Hoe arbeidsattitudes van leerlingen aanscherpen?
|
|
- Philomena Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Cursusmap train de trainer voor leerkrachten BSO/TSO/KSO/DBSO/leertijd Hoe arbeidsattitudes van leerlingen aanscherpen? Ontdek jezelf, Iedereen heeft wel eens zin om positieve keuzes te maken, goede dingen te doen, zijn waarden en normen te verdedigen. Toch kan niemand in zijn eentje de wereld veranderen. Maar als we onze wereld een beetje positiever achterlaten dan we hem s ochtends aantroffen, dan voelt dat goed vanbinnen.
2 A. Kadering en structuur van het project LOOA en Will's Kracht: even situeren Het Limburgs Overlegplatform Onderwijs Arbeid, afgekort als LOOA, is een vzw die eind jaren '80 werd opgericht met de bedoeling om het onderwijs uit alle koepels, andere vormingsverstrekkers en de sociale partners rond de tafel te brengen. Deze actoren willen via dit platform specifieke en lokale noden detecteren rond de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt in Limburg. Zij spelen hierop in door het projectmatig uitwerken van acties en initiatieven. Zo heeft LOOA in de voorbije jaren een aardig 'palmares' opgebouwd. Enkele voorbeelden zijn de beroepen info- en doebeurs BIPje, het project Arbeidsoriëntatie (met oriëntatiestages), en het Regionaal Technologisch Centrum Limburg. Het project waarin deze cursus past, is Will's Kracht, dat werd opgestart in 2006 en loopt tot De doelstelling hiervan is werken aan een verbetering van de (arbeids)attitudes bij schoolverlaters in het TSO, BSO, KSO, DBSO en alternerend leren. Will's Kracht wil hen een betere houding meegeven als ze de stap naar het beroepsleven maken: flexibel en stipt zijn, willen leren, enthousiast reageren, feedback aanvaarden,... Het project gaat uit van een integrale benadering door acties te ontwikkelen naar 4 verschillende doelgroepen: ouders en schooldirecties, leerlingen zelf, leerkrachten en het bedrijfsleven. Voor leerlingen en leerkrachten worden vernieuwende methodieken ingezet, zoals deze train-de-trainer cursus en workshops rond attitudes. Voor de opvolging van het project werden onder andere de Attitude-Meter en het WAM softwarepakket ontwikkeld. Dit zijn 2 instrumenten om de evolutie in de arbeidshouding van leerlingen te meten en weer te geven. Hoe en waarom deze cursus? Bij vele projecten staat of valt de continuïteit ervan in functie van de subsidies die hiervoor worden vrijgemaakt. De initiatiefnemers van Will's Kracht vinden het thema echter te belangrijk om het na het einde van het project een stille dood te laten sterven. Het aanscherpen van attitudes is een werk van hele lange adem, waar op korte termijn geen spectaculaire verbeteringen in mogen verwacht worden. Vandaar dat werd gekozen om de leerkrachten te trainen in het doorgeven van de informatie aan hun leerlingen. We hopen op een sneeuwbaleffect, zodat de doelstellingen maximaal kunnen gerealiseerd worden. Op die manier gaan de ideeën, voorbeelden, methodieken en al het andere uitgewerkte campagnemateriaal niet verloren als Will's Kracht ermee ophoudt.
3 Wat verwachten wij van jou? De keuze om alle informatie aan de leerlingen door te geven, houdt een risico in. We hebben hierbij namelijk jouw volledige medewerking nodig. Als geen enkele leerkracht of schooldirectie bereid is om deze cursus te volgen en daadwerkelijk in het lessenpakket te integreren, zijn al onze inspanningen een maat voor niets geweest. Wij verwachten dus dat jij eerst en vooral het uitgangspunt van dit project volledig onderschrijft. Vervolgens moedigen we je aan om deze cursus te volgen en de items die worden aangereikt te integreren in de lessen. Op die manier word je in feite een ambassadeur van Will's Kracht, en help je actief mee om de attitudes van je leerlingen aan te scherpen. Tot slot verwachten we ook dat je het enthousiasme over dit project verder uitdraagt naar collega's en je directie stimuleert om hier tijd en ruimte voor vrij te maken. Wat mag jij verwachten van ons? Voor jouw engagement als schakel in de keten van Will's Kracht, krijg je ook heel wat in de plaats. Het is geen aaneenrijging van alleen maar leuke dingen, of een saaie opsomming van verstikkende ideeën. De opleidingen voor deze cursus worden gegeven door een professionele trainer, die zowel vanuit het bedrijfsleven als vanuit het onderwijs het klappen van de zweep kent. Hij brengt de thema's op een informele en interactieve manier, zodat het bijwonen van de cursussen zeker niet als een opgave kan beschouwd worden. Bovendien ontvang je van ons al het ondersteunende materiaal om de bekomen informatie op een eenvoudige en duidelijke manier aan de leerlingen te kunnen overbrengen. Een voorbeeld daarvan is deze cursus en de dvd, die doorspekt zijn van praktische voorbeelden en nuttige tips. Je kunt al dit materiaal kant-en-klaar serveren in de klas! Je kunt hiervoor trouwens ook beroep doen op onze portaalsite, waar ook alle informatie terug is te vinden. Kortom, Will's Kracht staat je bij met raad en daad, zodat het doorgeven van de attitudetools echt kinderspel zullen blijken.
4 5. Willen leren 1. Communicatie 1.1 Kader en benadering 1.2 Uit het leven gegrepen 1.3 Verteltips 1.4 Ppt 1.5 Clips 1.6 Oefeningen 2. Engagement Attitudes 3. Flexibiliteit 4. Stiptheid
5 1. Communicatie 1.1 Kader en Benadering Kader en benadering Het eerste contact Je krijgt maar één kans om een eerste indruk te maken... Als die tegenvalt, heb je veel tijd nodig om het vertrouwen te herstellen. Vooral bij sollicitatiegesprekken is het eerste contact heel belangrijk. Om je leerlingen hierin te trainen, kan je als opener of opwarmer, de De knoop? (Zie 1.6 en) doen. Zo leren de studenten op een aangename manier waarom en hoe CONTACT een bepalende invloed heeft. Zie 1.6 Het eerste contact met een organisatie is zo belangrijk Daarom: Zorg voor een goede timing. Maak een duidelijke afspraak via telefoon of . Zorg dat uit het eerste telefonisch gesprek heel duidelijk is waar je moet zijn, wie je gaat ontmoeten en op welk tijdstip. Schrijf het even op, want nieuwe namen vergeet je snel. Van een ontmoeting zijn de eerste 90 seconden het belangrijkst. De indrukken die je dan opdoet, blijven je het langst bij! Daarom: Geef een goede indruk. Je geeft een hand zoals het hoort? (Zie 1.3 Verteltips) Je kijkt je partner in zijn ogen. Je bent beleefd en blijft rechtstaan tot je wordt uitgenodigd om te gaan zitten. verteltips Zie 1.3 Kijk hier ook even naar de voorbeelden van Uit het leven gegrepen. Zij geven ook enkele richtlijnen mee. Nu kan je de Stel je voor (Zie 1.6 en) doen. Eventueel kan je deze koppelen aan de eerste feedback, waarbij de leerlingen proberen elkaar bij te sturen, zonder kritiek te geven. Je mag best ASSERTIEF zijn, van bij het eerste moment. Maar vergis je niet: assertief is iets heel anders dan arrogant. Want wie als eerste indruk arrogant overkomt zal die perceptie moeilijk kunnen keren. (Zie 1.2 uit het leven gegrepen) uit het leven gegrepen Zie 1.6 Zie 1.2 TIP: Communiceren is als je hemd aantrekken. Als het bij het eerste knoopsgat fout gaat, komt het bij het verdere dichtknopen niet meer goed. Gelukkig is communicatie, net als hemden dichtknopen, iets wat je kan leren.
6 1 Communicatie 1.1 Kader en Benadering Kader en benadering Communicatie Het is niet zo evident om te luisteren. Het is algemeen bekend dat, als het fout gaat in een organisatie, dit voor 80% te wijten is aan slechte communicatie of erger nog, aan helemaal géén communicatie. Bij het eerste contact moet je dus een goede start nemen in die communicatie, en dat is niet zo gemakkelijk. Want allicht ben je wat zenuwachtig of onoplettend. Toch is het héél belangrijk dat je alle informatie van het gesprek meekrijgt. Daarom, doe met de leerlingen eens de luister Actief luisteren (Zie 1.6 en). Zo leren ze ervaren dat luisteren niet vanzelfsprekend is. Je kan hier ook de kaartjes gebruiken wat verhindert en wat helpt ons luisteren. Communicatie is niet alleen luisteren, maar ook een boodschap duidelijk kunnen zenden. Tussen zender en ontvanger, als de boodschap wordt overgebracht, zit er altijd RUIS. De ZIN-Obelisk (Zie 1.6 en) is een aangename die één en ander rond communicatie doet ervaren. Het gaat vooral om het zenden en ontvangen van informatie, met daartussen heel wat (overbodige) RUIS. De ruis doet de boodschap verzwakken, en schept verwarring in de communicatie. Deze laat ook ervaren dat goede, relevante communicatie moet gericht zijn op FEITEN. Door de woordkeuze is de ZIN-Obelisk gericht op TEAM-COMMUNICATIE. luister Zie 1.6 Zie 1.6 Je mag de leerlingen vertellen dat, als deze in een organisatie wordt gedaan, de arbeiders er meestal in slagen om een goede oplossing te vinden. Het middenkader heeft het al wat moeilijker, en de directie soms héél moeilijk. Waarom? Omdat sommige mensen zich niet aan feiten kunnen houden en allerlei veronderstellingen beginnen maken. Als daar je oplossing op berust, is die zeker fout. Als deze ZIN-Obelisk wordt gedaan, stelt men zich als leerkracht best even op als observator. KIJK en LUISTER naar het teamgebeuren. De clips voor communicatie zijn uit te kiezen, maar HUsonfirst (Bush against Rice) (Zie 1.5 Clips) is een prachtvoorbeeld van hoe het niet moet. clip Zie 1.5
7 1. Communicatie 1.2 Uit het leven gegrepen Uit het leven gegrepen Is hij assertief genoeg? Ik werd vanochtend in Dendermonde door een Volvo van de politie aan de kant gezet, wegens overtreding van de maximum snelheid (ik reed 160 km/u! waar ik 70 mocht). Zo loste ik dat op: uit het leven gegrepen De agent: "Meneer, ik hou u aan wegens te hard rijden. Mag ik uw rijbewijs zien?" Ik: "Ik heb geen rijbewijs agent." De agent: "Geen rijbewijs? Heeft u dan wel papieren van deze auto?" Ik: "Nee, die heb ik niet want deze auto is niet van mij. Ik heb hem gestolen, maar ik geloof dat ik wel wat zag toen ik mijn pistool in het handschoenenkastje legde." De agent, verbijsterd: "U bent bewapend met een pistool in een gestolen auto?" Ik: "Ja, die had ik nodig om die vrouw dood te schieten van wie ik deze auto heb gestolen. Haar lichaam ligt in de kofferbak. Ik doe wel vaker van die rare dingen als ik dronken ben." Het werd de agent nu te veel en hij riep assistentie op. Binnen de kortste keren werd ik omsingeld door een horde gewapende agenten en de hoofdagent liep naar me toe. De hoofdagent: "Uw rijbewijs graag". Ik (terwijl ik mijn rijbewijs overhandig): "Alstublieft agent". De hoofdagent: "Uw papieren". Ik (terwijl ik mijn papieren overhandig): "Alstublieft agent". Vervolgens vroeg de hoofdagent of hij in het handschoenenkastje mocht kijken. Ik stemde daar in toe en uiteraard was er nergens een pistool te bekennen. Tenslotte vroeg hij of hij in de kofferbak mocht kijken en vond daar alleen een laptop en een gevarendriehoek. De hoofdagent: "Ik heb van deze agent gehoord dat u gewapend met een pistool, zonder rijbewijs met een lijk in de kofferbak, dronken in een gestolen auto reed. Hoe kan dit?" Ik: "Ja dat weet ik niet. Ik durf te wedden dat die fantast u ook nog vertelde dat ik te hard reed."
8 1. Communicatie 1.6 Oefeningen c. Luister 1 - Actief luisteren Doelstelling: Deze luisteractiviteit helpt leerlingen hun luistervaardigheden te verbeteren en na te denken over wat goed en slecht luisteren is. luister Vaardigheden: Luisteren is een belangrijke vaardigheid om elkaar recht op een mening te respecteren. We kunnen onze luistervaardigheden verbeteren door. Deelnemers: Elke deelnemersgroep van elke omvang. Tijdsduur: Ongeveer 30 minuten. Materiaal: De luisterfiches Wat helpt ons om te luisteren? en Wat verhindert ons om te luisteren?. (Zie bijlage) Werkwijze: 1. Verdeel de klas in paren. 2. Leg uit dat op een moment één persoon zal moeten spreken zonder te stoppen, terwijl de andere persoon zo aandachtig mogelijk moet luisteren. De spreker kan over vanalles spreken, bijvoorbeeld over zichzelf, zijn of haar familie, een interessante ervaring, 3. Geef de paren een moment om te beslissen wie er gaat spreken en wie er gaat luisteren. 4. Geef het startsein voor de sprekers om te beginnen. 5. Geef de sprekers ongeveer 2 minuten om ongestoord te spreken. Klap dan in de handen voordat de inspiratie van de sprekers opdroogt en vraag hen om te stoppen. 6. Vraag de luisteraars om voor hun partner de twee laatste zinnen te herhalen die hij/zij gezegd heeft. Deze vraag is meestal een grote verrassing en maar weinigen zullen zich de twee laatste zinnen van hun partner perfect herinneren! 7. De paren wisselen dan van rol, de luisteraar gaat nu spreken en de spreker gaat luisteren. 8. Stop na een paar minuten opnieuw. Waarschijnlijk zullen de luisteraars nu beter geluisterd hebben. Vraag hen daarom de DRIE laatste zinnen te herhalen die hun partner gezegd heeft!
9 1. Communicatie 1.6 Oefeningen 9. Gebruik volgende vragen om de aandachtspunten te analyseren: Kon je je de zinnen herinneren? Was het gemakkelijker om ze de tweede keer te herinneren? Waarom? Wat deed je om beter te luisteren? Deed je iets speciaals met je lichaam? Of met je gezicht? En wat met je gedachten? Wat verhinderde je om te luisteren? Toon de klas nu de informatie van de informatiekaarten (in bijlage). Staat er iets in deze kaders waaraan ze niet gedacht hebben? Waarom? TIP Mensen denken sneller dan ze spreken. Dit wil zeggen dat als je luistert naar iemand, je heel wat vrije tijd hebt om na te denken. Deze tijd gebruiken we vaak om na te denken over de lunch of over wat we de vorige avond gedaan hebben, in plaats van te denken aan wat de andere persoon vertelt op dat moment.
10 1. Communicatie 1.6 Oefeningen f. Stel je voor - overzicht Doelstelling: Het voorstellen van een collega voor een publiek, taalvaardigheid, omgaan met feedback. Vaardigheden: Voorkomen, houding, taalvaardigheid, spreken voor publiek. Deelnemers: Elke deelnemersgroep van elke omvang. Tijdsduur: Afhankelijk van groepsgrootte. Materiaal: Leeg blad en schrijfgerief. Oefening: Stel je voor aan je collega in 5 min. Je collega noteert in het kort. Je collega stelt zich voor aan jou in 5 min. Jij noteert in het kort. Jij stelt je collega voor aan de groep en je collega stelt jou voor aan de groep (1 min/persoon). Waar ga je op letten als trainer: Lichaamshouding, aankijken van publiek, verlegenheid, publiekreacties, taalgebruik. Aanvaarden van feedback en bijsturing. Bijsturing en feedback positief benaderen.
11 2. Engagement 2.3 Verteltip Verteltip Feedback = Kritiek Toon eerst de clip: Badday Feedback krijgen: 1. Luister! Probeer zo goed mogelijk te luisteren naar de boodschap van de ander. Zo laat je zien dat je bereid bent feedback van de ander te ontvangen. Ga niet over in een verdedigende houding. 2. Ga na of je de ander goed begrijpt, vat zijn opmerkingen in eigen woorden samen. 3. Is de informatie te vaag, vraag naar details, concretere informatie. 4. Vraag eventueel na bij anderen: hebben zij dezelfde mening? (Let op: niet als truc gebruiken om de feedbackgever in de wind te zetten). Als je hun mening navraagt, respecteer die dan, ook al ben je het er niet mee eens. 5. Laat eerlijk blijken wat de feedback op jou persoonlijk teweegbrengt. 6. Bepaal zelf of je het gedrag wil veranderen. Hoe negatief of hard feedback soms kan zijn, vergeet nooit dat het dan een wens is om te veranderen Probeer het dus positief te vertalen naar jezelf toe. Je behoudt immers zelf de keuze om te veranderen of niet. Tegen je goesting tot je 18de naar school gaan, dat is erg, maar straks 40 jaar lang tegen je goesting gaan werken, DAT IS PAS ERG.
12 2. Engagement 2.6 Oefeningen d. Suikerklontje - overzicht Vaardigheden: De jongere: Kan de afgesproken regels van het spel naleven. Kan doorzetten. Kan omgaan met gevoelens van enthousiasme en frustratie. Deelnemers: Groepsgrootte: Onbepaald. Geschikt voor: Een bestaande groep. Materiaal: Materiaal: Eén suikerklontje of een ander klein voorwerp zoals een sleutelhanger, Labello, Tipp-ex, Locatievoorwaarden: Een lokaal. Tijdsduur: Uitleg van de opdracht: 4 minuten. Tijd voor de uitvoering: +/- 8 minuten per jongere. Omschrijving: Leg aan de jongeren uit dat je het suikerklontje zichtbaar gaat verstoppen in het lokaal als zij het lokaal verlaten hebben. Voorbeelden van zichbaar verstoppen zijn: op het raamkozijn, in een hoek van het lokaal, tussen de verlichting, naast een stoelpoot, tussen 2 boeken op een boekenrek, in een pennenzak, op de rand van het bord, tussen de krijtjes, De jongeren mogen terug binnenkomen en zoeken naar het suikerklontje in het lokaal. De jongeren lopen rond. Als iemand het suikerklontje gevonden heeft, mag deze persoon niet reageren, (enthousiasme beheersen) maar hij blijft nog enkele seconden rondlopen en gaat dan pas zitten. Dit om te voorkomen dat hij aanwijzingen geeft aan de anderen. Het zoeken blijft doorgaan tot ook de laatste persoon het suikerklontje gevonden heeft. (Omgaan met frustratie). Wie als eerste het suikerklontje gevonden heeft, mag het nu verstoppen. Speel dit een aantal keren en tracht als begeleider iedereen aan bod te laten komen. Doelstellingen: De jongeren zullen vanzelf uitwisselen over hun enthousiasme en plezier bij het vinden van en hun frustraties bij het niet vinden van het suikerklontje. Opmerking: De meeste jongeren vinden dit een leuke uitdaging. Werkt heel goed als tussendoortje, als de fut er wat uit is.
13 3. Flexibiliteit 3.1 Kader en benadering Kader en benadering Flexibiliteit Flexibiliteit en engagement liggen eigenlijk dicht bij elkaar. Dat is één van de redenen waarom we in dit hoofdstuk ook even ingaan op het thema respect. Flexibel zijn heeft immers veel te maken met de bereidheid om anderen te respecteren en op een juiste manier om te gaan met de verschillen, gewoontes, waarden en normen. Anderzijds krijg je ook veel respect als je jezelf flexibel opstelt. Om te weten wat organisaties, zoals bedrijven, op dit vlak verwachten, verwijzen we graag door naar de Attitude-Meter? (Zie E. Toolbox Will s Kracht - 1. infoboekje), waar deze arbeidsattitudes meer uitgewerkt worden. Wat nu heel precies onder flexibiliteit wordt verstaan, varieert natuurlijk van organisatie tot organisatie. Er zijn vaak vaste afspraken en gewoontes, maar vaak hangt het ook af van een specifiek gebeuren of voorval. Zo herken je mensen die op het werk flexibel zijn: Overuurtjes maken zonder extra vergoeding. Dingen willen doen die buiten je normale jobinhoud liggen. Een ander helpen zonder dat hij of zij daar om vraagt, zonder ook te willen dat een ander dat voor je doet. Een werkje willen opknappen dat beneden je normale niveau ligt. Dingen willen leren die niet in je alledaagse pakket zitten. Jouw kennis en ervaring willen doorgeven aan collega s. Openstaan voor andere visies en meningen. (Ruzie krijgt men ALLEEN als BEIDE partijen gelijk hebben). Feedback kunnen aanvaarden en WILLEN of KUNNEN veranderen. Dat is flexibel zijn. Flexibiliteit kunnen opbrengen is een stuk je engageren voor je werk en werkgever. Dit brengt ook respect met zich mee. Respect start bij GEVEN en niet bij KRIJGEN. De De schuilkelder (Zie 3.6 en) benadert respect van een andere zijde, en daarom ook is deze niet altijd geschikt voor alle klasgroepen. Ze is nogal gevoelig naar vormen van racisme op elk niveau. En de achtergrond van de stelt ook dat het eigenlijk gaat over 'disrespect'. Het enige respectvolle dat je kan vinden in de (en dat zullen sommige leerlingen ook aangeven) is dat je zelf buiten de schuilkelder blijft en iemand anders je plaats laat innemen. Toch is deze al meerdere malen met leerlingen erg succesvol gedaan zonder nare bijwerkingen of gevolgen. Zie 3.6 Enkele frappante clips tonen hoe de flexibiliteit kan ingevuld worden. De en Lost at Sea en/of NASA- (Zie 3.6 en) kunnen gedaan worden om te leren hoe leerlingen zich flexibel opstellen ten opzichte van anderen, als ze de opdracht krijgen om hun meningen te verzoenen en samen tot een gemeenschappelijk besluit te komen. In dit hoofdstuk zijn vooral de voorbeelden van Uit het leven gegrepen frappant om aan te tonen wat er soms (zelfs vaak op een lachwekkende manier) van mensen verwacht wordt op vlak van flexibiliteit. Zie 3.6
14 5. Willen leren 5.1 Kader en benadering Kader en benadering Willen leren Bereid zijn om nieuwe dingen te willen leren... Dat is één van de basisvereisten om in het beroepsleven te kunnen slagen. Uiteraard moet je ook de vaardigheden hebben om het niveau van de functie aan te kunnen, maar de Will om er iets aan te doen is een eerste en essentiële voorwaarde. Als je dit aan de leerlingen duidelijk kunt maken, heb je als leerkracht een veelbepalende invloed op hun toekomst. De bereidheid tot leren is immers zeker zo belangrijk dan het leerproces zelf. Wat de leerlingen die in het beroepsleven stappen moeten weten, is dat het vanzelfsprekend is dat ze in de beginfase ook fouten zullen maken. Op dat moment komt het erop aan om niet hardleers te zijn en telkens op dezelfde, verkeerde manier verder te werken. Leren van je fouten, leren omgaan met feedback, KRITIEK kunnen aanvaarden (Zie ook Engagement - en ). Als leerlingen weten dat volwassenen of even anders gezegd oude rotten in het vak graag hun ervaring aan jongeren doorgeven, zal bijleren als iets positiefs worden beschouwd, en niet als een ouwe sok die wat staat te zagen. (Zie ook Stiptheid ). Wat we met dit hoofdstuk willen bereiken is het inzicht in het leerproces. Al doende leert men, luidt het spreekwoord, maar de manier waarop is zeker zo belangrijk. Voor de leerlingen is de stage een cruciale factor in dit proces. Ze moeten goed weten dat als ze tijdens de stage vragen hebben, ze om ondersteuning, raad, advies of uitleg moeten durven vragen. Of ze al dan niet veel zelfvertrouwen hebben, mag daarbij geen rol spelen. Twijfelen is geen optie. Want de ene keer hebben ze geluk en draait het goed uit, maar de volgende keer moeten ze opnieuw gokken en kunnen ze 'dikke pech' hebben, waarna de kritiek en de ontgoocheling onvermijdelijk zijn. Dat pech onvermijdelijk is, vertelt ook de Wet van Murphy: If things can go wrong, they will go wrong, and you don t know when. Misschien is het goed hen op dit moment ook nog eens te herinneren aan de de verwachtingen van het bedrijf op gebied van stiptheid, engagement, enzovoort. Om het durven vragen naar oplossingen te stimuleren, en het leerproces vooruit te doen gaan, moeten de leerlingen beseffen dat ze een helpende hand goed kunnen gebruiken. Daarom is het niet slecht om eens de te doen rond X- en Y-theorie. Die zal veel duidelijk maken... En om leerlingen die denken dat ze toch ALLES kunnen, met de voeten op de grond te houden, probeer je maar eens de Hoe slim is je rechtervoet. Zijn ze daarna nog bereid om van alles te leren? In dit kader zijn er enkele items in Uit het leven gegrepen die best aangrijpend en grappig zijn. Gebruik ze ter illustratie. Zie 5.6
15 5. Willen leren 5.3 Verteltip Verteltip Assertief zijn Assertief zijn betekent dat wij onszelf als mens, als een volwaardige partner in de relatie beschouwen, niet meer, maar ook niet minder dan de ander. verteltips Wat ook verschil in rang, positie of stand moge zijn, ongeacht welke geldende normen ook, als mens zijn we gelijk en geen enkel mens heeft het recht een ander mens te raken in zijn gevoel van eigenwaarde. Dit houdt in dat wij het recht, ja zelfs de plicht tegenover onszelf hebben om dit fundamenteel recht tegenover de anderen te verdedigen en zo nodig op te eisen. Andere tools (op DVD) 5.2 Uit het leven gegrepen: 1. Willen leren_autos 2. Avondschool 3. Bush toch 4. Dokter toch 5. Willen leren_een vraag 6. Vakmannen 7. Gedicht1 8. Niet te moeilijk 9. Oud worden zonder zorgen 10. St Pieter uit het leven gegrepen 5.3 Verteltips: 1. Assertiviteit 2. Nadenkertje verteltips 5.4 Powerpoint: Willen leren powerpoint 5.5 Clips: clip 1. Will. Fiat spot 2. Will. Acrobaten 3. Will. Bad day at work 4. Will. Hamlet spot 5. Will. Blondine_bib 6. Will. bier_zwembad 7. Will. dobbelstenen 8. Will. Feedback 9. Will. Kurk
Luisteroefening 1 - Actief luisteren
1. Communicatie 1.6 Oefeningen c. Luisteroefening 1 - Actief luisteren Doelstelling: Deze luisteractiviteit helpt leerlingen hun luistervaardigheden te verbeteren en na te denken over wat goed en slecht
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieFeedback. in hapklare brokken
Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieBeurstraining Starting Smart Together
Beurstraining Starting Smart Together Essent ia l Toget her Ivar van Asten Ondernemerscoach Organisator en inspirator Spreker en dagvoorzitter Teamontwikkelaar Ervaringsgerichte trainer Legger van verbindingen
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieAssertiviteitstest: kom jij op voor jezelf?
1 Assertiviteitstest: kom jij op voor jezelf? Zet een kruisje bij het antwoord dat voor jou passend is - eerder juist indien je meestal op die manier handelt - eerder onjuist indien je slechts zelden op
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieVragenlijst Depressie
Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best
Nadere informatieDoel. Wat heb je nodig? Spelregels.
Doel. Dit spel is een concrete tool dat de dialoog rond eerlijkheid mogelijk maakt. Aan de hand van herkenbare situaties worden 10 tot 12 jarigen uitgenodigd voor zichzelf na te denken over wat eerlijk
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieAls je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.
Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen
Nadere informatieInspirerend Presenteren
Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En
Nadere informatieCompassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman
Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieIn tien weken vaardig in Verbindende Communicatie Hoe? Zo!
In tien weken vaardig in Verbindende Communicatie Hoe? Zo! Geef tien weken bijzondere aandacht aan Verbindende Communicatie met behulp van onderstaande oefeningen. Bespreek je ervaringen in een buddygroepje.
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieFeedback aan leerkrachten
Feedback aan leerkrachten Studiedag Leerlingenparticipatie 24 april 2013 Paleizenstraat Saskia 90 > 1030 Vandeputte Brussel T 02 215 32 29 > F 02 215 41 78 > www.vsknet.be Wie ben ik? Saskia Vandeputte
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag
Nadere informatieLuisteren en samenvatten
Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieCursusgids 2016 Den Helder & Schagen
MEE & de Wering Cursusgids 2016 Den Helder & Schagen 1 Weerbaarheid & sociale vaardigheden Voor kinderen van 9 12 jaar (basisschool) Het hoofddoel van de cursus Ho, tot hier en niet verder! is het bevorderen
Nadere informatieMijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO
Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Hieronder vind je een lesvoorbereiding voor twee lesuren rond lichaamsbeeld bij kinderen van 10 tot 12 jaar. Het bevat verschillende
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieLeer hoe je effectiever kunt communiceren
Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieLuisteren, doorvragen en feedback geven
Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieVertel aan je kind dat het nodig is de school in te lichten om het pesten te laten stoppen;
Pesten op school Veel gestelde vragen Wat doe je als je kind gepest wordt? Maak voldoende tijd voor een gesprek; laat je kind vertellen wat er zich afspeelt en hoe het zich voelt; Neem het verhaal van
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieEvaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015
Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatieDé 14 fundamentele stappen naar geluk
Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op
Nadere informatieInstructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.
VOORBEELD DE KLAS ALS TEAM (LEERLINGENBOEK) INHOUDSOPGAVE Instructie voor leerlingen.. 5 Gebruik van de lesbrieven. 6 Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7 Wat wil je zijn en worden. 11 Wat wil je zijn
Nadere informatie> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013
> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.
Nadere informatieUitgeest, 18 augustus 2014. Betr.: verbeterde toewijzing van taken binnen LCP. Beste allemaal,
Uitgeest, 18 augustus 2014 Betr.: verbeterde toewijzing van taken binnen LCP Beste allemaal, Het nieuwe basketbalseizoen staat weer voor de deur en daar hebben we natuurlijk allemaal erg veel zin in. Zoals
Nadere informatieMinicursus Verbindend Communiceren. Geschreven door: Jan van Koert
Minicursus Verbindend Communiceren Geschreven door: Jan van Koert Geweldloze communicatie is een wijze van communiceren die leidt tot gehoord en verstaan worden. Met helderheid, zonder beschuldigen en
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieTrainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar
Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst
Nadere informatieLuisteren. Bij deze hand-out hoort ook een presentatie document om te gebruiken in de klas. U kunt het hier downloaden.
Luisteren Bij deze hand-out hoort ook een presentatie document om te gebruiken in de klas. U kunt het hier downloaden. Voor meer informatie Vida Niazian Karakteroloog, HeartMath Resilient Educator 06 215
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieONDERNEMEN IS VOOR HELDEN
ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat
Nadere informatieLes 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Nadere informatieGEVEN EN ONTVANGEN VAN FEEDBACK
GEVEN EN ONTVANGEN VAN FEEDBACK De manier waarop je met collega s omgaat, roept effecten op bij hen. De manier waarop je je gedraagt, dingen zegt, doet of juist laat, maakt dus op anderen een bepaalde
Nadere informatieWorkshop Timemanagement
Workshop Timemanagement Rabobank 20 januari 2015 www.focusoptekst.nl TOPICS De basis: taken en stappen E- mail (gefng things done) Nee- zeggen Stop met uitstellen Het nieuwe werken DE BASIS 1. Ken je doelen
Nadere informatieCommuniceren is teamwork
Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.
Nadere informatieFeedback geven en ontvangen
Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen
Nadere informatie14-7-2012. Carol Dweck. Wat is Intelligentie?
Carol Dweck Wat is Intelligentie? 1 Wat is Intelligentie? Wat is Intelligentie? Meervoudige Intelligentie - Gardner 2 Voorlopige conclusie In aanleg aanwezig potentieel (50% erfelijk bepaald) Domeinspecifiek
Nadere informatieAdinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële
Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatieWees duidelijk tegen je klanten
Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieE-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER
E-BOOK FEEDBACK GEVEN IS EEN KUNST EXPRESS YOUR INNER POWER INLEIDING Het geven van feedback is een kunst. Het is iets anders dan het uiten van kritiek. Het verschil tussen beide ligt in de intentie. Bij
Nadere informatieJuf Sabine en juf Maaike
Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal
Nadere informatieJuridische medewerker
28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieCommunicatie op de werkvloer
Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo
Nadere informatieOmgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl
Door: Jan van den Brand Inleiding Ik krijg veel vragen van hondeneigenaren. Veel van die vragen gaan over de omgang met en de training van de hond. Deze vragen spitsen zich dan vooral toe op: Watt is belangrijk
Nadere informatieLuisteren: muziek (B1 nr. 1)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieInleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens
Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieRelaxatie en ontspanning. voor ouder en kind
Relaxatie en ontspanning voor ouder en kind door Sofie Possemiers www.elsole.be Deze oefening wordt aangeboden door Sofie Possemiers van El Sole. Wil je nog meer van zulke oefeningen ontvangen, schrijf
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team.
SPELVARIANTEN Wil jij weten waar je in jouw huidige werk goed in bent? Hoe jij communiceert en je gedraagt en vooral hoe de ander dat ziet? En wil jij dit graag uitwisselen met je teamgenoten zodat jullie
Nadere informatieTraining Netwerken Forum 12-5-2014
Training Netwerken Forum 12-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Inleiding 6 Opdracht Je eigen netwerk 7 Theorie 8 Opdracht In gesprek
Nadere informatieDe spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.
De spreekbeurt mei 2011. Wat is een spreekbeurt? Onder een spreekbeurt verstaan we een vertelbeurt voor de klas. De leerling leert in het openbaar voor een groep te durven spreken over een bepaald onderwerp.
Nadere informatiemaandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30
Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieOnline Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week
onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatie