DNAQL Simulator. Presentatie Bachelorproef. Tom Desair. Universiteit Hasselt. Academiejaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DNAQL Simulator. Presentatie Bachelorproef. Tom Desair. Universiteit Hasselt. Academiejaar 2010-2011"

Transcriptie

1 DNAQL Simulator Presentatie Bachelorproef Tom Desair Universiteit Hasselt Academiejaar Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

2 Inhoud Inleiding Inhoud 1 Inleiding Inhoud Het onderwerp 2 Databases in DNA De DNA molecule Motivatie 3 Het Sticker Complex Datamodel Sticker Complexen Operaties en DNAQL 4 Implementatie Datastructuren en Algoritmen Demo 5 Vragen Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

3 Inleiding Onderwerp bachelorproef Het onderwerp 1 Het beschrijven van een theoretische data(base) model dat gebruik maakt van DNA Structuur en processen van DNA DNA Computing 2 Het implementeren van een interpreter/simulator van dit model Resultaat: DNAQL Simulator Computermodellen, geen echte DNA moleculen Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

4 Inleiding Onderwerp bachelorproef Het onderwerp 1 Het beschrijven van een theoretische data(base) model dat gebruik maakt van DNA Structuur en processen van DNA DNA Computing 2 Het implementeren van een interpreter/simulator van dit model Resultaat: DNAQL Simulator Computermodellen, geen echte DNA moleculen Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

5 Databases in DNA De DNA molecule Desoxyribonucleïnezuur Een molecule in de kern van elke cel (de chromosomen) Drager van genetische (overerfbare) eigenschappen Bepaalt mee de gehele werking van een organisme Basenparing: A T en C G Figuur: Structuur DNA molecule Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

6 Databases in DNA Motivatie Waarom data opslaan in DNA? DNA is een ideaal medium om data op te slaan Zeer klein (slechts enkele moleculen) Enorm robuust: opwarmen, bevriezen, schokbestendig... Relatief makkelijk aan te maken en in te lezen Met DNA kunnen we ook berekeningen uitvoeren Operaties kunnen op duizenden moleculen in parallel werken Handig voor bulk data processing Er zijn reeds verschillende experimenten gedaan DNA Computing Zelfs modellen die Turing-Compleet zijn Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

7 Databases in DNA Motivatie Waarom data opslaan in DNA? DNA is een ideaal medium om data op te slaan Zeer klein (slechts enkele moleculen) Enorm robuust: opwarmen, bevriezen, schokbestendig... Relatief makkelijk aan te maken en in te lezen Met DNA kunnen we ook berekeningen uitvoeren Operaties kunnen op duizenden moleculen in parallel werken Handig voor bulk data processing Er zijn reeds verschillende experimenten gedaan DNA Computing Zelfs modellen die Turing-Compleet zijn Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

8 Het Sticker Complex Datamodel Sticker Complexen Databases + DNA =? Het sticker complex datamodel Ontwikkeld aan de Universiteit Hasselt Een sticker complex is een zes-tupel (V, E, λ, µ, immob, blocked) Definieert operaties op sticker complexen Union, Difference, Ligate, Hybridize, Split... W V W U U X Y Z Z Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

9 Het Sticker Complex Datamodel Sticker Complexen Sticker complexen DNA complexen Complementaire strengen zijn stickers op de (positieve) strengen. Sticker complex: D A B A B D = CTGAACCCTG A = ACGTGCATCA B = GTTCACCGAA DNA complex: C T G A A C C C T GA CG T GC A T C AGT T C A C CG A A G A C T T GGG A C T GC A CG T AG T C A AGT GGC T T Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

10 Het Sticker Complex Datamodel Sticker Complexen Datarepresentatie: een intuïtief voorbeeld Gebruik van alfabetten voor attributen (Ω), waarden (Λ) en structuur -symbolen (Θ = {# 1, # 2, # 3, # 4, # 5, # 6, # 7, # 8, # 9 }): A B # 2 A # 3 1 # 4 # 2 B # 3 2 # 4 # 2 A # 3 3 # 4 # 2 B # 3 4 # 4 Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

11 Het Sticker Complex Datamodel Operaties en DNAQL Sticker complex operaties en DNAQL DNAQL is een query-taal voor sticker complexen Functionele programmeertaal Gebruikt de operaties van het sticker complex datamodel Verschillende toevoegingen zoals for-lus, if-test, functies... Een voorbeeldprogramma fun main ( e1, e2 ) : = l e t x := e2 in l e t y := e1 in i f empty ( x ) then empty else i f empty ( y ) then empty else difference ( x, y ) Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

12 Implementatie Datastructuren en Algoritmen Implementatie: DNAQL Simulator Tools: C++, de STL library en het Qt framework Datastructuren: De syntaxboom klassen (Flex, Bison) Klassen voor sticker complexen Symbol table, Visualizer, CommandLineParser... Algoritmen: Implementeren van de sticker complex operaties Hybridisatie algoritme niet erg efficiënt Bepalen eindigheid hybridisatie Inlezen en uitschrijven van sticker complex bestanden Bestandsformaat zelf bepaald Het visualiseren van sticker complexen (force directed graph drawing)... Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

13 Implementatie Datastructuren en Algoritmen Implementatie: DNAQL Simulator Tools: C++, de STL library en het Qt framework Datastructuren: De syntaxboom klassen (Flex, Bison) Klassen voor sticker complexen Symbol table, Visualizer, CommandLineParser... Algoritmen: Implementeren van de sticker complex operaties Hybridisatie algoritme niet erg efficiënt Bepalen eindigheid hybridisatie Inlezen en uitschrijven van sticker complex bestanden Bestandsformaat zelf bepaald Het visualiseren van sticker complexen (force directed graph drawing)... Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

14 Demonstratie Implementatie Demo En dan nu een demo... Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

15 Vragen Vragen Zijn er vragen? Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

16 The End Vragen Bedankt Bedankt voor uw aandacht! Tom Desair (Universiteit Hasselt) DNAQL Simulator Academiejaar / 13

DNAQL Simulator. Universiteit Hasselt. Bachelorproef voorgedragen tot het behalen van de graad van bachelor in de informatica/ict/kennistechnologie

DNAQL Simulator. Universiteit Hasselt. Bachelorproef voorgedragen tot het behalen van de graad van bachelor in de informatica/ict/kennistechnologie Universiteit Hasselt Bachelorproef voorgedragen tot het behalen van de graad van bachelor in de informatica/ict/kennistechnologie DNAQL Simulator Aangeboden door: Tom Desair Promotor: Prof. Dr. Jan Van

Nadere informatie

Voorlopig onderzoeksplan Bachelorscriptie CleanDoc-

Voorlopig onderzoeksplan Bachelorscriptie CleanDoc- Voorlopig onderzoeksplan Bachelorscriptie 2011 -CleanDoc- Wouter Lockefeer 0545228 Probleemstelling Een goede programmeertaal moet niet alleen efficiënte programma's opleveren, maar ook handig zijn in

Nadere informatie

Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland. Biologie. Trainingsmateriaal. De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.

Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland. Biologie. Trainingsmateriaal. De slimste bijbaan van Nederland! lyceo. Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland Biologie Trainingsmateriaal De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.nl Traininingsmateriaal Biologie Lyceo-trainingsdag 2015 Jij staat op het

Nadere informatie

Presentatie Michiel. Informaticastage najaar 2004

Presentatie Michiel. Informaticastage najaar 2004 Presentatie Michiel michielborkent@gmail.com Informaticastage najaar 2004 Inhoud presentatie: Wie ben ik? Over mijn stage Informatie over Lisp Wie/wat ben ik? Student Technische Informatica, Universiteit

Nadere informatie

Kennis na het volgen van de training. Na het volgen van deze training bent u in staat:

Kennis na het volgen van de training. Na het volgen van deze training bent u in staat: Training Trainingscode Duur Gepubliceerd Taal Type Leermethode Kosten SF2015V8 4 dagen 02/02/2015 Nederlands & Engels Developer, basis Invidueel & klassikaal Op aanvraag Deze training richt zich op het

Nadere informatie

Inleiding Programmeren 2

Inleiding Programmeren 2 Inleiding Programmeren 2 Gertjan van Noord November 26, 2018 Stof week 3 nogmaals Zelle hoofdstuk 8 en recursie Brookshear hoofdstuk 5: Algoritmes Datastructuren: tuples Een geheel andere manier om te

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37052 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Vliet, Rudy van Title: DNA expressions : a formal notation for DNA Issue Date:

Nadere informatie

Delft-FEWS NL Gebruikersdag 2016

Delft-FEWS NL Gebruikersdag 2016 Delft-FEWS NL Gebruikersdag 2016 Delft-FEWS Configuratie Review Klaas-Jan van Heeringen / Marc van Dijk Aanleiding De Delft-FEWS software is in hoge mate configureerbaar Geeft de gebruiker grote vrijheid

Nadere informatie

2e kans. 1 bachelor informatica 2 bachelor informatica 3 bachelor informatica opleidingsonderdelen informatica schakelprogramma informatica

2e kans. 1 bachelor informatica 2 bachelor informatica 3 bachelor informatica opleidingsonderdelen informatica schakelprogramma informatica Academiejaar 2016-201 Universiteit Hasselt DEFINITIEF EXAMENROOSTER 2e kans 29/08/201 voorzitter Examencommissie bachelor Informatica: voorzitter Examencommissie master : ombuds : ombuds : ombuds (plv.)

Nadere informatie

Notulen van dinsdag 14 februari 2006

Notulen van dinsdag 14 februari 2006 Notulen van dinsdag 14 februari 2006 Softwareproject MassAnalyst Aanwezig: Michel, Marilou, Steven, Joris, Roeland, Albert Jan, Marnix, Arne. Afwezig: Taco. De punten komen niet helemaal overeen met de

Nadere informatie

Assembleren van het DNA van organismen uit miljoenen korte fragmenten

Assembleren van het DNA van organismen uit miljoenen korte fragmenten Assembleren van het DNA van organismen uit miljoenen korte fragmenten Stap 1: chemisch proces 1. CGGTTC 2. ACGCGG 3. TTCCGG 4. CGGGCT 5. TCACGG 6. CGGACG. korte stukjes DNA TCA TTC CGG GCT ACG Stap 2:

Nadere informatie

Snel en efficiënt informatie archiveren en delen met anderen

Snel en efficiënt informatie archiveren en delen met anderen Snel en efficiënt informatie archiveren en delen met anderen Wat is DocToKeep? Als gebruiker van de computer krijgt u massa's informatie te verwerken. De informatiestroom aan internetpagina's, e-mails,

Nadere informatie

Tips & Tricks: Tip van de maand November 2010. Office Integratie

Tips & Tricks: Tip van de maand November 2010. Office Integratie Tips & Tricks: Tip van de maand November 2010 Door: Martijn Janssen Introductie Office Integratie De Teamcenter MS Office-integratie maakt gebruik van Microsoft Office 2003 of 2007 in een beheerde Teamcenter

Nadere informatie

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Tools voor canonieke datamodellering Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Abstract Canonieke modellen worden al snel omvangrijk en complex te beheren. Dit whitepaper beschrijft een werkwijze

Nadere informatie

Cogineer presentatie / Experience event /

Cogineer presentatie / Experience event / Cogineer presentatie / Experience event / 20171106 1 EPLAN Cogineer Coordination Configuration Cooperation Coach Combination Cogineer Computation Collaboration Core Engineering Cogineer presentatie / Experience

Nadere informatie

Exam Scheduler. Optimaliseer de examenervaring van uw studenten

Exam Scheduler. Optimaliseer de examenervaring van uw studenten Exam Scheduler Optimaliseer de examenervaring van uw studenten Optimaliseer de examenervaring van uw studenten met de software Exam Scheduler van Scientia. Examenplanning in het hoger en voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Gimme Five! Op weg naar TYPO3 5.0 'Phoenix'

Gimme Five! Op weg naar TYPO3 5.0 'Phoenix' Gimme Five! Op weg naar TYPO3 5.0 'Phoenix' Waarom TYPO3 5.0? Waarom TYPO3 5.0? Enkele redenen: Waarom TYPO3 5.0? Enkele redenen: Complexiteit De TYPO3 Core architectuur heeft zijn limiet bereikt en is

Nadere informatie

DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL

DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm basis UML klassemodel beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013

Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013 Symbolen in AutoCad Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013 Introductie In AutoCad is het mogelijk om veelgebruikte

Nadere informatie

Technisch Ontwerp Ontwerp template

Technisch Ontwerp Ontwerp template Auteur Dennis Steenwijk Versie Datum Status 1 Inleiding 2 Versie geschiedenis Versie Datum Status Naam Omschrijving 03-10-08 Dennis Steenwijk versie 2 van 9 Versie geschiedenis 3 Distributie Naam Functie

Nadere informatie

Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit.

Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit. Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit. Algemeen Met de Kyocera Scannen naar AFAS Profit beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar AFAS Profit. Met deze oplossing

Nadere informatie

Examen Programmeren 2e Bachelor Elektrotechniek en Computerwetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Academiejaar juni, 2010

Examen Programmeren 2e Bachelor Elektrotechniek en Computerwetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Academiejaar juni, 2010 Examen Programmeren 2e Bachelor Elektrotechniek en Computerwetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Academiejaar 2009-2010 16 juni, 2010 **BELANGRIJK** 1. Lees eerst de volledige opgave (inclusief

Nadere informatie

Getallensystemen, verzamelingen en relaties

Getallensystemen, verzamelingen en relaties Hoofdstuk 1 Getallensystemen, verzamelingen en relaties 1.1 Getallensystemen 1.1.1 De natuurlijke getallen N = {0, 1, 2, 3,...} N 0 = {1, 2, 3,...} 1.1.2 De gehele getallen Z = {..., 4, 3, 2, 1, 0, 1,

Nadere informatie

Groeiende hoeveelheid data. Inleiding Medisch Technische Wetenschappen. Bioinformatica Deel 4. Structuur van een database. Selectie uit NIH-databases

Groeiende hoeveelheid data. Inleiding Medisch Technische Wetenschappen. Bioinformatica Deel 4. Structuur van een database. Selectie uit NIH-databases Groeiende hoeveelheid data Inleiding Medisch Technische Wetenschappen Naarmate de technieken voor de analyse van het DNA en de duizenden processen in de cel verbeteren, groeit de hoeveelheid proteïnesequenties

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28464 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Jeroen Bédorf Title: The gravitational billion body problem / Het miljard deeltjes

Nadere informatie

Magnutude 2012 Efficient BI. 18 september Joost de Ruyter van Steveninck

Magnutude 2012 Efficient BI. 18 september Joost de Ruyter van Steveninck Magnutude 2012 Efficient BI 18 september Joost de Ruyter van Steveninck 2 Inhoud Is BI nog niet efficiënt? Trends in BI Efficient BI: de trends in praktijk 3 Feedback van de gebruiker Informatie behoefte

Nadere informatie

Ing. ON TOUR DNA ISOLATIE. Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Ing. ON TOUR DNA ISOLATIE. Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde Ing. ON TOUR DNA ISOLATIE Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde UGent Campus Kortrijk Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be Voorwoord Deze workshop wordt georganiseerd

Nadere informatie

BROdeLuxe2 na installatie 9 juni 2017 Peter Wester

BROdeLuxe2 na installatie 9 juni 2017 Peter Wester 9 juni 2017 Peter Wester Inleiding Na installatie van BROdeLuxe2 wil je als gebruiker snel en efficiënt aan de gang met het programma. In dit document worden een aantal suggesties aangereikt om na de installatie

Nadere informatie

TRAINERSSITE.NL VOETBALCLUB2000.NL HANDLEIDING TRAININGEN

TRAINERSSITE.NL VOETBALCLUB2000.NL HANDLEIDING TRAININGEN TRAINERSSITE.NL VOETBALCLUB2000.NL HANDLEIDING TRAININGEN Versie Het maken en wijzigen van trainingen Laatste update: 28 december 2012 Welkom Via onze website kunt u zeer eenvoudig oefenvormen en trainingen

Nadere informatie

studie waarmee we de principes van de analyse willen demonstreren. Een volledig beschrijving van de algoritmen en de resultaten zijn te vinden in

studie waarmee we de principes van de analyse willen demonstreren. Een volledig beschrijving van de algoritmen en de resultaten zijn te vinden in Bio-informatica kan omschreven worden als het toepassen van algoritmen om meerwaarde te verkrijgen uit data afkomstig van biomedisch en/of biologisch onderzoek. In bio-informatica wordt onderzoek gedaan

Nadere informatie

Historische informatie in een Spatial Dynamisch Data Warehouse. Wil de Jong Enterprise Architect

Historische informatie in een Spatial Dynamisch Data Warehouse. Wil de Jong Enterprise Architect Historische informatie in een Spatial Dynamisch Data Warehouse Wil de Jong Enterprise Architect Spatial Eye Synergiedag 2 februari 2012 Aanleiding Business Intelligence project De oplossing en aanpak BI-Visie

Nadere informatie

- 1 - Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, uur

- 1 - Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, uur Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, 9.00-12.00 uur - Begin met het invullen van je naam en registratienummer. - Alle antwoorden moeten op het vragenformulier

Nadere informatie

Assembly en Assemblers. Processoren 5 januari 2015

Assembly en Assemblers. Processoren 5 januari 2015 Assembly en Assemblers Processoren 5 januari 2015 Doel van vandaag Ik heb al losse eindjes over assembly verteld en een voorbeeldprogramma doorlopen. vandaag: algemeen + systematisch overzicht Programmeertalen

Nadere informatie

2WO12: Optimalisering in Netwerken

2WO12: Optimalisering in Netwerken 2WO12: Optimalisering in Netwerken Leo van Iersel Technische Universiteit Eindhoven (TUE) en Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) 3 en 6 februari 2014 Leo van Iersel (TUE/CWI) 2WO12: Optimalisering in

Nadere informatie

Uitleg van de Hough transformatie

Uitleg van de Hough transformatie Uitleg van de Hough transformatie Maarten M. Fokkinga, Joeri van Ruth Database groep, Fac. EWI, Universiteit Twente Versie van 17 mei 2005, 10:59 De Hough transformatie is een wiskundige techniek om een

Nadere informatie

Living Labs : NFI & RvdK Samen onderweg naar meer grip op data. JenV I-tour presentatie 24 april 2018

Living Labs : NFI & RvdK Samen onderweg naar meer grip op data. JenV I-tour presentatie 24 april 2018 Living Labs : NFI & RvdK Samen onderweg naar meer grip op data JenV I-tour presentatie 24 april 2018 1 Agenda Deel I - door Jannie RvdK Intermezzo filmpje I-plan JenV Deel II door Femke en Xandra NFI KInD

Nadere informatie

Naar High Throughput DNA data analyse

Naar High Throughput DNA data analyse Naar High Throughput DNA data analyse Laboratorium automatisering seminar Jan-Peter Nap Hanze University Groningen 8/10/10 1 van 24 gisteren CLC bio, a comprehensive platform for NGS analysis nu: Super-scale

Nadere informatie

Module 1 Programmeren

Module 1 Programmeren Module 1 Programmeren Programmeertalen 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Programmeertalen in historisch perspectief 13 1.2.1 Machinecode 13 1.2.2 Assembleertalen (assembly) 14 1.2.3 Hogere programmeertalen 15 1.2.4

Nadere informatie

Programmeren in C++ Efficiënte zoekfunctie in een boek

Programmeren in C++ Efficiënte zoekfunctie in een boek Examen Software Ontwikkeling I 2e Bachelor Informatica Faculteit Wetenschappen Academiejaar 2010-2011 21 januari, 2011 **BELANGRIJK** 1. Lees eerst de volledige opgave (inclusief de hints/opmerkingen)!

Nadere informatie

Figuur A.2: Een lineair elastisch object met een snede. Het object is aan de achterkant vastgezet, en wordt zijwaarts uitgerekt.

Figuur A.2: Een lineair elastisch object met een snede. Het object is aan de achterkant vastgezet, en wordt zijwaarts uitgerekt. Samenvatting Wie kent niet het spelletje Flight Simulator? Gewapend met een joystick kunnen we tegenwoordig vanachter het buro een (virtueel) vliegtuig de hele wereld rondsturen. Achter dit ogenschijnlijk

Nadere informatie

Programmeren met databanken volgens het lagenmodel in C#

Programmeren met databanken volgens het lagenmodel in C# Programmeren met databanken volgens het lagenmodel in C# met Visual Studio en MySQL HA-2267-02 Informaticabeheer Bert Cauwenberg en Lieven Pauwels Werkgroep Handel 2016 Guimardstraat 1, 1040 Brussel Guimardstraat

Nadere informatie

Mitochondriële ziekten

Mitochondriële ziekten Mitochondriële ziekten Erfelijkheid NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële

Nadere informatie

ECM Crowd Simulation in Unity

ECM Crowd Simulation in Unity ECM Crowd Simulation in Unity Level 11 Department of Computer Science Universiteit Utrecht CrowdEd Level 11 (Utrecht University) ECM Crowd Simulation in Unity CrowdEd 1 / 23 Inhoud 1 Wie zijn wij? 2 Doelstellingen

Nadere informatie

Algoritme noteren? Algoritmen voor de computer worden vastgelegd met behulp van een programmeertaal.

Algoritme noteren? Algoritmen voor de computer worden vastgelegd met behulp van een programmeertaal. Programmeertalen Algoritme noteren? Algoritmen voor de computer worden vastgelegd met behulp van een programmeertaal. Taal // machine De geschiedenis van de programmeertalen loopt parallel met de geschiedenis

Nadere informatie

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington Erfelijkheid van de ziekte van Huntington In de kern van iedere cel van het menselijk lichaam is uniek erfelijk materiaal opgeslagen. Dit erfelijk materiaal wordt ook wel DNA (Desoxyribonucleïnezuur) genoemd.

Nadere informatie

Eindwerk Bachelor Informatica

Eindwerk Bachelor Informatica Eindwerk Bachelor Informatica Opdracht Opleiding Bachelor of Science in Computer Science van de Faculteit Wetenschappen, Universiteit Antwerpen. Nota s bij de cursus voor academiejaar 2015-2016, VERSIE

Nadere informatie

Waarom automatiseren?

Waarom automatiseren? Chris De Clercq Waarom automatiseren? Wanneer u uw manier van werken hebt geautomatiseerd, zal u zich afvragen hoe u het vroeger zonder heeft gedaan Automatiseren helpt u bij: - communicatie efficiënter

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe.

Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe. Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe. Algemeen Met de KYOCERA scannen naar Exact Globe beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Exact Globe. Met deze oplossing

Nadere informatie

Student Informatie Systeem SIS.cf

Student Informatie Systeem SIS.cf Student Informatie Systeem SIS.cf Onderwijskwaliteit waarborgen en verantwoorden september 2017 www.cribrumforte.nl - Student Informatie Systeem SIS.cf 1 De voordelen op een rij Het systeem werkt intuïtief

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. DNA-onderzoek en gentherapie Afsluitende les Leerlingenhandleiding DNA-onderzoek en gentherapie Inleiding In de afsluitende les DNA-onderzoek en gentherapie zul je aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke en kritische blik

Nadere informatie

Asset Lifecycle Informatie Management. Visie op Asset management

Asset Lifecycle Informatie Management. Visie op Asset management Asset Lifecycle Informatie Management Visie op Asset management Even voorstellen Jan Roodzand Roodzand Advice Management Consultant / Programma manager >30 jaar ervaring in CAD/GIS gerelateerde (integrale)

Nadere informatie

Opleidingsonderdelen Telecommunicatie Bachelor Informatica. C. Blondia

Opleidingsonderdelen Telecommunicatie Bachelor Informatica. C. Blondia Opleidingsonderdelen Telecommunicatie Bachelor Informatica C. Blondia Overzicht Ba Informatica Verplichte vakken: Computernetwerken (1 Ba 2 Ba) Telecommunicatiesystemen (3 Ba) Keuzevakken Netwerktoepassingen

Nadere informatie

Ontwikkelaars van BIR Open BIM Standaarden en softwareleveranciers

Ontwikkelaars van BIR Open BIM Standaarden en softwareleveranciers Memo AAN Ontwikkelaars van BIR Open BIM Standaarden en softwareleveranciers VAN Bouw Informatie Raad (contactpersoon D. Spekkink, dik.spekkink@bimloket.nl) DATUM 1 januari 2016 ONDERWERP BIR Kaders voor

Nadere informatie

Ontwerp van Informatiesystemen

Ontwerp van Informatiesystemen 1ste bach HIB Ontwerp van Informatiesystemen Prof. Verelst Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen 112 2,50 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be Table of Contents

Nadere informatie

Hetzelfde DNA in elke cel

Hetzelfde DNA in elke cel EIWITSYNTHESE (H18) Hetzelfde DNA in elke cel 2 Structuur en functie van DNA (1) Genen bestaan uit DNA Genen worden gedragen door chromosomen Chromosomen bestaan uit DNAmoleculen samengepakt met eiwitten

Nadere informatie

4EE11 Project Programmeren voor W. College 3, 2008 2009, Blok D Tom Verhoeff, Software Engineering & Technology, TU/e

4EE11 Project Programmeren voor W. College 3, 2008 2009, Blok D Tom Verhoeff, Software Engineering & Technology, TU/e 4EE11 Project Programmeren voor W College 3, 2008 2009, Blok D Tom Verhoeff, Software Engineering & Technology, TU/e 1 Onderwerpen Grotere programma s ontwerpen/maken Datastructuren en algoritmes 2 Evolutie,

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28508 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Peironcely Miguel, Julio Eduardo Title: Automated de novo metabolite identification

Nadere informatie

Cyberpesten: social media platform mining tools

Cyberpesten: social media platform mining tools Cyberpesten: social media platform mining tools ABI team 27: Pascal Pieters, Stephaan Declerck Begeleider: dr. Rik Bos Opdrachtgever: prof. dr. ir. Remko Helms Inhoud Achtergrond Opdracht Projectaanpak

Nadere informatie

Januari 2011 nl. Diagnose Informatie Systeem

Januari 2011 nl. Diagnose Informatie Systeem Januari 2011 nl Diagnose Informatie Systeem Inhoud Introductie Voordelen Het systeem in het kort Kosten Demonstratie Introductie DiagnoseIS is een interactief platform voor het afnemen, scoren en rapporteren,

Nadere informatie

1 (~20 minuten; 20 punten)

1 (~20 minuten; 20 punten) TENTAMEN Moleculaire Cel Biologie (8A840) Prof. Dr. Ir. L. Brunsveld & Dr. M. Merkx 27-01-2012 14:00 17:00 (totaal 100 punten) 6 opgaven in totaal + 1 bonusvraag! (aangegeven tijd is indicatie) Gebruik

Nadere informatie

Informatie & Databases

Informatie & Databases Informatie Wat is informatie en waaruit het bestaat? Stel op een kaart staat het getal 37 geschreven. Wat kun je dan zeggen van het cijfer 37? Niets bijzonders, toch? Alleen dat het een getal is. Gaat

Nadere informatie

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste

Verslag Biologie Drosophila Melanogaste Verslag Biologie Drosophila Melanogaste Verslag door A. 1772 woorden 3 januari 2013 5,4 5 keer beoordeeld Vak Biologie Alles om ons heen leeft. We leven en planten ons voort. Bij die voortplanting worden

Nadere informatie

Informatica aan de Universiteit Antwerpen

Informatica aan de Universiteit Antwerpen Informatica aan de Universiteit Antwerpen Academische Bachelor en Master Waarom Informatica? Informatica heeft een enorme impact Informatica is een boeiende wetenschap Brede keuze uit tewerkstellingsmogelijkheden:

Nadere informatie

Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Van idee tot implementatie. Een werkbare, bewezen effectieve oplossing; eenvoudig te implementeren.

Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Van idee tot implementatie. Een werkbare, bewezen effectieve oplossing; eenvoudig te implementeren. Een beeld zegt meer dan duizend woorden Van idee tot implementatie. Een werkbare, bewezen effectieve oplossing; eenvoudig te implementeren. Algemene informatie Elkerliek Ziekenhuis 2300 medewerkers en

Nadere informatie

Workshop 3x. Normaliseren. Normaliseren. Hiëarchische database ODBMS. Relationele database. Workshop 14 oktober 2010. A. Snippe ICT Lyceum 1

Workshop 3x. Normaliseren. Normaliseren. Hiëarchische database ODBMS. Relationele database. Workshop 14 oktober 2010. A. Snippe ICT Lyceum 1 Workshop 3x Analytisch vermogen Huiswerk Lestijden 10:00 12:30 Pauze 10:15 10:30 Deze les: Hiëarchische database Relationele database ODBMS Normaliseer stappen Hiëarchische database Elk record in een database

Nadere informatie

Stap 1 Eenvoudig tekenprogramma maken In eerste instantie alleen 'freehand' curves Demo in de les

Stap 1 Eenvoudig tekenprogramma maken In eerste instantie alleen 'freehand' curves Demo in de les Tekenen in Java Doel Stap 1 Eenvoudig tekenprogramma maken In eerste instantie alleen 'freehand' curves Demo in de les Stap 2 Tekening opslaan op file en weer teruglezen Demo in de les Stap 3 Rechthoeken,

Nadere informatie

5. Geavanceerde formules

5. Geavanceerde formules 151 5. Geavanceerde formules Excel is in eerste instantie een programma om berekeningen in te maken. Het doet dat uiterst efficiënt met, afhankelijk van de geheugencapaciteit van de computer, een enorm

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager Algemeen Met de KYOCERA Scannen naar UNIT4 DocumentManager beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar UNIT4 DocumentManager

Nadere informatie

3D Topografie. Inhoud presentatie

3D Topografie. Inhoud presentatie 3D Topografie Promotie-onderzoek naar een 3D datamodellering Studiedag 3D Topografie 03 April 2007 1 ir. Friso Penninga sectie GIS Technologie Onderzoeksinstituut OTB Technische Universiteit Delft Inhoud

Nadere informatie

Informatica. Deel II: les 1. Java versus Python. Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2014. Parallel Systems: Introduction

Informatica. Deel II: les 1. Java versus Python. Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2014. Parallel Systems: Introduction Informatica Deel II: les 1 Java versus Python Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2014 Parallel Systems: Introduction Arabidopsis (zandraket) Arabidopsis (zandraket) MMIQQA Multimodal Microscopic

Nadere informatie

Maatsoftware voor de bouw Case study : Toepassing Berekenen Dakbelastingen. Danny Cools

Maatsoftware voor de bouw Case study : Toepassing Berekenen Dakbelastingen. Danny Cools Maatsoftware voor de bouw Case study : Toepassing Berekenen Dakbelastingen Danny Cools Inhoud Project context 3 partijen Software toelichting Open Source componenten Software demonstratie Sinds Oktober

Nadere informatie

Informatievaardigheden Introductie EndNote

Informatievaardigheden Introductie EndNote Informatievaardigheden Introductie EndNote TU Delft Library Delft University of Technology Challenge the future TU Delft Library HowInformatievaardigheden to find and use scientific / EndNote information

Nadere informatie

Leaflet Web Maps with qgis2leaf

Leaflet Web Maps with qgis2leaf Leaflet Web Maps with qgis2leaf QGIS Tutorials and Tips Author Ujaval Gandhi http://google.com/+ujavalgandhi Translations by Dick Groskamp This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0

Nadere informatie

Algoritme noteren? Algoritmen voor de computer worden vastgelegd met behulp van een programmeertaal.

Algoritme noteren? Algoritmen voor de computer worden vastgelegd met behulp van een programmeertaal. Programmeertalen Algoritme noteren? Algoritmen voor de computer worden vastgelegd met behulp van een programmeertaal. Taal // machine De geschiedenis van de programmeertalen loopt parallel met de geschiedenis

Nadere informatie

Design Automation & Rules Based Design

Design Automation & Rules Based Design Design Automation & Rules Based Design Peter Van Avondt Senior Consultant MFG ProDesk NV Agenda Conditional Feature Suppression Introductie ilogic Voorbeelden: Voorbeeld 1 Part Design Voorbeeld 2 Afmetingen

Nadere informatie

Data mining Van boodschappenmandjes tot bio-informatica

Data mining Van boodschappenmandjes tot bio-informatica Data mining Van boodschappenmandjes tot bio-informatica Walter Kosters Informatica, Universiteit Leiden donderdag 6 april 2006 http://www.liacs.nl/home/kosters/ 1 Wat is Data mining? Data mining probeert

Nadere informatie

Handleiding ForAllRubrics

Handleiding ForAllRubrics Inhoud Starten... 2 Leerlingen toevoegen... 3 Maken van een rubric... 4 Een rubric gebruiken... 6 Een activiteit maken en gebruiken behorende bij je rubrics... 8 Je rubrics gebruiken voor peer assessments...

Nadere informatie

SQL SERVER 2008. Werking van Database Snapshots

SQL SERVER 2008. Werking van Database Snapshots KATHOLIEKE HOGESCHOOL KEMPEN GEEL SQL SERVER 2008 Werking van Database Snapshots ELINE STEYVERS BRAM DE SMEDT JOEY LEMMENS WOORD VOORAF Werking van Database Shapshots is bedoeld om mensen wegwijs te maken

Nadere informatie

Inleiding Programmeren 2

Inleiding Programmeren 2 Inleiding Programmeren 2 Gertjan van Noord November 28, 2016 Stof week 3 nogmaals Zelle hoofdstuk 8 en recursie Brookshear hoofdstuk 5: Algoritmes Datastructuren: tuples Een geheel andere manier om te

Nadere informatie

Stacks and queues. Hoofdstuk 6

Stacks and queues. Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 6 Stacks and queues I N T R O D U C T I E In dit hoofdstuk worden drie datastructuren stack, queue en deque behandeld. Om deze datastructuren te implementeren, worden onder andere arrays en linked

Nadere informatie

Thier Software Development

Thier Software Development planning.nl Thier Software Development Planning.nl is, als je alle factoren en afhankelijkheden mee zou nemen, vaak complex. Daarom is het belangrijk bij het automatiseren van dit proces te bedenken welke

Nadere informatie

Opmaak van een prototype van een Synergiefaciliterend Sediment Kennissysteem (SfSKs)

Opmaak van een prototype van een Synergiefaciliterend Sediment Kennissysteem (SfSKs) Opmaak van een prototype van een Synergiefaciliterend Sediment Kennissysteem (SfSKs) Rapport 1 Inhoudstafel 1. Doel en context van de opdracht 3 2. Plan van aanpak 4 2.1. Methodologie 4 2.2. Stappenplan

Nadere informatie

Wat zijn polyq ziektes?

Wat zijn polyq ziektes? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Zijn er genetische verbanden tussen neurodegeneratieve ziektes?

Nadere informatie

Zelftest Inleiding Programmeren

Zelftest Inleiding Programmeren Zelftest Inleiding Programmeren Document: n0824test.fm 22/01/2013 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST INLEIDING PROGRAMMEREN Deze

Nadere informatie

Update-procedure Integraal Beheer van Vastgoed

Update-procedure Integraal Beheer van Vastgoed Update-procedure Integraal Beheer van Vastgoed 1 /13 Voor de update kan gebruik gemaakt worden van een wizard, die de installatie zal begeleiden. Zorg ervoor dat er op het moment van het uitvoeren van

Nadere informatie

Datastructuren Uitwerking jan

Datastructuren Uitwerking jan Datastructuren Uitwerking jan 2015 1 1a. Een abstracte datastructuur is een beschrijving van een datastructuur, met de specificatie van wat er opgeslagen wordt (de data en hun structuur) en welke operaties

Nadere informatie

Sneller ritsen met internet applicaties?

Sneller ritsen met internet applicaties? VERRICHTEN INRICHTEN RICHTEN Sneller ritsen met internet applicaties? BESTURING PRODUCTEN PROCESSEN ORGANISATIE APPLICATIES GEGEVENS van de bedrijfsvoering van de bedrijfsvoering Door : Rimko van den Bergh

Nadere informatie

Logisch en Functioneel Programmeren voor Wiskunde D

Logisch en Functioneel Programmeren voor Wiskunde D Logisch en Functioneel Programmeren voor Wiskunde D Wouter Swierstra Doaitse Swierstra Jurriën Stutterheim Technical Report UU-CS-2011-033 Sept 2011 Department of Information and Computing Sciences Utrecht

Nadere informatie

TMC Summerschool. Workshop MicroStation CONNECT Editie: Werken met Item Types.

TMC Summerschool. Workshop MicroStation CONNECT Editie: Werken met Item Types. TMC Summerschool Amsterdam Planetarium 15 mei 2019 Dirk.Boonstra@Bentley.com mieke.pol@eindhoven.nl Workshop MicroStation CONNECT Editie: Werken met Item Types 1 WWW.BENTLEY.COM 2019 Bentley Systems, Incorporated

Nadere informatie

PLANETS - Testbed. duizend jaar geschiedenis ligt op honderd kilometer plank van het de geschiedenis dijt uit, jaarlijks met kilometers

PLANETS - Testbed. duizend jaar geschiedenis ligt op honderd kilometer plank van het de geschiedenis dijt uit, jaarlijks met kilometers duizend jaar geschiedenis ligt op honderd kilometer plank van het de geschiedenis dijt uit, jaarlijks met kilometers PLANETS - Testbed Petra Helwig Senior adviseur Digitale Duurzaamheid Stel je voor Je

Nadere informatie

Objectgericht Programmeren. (in Python)

Objectgericht Programmeren. (in Python) Objectgericht Programmeren (in Python) Motivatie Programmeren is moeilijk Waarom? Complexiteit 100 200 300 400 500 kloc (1000 lijnen code) g1 = raw_input("eerste getal?") g2 = raw_input("tweede getal?")

Nadere informatie

VISUALIZER GEBRUIKERSHANDLEIDING

VISUALIZER GEBRUIKERSHANDLEIDING VISUALIZER GEBRUIKERSHANDLEIDING De Visualizer is de derde tool van SPROCKLER en helpt je het meeste uit je data te halen. De Visualizer werkt als een aparte tool die je kunt gebruiken als je klaar bent

Nadere informatie

Ziv-Lempel-Welch Compressie

Ziv-Lempel-Welch Compressie Ziv-Lempel-Welch Compressie Datastructuren, najaar 1998, tweede programmeeropdracht Het ZLW-algoritme Het ZLW compressie algoritme codeert teksten door daarin strings van variabele lengte om te zetten

Nadere informatie

Proteomics. Waarom DNA alleen niet genoeg is

Proteomics. Waarom DNA alleen niet genoeg is Proteomics Waarom DNA alleen niet genoeg is Reinout Raijmakers Netherlands Proteomics Centre Universiteit Utrecht, Biomolecular Mass Spectrometry and Proteomics Group Van DNA naar organisme Eiwitten zijn

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar Trivium FORTUNA.

Functionele beschrijving: scannen naar Trivium FORTUNA. Functionele beschrijving: scannen naar Trivium FORTUNA. Algemeen Met KYOCERA scannen naar Trivium FORTUNA beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Trivium FORTUNA. Met

Nadere informatie

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Abstract Modelleren op basis van de open standard ArchiMate is een goed uitgangspunt voor

Nadere informatie

faculteit wiskunde en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica

faculteit wiskunde en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica en natuurwetenschappen Bijlagen bachelopleiding Informatica 1 6 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) De bachelor Informatica: a. kennis en inzicht a1. heeft kennis van en inzicht

Nadere informatie

GENEXPRESSIE VERVOLGOPDRACHT

GENEXPRESSIE VERVOLGOPDRACHT GENEXPRESSIE VERVOLGOPDRACHT Alle organismen op aarde zijn opgebouwd uit cellen. Ook jouw eigen lichaam bestaat uit cellen. Die cellen zien er niet allemaal hetzelfde uit. Zo is een huidcel heel compact,

Nadere informatie