Digitale meettechniek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Digitale meettechniek"

Transcriptie

1 Opleidingsonderdeel : Digitale meettechniek O.O.V: J.P.GOEMAERE Departement Industrieel Ingenieur 1

2 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 2

3 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 3

4 Inleiding Waarom? ADC s Direct compensatieprincipe Spanning tijd omvorming Spanning frequentie conversie Sigma delta ADC s Departement Industrieel Ingenieur 4

5 Inleiding ADC s Direct compensatieprincipe Departement Industrieel Ingenieur 5

6 Inleiding ADC s Direct compensatieprincipe Departement Industrieel Ingenieur 6

7 Inleiding ADC s Spanning frequentie conversie Departement Industrieel Ingenieur 7

8 Inleiding ADC s Spanning tijd omvorming Departement Industrieel Ingenieur 8

9 Inleiding ADC s Sigma delta ADC s Departement Industrieel Ingenieur 9

10 Inleiding ADC s Sigma delta ADC s Departement Industrieel Ingenieur 10

11 Inleiding ADC s Sigma delta ADC s Departement Industrieel Ingenieur 11

12 Inleiding ADC s Sigma delta ADC s Departement Industrieel Ingenieur 12

13 Inleiding Waarom? ADC s Vereisten van een ADC voor voltmeters nauwkeurigheid Serie-mode rejectie Speed Departement Industrieel Ingenieur 13

14 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 14

15 Automatisatie in voltmeters Automatische polariteitsaanduiding Departement Industrieel Ingenieur 15

16 Automatisatie in voltmeters Autoranging Departement Industrieel Ingenieur 16

17 Automatisatie in voltmeters Autoranging Departement Industrieel Ingenieur 17

18 Automatisatie in voltmeters Autozero Een conversiebevel maakt de registerinhoud 0 en sluit de schakelaar S1, zodat de integrator verbonden wordt met de onbekende spanning. Op het ogenblik dat de uitgang van de integrator door nul gaat, schakelt de vergelijker om zo dat klokpulsen kunnen worden toegevoerd aan een register. Op het ogenblik dat de registerinhoud overgaat van de toestand naar wordt schakelaar S1 geopend en S2 gesloten. Hierdoor wordt de referentie spanning, die het tegengestelde teken heeft van de ingangspanning, aangesloten op de integrator De uitgangsspanning van de integrator zal dus lineair afnemen. Zo gauw deze spanning nul wordt, klapt de vergelijker opnieuw om en wordt de kloklijn gesperd Departement Industrieel Ingenieur 18

19 Automatisatie in voltmeters Autozero Departement Industrieel Ingenieur 19

20 Automatisatie in voltmeters Autozero 1 U c = i * dt C t1 1 Vin 1 U = * dt C = R C t V t2 ref c * 0 t 1 R dt U c = Vin * dt Vref * dt R* C = R* C t 1 0 U c Vin * dt Vref * dt = = 0 t t 2 1 t t 1 V in * t1 = Vref *( t2 t1) V n = k V ref Departement Industrieel Ingenieur 20 t 1 V in = T 0 V ref in *( t t 1 2 t1) Met =k* en ( t 2 t1) = n* T0

21 Automatisatie in voltmeters Autozero De tijdsduur tussen de code en het sperren van de kloklijn is dus evenredig met de ingangspanning. Enkele voordelen van deze werkwijze treden hierbij direct op de voorgrond De stabiliteit van de RC kring is niet kritisch Eenzelfde redering kan worden opgebouwd voor de offset van de vergelijker en de stabiliteit van de klok Departement Industrieel Ingenieur 21

22 Automatisatie in voltmeters Autozero Departement Industrieel Ingenieur 22

23 Automatisatie in voltmeters Departement Industrieel Ingenieur 23

24 Automatisatie in voltmeters Departement Industrieel Ingenieur 24

25 Automatisatie in voltmeters Het volledig automatisch instrument Departement Industrieel Ingenieur 25

26 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 26

27 Digitale multimeter circuits De DC spanningsverzwakker Departement Industrieel Ingenieur 27

28 Digitale multimeter circuits De stroom naar spanningsomvormer Departement Industrieel Ingenieur 28

29 Digitale multimeter circuits De Ac - DC omvormer Departement Industrieel Ingenieur 29

30 Digitale multimeter circuits De Ac - DC omvormer Departement Industrieel Ingenieur 30

31 Digitale multimeter circuits De weerstand naar spanningsomvormer Departement Industrieel Ingenieur 31

32 Digitale multimeter circuits De weerstand naar spanningsomvormer Zeer grote weerstanden Departement Industrieel Ingenieur 32

33 Digitale multimeter circuits Vierdraadsweerstandsmeting HI HI-sense Ideale meter Itest LO sense LO meettoestel Departement Industrieel Ingenieur 33

34 Digitale multimeter circuits De HF - LF omvormer Departement Industrieel Ingenieur 34

35 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 35

36 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Inleiding In vele gevallen wordt afleesfout slecht per bereik gespecificeerd. Ong. 0.05% of reading Ong. 0.02% of range Beschouwen we 4½ digit DVM Op het einde van de schaal 10+4=14 counts of 0.07% In het begin van de schaal 1+4=5 counts of 0.25% Ong. 0.05% of reading ± 1 digit Stilzwijgende overeenkomst Referentietemperatuur23 C±1 C Temperatuurscoëifficient 0.005% of reading / C Bv. Omgevingstemperatuur34 C (34-24)*0.005= 0.05% Bijkomende fout Departement Industrieel Ingenieur 36

37 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Thermo EMF fout Belastingsfouten Offset - current fout Serie - mode errors Common - mode fouten Fouten in niet - DC bereiken Departement Industrieel Ingenieur 37

38 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Thermo EMF fout De beste verbinding kan gevormd worden door een gefriseerde koper koper verbinding Departement Industrieel Ingenieur 38

39 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen B. F. res Belastingsfouten 100* R % = R + R s i s Rs HI 100* V B. F. shunt% = V s b Ri Ideale meter B. F. freq % = 100* (2* π * f * R s * C in ) 2 LO meettoestel Departement Industrieel Ingenieur 39

40 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Offset - current fout Departement Industrieel Ingenieur 40

41 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Serie - mode errors Departement Industrieel Ingenieur 41

42 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Serie - mode errors U t NMRR = Urest t+ T 1 U rest = Ut sinωt. dt T U rest t 1 Ut = T ω [ cos( ω( t + T ) cos( ωt) ] U U rest = 2 U sin( + ).sin( T t ωt ω ωt ) T ω 2 2 De max waarde van deze spanning krijgen we door de aanvang van de AD conversie op een tijdstip te kiezen dat Urest maximaal wordt en dit is rest ω sin( ωt + T ) = Ut ωt Ut = sin( ) T ω 2 = T. π. f U t NMRR = Urest π. f. T = sin( π. f. T ) [ sin( π. f. T) ] Departement Industrieel Ingenieur 42

43 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Serie - mode errors De Raaklijn aan de dalen van de NMRR functie is de lijn gegeven door NMRR = π * f * T NMRR Frequentie in Hz De Normal - mode rejectie factor NMRR als functie van de frequentie van een storende wisselspanning voor een ADC met een integratietijd van 100ms Departement Industrieel Ingenieur 43

44 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Common - mode fouten Departement Industrieel Ingenieur 44

45 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Fouten in niet - DC bereiken AC-DC conversiefouten frequentiebereik Ruis Departement Industrieel Ingenieur 45

46 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Fouten in niet - DC bereiken AC-DC conversiefouten frequentiebereik Ruis Departement Industrieel Ingenieur 46

47 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Oorzaken van fouten bij metingen Fouten in niet - DC bereiken Vtest HI Ideale meter LO AC-DC conversiefouten frequentiebereik Ruis Ri >10GΡ Vgrond Departement Industrieel Ingenieur 47

48 De nauwkeurigheid van digitale voltmeters Besluit De nauwkeurigheid van de meter hangt niet alleen af van zijn specificaties maar hoofdzakelijk van de opstelling en de zogezegde tweederangsfouten. Deze fouten blijven klein zolang de bronimpedantie kleiner is dan 10KΩ. Algemeen mogen we stellen dat DC - metingen gemiddeld, wanneer ze verzorgd worden, met een nauwkeurigheid van ± 0,1 tot 0,2% kunnen gebeuren. Voor AC - metingen echter zal de gemiddelde fout moeilijk onder de 1% kunnen blijven. Departement Industrieel Ingenieur 48

49 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 49

50 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (root means square) True RMS voltmeters De crest factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 50

51 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (Root Means Square) True RMS voltmeters De crest factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 51

52 Verborgen fouten in conventionele AC metingen Sinusspanning Via een peakdetector bepalen we de RMS waarde 1 Et * = Eeff = 0, 707 E 2 Besluit: onafhankelijk van de spanningsvorm komt op de uitgang de piekwaarde van de ingangspanning. De ingangspiekwaarde wordt versterkt met 0,707 of R2/R1 t Departement Industrieel Ingenieur 52

53 Verborgen fouten in conventionele AC metingen Via een DC-detector bepalen we de RMS waarde E E E DC eff eff E E t eff = = π π π = EDC 2 = E * 2,22 DC Besluit De meter duidt enkel de goeie waarde aan als het sinusgolven zijn. 2 E DC 1 = T T 0 e * dt Met een de pulserende gelijkspanning We hebben reeds gezien dat er ook vanuit een dubbele golfgelijkrichter kan vertrokken worden. De vermenigvuldigingsconstante wordt dan 1,1. Departement Industrieel Ingenieur 53

54 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (Root Means Square) True RMS voltmeters De Crest Factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 54

55 Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden met deze meetsystemen? Ruis Op een scoop is 1% ruis reeds duidelijk zichtbaar Conclusie Piekwaarde detector geeft een 1% hoger waarde Gemiddelde waarde detector heeft een juiste waarde aan. Departement Industrieel Ingenieur 55

56 Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden met deze meetsystemen? Spikes Geproduceerd door thyristoren Door sommige functiegeneratoren Harmonische vervorming Departement Industrieel Ingenieur 56

57 Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden met deze meetsystemen? Door sommige functiegeneratoren Departement Industrieel Ingenieur 57

58 Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden met deze meetsystemen? Door sommige functiegeneratoren Departement Industrieel Ingenieur 58

59 Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden met deze meetsystemen? Harmonische vervorming (Zie verder) Departement Industrieel Ingenieur 59

60 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (Root Means Square) True RMS voltmeters De Crest Factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 60

61 De betekenis van RMS (root means square) Wat is de effectieve waarde van een pulserende spanning? Elke golfvorm kan uitgedrukt worden in een som van harmonischen V ( ω * t) + V *sin( 2* ω * t) + V *sin( 3* ω * )... = V1 top * sin 2top 3top t + De effectieve of RMS waarde van een spanning is de waarde van de zuivere gelijkspanning die in dezelfde tijd de oorzaak is dat in RL evenveel energie in warmte omzet als de pulserende spanning. Het vermogen P ontwikkeld in weerstand R door een DC spanning Vdc 2 VDC P = R Door een wisselspanning P = 2 V R RMS Departement Industrieel Ingenieur 61

62 De betekenis van RMS (root means square) Totaal ontwikkelde vermogen= som van afzonderlijke vermogen Voor een willekeurige golfvorm kunnen we aldus schrijven VDC V1 eff + V2 eff + V3 eff +... P = + R R De som van spanningen in een bepaalde tijdspanne anders geschreven V RMS = 1 T T 0 v 2 dt Daaruit volgt V RMS = VDC + V1 + V2 + V Departement Industrieel Ingenieur 62

63 De betekenis van RMS (root means square) Een paar voorbeelden V rms = V p * 1 2 Departement Industrieel Ingenieur 63

64 De betekenis van RMS (root means square) Een paar voorbeelden 2 V rms = V DC + V 2 p 1 * 2 Departement Industrieel Ingenieur 64

65 De betekenis van RMS (root means square) Een paar voorbeelden ( Vp ) + Vp * = Vp 1, Vp Vrms = Departement Industrieel Ingenieur 65

66 De betekenis van RMS (root means square) Oefeningen Gegeven: Sinusgolfvormen met een amplitude. De grondgolf heeft de eenheidsamplitude. Gevraagd: Bepaal de piekwaarde, gemiddelde en effectieve waarde van de gesommeerde golfvorm tov respectievelijk de piekwaarde, gemiddelde en effectieve waarde van de grondgolfvorm Departement Industrieel Ingenieur 66

67 De betekenis van RMS (root means square) Departement Industrieel Ingenieur 67

68 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld Piekwaarde=> Pgrond/Pgrond =1 Gemiddelde (modulus of dubbel alternatie)=> Ggrond/Ggrond=1 Effectieve waarde=>e grond/egrond =1 Departement Industrieel Ingenieur 68

69 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 2de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Piekwaarde = => Psignaal/Pgrond=1,299 Departement Industrieel Ingenieur 69

70 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 2de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Gemiddelde waarde (modulus of dubbel alternatie) => Gsignaal/Ggrond=1 Departement Industrieel Ingenieur 70

71 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 2de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Effectieve waarde Veff = / 2 2 = 1,12 => Esignaal/Egrond=1,12 Departement Industrieel Ingenieur 71

72 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 2de harmonische 90 verschoven (amplitude 50% van de grondgolf) Piekwaarde waarde => Psignaal/Pgrond=1.5 Departement Industrieel Ingenieur 72

73 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 2de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Gemiddelde waarde (modulus of dubbel alternatie) => Gsignaal/Ggrond=1 Departement Industrieel Ingenieur 73

74 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 2de harmonische 90 verschoven (amplitude 50% van de grondgolf) Effectieve waarde Veff = / 2 2 = 1,12 => Esignaal/Egrond=1,12 Departement Industrieel Ingenieur 74

75 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 3de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Piekwaarde waarde 50 sin( 3 x ) maximize sin( x ) +, x = 0.. π ; evalf (% ) = => Psignaal/Pgrond= Departement Industrieel Ingenieur 75

76 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 3de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Gemiddelde waarde (modulus of dubbel alternatie) π V 100 sin( 3 x ) 1 V sin( x ) + dx Vdc := π 8 V Vdc := = V 3 π => Gsignaal/Ggrond= Departement Industrieel Ingenieur 76

77 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 3de harmonische (amplitude 50% van de grondgolf) Effectieve waarde Veff = / 2 2 = 1,12 => Esignaal/Egrond=1,12 Departement Industrieel Ingenieur 77

78 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 3de harmonische 180 verschoven (amplitude 50% van de grondgolf) Piekwaarde waarde 50 sin ( 3 x π ) maximize sin ( x ) +, x = π ; evalf (% ) => Psignaal/Pgrond=1.500 Departement Industrieel Ingenieur 78

79 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 3de harmonische 180 verschoven (amplitude 50% van de grondgolf) Gemiddelde waarde (modulus of dubbel alternatie) Vdc := π V 100 sin ( 3 x π ) 1 V sin( x ) + dx ; π evalf (%) Vdc := 2 V V cos( π ) π = V V cos( π ) => Psignaal/Pgrond= Departement Industrieel Ingenieur 79

80 De betekenis van RMS (root means square) Voorbeeld sin met een 3de harmonische 180 verschoven (amplitude 50% van de grondgolf) Effectieve waarde Veff = / 2 2 = 1,12 => Esignaal/Egrond=1,12 Departement Industrieel Ingenieur 80

81 De betekenis van RMS (root means square) Besluit: Bij de geziene golfvormen levert de RMS meting steeds dezelfde waarde op, onafhankelijk van de fase van het signaal Departement Industrieel Ingenieur 81

82 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (root means square) True RMS voltmeters De Crest Factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 82

83 True RMS voltmeters True RMS voltmeter met thermokoppel Departement Industrieel Ingenieur 83

84 True RMS voltmeters True RMS voltmeter (Directe berekening) V RMS = 1 T T 0 V 2 t * dt Departement Industrieel Ingenieur 84

85 True RMS voltmeters b x log log = y b e y = x y = ln y e = 2,71828 True RMS voltmeter (Impliciete berekening) (Beckman voltmeter zie hoger) 2 log* 10 * log log V V in V 0 V in 2 in 2 = = V log* log in V 0 2 V 0 V = in 2 log V in V 0 2 V 0 = 1 T T V V in * dt V 0 = 1 T T 0 V in 2 * dt = V RMS Departement Industrieel Ingenieur 85

86 True RMS voltmeters De True RMS voltmeter Departement Industrieel Ingenieur 86

87 True RMS voltmeters RMS specificaties AC koppeling Lower frequency limit Upper frequency limit Nauwkeurigheid Frequentiegebied: KHz + DC Departement Industrieel Ingenieur 87

88 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (root means square) True RMS voltmeters De Crest Factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 88

89 De crest factor De Crest Factor van een wisselspanning wordt gedefinieerd als de verhouding van de max. spanning (top waarde) op de RMS waarde van dit signaal CF = V max V RMS Departement Industrieel Ingenieur 89

90 De crest factor Beschouwen we volgende figuur. Gevraagd: Bepaald de CF Bepaal eerst VRMS Departement Industrieel Ingenieur 90

91 De crest factor We kennen de definitie van de RMS waarde Hiermee begrijpen we volgende uitwerking Departement Industrieel Ingenieur 91

92 De crest factor De golfvorm is symmetrisch rond de nul-as wat betekent Oppervlak boven = oppervlak onder de as Departement Industrieel Ingenieur 92

93 De crest factor Zodat, wanneer we Vpp vervangen Departement Industrieel Ingenieur 93

94 De crest factor Na uitwerken Departement Industrieel Ingenieur 94

95 De crest factor Dan is de CF voor het signaal symmetrisch rond de as CF= T 0,15* T 0,15* T 2,4 Departement Industrieel Ingenieur 95

96 De crest factor Hetzelfde kunnen we uitrekenen voor een signaal met dezelfde vorm geklampt op de nul-as V RMS = V max Tp T CF 2,6 Departement Industrieel Ingenieur 96

97 De crest factor Belang van de crest factor De VRMS spanning op de ingang staat in verhouding tot de max. uitgangsspanning van de convertor. Als de amplitude van de ingang een max. uitgang op de convertor heeft, zullen pieken van de ingangsspanning vervormd gemeten worden. Dit betekent ook dat dit de max. crest factor is die kan gemeten worden. Departement Industrieel Ingenieur 97

98 De crest factor Belang van de crest factor CF = Bijvoorbeeld: Beckmantoestel Max. uitgangsspanning V spanning _ ingang rms Op volle schaal kan het een crestfactor verwerken van 1 tot 1,5. Dus: Het drukt de mogelijkheid uit van een AC convertor om een signaal te behandelen met een grote piekwaarde in vergelijking tot zijn RMSwaarde zonder de convertor in saturatie te drijven Departement Industrieel Ingenieur 98

99 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (root means square) True RMS voltmeters De Crest Factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 99

100 RMS en True RMS Crestfactor van een sinusgolf Crestfactor van een blokgolf symmetrisch rond nul Blokgolf geklampt op nul Kunnen deze waarden door het vermelde Beckman toestel gemeten worden? Departement Industrieel Ingenieur 100

101 AC en RMS metingen Verborgen fouten in conventionele AC metingen Welke systematische fouten kunnen gemaakt worden in deze meetsystemen? De betekenis van RMS (root means square) True RMS voltmeters De Crest Factor RMS en True RMS RMS metingen in de praktijk Departement Industrieel Ingenieur 101

102 RMS metingen in de praktijk Trachtenwe nu eens de CF te tekenen in functie van de duty cycle We kunnen schrijven Rond de nul-as CF = Op de nul-as CF = T T T T T P P P We weten dat de duty cycle α = T p T Dan kunnen we schrijven Rond de nul-as CF α α Op de nul-as 1 CF = α Departement Industrieel Ingenieur 102 = 1

103 RMS metingen in de praktijk Dan kunnen we schrijven Rond de nul-as CF = 1 α α Let wel: geldig als 0< α <0,5 Want vanaf α=0,5 wordt Vmax = Vpp - Vp Op de nul-as CF = 1 α Departement Industrieel Ingenieur 103

104 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits De nauwkeurigheid van digitale voltmeters AC en RMS metingen Gevallenstudie: Digitale multimeter met microprocessor-besturing Departement Industrieel Ingenieur 104

105 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking Departement Industrieel Ingenieur 105

106 Digitale voltmeters en multimeters Digitale multimeter met microprocessor-besturing Concept van het apparaat Werking gelijkspanningsmeting tijdsvolgordediagram weerstandsmeting niet-lineaire filtering A/D omzetter concept werking nulpunt-correctie Departement Industrieel Ingenieur 106

107 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Concept van het apparaat Departement Industrieel Ingenieur 107

108 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking gelijkspanningsmeting Departement Industrieel Ingenieur 108

109 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking tijdsvolgordediagram Departement Industrieel Ingenieur 109

110 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking weerstandsmeting Departement Industrieel Ingenieur 110

111 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking niet-lineaire filtering Departement Industrieel Ingenieur 111

112 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking A/D omzetter Departement Industrieel Ingenieur 112

113 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking A/D omzetter Departement Industrieel Ingenieur 113

114 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking Departement Industrieel Ingenieur 114

115 Digitale multimeter met microprocessor-besturing Werking Departement Industrieel Ingenieur 115

Opleidingsonderdeel : Digitale meettechniek en DSP. Digitale voltmeters en multimeters

Opleidingsonderdeel : Digitale meettechniek en DSP. Digitale voltmeters en multimeters Opleidingsonderdeel : Digitale meettechniek en DSP O.O.V: J.P.GOEMAERE Departement Industrieel Ingenieur 1 Digitale voltmeters en multimeters Inleiding Automatisatie in voltmeters Digitale multimeter circuits

Nadere informatie

Harmonischen: een virus op het net? FOCUS

Harmonischen: een virus op het net? FOCUS Amplitude Harmonischen: een virus op het net? FOCUS In het kader van rationale energieverbruik (REG) wordt steeds gezocht om verbruikers energie efficiënter te maken. Hierdoor gaan verbruikers steeds meer

Nadere informatie

Pajottenlandse Radio Amateurs. De multimeter

Pajottenlandse Radio Amateurs. De multimeter Pajottenlandse Radio Amateurs De multimeter ON3BL 05/03/2013 Wat is een multimeter of universeelmeter? Elektronisch meetinstrument waar we de grootheden van de wet van ohm kunnen mee meten Spanning (Volt)

Nadere informatie

Fluke 170-serie True-RMS digitale multimeters

Fluke 170-serie True-RMS digitale multimeters TECHNISCHE GEGEVENS Fluke 170-serie True-RMS digitale multimeters De DMM's van de Fluke-serie 170 zijn de industriële instrument voor het lokaliseren van storingen in elektrische en elektronische systemen

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OPGAVE: Datum van opgave: / /... Datum van afgifte: Metingen op driefasige gelijkrichters / /... Verslag nr. : 03 Leerling: Assistenten: Evaluatie:.../10 Theorie :.../... Benodigdheden:.../9.../10

Nadere informatie

Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen

Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen Inhoud De schakeling Een blokspanning van 15 V opwekken De wisselspanning omhoog transformeren Analyse van de maximale stroom door de primaire

Nadere informatie

DVM830L -- Digitale Mini Multimeter

DVM830L -- Digitale Mini Multimeter 1. Beschrijving -- Digitale Mini Multimeter De is een compacte multimeter met een 3 ½ digit LCD. Met dit apparaat kunt u AC en DC spanning, DC stroom, weerstanden, diodes en transistors meten. Het apparaat

Nadere informatie

NI 71/72 Multimeter. Handleiding

NI 71/72 Multimeter. Handleiding NI 71/72 Multimeter Handleiding Waarschuwing...................................... Voorzichtig.............................................. Veiligheid waarschuwing symbool: Lees en begrijp alle veiligheid

Nadere informatie

HERTENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 24 augustus 2011, 9:00u 12:00u

HERTENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 24 augustus 2011, 9:00u 12:00u HERTENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 24 augustus 2011, 9:00u 12:00u Dit tentamen bestaat uit 3 vraagstukken met elk 5 deelvragen. Alle deelvragen tellen in principe even zwaar. Bij dit tentamen mag

Nadere informatie

NI 77/79C Multimeter. Handleiding

NI 77/79C Multimeter. Handleiding NI 77/79C Multimeter Handleiding Waarschuwing...................................... Voorzichtig.............................................. Veiligheid waarschuwing symbool: Lees en begrijp alle veiligheid

Nadere informatie

PCE-DSO8060 / TFT 5,7 "/ FFT / / USB

PCE-DSO8060 / TFT 5,7 / FFT / / USB Portable oscilloscoop PCE-DSO8060 handheld oscilloscoop met multimeter en functiegenerator / TFT kleurenscherm 5,7 "/ FFT analyse / hoge meetquota / USB poort / Li-ion accu De oscilloscoop PCE-DS08060

Nadere informatie

PROEF 1. FILTERS EN IMPEDANTIES. Naam: Stud. Nr.: Doos:

PROEF 1. FILTERS EN IMPEDANTIES. Naam: Stud. Nr.: Doos: PROEF 1. FILTERS EN IMPEDANTIES. Naam: Stud. Nr.: Doos: 1. RC Circuit. fig.1.1. RC-Circuit als integrator. Beschrijf aan de hand van een differentiaalvergelijking hoe het bovenstaande RCcircuit (fig.1.1)

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Meten Vakcode 8E020 22 april 2009, 9.00-12.00 uur

Tentamen Inleiding Meten Vakcode 8E020 22 april 2009, 9.00-12.00 uur Tentamen Inleiding Meten Vakcode 8E april 9, 9. -. uur Dit tentamen bestaat uit opgaven. Indien u een opgave niet kunt maken, geeft u dan aan hoe u de opgave zou maken. Dat kan een deel van de punten opleveren.

Nadere informatie

Semester 6 2008-2009 Mutatoren 1. E1-mutator 2. B2-mutator 3. M3-mutator 4. B6-mutator E1-mutator Definitie Een mutator is een schakeling tussen een wisselspanning met een vaste spanning en een vaste frequentie

Nadere informatie

Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015

Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015 Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015 Ons elektriciteitsnet wordt bedreven met wisselspanning en wisselstroom. Als bij een lineaire belasting een sinusvormige wisselspanning aangeboden

Nadere informatie

Onderzoek werking T-verter.

Onderzoek werking T-verter. Onderzoek werking T-verter. De Beer Gino Page 1 02/10/2007 Inhoudstabel: 1. Doelstellingen. 2. Benodigd materiaal. 3. Bespreking van de frequentieregelaar. 4. Instellingen en gebruik van de frequentieregelaar.

Nadere informatie

TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)

TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 23 juli 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven

Nadere informatie

Deze multimeter werd ontworpen onder de IEC - 1010 voorschriften betreffende elektronische meetinstrumenten volgens CAT II en pollution 2.

Deze multimeter werd ontworpen onder de IEC - 1010 voorschriften betreffende elektronische meetinstrumenten volgens CAT II en pollution 2. True RMS Digitale Multimeter DVM98 1 Veiligheid Deze multimeter werd ontworpen onder de IEC - 1010 voorschriften betreffende elektronische meetinstrumenten volgens CAT II en pollution 2. 1.1 Waarschuwing

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Multimeter klem serie F600 van Chauvin Arnoux multimeter klem tot 3000 A / TRMS meting / vermogensmeting / harmonische analyzer / InRush meting / 10000 digits met achtergrondverlichting / Bluetooth / geheugen

Nadere informatie

EXAMENFOLDER maandag 26 januari 2015 OPLOSSINGEN. Vraag 1: Een gelijkstroomnetwerk (20 minuten - 2 punten)

EXAMENFOLDER maandag 26 januari 2015 OPLOSSINGEN. Vraag 1: Een gelijkstroomnetwerk (20 minuten - 2 punten) Universiteit Gent naam: Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur voornaam: de Bachelor Ingenieurswetenschappen richting: Opties C,, TN en W prof. Kristiaan Neyts Academiejaar 4-5 erste xamenperiode

Nadere informatie

Trillingen & Golven. Practicum 1 Resonantie. Door: Sam van Leuven 5756561 Jiri Oen 5814685 Februari 2008-02-24

Trillingen & Golven. Practicum 1 Resonantie. Door: Sam van Leuven 5756561 Jiri Oen 5814685 Februari 2008-02-24 Trillingen & Golven Practicum 1 Resonantie Door: Sam van Leuven 5756561 Jiri Oen 5814685 Februari 2008-02-24 In dit verslag wordt gesproken over resonantie van een gedwongen trilling binnen een LRC-kring

Nadere informatie

TENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u

TENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u TENTAMEN MEETTECHNIEK (EE1320) Woensdag 3 juli 2013, 9:00u 12:00u Dit tentamen bestaat uit 3 vraagstukken met elk een aantal deelvragen. Alle deelvragen tellen in principe even zwaar. Bij dit tentamen

Nadere informatie

Digitale systemen. Hoofdstuk 6. 6.1 De digitale regelaar

Digitale systemen. Hoofdstuk 6. 6.1 De digitale regelaar Hoofdstuk 6 Digitale systemen Doelstellingen 1. Weten dat digitale systemen andere stabiliteitsvoorwaarden hebben In deze tijd van digitalisatie is het gebruik van computers in regelkringen alom.denk maar

Nadere informatie

Versterking Principe van de versterking

Versterking Principe van de versterking 6. 6.1.a Versterking Principe van de versterking Signalen worden versterkt door lampen of halfgeleiders. Halfgeleiders worden gemaakt van halfgeleidende materialen ( bv. silicium of germanium ) waar onzuiverheden

Nadere informatie

EM4000. Universele meetwaarde omvormer

EM4000. Universele meetwaarde omvormer Universele meetwaarde omvormer EM4000 Compacte behuizing Hoge nauwkeurigheid Volledig galvanische scheiding MODbus (RS232/RS485) 3 Analoge + 1 Puls uitgang Directe spanning ingang tot 690V 48 uurs service

Nadere informatie

Fluke 170-serie True-RMS digitale multimeters

Fluke 170-serie True-RMS digitale multimeters TECHNISCHE GEGEVENS Fluke 170-serie True-RMS digitale multimeters De DMM's van de Fluke-serie 170 zijn de industriële instrument voor het lokaliseren van storingen in elektrische en elektronische systemen

Nadere informatie

Digitale multimeter 700b

Digitale multimeter 700b 9705801 Digitale multimeter 700b Gebruikershandleiding Waarschuwing: lees en begrijp de handleiding voor het gebruik van de digitale multimeter. Het niet begrijpen of te voldoen aan de waarschuwingen en

Nadere informatie

Elementaire meettechniek (3)

Elementaire meettechniek (3) Elementaire meettechniek (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-5-6) 1 Multimeters 1.1 Analoge en digitale uitvoeringen Multimeters kent men in vele uitvoeringen 1. Met multimeters kunnen we -zoals het woord

Nadere informatie

Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1

Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1 Toets 1 IEEE, Modules 1 en 2, Versie 1 Datum: 16 september 2009 Tijd: 10:45 12:45 (120 minuten) Het gebruik van een rekenmachine is niet toegestaan. Deze toets telt 8 opgaven en een bonusopgave Werk systematisch

Nadere informatie

Antwoorden bij Deel 1 (hfdst. 1-8)

Antwoorden bij Deel 1 (hfdst. 1-8) Elektrische netwerken Oefenopgaven: open vragen Hints en Antwoorden Antwoorden bij Deel 1 (hfdst. 1-8) Hoofdstuk 1 1.1 15 S 1.2 4,5 A 1.3 2 A, 4 A, 6 A 1.4 5 ma,!2,5 ma 1.5 B: in strijd met de stroomwet;!1

Nadere informatie

1. BESCHRIJVING. power LED. sigarettenplug. ON/OFF schakelaar. ventilator. AC uitgangsstopcontact. zekering 2. AANSLUITINGEN

1. BESCHRIJVING. power LED. sigarettenplug. ON/OFF schakelaar. ventilator. AC uitgangsstopcontact. zekering 2. AANSLUITINGEN 1. BESCHRIJVING power LED sigarettenplug ON/OFF schakelaar AC uitgangsstopcontact zekering ventilator 2. AANSLUITINGEN Sluit de sigarettenplug aan op de sigarettenplughouder van uw wagen en verbind de

Nadere informatie

Elektrische Netwerken

Elektrische Netwerken Elektrische Netwerken 1 Project 1 Info te verkrijgen via: http://www.hanese.nl/~jonokiewicz/ Programma Week 1: DC stromen en spanningen Week 2: Serie en parallel, l stroomdeling, spanningsdeling Week 3:

Nadere informatie

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen SCHAKELENDE VOEDING INLEIDING Bij de examenstof over voedingen is sinds 2007 behalve de stof in hoofdstuk 3.3. van het cursusboek ook kennis van de werking van schakelende voedingen opgenomen. De voordelen

Nadere informatie

Deel 18: Vermogen meten MAES Frank 0476501034

Deel 18: Vermogen meten MAES Frank 0476501034 Deel 18: Vermogen meten MAES Frank 0476501034 Frank.maes6@telenet.be MAES Frank Vermogen 1 Inleiding Als we een luidspreker willen aankopen, dan moeten we natuurlijk weten welk vermogen we nodig hebben?

Nadere informatie

Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting

Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting Praktische-opdracht door een scholier 1084 woorden 30 augustus 2011 7,3 5 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Enkelzijdige en Stein Hendriks (TNP3.2) 1. Doel

Nadere informatie

Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter

Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter Naam: Klas: Practicum: Kantelfrequentie en resonantiefrequentie Benodigdheden Gloeilampje, spoel, condensator, signaalgenerator die een sinusvormige wisselspanning levert, aansluitdraden, LCR-meter Eventueel

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 7 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10

Nadere informatie

1. BESCHRIJVING. "-" aansluiting. power LED. ventilator "+" aansluiting zekering. ON/OFF schakelaar. AC uitgangsstopcontact 2.

1. BESCHRIJVING. - aansluiting. power LED. ventilator + aansluiting zekering. ON/OFF schakelaar. AC uitgangsstopcontact 2. 1. BESCHRIJVING power LED "-" aansluiting ON/OFF schakelaar AC uitgangsstopcontact ventilator "+" aansluiting zekering 2. AANSLUITINGEN Verbind de inverter met de batterij (krokodillenklemmen meegeleverd)

Nadere informatie

Meetinstrumenten. PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris. Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: 3, 15, 30, 150, 450 1,5 2

Meetinstrumenten. PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris. Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: 3, 15, 30, 150, 450 1,5 2 Meetinstrumenten. 3, 1, 3, 1, 4 1,.1 Hz 4 o +1...+ o C PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: Figuur 1 Figuur - H.O.Boorsma. http://www.edutechsoft.nl/ 1

Nadere informatie

DCM267 DIGITALE STROOMTANG

DCM267 DIGITALE STROOMTANG DIGITALE STROOMTANG 1. Inleiding Proficiat met uw aankoop! Dankzij de kunt u DC & AC spanningen, AC stroom, weerstanden, temperatuur en frequentie meten. U kunt ook diodes en continuïteit testen. 2. Veiligheid

Nadere informatie

DIFFERENTIËLE SPANNINGSENSOR 0212I GEBRUIKERSHANDLEIDING

DIFFERENTIËLE SPANNINGSENSOR 0212I GEBRUIKERSHANDLEIDING DIFFERENTIËLE SPANNINGSENSOR 0212I GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Beschrijving Differentiële Spanningsensor (0212i) is ontworpen om kleine spanningen

Nadere informatie

Netwerkanalyse, Vak code Toets 2

Netwerkanalyse, Vak code Toets 2 Netwerkanalyse, Vak code 11005 Toets Datum : Vrijdag 30 januari 009 Plaats : Spiegel Tijd : 9:00h - 1:00h Algemeen Denk eraan je naam op ieder blad in te vullen! Voorzie, indien van toepassing, je uitwerking

Nadere informatie

DIGITALE STROOMTANG KYORITSU MODEL 2009A

DIGITALE STROOMTANG KYORITSU MODEL 2009A DIGITALE STROOMTANG KYORITSU MODEL 2009A 1. VEILIGHEID De stroomtang werd ontworpen en getest conform de publicatie IEC 61010; veiligheidsnormen voor elektronische meetapparatuur. Deze handleiding bevat

Nadere informatie

Elektrotechniek voor Dummies

Elektrotechniek voor Dummies Elektrotechniek voor Dummies Het programma Spoedcursus Elektrotechniek voor dummies Spanning/stroom Vermogen Weerstand (Resistantie) Wet van Ohm Serie/Parallel AC-DC Multimeter Componenten Weerstand Draadweerstand

Nadere informatie

Formuleblad Wisselstromen

Formuleblad Wisselstromen Formuleblad Wisselstromen Algemeen Ueff = U max (bij harmonisch variërende spanning) Ieff = I max (bij harmonisch variërende stroom) P = U I cos(φ) gem eff eff U Z = I Z V = Z + Z + (serieschakeling) Z3

Nadere informatie

V: Snelheidsregeling van DC-motor

V: Snelheidsregeling van DC-motor V: Snelheidsregeling van DCmotor 1 Inleiding Deze laboproef omvat de snelheidsregeling van een klein DCmotortje. De motor wordt aangestuurd via een vermogentrap die een Hbrug bevat. De Tacho geeft de sneldheid

Nadere informatie

TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31)

TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica TENTAMEN Versterkerschakelingen en Instrumentatie (EE1C31) 15 april 2015, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit twee opgaven

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: METING VAN DE FREQUENTIE- NAUWKEURIGHEID

Hoofdstuk 7: METING VAN DE FREQUENTIE- NAUWKEURIGHEID Hoofdstuk 7: METING VAN DE FREQUENTIE- NAUWKEURIGHEID 7.1. Inleiding In dit hoofdstuk zullen we enkele methoden bespreken voor het bepalen van de nauwkeurigheid van de door ons te distribueren frequentiestandaard.

Nadere informatie

Leereenheid 7. Diagnostische toets: Vermogen en arbeidsfactor van een sinusvormige wisselstroom

Leereenheid 7. Diagnostische toets: Vermogen en arbeidsfactor van een sinusvormige wisselstroom Leereenheid 7 Diagnostische toets: Vermogen en arbeidsfactor van een sinusvormige wisselstroom Let op! Bij meerkeuzevragen: Duid met een kringetje rond de letter het juiste antwoord of de juiste antwoorden

Nadere informatie

Klasse B versterkers

Klasse B versterkers Klasse B versterkers Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 359 Diepenbeek Belgium http://www.khlim.be/~jgenoe In dit hoofdstuk bespreken we de Klasse B en de klasse G versterker. Deze versterker

Nadere informatie

Inleiding Vermogenversterkers en de Klasse A versterker

Inleiding Vermogenversterkers en de Klasse A versterker Inleiding Vermogenversterkers en de Klasse A versterker Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 3590 Diepenbeek Belgium http://www.khlim.be/~jgenoe In dit hoofdstuk situeren we eerste in het algemeen

Nadere informatie

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3)

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3) Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat, ISBN 978-90-808907-3-2 1 Theorie wisselspanning 1.1 De inductieve spoelweerstand (X L ) Wanneer we een spoel op een wisselspanning

Nadere informatie

Meetverslag. Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek WINDESHEIM

Meetverslag. Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek WINDESHEIM Meetverslag Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek 2012-2013 WINDESHEIM Auteur: Martin van der Kevie & Marten Jongsma s1030766 & s1029432 PTH Werktuigbouwkunde/Mechanische techniek Martin van

Nadere informatie

Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd.

Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd. Tentamen Signaal Verwerking en Ruis Dinsdag 10 13 uur, 15 december 2009 Dit tentamen bestaat uit vier opgaven verdeeld over drie bladzijden. U heeft drie uur de tijd. 1. Staprespons van een filter [elk

Nadere informatie

1. Opwekken van een sinusoïdale wisselspanning.

1. Opwekken van een sinusoïdale wisselspanning. 1. Opwekken van een sinusoïdale wisselspanning. Bij de industriële opwekking van de elektriciteit maakt men steeds gebruik van een draaiende beweging. Veronderstel dat een spoel met rechthoekige doorsnede

Nadere informatie

Overgangsverschijnselen

Overgangsverschijnselen Hoofdstuk 5 Overgangsverschijnselen Doelstellingen 1. Overgangsverschijnselen van RC en RL ketens kunnen uitleggen waarbij de wiskundige afleiding van ondergeschikt belang is Als we een condensator of

Nadere informatie

T: +31 (0) E:

T: +31 (0) E: Stroomsterktemeter serie F400 Stroomsterktemeter tot 1000 A / TRMS meting / stroommeting / harmonische analyzer / Inrush meting / 10000 digit display met verlichting / Bluetooth / data geheugen De stroomsterktemeter

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit. OPGAVE: De oscilloscoop. .../.../... Datum van afgifte: .../.../... Sub Totaal :.../100 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit. OPGAVE: De oscilloscoop. .../.../... Datum van afgifte: .../.../... Sub Totaal :.../100 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OPGAVE: De oscilloscoop Datum van opgave:.../.../... Datum van afgifte: Verslag nr. : 2 Leerling: Assistenten:.../.../... Klas: 3.1 EIT School: KTA Ieper Evaluatie :.../10 Theorie :

Nadere informatie

Dè maat in meten! Oscilloscopen Digitale multimeters Functie generatoren Accessoires. www.dynatek.nl

Dè maat in meten! Oscilloscopen Digitale multimeters Functie generatoren Accessoires. www.dynatek.nl Dè maat in meten! Oscilloscopen Digitale multimeters Functie generatoren Accessoires www.dynatek.nl 8300 OSCILLOSCOOP 2 kanaals 30 MHz oscilloscoopmet variabele hold off Universele standaard oscilloscoop

Nadere informatie

HANDLEIDING MULTIMETER MET AUTOMATISCHE BEREIKKEUZE MODEL TT 201

HANDLEIDING MULTIMETER MET AUTOMATISCHE BEREIKKEUZE MODEL TT 201 HANDLEIDING MULTIMETER MET AUTOMATISCHE BEREIKKEUZE MODEL TT 201 INHOUDSTAFEL Pagina Veiligheidstips 3 Veiligheidssymbolen 4 Functietoetsen en aansluitklemmen 5 Symbolen en aanduidingen 5 Specificaties

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: De OPAMP

Hoofdstuk 1: De OPAMP Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: De OPAMP 1: Definitie Een opamp (= operational amplifier = operationele versterker) is een versterker met twee ingangen en (meestal)

Nadere informatie

DVM 68 LCD Auto Range Digital Multimeter

DVM 68 LCD Auto Range Digital Multimeter DVM 68 LCD Auto Range Digital Multimeter 1. Omschrijving Uw DVM 68 is een professionele digitale multimeter met een 3 ¾ digit LCD uitlezing en een automatische meetbereikinstelling. U kunt dit toestel

Nadere informatie

HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES

HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES HOOFDSTUK 6 : AFREGELPROCEDURES 6.1. Inleiding. Nu we de racks ontworpen en gemonteerd hebben, moeten we de schakelingen nog afregelen. Dit is noodzakelijk omdat ze voorzien zijn van trimmers die een fijnregeling

Nadere informatie

Vak: Labo elektro Pagina 1 / /

Vak: Labo elektro Pagina 1 / / Vak: Labo elektro Pagina 1 / / 1. Opgave. Project 7 De thyristor toegepast. a) Maak de gegeven schakeling en onderzoek het principe van de fasesturing met Tic 106. b) Maak de gegeven schakeling die gebruik

Nadere informatie

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: De OPAMP

Hoofdstuk 1: De OPAMP Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: De OPAMP 1: Definitie 1.1: Uitvoeringsvormen 2: Hoofdeigenschappen van een (ideale) opamp 2.1: De spanningsversterking 2.2: De ingangsstromen

Nadere informatie

Repetitie Elektronica (versie A)

Repetitie Elektronica (versie A) Naam: Klas: Repetitie Elektronica (versie A) Opgave 1 In de schakeling hiernaast stelt de stippellijn een spanningsbron voor. De spanningsbron wordt belast met weerstand R L. In het diagram naast de schakeling

Nadere informatie

7,6. Samenvatting door A woorden 12 april keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde Systemen. Systemen

7,6. Samenvatting door A woorden 12 april keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde Systemen. Systemen Samenvatting door A. 1243 woorden 12 april 2013 7,6 12 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde Systemen Systemen We onderscheiden 3 soorten gegevensverwerkende systemen: meetsysteem: meet een grootheid

Nadere informatie

Frequentieregelaars en PM motoren : Een energiezuinige combinatie!

Frequentieregelaars en PM motoren : Een energiezuinige combinatie! Frequentieregelaars en PM motoren : Een energiezuinige combinatie! Even voorstellen Jeffrey Jaakke aandrijfspecialist 9 jaar werkzaam bij Hiflex - Trainingen - Telefonische support - Complexere inbedrijfstellingen

Nadere informatie

Uitwerkingen 1. Opgave 2 a. Ueff. 2 b. Opgave 3

Uitwerkingen 1. Opgave 2 a. Ueff. 2 b. Opgave 3 Uitwerkingen Opgave De momentane spanning is de spanning op een moment. De ectieve spanning zegt ook iets over de hoogte van de spanning maar is een soort tijdgemiddelde. Opgave U U U P 30 V, 5 V 30 W

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Waterbestendige multi-meter METRAHIT OUTDOOR water- en stofbestendig / meerdere functies / reële effectieve waarde (TRMS) / type bescherming IP65 / automatische terminal vergrendeling / meet temperatuur

Nadere informatie

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit 1. Gelijkstroomkringen (DC) De verschillende elektrische grootheden bij gelijkstroom zijn: Elektrische spanning (volt) definitie: verschillend potentiaal

Nadere informatie

Harmonischen: gevolgen

Harmonischen: gevolgen Harmonischen: gevolgen Harmonischen: gevolgen - Spanning- en stroomharmonischen - Geleiders: skin en proximiteitseffect - De nulgeleider - Transformatoren - Inductiemotoren - Diversen Spanning en stroomharmonischen

Nadere informatie

1. Langere vraag over de theorie

1. Langere vraag over de theorie 1. Langere vraag over de theorie Maak gebruik van de methode van de fasoren (teken ook het betreffende diagramma) om het verband tussen stroom en spanning te bepalen in een LC-kring die aangedreven wordt

Nadere informatie

Theoretische elektriciteit 5TSO

Theoretische elektriciteit 5TSO TER INFO: IMAGINAIRE NOTATIES De algemene frmule kan men herschrijven in een cmbinatie van twee cmpnenten; namelijk in cmplexe vrm bestaat er een reëel deel en een imaginair deel. Het reële deel van de

Nadere informatie

Leereenheid 1. Diagnostische toets: Soorten spanningen. Let op!

Leereenheid 1. Diagnostische toets: Soorten spanningen. Let op! Leereenheid 1 Diagnostische toets: Soorten spanningen Let op! Bij meerkeuzevragen: Duid met een kringetje rond de letter het juiste antwoord of de juiste antwoorden aan Vragen gemerkt met: J O Sommige

Nadere informatie

De nieuwe trend in test- & meetapparatuur. Professioneel én betaalbaar

De nieuwe trend in test- & meetapparatuur. Professioneel én betaalbaar De nieuwe trend in test- & meetapparatuur Professioneel én betaalbaar INHOUDSOPGAVE Pagina Multimeters 3 Standaard multimeter met icoon display UT58A...3 Compacte autoranging hobby multimeter UT33A...4

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2

Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2 Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 3: Praktische opampschakelingen 2 1: De nietinverterende versterker i Rf R f i R1 u i u R1 u id 0 i 0 i 0 u Rf u O Figuur 3.1: De nietinverterende

Nadere informatie

1. Langere vraag over de theorie

1. Langere vraag over de theorie . Langere vraag over de theorie. Bereken het magneetveld dat veroorzaakt wordt door een lange, cilindervormige stroomvoerende geleider met straal R en stroom (uniforme stroomdichtheid) en dit zowel binnen

Nadere informatie

Tentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C120 7 april 2010, uur. Het gebruik van een (grafische) rekenmachine is toegestaan.

Tentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C120 7 april 2010, uur. Het gebruik van een (grafische) rekenmachine is toegestaan. Tentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C1 7 april 1, 9. - 1. uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. Indien u een opgave niet kunt maken, geeft u dan aan hoe u de opgave zou maken. Dat kan een

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Thermo-hygrometer PCE-EM 886 inclusief geluidssensor, lichtsensor, temperatuursensor, vochtigheidssensor, externe temperatuursensor (K-type) en digitale auto-ranging multimeter / groot LCD-beeldscherm

Nadere informatie

Het testen van led s en drivers

Het testen van led s en drivers Het testen van led s en drivers Parameters en testmethoden Door het steeds toenemende gebruik van led s is er een behoefte ontstaan aan nieuwe metingen, op basis van de eigenschappen van de led en alle

Nadere informatie

6 VEELVOUDEN EN ONDERDELEN VAN EENHEDEN

6 VEELVOUDEN EN ONDERDELEN VAN EENHEDEN 6 VEELVOUDEN EN ONDERDELEN VAN EENHEDEN Bij weerstanden, maar ook bij spanning en stroom, kunnen zeer uit een lopende waarden voorkomen. Spanning kan liggen tussen bijvoorbeeld 0,000 001 V en 160 000 V.

Nadere informatie

DVM345DI -- DIGITALE MULTIMETER

DVM345DI -- DIGITALE MULTIMETER -- DIGITALE MULTIMETER 1. IEIDING Proficiat met uw aankoop! Met de kunt u AC en DC spanning, AC en DC stroom, weerstanden, capaciteit en temperatuur meten. Het toestel kan worden aangesloten op een computer

Nadere informatie

EXAMENONDERDEEL ELEKTRONISCHE INSTRUMENTATIE (5GG80) gehouden op woensdag 27 juni 2007, van tot uur.

EXAMENONDERDEEL ELEKTRONISCHE INSTRUMENTATIE (5GG80) gehouden op woensdag 27 juni 2007, van tot uur. Technische Universiteit Eindhoven Faculteit Elektrotechniek EXAMENONDERDEEL ELEKTRONISCHE INSTRUMENTATIE (5GG80) gehouden op woensdag 27 juni 2007, van 14.00 tot 17.00 uur. Opgave 1 Het gebruik van het

Nadere informatie

SECTIE NULGELEIDER BIJ ASYMMETRISCH BELASTE EN VERVUILDE NETTEN

SECTIE NULGELEIDER BIJ ASYMMETRISCH BELASTE EN VERVUILDE NETTEN TECHNOLOGIEWACHT: ENERGIE SECTIE NULGELEIDER BIJ ASYMMETRISCH BELASTE EN VERVUILDE NETTEN FOCUS: In een driefasig symmetrisch belast net leveren alle fasen even grote sinusvormige stromen die onderling

Nadere informatie

Douwe Wagenaar Sinamics & Simotion Promoter 070-333 3329 Douwe.Wagenaar@siemens.com

Douwe Wagenaar Sinamics & Simotion Promoter 070-333 3329 Douwe.Wagenaar@siemens.com Douwe Wagenaar Sinamics & Simotion Promoter 070-333 3329 Douwe.Wagenaar@siemens.com For internal use only / Copyright Siemens AG 2006. All rights reserved. Duurzaamheid Life Cycle kosten van AC motor Voorbeeld:

Nadere informatie

Handleiding voor demonstratie multimeter

Handleiding voor demonstratie multimeter Handleiding voor demonstratie multimeter 24.06.18 3867.70 Omschrijving: Deze demonstratie multimeter is special ontworpen voor educatieve doeleinden en kan de volgende eenheden meten: spanning, stroom.

Nadere informatie

INSULATION TESTER UT501A

INSULATION TESTER UT501A INSULATION TESTER UT501A HANDLEIDING NEDERLANDS Hartelijk dank voor uw aankoop! Gelieve deze handleiding zorgvuldig te lezen alvorens u het toestel in gebruik neemt. Dit toestel is geschikt om isolatietesten

Nadere informatie

9.2 Bepaal de harmonische tijdsfuncties die horen bij deze complexe getallen: U 1 = 3 + 4j V; U 2 = 3e jb/8 V; I 1 =!j + 1 ma; I 2 = 7e!jB/3 ma.

9.2 Bepaal de harmonische tijdsfuncties die horen bij deze complexe getallen: U 1 = 3 + 4j V; U 2 = 3e jb/8 V; I 1 =!j + 1 ma; I 2 = 7e!jB/3 ma. Elektrische Netwerken 21 Opgaven bij hoofdstuk 9 9.1 Geef de complexe weergave van deze tijdsfuncties: u 1 =!3.sin(Tt+0,524) V; u 2 =!3.sin(Tt+B/6) V; u 3 =!3.sin(Tt+30 ) V. (Klopt deze uitdrukking?) 9.2

Nadere informatie

Kleurencode van weerstanden.

Kleurencode van weerstanden. Kleurencode van weerstanden. x1 x2 x3 n t TC R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t% +/- TC 1 Kleurencode van weerstanden. R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t [%] +/- TC [ppm] x n t TC x n t TC zilver - -2 10 goud - -1 5 Zwart

Nadere informatie

Digitale stroomtang Model: &

Digitale stroomtang Model: & Digitale stroomtang Model: 72-7224 & 72-7226 1 VEILIGHEIDSINFORMATIE Lees deze instructies voor gebruik a.u.b. aandachtig door en bewaar ze voor toekomstig gebruik. Deze meter is ontworpen om te voldoen

Nadere informatie

Universiteit Twente EWI. Practicum ElBas. Klasse AB Versterker

Universiteit Twente EWI. Practicum ElBas. Klasse AB Versterker Universiteit Twente EWI Practicum ElBas Klasse AB Versterker Jeroen Venema (s1173375 Danie l Sonck (s1176366 j.venema-1@student.utwente.nl) d.e.sonck@student.utwente.nl) 23 april 2012 Samenvatting Voor

Nadere informatie

Fluke 279 FC True RMS-multimeter met warmtebeeldtechniek

Fluke 279 FC True RMS-multimeter met warmtebeeldtechniek TECHNISCHE GEGEVENS Fluke 279 FC True RMS-multimeter met warmtebeeldtechniek 4 manieren waarop de Fluke 279 FC uw werk gemakkelijker maakt 1. Vind het probleem sneller Scan met de warmtebeeldcamera om

Nadere informatie

Weten is Meten, maar Weet wat je Meet!

Weten is Meten, maar Weet wat je Meet! EMC - dag voor Installateurs & Machinebouwers 13 oktober 2015 Weten is Meten, maar Weet wat je Meet! Rob Kersten rob.kersten@miwconsultants.nl 2015 MIW Consultants 1 Weten is Meten, maar Weet wat je Meet?

Nadere informatie

EVMT 11 Meten met de Scoop

EVMT 11 Meten met de Scoop EVMT 11 Meten met de Scoop Zelfstudie en huiswerk Naam Cursist: Trainer: Datum: COPYRIGHT 211 Zelfstudie 2 Zelfstudie 3 Inleiding Dit Zelfstudiepakket is een voorbereiding op de RPT-dag "Meten met de scoop",

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Signaalverwerking

Hoofdstuk 5: Signaalverwerking Hoofdstuk 5: Signaalverwerking Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 5: Signaalverwerking Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Universele kalibrator PCE-C 456 aanduiding van de nominale waarde / proceskalibrator voor simulatie en meting met grafiekaanduiding / pulsgenerator (eenvoudige en cyclische hellingen) De draagbare universele

Nadere informatie

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!!

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!! Introductie EMC Inleiding EMC 1. Bepalen van de opgewekte veldsterkte van een zender - Norm versus optredende velden 2. AM detectie - Hoe veroorzaakt een HF signaal problemen op LF apparatuur 3. Hoe lopen

Nadere informatie

STROOMSENSOR 0222I GEBRUIKERSHANDLEIDING

STROOMSENSOR 0222I GEBRUIKERSHANDLEIDING STROOMSENSOR 0222I GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Beschrijving Stroomsensor 0222i is ontworpen voor het meten van stromen tussen 500 en +500 ma in

Nadere informatie