Wecycle City. Docentenhandleiding. 1. Inleiding. 2. Wecycle. wecycle.nl. Groep 5/8. Elektrische apparaten en spaarlampen. Wat wil Wecycle bereiken?

Transcriptie

1 Wecycle City Docentenhandleiding Groep 5/8 1. Inleiding Wecycle City is een bijzondere interactieve stad. Op /city herbergen de verschillende onderdelen van de stad een schat aan informatie over de recycling van elektrische apparaten en energiezuinige lampen. Deze informatie wordt zichtbaar als u bijvoorbeeld op een bepaald gebouw klikt. Zo staan er in de Recyclefabriek verschillende filmpjes over recycling en in het Onderzoeksbureau vindt u onder andere (samenvattingen van) onderzoeken. Wecycle City is geschikt voor iedereen die meer wil weten over recycling. Consumenten kunnen opzoeken waar het dichtstbijzijnde Wecycle-inleverpunt is. Speciaal voor leerkrachten en leerlingen van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs zijn er twee schoolgebouwen. Hier vindt u alles voor een succesvol gebruik van Wecycle City in de klas. Wecycle City is ontwikkeld door Wecycle. Wecycle organiseert in Nederland de inzameling en recycling van afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige verlichting (e-waste). Wecycle wil zoveel mogelijk e-waste inzamelen en werkt hiervoor samen met gemeenten, kringloopbedrijven, winkels, scholen en consumenten. Wecycle zorgt in opdracht van producenten en importeurs voor verantwoorde inzameling, garandeert recycling met een hoog milieurendement en rapporteert hierover aan de overheid. In deze handleiding vindt u achtergrondinformatie over Wecycle en handvatten voor het gebruik van Wecycle City in uw les(sen). 2. Wecycle Elektrische apparaten en spaarlampen Er komen steeds meer elektrische apparaten en spaarlampen in Nederland. Na gebruik moeten deze verantwoord worden ingezameld en gerecycled. Inmiddels zijn veel mensen gewend aan het inleveren van grote apparaten als wasmachines, koelkasten en televisies. Echter, het aantal kleine elektrische apparaten en spaarlampen dat wordt ingeleverd, is nog altijd veel te klein. Als we hier niets aan veranderen, gaan enorme hoeveelheden waardevolle materialen en grondstoffen verloren op stortplaatsen of verbrandingsovens hier of in het buitenland. Terwijl van de apparaten en spaarlampen tot meer dan 90% kan worden gerecycled. IJzer, aluminium, koper en kunststof zijn na bewerking weer gereed voor de vervaardiging van nieuwe producten. Kortom, via recycling draagt iedereen eenvoudig en direct bij aan een besparing van grondstoffen en een duurzamer wereld. Wat wil Wecycle bereiken? Wecycle is de motor van maatschappelijke bewustwording én gezamenlijke acties om samen meer gebruikte elektrische apparaten en verlichtingsapparatuur in te zamelen en te recyclen. Wecycle wil iedereen ervan bewust maken dat recyclen een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Een bijdrage leveren aan een duurzame wereld is goed voor de toekomst van ons allemaal. Wij wensen u en uw leerlingen veel plezier met uw reis door Wecycle City.

2 Docentenhandleiding Wecycle-city 2 Hoe wil Wecycle dit bereiken? Onder de vlag van Wecycle zijn er verschillende acties, bedoeld om zoveel mogelijk mensen mee te laten doen. Dat zijn bijvoorbeeld inzamelacties met winkels en scholen, promotieacties, landelijke campagnes met radio- en tvcommercials en regionale activiteiten met gemeenten die Wecycle ondersteunen. 3. Wecycle City In Wecycle City staan verschillende gebouwen. Elk gebouw bevat informatie over Wecycle, Wecycle-activiteiten of over de recycling van kleine elektrische apparaten. U kunt een gebouw op twee manieren betreden: via het direct naar menu of door op een gebouw te klikken. Als u op een gebouw klikt, volgt eerst Wecycle in het onderwijs Voor het onderwijs zijn er, naast Wecycle City, een aantal educatieve middelen en specials beschikbaar. Het Jekko-lespakket, de Wecycle-leskoffer en het Wecycle promotiepakket kunnen het hele jaar door worden ingezet. Het december-, Sinterklaas- en Koninginnedagproject zijn gericht op een specifieke periode. Ook de landelijke inzamelactie voor scholen is één periode per jaar, namelijk van september tot en met november. Kijk voor meer informatie op uw eigen Wecycle-pagina. een korte toelichting op het betreffende gebouw, vervolgens kunt u het gebouw in en de diverse informatiebronnen van het gebouw bekijken. Via de home-knop Home kunt u altijd weer terugkeren naar het beginoverzicht van Wecycle City. In onderstaand overzicht ziet u de inhoud van de diverse gebouwen. Gebouw Inhoud Attractiepark Wecycle-kidssite Wecycle-recycle-doeboek Jekko Catch Wecycle Game Basisschool Lokalen voor groep 5/6 en groep 7/8: Werkbladen Informatie over diverse educatieve Wecycle-activiteiten Wecycle lesmaterialen Stappenplan Spreekbeurt of werkstuk Link naar Wecycle-kidssite en filmpje SchoolTV Beursgebouw Overzicht van komende beurzen waar Wecycle aan deelneemt

3 Docentenhandleiding Wecycle-city 3 Gebouw Bibliotheek Bioscoop Bouwmarkt Gemeentehuis Laboratorium Middelbare school Milieustraat Onderzoeksbureau Reclamebureau Recyclefabriek Wecycle-kantoor Winkelcentrum Woonhuis Inhoud Boekentips Stappenplan Spreekbeurt of werkstuk Beeldbank Links naar sites over recycling Urban Mining: informatiebronnen voor lesbrief van het voortgezet onderwijs Diverse Wecycle-televisiecommercials Instructiefilmpje Jekko Recyclingvideo s Informatie over inzamelmogelijkheden bij bouwmarkten WecycleZoeker: hiermee zijn inleverpunten voor apparaten en/of spaarlampen te vinden Overzicht van inleverresultaten van gemeenten Informatie voor gemeenten over Wecycle-activiteiten Proefjes over het recyclingproces Aardrijkskundelesbrief voor onderbouw van het voortgezet onderwijs Informatie over Wecycle-activiteiten voor middelbare scholen: maatschappelijke stage, inzamelactie Informatie over recycling van diverse afvalstromen Samenvattingen en rapporten van diverse onderzoeken naar e-waste, CO2-uitstoot, bezit van e-waste in huishoudens Stappenplan Interview Promotietips PowerPoint-sjabloon Posterwizard Woordweb Persbericht: voorbeeldpersbericht en stappenplan voor eigen persbericht Filmpjes en pdf-en over recycling van kleine apparaten, verlichting, groot witgoedapparaten en koelkasten Diverse informatie over Wecycle en haar activiteiten Informatie over Jekko WecycleZoeker: tool waarmee je kunt zien welke winkels in de buurt gratis Jekko s verstrekken Thuis-telformulier waarmee leerlingen zowel in het huis van Wecycle City als bij hen thuis op zoek kunnen naar elektrische apparaten en spaarlampen Het is raadzaam om Wecycle City regelmatig te bezoeken in verband met updates en uitbreidingen.

4 Docentenhandleiding Wecycle-city 4 4. Wecycle City in de klas Doelstelling De algemene doelstelling van Wecycle City en de bijbehorende activiteiten is dat leerlingen (en via hen ook hun ouders) zich bewust worden van het belang van het inzamelen van kleine elektrische apparaten en spaarlampen. Aanvullende doelstelling is dat ze deze bewustwording vervolgens ook omzetten in gedrag door de apparaten en spaarlampen in te leveren bij een daarvoor bestemd inleverpunt. Organisatie in de klas U kunt Wecycle City op verschillende manieren in uw klas gebruiken. De gekozen werkvorm(en) is afhankelijk van: Aanleiding; Beginsituatie, bijvoorbeeld aanwezige voorkennis; Gewenste lesvorm (klassikaal, zelfstandig, in groepjes, combinatie); Tijd, van eenmalig een lesuur tot meerdere lesuren verspreid over langere periode (eventueel projectweek). Doelgroepen Wecycle City is bedoeld voor algemeen gebruik door Nederlandse consumenten. Er is lesmateriaal beschikbaar speciaal voor leerlingen uit groep 5 tot en met 8 en voor leerlingen uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Voor het voortgezet onderwijs is er een aparte handleiding (in het gebouw van de Middelbare school). Aansluiting bij kerndoelen basisonderwijs De activiteiten sluiten aan op kerndoel 39 van Mens en Samenleving en op kerndoelen 42 en 44 van Natuur en Techniek. Kerndoel 39 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu. Kerndoel 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. Kerndoel 44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. U bepaalt (in interactie met de leerlingen) het verloop van de les(sen). In deze handleiding vindt u dan ook geen lesbeschrijving die u van a tot z dient te volgen. Wel worden in hoofdstuk 5 mogelijke lesonderdelen kort beschreven. Op basis van deze informatie kunt u uw eigen les(sen) samenstellen. Wecycle City biedt de mogelijkheid om 1 lesuur aan het onderwerp te besteden maar biedt ook voldoende informatie en werkvormen voor meerdere lessen, al dan niet in de vorm van een projectweek. Er zijn verschillende soorten opdrachten: Opdrachten om onderwerp en de website te introduceren Proefjes - Magneten - Zelf afval scheiden Onderzoeksopdrachten - Recyclen van materialen - Wecycle en Recycleproces - Feiten en Cijfers - Grondstoffen terugwinnen Stappenplannen - Campagne - Persbericht - Spreekbeurt of werkstuk Huiswerkopdrachten - Interview - Thuis-telformulier

5 Docentenhandleiding Wecycle-city 5 Na de door u gekozen introductie voeren de leerlingen in kleine groepjes diverse opdrachten over deelaspecten van recyclen uit. Dit kan in circuitvorm. Aan deze opdrachten kunt u een of meerdere lesuren besteden. Bij de minimale variant van een lesuur zorgt u dat elk groepje in ieder geval een onderzoeksopdracht en een proefje doet. Kies zelf of u elk groepje dezelfde proef en onderzoeksopdracht uit laat voeren of dat de verschillende groepjes verschillende opdrachten uitvoeren. Tijdens de klassikale afsluiting delen de leerlingen de gevonden informatie met elkaar. Bij de meeste opdrachten staat een korte suggestie voor een klassikale instructie en een klassikale afsluiting. De opdrachten zijn voor groep 5/6 en groep 7/8 grotendeels gelijk. Leerlingen uit groep 5/6 zullen waarschijnlijk meer ondersteuning nodig hebben bij het uitvoeren van de opdrachten. Leerlingen uit groep 7/8 kunnen zelfstandig aan de slag. U kunt hen ook zelf laten bedenken waar ze de benodigde informatie voor de onderzoeksopdrachten kunnen vinden. Hieronder vindt u twee voorbeeldscenario s voor een lesuur. Er zijn allerlei variaties op deze scenario s mogelijk. Organisatievorm Wat Duur Klassikaal Introductie onderwerp en site 10 minuten Alle groepjes Ronde 1: een van de proefjes Ronde 2: een van de onderzoeksopdrachten Klassikaal Afsluiting: nabespreking opdrachten en conclusie 10 minuten Scenario 1: 1 lesuur, alle groepjes doen zelfde opdrachten Organisatievorm Wat Duur Klassikaal Introductie onderwerp en site 10 minuten Groep A Ronde 1: Proef Magneten Ronde 2: Onderzoeksopdracht: Wecycle en recyclen Groep B Ronde 1: Proef Magneten Ronde 2: Onderzoeksopdracht: Feiten en Cijfers Groep C Ronde 1: Proef Magneten Ronde 2: Onderzoeksopdracht: Recyclen van materialen Groep D Ronde 1: Proef Afval scheiden Ronde 2: Onderzoeksopdracht: Grondstoffen terugwinnen Groep E Ronde 1: Proef Afval scheiden Ronde 2: Campagne Klassikaal Afsluiting: Nabespreking opdrachten 10 minuten Scenario 2: 1 lesuur, groepjes doen verschillende opdrachten

6 Docentenhandleiding Wecycle-city 6 Wanneer u meerdere lesuren aan Wecycle City wilt besteden begint u met een uitgebreide introductieles. In de daaropvolgende lessen gaan de leerlingen steeds in kleine groepjes aan de slag met een of meerdere opdrachten. Herinner de leerlingen ook aan Wecycle City als ze een spreekbeurt moeten houden of een werkstuk moeten maken. In de Bibliotheek staat onder andere een stappenplan voor het maken van een spreekbeurt of werkstuk. 5. Beschrijving opdrachten Opdrachten om onderwerp te introduceren Er zijn diverse opties voor de introductie. Kies de optie die het best bij uw groep past. Het is ook mogelijk om opties met elkaar te combineren. Klassikaal gesprek over kleine elektrische apparaten Voer een gesprek over kleine elektrische apparaten en spaarlampen thuis en op school. Welke apparaten gebruiken de leerlingen zelf? En hun ouders? Hoeveel apparaten (groot én klein) en spaarlampen heeft een gemiddeld huishouden denken ze? Mag je kapotte elektrische apparaten en spaarlampen in de prullenbak gooien? Waarom niet? Tip: Wijs de leerlingen eventueel op het Thuis-telformulier in het Woonhuis. Klassikaal gesprek over recyclen van verschillende materialen Ga naar /city en wijs de leerlingen op de Milieustraat. Weten de leerlingen wat het is? Waar is de milieustraat in jullie dorp/stad? Wie is daar wel eens geweest? NB: Elke gemeente heeft een milieustraat waar particulieren hun afval gescheiden in kunnen leveren. Dit heet echter niet overal de milieustraat. Andere veel gebruikte termen zijn: afvalscheidingstation, afvalpunt, ecostation, gemeentewerf of grofvuil. (Digitaal) woordweb Ga naar /city. Zien de kinderen wat er bijzonder is aan deze stad? Er is veel informatie te vinden over recyclen. Laat de leerlingen in kleine groepjes een woordweb maken rondom het woord recyclen. Dit kan zowel digitaal als met pen en papier. In het Reclamebureau staat een link naar een digitaal woordweb. Zorg dat in de introductie de volgende onderwerpen aan bod komen: Kleine elektrische apparaten en spaarlampen moet je apart inzamelen zodat ze gerecycled kunnen worden. Andere producten die je gescheiden moet inleveren in verband met recyclen zijn televisies, koelkasten en vriezers, armaturen (draagconstructies van lampen) en groot witgoed apparaten, zoals wasmachines, wasdrogers en vaatwassers. Al deze producten worden door Wecycle gerecycled. Andere producten die ook belangrijk zijn om gescheiden in te leveren zijn klein chemisch afval, batterijen, glas, papier en karton, textiel, grof tuinafval, bouw- en sloopafval en plastic. Recyclen is goed voor het milieu. Het bespaart grondstoffen omdat de grondstoffen uit de ingeleverde apparaten gebruikt kunnen worden bij het maken van nieuwe producten. Bovendien wordt de afvalberg kleiner. Daarnaast worden schadelijke stoffen verwijderd, zodat ze het milieu niet kunnen belasten. Er zijn verschillende inzamelpunten voor kleine elektrische apparaten en spaarlampen: de winkel als je een nieuw vergelijkbaar product koopt, Wecycle-inleverpunten zoals scholen (tijdens de landelijke inzamelactie) en de milieustraat van de gemeente. Er zijn verschillende soorten elektrische apparaten: (tuin) gereedschap, huishoudelijke apparaten, apparaten voor persoonlijke verzorging, ict-apparaten, speelgoed en afspeelapparatuur.

7 Docentenhandleiding Wecycle-city 7 Proefjes Magneten Zelf afval scheiden Opdracht Het werkblad voor dit proefje staat in het Laboratorium. Op dit werkblad kunt u zien welke materialen voor dit proefje nodig zijn. Met magneten worden in het recycleproces de ijzeren onderdelen gescheiden van de overige materialen. Met het werkblad ontdekken de leerlingen onder andere welke materialen magnetisch zijn en hoe je een niet-magnetisch metaal met behulp van een magneet magnetisch kunt maken. Klassikale inleiding Bespreek dat de ingeleverde apparaten in de recyclefabriek worden verwerkt. Machines hakken de apparaten in kleine stukjes en daarna worden de verschillende materialen van elkaar gescheiden. Hebben de leerlingen ideeën hoe dit scheidingsproces werkt? Welke machines/hulpmiddelen worden er gebruikt? Komen de leerlingen op het idee dat er gebruikt wordt gemaakt van magneten om het ijzer van de overige materialen te scheiden? Vertel dat de leerlingen proefjes gaan doen met magneten. Opdracht Het werkblad voor dit proefje staat in het Laboratorium. Op het werkblad vindt u ook de benodigde materialen voor dit proefje. De leerlingen maken een afvalberg en proberen bij deze afvalberg enkele scheidingsprocessen uit het recycleproces uit. Klassikale inleiding Kunnen de leerlingen bedenken wat er met de ingeleverde apparaten in de recyclefabriek gebeurt? Uit welke verschillende stappen bestaat het recycleproces? Laat daarna eventueel het filmpje over het recyclen van elektrische apparaten zien. U vindt dit filmpje in de Recyclefabriek. Na het bekijken van het filmpje gaan leerlingen enkele stappen uit het recycleproces nabootsen. Klassikale nabespreking Laat de leerlingen hun ervaringen delen. Klassikale nabespreking Aandachtspunten tijdens de nabespreking: Magnetisch maken lukt alleen als je de magneet steeds in dezelfde richting over het materiaal wrijft. Alleen dan staan alle ijzerdeeltjes dezelfde kant op. De vorm of grootte van een magneet zegt niets over de kracht van een magneet. Kleine magneten kunnen heel sterk zijn. Voor groep 7/8: De leerlingen kunnen de naald magnetisch maken door de magneet steeds in dezelfde richting over de naald te bewegen.

8 Docentenhandleiding Wecycle-city 8 Onderzoeksopdrachten De leerlingen gaan op zoek naar informatie over een deelaspect van recyclen. De benodigde informatie kunnen de leerlingen vinden in de verschillende gebouwen van Wecycle City. Leerlingen uit groep 5/6 kunt u eventueel vertellen op welke locatie ze de benodigde informatie kunnen vinden. Leerlingen uit groep 7/8 kunnen dit zelf bedenken. De gevonden informatie kunnen de leerlingen in het PowerPointsjabloon uit het Reclamebureau plaatsen. Wanneer niet alle groepjes alle opdrachten doen zorg dan dat de leerlingen de gevonden informatie met elkaar delen. Bijvoorbeeld aan de hand van de presentatie, een zelfgemaakte poster, een fotocollage of een verslag. De onderzoeksopdrachten hebben de volgende onderwerpen: Recyclen van materialen Niet alleen elektrisch afval moet gescheiden worden ingeleverd, ook andere afvalstromen horen niet in de gewone huiscontainer. De leerlingen onderzoeken de bijzonderheden van verschillende afvalstromen. Wecycle en Recycleproces De leerlingen onderzoeken wat Wecycle is en hoe het Recycleproces werkt. Feiten en Cijfers De leerlingen zoeken in Wecycle City diverse cijfers over het gebruik en recycling van kleine elektrische apparaten en spaarlampen. Daarna voeren ze enkele rekensommen uit, leerlingen uit groep 7/8 lossen logigrammen op. Grondstoffen terugwinnen De leerlingen ontdekken welke grondstoffen er in kleine elektrische apparaten en spaarlampen zitten en waarom het belangrijk is om grondstoffen te hergebruiken.

9 Docentenhandleiding Wecycle-city 9 Stappenplannen Campagne Persbericht Opdracht Het werkblad voor deze opdracht staat in het Reclamebureau. De leerlingen bedenken een campagnemiddel en werken deze vervolgens ook uit. Dit kan zowel digitaal als op papier. Voor een digitale verwerking zijn er in het Reclamebureau enkele tools, zoals een posterwizard. Klassikale introductie Bespreek waarom het belangrijk is dat zoveel mogelijk mensen hun kleine elektrische apparaten en spaarlampen apart inleveren. Namelijk omdat gescheiden inleveren goed is voor het milieu. Het bespaart grondstoffen. En deze grondstoffen zijn in de toekomst heel hard nodig, omdat er anders niet genoeg nieuwe apparaten en spaarlampen gemaakt kunnen worden. Wecycle maakt regelmatig verschillende campagnemiddelen met als doel mensen ervan te overtuigen hun oude kleine elektrische apparaten en spaarlampen gescheiden in te leveren. Kennen de leerlingen voorbeelden van deze campagnemiddelen? Bekijk eventueel klassikaal een van de tv-commercials in de Bioscoop. De leerlingen gaan nu zelf met behulp van het werkblad een campagnemiddel maken. Bespreek eerst wat de kenmerken zijn van een goed campagnemiddel. Besteed zowel aandacht aan de vorm (gebruik van beeldmateriaal, leesbaarheid, verhouding beeld/ tekst, gebruik kleuren en logo) als aan de inhoud (duidelijke boodschap, duidelijke afzender, slogan). Opdracht Het werkblad voor deze opdracht staat in het Reclamebureau. De leerlingen bestuderen enkele persberichten van Wecycle, denken na over kenmerken van een persbericht en schrijven tot slot zelf een persbericht. Hun persbericht kan gaan over een naderende campagne/inleveractie op hun school, de resultaten van een inleveractie of over interviewresultaten (zie Interviewopdracht in het Onderzoeksbureau). Klassikale introductie Vertel dat de leerlingen een Wecycle-persbericht gaan schrijven. Leg kort uit wat een persbericht is. Een persbericht wordt door een organisatie naar journalisten gestuurd. Ze hopen dat de journalisten in hun kranten of nieuwsberichten aandacht schenken aan het nieuws uit het persbericht. Laat de leerlingen kort klassikaal nadenken over belangrijke kenmerken van een persbericht. Bijvoorbeeld: een persbericht is kort, moet over nieuws gaan, vertelt journalisten waar ze terecht kunnen voor meer informatie enzovoorts. Klassikale afsluiting De leerlingen lezen hun persberichten aan elkaar voor en beoordelen elkaars persberichten. Wat is er goed? Wat kan beter? Klassikale afsluiting Laat de leerlingen de gemaakte middelen aan elkaar presenteren. De leerlingen beoordelen elkaars werk en nemen daarbij de besproken kenmerken van een succesvolle middel uit de inleiding als leidraad. Bespreek eventueel ook wat een goede plek is om de poster op te hangen of de folders en ansichtkaarten uit te delen. Tip: Laat de leerlingen als vervolgopdracht een script bedenken voor een tv-commercial.

10 Docentenhandleiding Wecycle-city 10 Spreekbeurt of werkstuk Wijs leerlingen die op zoek zijn naar een onderwerp voor een spreekbeurt of werkstuk op Wecycle City.nl. Recyclen van kleine elektrische apparaten en spaarlampen is namelijk een zeer geschikt onderwerp. In hun spreekbeurt of werkstuk kunnen de leerlingen het totaal proces van recyclen behandelen. Maar ook over deelonderwerpen valt genoeg te vertellen. Bijvoorbeeld over de organisatie Wecycle, de milieustraat of de milieuopbrengsten van recyling. Het stappenplan spreekbeurt of werkstuk in de Bibliotheek helpt de leerlingen bij de voorbereiding. Daarnaast biedt Wecycle City een schat aan informatie en handige hulpmiddelen. Gebouw Bibliotheek Onder andere Wecycle-kantoor, Recyclefabriek, Milieustraat Reclamebureau Hulpmiddel spreekbeurt/werkstuk - Stappenplan voor spreekbeurt of werkstuk - Links - Beeldbank - Informatie - Woordwebtool - PowerPoint-sjabloon

11 Docentenhandleiding Wecycle-city 11 Huiswerkopdrachten Interview Thuis-telformulier Opdracht Om meer te weten te komen over kennis en gedrag van het Nederlands publiek bereiden leerlingen aan de hand van het stappenplan uit het Onderzoeksbureau een of meerdere interview(s) voor, voeren het interview uit en doen hiervan verslag. Het werkblad met het stappenplan voor voorbereiding, uitvoering en verslaglegging staat in het Onderzoeksbureau. Klassikale introductie Wijs de leerlingen op het Onderzoeksbureau in Wecycle City. Wecycle laat regelmatig verschillende onderzoeken uitvoeren. Kunnen de kinderen bedenken wat voor soort onderzoeken dat zijn? Concludeer dat Wecycle niet alleen onderzoekt wat er met de verschillende grondstoffen gebeurt maar ook wat de mensen weten over recycling van kleine elektrische apparaten en spaarlampen en waarom de mensen wel of niet hun kapotte apparaten inleveren. De leerlingen gaan zelf ook een klein onderzoekje doen. Ze gaan een interview voorbereiden, uitvoeren en de resultaten weergeven in een verslag of presentatie. Leerlingen uit groep 7/8 kunnen de resultaten ook verwerken in een persbericht. Wijs ze dan ook op het stappenplan Persbericht in het Reclamebureau. De voorbereiding en verslaglegging kunnen de leerlingen eventueel in de klas doen. Het afnemen van het interview is huiswerk. Klassikale afsluiting Laat bij de klassikale nabespreking van deze opdracht zowel het proces als de inhoud aan bod komen. Opdracht De leerlingen onderzoeken met behulp van het Thuistelformulier hoeveel kleine elektrische apparaten en spaarlampen er in het Woonhuis in Wecycle City zijn te vinden en hoeveel ze zelf in huis hebben. Op het formulier voor thuis kunnen ze ook aangeven hoeveel hiervan kapot zijn of niet meer worden gebruikt. Het Thuis-telformulier is te vinden in de hal van het Woonhuis. Klassikale introductie Welke kleine elektrische apparaten hebben de leerlingen thuis? Hoeveel apparaten denken de leerlingen thuis te hebben? Zorg dat de verschillende soorten apparaten aan bod komen: speelgoed, (tuin)gereedschap, apparaten voor persoonlijke verzorging, keukenapparaten, ict-apparaten en afspeelapparatuur. Bespreek ook wat er thuis gebeurt met kapotte apparaten en spaarlampen. Is er bijvoorbeeld een centrale plek in huis waar deze bewaard worden? Wat gebeurt er daarna mee? Klassikale afsluiting Vonden de leerlingen het aantal kapotte apparaten mee- of tegenvallen? Wijs de leerlingen eventueel ook op de Jekko in het Winkelcentrum. De Jekko is een handige inzamelbox voor kleine elektrische apparaten, batterijen en spaarlampen. Met een Jekko in huis zijn rondslingerende apparaten, batterijen en spaarlampen verleden tijd. Alles uit de Jekko kun je legen op de milieustraat van de gemeente Wecycle. Alle rechten voorbehouden. Wecycle, Jekko en het Wecycle-logo zijn als merk beschermd op Europees niveau.

12 Docentenhandleiding Wecycle-city 12 Antwoorden Werkbladen Wecycle City Geen markering = groep 5/6 en groep 7/8 Roze = alleen groep 5/6 Groen = alleen groep 7/8 Proefjes Magneten 1. a. ijzer, aluminium, tin, zink, lood, chroom, goud, zilver b. eigen antwoord c. hard, sterk, kan warmte doorgeven c. hard, sterk, kan warmte doorgeven, buigzaam, kan smelten d. Als ijzer nat wordt, gaat het roesten. 4 d. metaaldetector, zweeftrein, kompas Onderzoeksopdrachten Recyclen van materialen 1. batterij, krant, wijnfles, kerstboom, bananenschil, plastic tas, trui, etensblik, papier, plastic, tuinafval, glas, bouwafval, textiel, batterijen 2. (Delen van) afval gebruiken om er nieuwe spullen van te maken. In ieder geval in antwoord: afval, opnieuw gebruiken. 3. minder grondstoffen uit natuur nodig, afvalberg wordt kleiner, minder CO2-uitstoot Afval Kleine elektrische apparaten Spaarlampen Papier Textiel Groot tuinafval Glas Plastic Waar inleveren?ty - milieustraat - winkel of bouwmarkt (als je een nieuw apparaat koopt) - tijdelijk inleverpunt zoals een basisschool - milieustraat - winkel of bouwmarkt - milieustraat - recyclepunt in de buurt - aan de straat zetten - milieustraat - winkel of bouwmarkt - recyclepunt in de buurt - milieustraat - aan de straat zetten (na telefonische afspraak met gemeentedienst) - milieustraat - recyclepunt in de buurt - milieustraat - recyclepunt in de buurt - aan de straat zetten (als dat in jouw gemeente de afspraak is)

13 Docentenhandleiding Wecycle-city 13 Wecycle en Recycleproces 1. Wecycle is de organisatie die verantwoordelijk is voor inzameling en recycling van (kleine) elektrische apparaten en spaarlampen. 2. Doel Wecycle: Zoveel mogelijk (kleine) elektrische apparaten en spaarlampen recyclen omdat dat goed is voor het milieu. 3. gemeenten, kringloopbedrijven, winkels, scholen en consumenten 4. bijna 110 kilo 5a. föhn, wekker, broodrooster b. rubber, aluminium, plastic, ijzer, koper, zink, nikkel 6a. hand b. hamermolen c. zeef d. magneet e. supermagneten f. ketsrol g. granulator 7. Recycle 4. Wecycle is een samenvoeging van we en recycle. We is Engels voor wij en recycle voor recyclen. Het motto van Wecycle is: Recyclen doen we samen. 5 bijna 110 kilo 6. Het ministerie van milieu en infrastructuur. 7a. föhn, wekker, broodrooster b. rubber, aluminium, plastic, ijzer, koper, zink, nikkel 8a. hand b. hamermolen c. zeef d. magneet e. supermagneten f. ketsrol g. granulator 9. Juiste volgorde: F, B, H, D, G, I, E, A, C 2. Welke familie heeft de meeste spaarlampen ingezameld? Voornaam Achternaam Ingezamelde spaarlampen Coosje De Vries 18 spaarlampen Jasper Westland 34 spaarlampen Yasmina Kocak 5 spaarlampen In welke volgorde haalt Wecycle de ingezamelde kleine elektrische apparaten op? Dag van de week School Apparaat Maandag Julianaschool Mixer Woensdag De Keerkring Scheerapparaat Vrijdag De Groene Klaver Bestuurbare auto Feiten en Cijfers 1. a. meer dan 90 apparaten en 9 spaarlampen b. 4 d. Schiermonnikoog, 23 kilo e (dit staat op de jaarsite onder het kopje educatie) 2a. 31 b. 4 c. 5 d. 4 e. 55

14 Docentenhandleiding Wecycle-city Grondstoffen terugwinnen Grondstof Kleur Eigenschap Product waar deze grondstof in zit Rubber Alle kleuren Gemaakt van boomsap Snoer Metaal Zilver Magnetisch Elektrische barbecue Glas Doorzichtig Zit zand in Spaarlamp Kunststof Alle kleuren Gemaakt van olie Föhn Hout Bruin Bevat splinters Elektrische gitaar 2. a. zilver, goud, palladium, tantallum b. kwik 3. niet genoeg 3. Kritische grondstoffen zijn waardevolle grondstoffen. Ze zijn vaak zeldzaam. 4. Voordelen recycling: minder grondstoffen uit de natuur nodig waardoor grondstoffen minder snel op raken, afvalberg wordt kleiner, minder CO2-uitstoot. Thuis-telformulier groep 5/6 Kamer Hal Aantal in woonhuis van Wecycle City Apparaten 1 (rookmelder) Lampen Woonkamer 5 (fototoestel, mobiele telefoon, televisie, staande lamp, dvd-speler) 1 (spaarlamp) Keuken 6 (vaatwasser, broodrooster, frituurpan, waterkoker, tosti-ijzer, staafmixer) Garage 5 (zaklamp, hoge drukspuit, grasmaaier, stofzuiger, vriezer) 4 (2 tl-buizen, 2 spaarlampen) Kelder 11 (klok, radio, boormachine, tacker, klopboor, soldeerbout, decoupeerzaag, kitpistool, vlakschuurmachine, schroefboormachine, tl-behuizing) 2 (tl-buizen) Badkamer 5 (scheerapparaat, weegschaal, wasmachine, krultang, plafondlamp) 1 (spaarlamp) Kinderkamer 6 (plafondlamp, mobiele telefoon, elektrische gitaar, mp3-speler, radio/ versterker, boxen, muis, toetsenbord) 1 (spaarlamp) Ouderslaapkamer 6 (ventilator, naaimachine, plafondlamp, staande lamp, föhn, wekkerradio) 1 (spaarlamp) Anders, nl Overloop boven 3 (hanglampen)

15 Docentenhandleiding Wecycle-city 15 Thuis-telformulier groep 7/8 Soort Elektrische (tuin)gereedschappen Huishoudelijke apparaten Groot witgoed 10 (hoge drukspuit, grasmaaier, boormachine, tacker, klopboor, soldeerbout, decoupeerzaag, kitpistool, vlakschuurmachine, schroefboormachine) 9 (vaatwasser, broodrooster, frituurpan, waterkoker, tosti-ijzer, staafmixer, vriezer, stofzuiger, klok) 2 (vaatwasser, wasmachine) Elektrisch speelgoed 1 (elektrische gitaar) Ict-apparaten 3 (mobiele telefoon, muis, toetsenbord) Apparaten voor persoonlijke verzorging 4 (scheerapparaat, weegschaal,föhn, krultang) Afspeelapparatuur Bruingoed 8 (fototoestel, televisie, dvd-speler, radio, wekkerradio, mp3-speler, radio/ versterker, boxen) 1 (rookmelder) Armaturen 5 (zaklamp, plafondlampen, staande lampen, hanglampen, tl-behuizing) Energiezuinige verlichting (spaarlampen, LED-lampen en tl-buizen 4 (2 tl-buizen, 2 spaarlampen)