Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (complex) (onder voorbehoud)

Transcriptie

1 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (complex) (onder voorbehoud) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Margraten C 997 Margraten C 471 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Erebegraafplaats, aanleg met ingangspartij, ereplein en vijver, omgeven door herdenkingsmuur, bezoekerscentrum, museum en toren met kapel, sculptuur met sokkel, grafveld met grafstenen, paden en vlaggenstok met sokkel

2 KENNIS: WAARDERING I Cultuurhistorische waarde: belang van het object/complex 1. als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische en/of bestuurlijke/beleidsma tige en/of geestelijke ontwikkeling(en); 2. als bijzondere uitdrukking van (een) geografische, landschappelijke en/of historisch-ruimtelijke ontwikkeling; 3. als bijzondere uitdrukking van (een) technische en/of typologische ontwikkeling(en); 4. wegens innovatieve waarde of pionierskarakter; 5. wegens bijzondere herinneringswaarde. II Architectuur- en kunsthistorische waarde: (bijzonder) belang van het object/complex 1. voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek; 2. voor het oeuvre van een bouwmeester, architect, ingenieur of kunstenaar; 3. wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp; 4. wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst; De begraafplaats heeft een bijzonder belangrijke herinneringswaarde als enige begraafplaats in ons land voor de Amerikaanse militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog voor de bevrijding van ons land zijn gesneuveld. De begraafplaats is door architect en landschapsarchitect speciaal voor deze plek ontworpen. Zij hebben daarbij op een esthetisch hoogwaardige manier de standaardrichtlijnen toegepast, die gelden voor de aanleg van Amerikaanse begraafplaatsen voor in de beide wereldoorlogen omgekomen militairen. De begraafplaats vormt samen met de zich op het terrein bevindende gebouwen een bijzonder harmonieus geheel. De begraafplaats wordt gekenmerkt door een systematische opzet van licht gebogen grafvelden met

3 eenvoudige witte grafkruisen en de centrale dubbele groene hoofdas over de gehele lengte van het grafveld. 5. wegens de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur(onderdelen). III Situationele en ensemblewaarde 1. betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex; 2. a. bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving; b. bijzondere betekenis van het complex voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad of streek; 3. a. bijzondere betekenis van het complex wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de onderlinge historisch-ruimtelijke context en in relatie tot de daarbij behorende groenvoorzieningen, wegen, wateren, bodemgesteldheid en/of archeologie; b. bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/ inrichting/ voorzieningen. IV Gaafheid en herkenbaarheid: belang van het object/complex 1. wegens de architectonische De begraafplaats is fraai en markant gelegen te midden van het omliggende heuvelland. Tot ver in de omtrek is de begraafplaats zichtbaar door de toren. Sinds de aanleg hebben een aantal wijzigingen plaatsgevonden, maar deze hebben nauwelijks invloed

4 gaafheid en/of herkenbaarheid van ex- en/of interieur; 2. wegens de materiële, technische en/of constructieve gaafheid; 3. als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie; 4. wegens de waardevolle accumulatie van belangwekkende historische bouwen/of gebruiksfasen; 5. (van specifiek het complex) wegens de gaafheid en herkenbaarheid van het gehele ensemble van samenstellende onderdelen (hoofd- en bijgebouwen, hekwerken, tuinaanleg e.d.); 6. in relatie tot de structurele en/of visuele gaafheid van de stedelijke, dorpse of landschappelijke omgeving. V Zeldzaamheid 1. belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht; 2. uitzonderlijk belang van het object/complex wegens relatieve zeldzaamheid in relatie tot één of meer van de onder I t/m III genoemde kwaliteiten. gehad op het totaalbeeld. Daardoor is het vrijwel geheel gaaf gebleven. De begraafplaats blijft zijn functie behouden. Alle onderdelen vormen een harmonieus geheel. Hoewel er meer erebegraafplaatsen in ons land zijn waar binnen- en buitenlandse militairen, die bij de bevrijding van ons land zijn gesneuveld, zijn begraven, is de Amerikaanse begraafplaats in Margraten hiervan de meest bijzondere vanwege zijn omvang en zijn bijzondere aanleg. Onderdelen zonder

5 monumentale waarde: - Exterieur De woningen en de servicegebouwen op het terrein. - Interieur Receptiegeschiedenis, prijzen e.d. Overige KENNIS: FEITENVERZAMELING Oorspronkelijke functie Typologie Huidige functie (met jaartal) Uitvaartcentra en begraafplaatsen, Begraafplaats en -onderdeel Erebegraafplaats Amerikaanse oorlogsbegraafplaats (2012) Naam object Stijl/stroming Bouwtijd (ook de planfase) Amerikaanse begraafplaats Margraten 10 november 1944 (graven), 1947 (ontwerp), aanleg tussen 1949 en 1960 Architect(en)/ontwerper(s) Clarke Rapuano and Hallleran, New York (tuin-en landschapsarchitect) Shepley, Bulfinch, Richardson and Abbott, Boston (architect) Uitvoerder (aannemer e.d.) Opdrachtgever Amerikaanse staat Exterieur gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen Zie beschrijving onderdelen Zie beschrijving onderdelen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting Zie beschrijving onderdelen.

6 Stedenbouwkundige ligging, situering Archeologische relevantie ondergrond Op een plateau ten zuiden van de weg Maastricht-Aken, ten westen van de kern Margraten. De begraafplaats ligt voor zover bekend niet op een terrein van archeologische waarde. Geschiedenis De begraafplaats is al ontstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. In juni 1944 komt de 611th Graves Registration Company van het Amerikaanse 9e leger onder leiding van luitenant kolonel Joseph Shomon een paar dagen na D-Day aan land in Frankrijk. Hun opdracht is om mee te helpen met het identificeren van de gesneuvelden Amerikaanse soldaten en ze daarna te begraven op een van de tijdelijke begraafplaatsen. Tijdens de geallieerde opmars krijgen ze de opdracht met te gaan met een colonne naar Nederland. Ze moeten daar zoeken naar een geschikte plek niet te ver van het toenmalige front om de gesneuvelde soldaten te begraven. Er worden veel doden verwacht bij de opmars richting Berlijn, en men wil geen slachtoffers begraven op vijandelijk grondgebied. Op 13 september 1944 wordt Margraten als een van de eerste dorpen in Nederland bevrijd. Na enig zoeken elders in de regio vindt het 611th GRC al snel een geschikt terrein ten zuidwesten van het dorp. In oktober krijgt men van de burgemeester de beschikking over 30 hectare grond op die plek. De grond wordt door de Nederlandse overheid in bruikleen gegeven aan de Amerikanen en is in eerste instantie verboden terrein voor burgers. Na de bevrijding zal het terrein voor eeuwig in gebruik worden aan de American Battle Monuments Commission (ABMC). De Nederlandse staat blijft echter de eigenaar van de grond. In november 1944 wordt begonnen met de aanleg. Door het natte weer is de lössgrond, erg modderig, wat het werk erg moeilijk maakt. Rijdend materieel zakt weg in de modder, evenals de stenen en kiezel waarmee men probeert de boel berijdbaar te maken. Uiteindelijk zijn vierhonderd man nodig om een toegangsweg aan te leggen met behulp van een knuppelweg van aan elkaar vastgemaakte boomstammen waarop kiezel wordt gestort. Het zal twee maanden duren voordat er een bruikbare toegangsweg is. Ook daarna maakt de strenge winter en de diep bevroren grond het werk niet gemakkelijk. Het 9 e leger houdt zich strikt aan de belofte van de hoogste legerleiding dat geen Amerikanen op vijandelijk grondgebied zullen worden begraven. De manschappen van het 611th GRC hebben als taak om na gevechten op het slagveld gegevens van de gesneuvelden te registreren en de doden op te halen en naar Margraten

7 te brengen, soms een reis van honderden kilometers. Eenmaal in Margraten worden de lijken afgeladen en ontdaan van munitie en persoonlijke bezittingen. Dat wordt gedaan door de 960th en de 3136th Quartermaster Service Company (QSC). Deze eenheden bestaan uit zwarte militairen, die ook het zware werk moeten doen: het verplaatsen van de lijken en het graafwerk. Ook gesneuvelde Duitse soldaten worden door hen begraven. De lijken worden zonder kist begraven, omdat ze later weer zullen worden opgegraven. Ze worden, geheel gekleed, in matrashoezen of lijkzakken verpakt en zo begraven. Als in maart 1945 de aanvoer van lijken sterk toeneemt word ook hulp gezocht bij de lokale bevolking. Ook Duitse krijgsgevangenen werken op de begraafplaats; zij zorgen voor de graven van Duitse gesneuvelden. In januari 1945 wordt het Burger Comité Margraten USA Begraafplaats opgericht door de burgemeester en de pastoor. Het comité zamelt geld in voor bloemen en missen, en tracht een Tourist House op te richten dat goedkoop onderdak kan bieden aan nabestaanden en andere bezoekers. Later organiseert men ook de gravenadoptie met als resultaat dat voor de tweede Memorial Day, in mei 1946, alle graven geadopteerd zijn. Al op de eerste Memorial Day op 30 mei 1945 ziet de begraafplaats er prachtig uit en de commandant van het Negende Leger is zeer te spreken over het verrichte werk. Op 1 juli 1945 wordt het 611th GRC vervangen door het 603rd GRC. Na het einde van de oorlog neemt opperbevelhebber Eisenhower het besluit om alle tijdelijke begraafplaatsen in Duitsland te ruimen. De lijken worden overgebracht naar Margraten en het Belgische Henri-Chapelle om daar opnieuw te worden begraven. De laatste herbegrafenis vindt plaats op 30 maart Op dat moment liggen er Amerikanen en 1026 overige geallieerden (waaronder ruim 700 Russen) begraven, en ook 3075 Duitsers, op een deel dat is afgescheiden door een heg, en gemarkeerd met een bordje "Enemy dead". Ook wordt de begraafplaats verfraaid met paden, beplanting, een kapel (gebouwd door Duitse krijgsgevangenen) en een bezoekerscentrum. In 1947 wordt de begraafplaats in Margraten aangewezen als permanente begraafplaats. Pas dan wordt begonnen met de definitieve inrichting. Voor het ontwerp worden gerenommeerde Amerikaanse (landschaps)architecten aangetrokken. De gebouwen worden ontworpen door architectenbureau Shepley, Bulfinch, Richardson and Abbott uit Boston. De landschapsarchitectuur wordt verzorgd door Clark, Rapuano and Halleran uit New York City. De niet-amerikaanse doden worden nu verplaatst naar

8 elders. De Russen worden herbegraven op de Erebegraafplaats Amersfoort. De Duitsers worden overgebracht naar de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn. Maar er komen ook graven bij: de Amerikaanse doden die tot dusver begraven lagen op de begraafplaatsen in Son en Molenhoek worden overgebracht naar Margraten. Daarmee komt het aantal graven boven de Eind 1948 wordt begonnen met het opgraven van alle doden. Hieraan werken veel lokale bewoners mee. De doden in een metalen kist gelegd, die weer in een houten transportkist wordt geplaatst. Daarin wordt een groot deel van alle gesneuvelden, ruim , gerepatrieerd naar de VS. Uiteindelijk krijgen 8301 doden hun definitieve graf in Margraten. De meeste van hen zijn gesneuveld bij de strijd om de Westwall in Zuid Nederland en Duitsland en tijdens de opmars naar het Ruhrgebied. Ook Amerikaanse vliegers die in Nederland zijn omgekomen liggen hier begraven. Het aantal gesneuvelden tijdens het Ardennenoffensief is slechts beperkt. Deze vinden bijna alle hun laatste rustplaats in België. Eind 1949 is het werk klaar en wordt de begraafplaats overgedragen aan de American Battle Monuments Commission. Tussen 1950 en 1960 komt de definitieve aanleg van de begraafplaats tot stand. De graven worden voorzien van witte marmeren kruisen en davidsterren. De toren en de gebouwen rond het ereplein worden gebouwd. De namen in de Walls of the Missing" worden uitgehouwen door vier Duitsers. Op 6 juni 1960 wordt de begraafplaats officieel geopend door koningin Juliana. In 2002 wordt het werk van het Burger Comité overgenomen door de nieuw opgerichte Stichting Adoptie Graven Amerikaanse Begraafplaats Margraten. Roerende objecten van belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige Een interessant aspect aan deze begraafplaats, is dat het de eerste (en wellicht nog steeds de enige) begraafplaats in Nederland is, waarbij rekening is gehouden met een groot aantal bezoekers dat per auto komt. Vanaf het begin is gezorgd voor voldoende parkeerplaatsen en brede lanen voor een efficiënte verkeersafhandeling. Hierdoor is deze begraafplaats ook een symbool van de toenemende automobiliteit in deze periode.

9 KENNIS: BRONNEN Primaire bronnen, kaarten, literatuur, documentatie, websites Nr. 1 American Memorials and Overseas Military Cemeteries, The American Battle Monuments Commission, s.a.. Nr. 2 Netherlands American Cemetery and Memorial, The American Battle Monuments Commission, s.a.. Nr. 3 Stichting Akkers van Margraten, Van boerenakker tot soldatenkerkhof, Ooggetuigenverslagen over de aanleg van de Amerikaanse begraafplaats in Margraten, s-hertogenbosch, 2009 Nr. 4 Joseph James Shomon, Lt. Col. GMC. ORC, Kruizen in de wind, 2 e uitgave, 1990 Nr. 5 De Cock, Lucien, geschiedenis van de dood: begraafplaatsen in Europa, Leuven, 2006, 24. Nr. 6 Rituelen en gewoonten in Europa, isbn Nr. 7 Internet: Wageningen Interviews bewoners, gebruikers K. Stadler en F. Lahaye (namens de Amerikaanse staat) Mw. D. Akkermans (burgemeester), mw. M.Schmits, R. Pellemans (gemeente Eijsden-Margraten) R. Griffijn (Ministerie van Defensie)

10 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (aanleg) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Margraten C 997 Margraten C 471 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte Aanleg met ingangspartij omschrijving Complexonderdeel van Amerikaanse Begraafplaats Margraten complex [naam of complexnummer]

11 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur De begraafplaats, met een oppervlakte van 26,5 hectare, heeft een symmetrische aanleg rond een centrale, door Amerikaanse eiken en een (dubbele) promenade begeleide, middenas. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument De ingang aan de straatweg wordt geflankeerd door een metalen hek met twee blokken van portlandsteen. Beide dragen de inscriptie Netherlands American Cemetry and Memorial Een toegangsweg met links en rechts grote grasvlakten leidt naar de trappen van het ereplein (Court of Honour). Achter de bebouwing van het ereplein bevindt zich het grafveld. De begraafplaats is verdeeld in 16 vakken (A t/m P), die onderling zijn gescheiden door de promenade op de centrale as en door graspaden. Een vlaggenmast met sokkel van portlandsteen vormt het eindpunt van de centrale as. De vlaggenmast staat op een ronde kunstmatige heuvel. Een trap geeft toegang tot de sokkel. Groen erfgoed: beplanting Langs beide zijden van de promenade staan karakteristieke Amerikaanse eiken. Rondom de begraafplaats zijn rododendrons geplant. De lange gebogen perken ten noorden en zuiden van het monument zijn beplant met trosrozen, omringd door palmboomhaagjes met op de achtergrond een hulsthaag. Meidoornhagen, verschillende soorten eiken en meidoornbomen completeren de beplanting. Stedenbouwkundige ligging, situering Op een plateau ten zuiden van de weg Maastricht-Aken, ten westen van de kern Margraten. Archeologische

12 relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige

13 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (bezoekerscentrum) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Bezoekerscentrum Amerikaanse Begraafplaats Margraten

14 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur Het blokvormig gebouwtje met een vierkante plattegrond bestaat uit een bouwlaag met een plat dak. De gevels zijn opgetrokken in Engelse Portlandsteen. Centraal in de elke gevel bevindt zich een raamopening met uitzondering van de deuropening in de voorgevel. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) Het interieur is opgedeeld in twee ruimtes, die van elkaar zijn gescheiden door een glazen wand. De gevels in het interieur zijn gestukadoord evenals het plafond. In een van de gevels bevindt zich een schoorsteenmantel. De vloer is bestraat met klinkers in een vierkant dampatroon. interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting Stedenbouwkundige ligging, situering Het bezoekerscentrum bevindt zich aan het begin van de zuidelijke muur van de ereplaats. Archeologische relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige

15 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (museum) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Museum Amerikaanse Begraafplaats Margraten

16 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur Het blokvormig gebouwtje met een rechthoekige plattegrond bestaat uit een bouwlaag met een plat dak. De gevels zijn opgetrokken in Engelse Portlandsteen. De voorgevel is open, waarbij het dak wordt gedragen oor twee kolommen. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen In de museumruimte wordt informatie gegeven over het verloop van de oorlog. In het museum zijn drie landkaarten gebeiteld in Romaans travertijn, verfraaid met mozaïek en bronzen, geëmailleerde appliques (pijlen, insignes etc.). Een van de landkaarten geeft een beeld van de militaire acties vanaf de landingen in Normandië tot aan het einde van de oorlog. De tweede kaart geeft een beeld van de vele luchtlandingen terwijl de derde kaart een beeld geeft van het verloop van oversteken van de Roer en het optrekken naar de Rijn. Uitgebreide informatie verduidelijkt de kaarten Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting Stedenbouwkundige ligging, situering Het museum bevindt zich aan het begin van de noordelijke muur van de ereplaats. Archeologische relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige

17 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (ereplein) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Ereplein met vijver en sculptuur Amerikaanse begraafplaats Margraten

18 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur Het Ereplein wordt aan de oostkant begrensd door de toren en aan de noordelijke en zuidelijke kant door twee herdenkingsmuren. Aan het begin van de zuidelijke muur bevindt zich het bezoekerscentrum en aan het begin van de noordelijke muur de museumruimte. In het midden van het ereplein bevindt zich The Reflecting Pool, een waterbekken met aan het eind een bronzen beeldengroep. De 30 meter hoge toren vormt de achtergrond van het beeld. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument nr. 1 Materiaal/techniek Locatie (in/aan het beschermde monument) Kunstenaar Voorstelling Datering Stijl/stroming Afmetingen Brons Ereplaats J. Kiselewski Rouwende vrouwenfiguur en een afgeknotte boomstronk waaruit een nieuwe loot ontluikt, voorzien van de inscriptie New life from war s destruction proclaims / man s immortality and hope for peace. Groen erfgoed: beplanting Stedenbouwkundige ligging, situering Centraal op de begraafplaats aan het einde van de toegangsweg en voor de grafvelden. Archeologische relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het complex

19 Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige

20 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (herdenkingsmuren) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Twee herdenkingsmuren Amerikaanse Begraafplaats

21 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur De muren opgetrokken van Engelse Portlandsteen vermelden - naast de plaatsnamen waar de belangrijkste gevechten in de omgeving plaatshadden - de namen, rang, eenheid en staat van 1722 vermisten van de land- en luchtstrijdkrachten. Gevallen in deze streek, maar hun lichamen werden niet gevonden of konden niet worden geïdentificeerd. Een sterretje bij een naam betekent, dat deze gesneuvelde naderhand toch nog is gevonden. De vermisten zijn afkomstig uit alle staten van Noord-Amerika met uitzondering van Alaska en Hawaii en uit het District Columbia. Op de noordelijke muur staat in reliëf Here are recorded the names of Americans who gave their lives in the service of their country and who sleep in unknown graves, op de zuidelijke muur de Nederlandse vertaling van die zin. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting Stedenbouwkundige ligging, situering De herdenkingsmuren bevinden zich aan de noord- en zuidzijde van het ereplein Archeologische relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige

22 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (toren) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Toren met kapel

23 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur De 30 meter hoge toren van wit portlandsteen, vormt de achtergrond van het ereplein. Op de muren links en rechts van de toren staan de plaatsnamen van de belangrijkste gevechten in de omgeving. Bovenin de toren bevindt zich een observatieplatform, op de begane grond een kapel. Bronzen deuren met een reliëf van de Boom des Levens geven toegang tot deze kapel. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen De kapel in de toren is 15,5 meter hoog. Het daglicht kan binnenkomen via twee zeer lange verticale ramen aan de achterzijde van beide zijkanten. De kapel is voorzien van een plafondverlichting in de vorm van een koningskroon, omringd door kleine lichten als referentie aan het firmament. De kroon is een geschenk van de Nederlandse bevolking, evenals een zilveren bloemenschaal en een smeedijzeren kandelaar op het eiken altaar. Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting Stedenbouwkundige ligging, situering Aan de oostzijde van het ereplein Archeologische relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige

24 Monument: Margraten, Amerikaanse Begraafplaats (grafstenen) REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Limburg Gemeente Eijsden Margraten Plaats Margraten Straat/huisnummer Amerikaanse begraafplaats 1 Postcode 6269 NA Kadastrale aanduiding Margraten B 2121 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Grafstenen Amerikaanse Begraafplaats Margraten

25 KENNIS: FEITENVERZAMELING Exterieur De 8013 graven zijn verdeeld over 16 vakken die onderling zijn gescheiden door de promenade op de centrale as en door graspaden. Elk graf wordt, zoals gebruikelijk op een permanente buitenlandse Amerikaans begraafplaats voor gesneuvelde militairen uit beide wereldoorlogen, gemarkeerd door een grafsteen van wit marmer in de vorm van een gestileerd Latijns kruis. Grafstenen van Joodse gelovigen bestaan uit spits toelopende maremeren zuilen met bovenaan een davidster. De 8013 grafstenen zijn geordend in parallel lopende bogen en zijn gemaakt van massief Italiaans lasamarmer. De kruizen zijn vlak onder de grasmat verankerd in aaneengesloten rijen beton. De afwijking van de rechte lijn is voor alle rijen nergens meer dan 1 centimeter per 60 meter. Op de grafstenen staan de namen van de doden vermeld. In niet minder dan veertig gevallen werden twee broers naast elkaar begraven, terwijl één steen het gemeenschappelijke graf van twee onbekenden markeert. Van 106 gesneuvelden kon de identiteit nooit met zekerheid worden vastgesteld. De grafstenen van deze ongeïdentificeerde militairen dragen de tekst Comrade in arms gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting Stedenbouwkundige ligging, situering Het grafveld is gelegen tussen het ereplein en de heuvel met vlaggenstok die het terrein aan de oostzijde afsluit. Archeologische relevantie ondergrond Geschiedenis Roerende objecten van

26 belang voor het complex Relevante wijzigingen Geen Bezocht Mw. Drs. W.M.M. van Bers (24 augustus 2012) Overige