Slimme Belegger. Vijf noodzakelijke eigenschappen om een. te worden

Transcriptie

1 Vijf noodzakelijke eigenschappen om een Slimme Belegger te worden 2014 Wij zijn ervan overtuigd dat Slimme Beleggers betere resultaten halen en meer vertrouwen hebben in het eindresultaat en in het proces. Dit document geeft onze visie over wat wij verstaan onder een Slimme Belegger.

2 Hoofdstuk: Inleiding Introductie Inhoudsopgave Introductie... 3 Wees realistisch... 3 Maak een lange termijn plan... 6 Hou vast aan een routine... 7 Wees voorbereid op extremen... 9 U bent de baas Samenvatting T: Vestiging Amsterdam Minervalaan 64, 1077 PE Amsterdam Vestiging Groningen Westerkade 15-1, 9718 AS Groningen Correspondentieadres Postbus 41081, 9701 CB Groningen Carl Richards noemt zichzelf een onbedoelde kunstenaar. Zijn simpele maar doeltreffende tekeningen zorgen ervoor dat complexe financiële concepten eenvoudig en begrijpbaar worden voor duizenden mensen die de Bucks Blog van de New York Times wekelijks lezen. Hij is de schrijver van The Behavior Gap en de gelijknamige website. We houden van het werk van Carl en hebben een aantal tekeningen, met zijn goedkeuring in dit document opgenomen. Dit document is op 7 juni 2013 gepubliceerd door Fondsenplatform 2

3 Hoofdstuk: Introductie Introductie Wij zijn ervan overtuigd dat Slimme Beleggers betere resultaten behalen en meer vertrouwen hebben in het eindresultaat en in het proces. In dit document geven wij onze visie over wat wij verstaan onder een Slimme Belegger. Het richt zich vooral op de structurele en gedragsmatige, emotionele aspecten van beleggen in plaats van het kiezen van details zoals welke aandelen te selecteren. Wij zijn van mening dat wanneer men voldoet aan de criteria van een Slimme Belegger men vijf essentiële elementen moet beheersen. In het bijzonder, een Slimme Belegger: om te overreageren op dagelijks nieuws, maar na verloop van tijd zullen de prijzen van de effecten de onderliggende waarde van de bedrijven weerspiegelen. Het psychologisch element van beleggen is het moeilijkste element van beleggen. IQ (intelligentie) is belangrijk, maar geen enkele belegger zal succesvol zijn zonder dat men het EQ (emotionele intelligentie) voldoende aandacht geeft. Beleggen is discipline, geduld en durf. is realistisch; heeft een plan; heeft een routine; is voorbereid op extremen; is een goede baas. Beleggingsovertuigingen Voordat u begint met beleggen, is het belangrijk om de basisprincipes in dit document te begrijpen. Een lange termijn visie behouden is van groot belang. Een van de grootste voordelen die een Slimme Belegger heeft ten opzichte van andere beleggers is de bekwaamheid om aan een lange termijn visie vast te houden. Lange termijn beleggers voelen geen emotionele druk van marktsentiment en marketingacties. Deze beleggers zijn het meest bestand tegen de inefficiëntie van de kapitaalmarkt door de lange tijdshorizon. Het enige gratis advies wat er bestaat op het gebied van beleggen is, diversificatie. Een meervoud en een diversiteit aan effecten die ieder verschillend afhankelijk zijn van economische omstandigheden zal schommelingen in de uitslagen van de portefeuille dempen. Zonder dat dit ten koste gaat van het rendement. Beleggen gaat voornamelijk over afwegingen maken. De keuze om een hobbelige weg te accepteren om hogere rendementen na te streven of een lager rendement te aanvaarden met een minder hobbelige weg. Een hoog rendement zonder hobbels op de weg bestaat niet. Markten zijn beweeglijker dan de fundamenten die eraan ten grondslag liggen. Ze hebben de neiging Slimme beleggers maken natuurlijk wel eens fouten (bijvoorbeeld een fonds selecteren die tijdelijk minder goed presteert), maar vermijden de grote blunders (bijvoorbeeld verkopen op het dieptepunt). Hou het simpel. Een geconcentreerde portefeuille is gemakkelijker te begrijpen en te onderhouden en is over het algemeen goedkoper, dan een portefeuille met een veelvoud aan betrokken bedrijven, producten en adviseurs. Kosten doen ertoe. Vanguard, een grote Amerikaanse fondsenleverancier, ziet vergoedingen voor managers van fondsen als 'verloren rendement'. Dit kan een juiste manier zijn om hiernaar te kijken, want kosten is de enige zekerheid die er bestaat bij het maken van een rendementsberekening en deze zijn altijd negatief voor het resultaat. Wees realistisch Slimme beleggers zijn realistisch over hun bekwaamheid, de mate waarmee zij markten kunnen voorspellen en de prognoserendementen in de toekomst. 3

4 Hoofdstuk: Wees realistisch Wees kritisch over uzelf Het is belangrijk dat u kritisch kijkt naar: (1) uw beleggingskennis en bekwaamheid, (2) de tijd die u kwijt wilt zijn aan het monitoren van uw beleggingen, (3) uw interesse, en het meest belangrijke, (4) uw beleggingstemperament. U moet een proces, systeem en uiteindelijk een beleid maken dat bij uw karakter past. Het vermogen om markten te voorspellen Het is niet alleen belangrijk om realistisch te zijn over uw bekwaamheid, maar ook over de bekwaamheid van de professionele ondersteuning waarmee u werkt. Adviseurs, analisten, portefeuille managers en economen zijn goed geïnformeerd en zelfverzekerd, maar kunnen niet consequent voorspellen wat er op de korte -en middellange termijn gaat gebeuren. De kant die de markt op gaat is vrijwel willekeurig met zoveel politieke en economische factoren in het spel (sommige zijn zichtbaar, maar veel ook niet), dat maakt het haast onmogelijk om de markten te voorspellen. Met andere woorden, de experts zijn vaak zeker van hun zaak, maar hebben het ook vaak bij het verkeerde eind. Je kan wel voorspellen, maar niet voorzien. uitspraken doen over de markt op korte termijn en het vaak onjuist hebben. Maar blijf luisteren naar de mensen waarin u vertrouwen heeft en wiens meningen u respecteert. Het is onverstandig om altijd te luisteren naar experts die gelijk kregen bij hun laatste standpunt. Toekomstige rendementen Op de korte termijn kunt u alles verwachten van de markten, inclusief grote stijgingen en grote dalingen die niemand vooraf kan voorspellen. Voor een offensieve belegger kunnen dit stijgingen en dalingen tussen de 15% en 25% zijn voor een gegeven jaar. Maar ook defensieve portefeuilles kunnen kwartaal op kwartaal dalen in waarde en kunnen zelfs ook jaar op jaar dalen. Houd in uw achterhoofd, dat lange termijn aantrekkelijke rendementen gepaard gaan met juist veel goede en slechte periodes. De meeste beleggers overschatten het rendement op korte termijn en onderschatten het rendement op lange termijn. Een Slimme Belegger doet dat niet. Het voorspellingsvermogen neemt toe naarmate men steeds verder in de tijd kijkt. Zoals geïllustreerd in de volgende grafiek, de mogelijke uitkomsten worden nauwkeuriger doordat de korte termijn ruis vervalt naarmate de tijd toeneemt. De mogelijke opbrengst op lange termijn is beter te voorspellen. Rendementsverwachtingen Als het gaat om rendementsverwachtingen bevelen wij aan om te plannen met niet al te hoge en niet al te lage rendementen. Wanneer u te hoge rendementsverachtingen heeft bent u teleurgesteld en gaat u onverantwoordelijke risico s nemen om toch aan uw hoge verwachting te voldoen. Wanneer u te lage verwachtingen heeft zal u niet volledig gebruik maken van de kapitaalmarkt, van de kracht van rendement op rendement. Dit betekent niet dat men geen gegrond onderzoek moet lezen en niet moet luisteren naar de mening van professionals. Wij beweren juist het tegenovergestelde. Het beste is om mensen te ontwijken die zelfverzekerd zijn regelmatig 4

5 Hoofdstuk: Wees realistisch Hoewel dit document is bedoeld om u te helpen een slimmere belegger te worden, bent u toch altijd overgeleverd aan de dynamiek van de kapitaalmarkt. Het maakt niet uit hoe uw portefeuille eruit ziet of welke beleggingen u bezit. De meest invloedrijke factor, die het rendement beïnvloed is de obligatie - en aandelenmarkt. U kunt een beter rendement hebben dan de markt, maar de resultaten van uw belegging zijn sterk afhankelijk van de resultaten van de voornaamste beleggingscategorieën (aandelen en obligaties). Zoals gezegd zult u altijd afwegingen moeten maken. Wanneer u uw portefeuille concentreert op veiligheid en voorspelbaarheid zal dit resulteren in een lager rendement. Het nastreven van een hoger rendement zal gepaard gaan met meer beweging en een grotere kans op waardedaling. Voorbeeld rendementsverwachtingen Toekomstige rendementen voor obligaties en aandelen worden beïnvloed door een aantal factoren. De rendementen op bijvoorbeeld obligaties waren de afgelopen dertig jaar uitstekend. Beleggers kregen een gezond inkomen uit de couponrente van obligaties en de stijging van de koersen van obligaties doordat de rentevoet omlaag ging. In de jaren 80 was de rentevoet erg hoog en in het huidige decennium zien we een rentevoet met lage enkelvoudige cijfers (algemeen geldt dat obligatieprijzen stijgen wanneer de rentevoet daalt). In de afgelopen 10 jaar is de Barclays Euro Aggregate Bond Index, dat is een goede indicatie voor de totale obligatiemarkt in Europa, met ongeveer 5% rendement per jaar gestegen. Wanneer men een verwachting gaat formuleren over de komende 5 a 10 jaar, is het belangrijk om te onthouden dat nu de rendementen op staatsobligaties en andere vast rentende leningen dicht bij de nul zitten. In de toekomst zal het inkomen uit obligaties hoogstwaarschijnlijk bescheiden zijn en de kans op koersstijging is klein. De huidige rentevoet is een simpele en betrouwbare indicator van wat de toekomstige rendementen zullen zijn. Als de rentevoet op 2% staat, dan kunt u rekenen op een rendement van 2% op het obligaties gedeelte van uw portefeuille. Wanneer het gaat om beleggen in aandelen zijn het startpunt en de waardering kritieke factoren. Dividenden en winsten gaan heen en weer, maar hebben door de tijd heen een opwaartse trend. De grote onzekere factor is wat de markt wil betalen voor deze toekomstige winsten en dividenden. Hoe waarderingen zich verhouden ten opzichte van hun historische gemiddelden zal voor een groot deel de toekomstige opbrengsten bepalen. 5

6 Hoofdstuk: Maak een lange termijn plan Maak een lange termijn plan Slimme beleggers hebben een plan. Zij weten waar ze naar toe willen en gebruiken een gestructureerd plan om op de goede koers te blijven. Een plan is belangrijk, omdat de mens vaak kort van geheugen is en beleggen voor later een van de langste reizen is in uw leven. Het duurt vaak net zo lang (of langer) dan uw huwelijk, uw clubkaart van uw favoriete voetbalclub en de tijd die u heeft voor het afbetalen van uw hypotheek. Het hele plaatje Het is belangrijk dat u al uw beleggingen meeneemt wanneer u een plan opstelt. Het is niet zinvol om een strategie op te stellen voor uw pensioen als u daarbij vergeet uw huidige bezittingen mee te nemen. Elke beleggingsbeslissing die u neemt moet gedaan worden in de context van uw gehele financiële planning, dus het 'totaalplaatje'. Of u zelf een plan maakt of samen met een adviseur of financieel planner, en of dit plan nou zwart op wit of op een bierviltje staat beschreven het moet een aantal punten bevatten: (1) een weerspiegeling van uw levenssituatie, (2) uw financiële positie omschrijven en (3) tenminste de basis elementen van een financieel plan. Onafhankelijke adviseurs U bent waarschijnlijk bekend met de beleggingsdiensten die uw bank u aanbiedt. Maar bent u ook bekend met onafhankelijke adviseurs. Onafhankelijk doordat deze adviseurs geen belang hebben bij het verkopen van eigen producten of werkzaam zijn bij bedrijven die eigen producten op de markt brengen. Onafhankelijke adviseurs werken voor u. Er zijn een paar bedrijven die werken met klanten in het hele land maar meestal zijn adviseurs regionaal georiënteerd. Overwegingen in het leven In de planningsfase laat u uw beleggingsportefeuille aansluiten op wat er gaande is in uw leven. Uiteindelijk, zal de portefeuille rekening moeten houden met o.a. uw: leeftijd en beleggingshorizon; carrièremogelijkheden en inkomensrisico's; pensioenwensen en toekomstige uitgaven; inkomsten, nu en in de toekomst; gewenste levensstijl; schulden en bezittingen. De basis Het beleggingsgedeelte van uw financiële plan dient de volgende elementen te omvatten: huidige stand van zaken Hoe zien uw huidige bezittingen eruit? doelen Welk rendement wilt u/moet u bereiken? tijdshorizon Wanneer wilt u gaan onttrekken uit de portefeuille? inkomensprognose Welk inkomen hoort bij uw toekomstige levensstijl? beleggingsfilosofie en benadering Heeft u voorkeur voor wat betreft een bepaalde belegging? (bijvoorbeeld actief beleggen ten opzichte van passief/index beleggen, of wilt u juist duurzame beleggingen) strategische vermogensverdeling Welke lange termijn verdeling past bij uw wensen? effecten selectie Hoe gaat u uw strategie uitwerken? (bijvoorbeeld individuele aandelen of via beleggingsfondsen) 6

7 Hoofdstuk: Hou vast aan een routine Dit document dient niet als opzet voor een gedetailleerd financieel plan, maar wij zijn wel van mening dat het niet al te ingewikkeld moet zijn. Een beleggingsportefeuille dient een onderdeel te zijn van een financieel plan. Als u uw eigen plan maakt en u kunt zelf de markt en de mogelijkheden overzien kunt u overwegen om zelf uw portefeuille te bouwen. De beste instelling is dan: Ga er vanuit dat u alles kwijt bent en probeer het vervolgens weer terug te verdienen. Uw strategische vermogensverdeling is het startpunt bij het opbouwen van een portefeuille en de basis waar vanuit beslissingen worden vergeleken. Uw strategische vermogensverdeling zou makkelijk te berekenen moeten zijn. Het is onnodig om deze allocatie tot vijf cijfers achter de komma in te richten of het uiteen te zetten in een overvloed aan beleggingscategorieën. Uw strategische vermogensverdeling zal door de tijd heen veranderen naarmate u ouder wordt en/of uw situatie verandert, maar zou niet horen te veranderen op basis van wat er op korte termijn op de markt gebeurt. Het is in het bijzonder verstandig om geen grote veranderingen aan te brengen als reactie op extreme marktbewegingen. Hou vast aan een routine Met dit voorbehoud willen we verder gaan met het belangrijkste onderdeel van financieel plan; de strategische vermogensverdeling. De strategische vermogensverdeling Dit is de lange termijn vermogensverdeling die in uw financieel plan past. Het is een weloverwogen inschatting over welke verdeling van beleggingscategorieën de grootste kans heeft uw doelen te bereiken. Een belegger van vijftig jaar oud kan, afhankelijk van de risicohouding een vermogensverdeling hebben van: Internationale aandelen 40% Aandelen opkomende markten 30% Obligaties 30% 100% Terwijl de strategische vermogensverdeling van iemand van zeventig er zo uit kan zien: Internationale aandelen 10% Aandelen opkomende markten 10% Obligaties 50% Liquiditeiten 30% 100% Slimme Beleggers hebben discipline en geduld. Ze hebben discipline om een specifiek plan te volgen. Ze hebben het geduld om aan hun plan jaren vast te houden. Het vergt moed om ook in moeilijke tijden het plan te volgen. Na het inrichten van de beleggingsportefeuille moet het onderhoud worden ingepland. Dagelijks beheer van uw portefeuille omvat herbalanceren, stortingen en onttrekkingen organiseren en voor sommige portefeuilles, tactische aanpassingen. Herbalanceren Herbalanceren is het weer in lijn brengen van uw portefeuille met de oorspronkelijke strategische vermogensverdeling. Door de tijd heen groeien sommige beleggingscategorieën harder dan anderen waardoor uw portefeuille niet meer in lijn loopt met de originele verdeling, omdat het harder groeiende deel een grotere weging krijgt in de portefeuille. Door wat van het ene te verkopen en van het andere aan te kopen brengt u de portefeuille weer in zijn oorspronkelijke balans. 7

8 Hoofdstuk: Hou vast aan een routine Organiseer de stortingen en onttrekkingen Of u nu in de opbouwende fase of onttrekkende fase van uw beleggingscyclus zit, het blijft handig om hiervoor een duidelijke strategie te hebben. Deze strategie verwijst naar een plan waarin beschreven wordt wanneer u gaat storten/onttrekken, hoeveel u gaat storten/onttrekken en van/naar welke rekening. Het idee achter herbalanceren is dat uw strategische vermogensverdeling de verdeling blijft binnen de planning voor de lange termijn vermogensdoelstellingen. Het is wenselijk om een automatische routine voor het herbalanceren op te zetten. Met andere woorden, het maakt niet uit wat er gebeurt in de markten u heeft een aantal criteria wanneer u gaat herbalanceren. Dit kan zijn bij: een wederkerende datum elk kwartaal, half jaar of jaar; een bepaalde limiet bijvoorbeeld als obligaties meer dan 5% van de basisverdeling afwijken; elke onttrekking en storting. Er zitten twee voordelen vast aan het automatisch herbalanceren van de portefeuille. Het eerste voordeel is dat u niet te veel afwijkt van uw strategische vermogensverdeling en het tweede voordeel is dat het de emotie haalt uit het proces. In de meeste gevallen is storten en onttrekken vrij eenvoudig en vereist weinig aandacht. De storting of onttrekking dient te worden toegewezen aan de vermogensklasse die de strategische vermogensverdeling weer in lijn brengt. Tactische aanpassingen U kunt er voor kiezen om op de korte termijn af te wijken van uw strategische vermogensverdeling. Hoe actief uw portefeuille ook wordt beheerd het is altijd belangrijk om een grens te stellen in hoeverre u tactisch wilt afwijken van uw strategische vermogensverdeling. Wanneer u geen tijd, ervaring of interesse heeft om zich bezig te houden met tactische afwijkingen, dan biedt een ruimere marge wellicht uitkomst. Dan hoeft u zich alleen maar druk te maken om regelmatig uw portefeuille te herbalanceren. Als u meer ervaren bent of vertrouwen heeft in de kwaliteiten van uw beleggingsadviseur dan kunt u zich een grotere marge permitteren rondom uw strategische vermogensverdeling. Voorbeeld vermogensverdeling - Doel en Bereik Het herbalanceren zal in sommige marktomstandigheden (schokkende markten zonder een trend) het rendement verhogen en in andere marktomstandigheden (markten met een consistente trend) het rendement verlagen, maar de risico's beperken. Wanneer u consequent herbalanceert loopt u geen risico dat u zich laat meeslepen door te gretig te worden of te angstig te worden tijdens dalende markten. De vermogensverdeling is onmogelijk perfect in verhouding te houden, dus het is handig om een marges vast te stellen waarbinnen uw verdeling mag vallen en waarbuiten u moet ingrijpen. Beperkingen vastleggen over hoe veel ruimte er is om af te vallen is een goede optie om te voorkomen dat er onherstelbare schade ontstaat aan uw portefeuille. 8

9 Hoofdstuk: Wees voorbereid op extremen Wees voorbereid op extremen Slimme Beleggers blijven vasthouden aan hun plan en zijn gedisciplineerd, geduldig en moedig in extreme tijden. Het is niet een kwestie van 'of' de markten een keer flink dalen of flink stijgen, maar 'wanneer'. De bewegingen van kapitaalmarkt zijn vaak moeilijk te begrijpen en zeker niet te voorzien. Het is belangrijk dat u zich niet laat verrassen, maar juist hierop bent voorbereid. U dient niet alleen voorbereid zijn op deze situaties, maar ook op het negatieve sentiment dat deze dalende markten met zich meebrengt. Investeerders, adviseurs en de media zijn meestal korte termijn georiënteerd tijdens deze periodes. Ze gebruiken voornamelijk woorden als 'in elkaar gestort', 'crash' en 'garantie van kapitaal'. Omgekeerd, in euforische tijden worden woorden als 'omhoog schieten' en 'opwaarts potentieel' gemeengoed. Temperament U dient over het juiste temperament te beschikken of u laten adviseren door iemand die dat heeft. Vaak is een belegger zelf te veel emotioneel betrokken van verkeerde handelingen uitlokt tijdens extreme situaties. Het is goed om te weten op wie u kunt rekenen tijdens extreme tijden. Dalende kapitaalmarkt Het is belangrijk om in uw achterhoofd te houden dat een dalende kapitaalmarkt onvermijdelijk en noodzakelijk is gedurende een beleggingscyclus. Hieronder ziet u een grafiek van de MSCI World Index, dit is een index, die uit wereldwijde aandelen bestaat. De grafiek geeft de extreem negatieve resultaten van de aandelenmarkten weer. Hier is goed te zien dat extreme markten niet te voorkomen zijn, maar als u in 1992 was begonnen met beleggen in deze index dan had u een jaarlijks gemiddeld rendement van 6,2% behaald, waarbij u twee significante beursdalingen had meegemaakt. Jaarrendementen van de MSCI World Index Wanneer uw rendementen niet overeenkomen met die van anderen of wat de krantenkoppen zeggen, gaat u waarschijnlijk aan cognitieve dissonantie lijden. Het zal ongemakkelijk voelen wanneer uw plan vraagt om het ene ding te doen terwijl uw taxichauffeur, squash partner en elke krant die u leest u vertelt om precies het tegenovergestelde te doen. MSCI World Index GR USD (bron: Morningstar Direct) 9

10 Hoofdstuk: U bent de baas Actie ondernemen of passief blijven Als markten en beleggingssentiment op extreme hoge of lage punten staan is het geen goede tijd om uw portefeuille of lange termijn plan significant aan te passen. Juist in deze tijden kan men cruciale fouten maken, daarom moet u vast blijven houden aan uw lange termijn plan. Warren Buffet vat dit goed samen met zijn uitspraak: Wall Street makes its money on activity. You make your money on inactivity. Extreme marktbewegingen zijn kansen. U kunt angstig zijn voor schokken en beweging en proberen ze tegen te gaan, maar u kunt ze ook gebruiken in uw voordeel. De laatste suggestie lijkt ons de meest verstandige. U bent de baas Slimme Beleggers zijn de baas over hun portefeuille. Ze besteden tijd aan het managen van beheerders (aannemen en ontslaan), ze beoordelen kosten en evalueren regelmatig het rendement. Aannemen en ontslaan Net als een echte baas moet u kunnen delegeren. Het is noodzakelijk om een aantal taken toe te wijzen aan andere mensen of bedrijven, tenzij u een echt 'doe-het-zelf' belegger bent. Het is van belang om een goede balans te vinden in het toewijzen van het juiste aantal adequate mensen, zodat u niet onnodig mensen betrekt bij uw beslissingen. Hoe meer mensen er betrokken zijn bij uw portefeuille des te meer dit ten koste gaat van het rendement van uw portefeuille. U bent dus min of meer verantwoordelijk voor het aannemen en ontslaan van mensen. Dit betekent dat u zoekt naar de juiste personen die beschikken over genoeg ervaring en expertise. Mensen die u kunt vertrouwen en waarvan u steun kunt verwachten tijdens moeilijke tijden. Wanneer u het belangrijk vindt om een goede band te hebben met deze mensen, dan dient u oprechte interesse in deze mensen te tonen en er tijd mee door te willen brengen. Delegeren, niet afschuiven Veel mensen hebben geen tijd of zin om een eigen portefeuille te beheren. Zij dienen een aantal taken te delegeren. Dit betekent niet dat men het beleggen volledig los moet laten. Als belegger behoudt u altijd een aantal plichten. De volgende lijst is volgens ons het minimum aantal plichten: Lees twee kwartaaloverzichten per jaar (van de vier); Doe een jaarlijkse check van uw portefeuille; Maak eens per jaar een afspraak met uw adviseur; En stel vooral vragen. Hoe meer u vraagt des te meer u te weten komt. Wanneer men een adviseur of beheerder kiest is men vaak geneigd om beïnvloed te worden door recent behaalde rendementen. Om dit tegen te gaan, raden wij het gebruik aan van een raamwerk genaamd de 4 P s. In het verleden behaalde resultaten is één van de P's, maar de nadruk ligt hier op de toekomstige dienstverlening. De andere 3 P s focussen op de duurzaamheid van die rendementen. De 4 P s Perspectief Wat is de denkwijze van de adviseur/beheerder? Proces Hoe worden er beslissingen genomen? Personen Wie zijn de hoofdpersonen en hoe stabiel is het team? Prestatie Zijn er goede resultaten behaald over de lange termijn? Wees scherp op de kosten Net als bij een bedrijf is rendement (winst) het resultaat van inkomsten en kosten. Een slimme baas richt zich niet alleen op de inkomstenkant of kostenkant, maar beiden, dat zou u ook moeten doen. Wanneer u een vergoeding betaalt aan een adviseur en/of beheerder zorg ervoor dat u dan waar voor uw geld krijgt en dat deze dienstverlening noodzakelijk is. U moet altijd blijven evalueren of de extra kosten ook extra rendement opleveren. 10

11 Hoofdstuk: U bent de baas Het evalueren van adviseurs en beheerders Iemand vinden waar u lange tijd mee kunt samenwerken is van groot belang, dus aarzel niet om een grondig onderzoek uit te voeren naar meerdere kandidaten. Om te bepalen wie het beste bij u past moet u naar de volgende criteria kijken: Achtergrond en referenties; Redenen voor het aangaan van een relatie of wisseling van een relatie; Beleggingsfilosofie; Successen & fouten Iedereen bezit beide!; Kennis en ervaring; Welke middelen hebben ze tot hun beschikking; Specifieke ervaringen; Hoe zijn ze omgegaan met de 'technologiebubble' en het uiteenspatten hiervan, de kredietcrisis in 2008, en het daaropvolgende herstel? Hoe investeren de adviseurs zelf? Zelfs na een aantal potentiële kandidaten geselecteerd te hebben blijft de beslissing moeilijk. Er zijn echter situaties waarbij een kandidaat zichzelf elimineert en dit zijn de volgende: De adviseur beveelt al een strategie of fonds aan terwijl dat hij/zij nog geen 10 vragen heeft gesteld over uw situatie; Aarzeling wanneer er over vergoeding gesproken wordt; De kandidaat laat persoonlijke informatie los van andere klanten; De kandidaat beweert nog nooit een fout gemaakt te hebben; De kandidaat zag de crash van 2008 al aankomen; Als de kandidaat al een fout had gemaakt dan is het de fout van de markt, klanten of andere personen; De kandidaat heeft geen mechanisme om rendementen te rapporteren. Monitoren De meest belangrijke rol als baas is het monitoren van vooruitgang en prestatie. Het maakt niet uit hoe zeer u betrokken bent bij het beleggingsproces, u zou dit moeten weten: hoeveel en wat u bezit; hoe de vermogensverdeling in uw lange termijn plan past; de redenen van het eventueel afwijken van uw strategische vermogensverdeling; hoe het tot nu toe gaat - Hoe groot is de kans dat u uw doelstellingen gaat halen; wat heeft de meeste impact gehad op uw resultaat; hoeveel betaalt u en aan wie; Wij bevelen aan dat u jaarlijks evalueert of uw beleggingsbeleid voldoet aan uw lange termijn plan. U bekijkt daarbij uw rendementen en doet een globale check op uw portefeuille. Een grondige jaarlijkse evaluatie is beter dan gedurende het jaar een aantal keer vluchtig uw portefeuille te bekijken. 11

12 Hoofdstuk: Samenvatting Samenvatting Een Slimme Belegger zal betere resultaten behalen over de lange termijn en zal een grotere kans hebben om zijn/haar beleggingsdoelen te bereiken, zo simpel is het. Wij geloven dat er vijf criteria bestaan om een Slimme Belegger te zijn. Deze criteria zijn van pragmatische en gedragsmatige aard. U hoeft geen wetenschapper of wiskundige te zijn om een Slimme Belegger te zijn. U moet alleen: (1) realistisch zijn, (2) een lange termijn plan hebben, (3) vasthouden aan een routine, (4) voorbereid zijn op extreme tijden en (5) de baas zijn over uw portefeuille. Realistisch zijn betekent hier: kritisch naar uw vaardigheden kijken omtrent beleggingskennis, interesse, temperament. U dient een proces op te zetten om een portefeuille te bouwen en te houden die bij u past. Een realistisch plan bevat realistische rendementsverwachtingen en doet geen voorspellingen op korte termijn. Hou vast aan een routine waarbij herbalanceren, kasstromen beheren en, voor de ervaren beleggers tactische verschuivingen doorvoeren tot de kerntaken horen. Een waardevolle eigenschappen zijn geduld en discipline om in moeilijke tijden. U dient dan vast te houden aan de routine. Voorbereid zijn op extreme tijden is een must. Markten bewegen nooit in een rechte lijn en het is geen kwestie van 'of' markten scherp zullen corrigeren, maar een kwestie van 'wanneer'. Het juiste temperament hebben en het kiezen van het moment om aanpassingen te doen aan de portefeuille is van groot belang. De baas zijn over uw portefeuille is belangrijk. U moet effectief kunnen delegeren en momenten herkennen wanneer u moet ingrijpen bij de mensen/bedrijven die uw geld managen. U dient ook de kosten in de gaten houden en regelmatig prestaties evalueren. Een lange termijn plan hebben is cruciaal. Het hoeft geen gedetailleerd en langdradig document zijn, maar vooral de globale lijnen om op koers te blijven. In het verlengde van uw plan ligt de strategische vermogensverdeling. Dit is een weloverwogen inschatting van welke verdeling over beleggingscategorieën het beste bij u past om u doelen te verwezenlijken. Disclaimer Let op! Wie geld belegt neemt financieel risico. Het bedrag dat voor belegging beschikbaar is wordt niet volledig belegd, een deel gaat op aan kosten. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Hoewel de informatie in deze weergave met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld door Fondsenplatform en deze van oordeel is dat de informatie een juiste weergave van de stand van zaken is ten tijde van de publicatie kan Fondsenplatform geen garantie geven dat deze informatie juist- en/of volkomen is en/of blijft. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van Fondsenplatform niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Fondsenplatform is een dienst van NNEK. NNEK is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. 12