industrieel isolatiewerker

Transcriptie

1 Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid BEROEPScompetentiePROFIEL industrieel isolatiewerker fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.:

2 De beroepscompetentieprofielen zijn tot stand gekomen dankzij de bijdrage van de volgende organisaties : fvb ffc Constructiv, Brussel, 2013 Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen. 2 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

3 Voorwoord Beroepscompetentieprofielen uitwerken neemt een belangrijke plaats in binnen de problematiek van het aanpassen van de opleidingen aan de behoeften van de arbeidsmarkt. Beroepsprofielen zijn immers de belangrijkste inspiratiebron bij het uitwerken van opleidingsprofielen, zeker bij de start. In een latere fase komen daar de opleidingsprogramma s bij. Met deze gegevens in gedachten heeft het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (fvb-ffc Constructiv) in samenwerking met het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (navb-cnac Constructiv) de bestaande beroepsprofielen aangepast. Daarbij werd vooral rekening gehouden met de talrijke ontwikkelingen als gevolg van de eisen inzake duurzaam bouwen. De aangepaste beroepsprofielen hebben betrekking op een groot aantal materies, zowel uit de ruwbouw- als de afwerkingssector, en werden goedgekeurd door deskundigen uit de sector. Zo dragen ze bij aan het concretiseren van één van de belangrijkste aspecten van de opdracht van het fvb: ze vormen namelijk de link tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten en opleiding in de bouwsector. Robert Vertenueil Voorzitter fvb-ffc Constructiv 3

4 4 Contact Voor opmerkingen, vragen en suggesties kunt u terecht bij: fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/ Brussel Tel.: Fax: website : fvb.constructiv.be

5 Een woordje uitleg Zoals u in het voorwoord kon lezen, was er nood aan een herwerking van de beroepscompetentieprofielen. Een aantal profielen zijn namelijk niet meer up-to-date. Daarnaast is er meer en meer vraag naar competenties in het kader van ecologisch en duurzaam bouwen. Maar ook veiligheid verdient de nodige aandacht. Een beroepscompetentieprofiel beschrijft de competenties van een ervaren bouwvakarbeider. Bij de herwerking van de profielen vertrekken we vanuit het competentie-denken. Een competentie is een set van kennis, vaardigheden en attitudes die zich uiten in observeerbaar gedrag. In dit document wordt deze indeling steeds gehanteerd. Onder kennis verstaan we alles wat een industriële isolatiewerker moet kennen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bijvoorbeeld isometrische tekeningen. Onder vaardigheden verstaan we alles wat een industriële isolatiewerker moet kunnen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bijvoorbeeld het isolatiemateriaal aanbrengen op de koppen. Attitude verwijst naar de houding, de denkwijze, het gedrag dat een industriële isolatiewerker moet hebben om zijn beroep te kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld zin voor samenwerking. De activiteiten binnen het beroepscompetentieprofiel worden in drie blokken opgedeeld. 1. Gemeenschappelijke activiteiten eigen aan alle bouwvakarbeiders, zoals bijvoorbeeld de werfinrichting. 2. Specifieke activiteiten eigen aan het beroep, zoals bijvoorbeeld het monteren van de beplating. 3. Transversale groene activiteiten, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van isolatiemateriaal. Deze activiteiten zijn van groot belang voor een duurzaam bouwproces. Ze kunnen integraal in meerdere beroepsprofielen voorkomen. Het is echter niet zo dat deze competenties gemeenschappelijk zullen zijn voor alle bouwvakarbeiders. Bij het beroep van industriële isolatiewerker worden deze competenties niet opgenomen omdat deze erg afwijken van de andere beroepen. Voor sommige activiteiten werken we met een kleurencode. Groen staat voor ecologische en duurzame activiteiten, oranje staat voor activiteiten die handelen over veiligheid en welzijn. De activiteitenblokken worden ook nog eens opgedeeld in sleutelactiviteiten. Per sleutelactiviteit worden de kennis, vaardigheden en attitudes benoemd. Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 5

6 6

7 OMSchrijving van het beroep De industriële isolatiewerkers zijn de arbeiders die industriële installaties isoleren. Het isoleren behelst enerzijds het aanbrengen van isolerend materiaal rond de leidingen en apparaten, en anderzijds het aanbrengen van een bekleding rond het isolatiemateriaal als bescherming tegen weersinvloeden en tegen mechanische beschadiging. In de praktijk ziet men een taakverdeling optreden waarbij, op basis van ervaring en vorming, werknemers voor afzonderlijke fasen in het productieproces ingezet worden: het verwijderen van de oude beplating en isolatiemateriaal in het geval van onderhoudswerven, het aanbrengen van het nieuwe isolatiemateriaal, het aanbrengen van de beplating, het vervaardigen van het plaatwerk, het opmeten van de te isoleren leidingen en apparaten.... In deze taakverdeling herkent men drie verschillende uitvoeringsniveau s: helper isoleerder, isolatiemonteur en isolatievakman opmeter en plaatbewerker Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 7

8 0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN Zelfstandig werken Werken in een BOUWonderneming Zelf situaties en kansen zoeken om de eigen kennis te verhogen. Een taak individueel uitvoeren, zonder hulp of toezicht. Ondanks opduikende moeilijkheden een doel willen bereiken. Problemen en werk zelf aanpakken, zonder hulp of raad van buitenaf. Een taak in de voorgeschreven tijd uitvoeren. Op tijd komen. Anticiperen. De mogelijke gevolgen van een situatie overzien. Rekening houden met nog uit te voeren taken. Eventuele problemen opmerken die geen direct verband houden met de eigen taak. Leergierig zijn Autonoom zijn. Doorzettingsvermogen hebben. Zin voor initiatief. Resultaatgerichtheid - het beoogde resultaat willen bereiken, ondanks tijd- en budgetbeperkingen; en zonder daarom de kwaliteitsnormen uit het oog te verliezen. Stiptheid. Vooruitziend zijn. Samenwerken Communiceren Administratieve taken uitvoeren Weten wat onder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk wordt verstaan. Met anderen samenwerken en hen helpen met hun werk. Zich aanpassen aan veranderingen (andere gereedschappen, andere personen, andere procedures en taken). Contacten aanknopen. Zich onthouden van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk. Op een constructieve en gebruiksvriendelijke wijze informatie uitwisselen met collega's. Op een constructieve en gebruiksvriendelijke wijze informatie uitwisselen met klanten. Een werkplanning bijhouden. Invullen van de eventuele fiches/documenten die de ploegbaas overgemaakt heeft. Teamgericht werken. Flexibiliteit. Sociaal vaardig. Respectvolle houding tegenover collega's. Communicatief vaardig zijn. Georganiseerd zijn. Zorgen voor kwaliteit Kwaliteitsvol werken Het imago en de kwaliteitsrichtlijnen van het bedrijf en de opdrachtgever. Oog hebben voor de tevredenheid van de klant. Detailwerk zorgvuldig uitvoeren. Zin voor precisie. Oog voor detail bezitten en het geduld om detailwerk zorgvuldig uit te voeren. Wanneer mogelijk esthetische overwegingen laten meespelen bij de uitvoering van het werk. Zin voor esthetiek. Het melden als andere slechte kwaliteit afleveren. Professionele houding. Het eigen werk kwalitatief evalueren en indien nodig bijsturen. Het eigen werk kwantitatief evalueren en indien Zin voor zelfcontrole. nodig bijsturen. Werkzaamheden binnen vooropgestelde parameters uitvoeren. Oog hebben voor rendement. Zuinig omgaan met materialen, gereedschappen en tijd. Verspilling vermijden. Spaarzame ingesteldheid. 8 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

9 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 Rekening houden met de regels rond veiligheid, gezondheid en preventie van ongevallen Verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn. Hiërarchie van preventiemaatregelen (uitschakelen van risico's, collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen). Opleidingsverplichtingen. Veilig en gezond werken Veiligheidsbewust werken - de moed hebben om de opmerkingen van collega s om veilig te werken te aanvaarden en zelf gevaarlijke situaties te signaleren. Hygiënebewust werken Principes van algemene en persoonlijke hygiëne. Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne. Principes van algemene en persoonlijke hygiëne toepassen. Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne toepassen. Bewust zijn van het belang van hygiëne en daar actief en pro-actief op gericht zijn. Melden van ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties De mogelijke bronnen van gevaar op het werk. Herkennen van potentieel gevaarlijke situaties. Oplettend zijn. De regels die van toepassing zijn bij het recht op werkonderbreking (o.a. ernstig en onmiddellijk gevaar, direct melden aan de werkgever). Interne procedures van de onderneming of organisatie inzake het melden van: ongevallen en incidenten (ook incidenten m.b.t. agressie en geweld) elke werksituatie die een ernstig of onmiddellijk gevaar met zich meebrengt elk geconstateerd mankement in de beschermingssystemen. Noodnummers (politie, brandweer,.). Inzicht hebben in het belang van de meldplicht in functie van preventie. Inzicht hebben in het belang van een goede communicatie inzake veiligheid en gezondheid. Communicatief vaardig zijn. Collectieve beschermingsmiddelen toepassen Kennis van de verschillende collectieve beschermingsmiddelen (bv. vangnetten, valbeveiliging). Collectieve beschermingsmiddelen aanbrengen. De gebruiksinstructies volgen. Het belang van het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen begrijpen, aandachtig zijn voor situaties waar collectieve beschermingsmiddelen nodig zijn. Persoonlijke BeschermingsMiddelen gebruiken De PBM's (veiligheidsuitrusting en de kledingvereisten) die nodig zijn voor de uitoefening van het beroep (gezichts-, gehoors-, hoofd-, hand-, voeten adembescherming). De situaties waarin persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden gedragen. De veiligheidssignalisatie mbt. het dragen van PBM s (blauwe gebodsborden). PBM s dragen wanneer het moet, aanwezigheid van PBM s op de werf controleren. De specifieke voorschriften voor de PBM's toepassen (handschoenen, bril,...). Aandachtig zijn voor alle situaties waarin het dragen van PBM's noodzakelijk is. Waken over het correcte gebruik van de PBM's. Het juiste gebruik, onderhoud en opslag van PBM s. De aanwezigheid van PBM's op de werf controleren. PBM's met de nodige zorg behandelen. PBM s regelmatig onderhouden en controleren. PBM s na gebruik correct opbergen. Zich bewust zijn van de eigen verantwoordelijkheden bij gebruik en onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen. Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 9

10 0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN Omgaan met gevaarlijke producten Omgaan met asbest Omgaan met kwarts- en houtstof Omgaan met elektriciteit Omgaan met lawaai Omgaan met brand en explosies De verschillende asbesthoudende producten. De risico's van blootstelling aan hout- en kwartsstof en de maatregelen om de stofemissie en de blootstelling aan stof te verminderen. Basiskennis elektriciteit. Omgaan met specifieke risico s De producten met gevaarlijke eigenschappen waarmee men op de werkvloer in contact komt. De manieren waarop gevaarlijke stoffen het lichaam kunnen binnendringen. De risico s en beheersmaatregelen voor het gebruik van producten met gevaarlijke eigenschappen. De regels in verband met de opslag van producten met gevaarlijke eigenschappen. De veiligheidssignalisatie, transportetikettering en productetikettering. Maatregelen bij ongelukken met gevaarlijke producten. Gezondheidsrisico's bij werken met asbesthoudende producten. De middelen en technieken die gebruikt worden voor het verwijderen van asbesthoudende materialen. Risico's verbonden aan werken met elektriciteit en elektrische apparaten. Veilig gebruiken van gevaarlijke producten. Veilig opslaan van gevaarlijke producten. De veiligheidsinformatiebladen lezen en begrijpen. Lezen en interpreteren van gevaarsaanduidingen en gevaarssymbolen op het etiket van gevaarlijke producten. Gepaste maatregelen nemen bij ongelukken met gevaarlijke producten. Asbesthoudende producten tijdens verschillende handelingen herkennen. De juiste reacties als er asbest aanwezig is (bescherming, verwittigen chef), etc. Gebruiken van machines die stofemissie beperken. Afzuigapparatuur aansluiten en correct gebruiken. Correct gebruik van ademhalingsbescherming. Werken met onbeschadigd en veilig elektrisch materieel. Voor installeren, herstellingen, wijzigingen en onderhoud beroep doen op een bevoegd elektricien. Oplettend zijn. Oorzaken (bronnen) van lawaai voor omgeving. Preventiemaatregelen voor omgeving implementeren. Respectvolle houding tegenover omgeving en Risico's van hoog geluidsniveau en preventie- en beschermingsmaatregelen tegen lawaai en gehoorschade. Persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. collega's. Brand- en explosierisico's en de bijhorende preventiemaatregelen. De soorten branden. De vuurdriehoek. Procedures in geval van brand. Blusinstructies. EHBO. Preventiemaatregelen naleven. Prioriteiten naleven: alarmeren & evacueren, energievoorzieningen afsluiten, toegangswegen vrijmaken voor redders, brandhaard afsluiten, brandhaard bestrijden. Koelbloedig en snel reageren. Ergonomisch werken De risico s van overbelasting of verkeerde belasting van het lichaam. Tiltechnieken en tilhulpmiddelen: basisprincipes voor het hanteren van lasten zonder risico s. Juiste hef- en tilbewegingen toepassen. Correct hanteren van voorziene hulpmiddelen bij heffen en tillen. Hulp bieden aan collega's om ergonomisch werken mogelijk te maken. Respectvolle houding tegenover omgeving en collega's. 10 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

11 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN 0 Machines en gereedschappen gebruiken De werking van de machines en/of gereedschappen. Machines en gereedschappen enkel gebruiken voor het werk waarvoor het gemaakt is. Het correcte machines en gereedschap selecteren. Oplettend zijn. Zin voor analyse hebben. Correct dagelijks gebruiken van machines en gereedschappen De risico s en veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van machines en gereedschappen. Veiligheidsinstructiekaarten lezen en begrijpen. Nauwkeurig de veiligheidsvoorschriften toepassen. De gepaste PBM's dragen. Nooit machinebeveiliging willekeurig wegnemen of uitschakelen. Controleren van machines en gereedschappen De normale werkingstoestand van de machines en de gereedschappen. De verschillende onderdelen en de werking van de machines en gereedschappen. Basiskennis van hydraulica, mechanica, materialenleer en elektriciteit. Controleren van machines en gereedschappen op hun goede werking. Relevante werkingsparameters (peil, druk, temperatuur, ) aflezen. Een kritische blik hebben. Onderhouden van machines en gereedschappen Onderhoudstechnieken en de producten (oliën, ) en materieel (sleutels, vetpomp, ) gebruikt bij klein onderhoud. Olie bijvullen. Draaiende onderdelen smeren. Kleine vervangingen (bvb lampjes of zekeringen) doorvoeren. Handig zijn. Reinigen van machines en gereedschappen De technieken voor het reinigen van het materieel. De benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Toepassen van de technieken voor het reinigen van het materieel. Gebruiken van de benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger,...). Ordelijk en net kunnen werken. De werkplek inrichten Signalisatie aanbrengen De verschillende middelen om een werf af te sluiten. De verschillende veiligheidsborden, markeringen en pictogrammen. Afsluitingen installeren. Signalisatie respecteren. Elektriciteitsvoorziening realiseren Basiskennis van elektriciteit. Veilig aansluiten van elektrisch materieel op het stroomnet. Opstarten van de werfgeneratoren indien er geen stroomnet aanwezig is. Materialen en gereedschappen opslaan Voor elk soort materiaal en gereedschap de plaats en opslagwijze. De geschikte beschermingsmiddelen tegen vallen van opgeslagen materiaal en gereedschap. Materialen en gereedschappen in goede en veilige omstandigheden bewaren, tijdens en na de werken. Geschikte beschermingsmiddelen tegen de val van gereedschappen en materiaal plaatsen. Materialen ook op hoogte met de nodige omzichtigheid behandelen en stapelen. Zin voor orde. Verantwoordelijkheidszin, niet werken als de bescherming afwezig is. Vrijhouden van doorgangen. Orde en netheid bewaren Het materieel en de producten gebruikt bij het reinigen van de werf. Afval verwijderen. De werkplek opkuisen na de werkzaamheden. Zin voor orde en netheid. Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 11

12 0 VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN Werken op hoogte Ladders gebruiken Steigers opbouwen en demonteren Vangnetten installeren Regelgevingen, normen en veiligheidsvoorschriften omtrent ladders. Voorwaarden voor gebruik van ladders: enkel voor lichte werken van korte duur en op beperkte hoogte. Regels voor de opbouw en vrijgave van steigers. Regels voor de demontage van steigers. Voorschriften van de fabrikant. Een ladder correct opstellen. Voor langdurige werken op hoogte andere arbeidsmiddelen gebruiken (hoogwerker, schaarlift, ). De regels voor de opbouw en vrijgave van steigers toepassen. De regels voor de demontage van steigers toepassen. Een geschikte toegang tot de werkplek voorzien. Gebruiken van hoogtewerker of valharnas bij plaatsing van vangnetten. Plaatsen volgens de voorschriften (voldoende overlap, voldoende vrij ruimte onder het net). Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Elke tekortkoming aan de beschermingsinrichtingen aan de rechtstreekse leidinggevende melden. Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Installatie van een randbeveiliging De verschillende soorten randbeveiliging in functie van de af te schermen werkplek. De geschikte randbeveiliging installeren. Aandacht hebben voor het valrisico. Persoonlijke beschermingsmiddelen voor werken op hoogte gebruiken De persoonlijke beschermingsmiddelen die nodig zijn voor het werken op hoogte (levenslijn, veiligheidsharnas, etc.). De aanwezigheid van veiligheidsuitrusting op de werf controleren. Plaatsen van ankers. De juiste uitrusting gebruiken. Waken over hun gebruik. Opbouwen en zekeren van goederenliften De voorschriften voor het gebruik van een goederenlift en de instructies van de fabrikant (normen, klassen, stabiliteit). De toestellen opstellen en de materialen correct stapelen. De goederenlift bedienen. Verifiëren of het materieel in orde is met de certificatie. Gebruiken van hefplatformen De gevaren en opleidingsverplichtingen bij het gebruik van hoogwerkers of schaarliften. Een hoogwerker of schaarlift enkel laten bedienen door competente personen, die de vereiste opleiding hebben gevolgd. Milieubewust werken Energieprestatie gebouwen (EPB) begrijpen Het afvalbeheer respecteren De algemene principes van de energieprestatie van gebouwen. De gevolgen van slecht plaatsen van isolatie en ventilatie. Onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen. De sorteercategorieën (recycleerbare producten, te storten producten - categorieën van storten en/of specifieke evacuatierichtingen, speciaal geval van asbest). Belang van de rol van de onderneming bij het sorteren en recycleren van sommige afvalstoffen, en de voordelen daarvan voor het bedrijf zelf en het milieu. De risico s van behandeling en de reglementaire bepalingen inzake de verwijdering van asbesthoudend en ander gevaarlijk afval. Het milieu beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties. Zichzelf en collega's beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties. Het sorteren organiseren (in bakken, containers, ) en het afval sorteren. Asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten identificeren, apart houden van de andere afvalstromen, op een veilige manier verpakken en verwijderen. Er zich van bewust zijn waarom elke tussenkomst in het gebouw belangrijk is voor het binnenklimaat en de globale energieprestatie van het gebouw. Zich bewust zijn van het ecologische belang en van de mogelijkheden tot dwangsommen als gevolg van een slecht afvalbeheer. Systematisch verzamelen van afval. Motivatie om afvalstoffen te sorteren. Zich informeren in geval van twijfel over de bestemming van afvalstoffen. Zorgvuldig werken. Actie ondernemen wanneer container vol is. Waterverbruik beperken De regels omtrent lozen van water. Eindigheid van drinkwater. Efficiënt gebruiken van water voor taken & schoonmaak. Economisch en ecologisch bewustzijn. Streven naar zuinigheid bij gebruik van water. Energieverbruik optimaliseren Milieubewustzijn - eindigheid van fossiele energiebronnen. Energieverbruikers op de werf (generatoren, transport, machines, werfkeet). Efficiënt gebruik machines en gereedschappen. Reflex & verantwoordelijkheidszin (uitschakelen energieverbruikers wanneer niet nodig: verlichting, verwarming, koeling, ; passief ipv actief koelen; ). 12 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

13 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN VOOR DE industrieel isolatiewerker Opmetingen opmeten van leidingen en apparaten De principes van isolatie. De verschillende materialen en isolerende eigenschappen. Isometrieën sorteren en plannen van grote apparaten opvragen of ter plekke consulteren De specificaties van de klant. Symbolen, maten, afkortingen en andere aanduidingen (standaard en bedrijfsspecifiek). Bij het opmeten voortdurend de specificaties aanhouden (bv. gewenste isolatiedikte,...). Lezen van isometrieën en plannen. Contactvaardigheid. Planlezen. Aan de hand van plan en isometrie de leiding lokaliseren. Maateenheden en omzetting (inch, mm). Uitvoeren van opmetingen Principe karweinummers. Karweinummers toekennen aan leidingen. Planmatig denken. Vouwmeter, omvangmeter, rolmeter, evt. gradenboog, omrekeningstabellen,... Dieptezicht en ruimtelijk inzicht. Afmetingen van leidingen, leidingelementen en apparaten controleren. Opmeetgereedschappen gebruiken. Abstract denken. Afwaterende plaatsing. De uitvoerbaarheid, de plaatsbaarheid en het economisch materiaalverbruik inschatten. Bijstand vragen om een apparaat op te meten. Zin voor samenwerking. De types van voren en overlap. De nodige maten opnemen in functie van kale diameter, isolatiedikte, evt. de aanwezigheid van tracing,... Leidingcomponenten (afvlakkingen, bochten, knikken,... ) op de leiding aanduiden en type aangeven. Leiding markeren en stukken (kokers, passtukken, bochten) opbouwend nummeren. Positionering v an de componenten bepalen, en de nodige maten nemen. Inzetten bepalen en maten nemen. Kunnen omgaan met informatie. Gebruik van kasten en schroefkasten (type deuren Planmatig denken. Schroefkasten uitmeten. en draairichting ). Kappen nummeren en nummering aanbrengen op objecten. Types: lengte, hoogte, kleine en grote radius. Aantal delen van de kop uitrekenen en wijze van monteren aangeven. Te hanteren projectiemethode en van de isometrische klok, correcte maatvoering toepassen. Omrekenen van radius, naar duim, naar metrisch stelsel. Het uitwerken van isolatietechnische tekeningen De conventionele symbolen, lijnen en afkortingen. Overlap, bevestigingswijze (S-bandjes,...), afstandsringen,...) Op de tekening de noodzakelijke maten aangeven, specifiek voor alle stukken. Aangeven welke materialen gebruikt moeten worden. Ook andere richtlijnen doorgeven (naden, ponsgaten, bandjes, sloten, regenafwijzers, afwerking van randen,...). Aandachtspunten markeren. Zelfstandigheid. De opdrachten doorgeven aan de werkplaats De nodige informatie om beplating te vervaardigen. De juiste informatie doorgeven. Zin voor samenwerking. Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 13

14 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN VOOR DE industrieel isolatiewerker 1.2. plaatbewerking vervaardigen van de beplating Isolatietechnische tekening gemaakt door de opmeter lezen Isolatietechnische tekeningen. Isometrische tekeningen. Lezen en begrijpen van isometrieën en isolatietechnische tekeningen (maten, symbolen, materiaal, naden, afkortingen,...). Interpreteren van de tekeningen volgens de isometrische klok. Maken van voorwerpen op basis van isometrieën, werkelijk object of opmaattekening. Abstract denken. Materiaalkennis (de verschillende soorten plaat, diktes en verwerkingseigenschappen). Het materiaal selecteren. Op basis van de tekening en de opgegeven maten, de beplating vervaardigen Toegepaste kennis van meetkundige figuren en begrippen (oppervlakte, omtrek, diameter, pi,...). Welke maten men nodig heeft om een bepaald stuk te maken, ontbrekende maten opvragen. Veiligheidsvoorschriften. Lengteberekeningen. Het gebruik van de slagschaar. Het gebruik van de voormachine. Gebruiken van plooimeter, rolmeter, gradenboog en rekenmachine. Als een bepaald onderdeel ontbreekt (bv. kopplaat), dit vaststellen en maken. De plaatrol verplaatsen en terug op de vaste plaats zetten. Berekenen van de vereiste lengte op basis van omvang en overslag. Bedienen van de slagschaar om de plaat op de gewenste lengte af te snijden. Gebruik maken van de voormachine; diepte en breedte van de voren bepalen. Planmatig denken. Veiligheids- en milieubewustzijn. Het gebruik van de wals. Gebruik maken van de wals om de platen vlak te maken en beoordelen wanneer de plaat gebruiksklaar is. De wals ook gebruiken om vlakke stukken rond te zetten om ze in elkaar te laten passen. Beslissingsvermogen. Het gebruik van de plooibank. De plooibank of zetbank gebruiken om hoeken te maken en plooien in de beplating voor bv. regenafwijzers. De plooien op voorhand uittekenen. De gecompliceerde onderdelen berekenen en uittekenen Formules om onderdelen uit te rekenen, gebruik van rekenmachine. De afwikkeling van de gewenste figuur maken (bocht, T-stuk, conus, broekstuk,...). Om de onderdelen te vervaardigen, rekening houden met de breedte van overlap of voorverlies. Het aantal segmenten bepalen voor bochten of apparatenkoppen. Bij manuele bewerking, de onderdelen en segmenten op plaat uitzetten of dit doen met behulp van sjablonen. Abstract denken Bij het gebruik van sjablonen tussentijds controleren, vooraleer men een reeks maakt. De onderdelen snijden De gepaste veiligheidsvoorzieningen. Het gepaste gereedschap voor de verschillende plaatmaterialen. Bij het snijden van de onderdelen rekening houden met de verwerkingszijde van de plaat. Stukken op voorhand uitrekenen, zodat men oordeelkundig de snijactiviteiten kan groeperen. Manuele bewerking: met de (elektrische) plaatschaar (links, rechts, doorloop) de onderdelen uitsnijden met zo klein mogelijk materiaalverlies. Veiligheids- en milieubewustzijn. Het besturingssysteem van de machine. De noodzakelijke maten inbrengen in de snijmachine. Zie volgende pagina 14 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

15 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN VOOR DE industrieel isolatiewerker 1 De stukken manueel of machinaal afwerken Afgewerkte stukken klaarmaken voor transport naar de werf en controleren vervaardigen van de beplating Gebruikersvoorschriften van de voormachine. Gebruiken van de voormachine (handvoormachine of elektrisch): breedte, diepte en aard van de voren instellen. De juiste rollen op de machine bevestigen (profiel, kartel, klis, jochel, plat). De rondvoren volgens de instructies aanbrengen Zelfstandigheid. (voor op voor, voor op x cm, één in drie voren of dubbel gevoord,...). Kliskanten afwerken. De verschillende types afvlakkingen. Afvlakkingen uitwerken bij het vervaardigen van de stukken. Zin voor initiatief. Verschillende types inzetten. Inzetten uitwerken bij het vervaardigen van de stukken. Een mal maken voor de sloten, de sloten op de gepaste afstand aanbrengen. Wolpinnen bevestigen aan de binnenzijde van een kap. De verschillende stukken aan elkaar bevestigen volgens de specificaties. Voor grote stukken gebruik maken van een spanner als hulpmiddel. Nagaan of alles goed past. Kritische ingesteldheid. Afspraken op een werf. Isometrische tekeningen. De stukken die afhankelijk zijn van maten nummeren, prefab wegen. Interne kwaliteitscontrole uitvoeren op de stukken. Zin voor samenwerking montagewerken De opdracht van de werfleider begrijpen en uitvoeren Onderhouden, vervangen en herstellen van beplating en isolatie De prefab en de isolatiematerialen naar de eigenlijke werkplek transporteren voorbereiden van de isolatiewerkzaamheden Instructies opvolgen van de werfleider in verband De specificaties van de klant. met de toewijzing van de taken. Montagevoorschriften. Conventionele en bedrijfsspecifieke tekens en afkortingen. Lezen van plan en van isometrische tekeningen. Met de nodige omzichtigheid beplating en isolatie Richtlijnen voor afvalsortering. verwijderen. Het demonteren in de omgekeerde volgorde van het Montagetechnieken. monteren doen. Gepaste preventiemaatregelen toepassen bij aanwezigheid van risico's. Preventiemaatregelen. Volgens de staat van isolatie en beplating beoordelen wat recupereerbaar is. Bij het demonteren de nodige omzichtigheid aan de dag leggen met het oog op hergebruik. De afgenomen beplating nummeren of markeren zodat terugplaatsen mogelijk is. Weten hoeveel materiaal men ongeveer zal Het materiaal volgens de instructies van de werfleider naar de juiste plaats vervoeren. verbruiken voor een karwei. De prefab en het isolatiemateriaal op een veilige wijze klaarleggen. Controleren op juistheid en volledigheid. Voorschriften om de ondersteuningsconstructie op het object te bevestigen. De ondersteuningsconstructies op het object bevestigen met de gepaste tussenafstand. Eventueel de leiding of de ondersteuningsconstructie omwikkelen met glasvezelband of kleefband. Contactvaardigheid. Planmatig denken. Resultaatgerichtheid. Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 15

16 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN VOOR DE industrieel isolatiewerker klaarmaken van de werkplek Isolatiemateriaal en prefab opslaan Opslagvoorwaarden voor het isolatiemateriaal. Opslaan van isolatiemateriaal. Opslagruimte inrichten. Prefabmateriaal op een verantwoorde manier tillen en transporteren. Volgen van de werkingprocedures Kennis van vergunningen. Opvolgen van de instructies van de bevoegde persoon. Nagaan of de noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen aanwezig zijn. Veiligheids- en milieubewustzijn. Controleren of het te isoleren item wel isoleerbaar is. Ondergrond en werksituatie controleren Voorwaarden om de isolatie op een correcte manier aan te brengen. Nagaan of de staat van de ondergrond correct is. Gebreken doorgeven aan de verantwoordelijke. Weten hoe het te isoleren item er na isolatie zal uitzien. Beslissingsvermogen. Beoordelen of bv. steigers geen hinderpaal vormen voor het vlot aanbrengen van de isolatie,... aanbrengen van de isolatie Principes van isolatie en warmteoverdracht. De werkopdracht uitvoeren. Isometrische tekeningen. De verschillende materialen, hun isolerende kwaliteiten, verwerkingseigenschappen en toe te passen technieken. Resultaatgerichtheid. Volgens de montagerichting isolatieschalen rond het object aanbrengen en bevestigen De montagerichting en inzicht in het belang hiervan. Gebruik van handgereedschappen. Isolatieschalen voor pijpleidingen. De schalen uitkiezen in functie van de leidingdiameter en isolatiedikte. Materialenkennis. Bij flenzen, afsluiters e.d. rekening houden met de boutlengte plus tolerantie. De correcte standaardbocht uitkiezen. Zelfstandigheid. De segmenten op basis van de beplating zagen met minimaal materiaalverlies. Op uiteenlopende objecten de verschillende isolatiematerialen aanbrengen Werkmethodes. Op verschillende ondergronden en in verschillende vormen alle isolatiematerialen verwerken en aanbrengen De isolatie precies aanpassen om isolatieverlies te vermijden. Zijn activiteiten afstemmen zodat het isolatiemateriaal droog blijft. De naden laten aansluiten. Zowel de rondnaden als de langsnaden laten verspringen. Zelfstandigheid. Planmatig denken. De verschillende bevestigingsmethodes: isolatie op de langsnaden en de rondnaden vastmaken met wolhaken, vastnaaien of breien, zonder wolplukken. Rekenmethodes (lengte en opppervlakte). De vereiste lengte berekenen op basis van diameter en isolatiedikte; op de juiste lengte afsnijden. Bochtsegmenten uitsnijden. Resultaatgerichtheid. De specificaties van de klant (vereiste aantal bevestigingen, met zo weinig mogelijk materiaalverlies). Zie volgende pagina 16 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

17 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN VOOR DE industrieel isolatiewerker 1 Op uiteenlopende objecten de verschillende isolatiematerialen aanbrengen aanbrengen van de isolatie De isolatie vastmaken met de wolpinnen. De isolatie aanbrengen volgens de vereiste dikte. De wolplaten op de gepaste wijze, op de draagconstructie bevestigen. Bevestigingsmethodes om wolplaten te bevestigen. Bij het aanbrengen de gepaste voorzieningen treffen voor mangaten, flenzen e.d. Het isolatiemateriaal volgens de gekende werkwijze aanbrengen op de koppen. De isolatie met bandjes bevestigen indien nodig. Resultaatgerichtheid. De juiste standaardvormen uitkiezen, anders de isolatieonderdelen op maat zagen. De vormvaste isolatiematerialen voor koude isolatie op het object bevestigen en de voegen dichten De specificaties en met de instructies van de fabrikant. Het belang van een dampscherm. Enkele voegen vermijden door de stukken trapsgewijs of in steenverband aan te brengen. De stukken met een voegendichter aan elkaar bevestigen (mastiek, zelfklevende alubanden, bitumenfolie,...). Correct aanbrengen van een dampscherm. Dampscherm luchtdicht afsmeren. Problemen onderkennen en oplossen. Specificaties en instructies van de fabrikant. De losse vulmiddelen aanbrengen. De geëigende methode. Aanbrengen van de beschermlaag ter bescherming van isolatie en dampscherm. monteren van de beplating Overlap en bevestiging. Hulpgereedschappen. De plaat aanbrengen over de isolatie, evt. de plaat zacht aankloppen. Hulpgereedschappen gebruiken om het materiaal te kunnen bevestigen. Zin voor esthetiek. De prefab controleren op volledigheid (volgens toegekende nummers) en op kwaliteit (bv. ingescheurde randen, blutsen,...). Isometrische tekeningen. De instructies van de ploegbaas begrijpen. De gevaren van waterinsijpeling in de isolatie. Isometrisch tekeningen. De isometrische tekeningen lezen zodat men weet in welke richting te monteren, nl. zonder gevaar voor waterinsijpeling. Zin voor samenwerking. Beplating monteren De juiste montagerichting. De stukken afwerken in volgorde van nummering. Vlot communiceren met de persoon die het isolatiemateriaal aanbrengt. De voorwaarden van een correcte naadaansluiting (verspringend, positie tov de horizontale as, rekening houden met de regeninslag ). De naden vastzetten. Bevestigingsmaterieel voor de beplating (vb: zelftappende schroeven, bandjes verzegelen ). Platen bevestigen op de wijze en met het materiaal dat in de specificaties is aangegeven. Problemen onderkennen en oplossen. De specifieke toepassingen voor de bevestigingsmiddelen. Het aantal bevestigingen afstemmen op de specificaties. Zo monteren dat de beplating demonteerbaar blijft. De strikte normen die in dit geval van toepassing zijn. De beplating aanbrengen om PU-schuim aan te brengen. Uitsnijdingen maken in beplatingcomponenten. Zie volgende pagina Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 17

18 1 SPECIFIEKE ACTIVITEITEN VOOR DE industrieel isolatiewerker Het monteren van kappen De beplating aanbrengen op ketels en apparaten Stappenplan voor de uitsnijdingen. monteren van de beplating Plaatsingsvoorschriften voor de kappen (niet wegglijden, geen contact kale leiding). De juiste bevestigingsplaats van de kap bepalen en opmeten. De uitsnijding op de kap aftekenen en controleren alvorens de uitsnijding te maken. Kappensteunen monteren. De kap juist op de item plaatsen en vastzetten. De beplating aanbrengen volgens de specificaties van de klant en de tekeningen van de opmeter. Rekening houden met de loodlijn. De plaat aanspannen en met de voorgeschreven bevestigingsmiddelen vastzetten. Alle uitsparingen en obstakels op de vereiste wijze afwerken. Zelfstandigheid. Zin voor samenwerking. afwerken van de isolatie De functie van schaamplaten. De juiste plaats voor schaamplaten bepalen, dit opmeten en de plaat snijden. Schaamplaten aanbrengen. Zin voor esthetiek. De schaamplaat glad op de mantel bevestigen en afkitten. Afwerkonderdelen aanbrengen Risico van beschadigen van de isolatie. Identificatieplaatjes op de gewenste plaats aanbrengen op de beplating. Aanbrengen en afwerken van plexiglas in de daartoe voorziene uitsparingen. Erover waken dat de isolerende eigenschappen gevrijwaard worden. Kritische ingesteldheid. Alle gaten waardoor het schuim werd aangebracht dichten en afkitten. Hanteren van een kitpistool. Afkitten van de beplating Vlot en soepel de juiste hoeveelheid kit aanbrengen en uitsmeren. Volgens de specificaties van de klant afkitten. Resultaatgerichtheid. De risico's van waterinsijpeling. Controleren of de platen op de juiste manier gemonteerd zijn. 18 Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker

19 Transversale Groene activiteiten isolatie Aangezien het hier om totaal andere isolatiematerialen en toepassingen gaat, worden deze niet opgenomen fvb ffc Constructiv Koningsstraat 132/5, 1000 Brussel t f fvb.constructiv.be fvb@constructiv.be fvb ffc Constructiv, Brussel, Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen Beroepscompetentieprofielen Industrieel isolatiewerker 19

20 BEROEPScompetentiePROFIELEN Ruwbouw Machinale beroepen Bagger Werktuigkundige voor baggervaart Baggerwerker Kraanbestuurder Torenkraanbestuurder Bestuurder mobiele kraan Betonmixerchauffeur Betonmixerchauffeur Betonpompbedienaar Weg- en waterbouw Boormeester horizontale boringen Boormeester verticale boringen Chauffeur Bouwplaatsmachinist Steen Plaatser nutsleidingen Wegenwerker Stratenmaker Asfalteerder Rioollegger Steenhouwer / Marmerbewerker Ruwbouw Metselaar Bekister - betonneerder IJzervlechter Werfbediener ruwbouw Asbestverwijderaar Betonhersteller Prefab-monteerder Spoorwerker Afwerking Afwerking ruwbouw Dekvloerlegger Tegelzetter Stukadoor Dak Monteur metalen gevel- en dakelementen Dakdekker Dakafdichter Daktimmerman Hout Houtskeletbouwer Buitenschrijnwerker Binnenschrijnwerker Interieurbouwer Glas Glaswerker Metaal Stellingbouwer Industrieel isolatiewerker Chauffagist Sanitarist Plaatser van ventilatiesystemen Verf Schilder-decorateur Industrieel schilder Transversale beroepen Magazijnier Heftruckbestuurder volgens info op 07/05/2013 Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid