Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep!"

Transcriptie

1 Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 3 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050 Brussel 5 / Driemaandelijks tijdschrift van de vzw Liever Thuis LM / 13de jaargang, nr 3, 2013 Oktober 2013 november 2013 Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! Pagina 3 Portret van een mantelzorger Pagina 6-7 Liever Thuis P Zelfstandig wonen, ook op latere leeftijd... Dag van de Mantelzorg 2013! Zorgverzekering: vraag ze tijdig aan!

2 VOORWOORD Inhoud Voorwoord 2 In de steigers 3 Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! Nieuws uit je streek 4 5 In de kijker 6 7 Portret van een mantelzorger Weetjes 8 Gezondheidszorg: meer dan geneeskunde Geert Messiaen Suggesties of klachten? Lachen is gezond! Mantelzorgpremies online! Adreswijziging of uitschrijven? Gelieve bij adreswijziging of wanneer post toekomt bij een overleden lid contact op te nemen met het nationaal secretariaat van de vereniging. Dit kan op het nummer 02/ of via lieverthuis@mut400.be. Wij danken je alvast voor de moeite. Wens je niet langer lid te zijn van onze vereniging? Uitschrijven kan op eenvoudige aanvraag op het nummer 02/ of via lieverthuis@mut400.be. Je zal dan geen post meer van ons ontvangen. Uitbetaling Vlaamse zorgverzekering/mantelzorgpremie Voor vragen over de uitbetaling van de Vlaamse zorgverzekering kan je steeds terecht op het nummer 011/ Gelieve te vragen naar de Zorgkas. 2 Editoriaal Beste lezer Vandaag geven een groot aantal gemeenten een premie aan hun mantelzorgers, als erkenning voor hun inzet. Elke gemeente hanteert een eigen reglement. Bovendien kiezen gemeenten zelf of ze een dergelijke premie invoeren of niet. Daarom biedt nog niet elke gemeente een mantelzorgpremie aan en veranderen regelgevingen snel. Het is soms niet duidelijk welke gemeenten een premie voorzien en welke voorwaarden precies van toepassing zijn. Daarom sloegen wij de afgelopen maanden de handen in elkaar en gaven we vorm aan een actueel overzicht van de gemeentelijke mantelzorgpremies in Vlaanderen en Brussel-Hoofdstad. Surf naar klik op de knop Mantelzorgpremie? en ontdek of jouw gemeente een mantelzorgpremie voorziet en waar je daarvoor kan aankloppen! Ook in het najaar zetten we ons beste beentje voor. We blijven ijveren voor een goed uitgebouwde dienstverlening. Mantelzorgers hebben een goede ondersteuning nodig. Het verhaal van Norbert, dat je kan lezen op pagina 6 en 7 van deze nieuwsbrief, toont ons nogmaals het belang hiervan. Norbert zorgt fulltime voor zijn echtgenote die 15 jaar geleden de diagnose van de ziekte van Parkinson kreeg. Wanneer mantelzorgers ons hun verhaal vertellen, staan we telkens opnieuw stil bij onze rol en opdracht als mantelzorgvereniging. Daarom houden we ook in het najaar het tempo hoog! Roni De Waele - voorzitter Vzw Liever Thuis LM Vzw Liever Thuis LM is de mantelzorgvereniging van de Liberale Mutualiteit. We zetten ons dagelijks in voor de ondersteuning van mantelzorgers en zorgbehoevenden. Bij de vzw Liever Thuis LM kan je terecht met vragen over mantelzorg of thuiszorg of voor een luisterend oor. De website, brochures, infosessies en nieuwsbrief informeren je over thema s die met zorg te maken hebben. Dit boekje, Liever Thuis, is de nieuwsbrief van de vzw Liever Thuis LM. Allerhande onderwerpen, tegemoetkomingen en regelgevingen die voor jou, als zorgbehoevende of mantelzorger, belangrijk kunnen zijn, komen erin aan bod. Naast informatie verstrekken, komen we ook op voor de belangen van onze leden. Mantelzorgers ervaren immers tal van knelpunten in het zorglandschap. Daarom ijveren we bij de overheid voor een goed uitgebouwde dienstverlening en hebben we regelmatig overleg met verschillende organisaties uit de zorgsector. Problemen en knelpunten worden er aangekaart en besproken. Ervaar je zelf een knelpunt of zit je met een vraag? Aarzel niet om ons te contacteren, dan zoeken we er samen een antwoord op! Contact: vzw Liever Thuis LM Livornostraat 25, 1050 Brussel - Tel.: 02/ lieverthuis@mut400.be - Website: De vereniging is 24 uur op 24, 7 dagen op 7 bereikbaar! Tijdens de kantooruren (maandag - vrijdag: 8u00-12u00 en 13u00-16u00) kom je rechtstreeks terecht bij één van onze medewerkers. Na de kantooruren staat een medewerker van de wachtdienst je graag te woord. Regionaal contactpunt Regionaal Dienstencentrum Horizon Liberale Mutualiteit Limburg Geraetsstraat 20, 3500 Hasselt 011/ rdc.horizon@lml.be Regionaal Dienstencentrum jouw gids in de thuiszorg

3 Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! IN DE STEIGERS Reeds voor de 20ste keer organiseren de World Federation for Mental Health (WFMH) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid. Met deze dag wil men geestelijke gezondheid onder de aandacht brengen bij het brede publiek. Het thema van de Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid in 2013 is Geestelijke gezondheid en ouderen. In het kader van deze dag zetten we graag een bijzondere groep mantelzorgers in de kijker: mantelzorgers die zorgen voor iemand met schizofrenie, borderline, een verslaving of een andere psychiatrische stoornis. Zorgen voor een naaste met een psychiatrische stoornis is op vele vlakken vergelijkbaar met zorgen voor een chronisch zieke of een persoon met een beperking. Gelijkaardige taken moeten worden uitgevoerd, zoals het bieden van emotionele steun, verzorging, huishoudelijke hulp en het doen van administratie. Toch bestaan er ook belangrijke verschillen: Onzichtbaarheid Een psychiatrische stoornis is meestal niet meteen zichtbaar en een patiënt zal in de aanwezigheid van anderen vaak aangepast gedrag vertonen. Door deze onzichtbaarheid lijkt het voor de buitenwereld alsof zorgen voor iemand met een psychiatrische stoornis wel meevalt. Het geeft de indruk dat de mantelzorger de zorg goed voor elkaar krijgt. Taboe en onbegrip Vandaag leeft er in de samenleving nog steeds een taboe en heel wat onbegrip rond psychiatrische stoornissen. Daarom hebben familieleden het moeilijk om met anderen over de zorgsituatie te praten, hebben zij het gevoel het vertrouwen van hun naaste te schenden en zijn zij bang niet begrepen te worden. Onvoorspelbaarheid Psychiatrische stoornissen zijn vaak onvoorspelbaar van aard. De situatie van de patiënt kent goede periodes of kan plots verslechteren. Tijdens de goede periodes blijft de mantelzorger bezorgd, aangezien de angst voor een terugval blijft bestaan. Schuldgevoel Ook kunnen mantelzorgers zich mede verantwoordelijk voelen voor het ontstaan van de aandoening. Dit leidt tot gevoelens van schaamte en schuld. Deze bijkomende moeilijkheden kunnen zwaar wegen op de schouders van mantelzorgers en vergroten het risico op overbelasting. Overbelasting treedt meestal geleidelijk op. Daarom is het belangrijk tijdig de symptomen te herkennen. Je niet goed meer in je vel voelen is vaak de eerste indicatie die aangeeft dat de zorg te zwaar wordt. Daarna volgen spanningsklachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, concentratie-moeilijkheden, slaapproblemen of rusteloosheid. Overbelasting kan leiden tot ziekte en ervoor zorgen dat je zelfs de zorgtaken niet meer kunt uitvoeren. Voor sommigen is een luisterend oor voldoende om met deze moeilijkheden om te gaan. Voor anderen is meer informatie, langdurige ondersteuning of gericht advies nodig. De vzw Liever Thuis LM is een eerste aanspreekpunt. We luisteren naar jouw verhaal en kunnen gericht doorverwijzen naar de juiste hulpverlenende instanties. Ook bij de dienst maatschappelijk werk en het regionaal dienstencentrum van je ziekenfonds kun je aankloppen voor ondersteuning. Het is erg belangrijk voldoende aandacht aan jezelf te besteden, ook als je voor iemand anders zorgt. Want pas wanneer je jezelf gezond en in evenwicht voelt, kun je echt goed voor iemand anders zorgen. TIP! Vraag gratis de brochure Zelfzorg voor mantelzorgers aan bij de vzw Liever Thuis LM. Deze brochure geeft je informatie over grenzen stellen, assertiviteit, de energiebalans en praktische tips voor zelfzorg. Je kan de brochure ook gratis downloaden op de website. vzw Liever Thuis LM - 02/ lieverthuis@mut400.be Website over geestelijke gezondheid Ken je de website Deze website verzamelt betrouwbare en begrijpelijke informatie over psychische problemen en maakt je wegwijs in het complexe aanbod van de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen. De website werd gemaakt in opdracht van de Associatie Beeldvorming Geestelijke Gezondheid Vlaanderen, een samenwerking tussen de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid (VVGG) en Te Gek!?. BRON: 3

4 LIMBURG Zelfstandig wonen, ook op latere leeftijd Trappen, drempels, deuren, enzovoort, kunnen in zorgsituaties erg lastig zijn. In zulke situaties kunnen bepaalde aanpassingen, bijvoorbeeld het plaatsen van een traplift of het verbreden van een deur, het mogelijk maken om thuis zelfstandig te blijven functioneren. Deze aanpassingen kunnen echter veel geld kosten. Wist je dat je bij een aantal instanties kan aankloppen voor een tussenkomst? Hieronder volgt een kort overzicht. De Vlaamse aanpassingspremie voor ouderen Als je je woning wenst aan te passen voor jou, jouw partner of een inwonend gezinslid en je bent ouder dan 65 jaar, kan je een beroep doen op de Vlaamse aanpassingspremie. Hiervoor dien je over een bescheiden woonst te beschikken (K.I ) en over een bescheiden inkomen (het netto belastbaar inkomen van drie jaar vóór de aanvraag mag niet meer dan bedragen, eventueel verhoogd met per inwonende persoon ten laste). De maximale premie bedraagt 50 % van de voorgelegde facturen met een maximum van en minimum 600 euro. Je kan een aanvraag indienen voor deze premie na de uitgevoerde werkzaamheden. Voor onder andere de volgende werkzaamheden kan een premie worden aangevraagd: aanpassing van badkamer en toilet, plaatsing van een traplift of rolstoelplateaulift, aanbrengen van handgrepen en steunmiddelen in het sanitair, automatiseren van de toegangsdeur, garagepoort of rolluiken, enzovoort. De Limburgse provinciale toelage woningaanpassing van ouderen (nog geldig tot ) Ook het provinciebestuur van Limburg verleent een toelage voor ouderen (65+). Hierbij wordt, net zoals bij dezelfde premie van de Vlaamse Overheid, rekening gehouden met het inkomen (het netto belastbaar gezinsinkomen van drie jaar vóór de aanvraag mag niet meer dan voor alleenstaanden en voor gehuwden en samenwonenden bedragen, eventueel verhoogd met per persoon ten laste). Het kadastraal inkomen van de aan te passen woning mag niet meer bedragen dan De maximale premie bedraagt 30 % van de kostprijs van de werken met een maximum van 750 per aanvraag. Je kan de toelage aanvragen na de uitvoering van de werken. Volgende aanpassingswerken komen in aanmerking voor een premie: plaatsing van een traplift, aanpassing van de toegang tot Zorgverzekering: vraag ze tijdig aan! Bij ouderdom of ziekte kunnen dagelijkse handelingen zoals jezelf aankleden, een bad nemen en koken moeilijker worden. Soms moet je beroep doen op professionele hulp. Dan kan de zorgkas tussenkomen in de extra niet-medische kosten. Vraag daarom tijdig de thuiszorgpremie aan. Deze bedraagt momenteel 130 euro en wordt toegekend aan zwaar zorgbehoevenden die thuis verzorgd worden of verblijven in een rusthuis. Wanneer indienen? Wanneer je nog geen thuiszorgpremie geniet, vraag je deze best zo snel mogelijk aan, nog vóór je opgenomen wordt in het ziekenhuis of voor je het ziekenhuis verlaat. Met deze aanvraag gaat immers een wachttijd van 3 maanden gepaard. Tijdens deze wachttijd mag geen uitbetaling gebeuren. Wanneer je opgenomen wordt in een rusthuis, bezorgt de sociaal assistent van het rusthuis je de nodige aanvraagformulieren. Deze bezorg je zo snel mogelijk aan jouw zorgkas. Hoe indienen? Bel naar jouw zorgkas. De zorgkas brengt vervolgens de aanvraag in orde. Contact: Zorgkas van de Liberale Mutualiteit Limburg Geraetsstraat Hasselt Tel.: 011/ adres : Cor.Stappers@lml.be 4

5 Regionaal Dienstencentrum jouw gids in de thuiszorg de woning en de verschillende vertrekken, vergroten van de deuropeningen en aanpassen van de gangbreedte, aanbrengen van een automatische deuropener met parlofoon of een automatische poortopener, installeren van een aangepast toilet, bad of douche, aanpassing slaapkamer, badkamer of keuken, enzovoort. Volgende werken komen niet in aanmerking: Aanpassing van gebouwen die niet in aanmerking komen voor bewoning. Normale onderhouds- en herstellingswerken zoals deze aan daken, gevels, centrale verwarming. Verfraaiingswerken zoals schilderen en behangen. Alle andere werken die niet in verband kunnen gebracht worden met de handicap of leeftijd. Gemeentelijke tussenkomst Sommige gemeenten komen eveneens tussen in de aanpassing van de woning. Dit vraag je best zelf bij je gemeente. Dag van de mantelzorger 2013 Naar jaarlijkse gewoonte zette het Regionaal Dienstencentrum Horizon van de Liberale Mutualiteit Limburg, in samenwerking met de mantelzorgvereniging vzw Liever Thuis LM, enkele mantelzorgers in de bloemetjes. Dit jaar werden de mantelzorgers voor de regio Noord- Limburg hiervoor uitgenodigd op een leuke ontspanningsnamiddag. Op deze manier willen wij ze bedanken voor de dagelijkse inzet voor de verzorging van hun hulpbehoevende partner/familielid of kennis. NIEUWS UIT JE STREEK Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) Naast tussenkomsten inzake materiële hulp, tewerkstelling, opleiding en zorg, verleent het VAPH (voorheen Vlaams Fonds) ook tussenkomsten inzake woningaanpassingen. Naast tussenkomsten inzake materiële hulp, tewerkstelling, opleiding en zorg, verleent het VAPH ook tussenkomsten inzake woningaanpassingen. Je dient een bewezen en blijvende handicap te hebben én reeds ingeschreven te zijn bij deze instantie vòòr je 65ste. De tussenkomsten waar je mogelijk recht op hebt, zijn vastgesteld en afhankelijk van de aard van de aanpassingswerken. Een inschrijving binnen het Vlaams Agentschap is onafhankelijk van je inkomen en gebeurt via het multidisciplinair team van de Dienst Maatschappelijk Werk van je mutualiteit. Heb je graag een huisbezoek met advies over aanpassingen en/of hulpmiddelen? Wens je meer informatie betreffende deze premies? Wens je de aanvraagformulieren te ontvangen? Heb je hulp nodig bij het invullen van de aanvraag? Contacteer hiervoor jouw Regionaal Dienstencentrum! Regionaal dienstencentrum Horizon Geraetsstraat 20, 3500 Hasselt 011/ Dienst Maatschappelijk Werk Geraetsstraat 20, 3500 Hasselt 011/ LIMBURG

6 IN DE KIJKER Portret Je vrouw lijdt aan de ziekte van Parkinson. Herinner je je nog het moment waarop de diagnose werd gesteld? Wat ging er op het eerste moment door je gedachten? Na maanden van diverse problemen en onderzoeken, werd de diagnose vastgesteld in december Op dat ogenblik waren wij slechts 6 maanden getrouwd (tweede huwelijk). Op het moment van de diagnose slaakten wij beiden een zucht van opluchting met de gedachte: Eindelijk heeft men gevonden wat het probleem is en kunnen wij geholpen worden. De opluchting verdween echter zodra we ons, tijdens de zoektocht naar antwoorden op onze vragen, een beeld konden vormen van de ware toedracht van de ziekte. Norbert is 66 jaar en zorgt fulltime voor zijn echtgenote Martine (Tineke). Tineke kreeg 15 jaar geleden de diagnose van de ziekte van Parkinson. Norbert sprak met ons over zijn leven als fulltime mantelzorger. Waar ben je op zoek gegaan naar informatie? In de wachtzaal van de neuroloog hing een affiche over de ziekte van Parkinson. Wij hebben gebeld naar het contactadres en zijn zo terechtgekomen bij de Vlaamse Parkinson Liga. Dit is voor ons een belangrijke bron van informatie geweest. Na verloop van tijd beseften we wat ons te wachten stond, maar we besloten niet bij de pakken te blijven zitten en ieder probleem aan te pakken op het moment dat het zich voordeed. Wij waren ons bewust van de woorden bij ons huwelijk ik beloof je trouw te blijven in goed en kwade dagen, in ziekte en gezondheid en dat beloofden wij elkaar nogmaals na de diagnose. Je hebt kinderen. Hoe gaan zij met de ziekte om? Mijn vrouw heeft twee kinderen en ikzelf heb ook twee kinderen. Ook zij wisten natuurlijk niet wat de ziekte inhield, maar ondertussen hebben ze de ware toedracht leren kennen. Gelukkig kunnen wij steeds op hun begrip en medeleven rekenen. Ook de zeven kleinkinderen hebben stilaan leren leven met de ziekte van oma. Het leven met de ziekte van Parkinson is niet eenvoudig, het is zeer zwaar. De ziekte van Parkinson is een vuile ziekte die nog steeds op veel onbegrip stuit bij het grote publiek. Deze ziekte is nog heel onbekend, niettegenstaande velen denken de ziekte te kennen. Ze is erg complex en daardoor ook zeer moeilijk te behandelen. Vandaag kan men alleen nog maar de symptomen behandelen. Het is telkens zoeken naar de juiste medicatie of cocktail van medicaties. Vandaag ben je met pensioen, maar Tineke werd reeds ziek rond haar 50ste. Hoe vond je destijds een evenwicht tussen de zorg en jouw job? Toen Tineke zwaar ziek werd en dag en nacht verzorging nodig had, zag ik mij genoodzaakt thuis te blijven. Overdag had ik professionele hulp, maar de nachtverzorging en de dagelijkse concentratie op mijn werk werden onmogelijk. Na een goede overeenkomst met mijn werkgever mocht ik op 55-jarige leeftijd vervroegd vertrekken om zelf voor mijn vrouw te zorgen. Ik ben er mijn werkgever steeds dankbaar voor geweest. 6 Voel je je voldoende gesteund door jouw omgeving? Een algemeen verschijnsel bij mensen met de ziekte van Parkinson, met alle chronische ziekten, is het feit dat bijna alle vrienden

7 van een mantelzorger verdwijnen. Men weet zich geen houding te geven of men kan het niet aanvaarden. Met een chronisch zieke op vakantie gaan, sporten, uitstapjes doen, enzovoort, is niet vanzelfsprekend. Maar gelukkig zijn er altijd uitzonderingen! Vandaag ben je samen met Tineke actief binnen de Vlaamse Parkinson Liga. Wat doet de Vlaamse Parkinson Liga precies? De doelstellingen van de Vlaamse Parkinson Liga zijn zeer uitgebreid. Van info verlenen tot samenkomsten en bewegingssessies organiseren, hulp aan studenten voor een thesis of eindwerk, medewerking aan diverse instanties en onderzoeken van diverse universiteiten, tot ondersteuning van partners en mantelzorgers, huisbezoeken, lezingen geven, enzovoort. Sinds ons contact met de Parkinson Liga voelden wij ons aangetrokken om ons het lot van alle Parkinsonpatiënten aan te trekken. Na een paar jaar werd Tineke zelfs patiëntenbegeleidster! Dit hield in dat zij mensen die de diagnose pas gekregen hadden, ging bezoeken om hen een hart onder de riem te steken en de nodige info te geven. Later kwam de vraag van diverse patiënten om in het Gentse een zelfhulpgroep op te richten. Ook de overkoepelende organisatie was op zoek naar een verantwoordelijke voor Oost-Vlaanderen. Ik heb na enig beraad besloten dit, samen met Tineke, in het leven te roepen. Sinds de oprichting van zelfhulpgroep regio Gent, in mei 2002, ben ik ook voorzitter en de contactpersoon met de overkoepelende organisatie van de Vlaamse Parkinson Liga. Tineke is nog steeds bestuurslid. Ondanks haar toestand doet zij nog altijd wat zij kan, zoals o.a. telefonisch contact onderhouden met lotgenoten. Goede zorgen bieden vraagt energie en tijd. Wat doe je om je batterijen weer op te laden en een evenwicht te vinden tussen zorg en ontspanning? Veel tijd voor mezelf heb ik niet. Na 5 jaar met de ziekte van Parkinson heeft de patiënt permanente hulp nodig: opstaan, gaan zitten, aankleden, toilet, eten, enzovoort. Nu, na 15 jaar, is dit nog meer het geval. Ook mijn functie bij de Vlaamse Parkinson Liga is bijna een fulltime job. Ontspanning bestaat bij mij uit samen met mijn vrouw naar onze studio aan zee gaan. Verder kijk ik TV na 21u00. Om de paar maanden volg ik soms een samenkomst van mantelzorgers. Maar eerlijk gezegd, heb ik nog steeds geen evenwicht gevonden tussen de zorg en de tijd voor mijzelf. De zorg primeert steeds. Ik krijg het niet over mijn hart om mijn vrouw een paar dagen in de week naar een dagopvang te brengen of iemand anders mijn vrouw te laten verzorgen. Wat zorgt er dan voor dat je de zorg volhoudt? Als fulltime mantelzorger kan ik mij weinig mooie kanten indenken. Niemand staat te springen om fulltime mantelzorger te worden. Wel kan men voldoening halen uit zijn taak, als men die taak doet uit overtuiging en liefde voor zijn partner, bijvoorbeeld als men dankbaarheid ondervindt. Dat geeft kracht om verder te gaan. Welke knelpunten ervaar je vandaag m.b.t. mantelzorg? Mantelzorgers die fulltime ten diensten staan van hun partner, kind of ouder, hebben een zeer zware opdracht. Men kan wel professionele hulp vragen, maar het zwaartepunt en de verantwoordelijkheid ligt nog steeds bij hen. Hij of zij blijft met de grootste last zitten. Hoe kan de overheid mantelzorgers volgens jou het beste ondersteunen? Een groot probleem voor elke mantelzorger is de toekomst. Elke mantelzorger denkt verder in de tijd: Wat als ik niet meer voor de persoon kan zorgen?. Momenteel is er nog steeds een groot gebrek aan opvangmogelijkheden als de taak van de mantelzorger een einde neemt, door bijvoorbeeld de vergevorderde situatie van de patiënt of de gezondheidstoestand van de mantelzorger. Er bestaat vandaag bijvoorbeeld nog geen enkele waardige opvang voor Parkinsonpatiënten. Die mensen worden geplaatst in een woonzorgcenturm of ziekenhuis. Nergens is een aangepaste verzorging voorzien voor die specifieke noden. Neem nu bijvoorbeeld het geven van medicatie. Overal wordt de medicatie gegeven op vastgestelde uren: s morgens, s middags, s avonds, terwijl een parkinsonpatiënt zijn medicatie dient in te nemen op tijdstippen, vastgelegd voor elke patiënt afzonderlijk. Dit is erg belangrijk. Welke raad zou je mantelzorgers, met de ervaring die je ondertussen hebt, vandaag geven? Probeer een goede planning op te stellen van alle dagelijkse taken en tracht je daar aan te houden. Maak goede afspraken met de patiënt en overtuig hem/haar dat niet alles onmiddellijk moet gebeuren. Heb geduld met en begrip voor de ziekte. Roep zeker hulp in als je voelt dat je aan het verdrinken bent, haal er desnoods een psycholoog bij om je te helpen. Meer informatie over de Vlaamse Parkinson Liga vzw? Secretariaat: Leo Boermans Heesakkerstraat 52 - B-3900 Overpelt tel: 011/ leoboermans@skynet.be Maatschappelijke zetel: Ria Leeman Graafstraat 29 - B-3945 Ham tel: 013/ rialeeman@hotmail.com Zelfhulpgroep regio Gent Norbert en Tineke Vanderhaegen-De Smet Raf Verhaeststraat 79/ B-9050 Gentbrugge Tel: 09/ norbert.tineke@telenet.be IN DE KIJKER 7

8 WEETJES Weetjes... Gezondheidszorg: meer dan geneeskunde Gezondheidszorg op een keerpunt Geert Messiaen Gezondheid is de grootste schat in een mensenleven... Suggesties of klachten? Als vereniging van gebruikers en mantelzorgers vinden wij, de vzw Liever Thuis LM, inspraak van leden in de werking erg belangrijk. Daarom bieden we iedereen de mogelijkheid tot het formuleren van suggesties en/of klachten. Heb je een suggestie voor het verbeteren of uitbouwen van onze werking en dienstverlening? Dan horen wij dit graag! Je kan ons hierover steeds contacteren via , telefoon of brief. Indien mogelijk zullen wij dit in de toekomst meenemen in onze werking. Ben je ontevreden over onze werking? Dan vragen wij je ons dit ook mee te delen. Een klacht ontvangen is niet leuk, maar wij ervaren dit niet als een negatief gegeven. Het is immers een uitnodiging tot optimalisering van onze hulp- en dienstverlening. Via de link vind je meer uitleg over de manier waarop onze verening klachten behandelt. Je vindt er ook een klachtenformulier voor het indienen van klachten. Mantelzorgpremies online! Bij de vzw Liever Thuis LM sloegen we de afgelopen maanden de handen in elkaar. We gaven vorm aan een actueel overzicht van de gemeentelijke mantelzorgpremies in Vlaanderen en Brussel-Hoofdstad. Surf naar klik op de knop Mantelzorgpremie? en ontdek of jouw gemeente een mantelzorgpremie voorziet en waar je daarvoor kan aankloppen! 8 Vanuit een echte, hechte solidariteit wordt aandacht besteed aan de gezondheidszorg die op een belangrijk keerpunt staat. In woord en daad beklemtoont en blijft Geert Messiaen met vaste overtuiging ons sociaal zekerheidssysteem verdedigen in het Europa van morgen, dit soms wars van tekortkomingen, maar met heel veel uitdagingen, vooruitzichten en wensen. Gezondheidszorg: meer dan geneeskunde telt 140 blz. en wordt uitgegeven bij Uitgeverij Garant Antwerpen Apeldoorn. Geert Messiaen is secretaris-generaal van de Landsbond van Liberale Mutualiteiten. Interesse? Je kan het boek bestellen via isabelle.flebus@mut400.be. Kostprijs? 10 euro Website: Eerder verschenen: Onvoltooide Symfonie 2007 Gezondheid is geen koopwaar 2009 Uitdagingen voor de ziekenfondsen in 21ste eeuw 2012 Lachen is gezond! Een flinke lachbui is zeer gezond! Volgens wetenschappers zijn mensen die veel lachen gezonder dan mensen die weinig lachen. Tijdens het lachen produceren onze hersenen endorfine, ook wel het gelukshormoon genoemd. Deze stof kan ons een gevoel van geluk en euforie geven en werkt kalmerend en pijnstillend. Bovendien brengt lachen spieren in beweging en verbetert het de ademhaling. Volgens de resultaten van een onderzoek van de Amerikaanse cardioloog Michael Miller van de Universiteit van Maryland, zou lachen ook de doorbloeding van de aderen verbeteren. Op lange termijn betekent dit dat de kans op hart- en vaatziektes en op infarct, beroerte en embolie, vermindert. Wist je trouwens dat, vanuit deze lachwetenschap, ook de CliniClowns zijn ontstaan? Om zieke kinderen in ziekenhuizen meer te laten lachen? Mensen die veel lachen zouden een beter afweersysteem ontwikkelen en minder vatbaar zijn voor infecties. Veel lachplezier! Bron:

Liever Thuis. Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! Portret van een mantelzorger

Liever Thuis. Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! Portret van een mantelzorger Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 3 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Liever Thuis. Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! Portret van een mantelzorger

Liever Thuis. Mantelzorgers in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ): een bijzondere groep! Portret van een mantelzorger Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 3 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Zorg voor een ander begint bij jezelf!

Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zelfzorg voor mantelzorgers Zelfzorg Zorg je thuis voor iemand die je dierbaar is? Of voor iemand in je omgeving? Dan ben je waarschijnlijk een mantelzorger. Mantelzorg

Nadere informatie

Liever Thuis. Provinciale mantelzorgpremies afgeschaft! Vraag jouw mantelzorgpas aan! Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid 2014

Liever Thuis. Provinciale mantelzorgpremies afgeschaft! Vraag jouw mantelzorgpas aan! Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid 2014 Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 3 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Wegwijs - Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. 6-7 Financiële en sociale voordelen

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Wegwijs - Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. 6-7 Financiële en sociale voordelen Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Wegwijs - Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers 6-7 Financiële en sociale

Nadere informatie

GEMEENTELIJKE SOCIALE TOELAGEN

GEMEENTELIJKE SOCIALE TOELAGEN GEMEENTELIJKE SOCIALE TOELAGEN TOELAGE VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP Voor wie Om in aanmerking te komen voor deze toelage dient men over één van onderstaande attesten te beschikken. Het bedrag van de

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Liever Thuis. Provinciale mantelzorgpremies afgeschaft! Vraag jouw mantelzorgpas aan! Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid 2014

Liever Thuis. Provinciale mantelzorgpremies afgeschaft! Vraag jouw mantelzorgpas aan! Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid 2014 Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 3 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 De uitwisseling van medische gegevens. Je gezondheid staat centraal!

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 De uitwisseling van medische gegevens. Je gezondheid staat centraal! Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 De uitwisseling van medische gegevens. Je gezondheid staat centraal! 6-7 Dag van

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Zelfzorg voor mantelzorgers. Liever. Thuis. Zorg voor een ander begint bij jezelf! www.lm.be. vzw

Zelfzorg voor mantelzorgers. Liever. Thuis. Zorg voor een ander begint bij jezelf! www.lm.be. vzw Zorg voor een ander begint bij jezelf Zelfzorg voor mantelzorgers www.lm.be Liever Thuis vzw Inhoud Zelfzorg 3 Energiebalans 4-5 Assertiviteit en grenzen stellen 6 Omgaan met tijdsdruk 7 Wilskracht en

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid 6-7 LVSW nodigt

Nadere informatie

Wegwijs. Liever. Thuis. Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. vzw

Wegwijs. Liever. Thuis. Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers.  vzw Wegwijs Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers www.lm.be Liever Thuis vzw Inhoud Verpleegkundige handelingen 3 De mantelzorger als volwaardige partner in de zorg 4 Stap voor stap naar een attest

Nadere informatie

DIENST MAATSCHAPPELIJK WERK

DIENST MAATSCHAPPELIJK WERK DESKUNDIG dichtbij BETROKKEN SCH T A A M DIENST s nd o f n e k e i z t van uw ns die De sociale R E W K J I APPEL K BIJ ONS KUNT U TERECHT! Welkom op de dienst maatschappelijk werk van de Liberale Mutualiteit

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk leven

Voorstelling Onafhankelijk leven Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Denk aan je gezondheid, let op met medicatie!

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Denk aan je gezondheid, let op met medicatie! Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Denk aan je gezondheid, let op met medicatie! 6-7 Wat doet de ergotherapeut van

Nadere informatie

waardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen,

waardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen, Zwolle Rapportage Mantelzorg in beeld Resultaten uit onderzoeken onder mantelzorgers 2012 en 2014 De gemeente Zwolle wil de positie van de mantelzorger versterken en hun taak verlichten. Met de komst van

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Samen sterk in zorg - Het verhaal van een mantelzorger en een vrijwilliger

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Samen sterk in zorg - Het verhaal van een mantelzorger en een vrijwilliger Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Samen sterk in zorg - Het verhaal van een mantelzorger en een vrijwilliger 7-8

Nadere informatie

Liever Thuis. Liever Thuis LM: Informatieverstrekking, maar ook belangenverdediging! De verplichte ziekteverzekering: tegemoetkomingen op een rijtje.

Liever Thuis. Liever Thuis LM: Informatieverstrekking, maar ook belangenverdediging! De verplichte ziekteverzekering: tegemoetkomingen op een rijtje. Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 2 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Wegwijs - Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. 6-7 Vormingsaanbod juli en augustus

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Wegwijs - Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. 6-7 Vormingsaanbod juli en augustus Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Wegwijs - Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers 6-7 Vormingsaanbod juli

Nadere informatie

De organisaties stellen zich voor:

De organisaties stellen zich voor: De organisaties stellen zich voor: O.C. KATR!NAHOF biedt ondersteuning aan kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking + het gezin. Dit gebeurt op alle levensdomeinen (wonen, werken, dagbesteding,

Nadere informatie

Herziening PAB. Hoe de budgethoogte van het Persoonlijke Assistentiebudget herzien? Onafhankelijk Leven vzw Groot Begijnhof 14 A 9040 Sint Amandsberg

Herziening PAB. Hoe de budgethoogte van het Persoonlijke Assistentiebudget herzien? Onafhankelijk Leven vzw Groot Begijnhof 14 A 9040 Sint Amandsberg Herziening PAB Hoe de budgethoogte van het Persoonlijke Assistentiebudget herzien? Onafhankelijk Leven vzw Onafhankelijk Leven vzw Groot Begijnhof 14 A 9040 Sint Amandsberg www.onafhankelijkleven.be donderdag

Nadere informatie

stad brugge dienst welzijn AANVRAAGFORMULIER Mantelzorgpremie

stad brugge dienst welzijn AANVRAAGFORMULIER Mantelzorgpremie stad brugge dienst welzijn AANVRAAGFORMULIER Mantelzorgpremie Met dit formulier kunt u als mantelzorger de Brugse mantelzorgpremie aanvragen. Wij vragen u alle gegevens in DRUKLETTERS in te vullen. Tip:

Nadere informatie

Aanvraag aanpassingspremie voor een woning

Aanvraag aanpassingspremie voor een woning Aanvraag aanpassingspremie voor een woning Tegemoetkomingen-01-190601 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Alvast bedankt voor het invullen!

Alvast bedankt voor het invullen! Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER

HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein HULP BIJ ZORG VOOR EEN ANDER Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein Zorgen voor een ander, dan doe je gewoon.. Maar soms is een beetje hulp en steun meer dan welkom! In Nieuwegein

Nadere informatie

De Raad van Europa is een internationale organisatie met 47 lidstaten. Haar werk beïnvloedt 150 miljoen kinderen en jongeren.

De Raad van Europa is een internationale organisatie met 47 lidstaten. Haar werk beïnvloedt 150 miljoen kinderen en jongeren. Kindvriendelijke Gezondheidszorg- Kinderen en Jongeren: zeg ons wat je denkt! De Raad van Europa is een internationale organisatie met 47 lidstaten. Haar werk beïnvloedt 150 miljoen kinderen en jongeren.

Nadere informatie

Slaapproblemen? Gezonde slaap

Slaapproblemen? Gezonde slaap Dit is een folder van www.orthoconsult.nl geschreven door dhr. drs. Ard Nieuwenbroek, trainer/ therapeut bij Ortho Consult. Deze folder is op een aantal punten aangepast en aangevuld door de stressbegeleiders

Nadere informatie

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Cliëntondersteuning Tips voor het keukentafelgesprek Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Inleiding...3 Leeswijzer...4 Wet maatschappelijke ondersteuning...5

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid. 6-7 Osteoporose

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid. 6-7 Osteoporose Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid 6-7 Osteoporose

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Op verhaal komen bij ziekte

PATIËNTEN INFORMATIE. Op verhaal komen bij ziekte PATIËNTEN INFORMATIE Op verhaal komen bij ziekte Als ziekte in je leven komt De confrontatie met een ingrijpende ziekte, ouderdom of rouw doet iedereen wel iets. Heftige emoties kunnen je overspoelen,

Nadere informatie

Kortenbergse mantelzorgpremie Voor wie voor een zorgbehoevende inwoner zorgt

Kortenbergse mantelzorgpremie Voor wie voor een zorgbehoevende inwoner zorgt Kortenbergse mantelzorgpremie Voor wie voor een zorgbehoevende inwoner zorgt De mantelzorgpremie is een waardering voor iedereen die een naaste, meestal een familielid of buur, verzorgt in diens eigen

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

Je eigen gevoelens. Schaamte

Je eigen gevoelens. Schaamte Je eigen gevoelens Voor ouders, partners, broers, zussen en kinderen van mensen met een ernstig drugsprobleem is het heel belangrijk om inzicht te krijgen in de problemen van het verslaafde familielid,

Nadere informatie

EEN PATIËNTGEDREVEN INNOVATIE-AGENDA

EEN PATIËNTGEDREVEN INNOVATIE-AGENDA 2014 Vlaams Patiëntenplatform vzw EEN PATIËNTGEDREVEN INNOVATIE-AGENDA Bijlage 4 - Dagboek Dagboek van Inleiding Het Vlaams Patiëntenplatform voert samen met shiftn & Pars Pro Toto het project Patiëntgerichtheid

Nadere informatie

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar

Nadere informatie

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Zorgmogelijkheden na NAH: Waar vinden we hulp? Katrijn Van Den Driesche - maandag 3 oktober 2011

Zorgmogelijkheden na NAH: Waar vinden we hulp? Katrijn Van Den Driesche - maandag 3 oktober 2011 Deze activiteiten worden aangeboden in samenwerking met dynahmiek www.dynahmiek.be info@dynahmiek.be Gespreksavonden over NAH Praten met lotgenoten over de gevolgen van een niet-aangeboren hersenletsel

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Liever Thuis. Plannen maken! De zorg voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Webshop - Vorming - Praatcafé Dementie

Liever Thuis. Plannen maken! De zorg voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Webshop - Vorming - Praatcafé Dementie Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Maak kennis met ons Multidisciplinair team

Maak kennis met ons Multidisciplinair team Maak kennis met ons Multidisciplinair team Het multidisciplinair team van ons ziekenfonds voor het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap en Integrale Jeugdhulp Wie zijn wij? Ons team bestaat

Nadere informatie

Wat is het basisondersteuningsbudget? Zorgkas

Wat is het basisondersteuningsbudget? Zorgkas Wat is het basisondersteuningsbudget? Zorgkas Wat is het basisondersteuningsbudget? Het basisondersteuningsbudget (BOB) is een Vlaamse premie of tegemoetkoming voor personen met een handicap die een beperkte

Nadere informatie

Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit

Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM P508842 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050 Brussel 5 / Driemaandelijks tijdschrift

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER GEMEENTELIJKE AANPASSINGSPREMIE WONING SENIOREN

AANVRAAGFORMULIER GEMEENTELIJKE AANPASSINGSPREMIE WONING SENIOREN AANVRAAGFORMULIER GEMEENTELIJKE AANPASSINGSPREMIE WONING SENIOREN Je kan deze premie voor de aanpassing van je woning aanvragen als je ouder bent dan 65 jaar. Vul het aanvraagformulier volledig en duidelijk

Nadere informatie

Slaapproblemen? Een aantal feiten. Gezonde slaap. Soorten Slecht Slapen

Slaapproblemen? Een aantal feiten. Gezonde slaap. Soorten Slecht Slapen Niet waar Soms waar Wel waar Slaapproblemen? Een aantal feiten Uit onderzoek blijkt dat èèn op de 10 jongeren zo nu en dan last heeft van slaapproblemen. Dit kan iedereen overkomen en eigenlijk is het

Nadere informatie

Mantelzorg, waar ligt de grens?

Mantelzorg, waar ligt de grens? Mantelzorg, waar ligt de grens? CDA Talentacademie 2014-2015 Anita Relou Wat is volgens het christendemocratisch gedachtengoed de grens van mantelzorg. Inleiding 2015. Een jaar met veel veranderingen in

Nadere informatie

HUISBEZOEKEN AAN TACHTIGPLUSSERS VRAGENLIJST. HUISBEZOEKEN AAN TACHTIGPLUSSERS P1 van 12

HUISBEZOEKEN AAN TACHTIGPLUSSERS VRAGENLIJST. HUISBEZOEKEN AAN TACHTIGPLUSSERS P1 van 12 HUISBEZOEKEN AAN TACHTIGPLUSSERS VRAGENLIJST HUISBEZOEKEN AAN TACHTIGPLUSSERS P1 van 12 Peiling naar de voorwaarden die 80-plussers toelaten om langer zelfstandig thuis te wonen 1 ALGEMENE GEGEVENS 1.1

Nadere informatie

Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. Alles over verpleegkundige handelingen door mantelzorgers.

Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. Alles over verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. Verpleegkundige handelingen door mantelzorgers Alles over verpleegkundige handelingen door mantelzorgers. 2 ~ Socialistische Mutualiteit Brabant Neem jij de zorg op voor iemand uit je omgeving die door

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

4. Dienstverlening in het centrum

4. Dienstverlening in het centrum 4. Dienstverlening in het centrum Elke middag serveren we een warme maal!jd. U kunt zich bij ons ook eens goed laten verzorgen met een manicure of pedicure. Wie een moeilijke periode doormaakt, kan terecht

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Psychologische begeleiding. LM is er voor jou!

Psychologische begeleiding. LM is er voor jou! Psychologische begeleiding LM is er voor jou! www.lm.be 2 Steeds meer mensen krijgen te maken met psychologische problemen. Als naaste probeer je deze problemen zo goed mogelijk op te vangen, maar soms

Nadere informatie

Als thuis blijven wonen moeilijk wordt

Als thuis blijven wonen moeilijk wordt Als thuis blijven wonen moeilijk wordt Herent-Winksele-Veltem-Beisem Het is ieders droom om zo lang mogelijk op een zelfstandige manier thuis te blijven wonen. In elk leven komt er echter een moment waarop

Nadere informatie

Nieuwsbrief ik zorg voor jou

Nieuwsbrief ik zorg voor jou Nieuwsbrief ik zorg voor jou Inleiding Voor je ligt de eerste nieuwsbrief speciaal ontwikkeld ter informatie voor iedereen die zorgt voor een naaste. Middels deze nieuwsbrief willen wij je informeren,

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Ouder worden en alcohol. 6-7 Aanpassingspremies in de kijker

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Ouder worden en alcohol. 6-7 Aanpassingspremies in de kijker Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Ouder worden en alcohol 6-7 Aanpassingspremies in de kijker P508842 maart 2016

Nadere informatie

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)

Nadere informatie

MDT TER KOUTER- CAR HOE KAN ONS MDT U HELPEN? In deze brochure leest u hoe multidisciplinair team Ter Kouter

MDT TER KOUTER- CAR HOE KAN ONS MDT U HELPEN? In deze brochure leest u hoe multidisciplinair team Ter Kouter MDT TER KOUTER- CAR Revalidatiecentrum, v.z.w. Aaltersesteenweg 2 9800 Deinze Tel. 09/386.38.90 - Fax : 09/386.82.72 E-mail : info@terkouter.be HOE KAN ONS MDT U HELPEN? In deze brochure leest u hoe multidisciplinair

Nadere informatie

Beheer je gegevens vanuit je zetel! LM online.

Beheer je gegevens vanuit je zetel! LM online. Beheer je gegevens vanuit je zetel! LM online www.lm.be Onze website: lm.be Surf naar www.lm.be, kies je regio en vind een heleboel nuttige informatie. - Ontdek alle voordelen, diensten en terugbetalingen

Nadere informatie

dagelijkse (24 uurs) zorg Zo lang mogelijk thuis blijven wonen dat wil toch iedereen! www.au-care.eu

dagelijkse (24 uurs) zorg Zo lang mogelijk thuis blijven wonen dat wil toch iedereen! www.au-care.eu Een betaalbare inwonende zorgverlener voor de dagelijkse (24 uurs) zorg Zo lang mogelijk thuis blijven wonen dat wil toch iedereen! www.au-care.eu Wat doet Au Care? Zo lang mogelijk thuis blijven wonen

Nadere informatie

Vragenlijst mantelzorg

Vragenlijst mantelzorg Vragenlijst mantelzorg Aanwijzingen bij de vragenlijst Het invullen van de vragenlijst kost u ongeveer twintig minuten Als u leest uw naaste, dan gaat de vraag over de persoon voor wie u mantelzorger bent.

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

http://toelatingsexamen.110mb.com

http://toelatingsexamen.110mb.com Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Socialistische Mutualiteit van Brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

Socialistische Mutualiteit van Brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen! THUISZORGCENTRUM Een helpende hand voor jong en oud! Socialistische Mutualiteit van Brabant Toegankelijke gezondheid voor iedereen! uéén centraal oproepnummer 078 15 60 30 Alle dagen, de klok rond bereikbaar!

Nadere informatie

Gezonde tanden, een leven lang! Tandzorg. www.lm.be

Gezonde tanden, een leven lang! Tandzorg. www.lm.be Gezonde tanden, een leven lang! Tandzorg www.lm.be 2 Bij LM ontvang je een terugbetaling voor: orthodontie jaarlijks mondonderzoek tandzorg die de ziekteverzekering niet terugbetaalt 3 Orthodontie Een

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Knelpuntennota - Richtlijnen voor een mantelzorgvriendelijk beleid 6-7 Thuis omringd

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot Inhoudsopgave Inleiding... 4 Leeswijzer... 5 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 6 De gemeente... 6 Het Wmoloket... 6 Het gesprek... 7 2. Het gesprek voorbereiden... 8 Woonsituatie... 9 Huishouden...

Nadere informatie

Zorgkas LM. Vlaamse Zorgverzekering. Zorgkas

Zorgkas LM. Vlaamse Zorgverzekering. Zorgkas Zorgkas LM Vlaamse Zorgverzekering Zorgkas Wat is de Vlaamse Zorgverzekering? De Vlaamse Zorgverzekering is een initiatief van de Vlaamse Overheid en zorgt ervoor dat er een maandelijkse tegemoetkoming

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Tegemoetkoming hulp aan bejaarden. 6-7 Activiteiten regionaal dienstencentrum

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Tegemoetkoming hulp aan bejaarden. 6-7 Activiteiten regionaal dienstencentrum Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Tegemoetkoming hulp aan bejaarden 6-7 Activiteiten regionaal dienstencentrum P508842

Nadere informatie

Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit

Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM P508842 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050 Brussel 5 / Driemaandelijks tijdschrift

Nadere informatie

DKV HOME CARE DE BESTE ZORGEN. LEVENSLANG.

DKV HOME CARE DE BESTE ZORGEN. LEVENSLANG. DKV HOME CARE DE BESTE ZORGEN. LEVENSLANG. Je bent nog actief, onafhankelijk van anderen en in goede gezondheid? Niemand weet echter wat morgen te bieden heeft. Bovendien verandert onze samenleving snel:

Nadere informatie

Bent u op zoek naar een boeiende vorming voor uw vereniging, organisatie, school?

Bent u op zoek naar een boeiende vorming voor uw vereniging, organisatie, school? Thuiszorgcentrum CM Midden-Vlaanderen Vormingsaanbod voor verenigingen, organisaties, scholen Bent u op zoek naar een boeiende vorming voor uw vereniging, organisatie, school? Het CM Thuiszorgcentrum in

Nadere informatie

Liever Thuis. Plannen maken! De zorg voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Hoe toegankelijk zijn onze vervoersmogelijkheden?

Liever Thuis. Plannen maken! De zorg voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Hoe toegankelijk zijn onze vervoersmogelijkheden? Liever Thuis Mantelzorg Liberale Mutualiteit Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4 V.U.G.: Roni De Waele, Livornostraat 25, 1050 Brussel / Afgiftekantoor: 1050

Nadere informatie

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last

Nadere informatie

AANBOD INFOSESSIES 2017

AANBOD INFOSESSIES 2017 AANBOD INFOSESSIES 2017 AANBOD INFOSESSIES 2017 Overzicht 1 Wegwijs in mantelzorg 2 Mantelzorger? Zorg ook voor jezelf! 3 Rouw in de zorg 4 Ken je rechten als patiënt 5 Mantelzorger? Laat de zorg niet

Nadere informatie

Thuis blijven wonen. Woonadvies en ergobegeleiding

Thuis blijven wonen. Woonadvies en ergobegeleiding Thuis blijven wonen Woonadvies en ergobegeleiding Je vertrouwde omgeving: thuis! Zorgen een ziekte, een handicap, ongeval of je leeftijd ervoor dat je dagelijkse activiteiten in huis moeilijk worden? Enkele

Nadere informatie

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting VRAGENLIJST pagina 2 Uw ervaringen als zorgvrager zijn waardevol U ontvangt zorg. In deze lijst staan vragen over wat die zorg betekent voor u als zorgvrager. Uw antwoorden worden gebruikt in onderzoek

Nadere informatie

4. Dienstverlening in het centrum

4. Dienstverlening in het centrum 4. Dienstverlening in het centrum Elke middag serveren we een warme maal jd in het social restaurant. U kunt zich bij ons ook eens goed laten verzorgen met een manicure of pedicure. Wie een moeilijke periode

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

VRAGENLIJST. Mantelzorger

VRAGENLIJST. Mantelzorger VRAGENLIJST pagina 2 Uw ervaringen als mantelzorger zijn waardevol U zorgt voor uw partner, een familielid, een vriend of andere naaste. In deze lijst staan vragen over wat die zorg betekent voor u als

Nadere informatie

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger 1. Waar verblijft u momenteel? 2. Waar zou u momenteel willen verblijven? 3. Wie van de volgende mensen heeft vorige week aan u hulp, verzorging of een behandeling

Nadere informatie

Psy-Go! Psychologische hulp. voor iedereen. Telefonisch en online

Psy-Go! Psychologische hulp. voor iedereen.  Telefonisch en online Telefonisch 0800 32011 en online Psy-Go! Psychologische hulp voor iedereen www.lm.be 2 De zon gaat iedere ochtend op Alleen zie je ze soms niet. Want het leven is geen zonovergoten all-invakantie. Het

Nadere informatie

BEREIKBAARHEID WAARVOOR KAN IK BIJ DE SOCIALE DIENST TERECHT?

BEREIKBAARHEID WAARVOOR KAN IK BIJ DE SOCIALE DIENST TERECHT? SOCIALE DIENST INHOUD SOCIALE DIENST 3 BEREIKBAARHEID 3 WAARVOOR KAN IK BIJ DE SOCIALE DIENST TERECHT? Psychosociale ondersteuning Vervoer voor dialyse Zorgcoördinatie Administratie en financiële ondersteuning

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf... 2. Wat is de ziekte van Parkinson?... 4. Symptomen... 5. Medicamenteuze behandeling... 7. Operatieve behandeling...

Inhoud. Woord vooraf... 2. Wat is de ziekte van Parkinson?... 4. Symptomen... 5. Medicamenteuze behandeling... 7. Operatieve behandeling... Inhoud Woord vooraf... 2 Wat is de ziekte van Parkinson?... 4 Symptomen... 5 Medicamenteuze behandeling... 7 Operatieve behandeling... 8 Andere behandelingsvormen... 9 Verzorging van de Parkinsonpatiënt...

Nadere informatie

PAB herziening aanvragen

PAB herziening aanvragen PAB herziening aanvragen Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben over hun leven,zodat

Nadere informatie

Lokaal netwerk mantelzorg

Lokaal netwerk mantelzorg Lokaal netwerk mantelzorg met ondersteuning van het provinciebestuur Oost-Vlaanderen Voor de mantelzorger is nabijheid zeer belangrijk. In die zin is de mantelzorger voor alles wat hij of zij zou kunnen

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

studiebeurs Voorwaarden voor het secundair onderwijs

studiebeurs Voorwaarden voor het secundair onderwijs studie beurs Studeren kost geld: cursussen, een kot, inschrijvingsgeld,. Een studiebeurs kan helpen. Velen laten die kans liggen. Misschien is het voor jou toch de moeite om een aanvraag in te dienen.

Nadere informatie

Wij ontnemen u uw zorgen. Kortverblijf

Wij ontnemen u uw zorgen. Kortverblijf Wij ontnemen u uw zorgen Kortverblijf Woon- en zorgcentra De Foyer vzw De vzw WZC De Foyer is opgericht in 1924 en staat al bijna 90 jaar voor de zorg voor ouderen. Vandaag staan we met honderd medewerkers

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Ondersteuning bij leven met een beperking

Ondersteuning bij leven met een beperking Ondersteuning bij leven met een beperking Niet-aangeboren hersenletsel MEE Niet-aangeboren hersenletsel Raad en daad als het om mensen met NAH gaat Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) overkomt je. Door

Nadere informatie

Verbeterings en aanpassingspremie (VAP)

Verbeterings en aanpassingspremie (VAP) Verbeterings en aanpassingspremie (VAP) Besluit van de Vlaamse regering: 18 12 1992 Ministerieel besluit: 27 09 2007 vanaf 01 01 2009 Toelichting 12 mei 2015 Dirk Pairoux VAP De VAP is een premie voor

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Samen sterk in zorg - Het verhaal van een mantelzorger en een vrijwilliger

Liever Thuis. magazine. Liever. Thuis. 4-5 Samen sterk in zorg - Het verhaal van een mantelzorger en een vrijwilliger Liever Thuis vzw magazine Liever Thuis Ledenblad van de vzw Liever Thuis LM Vereniging van gebruikers en mantelzorgers 4-5 Samen sterk in zorg - Het verhaal van een mantelzorger en een vrijwilliger 6-7

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie