Grondwater in geologisch en historisch perspectief
|
|
- Guido van Wijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Grondwater in geologisch en historisch perspectief Specifiek Nederlandse situatie Wat opvalt bij de historische overzichten van het grondwateronderzoek in de verschillende Europese landen is dat het gericht geweest is op het zoeken naar geschikte geologische formaties met hun structuur en samenstelling, hun watergevende capaciteit en de kwaliteit van het water. Gevolgd door het monitoren van het gedrag van aquifers, zoals daling van de grondwaterstanden en daarmee samenhangend het zoeken naar antwoorden op vragen naar de herkomst en aanvulling. Dit plaatje (1) uit 1836 is een van de oudste hydrogeologische afbeeldingen; het toont het bekken van Londen waarin op enkele honderden meters diepte artesisch water werd gevonden in de kalksteen. Ik kom later op dit plaatje terug i.v.m. de zoektocht naar goed drinkwater voor Amsterdam. In Nederland is de geologie eenvoudig: Afgezien van Zuid-Limburg bestaat de ondergrond uit een goed doorlatend Plio-Pleistoceen zandpakket waarvan de dikte van oost naar west toeneemt van nihil tot een tiental enkele meters langs de oostelijke grens tot meer dan 200 m in het westen Daaronder volgen weinig doorlatende kleien die de diepere ondergrond grotendeels afsluiten voor de huidige kringloop van voeding- stroming- ontwatering. Met als bijzonderheid dat naar de diepte het zoutgehalte van het toeneemt als gevolg van mariene invloed in het Plioceen en Vroeg-Pleistoceen. Hetzelfde gebeurt in westelijke richting vanwege mariene transgressies gedurende het Holoceen. De dooruit volgende grondwatersituatie is tot op zekere hoogte ook eenvoudig: grondwater is alom tegenwoordig en elke boring is raak. Maar ondanks deze eenvoudige, min of meer homogeen doorlatende ondergrond en het ontbreken van veel relief, zijn de bewegingspatronen van het grondwater complex. Door de vlakke en lage topografie ligt de grondwaterspiegel in het algemeen dicht onder het maaiveld en vormt daarom niet alleen een nauwe afspiegeling van het relief, maar in het algemeen vormt het wateroppervlak van sloten en andere drainerende waterlopen in feite de dagzoom van de grondwaterspiegel. Dit leidt tot een zeer intense interactie is tussen grondwater en oppervlaktewater waardoor elk hobbeltje als het ware invloed heeft. Dit geldt niet alleen voor de min of meer natuurlijke situatie van de zandgronden van hoog- Nederland, maar ook voor het polderland in laag- Nederland met zijn complexe relief met van elkaar gescheiden oppervlaktewater niveaus (Fig. 2 en 3). In het volgende wil ik laten zien hoe in ons land de grondwater kennis vergroot is door maatschappelijk problemen die verband houden met deze bijzondere waterstaatkundige - hydrogeologische situatie. 1
2 Geschiedenis van het (door maatschappelijke problemen gestuurde) onderzoek Problematiek niet: Waar en in welk gesteente vind ik voldoende en drinkbaar water maar, om enkele belangrijkste vraagstukken te noemen: 1. Hoe zit het met de verdeling van zoet en zout water; wat gebeurt er als ik water onttrek. 2. Hoe zit het met de vervuiling van het ondiepe aquifer, trek ik bij winning vervuiling van het oppervlak aan. 3. (Zoute)kwelstroming naar polders en bouwputten. 4. Leidt de verlaging van de (ondiepe) grondwaterstand tot problemen voor de landbouw (verdroging) en leidt verlaging van de waterdruk in zowel ondiepe als diepe lagen tot funderingsproblemen door instabiliteit en verzakking van de ondergrond. 4. Uiteindelijk met welke theoretische beschouwingen kan ik de natuurlijke, veelal seizoenale grondwaterbeweging beschrijven en de te verwachten invloeden van ingrepen (vooral grondwateronttrekking) berekenen. Ik wil aan de hand van een korte historische schets laten zien hoe deze problemen naar voren zijn gekomen en hoe de oplossing aan gevat. Historisch verloop onderzoek Drinkwater voor Amsterdam Bij de exploratie is de voortgang van het inzicht duidelijk gekoppeld aan enkele onderzoekers. Harting Op zoek naar geschikt grondwater voor de drinkwatervoorziening van Amsterdam. De grachten zijn vervuild en de ondiepe putten in de tuinen evenzo. Arts, geoloog en bioloog Pieter Harting 1840 s entameert een boring op de Nieuwmarht die uiteindelijk een diepte van 170 m bereikt, maar niets anders dan brak en vervuild water oplevert. Harting geeft niet alleen een uiterste minutieuze en voortreffelijke beschrijving van de boormonsters, maar onderwerpt ze ook aan percolatie proeven die bijna leiden tot de 4 jaar later gepubliceerde wet van Darcy, die de basis van de grondwater- stromingstheorie zou gaan vormen. Badon Ghijben Uiteindelijk wijkt men uit naar de duinen, waar grondwater via draineerkanalen wordt gewonnen. Heerlijk water maar een kwetsbaar systeem tijdens een vijandig beleg. Daarom gaat genieofficier Badon Ghijben op zoek naar een zoetwatervoorkomen binnen de Stelling van Amsterdam die als noodvoorziening kan dienen. Hij vindt die in de buurt van Sloten een zoetwater-voorkomen temidden van brakwater, waar vervolgens een militaire watervoorziening op wordt gebouwd. Maar Badon Ghijben doet meer hij denkt na over de verhouding tussen het zoete en zoute water dat hij aantreft en formuleert dan zijn fameuze principe (1889): een zoetwaterlichaam in zoutwater reikt tot 40 x de hoogte die de zoetwaterspiegel boven het niveau van het zoute water uitstijgt. Zijn denkbeeld krijgt geen aandacht want klinkt niet geloofwaardig, totdat de Duitser Herzberg tot dezelfde conclusie komt na onderzoek op het eiland Norderney het is dan
3 Pennink Directeur Pennink van de Amsterdamse Duinwaterleiding gaat met de Wet van Darcy in de hand berekenen hoeveel water er theoretisch naar zijn draineerkanalen moet stromen Tot zijn verassing ontdekt hij dat de werkelijke opbrengst een faktor 3 hoger is dan de berekende en hij concludeert terecht dat de theorie dat het grondwater slecht gebruik maakt van de bovenste meters van de ondergrond niet juist kan zijn en door geniale metingen van het verloop van de grondwaterdruk op verschillende afstanden en diepten rond de draineerkanalen, dat het water gebogen stroomlijnen vormt en dus onder de kanalen omhoog stroomt. Hij simuleert dit patroon ook nog eens in een sleetmodel. Dit is revolutioneel al blijft de kennis beperkt tot ons land (en wordt overigens ook daar snel vergeten voor zover het Penninks werk betreft), maar terzelfder tijd (de eeuwwisseling) wordt dit vraagstuk theoretisch opgelost door de fysici Forchheimer (Oostenrijk), Slichter (USA) en Boussinesque (Frankrijk) die laten zien dat dit resultaat volgt uit een combinatie van de Wet van Darcy met de continuiteitsvergelijking. Dit leidt tot de algemene differentiaalvergelijking waarmee uit de randvoorwaarden het de grondwaterstromingsituatie kan berekenen. Pennink is zeker de eerste die deze theorie door metingen valideert. Kooper De eerste die in Nederland de nieuwe theorie toepast op een praktisch vraagstuk is J. Kooper, kapitein der genie en als ingenieur in dienst van het in 1912 opgerichte Bureau voor Drinkwatervoorziening. Kooper lost het vraagstuk op van de putstroming (onttrekkingsputten en bouwputten en kwelstromingen naar polders in west Nederland. Dat betekent een situatie waarbij de stroming door het Pleistocene zand aquifer naar de put of depressie horizontaal is en de aanvullend stroming van uit het bovenliggende open water vertikaal plaats vindt door het Holocene afdekkende klei-veenpakket. De formule die Kooper in 1913 publiceert wordt eerst bekend door de uitwerking in het proefschrift van De Glee in 1930, en in ons land algemeen bekend als de formule van De Glee, die overigens zeer goed blijkt te werken. Dezelfde formule wordt in de USA eerst ontwikkeld in 1946 als de oplossing van de fameuze hydroloog Jacob (De man die de theorie van elastische berging in de niet stationaire stromingsformules invoerde.) In verband met het vraagstuk van de kwel onder een dijk, dat vooral opkomt door de plannen voor de aanleg van de Zuiderzeepolders, wordt de radiaal- symmetrische geval van Kooper door J.P. Mazure (1932) vereenvoudigd voor de ééndimensionale situatie van kwel onder een recht dijkstuk. Ook dit blijkt een zeer succesvolle formule. Verder moet genoemd dat eerder Vreedenburgh (1929) in Bandung tot de exacte oplossing kwam voor de stroming door de dijk; voor de kenners de oplossing van het Dupuit- Forchheimer geval met vrije grondwaterspiegel. Deze oplossing vraagt wat hogere wiskunde dan de Kooper/De Glee/Mazure oplossingen. Hooghoudt Ook in verband met de rationele inrichting van de nieuw te vormen Zuiderzeepolders komt de vraag naar een behoorlijke theoretische achtergrond voor de beschouwing van het vraagstuk van de drainage, die tot dan toe vooral gebaseerd was op ervaring en gewoonte. Hooghoudt komt in eind jaren 30 door zowel theoretisch beschouwing als experimenten op een formule 3
4 voor een twee-lagen situatie waarbij rekening wordt gehouden met de extra weerstand door concentratie van de stroomlijnen rond de drains. Later verder uitgewerkt door Ernst. Zoet en zout; verdeling en reconstructie van genese Al sedert eeuwwisseling bekend dat zoutgehalte met diepte toeneemt, hetgeen werd toegeschreven aan de grotere dichtheid, terwijl het zoute water afkomstig werd geacht van Holocene transgressies en wellicht de Eem zee uit de periode tussen laatste en voor-laatste ijstijd. Probleem was veelal aangetroffen zoete tussenlaag in het bovenste deel van het Pleistoceen. Dit leidde tot nogal wat speculaties over regionale ondiepe grondwaterstroming vanuit de duinen en/of vanuit de Veluwe/Utrechtse Heuvelrug na de Holocene verzilting. Door onderzoek in het gebied van de Zuiderzeewerken komt Volker (toen ingenieurhydroloog bij die Dienst) met een nieuw idee. Hij constateert dat de Zuiderzee transgressie alleen tot verzilting door diffusie (en niet door dichtheidstroming van het zoute water) van de Holocene kleilaag heeft geleid, en dat de Pleistocene zandlaag daaronder zoet is gebleven. Zijn conclusie is dat de Holocene transgressies niet tot verzilting van de diepere Pleistocene ondergrond hebben geleid, maar dat die het gevolg is van diffusie van zout vanuit de diepere mariene Vroeg-Pleistocene en Pliocene lagen aan de basis van het Pleistocene zand pakket. Inmiddels weten we door nader ondeerzoek (proefschrift van Gu Oude Essink en Vincent Post) dat dit niet juist is. De Holocene trangressies gingen gepaard met insnijding door diepe getijdegeulen in het Pleistoceen waardoor kortsluiting met het zeewater ontstond. De Zuiderzee transgressie was veel minder agressief: Een rustige afbraak van het veen sedert de Middeleeuwen, en nauwelijks aantasting van de kleiondergrond door erosie. Voorafgaand aan dit degelijke analytische onderzoek met rekenmodellen en isotopen onderzoek gaf ik een wat meer hypothetische reconstructie op basis van de toen beschikbare informatie van de zout-zout verdeling en de kwartair-geologische geschiedenis. Onderzoek na de Wereldoorlog II Theoretisch gekenmerkt door toepassing van numerieke methoden met behulp van computersimulatiemodellen. Landbouwwaterhuishouding (ICW/Staringcentrum/Alterra) Richt zich op niet-stationaire afvoer van overtollig water, rekening houdend met statistische kansen van neerslag. Relatie tussen grondwaterstand en capillaire opstijging in verband met gewasopbrengst, in samenhang met de vraag naar de optimale grondwaterstand en de schade als die door wateronttrekking of andere beheersmaatregelen niet wordt bereikt. Milieuproblematiek (RIVM, TNO-Grondwater) In de jaren 60 wordt duidelijk dat een sectorale aanpak van waterproblemen, voooral vanwege conflicterend situaties ongewenst is, en wordt gepleid voor een integrale visie en aanpak. Een van gevolgen van dit beleid is de oprichting van de Dienst Grondwaterververkenning TNO met als doelstelling een inventarisatie en bewerking van de beschikbare gegevens 4
5 Begin jaren 70 volgt dan de milieuproblematiek met vuilstorten, verdroging en verzilting, die gedetailleerde regionale onderzoeken naar de werkelijke grondwaterbewegingen en interactie met oppervlaktewater. Meer aardwetenschappelijke inbreng. In de jaren;80 volgt dan het vraagstuk van de invloed van klimaatsveranderng voor de waterhuishouding: nattere winters, droge zomers, intensievere buien en zeespiegelstijging. Hoe kunnen we samenvattend de hydrogeologie van Nederland karakteriseren? Uiteindelijk wordt het karakter van het grondwater bepaald door ondergrond, topografie en klimaat. En dat karakter wordt weerspiegeld in: 1. Het gedrag van het grondwater. Dat wil zeggen beweging van de grondwaterspiegel. Een snelle reactie op neerslag bij een ondiepe grondwaterstand en een dicht drainagesysteem. De druk van het infiltrerende water door de korte afstand snel overgebracht op de grondwaterspiegel, en de korte afstand tot het drainagesysteem zorgt voor een snelle ontwatering. Bij toenemende grondwater diepte treedt er een vertraging en demping op. Demping doordat een toenemend vochttransport door de onverzadigde zone vergt een toename van het vochtgehalte vergt om de doorlaatcapaciteit de vergroten. Vertraging omdat het transport van de waterdeeltjes die elkaar vooruit drukken met een snelheid gaat van enkele dagen per meter. Bij grondwaterdiepten van meer dan 5m is de demping zo sterk dat vrijwel alleen de jaarlijkse gang nog zichtbaar is. Bij grondwater diepten van meer dan 25 meter is de demping zo sterk dat vrijwel slechts de meer-jarige fluctuaties zichtbaar worden. De vertraging wordt hier versterkt doordat hierbij ook een vertraging (fasevertraging in de min of meer cyclische grondwaterfluctuatie) in de verzadigde zone optreedt omdat voor een grotere afstroming eerst water geborgen moet worden om de hoogte en dus de gradiënt in de grondwaterstand te vergroten. 2. het drainagestelsel dat uiteindelijk het geïntegreerde resultaat van klimaat, grondwater- en oppervlaktewaterbeweging. Het meest in het oog vallend is de relatie drainagedichtheid en topografie en de grondwaterspiegel die daar de afspiegeling van is. Naar mate de grondwaterspiegel dieper ligt is er meer bergingsmogelijkheid zodat de afstroming van een neerslagperiode over langere tijd kan worden uitgesmeerd, dus is een geringere afvoercapaciteit nodig. Daar komt bij de grotere opbolling die daarmee gepaard gaat waardoor de ondergrondse afstroming ook sneller gaat. Deze beide factoren leiden tot een geringere benodigde drainageweerstand, dat wil zeggen bij dezelfde ondergrond een grotere drainafstand. 5
Tussen Theis en Hantush
Tussen Theis en Hantush C. van den Akker 1 In de publicatie Tussen Dupuit en De Glee in Stromingen wordt een geohydrologische situatie beschouwd met stationaire grondwaterstroming in een gedeeltelijk afgesloten
Nadere informatieHydrology (CT2310) dr. M. Bakker. Lezing Geohydrologie
Hydrology (CT2310) dr. M. Bakker Lezing Geohydrologie Blof Harder Dan Ik Hebben Kan Het regent harder dan ik hebben kan Harder dan ik drinken kan Het regent harder dan de grond aan kan Harder dan ik hebben
Nadere informatieInvloed van menselijke ingrepen en klimaatsverandering op de evolutie van zoet-zoutwaterverdeling in het Vlaamse kustgebied
Invloed van menselijke ingrepen en klimaatsverandering op de evolutie van zoet-zoutwaterverdeling in het Vlaamse kustgebied Luc Lebbe Onderzoeksgroep Grondwatermodellering Vakgebied Geologie en Bodemkunde
Nadere informatieStand van zaken onderzoek WP 2.2
Stand van zaken onderzoek WP 2.2 Onderzoek naar regenwaterlenzen in kustgebieden op verschillende schaalniveaus Even voorstellen Pieter Pauw Gu Oude Essink Toon Leijnse & Sjoerd van der Zee Inhoud onderzoek
Nadere informatieAchtergrondartikel grondwatermeetnetten
Achtergrondartikel grondwatermeetnetten Wat is grondwater Grondwater is water dat zich in de ondergrond bevindt in de ruimte tussen vaste deeltjes, zoals zandkorrels. Indien deze poriën geheel met water
Nadere informatieMiddelburg Polder Tempelpolder. Polder Reeuwijk. Reeuwijk. Polder Bloemendaal. Reeuwijksche Plassen. Gouda
TNO Kennis voor zaken : Oplossing of overlast? Kunnen we zomaar een polder onder water zetten? Deze vraag stelden zich waterbeheerders, agrariërs en bewoners in de Middelburg-Tempelpolder. De aanleg van
Nadere informatieHydrology (CT2310) dr. M. Bakker. Lezing Geohydrologie: grondwaterproblemen
Hydrology (CT2310) dr. M. Bakker Lezing Geohydrologie: grondwaterproblemen Geohydrologie, hoofdstuk 7 CT 2310 Henry Darcy Fountains of Dijon Mark Bakker Water Resources Section Civil Engineering, TU Delft
Nadere informatie1 Kwel en geohydrologie
1 Kwel en geohydrologie 1.1 Inleiding Grondwater in de omgeving van de grote rivieren in Nederland wordt door verschillen in het peil sterk beïnvloed. Over het algemeen zal het rivierpeil onder het grondwatervlak
Nadere informatieDe projectlocatie ligt globaal op de coördinaten: X = 140.650 en Y = 447.600.
Bijlage I Technische beoordeling van de vergunningsaanvraag van Ontwikkelingsverband Houten C.V. voor het onttrekken van grondwater ten behoeve van de bouw van een parkeerkelder onder het nieuw realiseren
Nadere informatieGeohydrologie van Flevoland - Houden we voldoende zoet water?
Geohydrologie van Flevoland - Houden we voldoende zoet water? Kennisdag bodem en water Flevoland 4 februari 2019 Kristiaan Petie hydroloog Inhoud - Waar komt het zout vandaan? - Waar zit het zout nu? -
Nadere informatieOndergrondse zoetwateropslag Greenport Boskoop Marcel Paalman, Boskoop, 4 februari 2014
Ondergrondse zoetwateropslag Greenport Boskoop Marcel Paalman, Boskoop, 4 februari 2014 Inhoud Algemeen Ondergrondse waterberging: Pilots: verticaal putsysteem horizontaal putsysteem Geschiktheid Boskoop
Nadere informatiegrondwater doorgrond wat kunt u doen tegen grondwateroverlast?
grondwater doorgrond wat kunt u doen tegen grondwateroverlast? grondwater doorgrond Grondwater bestaat uit regenwater en oppervlaktewater dat in de bodem is weg gezakt en kwelwater dat onder druk uit lager
Nadere informatieKernteam overleg. Jouke Velstra en Sieger Burger A PRIL 2016
Kernteam overleg Jouke Velstra en Sieger Burger A PRIL 2016 1 Hoe zat het ook al weer met de neerslaglens Duinen Een grondwaterstand van 1m boven drainageniveau resulteert in 42m zoete bel eronder. Perceel
Nadere informatieAantal pagina's 5. Doorkiesnummer +31(0)88335 7160
Memo Aan Port of Rotterdam, T.a.v. de heer P. Zivojnovic, Postbus 6622, 3002 AP ROTTERDAM Datum Van Johan Valstar, Annemieke Marsman Aantal pagina's 5 Doorkiesnummer +31(0)88335 7160 E-mail johan.valstar
Nadere informatieProjectnummer: C01012.100139.0400/LB. Opgesteld door: Tristan Bergsma. Ons kenmerk: 078572453:0.2. Kopieën aan: Cees-Jan de Rooi (gd)
MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Beaulieustraat 22 Postbus 264 6800 AG Arnhem Tel 026 3778 911 Fax 026 4457 549 www.arcadis.nl Onderwerp: Beknopte watersysteemanalyse de Knoop, Doetinchem Arnhem, 29 juli 2015
Nadere informatieMemo. Algemeen. drs. D.H. Edelman. Datum 5 maart 2012 Onderwerp Ontwatering Wienercomplex. Van
Memo Datum 5 maart 2012 Onderwerp Ontwatering Wienercomplex Van drs. D.H. Edelman Telefoon +31 (0)73 658 22 72 Fax +31 (0)73 658 22 99 E-mail dedelman@breijn.nl Bijlage(n) 1 Aan Dhr. M. van Vemden, Waternet
Nadere informatieDe geomorfologie in het gebied wordt voor een belangrijk deel bepaald door de stuwwalvorming tijdens de Saale-ijstijd (afbeelding I.1).
De geomorfologie in het gebied wordt voor een belangrijk deel bepaald door de stuwwalvorming tijdens de Saale-ijstijd (afbeelding I.1). Afbeelding I.1. Vorming stuwwal Nijmegen en stuwwal Reichswald Zandige
Nadere informatieBijlage 1. Geohydrologische beschrijving zoekgebied RBT rond Bornerbroek
Bijlage 1 Geohydrologische beschrijving zoekgebied RBT rond Bornerbroek Bijlagel Geohydrologische beschrijving zoekgebied RBT rond Bornerbroek Bodemopbouw en Geohydrologie Inleiding In deze bijlage wordt
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Bodemvocht regime en evapotranspiratie aan de rand van de Botswaanse Kalahari, in het bijzonder met betrekking tot diep wortelende vegetatie Het grootste deel van de Botswaanse
Nadere informatie2. KORTE TOELICHTING EERDERE ONDERZOEKEN
leeswijzer In deze onderbouwing wordt achtereen volgens ingegaan op: - een beknopt overzicht van uitgevoerde waterhuishoudkundige onderzoeken en de wijze waarop rekening is gehouden met de natuurgebieden;
Nadere informatieGrondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken
Grondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken Resultaten WAHYD Hoe zit het in elkaar: afkijken bij Noord-Brabant In het onderzoeksproject WAHYD (Waterkwaliteit op basis van Afkomst en HYDrologische systeemanalyse)
Nadere informatieOnderzoeksrapportage naar het functioneren van de IT-Duiker Waddenweg te Berkel en Rodenrijs
Notitie Contactpersoon ir. J.M. (Martin) Bloemendal Datum 7 april 2010 Kenmerk N001-4706565BLL-mya-V02-NL Onderzoeksrapportage naar het functioneren van de IT-Duiker Waddenweg te Berkel en Rodenrijs Tauw
Nadere informatieStand van zaken na een half jaar opvolging van de grondwaterpeilen
Stand van zaken na een half jaar opvolging van de grondwaterpeilen Sinds eind december worden de grondwaterpeilen geregistreerd in 22 peilputten in de Zwinomgeving. Door het continu opvolgen van de schommelingen
Nadere informatieNeerslag lenzen: sterke ruimtelijke variatie
Neerslag lenzen: sterke ruimtelijke variatie Ben van der Wal Bij natuurontwikkelingsprojecten is het van belang inzicht te krijgen in de watersamenstelling in de wortelzone. Hydrologische effecten van
Nadere informatieVerzilting in Laag Nederland Themabijeenkomst Verzilting en Waterkwaliteit. Joost Delsman, Deltares
Verzilting in Laag Nederland Themabijeenkomst Verzilting en Waterkwaliteit Joost Delsman, Deltares Verzilting in Nederland 1. Open verbindingen met de zee 2. Uitstromend brak grondwater Open verbindingen
Nadere informatieLABORATORIUM VOOR TOEGEPASTE GEOLOGIE EN HYDROGEOLOGIE
LABORATORIUM VOOR TOEGEPASTE GEOLOGIE EN HYDROGEOLOGIE GRONDWATERWINNING IN DE SOKKEL TE GENT u.z. Affl> 111111 RIJKSUNIVERSITEIT GENT GRONDWATERWINNING IN DE SOKKEL TE GENT u.z. 111111 RIJKSUNIVERSITEIT
Nadere informatieNotitie Effecten maaivelddaling veenweidegebied op grondwatersysteem Fryslân Inleiding Werkwijze
Notitie Effecten maaivelddaling veenweidegebied op grondwatersysteem Fryslân Theunis Osinga, Wetterskip Fryslân Wiebe Terwisscha van Scheltinga, Wetterskip Fryslân Johan Medenblik, Provincie Fryslân Leeuwarden,
Nadere informatieKlimaatverandering, toenemende verzilting en landbouw
Klimaatverandering, toenemende verzilting en landbouw Nieuwe inzichten neerslaglenzen en oplossingen Jouke Velstra Onderzoeksvragen Hoe ontwikkelt de verzilting in Noord-Nederland zich op perceelsniveau
Nadere informatieIs de balans zoek? C. van den Akker 1. Inleiding
Is de balans zoek? C. van den Akker 1 Inleiding Tijdens de bijeenkomst van de NHV op 5 februari bij het KWR ontstond er na de prijsuitreiking van de "Kees Maas Prijs" enige discussie over de juistheid
Nadere informatieHOOFDSTUK 4. Grondwater
HOOFDSTUK 4 Grondwater Met de Kaderrichtlijn Water willen de lidstaten bescherming bieden aan waardevolle ecosystemen, die afhankelijk zijn van oppervlaktewater of grondwater. Daarvoor is een goede toestand
Nadere informatieHydrology (CT2310) dr. M. Bakker. Lezing Geohydrologie: tijdsafhankelijke stromen
Hydrology (CT2310) dr. M. Bakker Lezing Geohydrologie: tijdsafhankelijke stromen Geohydrologie, hoofdstuk 7 CT 2310 Henry Darcy Fountains of Dijon Mark Bakker Water Resources Section Civil Engineering,
Nadere informatie14. Geohydrologie Zuidbuurt eemnes Tauw Kenmerk N001-4524746BTM-V01 06-12-2007
14. Geohydrologie Zuidbuurt eemnes Tauw 06-12-2007 Notitie Concept Contactpersoon Maaike Bevaart Datum 6 december 2007 Geohydrologie Zuidbuurt Eemnes 1 Inleiding Ter voorbereiding op de ontwikkeling van
Nadere informatieTer plaatse van de instabiliteiten treedt op sommige plaatsen water uit het talud
., Project Havens Terneuzen Overleg stabiliteitsprobleem Datum:. Tijd: Deelnemers: Archiefnummer: Opsteller verslag 22-03-2006 10.00 Ruud Bosters (DWW), Wilbur van Beijnen (PBZ), Harrie van Gils (PBZ),
Nadere informatieTOPSOIL: FRESHEM for GO-FRESH Vlaanderen. ONDERDEEL 4 GO-FRESH Vlaanderen Potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid te verbeteren
TOPSOIL: FRESHEM for GO-FRESH Vlaanderen ONDERDEEL 4 GO-FRESH Vlaanderen Potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid te verbeteren Onderdeel 4: Verkennend onderzoek naar de potenties om de zoetwaterbeschikbaarheid
Nadere informatie5,9. Werkstuk door een scholier 2020 woorden 20 februari keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 2020 woorden 20 februari 2000 5,9 173 keer beoordeeld Vak Biologie De mensen van tegenwoordig hier in Nederland vinden het de meest normale zaak ter wereld dat bij het opendraaien
Nadere informatieGrond water in Delfland
Grond water in Delfland Een reis door de bodem Inhoud 1. Een reis door de bodem 3 2. Ons dagelijks grond water 4 3. De bodem nader bekeken 6 4.Duinen als unieke 8 drinkwatervoorziening 5. Polders: het
Nadere informatieVerslag bewonersavond 24 november 2016
Verslag bewonersavond 24 november 2016 Datum: 28 november 2016 Betreft: Aanpak grondwateroverlast Villapark Eindhoven Kenmerk: BY11, NOT20161128 Bestemd voor: Gemeente Eindhoven Opgesteld door: Wareco
Nadere informatieBodemgeschiktheidseisen stedelijk gebied
Bodemgeschiktheidseisen stedelijk gebied uit: Riet Moens / Bouwrijp maken http://team.bk.tudelft.nl/publications/2003/earth.htm Uit: Standaardgidsen (1999) 1.7.3 Uitwerking voor stedelijke functies De
Nadere informatieAnalyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2)
ScaldWIN WP3 Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) Dieter Vandevelde Vlaamse Milieumaatschappij Afdeling
Nadere informatieGrondwaterstudie Fryslân
Nieuwsbrief Grondwaterstudie Fryslân Januari 2019 Terugblik en vooruitblik Een waterrijke provincie, dat is Fryslân! In de vorige nieuwsbrief vertelden we u al over het hoe en waarom van de Strategische
Nadere informatieBetekenis van Hooghoudt nog lang niet uitgehold!
Betekenis van Hooghoudt nog lang niet uitgehold! Jan van Bakel 1 De formule van Hooghoudt werd en wordt alom toegepast bij het ontwerpen van drainagesystemen. De formule houdt er rekening mee dat de drainageweerstand
Nadere informatieNotitie / Memo. HaskoningDHV Nederland B.V. Water. Nora Koppert en Henk Kolkman Jasper Jansen Datum: 23 december 2016
Notitie / Memo Aan: Nora Koppert en Henk Kolkman Van: Jasper Jansen Datum: 23 december 2016 Kopie: Carola Hesp Ons kenmerk: WATBE9859N001D0.1 Classificatie: Projectgerelateerd HaskoningDHV Nederland B.V.
Nadere informatieACHTERGRONDDOCUMENT. Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen. Juni 2008
ACHTERGRONDDOCUMENT Ontwikkelingsvisie en Beheerplan voor de landgoederen Nieuw- en Oud Amelisweerd en Rhijnauwen Juni 2008 Inhoud deel I BASISGEGEVENS 1. Bodem, grondwater en hydrologie 2. Historie van
Nadere informatieModelberekeningen. 1 Geohydrologische berekeningen
Modelberekeningen 1 Geohydrologische berekeningen 1.1 Inleiding Ter onderbouwing van de beheersmaatregel zijn geohydrologische berekeningen uitgevoerd, waarmee de grondwaterstroming door het scherm kan
Nadere informatieIntegraal waterbeheer
Integraal waterbeheer Lesboek module 1 Nieuwegein, 2012 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting, september 2012 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie 2.0 Niets van deze uitgave mag worden
Nadere informatiePotenties voor vegetaties van Natte duinvalleien in het plangebied Hanenplas
reg.nr. 17.87199 17.100697 Potenties voor vegetaties van Natte duinvalleien in het plangebied Hanenplas 1. Hydrologie 1.1 Hydrologische voorwaarden voor Schoenetum : zomergrondwaterstanden die niet verder
Nadere informatieIdentificeren van geschikte maatregelen om op regionale schaal de voorraad zoet grondwater te vergroten
Identificeren van geschikte maatregelen om op regionale schaal de voorraad zoet grondwater te vergroten Een haalbaarheidsonderzoek in Walcheren Marjan Sommeijer 20-3-2013 Inhoud Introductie Methoden &
Nadere informatieUitwerking van maatregelen voor milderen van verzilting in aangrenzende polders bij uitbreiding ZWIN (hydrogeologische deelaspect) Startvergadering
Uitwerking van maatregelen voor milderen van verzilting in aangrenzende polders bij uitbreiding ZWIN (hydrogeologische deelaspect) Startvergadering Objectieven van studie (1) Modelonderzoek om de precieze
Nadere informatieStartpunt Wonen. Caspar Cluitmans Bert Hage (verificatie) Peter Geerts (validatie)
Memo Aan Startpunt Wonen Van Caspar Cluitmans Bert Hage (verificatie) Peter Geerts (validatie) Betreft Herontwikkeling Viteliaterrein te Neer Onderdeel: Watertoets Projectnummer: LEU139-0002 Datum 23-06-2016
Nadere informatieVerdeling van al het water op aarde
Water op Aarde Verdeling van al het water op aarde Gemiddeld genomen verdampt uit de oceanen meer water dan via neerslag terugkomt. Boven land is meer neerslag van verdamping. Het verschil stroomt via
Nadere informatieZoet en zout grondwater in Nederland
gea juni 1992, vol. 25, nr. 2, pag. 41-68 driemaandelijks tijdschrift van de Stichting Geologische Aktiviteiten voor belangstellenden in de geologie en mineralogie ISSN 0167-4692 Inhoud: Zoet en zout grondwater
Nadere informatieOpen en gesloten WKO systemen. Open systemen
Open en gesloten WKO systemen Open systemen Een kenmerk van open systemen is dat er grondwater onttrokken en geïnfiltreerd wordt. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen doubletsystemen, monobronsystemen
Nadere informatiekade Peil vaart -0.4 Gws binnen kuip -3.9 Waterdruk die lek veroorzaakt
Notitie Aan: Waternet Van: Ben van der Wal, Geert Kerkvliet Datum: 28 mei 2015 Kopie: Gemeente Amsterdam Ons kenmerk: INFRABD3912N004F02 Classificatie: Project gerelateerd HaskoningDHV Nederland B.V. Infrastructure
Nadere informatieThe Freshmaker. 1. Inleiding. 2. Beschrijving van de maatregel. 3. Hydrologische haalbaarheid Methoden Metingen Modellen. 4.
The Freshmaker 1. Inleiding 2. Beschrijving van de maatregel 3. Hydrologische haalbaarheid Methoden Metingen Modellen 4. Resultaten 1 1 Inleiding The Freshmaker Zoetwateroverschotten inzetbaar bij droogte
Nadere informatieDe locatie Het ontwerp van het winkelcentrum en directe omgeving is opgenomen in figuur 1.
Notitie Datum: 17 juni 2015 Betreft: Afkoppelen nieuwbouw Handelstraat, Apeldoorn Kenmerk: BP30, NOT20150617 Bestemd voor: Bun Projectontwikkeling BV Ter attentie van: de heer J. Spriensma Opgesteld door:
Nadere informatie96-(224) 2.0 LOSSE GESTEENTEN
96-(224) 2.0 LOSSE GESTEENTEN Grondboor en Hamer, jrg. 43, no. 5/6, p. 225-227, 3 fig., november 1989 AFZETTINGEN VAN RIJN EN MAAS IN LIMBURG W.M. Felder* In de loop van het Mioceen, 10 tot 7 miljoenn
Nadere informatieIn de directe omgeving van de Ir. Molsweg is geen oppervlaktewater aanwezig.
Waterparagraaf Algemeen Huidige situatie De Ir. Molsweg tussen de Pleijweg en de Nieland bestaat uit een enkele rijbaan met twee rijstroken. Via een rotonde sluit de Ir. Molsweg aan op de Nieland. De rijbaan
Nadere informatieIndeling presentatie. Onderzoeksvragen (I) Onderzoeksvragen (II) Hypothese
De effecten van zout water intrusie vanuit de Dintel in het oppervlakteen grondwatersysteem Masteronderzoek Hydrologie Irene Lugten (Universiteit Utrecht) 19 december 2012 Begeleiders: Gualbert Oude Essink
Nadere informatieSAMENVATTING. www.woerden.nl/onderwerpen/wonen-en-leefomgeving/grondwaterstand en funderingen
SAMENVATTING Aanleiding In het westelijke deel van het Schilderskwartier zijn de woningen gefundeerd op houten palen met betonopzetters. Uit onderzoeken in de jaren 90 is gebleken dat de grondwaterstand
Nadere informatieGeohydrologisch onderzoek Centrumplan Oldebroek
Notitie Contactpersoon Wietske Terpstra Datum 2 februari 2006 Kenmerk N001-4425137TER-pla-V01-NL 1.1 Bodemopbouw De regionale bodemopbouw is afgeleid uit de Grondwaterkaart van Nederland 1 en boorgegevens
Nadere informatie: SAB Prinses Margrietlaan Best Betreft : Watertoets ontwikkeling Prinses Margrietlaan nabij nr. 24
Logo MEMO Aan : Henrike Francken Van : Michiel Krutwagen Kopie : Dossier : BA1914-112-100 Project : SAB Prinses Margrietlaan Best Betreft : Watertoets ontwikkeling Prinses Margrietlaan nabij nr. 24 Ons
Nadere informatieRelatie Diep - Ondiep
Relatie Diep - Ondiep De Groote Meer en omgeving 1 Inleiding... 1 2 Opzet model... 2 2.1 Berekende grondwaterstand / stijghoogte. 4 2.2 Waterbalans... 8 3 Invloed onttrekking uit diepe pakket... 9 4 Conclusie...
Nadere informatieTen aanzien van deze watersaspecten is contact geweest, overlegd en advies gevraagd aan het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.
Notitie Referentienummer Datum Kenmerk GM-0152812 3 december 2015 336542 Betreft Watertoets De Ontbrekende Schakel (D02) 1 Inleiding De gemeente Schagen is van plan om een verbindingsweg aan te leggen
Nadere informatieStromingsbeeld Rotterdam
Rotterdam centraal en Provenierswijk Bert de Doelder 17-4-2014 Stromingsbeeld Rotterdam Z Maas Freatische grondwaterstand N diepe polders NAP 6,2 m holocene deklaag NAP -5 m 1e watervoerend pakket 1e
Nadere informatieBodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer
Bodem & Klimaat Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Jaartemperaturen en warmterecords in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1706 Klimaatverandering KNMI scenarios Zomerse dagen Co de Naam
Nadere informatieProjectnummer: D03011.000284. Opgesteld door: Ons kenmerk: Kopieën aan: Kernteam
MEMO Onderwerp Geohydrologisch vooronderzoek Amsterdam, WTC 5C, 2 oktober 2013 Van mw. M. Duineveld MSc. Afdeling IBZ Aan ZuidasDok Projectnummer D03011.000284. Opgesteld door mw. M. Duineveld MSc. Ons
Nadere informatieAquiferkaarten van Nederland
Aquiferkaarten van Nederland Inleiding Met behulp van de zelf ontwikkelde kd-lineaal (zie het hoofdstuk over doorlatenheden op deze website) is aan de hand van een 3-tal boorbeschrijvingen een viertal
Nadere informatie3. Hydrologie van Nederland
3. Hydrologie van Nederland 3.1. Geologie In Nederland liggen voornamelijk de geologische lagen van het Kwartair aan de oppervlakte. De oudere lagen uit het Tertiair liggen op grotere diepte; alleen in
Nadere informatieGeohydrologisch onderzoek Aldenhofpark. Te Hoensbroek In de gemeente Heerlen. Projectnr.: Datum rapport: 17 december 2012. Postbus 1 6400 AA Heerlen
Geohydrologisch onderzoek Aldenhofpark Te Hoensbroek In de gemeente Heerlen Opdrachtnummer: Versie: Uw referentie: Projectnr.: GA-120338-2 V01 Definitief HL091704901 79A Datum rapport: 17 december 2012
Nadere informatieVerrassende uitkomsten in stromingen
Verrassende uitkomsten in stromingen Deel 2 G.A. Bruggeman De wiskundige theorie van de grondwaterstroming biedt nu en dan uitkomsten die opvallen door hun eenvoud of anderszins door hun bijzonder structuur,
Nadere informatieOnderzoek hoge grondwaterstanden regio zuid Kennemerland afgerond.
Onderzoek hoge grondwaterstanden regio zuid Kennemerland afgerond. Veel bewoners in de gemeenten van Zuid-Kennemerland hebben de afgelopen winter grondwateroverlast gemeld. In opdracht van de samenwerkende
Nadere informatieWatertoets De Cuyp, Enkhuizen
Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Definitief Bouwfonds Ontwikkeling Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 6 april 2009 Verantwoording Titel : Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Subtitel : Projectnummer : 275039 Referentienummer
Nadere informatieVLM. Studiemoment grondwater. 29 maart 2019
VLM Studiemoment grondwater 29 maart 2019 VAKGROEP GEOLOGIE ONDERZOEKSGROEP LABORATORIUM VOOR TOEGEPASTE GEOLOGIE EN HYDROGEOLOGIIE NITRATEN IN GRONDWATER Kristine Walraevens Het voorkomen van nitraat
Nadere informatieDe projectlocatie ligt globaal op de coördinaten: X = 140.125 en Y = 455.100.
Bijlage I Technische beoordeling van de vergunningsaanvraag van de Gemeente Utrecht voor het onttrekken van grondwater ten behoeve van het tot stand brengen van de Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) baan
Nadere informatieThermochronologie en inversie van de Roerdalslenk
Samenvatting De temperatuur van de ondergrond speelt belangrijke rol in veel geologische processen. Temperatuur bepaalt de weerstand van de aardkorst bij deformatie en speelt een belangrijke rol bij de
Nadere informatieWATER IN BURKINA. Van Bron tot Gebruiker. Waar: Albeda College Datum: 06 11 2010
WATER IN BURKINA Van Bron tot Gebruiker Waar: Albeda College Datum: 06 11 2010 Onderwerpen Oppervlaktewater Grondwater Geologie in grote lijnen Ondiep en diep Grondwater Putten en Boringen Waar maak je
Nadere informatie1 Inleiding en projectinformatie
Project: Groenhorst College te Velp Onderwerp: hemelwater infiltratieonderzoek Datum: 9 november 2011 Referentie: 25.515/61341/LH 1 Inleiding en projectinformatie Het Groenhorst College, gelegen aan de
Nadere informatie- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s)
Samenvatting door Saskia 1046 woorden 8 april 2014 7,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 2.4 Files oplossen Files 29 mei 1955 was er in Nederland de eerste file. Duizenden inwoners van
Nadere informatieVernatting door verzoeting
Vernatting door verzoeting Cees van den Akker Inleiding In de afgelopen jaren werd langs de binnenduinrand in Zuid- en Noord-Holland vernatting geconstateerd. Ook op grotere afstand van de duinen, tot
Nadere informatieRoestig land. De Wijstgronden
Roestig land De Wijstgronden Verslag van de lezing en excursie van Professor R. T. van Balen en Nico Ettema voor de Werkgroep Geologie en Landschap. Bedafse Bergen, Uden. 10.00-1600 uur. Een mooie herfstdag.
Nadere informatieInvloed damwand Meers-Maasband op grondwaterstroming
NOTITIE Onderwerp Invloed damwand Meers-Maasband op grondwaterstroming Project Grensmaas Opdrachtgever Projectbureau Consortium Grensmaas Projectcode HEEL14-29 Status Definitief Datum 18 mei 2016 Referentie
Nadere informatieAnalyse van de stationaire grondwaterstroming naar permanente putten in vrij afwaterende gebieden
Analyse van de stationaire grondwaterstroming naar permanente putten in vrij afwaterende gebieden December 2016 Colofon Titel Analyse van de stationaire grondwaterstroming naar permanente putten in vrij
Nadere informatieGrondwatereffectberekening Paleis het Loo. 1. Inleiding. 2. Vraag. Datum: 16 september 2016 Goswin van Staveren
Grondwatereffectberekening Paleis het Loo Project: Grondwatereffectberekening Paleis het Loo Datum: 16 september 2016 Auteur: Goswin van Staveren 1. Inleiding Voor de ondergrondse uitbreiding van het museum
Nadere informatieBeschrijving geohydrologische situatie Vondelpark en Willemsparkbuurt te Amsterdam
Notitie Projectleider drs. A.J. (Arjan) Varkevisser Adviseur drs I.A. (Inger) de Groot Datum 19 november 2013 Kenmerk N001-1217942AJA-vvv-V01-NL Beschrijving geohydrologische situatie Vondelpark en Willemsparkbuurt
Nadere informatieE richard.wilbrink@mwhglobal.com Van. Advies toekomstige hemelwaterberging en afvoer
Aan Gemeente Maassluis Behandeld door Richard Wilbrink T.a.v. De heer E. Zeeman E richard.wilbrink@mwhglobal.com Van Richard Wilbrink MSc. T 015-7511854 Betreft Voorbereidende onderzoeken winkelcentrum
Nadere informatier > ZZW B 67-6. Zandputten als spaarbekkens Waterhuishoudkundige aspecten \ J
r > ZZW B 67-6. Zandputten als spaarbekkens Waterhuishoudkundige aspecten \ J DIENST DER ZUIDERZEEIYERKEN Uaterloopkundige afd. nr. B 67-6 ZANDPUTTEN ALS SPAARBEKKENS \'laterhuishoudkundige ASPECTEN. De
Nadere informatieIs verzilting een dreigend probleem aan onze kust? Toelichting geactualiseerde verziltingskaarten Dieter Vandevelde, VMM
Is verzilting een dreigend probleem aan onze kust? Toelichting geactualiseerde verziltingskaarten Dieter Vandevelde, VMM Grondwater, een schaars goed freatische laag klei gespannen laag 9/04/2019 3 Theorie
Nadere informatieOnderzoeksresultaten peilgestuurde drainage, stroomgebied Hupselse Beek
Onderzoeksresultaten peilgestuurde drainage, stroomgebied Hupselse Beek Laurens Gerner Annemarie Kramer Marga Limbeek Bob van IJzendoorn Hans Peter Broers Wybe Borren Joachim Rozemeijer Ate Visser 14 oktober
Nadere informatieVerslag van inzichten van bewoners sinds wijkvergadering 24 juni
Verslag van inzichten van bewoners sinds wijkvergadering 24 juni Grond- en pandendecreet van eind 2009 over sociale woningbouw Brasschaat moet x honderd sociale woningen bijdragen BPA 22 - KB 1973 Woonuitbreidingsgebied
Nadere informatieNitraat in het grondwater
Nitraat in het grondwater Opvolgingsinstrument freatisch grondwatermeetnet Ralf Eppinger AOW Dienst Grondwater en Lokaal Waterbeheer 29/03/2019 1 Indeling Vlaanderen in hydrogeologisch homogene zones Zones
Nadere informatieLABORATORIUM VOOR TOEGEPASTE GEOLOGIE EN HYDROGEOLOGIE
LABORATORIUM VOOR TOEGEPASTE GEOLOGIE EN HYDROGEOLOGIE VERSLAG BETREFFENDE DE MOGELIJKHEID TOT WINNING VAN GRONDWATER IN PERIODES VAN LAGE GRONDWATERSTAND VOOR HET DOMEIN " TER DUINEN " TE NIEUWPOORT.&i6EL.
Nadere informatieProef-tentamen Hydrologie Het gebruik van telefoons, boeken, dictaten en tabellen is niet toegestaan.
Proef-tentamen Hydrologie Het gebruik van telefoons, boeken, dictaten en tabellen is niet toegestaan. Normering Vraag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 totaal Punten 15 10 10 25 20 25 30 10 10 155 Het eindcijfer is het
Nadere informatieMogelijkheden en beperkingen van (Samengestelde) Peilgestuurde Drainage voor sturing grondwaterstanden en zoetwatervoorraad.
Mogelijkheden en beperkingen van (Samengestelde) Peilgestuurde Drainage voor sturing grondwaterstanden en zoetwatervoorraad Jan van Bakel 13-5-2015 Peilgestuurde drainage 1 Inhoud Inleiding Wat is PGD?
Nadere informatieNeerslag-afvoermodellering. met SOBEK-RR
Neerslag-afvoermodellering met SOBEK-RR Boekrecensie: 'Van regen tot Maas' 'Grensoverschrijdend waterbeheer in droge en natte tijden' Auteur: Marcel de Wit Uitgeverij Veen Magazines, Diemen, 2008 ISBN
Nadere informatieGeohydrologische adviezen De Wehme a/d Nieuwstad te Vorden
Geohydrologische adviezen De Wehme a/d Nieuwstad te Vorden Opdrachtnummer : 1220128 Opdrachtgever : Wooncorporatie ProWonen Postbus 18 7270 AA BORCULO Coördinaten: X = 218.040 Y = 457.210 Datum : 14 december
Nadere informatieLandbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum
Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum Aequator Groen & Ruimte bv Opzet presentatie Wat is het belang van een goede waterhuishouding? Wat is een optimale
Nadere informatie1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel 4 1.3 Gebruikte gegevens 4
Pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel 4 1.3 Gebruikte gegevens 4 2 Geologie 5 2.1 Opbouw 5 2.1.1 Boringen 5 2.1.2 Sonderingen 6 2.2 Doorlatendheden 7 2.3 Ondergrond van
Nadere informatieDrinkwater hv123. banner. AK sectie RSG Slingerbos Levant. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres AK sectie RSG Slingerbos Levant 28 maart 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/81465 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieWatertoets Klaproosstraat 13, Varsseveld
Notitie Contactpersoon Inkie Goijer Datum 1 augustus 2008 Kenmerk N002-4579913IGO-evp-V03-NL 1.1 Inleiding De watertoets De watertoets is een instrument dat ruimtelijke plannen toetst op de mate waarin
Nadere informatieNotitie. De kamp. Figuur 1 Locatie De Kamp in Cothen. Referentienummer Datum Kenmerk 4 oktober 2010 300342. Betreft Geohydrologisch onderzoek Cothen
Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 4 oktober 2010 300342 Betreft Geohydrologisch onderzoek Cothen 1 Inleiding De gemeente Wijk bij Duurstede is gestart met de ontwikkeling van een woningbouwprogramma
Nadere informatie