Met dank aan Stadsdeel Amsterdam Zuidoost Hart en vaatziekte, wat is

Nadere informatie

Diabetes en Voetverzorging

Diabetes en Voetverzorging Diabetes en Voetverzorging Diabetes en voetverzorging Leven met diabetes betekent dat het nog belangrijker is om aandacht te schenken aan uw persoonlijke behoefte op het gebied van uw gezondheid. Dit geldt

Nadere informatie

Diabeteszorg in uw ziekenhuis

Diabeteszorg in uw ziekenhuis Diabeteszorg in uw ziekenhuis Hoofddorp U heeft, sinds kort of al langer, diabetes mellitus (suikerziekte). Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte. De aandoening komt zowel voor bij jonge

Nadere informatie

Operatie wegens vernauwing/ afsluiting van bekkenslagader

Operatie wegens vernauwing/ afsluiting van bekkenslagader Operatie wegens vernauwing/ afsluiting van bekkenslagader Chirurgie Beter voor elkaar Aortofemorale of femorofemorale bypass Bij u is een ernstige vernauwing of afsluiting van één van beide bekkenslagaders

Nadere informatie

Arterieel vaatlijden 1

Arterieel vaatlijden 1 Arterieel vaatlijden 1 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat bij het vaststellen van

Nadere informatie

Weet wat u doet bij de diabetische voet

Weet wat u doet bij de diabetische voet Weet wat u doet bij de diabetische voet Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.

Nadere informatie

Voetverzorging en voetinspectie. voor revalidanten met diabetes mellitus

Voetverzorging en voetinspectie. voor revalidanten met diabetes mellitus Voetverzorging en voetinspectie voor revalidanten met diabetes mellitus Voetverzorging en voetinspectie voor revalidanten met diabetes mellitus Als u diabetes heeft, kunnen uw voeten heel kwetsbaar zijn,

Nadere informatie

DIABETES. op weg wijzer

DIABETES. op weg wijzer DIABETES op weg wijzer Deze op weg wijzer is van: Naam Waarom deze op weg wijzer Adres Woonplaats Telefoonnummer Emailadres Mijn zorgverlener is: Naam Adres Woonplaats Schrik, onzekerheid, opluchting en

Nadere informatie

de diabetespolikliniek

de diabetespolikliniek patiënteninformatie de diabetespolikliniek Vanwege uw diabetes mellitus (suikerziekte) komt u regelmatig naar de diabetespolikliniek van de polikliniek Interne Geneeskunde. Het diabetesteam adviseert,

Nadere informatie

Oogafwijkingen door diabetes

Oogafwijkingen door diabetes Oogafwijkingen door diabetes Een van de mogelijke complicaties bij diabetes is het optreden van beschadigingen in het oog. Het gaat hierbij om de bloedvaten in het netvlies. Deze oogafwijkingen door diabetes

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

I N F O R M A T I E. o v e r diabetische voet

I N F O R M A T I E. o v e r diabetische voet I N F O R M A T I E o v e r diabetische voet Deze folder geeft informatie over de Diabetische voet. U moet zich realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. Algemeen Diabetes

Nadere informatie

Gevolgen van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkomt u ze?

Gevolgen van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkomt u ze? Gevolgen van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkomt u ze? Gevolgen van diabetes Na jaren kan diabetes gevolgen hebben in het hele lichaam. Toch denken veel mensen dat diabetes een onschuldige ziekte is.

Nadere informatie

DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER

DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER DIABETISCHE VOET VOETENSPREEKUUR GIPSKAMER 17631 Inleiding U komt met een diabetische voet op het Voetenspreekuur. Deze folder geeft een overzicht van adviezen en een uitleg over de behandeling met gips.

Nadere informatie

Risicofactoren die een rol spelen in het proces van atherosclerose zijn:

Risicofactoren die een rol spelen in het proces van atherosclerose zijn: Arterieel vaatlijden Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

diabetes mellitus en voetverzorging door afdeling Revalidatie

diabetes mellitus en voetverzorging door afdeling Revalidatie diabetes mellitus en voetverzorging door afdeling Revalidatie Inhoud 1. Waardoor ontstaan voetklachten? 3 2. Welke voetproblemen kan ik krijgen bij diabetes mellitus? 3 3. Klachten 4 4. Mogelijke complicaties

Nadere informatie

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de

Nadere informatie

Weet wat u doet bij de diabetische voet

Weet wat u doet bij de diabetische voet Weet wat u doet bij de diabetische voet Het is vervelend als u voetproblemen krijgt. Laat uw voeten regelmatig deskundig controleren. U voorkomt hiermee ernstige problemen. Uw podotherapeut weet raad.

Nadere informatie

Wond- en decubitusconsulente. Voet verzorging bij diabetes

Wond- en decubitusconsulente. Voet verzorging bij diabetes Wond- en decubitusconsulente Voet verzorging bij diabetes Voetverzorging bij diabetes Wat heeft diabetes (suikerziekte) met uw voeten te maken? Door diabetes kunnen de bloedvaten en de zenuwvezels in

Nadere informatie

2. Open been (ulcus cruris venosum)

2. Open been (ulcus cruris venosum) 2. Open been (ulcus cruris venosum) Dermatologie Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is een open been? Een open been is een wond op het onderbeen. Deze wond wil niet goed

Nadere informatie

Netvliesaandoeningen

Netvliesaandoeningen Netvliesaandoeningen Behandeling met Avastin Informatie voor patiënten Let op: In deze folder zit een formulier dat u moet ondertekenen en meenemen. F0968-3521 mei 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Nadere informatie

Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus

Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Chirurgie alle aandacht Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Waarom deze folder In deze folder vindt u tips voor een goede voetverzorging

Nadere informatie

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus Diabetes mellitus Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ziekte van de stofwisseling; hierbij zit er te veel glucose in het bloed Dat kan twee oorzaken hebben: bil type 1 diabetes maakt het lichaam niet

Nadere informatie

Wat zijn de verschijnselen

Wat zijn de verschijnselen Lichen sclerosus Wat is lichen sclerosus Lichen sclerosus is een (goedaardige) huidaandoening, waarbij de huid langzaam zijn elasticiteit verliest. Hierdoor voelt deze vast en strak aan en wordt wit van

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog Suikerziekte en het oog Als gevolg van suikerziekte (diabetes mellitus) kunnen beschadigingen optreden binnen in het oog. Men noemt dit: diabetische retinopathie : afwijkingen aan het netvlies als gevolg

Nadere informatie

Franciscus Rijnkels, diabetes type 2. Changing Diabetes is een geregistreerd handelsmerk van Novo Nordisk A/S.

Franciscus Rijnkels, diabetes type 2. Changing Diabetes is een geregistreerd handelsmerk van Novo Nordisk A/S. Novo Nordisk beschouwt het als haar missie om de toekomst van diabetes te veranderen. Om deze visie gestalte te geven hebben wij het Changing Diabetes-programma ontwikkeld. Changing Diabetes omvat diverse

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Wanneer moet je starten met voetcontrole bij kinderen en tieners met DM? 4. Voetverzorgingsadviezen voor kinderen en tieners met DM 5

INHOUDSOPGAVE. Wanneer moet je starten met voetcontrole bij kinderen en tieners met DM? 4. Voetverzorgingsadviezen voor kinderen en tieners met DM 5 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 3 Wanneer moet je starten met voetcontrole bij kinderen en tieners met DM? 4 Voetverzorgingsadviezen voor kinderen en tieners met DM 5 Schoenadviezen voor kinderen en tieners met

Nadere informatie

LEEFREGELS NA EEN BEROERTE FRANCISCUS VLIETLAND

LEEFREGELS NA EEN BEROERTE FRANCISCUS VLIETLAND LEEFREGELS NA EEN BEROERTE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U bent onlangs opgenomen geweest na een beroerte (een herseninfarct, een hersenbloeding). Via deze folder willen wij u informatie geven over de

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden voor niet-ingewijden Type 2 diabetes Diabetes is een ernstige chronische ziekte, die wordt gekenmerkt door te hoge glucosespiegels (de suikers ) in het bloed. Er zijn verschillende typen diabetes, waarvan

Nadere informatie

Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling. Richtlijn diabetische voet samengevat

Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling. Richtlijn diabetische voet samengevat Voetproblemen bij diabetes: ontstaan, voorkomen, behandeling Richtlijn diabetische voet samengevat www.dvn.nl/voeten December 2018 Voetproblemen door diabetes In 2017 is de zogenaamde Richtlijn diabetische

Nadere informatie

Het Diabetesteam. Meenemen voor de controle: Een dagboekje met recente dagcurves. Een lijst van de medicijnen die u gebruikt.

Het Diabetesteam. Meenemen voor de controle: Een dagboekje met recente dagcurves. Een lijst van de medicijnen die u gebruikt. Het Diabetesteam Vanwege uw diabetes bent u onder behandeling bij de internist. De internist werkt nauw samen met de diabetesverpleegkundige. In deze folder wordt beschreven wat het doel is van de behandeling

Nadere informatie

Diabetische voet. Chirurgie. Beter voor elkaar

Diabetische voet. Chirurgie. Beter voor elkaar Diabetische voet Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding Deze folder geeft u informatie over de diabetische voet. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Nadere informatie

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL PATIËNTENINFORMATIE Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL Inhoudsopgave 1 Voorwoord.............................................................................. 3 2 Zorroo ondersteunt

Nadere informatie

Dermatologie. Lichen sclerosus. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Dermatologie. Lichen sclerosus. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Dermatologie Lichen sclerosus Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Wat is lichen sclerosus? Lichen sclerosus is een (goedaardige) huidaandoening,

Nadere informatie

Chirurgie. Operatie wegens een afsluiting of vernauwing van liesof beenslagaderen

Chirurgie. Operatie wegens een afsluiting of vernauwing van liesof beenslagaderen Chirurgie Operatie wegens een afsluiting of vernauwing van liesof beenslagaderen Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer arterieel (slagaderlijk)

Nadere informatie

Arterieel vaatlijden. Wat is er aan de hand? Atherosclerose. Risicofactoren. Roken. Hoge bloeddruk. Diabetes mellitus

Arterieel vaatlijden. Wat is er aan de hand? Atherosclerose. Risicofactoren. Roken. Hoge bloeddruk. Diabetes mellitus Arterieel vaatlijden Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

Diabetische retinopathie; schade aan het netvlies door suikerziekte

Diabetische retinopathie; schade aan het netvlies door suikerziekte Afdeling: Onderwerp: Oogheelkunde ; schade aan het netvlies door suikerziekte 1 Diabetische Retinopathie (DRP) Diabetes Mellitus (DM) is een stofwisselingsstoornis waarbij de suiker (glucose) spiegels

Nadere informatie

Preventieve zorg bij diabetes mellitus

Preventieve zorg bij diabetes mellitus INTERNE GENEESKUNDE Preventieve zorg bij diabetes mellitus Diabetes en dialyse Deze folder is bedoeld om u te informeren over de preventieve zorg ( = voorkomen of zo lang mogelijk uitstellen van complicaties)

Nadere informatie

Voetzorg bij diabetespatiënten

Voetzorg bij diabetespatiënten Voetzorg bij diabetespatiënten Albert Schweitzer ziekenhuis afdeling Podotherapie december 2008 pavo 0436 Inleiding Mensen met diabetes hebben een verhoogde kans op voetproblemen. Dat komt door een verminderd

Nadere informatie

MaBalschoen en voetverzorging

MaBalschoen en voetverzorging MaBalschoen en voetverzorging Inhoudsopgave Inleiding... 1 Instructies voor de MaBalschoen of MaBallaars... 1 De verzorging van de voeten... 2 De juiste behandeling van eelt... 3 Het bekijken van de voeten...

Nadere informatie

Checklists. Uitneembaar katern, handig om mee te nemen

Checklists. Uitneembaar katern, handig om mee te nemen Uitneembaar katern, handig om mee te nemen Hoofdstuk 2 Zorgverleners bij diabetes type 2 21 Checklists Dit uitneembare katern bevat checklists over controles die bij goede zorg horen; tips voor communicatie

Nadere informatie

diabetes centrum Diabetes en voeten Een persoonlijk advies

diabetes centrum Diabetes en voeten Een persoonlijk advies diabetes centrum Diabetes en voeten Een persoonlijk advies ADVIES Diabetes en voeten U heeft deze folder gekregen van de diabetesverpleegkundige, de verpleegkundige van de verpleegafdeling of een andere

Nadere informatie

Vernauwing of afsluiting van de buik en/of bekkenslagader

Vernauwing of afsluiting van de buik en/of bekkenslagader Vernauwing of afsluiting van de buik en/of bekkenslagader Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Operatie wegens een vernauwing of afsluiting van de grote buikslagader en/of de bekkenslagader Inleiding Bij

Nadere informatie

Diabetes. zwangerschap

Diabetes. zwangerschap Diabetes en zwangerschap Pre-zwangerschapsadvies Krijg ik een gezonde baby? De meeste vrouwen met diabetes kunnen een gezonde baby krijgen als hun diabetes goed onder controle wordt gehouden en ze in een

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap -

Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Diabetes en zwangerschap - Suikerziekte tijdens zwangerschap - Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Afasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Afasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei Afasie Informatie voor familieleden Ziekenhuis Gelderse Vallei Een van uw naasten is in de afgelopen periode opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Er is door de logopedist een afasie geconstateerd.

Nadere informatie

Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus

Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Chirurgie Locatie Hoorn/Enkhuizen Goede voetverzorging bij patiënten met diabetes mellitus Waarom deze folder In deze folder vindt u tips voor een

Nadere informatie

zoals een te hoge bloeddruk, hart- en vaataandoeningen en diabetes type II.

zoals een te hoge bloeddruk, hart- en vaataandoeningen en diabetes type II. diabetes voorkomen Wie elke dag 30 minuten actief is, heeft veel minder kans op welvaartsziekten, zoals een te hoge bloeddruk, hart- en vaataandoeningen en diabetes type II. 3 Meer aandacht voor diabetes

Nadere informatie

Diabetes en mondgezondheid

Diabetes en mondgezondheid Diabetes en mondgezondheid Locatie Hoorn/Enkhuizen MKA 2 Diabetes en mondgezondheid Wat is diabetes? Diabetes is een ander woord voor suikerziekte. Het heeft te maken met bloedsuiker: de brandstof voor

Nadere informatie

DIABETISCHE VOET GIPSKAMER

DIABETISCHE VOET GIPSKAMER DIABETISCHE VOET GIPSKAMER Inleiding U komt met een diabetische voet op het Voetenspreekuur. Deze folder geeft een overzicht van adviezen en een uitleg over de behandeling met gips. Het is goed u te realiseren

Nadere informatie

Diabetische voet CHIRURGIE. Voorkom problemen aan uw voeten

Diabetische voet CHIRURGIE. Voorkom problemen aan uw voeten CHIRURGIE Diabetische voet Voorkom problemen aan uw voeten Voor ieder mens met diabetes mellitus (kortweg diabetes) wordt geadviseerd de bloedglucosewaarden zo veel mogelijk hoger dan 4 en lager dan 10

Nadere informatie

Informatie. Intravitreale injecties WWW.ELKERLIEK.NL. Bloedvaten Pupil. Lens. Netvlies. Macula. Regenboogvlies (iris)

Informatie. Intravitreale injecties WWW.ELKERLIEK.NL. Bloedvaten Pupil. Lens. Netvlies. Macula. Regenboogvlies (iris) Informatie Intravitreale injecties Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met injecties. In deze folder geven we u informatie over de oogaandoe-ningen Macula

Nadere informatie

HOGE BLOEDDRUK? VOORKOM NIERSCHADE.

HOGE BLOEDDRUK? VOORKOM NIERSCHADE. HOGE BLOEDDRUK? VOORKOM NIERSCHADE. BLOEDDRUK EN NIEREN EEN INGEWIKKELD SAMENSPEL Nieren en bloeddruk hebben veel met elkaar te maken. Nieren filteren de afvalstoffen uit het lichaam, maar ze regelen ook

Nadere informatie

Jaarcontrole bij Diabetes Mellitus type 2

Jaarcontrole bij Diabetes Mellitus type 2 Jaarcontrole bij Diabetes Mellitus type 2 Als patiënt met Diabetes Mellitus (DM) wordt u regelmatig gecontroleerd door uw huisarts en/of praktijkondersteuner. Het laboratorium van HMC Bronovo verzorgt

Nadere informatie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie

Diabetische voetpoli. Poli Chirurgie 00 Diabetische voetpoli Poli Chirurgie Deze folder is bedoeld voor mensen die behandeld (gaan) worden op de Diabetische voetpoli. In deze folder staat algemene informatie. Uw situatie kan anders zijn dan

Nadere informatie

Diabetisch voetenspreekuur

Diabetisch voetenspreekuur Diabetisch voetenspreekuur Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw huisarts of specialist heeft u verwezen naar een spreekuur speciaal voor mensen die diabetes hebben

Nadere informatie

Een gezonder leven met een lager cholesterol. Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol

Een gezonder leven met een lager cholesterol. Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol Een gezonder leven met een lager cholesterol Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol Een gezonder leven met een lager cholesterol Voorlichtingsmateriaal ten behoeve

Nadere informatie

Diabetes en het oog. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Diabetes en het oog. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Diabetes en het oog Informatie voor patiënten F0327-3415 mei 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44

Nadere informatie

SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE)

SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE) SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE) 1096 Wat is diabetische retinopathie? Diabetische retinopathie is een complicatie van suikerziekte (diabetes), waarbij veranderingen optreden in de bloedvaten

Nadere informatie

Oogheelkunde. Maculadegeneratie. Afdeling: Onderwerp:

Oogheelkunde. Maculadegeneratie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Oogheelkunde 1 Wat is maculadegeneratie? wordt ook wel slijtage van het netvlies genoemd. De macula is het centrum van het netvlies, en degeneratie betekent slijtage. Het netvlies

Nadere informatie

Dermatologie. Open been. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Dermatologie. Open been. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Dermatologie Open been Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Wat is een open been? Een open been of ulcus cruris is een wond of zweer aan het onderbeen.

Nadere informatie

Arterieel vaatlijden. Chirurgie. Beter voor elkaar

Arterieel vaatlijden. Chirurgie. Beter voor elkaar Arterieel vaatlijden Chirurgie Beter voor elkaar Arterieel vaatlijden Er is bij u een afwijking in één van de slagaders vastgesteld. Deze afwijking is het gevolg van de afzetting van vet in de wand en

Nadere informatie

ALGEMENE LEEFREGELS NA EEN BEROERTE

ALGEMENE LEEFREGELS NA EEN BEROERTE ALGEMENE LEEFREGELS NA EEN BEROERTE In deze folder geeft het Ruwaard van Putten ziekenhuis u enkele algemene leefregels na de beroerte (= CVA (Cerebro Vasculair Accident) die u heeft gehad. Dit kan zijn

Nadere informatie

Leeftijdgebonden maculadegeneratie

Leeftijdgebonden maculadegeneratie Leeftijdgebonden maculadegeneratie Behandeling met Lucentis Informatie voor patiënten Let op: In deze folder zit een formulier dat u moet ondertekenen en meenemen. F0969-3521 mei 2015 Medisch Centrum Haaglanden

Nadere informatie

6.9. Werkstuk door E woorden 25 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Inhoudsopgave

6.9. Werkstuk door E woorden 25 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Inhoudsopgave Werkstuk door E. 1687 woorden 25 juni 2006 6.9 23 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Inhoudsopgave Het Bloed De Bloedsomloop De bloedvaten Uitscheiding De Hartslag Weefselvloeistof

Nadere informatie

Oorzaken van voetwonden Wat kunt u zelf doen?

Oorzaken van voetwonden Wat kunt u zelf doen? Diabetische voet 1 Deze folder geeft u informatie over de Diabetische voet. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. Diabetes Mellitus Is de officiële

Nadere informatie

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus

Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde U krijgt deze folder omdat er voor u afspraken zijn gemaakt voor een jaarcontrole. Mensen met Diabetes Mellitus type 1 en 2 (suikerziekte)

Nadere informatie

De haarvaten bundelen zich tot aderen en het bloed, nu arm aan zuurstof en voedingsstoffen, wordt teruggevoerd naar het hart.

De haarvaten bundelen zich tot aderen en het bloed, nu arm aan zuurstof en voedingsstoffen, wordt teruggevoerd naar het hart. Open been Wat is een open been? Een open been of "ulcus cruris" is een wond of zweer aan het onderbeen. Vaak is de wond met een geelbruin beslag of een korst bedekt. De wond kan in het begin ook zwart

Nadere informatie

H.88011.0815. Diabetespolikliniek

H.88011.0815. Diabetespolikliniek H.88011.0815 Diabetespolikliniek 2 Inleiding Een goede diabetes behandeling bestaat, volgens de Nederlandse Diabetes Federatie, uit regelmatige controle voor uw diabetes. De inhoud van deze controles is

Nadere informatie