Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Marktwerking, deregulering en wetgevingskwaliteit Nr. 234 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 2 november 2001 In aanvulling op mijn antwoord op vraag 16 van de kamervragen inzake het rapport «Nieuwe ronde, nieuwe kansen» van de MDW-werkgroep Wet op de kansspelen 1 informeer ik u, mede namens de Minister van Economische Zaken, over de mogelijkheden rondom het legaal en gecontroleerd aanbieden van kansspelen op internet. 1. Inleiding Op 20 november 2000 bood het kabinet u het rapport «Nieuwe ronde, nieuwe kansen» van de MDW-werkgroep Wet op de kansspelen aan. In de begeleidende brief ontvouwde het kabinet zijn standpunt omtrent de aanbevelingen van de werkgroep. 2 Het kabinet gaf aan drie doelstellingen voor het kansspelbeleid voor te staan, te weten: het beschermen van de consument; het tegengaan van gokverslaving; en het tegengaan van criminaliteit. 1 Kamerstukken II, , , nr Kamerstukken II, , , nr De Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland, de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij, Stichting Nationale Sporttotalisator, de Stichting Nationale Instantloterij, Autotote Nederland B.V. de Stichting Nationale Postcode Loterij/ SponsorBingoLoterij, BankGiroLoterij, en Nationale Sporttotalisator. De hoofddoelstelling van het kabinet bij het kansspelbeleid is het in goede banen leiden van kansspelen. Uit deze hoofddoelstelling vloeit de wens voort om, naast legaal en gecontroleerd aanbod in de fysieke wereld, ook op internet een aanbod te ontwikkelen dat de toets aan de genoemde doelstellingen kan doorstaan. Het kabinet gaf in november 2000 dan ook aan voornemens te zijn op korte termijn één of twee internet plaza s toe te staan voor Nederlandse vergunninghouders voor landelijke kansspelen 3 en voor speelautomatenexploitanten. Hierbij werd aangegeven dat voor Holland Casino en de speelautomatenexploitanten geen vergunning op basis van hun eigen thans aanwezige wettelijke titel mogelijk was. Er werd van uitgegaan dat voor hen vergunningverlening op basis van artikel 3 Wet op de kansspelen mogelijk was. KST56711 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2001 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

2 Nader juridisch onderzoek heeft echter uitgewezen dat vergunningverlening op basis van artikel 3 voor wat betreft Holland Casino en de speelautomatenexploitanten niet mogelijk is. Het artikel is, blijkens de wetsgeschiedenis, bedoeld als grondslag voor (charitatieve) loterijen. Voor een juridisch solide basis is wijziging van de Wet op de kansspelen noodzakelijk. In de antwoorden op vragen van de Kamer naar aanleiding van het kabinetsstandpunt 1 is aangegeven dat een algehele herziening van de Wet op de kansspelen te lang duurt om aan de wens van het bieden van een legaal en gecontroleerd aanbod op internet te kunnen voldoen. Het toestaan van legaal en gecontroleerd aanbod van kansspelen op internet is een noodzakelijke reactie op de gevolgen van de technologische en internationale ontwikkelingen in dit verband, waarbij rekening gehouden dient te worden met het behoud van de concurrentiepositie van de Nederlandse vergunninghouders. Gezien de huidige ontwikkelingen en het grote illegale aanbod op internet is voortvarend handelen vanuit de overheid vereist. Het kabinet is daarom voornemens om, vooruitlopend op een algehele herziening, de Wet op de kansspelen partieel te wijzigen en uit te breiden waardoor aanbod van kansspelen op internet onder stringente voorwaarden en op basis van een vergunning mogelijk wordt. Het wetsvoorstel en de concrete invulling daarvan worden in paragrafen 2 en 3 nader toegelicht. Paragraaf 4 tot slot licht toe welke actie er zal worden ondernomen om de partiële wetswijziging op zo kort mogelijke termijn te bewerkstelligen. 2. Partiële wijziging van de Wet op de kansspelen Het uitgangspunt bij de voorgenomen partiële wijziging van de Wet op de kansspelen is dat het aanbod van kansspelen op internet wettelijk geregeld dient te zijn. Het wetsvoorstel gaat uit van een stelsel waarbij een beperkt aantal vergunninghouders voor een beperkte periode (van twee, maximaal drie jaar) kansspelen op internet aanbiedt. De internet vergunningen zullen gelden voor een beperkt aantal aanbieders en voor een beperkte periode. Gedurende deze periode, zal het aanbod nauw begeleid worden door een breed samengestelde begeleidingscommissie. De ervaringen die met het aanbod van kansspelen op internet worden opgedaan, zullen antwoord geven op de vraag of het aanbieden van kansspelen op internet kan voldoen aan de doelstellingen van het kansspelbeleid. De ervaringen zullen vervolgens worden meegenomen in de algehele herziening van de Wet op de kansspelen, waarbij ook de vergunningsduur en aantal vergunninghouders zullen worden betrokken. In de aanloop naar het Algemeen Overleg in uw Kamer heeft er intensief overleg plaatsgevonden met betrokken aanbieders over de mogelijkheden van het aanbieden van kansspelen op internet. Daarbij is met name besproken onder welke voorwaarden kansspelen op internet kunnen worden aangeboden zonder dat de belangen zoals genoemd in het kabinetsstandpunt in gevaar komen. De resultaten van dit overleg zijn in navolgend voorstel meegenomen. Het wetsvoorstel zal, zo mogelijk, voorjaar 2002 ter behandeling aan uw Kamer voorgelegd worden. 1 Kamerstukken II, 2000/2001, , nr. 221, p. 6, vraag 16. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

3 3. Inhoud wetsvoorstel 3.1 Criteria voor vergunningverlening In het wetsvoorstel en de daaruit voortvloeiende regelgeving worden criteria geformuleerd waaraan aanbieders dienen te voldoen alvorens zij in aanmerking komen voor een internet vergunning. Bij het formuleren van deze criteria wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij het gesloten systeem van de Wet op de kansspelen en de daarin neergelegde criteria. 3.2 Waarborgen belangen De doelstellingen van het kansspelbeleid (zoals in het kabinetsstandpunt geformuleerd) bieden het kader van overheidsoptreden ten aanzien van kansspelen. 1 Dit brengt mee dat aan het aanbod van kansspelen op internet stringente voorwaarden zullen worden gesteld ter borging van de betrokken belangen. Hierna worden de voorwaarden, waaraan het aanbod van kansspelen op internet dient te voldoen, uiteengezet Waarborgen eerlijk spelverloop In de nieuwe regelgeving op basis van de voorgenomen partiële wetswijziging van de Wet op de kansspelen en de internetvergunningen zullen de volgende waarborgen voor een eerlijk spelverloop besloten liggen: a. een procedure voor toelating en certificering van spellen; b. controle op spelverloop en resultaten; en c. toezicht op naleving van de vergunningvoorwaarden. a. Toelating en certificering van spellen Spellen die worden aangeboden op internet zullen gekeurd worden door keuringsinstellingen, die door de overheid worden aangewezen. Deze keuringsinstellingen toetsen de verschillende spellen aan tevoren door de overheid in een keuringsprotocol vastgelegde criteria. Deze criteria zijn in hoge mate vergelijkbaar met de criteria die aan kansspelautomaten in de fysieke wereld worden gesteld (met name in het Speelautomatenbesluit) en hebben betrekking op zaken als toevalskarakter, inzet per basisspel, gemiddeld uurverlies, intervallen enzovoort. Het opstellen van een keuringsprotocol zal worden aanbesteed. Ook zullen in de nieuwe regelgeving verschillende keuringsinstituten worden aangewezen. De huidige keuringsinstituten voor speelautomaten worden uitgenodigd zich hiervoor aan te melden. 1 Kamerstukken II , nr. 180, p. 5. b. Toezicht op spelverloop en resultaten Gedurende de looptijd van de vergunningen zal er toezicht worden gehouden op het verloop en de resultaten van de verschillende spelen. De speler (en de overheid) moet de zekerheid hebben dat op elk willekeurig moment een eerlijk spel wordt aangeboden conform de toelatingseisen. Twee vormen van toezicht zullen dan ook plaats hebben: steekproefsgewijs op het spelverloop zelf en op de resultaten. Het steekproefsgewijze toezicht op het spelverloop vindt onaangekondigd on-line plaats en moet garanderen dat goedgekeurde software gebruikt wordt: dat dus een goedgekeurd toevalskarakter, uitkeringspercentage enzovoort wordt gehanteerd. Bij onbekende en niet tevoren door een keuringsinstelling goedgekeurde spelsoorten (software), wordt de vergunning van de betreffende exploitant ingetrokken. De toezichthouder op het spelverloop zal door de overheid (na een aanbestedingsprocedure) worden aangewezen in de nieuwe regelgeving. Naast dit meer technische toezicht op het spelverloop, zal ook toezicht plaatsvinden op de resultaten. Dit toezicht betreft zowel strikt financieel toezicht op de resultaten (inkomsten, uitbetalingen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

4 enzovoort), als controle op de wijze van totstandkoming van de resultaten (bezoekersaantallen, verificatie uitkeringspercentage enzovoort). Dit toezicht op resultaten zal plaatsvinden door hiertoe gespecialiseerde accountants die in overleg tussen overheid en aanbieders worden aangewezen. Jaarlijks zal voor de internet-activiteiten van de verschillende aanbieders een accountantsverklaring gevraagd worden. c. Toezicht op naleving van de vergunningvoorwaarden Het toezicht op de naleving van de vergunningvoorwaarden kent een technische en een niet-technische kant. Het technisch toezicht, waar controle van het spelverloop onder valt, zal plaats vinden door een door de overheid aan te wijzen deskundige organisatie. Het niet-technisch toezicht, waaronder valt toezicht op de voorschriften van werving en reclame, weren van minderjarigen, rapportages, klachten enzovoort, vindt plaats door de betrokken ministeries en het College van toezicht op de kansspelen Waarborgen voor preventie gokverslaving Naast genoemde waarborgen voor een eerlijk spelverloop, zullen in de nieuwe regelgeving op basis van de voorgenomen partiële wetswijziging van de Wet op de kansspelen en de internetvergunningen de volgende waarborgen voor preventie van gokverslaving worden opgenomen: a. digitale monitoring van de speler; b. speellimieten en maximale inzetten per spel; c. signaleringen en entreeverboden; d. betrokkenheid van preventie-instituten; en e. leeftijdsbegrenzing. In deze paragraaf worden deze waarborgen kort nader toegelicht. a. Digitale monitoring van de speler Het speelgedrag van een speler kan via internet door een aanbieder van interne kansspelen gevolgd worden excessief speelgedrag dus ook. Monitoring is noodzakelijk voor het handhaven van speellimieten en het uitvoeren van signaleringen en entreeverboden. Uit oogpunt van geestelijke volksgezondheid dient het monitoren van spelers te prevaleren boven eventuele privacy aspecten. Elke aanbieder zal een privacy reglement op dienen te stellen en de voorwaarden voor opslag en gebruik van persoonsgegevens zal aan de Wet bescherming persoonsgegevens moeten voldoen. b. Speellimieten en maximale inzetten per spel Elke speler kan zelf een speellimiet instellen een maximumgeldbedrag waarmee per dag, week of maand gespeeld kan worden. Voor de leeftijdscategorie tot 21 jaar wordt van overheidswege in de regelgeving een maximum speellimiet per dag opgelegd. Naast (vrijwillige en voor jongere spelers verplichte) maximering van de speellimieten, zijn ook de inzetten per spel gemaximeerd per spelsoort en per aanbieder. Deze maximum inzetten worden vastgelegd in de vergunningen. c. Signaleren en speelverboden Bij excessief speelgedrag kan van de kant van de aanbieder een signalering aan de speler worden gegeven. De speler wordt daarbij geattendeerd op de intensiteit van zijn/haar deelname en op de hoogte van eventuele verliezen. Dergelijke signaleringen zullen voor de software van spellen verplicht worden gesteld om toegelaten te kunnen worden. Naast signaleringen zijn ook entreeverboden mogelijk voor veelspelers. Men kan een dergelijke entreeverbod zelf vragen of de aanbieder kan (in geval van bij voorbeeld fraude of ernstige gokverslaving) een entreeverbod opleggen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

5 d. Betrokkenheid van preventie instituten Elke aanbieder verschaft duidelijk zichtbaar en toegankelijk op haar website informatie over hulp bij gokverslaving. Deze informatie is ontwikkeld in overleg met de verslavingszorg. Ook wordt de mogelijkheid geboden on-line nadere informatie te verkrijgen of hulp te zoeken bij deze instellingen. De voorwaarden die van overheidswege zullen worden opgelegd aan de aanbieders van kansspelen op internet zijn ontwikkeld in nauw overleg met Geestelijke Gezondheidszorg Nederland en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze instellingen zullen deelnemen aan de begeleidingscommissie (zie paragraaf 3.3). e. Leeftijdsbegrenzing In Nederland geldt (in de fysieke wereld) een leeftijdsgrens voor het spelen van kansspelautomaten en de toegang tot casino s. Deze leeftijdsgrens zal tevens gehanteerd worden bij speelautomaten en casinospelen op internet. Om te voorkomen dat deze leeftijdsgrens omzeild wordt, zal er een registratiesysteem ontwikkeld worden, waarbij de speler zich zowel off-line als on-line moet identificeren Waarborgen ter preventie van criminaliteit a. Digitaal rechercheren Naast het mogelijk maken van een legaal en gecontroleerd aanbod van kansspelen op internet, zal uitvoering worden gegeven aan het voornemen zoals neergelegd in de brief van de Minister van Justitie over criminaliteitsbeheersing 1. In de brief wordt een versterking van de pro-actieve surveillance in het vooruitzicht gesteld waardoor aan meer onderwerpen dan thans het geval is, aandacht kan worden gegeven. Daartoe is per 1 juli jongstleden het Nationaal actieprogramma digitaal rechercheren gestart. De pro-actieve surveillance zal zich dan onder meer richten op het aanbod van kansspelen via het internet, indien en voor zover dit een strafbaar feit oplevert volgens de Nederlandse wetgeving. b. Internet zuilen In antwoord op vraag 54 (b) van de kamervragen naar aanleiding van het MDW rapport van de werkgroep Wet op de kansspelen 2, gaf ik aan dat internetzuilen een niet gereguleerde ontwikkeling is. Tevens zegde ik toe met de Minister van Economische Zaken te bezien op welke wijze beleidsmatig op deze ontwikkeling kan worden ingespeeld. Momenteel vindt er een onderzoek plaats naar de technische aspecten van deze internet zuilen. De ministeries van Justitie en Economische Zaken, het Openbaar Ministerie en de politie zullen, mede op basis van de uitkomst van dit onderzoek, bezien op welke wijze het aanbod van kansspelen via internetzuilen kan worden aangepakt Waarborgen voor integere aanbieders 1 Kamerstukken II, , nr. 3, p Kamerstukken II, , nr Integriteit van de aanbieders wordt verzekerd door van elk beleidsbepalend persoon betrokken bij een aanbieder van digitale kansspelen een verklaring omtrent het gedrag te vragen. Na invoering van de Wet Justitiële Gegevens zal van elke aanbieder tevens een verklaring omtrent het gedrag voor rechtspersonen gevraagd worden. Tevens zal elke leidinggevende bij (een site van) digitale kansspelen op de plaza s moeten beschikken over een bewijsstuk waaruit blijkt dat men beschikt over voldoende kennis en inzicht met betrekking tot het gebruik van digitale kansspelen en de daaraan verbonden risico s van gokverslaving vergelijkbaar met de eis die bij exploitatie van speelautomaten wordt gesteld. Voor een dergelijk bewijsstuk (bewijs van het met goed gevolg doorlopen hebben van een opleiding/cursus) zal in de nieuwe regelgeving zoveel mogelijk aansluiting worden gezocht bij het bepaalde in de Drank- en Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

6 Horecawet (artikel 5, vierde lid) aangaande speelautomatenexploitatie. Aan de bij deze laatste opleiding verbonden opleidingsinstituten zal gevraagd worden een op internet toegesneden cursus te ontwikkelen. 3.3 Begeleidingscommissie Ter begeleiding van het aanbod van kansspelen op internet zullen de Minister van Economische Zaken en ik een begeleidingscommissie instellen. In deze commissie hebben onder andere zitting: vertegenwoordigers van de ministeries van Justitie, Economische Zaken, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Geestelijke Gezondheidszorg Nederland, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, vertegenwoordigers van speelautomatenexploitanten en Holland Casino. De commissie zal zich bezighouden met begeleiding van het aanbod en met name aandacht besteden aan aspecten van gokverslaving, ICT en privacy. De begeleidingscommissie zal de ervaringen met het aanbod op internet inventariseren en toetsen aan de doelstellingen van het kansspelbeleid. Deze ervaringen zullen meegenomen worden bij de aanpassing van de desbetreffende regelgeving in het kader van de algehele herziening van de Wet op de kansspelen. 4. Conclusie De Minister van Economische Zaken en ik zullen zo spoedig mogelijk invulling geven aan het voorstel tot partiële wijziging van de Wet op de kansspelen. Ik streef ernaar het wetsvoorstel nog dit jaar aan de Ministerraad voor te leggen, waarna het ter advies aan de Raad van State gezonden zal worden. Het wetsvoorstel wordt, zo mogelijk, voorjaar 2002 ter behandeling ingediend bij uw Kamer. Het is van groot belang dat, parallel aan de behandeling van het voorstel tot partiële wijziging van de Wet op de kansspelen, ook wordt gewerkt aan het verbeteren van het toezicht op aanbod van kansspelen op internet. Dat is des te meer van belang, nu het aanbod van kansspelen op internet groeiende is. Ik zal er dan ook op aandringen spoedig uitvoering te geven aan het eerdergenoemde voornemen om meer capaciteit vrij te maken voor de pro-actieve surveillance op dit gebied. De Staatssecretaris van Justitie, N. A. Kalsbeek Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr