1. de algemene uitgangspunten van de Voorjaarsnota 2010 (meerjarenraming 2011 tm. 2014) vast te stellen zoals verwoord in paragraaf 1.3.

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 6 Onderwerp: Voorjaarsnota 2010 (meerjarenraming 2011 tm. 2014) Nummer: In D&H: Steller: mr. C.J. Vos In Cie: BMZ / SKK , uur Telefoonnummer: (030) Afdeling: Bestuursondersteuning In AB: Portefeuillehouder: Miltenburg Geheim: ja nee Voorstel ONTWERP gelezen de adviezen van de gezamenlijke commissievergadering BMZ/SKK stelt het college u voor om 1. de algemene uitgangspunten van de Voorjaarsnota 2010 (meerjarenraming 2011 tm. 2014) vast te stellen zoals verwoord in paragraaf 1.3.1; 2. het meerjarenbeleid en daarbij behorend totale netto kostenniveau als uitgangspunt te nemen voor de uitwerking van de begroting 2011, na verwerking van de financiële consequenties uit de voorjaarsnota 2010 en de daarbij behorende meerjarenraming. NB. Ten behoeve van de gezamenlijke commissievergadering geldt de volgende procedure: a. Op 17 maart a.s. wordt voor de commissieleden een apart technisch vragenuur gehouden van tot uur in de Kromme Rijnzaal (gebouw Poldermolen 3!), waar niet-beleidsmatige vragen aan de orde kunnen worden gesteld; b. beleidsmatige vragen worden in de gezamenlijke commissievergadering door de portefeuillehouders beantwoord; c. vragen/opmerkingen/adviezen vanuit de gezamenlijke commissievergadering die leiden tot een aanpassing door het college van het voorstel tot vaststelling van de voorjaarsnota, worden opgenomen in een nota van wijzigingen, die samen met de ontwerp-voorjaarsnota 2010 ter besluitvorming aan het algemeen bestuur wordt voorgelegd. Advies commissie BMZ SKK Reactie college op advies gezamenlijke commissie

2 INLEIDING In dit bestuursvoorstel willen wij de bestuurlijke lijnen schetsen waarlangs de ontwerp-voorjaarsnota 2010 tot stand is gekomen en daarbij ook duidelijk maken hoe ons college de huidige maatschappelijke context daarin heeft meegenomen. In het bestuursvoorstel behorende bij de begroting 2010 hebben wij reeds aangekondigd dat we bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2010 de consequenties in ogenschouw willen nemen van de doorwerking van de economische crisis voor ons waterschap. Het kabinet heeft immers met ingang 2011 een bezuiniging ingeboekt van 100 miljoen onder de noemer van efficiencyverbetering in de watersector. Daar moeten we nu voor ons waterschap handen en voeten aan geven en bij deze ontwerp-voorjaarsnota zijn wij er van uitgegaan dat het aandeel van De Stichtse Rijnlanden hierin 4 miljoen Euro bedraagt. Vooralsnog, want of dat ook echt het uiteindelijke bedrag wordt, valt nu niet met zekerheid te zeggen. Dat hangt van veel factoren af - ook de in de watersector actieve bestuurslagen zelf zijn al onderwerp van discussie - en met de de val van het kabinet op 20 februari 2010 is de situatie nog onzekerder geworden. Of - en zo ja, hoe - de gedachte achter het door de waterschappen op 4 november 2009 aan de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat voorgelegde voorstel (actie Storm ) bij een nieuw kabinet landt, is uiteraard niet bekend. Evenmin is bekend of de op 17 februari 2010 unaniem aangenomen motie van het algemeen bestuur van De Stichtse Rijnlanden, inzake de door dit bestuur voorgestane brede verevening tussen de waterschappen betreffende de financiële gevolgen van deze voorgestelde taakoverdracht, ook bij andere waterschapsbesturen op brede steun kan rekenen. Deze onzekerheden staan bovendien nog los van de reeds lopende discussie over overname van waterstaatkundige werken van Rijkswaterstaat. Wél anticiperen op een financiële taakstelling Dat neemt echter niet weg dat ons college er nadrukkelijk voor heeft gekozen om nu niet af te wachten maar in deze voorjaarsnota wél invulling te geven aan de financiële taakstelling als gevolg van een eventuele overdracht van het hoogwaterbeschermingsprogramma en de muskusrattenbestrijdingstaak aan de waterschappen. Naar onze overtuiging komt namelijk de financiële kant van die taakstelling vroeger of later (mede afhankelijk van de snelheid van de formatie van een nieuw kabinet na de verkiezingen op 9 juni a.s.) en linksom of rechtsom op ons af. De pijn van de miljardenbezuinigingen door het rijk gaat niet aan de waterschappen voorbij. We zullen daarom alle zeilen moeten bijzetten en ook scherper aan de wind moeten varen om dit in onze meerjarenraming op te vangen, zonder dat die taakstelling leidt tot een extra verhoging van het netto-kostenniveau ten opzichte van de reeds gehanteerde meerjarenlijn (gemiddeld maximaal 3,5 % stijging van de netto-kosten) en ook zonder dat het ten koste gaat van de inhoudelijke ambities uit het waterbeheerplan. Dit impliceert voor ons ook dat een eventuele, nu nog niet voorziene extra taakstelling die het komende jaar op ons af zou komen, betrokken gaat worden bij de volgende voorjaarsnota. Voor het begrotingsjaar 2011 moet voor een dergelijke ontwikkeling incidenteel dekking worden gezocht. Mocht dat aan de orde zijn dan komen we daar bij de begrotingsbehandeling 2011 op terug. Ons college kiest er bewust voor om de taakstelling van 4 miljoen Euro in een keer in de meerjarenraming te verwerken. Het betreft namelijk geen eigen investeringen waarop afgeschrevan kan worden en bovendien willen wij dit niet doorschuiven naar de toekomst. Dit houdt in dat we bij deze ontwerp-voorjaarsnota - na de financiële vertaling van de ambities van het Waterbeheerplan in de Voorjaarsnota 2009 en de begroting wederom een krachtsinspanning moeten leveren om onder die lijn te blijven. Voor het waterbeheerplan lukte dat met name door de totaal bijna 2,5 miljoen die de organisatie in 2008 aan structurele ombuigingen had weten te realiseren voor het jaar 2009, oplopend tot 4,3 miljoen in Hierna gaan we nader in op de wijze waarop ons college nu voorstelt om deze taakstelling van 4 miljoen te realiseren, zonder dat dit leidt tot een extra stijging van de netto-kosten boven de meerjarenlijn en van het tarievenniveau

3 Doorwerking Bestuursrapportages 2009-I en 2009-II Op basis van de Bestuursrapportage (Burap) 2009-I is in de begroting 2010 het bedrag aan netto-rentelasten al met 0,6 miljoen Euro naar beneden bijgesteld. Naar aanleiding van de Burap 2009-II is in deze ontwerpvoorjaarsnota dit bedrag voor de komende jaren nogmaals verlaagd, nu met 0,3 miljoen. Tevens heeft de Burap 2009-II ertoe geleid dat we het belastingdraagvlak hebben bijgesteld in deze ontwerpvoorjaarsnota. Na analyse van de opbrengsten in 2009 hebben we de heffingsmaatstaven naar boven en het bedrag aan oninbare aanslagen en kwijtschelding naar beneden bijgesteld, waardoor er een structurele vergroting van het draagvlak ontstaat ten bedrage van 1,5 miljoen. Voor een nadere toelichting ten aanzien van dit punt verwijzen wij hier kortheidshalve naar de Burap 2009-II. Temporiseren Baggerwerkzaamheden Volgens de planning moet in 2015 de baggerachterstand zijn ingelopen in ons beheergebied. Als we de geplande werkzaamheden voor de komende vijf jaar uitsmeren over zes jaar levert dat in de exploitatie een bezuiniging op van ruim 1,3 miljoen Euro. Dit betekent wel dat de achterstand hierdoor een jaar later is Ingelopen en dat heeft uiteraard negatieve consequenties voor de waterkwantiteit en kwaliteit. Hoewel wij ons hiervan terdege bewust zijn, achten wij het risico van deze deze temporisering in licht van de financiële taakstelling echter toch verantwoord, zowel voor de taakstelling ingevolge de Europese Kaderrichtlijn Water, als voor de taakstelling op het gebied van peilbeheer en berging. Terugschroeven van kosten nieuwe ontwikkelingen Bij nieuwe ontwikkelingen moet altijd kritisch worden beoordeeld of ze nodig zijn. En als ze nodig zijn dan moet vervolgens eerst goed worden bekeken of het mogelijk is om binnen het bestaande middelenkader hiervoor ruimte vrij te maken. Vanuit deze gedachte hebben we de kosten van nieuwe ontwikkelingen voor zover die zouden leiden tot een plus boven de meerjarenlijn van gemiddeld 3,5% kostenstijging, geschrapt. Dit leidt voor 2011 tot een bezuiniging ten bedrage van 0,83 miljoen Euro. Mochten er zich vanuit het bestaande takenpakket nieuwe ontwikkelingen voordoen die onontkoombaar en onuitstelbaar blijken te zijn en waardoor het plafond van deze meerjarenlijn zou worden doorbroken, dan geldt dat dit moet worden opgelost binnen het financiële kader van de voorjaarsnota, bijvoorbeeld door oud in te leveren voor nieuw. Voor externe nieuwe ontwikkelingen (bijvoorbeeld overheveling van taken door andere overheden, zonder de bijpassende middelen), dan geldt wederom dat we dit bij de behandeling van de begroting 2011 of de volgende voorjaarsnota gaan betrekken. Scherper aan de wind zeilen Op een aantal punten willen wij minder conservatief gaan ramen, met name op het gebied van rentekosten, kosten-indexeringen en CAO-ontwikkelingen. Voor 2011 levert dit een een bezuiniging op van bijna 1,14 miljoen Euro. We nemen op dit punt dus wat meer risico s, maar mede gelet op onze reservepositie vinden wij deze alleszins aanvaardbaar. Het betekent in onze ogen wél dat de huidige bandbreedte van onze reserves (15 tot 25% van de begrotingsomvang) gehandhaafd moet blijven. Beïnvloedbaarheid van de diverse kostensoorten Naar aanleiding van de aangenomen motie Hiemstra e.a. (ab-vergadering 18 november 2009) en ook van een vraag vanuit de fractie Bedrijven, hebben wij ons nader gebogen over de beïnvloedbaarheid van de verschillende kostensoorten (variabele lasten, personele lasten, rente, afschrijvingen). In de bijlagen 2 en 3 bij dit voorstel wordt hierop nader ingegaan. Duidelijk is dat een substantiële verlaging van rente en afschrijvingen (kapitaallasten) alleen mogelijk is als het investeringsniveau zodanig wordt teruggebracht dat onontkoombaar op ingrijpende wijze wordt ingeleverd op het ambitieniveau van het algemeen bestuur, zoals dat ondermeer is vastgelegd in Water Voorop, het waterbeheerplan Wij kiezen daar niet voor. In dit verband brengen wij tevens in herinnering dat we bij de begroting 2010 al een andere, verantwoorde verwerkingswijze van de kapitaallasten hebben geïntroduceerd, waardoor deze lasten in een betere verhouding komen te staan met de gerealiseerde investeringsuitgaven, in plaats van met de geplande

4 Welk meerjarenperspectief levert deze voorjaarsnota op In onderstaande grafiek wordt het verband zichtbaar gemaakt tussen: Voorjaarsnota 2010, inclusief Storm en zonder bezuiningen (de rode lijn); Begroting 2010, inclusief een jaarlijkse kostenstijging van gemiddeld 3,5% (de groene lijn); Voorjaarsnota 2010, inclusief bezuinigingen en extra dekking (de blauwe lijn); hierbij wordt als vertrekpunt steeds gekozen voor het begrotingsjaar Bedragen x 1.000, VJN 2010, incl. Storm (voor bezuinigingen) Begroting 2010, incl. kostenstijging 3,5% VJN 2010, incl. bezuinigingen en extra dekking Uit de grafiek blijkt dat de kosten in de voorjaarsnota 2010 (voor bezuinigingen) in meerjarenperspectief (rode lijn) ten opzichte van de Begroting 2010, inclusief jaarlijkse kostenstijging van gemiddeld 3,5% 1 (groene lijn) beduidend hoger zijn. Dit hangt samen met diverse kostenstijgingen, zoals Storm, nieuwe ontwikkelingen, taakoverhevelingen en Groene akkoord. Het effect van de bezuiniging en de extra dekking is zodanig, dat in meerjarenperspectief het netto kostenniveau beduidend lager uitvalt (blauwe lijn). De blauwe en de groene lijn lopen in de eerste jaren redelijk gelijk op. Over deze periode zijn de nieuwe ontwikkelingen namelijk het best in beeld. Later in de periode is dat beeld minder duidelijk en lopen deze lijnen uiteen. Tenslotte Met deze voorjaarsnota wordt het financiële beeld neergezet voor de jaren 2011 tot en met Voor het komende begrotingsjaar 2011 geldt het bovendien als een financieel beleidskader. Door de lijn van gemiddeld 3,5% netto kostenstijging te blijven hanteren - ondanks de extra financiële taakstelling van 4 miljoen Euro - houden wij vast aan onze lijn van een gematigde kostenontwikkeling. Door de bandbreedte van de reserves te handhaven tussen 15 en 25% blijft het bovendien mogelijk om bij de vaststelling van de tarieven bij de begroting 2011 deze reserves door middel van tariefsmatiging ook weer ten goede te laten komen aan onze belastingbetalers, met name in de categorieën gebouwd, ongebouwd, natuur en (in mindere mate) ingezetenen. Op deze wijze is ook een evenwichtige, gematigde tariefsontwikkeling mogelijk, waardoor een lastenstijging voor inwoners, woning- en grondeigenaren, alsmede bedrijven, zo beperkt mogelijk blijft. Mede gelet op de onzekere situatie rond de doorwerking naar de waterschappen van de komende bezuinigingsronde van de rijksoverheid, achten wij dit de meest verantwoorde lijn. We bewijzen onze belastingbetalers nu géén dienst met tariefsprongen, al helemaal niet naar boven, maar ook niet naar beneden. 1 In de voorjaarsnota 2009 zijn afspraken gemaakt om de gemiddelde jaarlijkse lasten met maximaal 3,5% te laten stijgen

5 ARGUMENTEN Het financiële kader in deze ontwerp-voorjaarsnota 2010 ( ): 1. leidt tot een voorzien jaarlijks accres van het netto kostenniveau van gemiddeld 3,5% in de periode van 2011 tot en met 2014 en van 3,3% voor het begrotingsjaar 2011; 2. is voldoende om een financiële taakstelling van 4 miljoen Euro op te vangen, als eventueel gevolg van de taakoverdracht van het hoogwaterbeschermingsprogramma en de muskusrattenbestrijding aan de waterschappen, zonder dat dit leidt tot een extra stijging van het tarievenniveau. RELATIE MET ORGANISATIEMISSIE, COLLEGEPROGRAMMA OF ANDERE BELEIDSDOCUMENTEN Met deze ontwerp-voorjaarsnota wordt invulling gegeven aan het bereiken van de in het collegeprogramma genoemde balans tussen ambitie (zoals ondermeer vastgelegd in het waterbeheerplan Water Voorop ), lastenstijging en ontwikkelingen in de maatschappij. FINANCIËLE CONSEQUENTIES Deze zijn verwoord in de bijgaande concept-voorjaarsnota 2010 (meerjarenraming ). KANTTEKENINGEN (niet van toepassing) UITVOERING (niet van toepassing) COMMUNICATIE Het ligt voor de hand om in een persbericht te communiceren over de wijze waarop het algemeen bestuur van De Stichtse Rijnlanden de verwachte pijn van de miljardenbezuinigingen door het rijk denkt op te kunnen vangen zonder dat dit leidt tot inlevering op het ambitieniveau en evenmin tot extra tariefstijging. BIJLAGE(N) nee ja, namelijk 1. onwerp-voorjaarsnota 2010 (meerjarenraming ) 2. notitie inzake uitwerking motie Hiemstra e.a. 3. overzicht inzake niveau investeringsuitgaven in relatie met niveau kapitaalslasten TER INZAGE nee ja, namelijk Dijkgraaf en hoogheemraden, dijkgraaf, P.J.M. Poelmann secretaris-algemeen directeur, drs. E.Th. Meuleman

6 BIJLAGE -=END=

7 Concept-Voorjaarsnota 2010 ( ) Versie 1.0 Algemeen Bestuur Vast te stellen in de vergadering van het algemeen bestuur op 28 april 2010 Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden Postbus 550, 3990 GJ Houten T (030) F (030) post@hdsr.nl

8 Inhoudsopgave 1 Inleiding Functie van de voorjaarsnota Indeling Uitgangspunten Algemene uitgangspunten voorjaarsnota Waterbeheerplan Collegeprogramma Actie Storm Nieuwe ontwikkelingen Voorjaarsnota 2010 in één oogopslag Speerpunten Tariefsontwikkeling Uitgangspunt Tariefsontwikkeling huidige meerjarenbegroting Tariefsontwikkeling na verwerking financiële consequenties Kaderstellende ontwikkelingen Wettelijk kader Rechtmatigheid Legger Watersystemen Grondwaterbeheer Inhoudelijke onderwerpen Samenwerking in de waterketen Rwzi Utrecht Energiefabriek Ontwikkeling veenweidegebied Rijnenburg Gebiedscommissies/Hollandse Waterlinie Haarrijn Ouwenaar Grondbeleid Bestuurlijke thema s en bijbehorende programma s Thema veiligheid Programma primaire en regionale waterkeringen Programma calamiteitenzorg Thema voldoende water Programma watersysteembeheer Programma Nationaal Bestuursakkoord Water Thema schoon water Programma kwaliteit van het oppervlakte water Programma zuiveringsbeheer (inclusief optimalisatie samenwerking in de afvalwaterketen) Thema Bestuur, Middelen & Maatschappij Programma Lastendruk Programma Tevredenheid belanghebbenden Programma Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 2

9 4 Financiële positie Investeringsplanning Geplande investeringen Inzet van investeringsplanning Aandachtsgebieden investeringsplanning Besluit Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 3

10 1 Inleiding 1.1 Functie van de voorjaarsnota Traditioneel is de behandeling van de voorjaarsnota een moment om stil te staan bij de punten die in het voorgaande jaar op de agenda stonden. Zo ontstaat een vertrekpunt voor de komende jaren. De doelstelling van een voorjaarsnota is om de belangrijkste beleidsmatige keuzes voor de langere termijn aan het algemeen bestuur voor te leggen en daarmee een kader te creëren om de begroting voor het komende jaar uit te gaan werken. In de begroting gaan we, binnen het kader van de voorjaarsnota, de algemene doelstellingen uitwerken naar concrete resultaatdoelstellingen die we in 2011 gaan realiseren. De financiële consequenties worden dus ook pas in de begroting concreet vertaald naar de verschillende budgetten. De voorjaarsnota is het instrument voor het bestuur om de lijnen voor de toekomst uit te zetten. Dit geldt niet alléén voor de exploitatie, maar ook voor de voornemens voor investeringen. Het plegen van een investering heeft immers budgettaire gevolgen voor de jaren erna als de rente en afschrijving in de exploitatie worden opgenomen. 1.2 Indeling De voorjaarsnota is ingericht volgens de kernthema s van het Hoogheemraadschap: Veiligheid, Voldoende water, Schoon water en Bestuur, Middelen & Maatschappij. Deze thema s omvatten de taken waar het Hoogheemraadschap in onze ogen voor staat. De gekozen thema s dienen als uitgangspunt en als het bestuurlijke kader voor de begroting De thema s worden begeleid door een financieel meerjarenperspectief en een overzicht van geplande investeringen. Daarnaast worden de beoogde effecten en de bestuurlijke doelstellingen per thema weergegeven. Binnen elk thema zijn er de bestuurlijke programma s waarop het college van dijkgraaf en hoogheemraden stuurt. Deze programma s worden inhoudelijk toegelicht en worden eveneens begeleid door een financieel meerjarenperspectief, waarbij een vergelijking wordt gemaakt met het meerjarenperspectief uit de begroting Tabel 1 Overzicht Bestuurlijke thema s en programma s Bestuurlijke thema s Bestuurlijke programma s Veiligheid Primaire en regionale waterkeringen Calamiteiten Voldoende water Watersysteembeheer Nationaal Bestuursakkoord Water Schoon water Kwaliteit van het oppervlakte water Zuiveringsbeheer Bestuur, Middelen & Maatschappij Lastendruk Tevredenheid belanghebbenden Maatschappelijk verantwoord ondernemen Leeswijzer In de volgende paragraaf worden de gehanteerde uitgangspunten van deze voorjaarsnota toegelicht. In hoofdstuk 3 wordt een samenvatting gegeven en wordt nader ingegaan op de prioriteiten die gesteld gaan worden. Tevens wordt in hoofdstuk 3 ingegaan op de tariefsontwikkelingen. In hoofdstuk 4 wordt aangegeven welke ontwikkelen van invloed zijn op het Hoogheemraadschap. Vervolgens worden in hoofdstuk 5 de bestuurlijke thema s en programma s behandeld. Tot slot gaat hoofdstuk 6 in op enkele financiële ontwikkelingen. Daarnaast wordt ook inzicht gegeven in de reserves en in de investeringen. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 4

11 1.3 Uitgangspunten Algemene uitgangspunten voorjaarsnota 1. Het vertrekpunt voor deze voorjaarsnota is de begroting 2010; 2. In de voorjaarsnota is jaarlijks 1% gehanteerd voor de loonkostenontwikkeling (CAO) en 1% voor inflatie; 3. In overeenstemming met de comptabiliteitsvoorschriften zijn de beleidsmatige onderzoeken bij de variabele lasten opgenomen; 4. De rekenrente voor nieuwe langlopende leningen was in de begroting 2010 bepaald op 5,8% en wordt teruggebracht naar 4%; 5. Voor verwachte subsidies wordt een stelpost opgenomen. Subsidies waarvan toekenning nog onzeker is, zijn o.b.v. het voorzichtigheidsprincipe niet in de voorjaarsnota verwerkt; 6. In deze voorjaarsnota vermelde kosten zijn het saldo van baten en lasten (netto). In de begroting 2011 worden de baten en lasten bruto opgenomen; 7. De indexering van langlopende projecten (watergebiedsplannen, KRW) is toegepast; 8. Indien de uitvoering van de ambities leidt tot sterke fluctuaties in de tarieven dan worden deze, indien gewenst bij de begroting, opgevangen door de inzet van reserves per belastingcategorie. Hiermee wordt invulling gegeven aan de doelstelling om een gelijkmatige tariefsontwikkeling mogelijk te maken; 9. De kapitaallasten zijn o.b.v. ervaringscijfers en gedegen financieel beleid in de achtereenvolgende jaren 30%, 50%, 70%, 90% en 100% in de meerjarenraming opgenomen. Hiermee wordt een beperking van de stijging van de tarieven gerealiseerd; 10. De reserves per belastingcategorie dienen ook voor het opvangen van calamiteiten in de exploitatiesfeer. De bandbreedte van de reserves is bepaald op 15% tot 25% van de toe te rekenen kosten per belastingcategorie. Het huidige beleid is dat de Stichtse Rijnlanden incidenteel buiten deze bandbreedte mag uitkomen hetgeen past in het risicoprofiel van het doen van scherpere ramingen; 11. De per omslagcategorie opgebouwde reserves blijven beschikbaar voor deze categorie om eventuele toekomstige tariefsontwikkelingen te egaliseren. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 5

12 Bovenstaande uitgangspunten leiden tot het volgende meerjarenperspectief: Tabel 2 Meerjarenperspectief voorjaarsnota 2010 (in 1.000) Perc. Stijging 2012 Perc. Stijging 2013 Perc. Stijging 2014 Perc. Stijging a Meerjarenperspectief begr ,1% ,4% ,9% ,0% Kostenstijgingen b Storm (overgedragen taken zonder dekking) c1 Nieuwe ontwikkelingen c2 Taak overheveling d Groenakkoord (eerder investeren 1 jaar) Totaal kostenstijging e VJN 2010 (voor bezuinigingen) ,5% ,4% ,0% ,9% Bezuinigingen f Scherper aan de wind (met meer risico) g1 Temporiseren Bagger (achterstand inhalen 1 jaar) g2 Lijst nieuwe ontwikkelingen (deels niet honoreren) h Stelpost (scherper ramen met meer risico) sub-totaal i Kostenniveau VJN 2010 (te authoriseren uitgaven) ,0% ,2% ,3% ,0% Extra dekking: j1 Belastingopbrengsten j2 Taakoverheveling provincie k Kostenniveau VJN /- extra dekking ,3% ,3% ,4% ,0% (basis toekomstige tarievenstijging) Uitgangspunt ontwikkeling begr 2010 ( ) vermeerderd met gemiddeld 3,5%. Conclusie: bovenstaand kostenniveau (k) blijft binnen de kostenontwikkeling van 3,5%. Toelichting a Voor de bepaling van de kostenontwikkeling gaan we uit cijfers, zoals verwerkt in de begroting Het jaar 2014 is afzonderlijk berekend. b Storm: taken worden overgedragen zonder dekking. Uitgangspunt is niet activeren; het College wil niet de lasten doorschuiven naar de toekomst. c Zie lijst nieuwe ontwikkelingen: inventarisatie vanuit de afdelingen. In de lijst zit 140k verwerkt van overgedragen taken van de provincie (uitvoeren meetplan). Bij punt J2 is daarvoor een dekking via het tarief opgenomen. d Groenakkoord heeft o.a. betrekking op Deelstroombehandeling, Biogas Nieuwegein en Bellenbeluchting Leidsche Rijn. Totaal 4 miljoen euro naar voren halen. Dit is op verzoek van het Kabinet om de economie te stimuleren. e VJN 2010 (voor bezuinigingen), laat in 2011 een stijging zien van 8,5%. Deze stijging wordt in ons voorstel teruggebracht naar een niveau van 3,3%. f Betreft scherper ramen van rentekosten, Cao verlaging van 2% naar 1% en verlaging indexering van 2% naar 1%. g1 Baggerwerkzaamheden van 40 mio voor de komende 5 jaren, uitvoeren binnen 6 jaren. Dit betekent 1 jaar later de achterstand inhalen (2015 wordt 2016). g2 Van de lijst nieuwe ontwikkelingen wordt in het jaar ,- niet gehonoreerd. h Stelpost: onderzoeken, subsidiewerving en aanbesteding (in 2012 hoger bedrag aan onderzoeken, dus meer aframen mogelijk). i Te autoriseren kostenniveau in voorjaarsnota j1 Extra dekking: de belastingopbrengsten heeft betrekking op de structurele (gedeeltelijke) doorwerking van de rekening j2 Extra dekking: Meetplan waterkwantiteit betreft een taakoverheveling van de provincie. Voor deze dekking wordt wel een tariefverhoging voorgesteld. k Het kostenniveau VJN 2010 minus extra dekkingen laat zien dat we binnen de 3,5% gemiddelde stijging blijven. Kostenniveau 2011: k (3,3%) lager dan k (ontwikkeling 3,5%). n.b. Storm leidt tot geen tariefsstijging. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 6

13 1.3.2 Waterbeheerplan Het definitieve Waterbeheerplan is in 2009 door het Algemeen Bestuur vastgesteld en zal sterk bepalend zijn voor de projecten en maatregelen die het Hoogheemraadschap de komende zes jaar zal uitvoeren. Een bijzondere plaats wordt ingenomen door de doelen en maatregelen die op grond van de Europese Kaderrichtlijn Water zijn uitgewerkt om de ecologische en fysisch-chemische kwaliteit van grond- en oppervlaktewater te verbeteren. Deze doelen en maatregelen zijn verankerd in het Waterbeheerplan en met een resultaatverplichting voor de periode In het Waterbeheerplan is een aantal wettelijke veranderingen aangekondigd die het werk van het Hoogheemraadschap in de planperiode zullen raken. Deze veranderingen zijn deels nog niet voldoende uitgekristalliseerd om de consequenties voor het Hoogheemraadschap concreet te kunnen aangeven Collegeprogramma Op 8 januari 2009 is een nieuwe bestuursperiode van start gegaan: een nieuw gekozen algemeen bestuur is geïnstalleerd en er zijn vier nieuwe hoogheemraden gekozen. Op 21 april 2009 heeft het college gehoord het algemeen bestuur op 25 maart voor deze bestuursperiode een collegeprogramma vastgesteld, waarin de koers van het bestuursprogramma op hoofdlijnen verder is uitgewerkt. Deze koers is vertaald in deze voorjaarsnota en wordt jaarlijks bij het vaststellen van de voorjaarsnota herijkt Actie Storm Actie Storm: 1 januari tot 1 april 2010 In de voorjaarsnota 2009 heeft het kabinet aangekondigd besluitvorming voor te bereiden om te komen tot een doelmatiger organisatie, bestuur en uitvoering van het waterbeheer in Nederland. Een belangrijk onderdeel van deze besluitvorming is een besparing op de rijksbegroting van 100 miljoen structureel vanaf Daarnaast worden verdergaande doelmatigheidsmaatregelen als schaalvergroting, het opheffen van overlap/bestuurlijke drukte, betere samenwerking en herverdeling van taken en toezicht genoemd. Ten slotte moeten de voorstellen en initiatieven goed aansluiten bij de belevingswereld van burger en bedrijfsleven. Wanneer de tijdslatten van deze planning naast die van de Planning & Control-cyclus van ons Hoogheemraadschap worden gelegd, moeten we vaststellen dat onze voorjaarsnota ruim vóór 1 april al het bestuurlijke proces ten behoeve van de vaststelling in gaat. Het is dus onmogelijk om de uitkomst van het centrale proces volledig in onze voorjaarsnota mee te nemen. Aansluitend op de besturingsfilosofie, die in de onderdelen van onze Planning & Control-cyclus zijn weerslag heeft, is het ook gewenst om in de voorjaarsnota 2010 een inschatting van de omvang en van de richting van de totale bezuiniging aan te geven en deze in de Begroting 2011 concreet in te vullen en vast te stellen. Het financieel perspectief voor ons Hoogheemraadschap heeft zijn basis in de meerjarenraming zoals in de Begroting 2010 is opgenomen. Duidelijk is dat de financiële consequenties die vanuit Storm op ons worden afgewenteld géén consequenties voor onze tarieven mogen hebben en dus volledig moeten worden opgevangen door bezuinigingen. Het nieuwe niveau van de meerjarenbegroting inclusief de financiële consequenties Storm is dus gelijk aan het oude niveau van de meerjarenbegroting. Taken van andere overheden die zonder financiële compensatie naar ons overkomen leiden wel tot een verhoging van het kostenniveau en daarmee onze tarieven. Deze overkomst levert immers elders voor de belastingbetalers een vermindering van de belastingdruk op. Daarnaast kan er sprake zijn van nieuwe ontwikkelingen t.o.v. het beleid, zoals dat in de begroting van 2010 is opgenomen. Aan eventuele maatregelen die nodig zijn om deze nieuwe ontwikkelingen het hoofd te bieden zullen financiële consequenties zijn verbonden. Alleen door herprioritering of heroverweging van het bestaande beleid kunnen deze zonder verhoging van de tarieven worden opgevangen. Uit de strategische conferentie komt de volgende keuze tussen de verschillende scenario's: bijdrage aan fonds hoogwaterbeschermingsprogramma ( 75 miljoen) in de exploitatie nemen en dus niet activeren en het vervallen van de bijdrage van de provincie voor de muskusrattenbestrijding ( 25 miljoen) verevenen (dus solidariteit op volledige 100 miljoen). Verdeling over waterschappen conform normale sleutel Unie (naar rato belastingopbrengst) levert 4% op. Totale consequentie voor meerjarenraming: + 3,0 miljoen euro + 1,0 miljoen euro = + 4,0 miljoen. Wanneer de uitkomst echter 'niet verevenen MRB' wordt dan komt er nog 0,8 miljoen bij en stijgt de bezuinigingsomvang tot 4,8 miljoen euro! Eventueel wordt er een gedeelte van de bezuinigingen in een later jaar uitgevoerd, opgevangen door inzet van de reserves als uit de actie Storm blijkt dat er meer dan 4,0 miljoen bezuinigd wordt. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 7

14 1.3.5 Nieuwe ontwikkelingen Veiligheid Muskusrattenbestrijding De overdracht van de taak Muskusrattenbestrijding van de provincies naar de waterschappen heeft gevolgen voor onze organisatie en de financiering van de muskusrattenbestrijding. Naar verwachting zal dit voorjaar de wet hierop worden aangepast. De taak is opgenomen in de nieuwe Waterwet. Dit jaar zal het proces voor de overdracht worden opgestart. GOP Keringen: In 2008 zijn de regionale waterkeringen getoetst. De resultaten van deze toetsing worden verwerkt in het in 2010 herziene Groot Onderhouds Plan De planning die hierbij aangehouden wordt spoort met de in 2009 bestuurlijk gemaakte afspraken tussen de waterschappen en de provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland over het in orde brengen van de regionale waterkeringen. Een eerste raming is dat voor de uitvoering van de werkzaamheden een totaal budget nodig is van 60 miljoen. Dat is 6 miljoen per jaar. Het huidige budget voor het GOP bedraagt 2,25 miljoen per jaar. Toetsing keringen Door de sterk uitgebreide eisen aan de toetsing van de waterkeringen (primair en regionaal) vraagt structureel meer voorbereiding en gegevensverzameling. De eisen met betrekking tot de toetsing waterkeringen (primair en regionaal) zijn aangescherpt. Structureel vraagt dit meer aan voorbereiding en gegevensverzameling van de organisatie. Voor de Primaire waterkering wordt in 2010 de 3e toetsronde afgerond. In 2017 moet de 4e toetsronde zijn afgerond. In deze 4e toetsronde zullen nog meer aspecten meegenomen moeten worden bij de toetsing. Daarnaast zullen we de aspecten waarop in de 3e toetsronde geen oordeel heeft plaats kunnen vinden vanwege ontbreken van gegevens wel methodisch moeten kunnen beoordelen. Hiervoor zal vanaf 2011 gestart moeten worden met de voorbereiding. Voor de regionale waterkering moet in 2012 de 2e toetsronde worden gerapporteerd aan de provincies. Vervolgens zal met de voorbereiding van de 3e toetsronde (2018) gestart moeten worden. Voldoende water Ontwikkeling Rijnenburg Op 28 oktober 2009 heeft het AB het Waterbeheerplan "Water Voorop!" vastgesteld. Hiermee stelt het AB zich ten doel dat Rijnenburg een voorbeeldproject moet zijn voor duurzaam stedelijk waterbeheer en dat het Hoogheemraadschap actief participeert in het planproces en de uitvoering. Rijnenburg is het nieuw te ontwikkelen stadsdeel van de gemeente Utrecht, te ontwikkelen in de polder Rijnenburg ten zuiden van Leidsche Rijn en ten westen van Nieuwegein. De structuurvisie voor dit gebied is inmiddels bestuurlijk vastgesteld. Dit jaar start de planontwikkeling, en dit jaar zal het bestuur zich uitspreken over de invulling van de actieve rol daarin. Vooruitlopend daarop zijn onderzoeken nodig in de planontwikkeling (ontwikkeling van het waterhuishoudingsplan) en de samenwerking op het thema duurzaamheid. Voor dat laatste zal onder andere een klimaatbureau (vervolg op het klimaatatelier) en een community lab worden ingericht door de projectgroep van de gemeente Utrecht. Winnet De provincie Utrecht, Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) en de gemeenten De Bilt, Montfoort, Nieuwegein, IJsselstein, Oudewater, Rhenen, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede, Woerden en Zeist hebben gezamenlijk een kennisplatform opgericht voor de samenwerking in de afvalwaterketen. De partners willen met elkaar via dit platform kennis delen en samenwerken in een aantal processen zoals opstellen van grond- en hemelwaterbeleid en plannen opstellen, monitoring en operationeel beheer. In 2010 wordt gezamenlijk een intentieverklaring ondertekend door de gemeenten, HDSR en de provincie Utrecht. In wordt een business case gestart naar samenwerking in het operationeel beheer tussen de gemeenten en het waterschap. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 8

15 Monitoring In 2009 is gestart met de bouw van een Waterkwantiteitsinformatiesysteem (WIS). Met dit systeem kan informatie van waterkwantiteit (grond- en oppervlaktewaterstanden, debieten, riooloverstortmetingen) en meteogegevens (neerslag en verdamping) beter toegankelijk worden gemaakt (intern en extern). De komende jaren wordt WIS doorontwikkeld voor aanpassing op de eisen/wensen van gebruikers uit voortschrijdend inzicht. Door samenwerking met andere waterschappen binnen de recentelijk opgerichte landelijke gebruikersgroep WIS kunnen de kosten jaarlijks dalen. Hierbij gaat het ook om uitbreiding met nieuwe functionaliteit en beheer & onderhoud. In het licht van electronische dienstverlening en asset management wordt WIS in 2012 gekoppeld aan de Waterschapsdatabase (=kernregistraties Objecten & Monitoring). Hiervoor is voorbereiding vereist in Voor de uitvoering van het meetplan waterkwantiteit dient een vlakdekkend grondwatermeetnet ingericht te worden. Nieuwe meetpunten moeten daarvoor worden ingericht, bestaande meetpunten moeten worden vervangen. Met de provincie wordt overlegd over een financiële bijdrage. Dit is te meer wenselijk omdat de provincie op basis van de Waterwet de grondwaterheffing op het onttrekken van grondwater blijft innen. Voor een beter peilbeheer en toetsing van de peilbesluiten is behoefte aan standalone meetpunten in afgelegen peilgebieden. Er zijn debietmetingen nodig voor waterakkoorden en waterbalansen. Om bestaande debietformules te kunnen ijken is extra kennis nodig. Visstandbeheer In 2010 wordt de Beleidsnota visstandbeheer ter vaststelling aan college en algemeen bestuur voorgelegd. Een nieuwe taak die hieruit voortvloeit, is het opstellen van regionale visstandbeheerplannen. Deze vormen het kader voor de visserijplannen die visrechthebbenden op grond van de keur moeten opstellen. Daarnaast werkt het waterschap mee aan de oprichting van een visstandbeheercommissie voor het beheergebied, in samenwerking met de visserijsector en andere belanghebbenden. De contracten voor verhuur van visrechten worden geharmoniseerd en geactualiseerd. Schoon Water Rwzi Utrecht Met de Gemeente Utrecht en de provincie Utrecht is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar de verplaatsing van de rwzi Utrecht. In de tweede helft van 2010 staat besluitvorming door het Algemeen bestuur op de agenda. Als gekozen wordt om te blijven op de huidige locatie dan wordt in 2011 een voorbereidingskrediet aangevraagd voor de realisatie van een filterinstallatie en het uitwerken van een renovatieproject van de huidige installatie. Als voor de variant verplaatsen wordt gekozen ontstaat een nieuwe situatie. Uitgangspunt is dat deze variant in principe budgettair neutraal is ten opzichte van de variant blijven op de huidige locatie. Bestuur, Middelen & Maatschappij Regionale uitvoeringsdiensten (RUD s) Voor verbetering van de uitvoering van het omgevingsrecht worden regionale uitvoeringsdiensten (RUD s) opgericht. In Utrecht is hiertoe op 19 november 2009 een intentieverklaring ondertekend door de bestuurlijk vertegenwoordigers van de betrokken partijen, waaronder ons waterschap. Voor waterschappen staat het vrij om deel te nemen aan een RUD. Voor ons zijn met name de indirecte lozingen van belang die onder de WABO gaan vallen. Dit zijn lozingen van bedrijven op de riolering die van invloed zijn op onze rwzi s en het oppervlakte water. Het bevoegd gezag hiervoor is over gegaan van ons naar gemeenten en provincie bij de inwerkingtreding van de Waterwet. Wij houden (bindend) adviesrecht en recht van toezicht op deze categorie. Voor de directe lozingen op oppervlaktewater blijven wij bevoegd gezag. De provincie neemt de regie op zich om in gezamenlijkheid met de betrokken partijen alle noodzakelijke initiatieven te ontwikkelen die nodig zijn om tot de gewenste uitvoeringsorganisatie te komen. In 2010 wordt een start gemaakt met de totstandkoming van een gemeenschappelijke regeling waarbij een regionale uitvoeringsorganisatie als openbaar lichaam wordt ingesteld. De besluitvorming hiervoor wordt uiterlijk 1 januari 2011 afgerond. De uitvoeringsorganisatie is uiterlijk op 1 januari 2012 operationeel. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 9

16 1.4 Voorjaarsnota 2010 in één oogopslag De Stichtse Rijnlanden in het kort (bedragen in 1.000) Meerjarenperspectief voorjaarsnota 2010 Kosten per thema Veiligheid Primaire en regionale waterkeringen Calamiteitenzorg Voldoende water Watersysteembeheer Nationaal Bestuursakkoord Water Schoon water Kwaliteit van het oppervlakte water Zuiveringsbeheer Bestuur, middelen & maatschappij Lastendruk Maatschappelijk verantwoord ondernemen Tevredenheid belanghebbenden Totaal Thema s Kosten per soort Variabele lasten Personele lasten Afschrijvingen Rente Totaal kostensoorten Kostendekkende voorlopige tarieven (in ) Watersysteemheffing ingezetenen (per huishouden) Watersysteemheffing overig ongebouwd (per hectare) Watersysteemheffing natuur (per hectare) 4.60 Watersysteemheffing gebouwd (per WOZ-waarde) 0.59 Zuiveringsheffing / verontreinigingsheffing Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 10

17 1.5 Speerpunten In deze voorjaarsnota wordt de basis gelegd voor realisatie van de doelen en maatregelen uit het Waterbeheerplan voor de periode , dat zoals al gememoreerd ook uitgangspunt is voor het collegeprogramma De missie van het Hoogheemraadschap is richtinggevend geweest voor de ambitie voor de planperiode: naast veilige dijken, droge voeten en schoon water wil het Hoogheemraadschap zichtbaar bijdragen aan de kwaliteit van de leefomgeving, waarbij duurzaamheid centraal staat. Hierbij spelen de vernieuwende projecten, waarin het Hoogheemraadschap de rol van waterautoriteit op zich neemt, een belangrijke rol. Daarnaast worden in de voorjaarsnota de consequenties van nieuwe ontwikkelingen in de reguliere taken van het Hoogheemraadschap aan de orde gesteld. Veiligheid De zorg voor veiligheid bestaat uit 3 stappen: o tot en met 2015 zorgen wij ervoor dat de belangrijkste waterkeringen gaan voldoen aan de normen die hiervoor bestaan; o de gevolgen van mogelijke overstroming verkleinen door nieuwe bouwplannen en andere ontwikkelingen zó uit te voeren dat een overstroming minder schade veroorzaakt; o het hebben van een adequaat calamiteitenzorgsysteem. Voldoende water In de planperiode worden integrale en gebiedsgerichte plannen voor het gehele gebied opgesteld, zoals watergebiedsplannen, stedelijk water, waterakkoorden et cetera. De beleidsthema s die hierbij centaal staan zijn: wateroverlast, watertekort, grond- en stedelijk waterbeheer, peilbesluiten, verdroging van de natuur en vaarwegbeheer. Vernieuwend project Rijnenburg Inrichting van het stedelijk ontwikkelingsgebied Rijnenburg voor duurzaam waterbeheer en veiligheid. Voor 2011 stellen het Hoogheemraadschap, gemeente Utrecht en provincie Utrecht een plan op voor deze duurzame inrichting. Dit is gebaseerd op: o klimaatbestendig en duurzaam bouwen; o waterveiligheid. Vernieuwend project Kromme Rijn natuurlijk De Kromme Rijn heeft binnen het werkgebied van het Hoogheemraadschap het hoogste ambitieniveau wat betreft natuurlijk herstel. De functie van waterleverancier voor de eigen regio, de Vecht en het midden en westelijk gebied is hier een integraal onderdeel van. Monitoring De beschikbaarheid van juiste gegevens op het gebied van waterkwantiteit vormt een probleem bij met name het opstellen van watergebiedsplannen. Middels een nieuw Waterkwantiteits Informatiesysteem (WIS) en uitwerking geven aan het nieuwe meetplan (inrichting nieuwe meetpunten en intensivering van ijking en onderhoudmeetpunten) moet dit verbeterd gaan worden. Visstandbeheer In 2011 en 2012 worden visstandbeheerplannen opgesteld als kader voor de visplannen die visrechthebbenden op grond van de keur moeten indienen. Schoon water Schoon water wordt gerealiseerd door aanpassing van de inrichting, het beheer en het onderhoud van de watersystemen. Hierdoor verbetert de leefomgeving van mensen, dieren en planten. Met onder andere de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water gaan we dit realiseren. Daarnaast vragen emissies blijvende aandacht; Voor 2015 moet voor de Europese Kaderrichtlijn Water (een Europese wet om te zorgen voor schoon water) een flink aantal maatregelen worden gerealiseerd; De waterketen is het geheel van drinkwater, riolering en zuivering, waarbij onze aandacht vooral uitgaat naar riolering en zuivering; Voor 2011 wordt een besluit genomen over de mogelijke verplaatsing van de rwzi Utrecht. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 11

18 Bestuur, Middelen & Maatschappij Lastendruk Het Hoogheemraadschap streeft naar een zo doelmatig en zo volledig mogelijke heffing en inning van belastinggelden tegen zo laag mogelijke kosten; Het Hoogheemraadschap zal zich daarom de komende jaren oriënteren op samenwerking met andere waterschappen en gemeenten. Tevredenheid belanghebbenden E-dienstverlening is een onderwerp dat de hele organisatie raakt en een verandering in ons Hoogheemraadschap teweeg zal brengen. Daarom is er voor gekozen het als een programma, en niet als een project, op te pakken; In 2009 zal de digitale aangifte verontreinigingsheffing voor bedrijven worden geïntroduceerd. Vanuit het programma Elektronische Dienstverlening zullen de komende jaren verschillende initiatieven worden genomen om de dienstverlening verder te verbeteren. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het Hoogheemraadschap hanteert de definitie van de SER voor maatschappelijk verantwoord ondernemen: het bewust richten van ondernemingsactiviteiten op waardecreatie op langere termijn in drie dimensies profit, people, planet en daarmee op de bijdrage aan de maatschappelijke welvaart op langere termijn, waarbij bedrijven een relatie met de verschillende belanghebbenden onderhouden op basis van doorzichtigheid en dialoog, waarbij antwoord gegeven wordt op gerechtvaardigde vragen uit de maatschappij. Wij vertalen dit principe in praktisch handelen. Speerpunten daarbij zijn energie, duurzaam en innovatief inkopen en aanbesteden en externe profilering van het Hoogheemraadschap. 1.6 Tariefsontwikkeling Uitgangspunt Uitgangspunt voor onze tariefsontwikkeling is dat door een beleidsmatige inzet van reserves per belastingcategorie een beperkte en gelijkmatige ontwikkeling van de tarieven wordt gerealiseerd Tariefsontwikkeling huidige meerjarenbegroting Intern vindt er een onderzoek plaats naar de kostentoedelingssystematiek, waarbij onderzocht wordt of de verdeelsleutel nog juist is voor de belastingcategorieën. De uitkomst van het onderzoek wordt bij de begroting 2011 meegenomen Tariefsontwikkeling na verwerking financiële consequenties Tariefsontwikkeling In de concept-bestuursrapportage 2009-II is vastgesteld dat de belastingopbrengsten in 2009 hoger waren dan was begroot. Van een deel van deze hogere opbrengsten is vastgesteld dat er structurele oorzaken aan ten grondslag liggen. Dat houdt in dat het belastingsdraagvlak t.o.v. de Begroting 2010 naar boven moet worden bijgesteld. Deze bijstelling wordt pas bij de begroting van 2011 volledig op basis van de op dat moment beschikbare gegevens doorgerekend. Voor de voorlopige tarieven die in deze voorjaarsnota zijn opgenomen is het belastingdraagvlak berekend op basis van de geheven belastingen van 2009 inclusief de structurele meevaller van 1,5 miljoen. Voor het meerjarenperspectief is rekening gehouden met de normale groei van dit draagvlak. Bij de begroting van 2011 wordt beoordeeld of hiernaast met andere ontwikkelingen rekening moet worden gehouden. Bij de voorjaarsnota is het niet gebruikelijk al bij de inzet van of toevoeging aan reserves stil te staan. De weergegeven tarieven zijn dan ook de kostendekkende. Reservepositie Het positieve resultaat over 2009 wordt aan de reserves toegevoegd. Vooruitlopend op de bestemming van het resultaat, waarvoor in de jaarrekening 2009 het voorstel wordt gedaan, stijgt de reserve tot 26% van de begrotingsomvang van Uitgaande van de mutatie conform begroting in 2010 vinden per categorie wel mutaties plaats maar in totaal blijft de omvang onveranderd. Daarmee stijgt de reserve uit tot boven de bandbreedte van 15%-25% zoals door het algemeen bestuur is vastgesteld. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 12

19 Tabel 3 Voorlopige tarieven en reservepositie na verwerking financiële consequenties Vastgesteld Kostendekkend Kosten- Kosten- Kosten- Kostendekkend dekkend dekkend dekkend Kosten meerjarenperspectief (in 1.000) Procentuele ontwikkeling 100,0% 105,0% 103,2% 101,3% 101,0% Kostendekkende voorlopige tarieven Watersysteemheffing ingezetenen 65,76 65,76 67,66 67,79 66,45 66,10 Watersysteemheffing overig ongebouwd 60,68 71,85 75,11 76,58 76,38 77,31 Watersysteemheffing natuur 4,60 5,13 5,52 5,61 5,58 5,63 Watersysteemheffing gebouwd 0,59 0,61 0,62 0,62 0,61 0,61 Zuiveringsheffing / Verontreinigingsheffing 53,94 52,08 53,10 54,96 56,04 55,94 Procentuele ontwikkeling per jaar (t.o.v. het jaar daarvoor) Watersysteemheffing ingezetenen 100% 103% 100% 98% 99% Watersysteemheffing overig ongebouwd 100% 105% 102% 100% 101% Watersysteemheffing natuur 100% 108% 102% 99% 101% Watersysteemheffing gebouwd 100% 102% 100% 98% 100% Zuiveringsheffing / Verontreinigingsheffing 100% 102% 104% 102% 100% Reservepositie (in 1.000) Ultimo 2008 Mutatie 2009*1 Ultimo 2009*1 Mutatie Begroot 2010*2 Begroot Ultimo 2010 % Kosten Begroot 2010 Ingezetenen % Overig ongebouwd % Natuur % Gebouwd % Zuiveringsheffing woningen/ bedrijven % Totaal % *1 De mutatie 2009 is overgenomen uit de concept-bestuursrapportage 2009-II en daarmee conform de bestemming van het saldo waarvoor in de jaarrekening het voorstel wordt gedaan. *2 De mutatie begroot 2010 zijn de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves per categorie zoals die in de begroting van 2010 zijn opgenomen. Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 13

20 2 Kaderstellende ontwikkelingen Het Hoogheemraadschap bevindt zich in een periode van grote veranderingen op het gebied van wetgeving en beleid die direct van invloed zijn op de positie en taken van het Hoogheemraadschap. Als gevolg van invoering van de Europese Kaderrichtlijn Water zijn planvorming en besluitvorming voor de waterplannen van alle overheden nu gesynchroniseerd. Na definitieve bestuurlijke vaststelling van de plannen eind 2009 start de eerste uitvoeringscyclus van de KRW-maatregelen voor de periode Wettelijk kader De nieuwe Waterschapswet legt de nadruk op vereenvoudiging en transparantie voor burgers en bedrijven. Kernbegrippen om hiertoe te komen zijn: doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid. In onderstaande paragrafen worden de belangrijkste onderwerpen uitgewerkt. Een explicietere rolverdeling van het algemeen bestuur, college van dijkgraaf en hoogheemraden en van de ambtelijke organisatie zullen meer helderheid geven over de verdeling van taken en bevoegdheden. Net als bij de invoering van het dualisme bij gemeenten en provincies moet dit het vertrouwen van burger en bedrijf in de overheid vergroten. Een grotere nadruk op rechtmatig handelen van het Hoogheemraadschap moet ook in dit kader gezien worden. Waterbodems Op basis van de Waterwet wordt ook de beoordelingssystematiek voor sanering van de waterbodems aangepast. Verantwoordelijkheden van de provincie worden overgeheveld naar het Hoogheemraadschap (prioritering, noodzaak e.d.). De beoordeling voor sanering zal meer gericht worden op een knelpunt voor de gebiedskwaliteit en de functies. Wet Ruimtelijke Ordening Op basis van de wet Ruimtelijke Ordening wordt steeds meer een proactieve houding van het Hoogheemraadschap gevraagd binnen de planprocessen op het gebied van ruimte en water. Structuurvisies van de andere overheden worden daarbij een belangrijk instrument Rechtmatigheid Als gevolg van de nieuwe Waterschapswet dienen zowel het Hoogheemraadschap zelf als zijn accountant extra aandacht aan rechtmatigheid te besteden. Bij rechtmatigheid gaat het strikt genomen om het voldoen aan de wettelijke kaders en regelgeving. Het gaat dan om zowel de regelgeving van derden, zoals de Europese Unie en het Rijk, als om de eigen interne regelgeving. De nadruk ligt hierbij op de financiële rechtmatigheid: de rechtmatigheid in het kader van de accountantscontrole. De rechtmatigheidcontrole vindt voor het eerst plaats over het jaar De accountant zal een goedkeurende verklaring afgeven als hij van mening is dat de baten en lasten en balansmutaties in de jaarrekening op een rechtmatige manier tot stand gekomen zijn. Het is ook daarom van belang om binnen de organisatie intern waarborgen te treffen dat financieel rechtmatig gehandeld wordt Legger Watersystemen In de Waterwet is opgenomen dat we een vastgestelde legger moeten hebben die aan bepaalde eisen voldoet. Voor deze wettelijke verplichting is in de invoeringswet opgenomen dat deze eind 2012 op orde dient te zijn. Om dit gerealiseerd te krijgen is er een projectgroep in het leven geroepen die momenteel een Plan Van Aanpak opstelt voor het opstellen van de legger. In dit plan worden een aantal keuzes aan het bestuur voorgelegd. De bestuurlijke keuzes zijn bepalend voor de investeringen die gedaan moeten worden. Vooralsnog hebben we voor 2011 en 2012 een indicatie van een bedrag van ,- per jaar (exploitatie). Dit alles blijft nog een aanname aangezien de bestuurlijke keuzes nog gemaakt dienen te worden en zal door middel van een plan van aanpak specifieker worden gemaakt voor de begroting Voorjaarsnota 2010 ( ) pagina 14